Scenario's in kaart - Feweb - Vrije Universiteit Amsterdam

In de eerste fase worden de scenario’s verkend. De kwantitatieve opgave wordt
uitgedrukt in een aantal typologieën van grondgebruik, met een daarbij behorende
ruimtevraag uitgedrukt in hectaren. Deze typologieën kunnen sectoraal
zijn of een combinatie van verschillende sectoren betreffen. Het doel van deze
verkenning is het studiegebied en de kwantitatieve opgave te leren kennen.
Aan het begin van deze eerste fase speelt het kwantitatieve scenario de belangrijkste
rol als het erom gaat een denkrichting te bepalen voor de wijze waarop
het studiegebied zich moet ontwikkelen. De kwalitatieve omschrijving van
de scenario’s laat genoeg ruimte voor interpretatie. Deze ruimte kan in het ontwerp
worden gebruikt om een eigen ruimtelijk concept voor een scenario te
ontwikkelen. Op basis van deze concepten kan de allocatie van de ruimtelijke
opgave plaatsvinden. Door een aanvullende beschrijving ontstaan bovendien
ruimtelijke concepten die de provinciale prognoses ontstijgen en, belangrijker,
een ruimtelijke samenhang door alle schaalniveaus heen bewerkstelligen.
Het uitgangspunt in de methode is dat functiecombinaties worden ontworpen
die de ruimte meervoudig gebruiken, en dat de claims van verschillende sectoren
integraal worden benaderd. Dit sluit niet alleen beter aan bij de fysieke
werkelijkheid, deze integrale benadering is typisch een kwaliteit van het ontwerp.
Daarnaast kunnen de kwalitatieve scenario’s associatief verbeeld worden
aan de hand van bekende voorbeelden. Een artist impression is in deze fase
een uitstekend middel om de beelden te visualiseren. Deze beelden tonen de
mogelijke relaties tussen sectoren en illustreren de ruimtelijke invullingen die
daarbij op verschillende schaalniveaus horen.
De volgende stap is de analysefase. De bedachte integrale beelden uit de eerste
fase worden getoetst op hun werkelijke kracht en haalbaarheid door ze op
het studiegebied te projecteren. Meervoudig ruimtegebruik kan worden gerealiseerd
door functies te stapelen of door ze in de tijd achter elkaar te laten
plaatsvinden. De concrete analyse vindt plaats op basis van gis-bestanden,
met een nauwkeurigheid die in schaal varieert tussen de 1:10.000 en 1:50.000.
In deze fase blijkt of de concepten uit de eerste fase voldoende draagkracht
vinden in het concrete studiegebied. Dit kan ertoe leiden dat de ruimtelijke
concepten moeten worden bijgesteld. Binnen het kwalitatieve scenario moet
er in ieder geval voldoende ruimte zijn om de kwantitatieve opgave die aan
het begin is gesteld, te kunnen realiseren. Aan het einde van deze fase tonen
sectorale totaalkaarten de ruimtelijke kwantitatieve en kwalitatieve zoekrichting
per sector.
In de laatste fase, de allocatiefase, worden de sectorale zoekrichtingen met
elkaar geconfronteerd. De bestaande topografie is het uitgangspunt. Conflicten
én kansen komen aan het licht door de sectorale eindkaarten uit de vorige fase
over elkaar heen te leggen. Zo ontstaat een ‘combinatiekaart’. Hieruit blijkt
waar tussen de verschillende sectoren strijdige belangen ontstaan of waar juist
kansen liggen om functies te combineren.
Voor sommige sectoren kan worden uitgesloten dat zij tegelijkertijd voorkomen
met andere sectoren. Daarom moeten in de laatste fase prioriteiten worden
gesteld om tot allocatie over te kunnen gaan. De op de kaart gerealiseerde
scenario’s in kaart