Volledig artikel - Passiefhuismarkt

ENERGIEZUINIGE HUIZEN
‘Nederland loopt achter
de muziek aan’
In Duitsland en Scandinavië worden ze al veelvuldig gebouwd, in Nederland wilde het niet echt
vlotten met de bouw van zeer energiezuinige passiefhuizen. Maar dat gaat op korte termijn
veranderen, aldus Erik Franke, architect en voorzitter van de Stichting PassiefHuis Holland.
Het fenomeen passiefhuizen kan nog steeds een goede reclame -
campagne gebruiken. Laat het woord vallen in een gesprek en de kans
is groot dat de andere partij je vragend aankijkt. Hoe kan een huis passief
zijn? Het concept is echter niet zo moeilijk te begrijpen. Passiefhuizen
zijn de grote schrik van de energie- en gasleveranciers. De Nederlanders
leven nu nog voor 99% in klassieke woningen die actief, met behulp
van externe energiebronnen, verwarmd of gekoeld worden. De kachel,
de centrale verwarming, de airco, et cetera. De passiefhuizen zijn zo
extreem goed geïsoleerd dat die actieve verwarming of koeling – in
winter en zomer – vrijwel niet meer nodig is. Daarnaast maken ze slim
gebruik van gratis verwarmingsbronnen in de woning, zoals binnen -
vallend zonlicht, de warmte die apparaten afgeven en zelfs de lichaamswarmte
van de bewoners. Bewoners van passiefhuizen hoeven zich dan
ook niet veel zorgen meer te maken over de stijgende gasprijzen of
energietarieven: de verwarmingskosten zullen direct 80 tot 85% láger
uitvallen dan bij een klassieke woning.
De prestaties van passiefhuizen mogen dan – op papier in ieder geval –
indrukwekkend zijn, in Nederland zijn er nog maar enkele tientallen
van gebouwd. Wie het idee heeft dat Nederland hard aan de weg
timmert op het gebied van duurzaam wonen, hoeft voor de bijstelling
van dat beeld maar even over de grenzen te kijken. In Duitsland,
Oostenrijk en de Scandinavische landen is het concept veel meer
aangeslagen en is het al bij vele tienduizenden woningen succesvol
toegepast. Een kromme situatie, vindt ook architect Erik Franke van de
CONCEPT MET ZWEEDSE ROOTS
De geschiedenis van de passiefhuizen gaat terug tot de jaren tachtig van de vorige
eeuw, toen Zweedse onderzoekers aan de slag gingen met de vraag: welke
materialen en bouwmethoden voldoen het beste in een bepaalde klimatologische
zone? Dr. Wolfgang Feist en architect Karl-Heinz Fingerling borduurden hierop
verder en voegden aan het concept ook producten als drievoudig geïsoleerde ramen
en diensten als het onderhoud aan de warmteterugwinning- en ventilatiesystemen
aan toe. Typerend voor passiefhuizen is de goede thermische isolatie, een
zorgvuldige plaatsing daarvan, koudebrugvrije constructies (koude lekt niet naar
binnen via kozijnen en dergelijke), een luchtdichte, lekvrije constructie en
comfortventilatie.
Stichting PassiefHuis Holland. Als frontman van die stichting heeft hij
zichzelf opgezadeld met de missie om passiefhuizen voor een breed
publiek bereikbaar te maken. En met breed bedoelt Franke ook echt
‘breed’. “Veel mensen denken dat passiefhuizen iets zijn voor yuppen
of groene freaks,” zegt hij. “Maar niets is minder waar. Er worden
passiefhuizen ontwikkeld voor de sociale huursector, voor starters,
senioren en kopers van kavels. Iedereen dus.”
Waarom blijft Nederland zo achter op het gebied van passiefhuizen?
“Dat heeft alles te maken met de manier waarop de woningmarkt in
elkaar steekt. In het buitenland domineert het particulier opdrachtgever -
schap de bouwwereld. Milieubewuste opdrachtgevers hebben vanuit
hun eigen overtuiging opdracht gegeven tot de bouw van passiefhuizen.
In Nederland domineren de projectontwikkelaars en corporaties. Die
bepalen wat er wordt gebouwd en sturen vooral op prijs en aanbod.
Ze hebben minder oog voor de uiteindelijke gebruiker van de
woning, de kwaliteit ervan en een duurzame toekomst. Dat is de reden
waarom Nederland al meer dan tien jaar achter de muziek aanloopt.”
De doorsnee consument zal denken: ‘Leuk die passiefhuizen, maar wat
gaat me dat kosten?’
“De extra bouwkosten zijn natuurlijk afhankelijk van de keuze voor
de materialen en de toegepaste bouwmethoden. Bij een appartement
moet je denken aan 8.000 tot 12.000 euro extra kosten. Bij een rijtjeswoning
ben ik van mening dat je bij een uitgekiend ontwerp zelfs
geen euro meer hoeft neer te tellen, mits je kiest voor een grote mate
van prefabricage. De ervaring met grote vrijstaande woningen leert dat
dit je op een meerprijs van 30.000 tot 35.000 euro komt te staan. Die
investering zul je in tien tot vijftien jaar terugverdienen door de lagere
energierekening. En dan is het hogere comfortniveau van het passiefhuis
niet in berekening meegenomen.”
Nederland is nogal passief geweest op het gebied van passiefhuizen.
Hoe is de situatie nu?
“Bij opdrachtgevers als woningcorporaties en gemeentes beginnen de
opdrachten voor passiefhuizen los te komen. Momenteel zit de bouw
van in totaal 1.400 passiefhuizen in de pijplijn. Almere krijgt de primeur
van de eerste seriematige bouw van passiefhuizen in het Columbus -
16 VIVENDA