Ruimtelijke opgaven in beeld - Planbureau voor de Leefomgeving

More documents

Recommendations

Info

twee kantooreigenaren de mogelijkheid biedt het verlies op een leegstaand pand fiscaal weg te strepen tegen de winst op andere panden. In het overheidsbeleid en in de grondmarkt zijn allerlei mechanismen werkzaam, met als onbedoeld effect dat onzorgvuldig ruimtegebruik in de hand wordt gewerkt. Zo draagt de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen via het gemeentefonds bij aan de begroting van de gemeenten. Bovendien is de bouw van nieuwe bedrijventerreinen minder kostbaar dan de herstructurering van bestaande terreinen. Aan de bouw van nieuwe woningen op uitleglocaties verdienen gemeenten gewoonlijk geld, terwijl op de transformatie van binnenstedelijk gebied vaak geld wordt toegelegd. Er zijn enkele opties om de onbedoelde effecten van deze mechanismen beperken. Gedacht kan worden aan de invoering van een gemeentelijke herstructureringsbijdrage bij de aanleg van nieuwe bedrijventerreinen; hiermee kan een regionaal of nationaal fonds worden gevoed van waaruit de herstructurering van bestaande terreinen financieel wordt gesteund. Op een vergelijkbare manier kan een transformatiebijdrage worden gevraagd bij de bouw van nieuwe woningen op uitleglocaties. De verstoring van de kantorenmarkt kan onder andere worden beperkt door de fiscale aftrekbaarheid van leegstaande panden tot enkele jaren te beperken – waarbij de eigenaar belasting betaalt als een kantoor langer dan een bepaalde periode op de markt wordt aangeboden – en door een verwijderingsbijdrage bij nieuwbouw te vragen (PBL 2010a). Daarnaast zou het gemakkelijker kunnen worden gemaakt om tijdelijk woonfuncties aan kantoren toe te kennen, bijvoorbeeld door de bestaande ontheffingstermijn tot maximaal vijf jaar op te rekken. Dit vergt wel een aanpassing van de Wet ruimtelijke ordening (PBL 2010d). 2.4 Veiligheid tegen hoog water, klimaatverandering en verstedelijking Wat zijn de ruimtelijke effecten van beleidsalternatieven ter verbetering van de veiligheid tegen hoog water en ter verzekering van de beschikbaarheid van zoet water? 2.4.1 Overstromingsrisico’s in economisch kerngebied Zowel de ruimtelijke ontwikkelingen van de laatste decennia als klimaatverandering nopen tot actualisering van het waterveiligheidsbeleid. De huidige veiligheidsnormen tegen hoog water dateren uit de jaren zestig. Sindsdien zijn de bevolking en het in bebouwing geïnvesteerde vermogen fors in omvang toegenomen, en dit geïnvesteerde vermogen zal – afhankelijk van de economische groei – naar verwachting in de komende decennia verder toenemen. Omdat de mogelijke gevolgen van een overstroming daarmee steeds groter worden, is een aanpassing van het veiligheidsbeleid aan de orde. Op dit moment is circa 55 procent van het landoppervlak overstromingsgevoelig vanuit zee of vanuit rivieren. Op de langere termijn vormt de belemmering van de uitstroom van de afvoer van de rivieren het grootste gevaar. Naarmate de zeespiegel verder stijgt, stijgt het waterpeil in het benedenrivierengebied, en nemen de afvoermogelijkheden van de rivieren af. Op de langere termijn loopt dit gebied, met onder andere mainport Rotterdam en de Drechtsteden, het grootste risico, omdat hier de zee en rivieren bij elkaar komen (MNP 2007b). Aangezien er vooralsnog geen versnelling van de zeespiegelstijging zichtbaar is voor de Nederlandse kust, zijn er vanuit de klimaatverandering geredeneerd geen extra investeringen in hoogwaterbescherming nodig. De urgentie om in te grijpen, is in een aantal gebieden echter wel degelijk aanwezig als wordt gekeken naar de verwachte toename van potentiële schade. De kwetsbaarheid van de overstromingsgevoelige gebieden wordt bepaald door potentiële schade en door het mogelijke aantal slachtoffers. De meest kwetsbare gebieden uit het oogpunt van slachtofferrisico’s zijn in kaart gebracht in figuur 2.15. In deze gebieden is het schadepotentieel in de afgelopen decennia aanzienlijk toegenomen (PBL 2008c). Omdat er nog steeds wordt gebouwd, zal het schadepotentieel in de overstromingsgevoelige gebieden naar verwachting verder toenemen. 2.4.2 Veiligheidsknelpunten op korte termijn Wereldwijd liggen de belangrijkste economische centra in delta’s. Nederland is nu een van de meest veilige delta’s van de wereld. Door dat beeld intact te laten of te versterken, kan Nederland ook in de toekomst een belangrijk concurrentievoordeel houden. Op de korte termijn speelt vooral de aanpak van de veel te hoge faalkans van de Maeslantkering. Voor de veiligheid maakt het geen verschil uit hoe dit wordt aangepakt; een tweede kering of vervanging van de kering door een sluis. Voor de zoetwatervoorziening en de scheepvaart maakt het echter wel uit: met een tweede kering blijft de openheid voor de scheepvaart behouden, maar wordt het zoutindringingsprobleem niet opgelost. Maar behalve met een sluis, kan de zoutindringing worden aangepakt met andere maatregelen, zoals bellenschermen, beweegbare kleppen of drempels (Werkplaats Zuidwestelijke Delta 2010). 38 | Ruimtelijke opgaven in beeld. Achtergronden bij de Ex-ante evaluatie Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte
twee Figuur 2.15 Groepsrisico overstromingen, 2009 Hoog Laag Geen gegevens Bron: De Bruijn & Klijn (2009) Het groepsrisico voor overstromingen is het hoogst in het rivierengebied. Bij de steden langs de grote rivieren en in het benedenrivierengebied doet zich een aantal knelpunten voor. Hier is het zaak dat de rivieren voldoende ruimte houden om ook in de toekomst de grotere piekafvoeren te kunnen blijven verwerken. 2.4.3 Doorbraakvrije dijken Het is maatschappelijk onacceptabel, maar ook onnodig om in de economisch belangrijkste gebieden van Nederland het risico van grootschalige overstromingen te accepteren. Door – in aanvulling op de meer gedifferentieerde veiligheidsnormen – op strategische plekken doorbraakvrije dijken aan te leggen, kunnen zowel de schade- als slachtofferrisico’s sterk dalen, omdat overstromingen in kracht, diepte en omvang veel kleiner zullen zijn dan wanneer een dijk bezwijkt. Dit kost circa 4,5 tot 5 miljard euro (Klijn et al. 2010), ten opzichte van de 1,5 miljard euro die nodig is voor het handhaven Ruimtelijke opgaven en beleidsimplicaties | 39
Page 1: Ruimtelijke opgaven in beeld Achter
Page 4 and 5: Ruimtelijke opgaven in beeld. Achte
Page 6 and 7: Samenvatting Het Planbureau voo
Page 8 and 9: 8 | Ruimtelijke opgaven in beeld. A
Page 10 and 11: Ruimtelijke opgaven in beeld Ru
Page 12 and 13: woningbehoefte tussen nu en 204
Page 14 and 15: Water zoals dat aan de Europese
Page 16 and 17: lagere overheden onvoldoende in
Page 18 and 19: 18 | Ruimtelijke opgaven in beeld.
Page 20 and 21: een Inleiding Het Planbureau voor d
Page 22 and 23: Ruimtelijke opgaven en beleidsimpli
Page 24 and 25: twee Figuur 2.3 Regio's waarmee de
Page 26 and 27: twee Figuur 2.5 Handelsrelaties Bes
Page 28 and 29: twee Figuur 2.6 Bereikbaarheid van
Page 30 and 31: twee Figuur 2.9 Bereidheid tot reiz
Page 32 and 33: twee Figuur 2.11 (On)zekerheid ontw
Page 34 and 35: twee de (nabije) toekomst toe aan g
Page 36 and 37: twee De overdrachtsbelasting fungee
Page 40 and 41: twee Figuur 2.16 Indicatie van inve
Page 42 and 43: twee landbouw. Alleen in het droogs
Page 44 and 45: twee Figuur 2.19 Onderzoeksconcessi
Page 46 and 47: twee Figuur 2.21 Agrarisch natuurbe
Page 48 and 49: twee bestaand natuurgebied, in het
Page 50 and 51: twee Planologische onduidelijkheid
Page 52 and 53: twee Figuur 2.25 Vrijetijdsactivite
Page 54 and 55: twee Figuur 2.28 Landschapskwalitei
Page 56 and 57: twee Figuur 2.30 Verstedelijkingsdr
Page 58 and 59: drie Ruimtelijke gevolgen van belei
Page 60 and 61: drie Figuur 3.1 Beleidsruimte voor
Page 62 and 63: drie Figuur 3.3 Verschilkaart belei
Page 64 and 65: drie Waard, West-Brabant) en in een
Page 66 and 67: drie Figuur 3.6 Ruimteclaims wonen
Page 68 and 69: drie Figuur 3.8 Waarschijnlijkheid
Page 74 and 75: vier Bestuurlijke aspecten In dit h
Page 76 and 77: vier Omdat overstromingsrisico’s
Page 78 and 79: vier 4.3.6 Het principe van twee be
Page 80 and 81: vier ook voor een verkenning van de
Page 82 and 83: vier 4.6.2 Aandacht voor betere bes
Page 84 and 85: Literatuur Adviesgroep ‘Tuinb
Page 86 and 87: Kuhlman, T. et al. (2010), Gron
Page 88:
Planbureau voor de Leefomgeving Pos
show all

Ruimtelijke opgaven in beeld - Planbureau voor de Leefomgeving

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?