Ruimtelijke opgaven in beeld - Planbureau voor de Leefomgeving

twee
Figuur 2.29
Kleine landschapselementen in beheer bij agrariërs en particulieren, 2009
Oppervlakte (% per gemeente)
Minder dan 0,75
0,75 – 1
Meer dan 1
Bron: De Jong et al. (2009)
Kleine landschapselementen vragen vooral aandacht in de Noordelijke Wouden, Oost-Nederland, de Gelderse Vallei, het rivierengebied en Zuid-Limburg.
leefomgeving te investeren, zijn er nauwelijks ‘rood-voorgroenmiddelen’
geïnvesteerd in bos- en
recreatiegebieden of in de aanleg en het onderhoud van
landschapselementen. Wat er in groen is geïnvesteerd,
gebeurde in de wijk zelf: de zogenoemde binnenplanse of
lokale verevening. Extra investeringen in het landschap
zouden leiden tot een verhoging van de woningprijs,
waarvan het sterk de vraag is of daartoe wel de ruimte is.
Gemeenten moeten vanuit de woningbouw immers ook
andere publieke voorzieningen betalen, zoals
infrastructuur, waterbeheer en sociale woningbouw. Ook
bouwt het Rijk de subsidies voor de aanleg van
infrastructuur en het waterbeheer bij grote
woningbouwlocaties af, wat een nog groter beroep
betekent op de grondexploitatie. Bovendien blijkt de
bijdrage voor groen uit de woningbouw vooral te worden
gedragen door het hoge marktsegment, waarvan de
prijzen de laatste tijd sterk onder druk staan. Tot slot is
het de vraag of het redelijk is om een dergelijke bijdrage
over alle woningen om te slaan. Bij differentiatie in de
bijdrage, bijvoorbeeld tussen woningen binnen bestaand
stedelijk gebied en die daarbuiten, kunnen de bedragen
per woning op de groenere locaties snel hoger worden
(PBL 2008).
2.8.5 Ontwikkelingen in het landschap
Het Nederlandse landschap blijft ook in de (nabije)
toekomst in ontwikkeling. De belangrijkste drijvende
krachten zijn verstedelijking, de aanleg van infrastructuur
en schaalvergroting in de landbouw; figuur 2.28 geeft (op
basis van paragraaf 3.3) een beeld van de mogelijke
ontwikkelingen van verstedelijking, figuur 3.4 in
paragraaf 3.2.1 geeft een beeld van de nieuwe
weginfrastructuur, en figuur 2.24 in paragraaf 2.7.4 van
ontwikkelingen in de landbouw. Daarnaast valt ook te
denken aan energiegerelateerde ontwikkelingen, zoals de
aanleg van nieuwe hoogspanningsleidingen,
windenergieparken op land of binnen zichtafstand van de
kust en boortorens voor schaliegaswinning. Bij nieuwe
ontwikkelingen zullen ongetwijfeld bestaande
landschappelijke waarden verdwijnen; de uitdaging is om
tegelijkertijd nieuwe landschappelijke waarden toe te
voegen.
Verstedelijking (woningbouw, de aanleg van werklocaties
en infrastructuur) vormt, naast schaalvergroting in de
grondgebonden landbouw, een bedreiging voor
historische landschapselementen als
verkavelingspatronen en oude geulen. De opgave van een
goede geleiding van verstedelijking is het grootst in de
binnenduinrand van Den Haag tot Bergen en in de regio’s
Utrecht en Amsterdam.
2.8.6 Investeren in recreatieve mogelijkheden van
stedelijke netwerken
De vraag naar recreatief fietsen en wandelen is het
grootst rond de grote steden. Tegelijkertijd is daar ook
het tekort aan groene recreatiemogelijkheden het
grootst; de grotestadsbewoners zijn duidelijk minder dan
bewoners van andere delen van Nederland te spreken
over de variatie, de rust en de stilte van het
cultuurlandschap in de nabije omgeving (Crommentuijn
et al. 2007). De mogelijkheden om de recreatiewaarde
Ruimtelijke opgaven en beleidsimplicaties | 55