Het ‘groene’ wonen VIVENDA 15
ENERGIEZUINIGE HUIZEN ‘Nederland loopt achter de muziek aan’ In Duitsland en Scandinavië worden ze al veelvuldig gebouwd, in Nederland wilde het niet echt vlotten met de bouw van zeer energiezuinige passiefhuizen. Maar dat gaat op korte termijn veranderen, aldus Erik Franke, architect en voorzitter van de Stichting PassiefHuis Holland. Het fenomeen passiefhuizen kan nog steeds een goede reclame - campagne gebruiken. Laat het woord vallen in een gesprek en de kans is groot dat de andere partij je vragend aankijkt. Hoe kan een huis passief zijn? Het concept is echter niet zo moeilijk te begrijpen. Passiefhuizen zijn de grote schrik van de energie- en gasleveranciers. De Nederlanders leven nu nog voor 99% in klassieke woningen die actief, met behulp van externe energiebronnen, verwarmd of gekoeld worden. De kachel, de centrale verwarming, de airco, et cetera. De passiefhuizen zijn zo extreem goed geïsoleerd dat die actieve verwarming of koeling – in winter en zomer – vrijwel niet meer nodig is. Daarnaast maken ze slim gebruik van gratis verwarmingsbronnen in de woning, zoals binnen - vallend zonlicht, de warmte die apparaten afgeven en zelfs de lichaamswarmte van de bewoners. Bewoners van passiefhuizen hoeven zich dan ook niet veel zorgen meer te maken over de stijgende gasprijzen of energietarieven: de verwarmingskosten zullen direct 80 tot 85% láger uitvallen dan bij een klassieke woning. De prestaties van passiefhuizen mogen dan – op papier in ieder geval – indrukwekkend zijn, in Nederland zijn er nog maar enkele tientallen van gebouwd. Wie het idee heeft dat Nederland hard aan de weg timmert op het gebied van duurzaam wonen, hoeft voor de bijstelling van dat beeld maar even over de grenzen te kijken. In Duitsland, Oostenrijk en de Scandinavische landen is het concept veel meer aangeslagen en is het al bij vele tienduizenden woningen succesvol toegepast. Een kromme situatie, vindt ook architect Erik Franke van de CONCEPT MET ZWEEDSE ROOTS De geschiedenis van de passiefhuizen gaat terug tot de jaren tachtig van de vorige eeuw, toen Zweedse onderzoekers aan de slag gingen met de vraag: welke materialen en bouwmethoden voldoen het beste in een bepaalde klimatologische zone? Dr. Wolfgang Feist en architect Karl-Heinz Fingerling borduurden hierop verder en voegden aan het concept ook producten als drievoudig geïsoleerde ramen en diensten als het onderhoud aan de warmteterugwinning- en ventilatiesystemen aan toe. Typerend voor passiefhuizen is de goede thermische isolatie, een zorgvuldige plaatsing daarvan, koudebrugvrije constructies (koude lekt niet naar binnen via kozijnen en dergelijke), een luchtdichte, lekvrije constructie en comfortventilatie. Stichting PassiefHuis Holland. Als frontman van die stichting heeft hij zichzelf opgezadeld met de missie om passiefhuizen voor een breed publiek bereikbaar te maken. En met breed bedoelt Franke ook echt ‘breed’. “Veel mensen denken dat passiefhuizen iets zijn voor yuppen of groene freaks,” zegt hij. “Maar niets is minder waar. Er worden passiefhuizen ontwikkeld voor de sociale huursector, voor starters, senioren en kopers van kavels. Iedereen dus.” Waarom blijft Nederland zo achter op het gebied van passiefhuizen? “Dat heeft alles te maken met de manier waarop de woningmarkt in elkaar steekt. In het buitenland domineert het particulier opdrachtgever - schap de bouwwereld. Milieubewuste opdrachtgevers hebben vanuit hun eigen overtuiging opdracht gegeven tot de bouw van passiefhuizen. In Nederland domineren de projectontwikkelaars en corporaties. Die bepalen wat er wordt gebouwd en sturen vooral op prijs en aanbod. Ze hebben minder oog voor de uiteindelijke gebruiker van de woning, de kwaliteit ervan en een duurzame toekomst. Dat is de reden waarom Nederland al meer dan tien jaar achter de muziek aanloopt.” De doorsnee consument zal denken: ‘Leuk die passiefhuizen, maar wat gaat me dat kosten?’ “De extra bouwkosten zijn natuurlijk afhankelijk van de keuze voor de materialen en de toegepaste bouwmethoden. Bij een appartement moet je denken aan 8.000 tot 12.000 euro extra kosten. Bij een rijtjeswoning ben ik van mening dat je bij een uitgekiend ontwerp zelfs geen euro meer hoeft neer te tellen, mits je kiest voor een grote mate van prefabricage. De ervaring met grote vrijstaande woningen leert dat dit je op een meerprijs van 30.000 tot 35.000 euro komt te staan. Die investering zul je in tien tot vijftien jaar terugverdienen door de lagere energierekening. En dan is het hogere comfortniveau van het passiefhuis niet in berekening meegenomen.” Nederland is nogal passief geweest op het gebied van passiefhuizen. Hoe is de situatie nu? “Bij opdrachtgevers als woningcorporaties en gemeentes beginnen de opdrachten voor passiefhuizen los te komen. Momenteel zit de bouw van in totaal 1.400 passiefhuizen in de pijplijn. Almere krijgt de primeur van de eerste seriematige bouw van passiefhuizen in het Columbus - 16 VIVENDA
Change language