Studiebrochure (PDF) - Open Universiteit Nederland
Studiebrochure (PDF) - Open Universiteit Nederland
Studiebrochure (PDF) - Open Universiteit Nederland
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Academic<br />
Experience<br />
Studieoriëntatie voor VWO-studenten<br />
Studiegids<br />
2013-2014<br />
<strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong><br />
www.ou.nl
STUDIEGIDS 2013-2014<br />
VWO-studenten
Inhoud<br />
01 Voorwoord<br />
02 Academic Experience<br />
bij de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong><br />
03 Cursusprogramma<br />
04 Aan de slag met studeren<br />
06 Tentamen<br />
08 Cursusbeschrijvingen<br />
Studeren als een echte student<br />
Als vwo’er in de bovenbouw ben je bezig om je voor te bereiden op een volgende<br />
studie. Tot nu toe was je lessenpakket redelijk algemeen ook al heb je<br />
inmiddels vakken laten vallen die minder geschikt voor je waren. Je hebt aan<br />
het einde van het derde jaar een profiel gekozen.<br />
Maar hoe gaat het straks na je eindexamen, ga je dan beginnen met een studie<br />
aan een universiteit of aan een hogeschool. Weet je al welke richting je uit wil?<br />
Waarschijnlijk twijfel je nog en weet je niet welke studie eigenlijk bij je past. Het<br />
valt ook niet mee om een studiekeuze te moeten maken als je nog weinig kennis<br />
hebt van de werkelijke inhoud van een studierichting.<br />
Als je een studierichting hebt gekozen is het ook net zo belangrijk om een idee<br />
te hebben wat het studeren nu precies in houdt. Hoe gaat dat straks? Moet je<br />
veel zelf doen? Krijg je roosters? Hoe gaat dat met de studiepunten in het eerste<br />
jaar? Hoe hoog is het tempo? Hoe moet ik eigenlijk leren? Er komen straks veel<br />
nieuwe dingen op je af en het kan prettig zijn als je dit al eens hebt ervaren.<br />
Om goed voorbereid aan je nieuwe toekomst te beginnen is het mogelijk om<br />
met de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> al vóór je eindexamen een klein stukje aan een universiteit<br />
proberen te studeren. Zo kun je kennismaken met het academische<br />
niveau en proeven van de vakinhoud. Maar je leert vooral zelfstandig te studeren<br />
en je studietijd in te plannen.<br />
Het is overigens niet niks: als zestien- of zeventienjarige aan universitair onderwijs<br />
beginnen is een hele uitdaging. Je zult discipline moeten hebben en<br />
hard moeten werken. Maar daar tegenover staat dat je goed kunt oefenen in de<br />
vaardigheden die nodig zijn om succesvol te zijn in het hoger onderwijs.<br />
Wat is nu precies de bedoeling? Bij de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> zijn de wetenschappelijke<br />
opleidingen verdeeld over een vastgesteld aantal modulen. Als vwoleerling<br />
heb je gelegenheid om een cursus van één module uit het bachelorprogramma<br />
te bestuderen. Je krijgt exact dezelfde stof en tentamens als de<br />
reguliere studenten. Het echte werk dus.<br />
De cursussen waaruit je kunt kiezen staan verderop genoemd. Ze zijn oriënterend<br />
op het vakgebied en passen bij de profielen die gelden voor het vwo.<br />
Studeren aan de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> kan waar en wanneer je wilt, je hoeft<br />
niet naar colleges te gaan en je hebt online contact met docenten en<br />
medestudenten.<br />
Deze zelfstudiemethode vergt wel een doorzettingsvermogen. Je moet zelf<br />
zorgen voor de stok achter de deur. Maar als je eenmaal deze ervaring hebt<br />
opgedaan kun je vol vertrouwen op naar je (studie) toekomst!<br />
Ik wens je veel studiesucces!<br />
Prof. Mr. Anja Oskamp<br />
rector magnificus<br />
<strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong><br />
1
Academic Experience bij de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong><br />
De <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> is de enige (afstands)universiteit in <strong>Nederland</strong> waarbij iedereen in eigen tempo kan<br />
studeren. Dit betekent een grote vrijheid voor een student om toch andere verplichtingen, zoals school/<br />
studie, sport of werk te kunnen blijven doen.<br />
De <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> mag in principe alleen studenten vanaf 18 jaar wetenschappelijke bachelor- en masteropleidingen<br />
aanbieden op academisch niveau in een aantal vakgebieden. Deze opleidingen zijn verdeeld over afzonderlijke cursussen.<br />
Elke cursus wordt apart bestudeerd en getentamineerd. Een cursus van één module heeft een studieomvang van<br />
ongeveer 100/120 studie-uren en vertegenwoordigt normaliter 4,3 studiepunten. Alle Europese universiteiten hanteren<br />
hetzelfde waarderingssysteem en dat maakt het uitwisselen met een andere universiteit gemakkelijker.<br />
Voor vwo-scholen maakt de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> een uitzondering en biedt in samenwerking met de school de<br />
bovenbouwleerlingen alvast de mogelijkheid ook een module te bestuderen als oriëntatie op de toekomstige studie.<br />
Studeren via internet<br />
Studeren bij de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> doe je niet in de les maar thuis of samen met andere studenten. Het cursusmateriaal<br />
is speciaal ontwikkeld voor zelfstudie. Het is alsof in de teksten de docent aan het woord is. Het lijkt misschien saai en<br />
eenzaam, toch studeer je niet helemaal alleen. Je komt weliswaar niet in een collegezaal maar de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> heeft<br />
in het hele land studiecentra waar bij sommige cursussen begeleidingsbijeenkomsten worden georganiseerd. Op deze<br />
bijeenkomsten ontmoet je andere studenten die dezelfde cursus bestuderen. Maar het meest wordt er gebruik gemaakt<br />
van internet. Als student krijg je toegang tot Studienet. Studienet is een besloten elektronische leeromgeving en daar<br />
staat alle informatie die je nodig hebt bij je studie. Je kunt er zelf documenten plaatsen en delen met anderen. Zo maak je<br />
kennis met je medestudenten en kun je ervaringen uitwisselen.<br />
Verkeerd profiel gekozen?<br />
Het is natuurlijk mogelijk dat je een profiel hebt gekozen maar nu toch constateert dat je een bepaald vak niet in je pakket<br />
hebt zitten of onvoldoende beheerst terwijl je het eigenlijk wel nodig hebt als voorkenniseis bij je vervolgstudie. Voor de<br />
vakken Biologie, Natuurkunde, Scheikunde en Wiskunde is het mogelijk bij de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> tentamen af te leggen<br />
om alsnog je kennis te kunnen aantonen of bij te spijkeren. Je kunt zowel de voorbereidingscursus volgen en daarna<br />
tentamen doen, maar je kunt ook alleen de cursus volgen of alleen tentamen doen.<br />
www.ou.nl/voorbereidingscursussen en www.voortentamen.nl<br />
Hoogbegaafde jonge studenten<br />
Academic Experience is er speciaal voor leerlingen in het voortgezet onderwijs waarvan de leerkrachten aangeven dat het<br />
bestuderen van een universitaire cursus een aanvulling is in de persoonlijke ontwikkeling. Het komt regelmatig voor dat er<br />
leerlingen zijn die ver vooruit lopen vanwege hun hoogbegaafdheid en niet voldoende leerstof ter beschikking hebben.<br />
Voor deze leerlingen is het mogelijk individueel te bekijken welke cursus het beste aansluit aan de leerbehoefte. Dit hoeft<br />
niet uitsluitend een cursus uit het programma Academic Experience te zijn, want maatwerk kan een betere oplossing zijn.<br />
Voorop staat dat er met plezier wordt gestudeerd en het een uitdaging blijft om de eigen competenties goed te benutten.<br />
Neem voor meer informatie hier over contact op via ons e-mailadres: academicexperience@ou.nl<br />
Kosten en aanmelden<br />
Een cursus bij de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> kost € 294,- per module. Dit is inclusief studiemateriaal, begeleiding bij de cursus<br />
en 3 tentamenkansen. Je mag 14 maanden over de cursus doen. Als je graag een cursus wilt bestuderen, dan kun<br />
je je aanmelden door het formulier in te vullen en te ondertekenen. Daarnaast hebben wij een kopie van je geldig<br />
identiteitsbewijs (voor én achterzijde) nodig om je inschrijving geldig te maken. Beiden kun je afgeven op school. De<br />
school zorgt dat de aanmelding wordt verzonden. Betaling van het cursusgeld zal via de school verlopen.<br />
2
Cursusprogramma 2013-1204<br />
In onderstaand overzicht staat een selectie van cursussen van de diverse faculteiten. In overleg met de<br />
faculteiten zijn deze cursussen uitgekozen omdat zij een oriëntatie op het vakgebied vormen en in het begin<br />
van de bacheloropleiding voorkomen. Bovendien is er gekeken of de onderwerpen aansprekend zijn voor<br />
jonge studenten.<br />
Cultuur en Maatschappij<br />
B29121 Politicologie* CBI - mc zelf datum bepalen<br />
C08321 Stedenbouw. De vroegmoderne stad in de <strong>Nederland</strong>en CBI - mc zelf datum bepalen<br />
C10311 Expressionisme CBI - mc zelf datum bepalen<br />
C19111 Kijken naar Amerika* Opdracht volgens afspraak<br />
C21211 Cultuurgeschiedenis van de oudheid Schriftelijk apr 2014 - aug 2014 - nov 2014 - apr 2015<br />
C27231 Bewegend beeld Opdracht volgens afspraak<br />
R12221 Rechtsgeschiedenis 1 CBI - mc zelf datum bepalen<br />
R28231 Rechtsfilosofie CBI - mc zelf datum bepalen<br />
S08121 Geschiedenis van de psychologie* Schriftelijk feb 2014 - apr 2014 - aug 2014 - feb 2015<br />
S09241 Sociale psychologie* CBI - mc zelf datum bepalen<br />
S11131 Inleiding in de arbeids- en organisatiepsychologie* CBI - mc zelf datum bepalen<br />
T38121 Webcultuur Schriftelijk feb 2014 – apr 2014 – aug 2014 – feb 2015<br />
Economie en Maatschappij<br />
B05111 Marketing CBI - ov zelf datum bepalen<br />
B26121 Productiemanagement* CBI - mc zelf datum bepalen<br />
B29121 Politicologie CBI - mc zelf datum bepalen<br />
B38111 Administratieve processen en accounting CBI - mc zelf datum bepalen<br />
E01131 Inleiding in de <strong>Nederland</strong>se economie CBI - mc zelf datum bepalen<br />
R05151 Inleiding staatsrecht Schriftelijk feb 2014 - aug 2014 - nov 2014 - feb 2015<br />
R25121 Recht en samenleving Schriftelijk apr 2014 - jun 2014 - aug 2014 - apr 2015<br />
S11131 Inleiding in de arbeids- en organisatiepsychologie* CBI - mc zelf datum bepalen<br />
Natuur en gezondheid<br />
N13121 Levenswetenschappen 1: evolutie Schriftelijk apr 2014 - aug 2014 - nov 2014 - apr 2015<br />
N06221 Levenswetenschappen 2: fysiologie Schriftelijk feb 2014 - jun 2014 - aug 2014 -feb 2015<br />
N32221 Gedragsbiologie Opdracht volgens afspraak<br />
S08121 Geschiedenis van de psychologie* Schriftelijk feb 2014 - apr 2014 - aug 2014 - feb 2015<br />
S25211 Inleiding in de neuropsychologie en psychofarmacologie CBI - mc zelf datum bepalen<br />
S60331 Inleiding in de gezondheidspsychologie* CBI - mc zelf datum bepalen<br />
Natuur en techniek<br />
N32221 Gedragsbiologie Opdracht volgens afspraak<br />
N11111 Natuurkunde voor milieuwetenschappen CBI - mc zelf datum bepalen<br />
N47111 Scheikunde voor milieuwetenschappen 1* CBG - mc+ov jun 2014 - aug 2014 - jan 2015 -jun 2015<br />
N49111 Wiskunde voor milieuwetenschappen CBG - ov feb 2014 - apr 2014 - aug 2014 - feb 2015<br />
T07131 Discrete wiskunde A Schriftelijk apr 2014 – jun 2014 – nov 2014 - apr 2015<br />
T25121 Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 Schriftelijk feb 2014 – jun 2014 – nov 2014 – feb 2015<br />
T28141 Inleiding informatica CBI - mc zelf datum bepalen<br />
T38121 Webcultuur Schriftelijk feb 2014 – apr 2014 – aug 2014 – feb 2015<br />
* Engelstalige boeken of teksten zijn onderdeel van de cursus<br />
3
Aan de slag met studeren<br />
Het moeilijkst van het zelfstandig bestuderen van een cursus is je houden aan je voornemen om te gaan<br />
studeren. Op school betekent uitstelgedrag meestal laatste-minuten-werk. Bij zelfstandig studeren leidt<br />
uitstellen tot afstellen. Er is namelijk geen exacte deadline. Het doel om een eindresultaat te halen gaat<br />
gepaard met een flinke dosis zelfdiscipline. Je doet het voor jezelf.<br />
Studieplanning<br />
Om je een steuntje in de rug te geven adviseren wij je op voorhand een reële studieplanning te maken. Kijk als eerste naar<br />
de mogelijke tentamendata. Verwerk alle drie de tentamenkansen in je plan. Hou vooral rekening met proefwerkweken<br />
en andere periodes waarbij je schooltaken veel tijd vragen. Ga daarna rekenen hoeveel studie-uren je per week moet<br />
reserveren om je planning te halen. Een cursus vraagt 100-120 studie-uren. Deze tijdsplanning kun je al maken vóór je<br />
besluit daadwerkelijk deel te nemen aan Academic Experience. Je weet dan van te voren of je het komende jaar ook echt<br />
tijd hiervoor hebt.<br />
Als je hebt besloten een cursus te gaan bestuderen kun je naast de tijdsplanning een inhoudelijke planning maken. Neem<br />
je studieboeken er bij en verdeel de inhoudsopgave(n) over je beschikbare studietijd. Het fijne van een inhoudelijke<br />
planning is dat je kunt afvinken wat je al hebt gehad. Je krijgt zo ook een goed inzicht van je eigen inschattingsvermogen,<br />
klopt het aantal ingeschatte studie-uren per onderdeel?<br />
Lever deze studieplanning ook in bij je mentor, zo kunnen jullie samen vinger aan de pols houden bij de studievoortgang.<br />
Studiebegeleiding<br />
De cursussen zijn ontwikkeld om zelfstandig te bestuderen met behulp van de elektronische leeromgeving Studienet.<br />
Zodra je een studentnummer hebt ontvangen kun je hier voor inloggen. Bij aanvang van je cursus ontvang je van ons een<br />
handleiding om je op weg te helpen.<br />
Studienet gebruik je om contact te onderhouden met de cursusdocent. Het is verstandig meteen bij aanvang even contact<br />
te zoeken met de betreffende docent en je bekend te maken. Want bij zelfstandig studeren hoort het initiatief voor<br />
studiebegeleiding bij jezelf. Je kunt alles wat je wilt weten over de studiestof vragen. Op Studienet staat alle benodigde<br />
info over jouw cursus bij elkaar. Het is jouw werkplek en van daaruit kun je ook communiceren met medestudenten die<br />
dezelfde cursus bestuderen.<br />
Leren studeren<br />
Je staat helemaal aan het begin van een nieuwe manier van studeren. Voor het studeren in een vervolgopleiding worden<br />
andere vaardigheden van je gevraagd dan op de middelbare school. Je moet leren plannen, je volgt colleges en geen<br />
lesrooster. Je moet veel lezen, samenvattingen maken, voorbereiden, presenteren, schrijven en tentamens afleggen etc.<br />
Omdat we bij de <strong>Open</strong> universiteit weten hoe lastig dat kan zijn hebben we allerlei hulpmiddelen en (online) workshops<br />
om je hierin te ondersteunen. Deze online Studiecoach en nog meer onderdelen bieden wij aan op Studieplaza.<br />
Ga hier vooral mee aan de slag want alle vaardigheden die je nu aanleert kun je straks uitstekend gebruiken als je moet<br />
gaan studeren voor je eindexamen!<br />
www.studieplaza.ou.nl<br />
4
Wat kun je verder zelf nog doen?<br />
Onze ervaring is dat onderling contact tussen studenten de beste studiestimulans is. Je medestudenten, al dan niet van je<br />
eigen school, komen waarschijnlijk dezelfde obstakels tegen.<br />
Neem contact op met andere studenten en geef elkaar regelmatig door hoe je vordert met de studie. Dit maakt het<br />
studeren veel leuker en je leert nieuwe mensen kennen die dezelfde interesses hebben als jij.<br />
Maak samen met je mentor een vaste afspraak om te bekijken hoe de studie verloopt. Ben eerlijk tegen jezelf en zeg niet dat<br />
het prima gaat terwijl je weet dat je eigenlijk niet goed opschiet. Het helpt als je je mentor een samenvatting geeft van het<br />
onderdeel dat je bestudeerd hebt. Bovendien onthoud je de stof veel beter als je iemand anders kort maar krachtig moet<br />
vertellen waar iets over gaat.<br />
“Wie gaat nu vrijwillig nog eens extra<br />
100 uur studeren? Ik dus. Het is gewoon<br />
hartstikke leuk. De inhoud vind ik heel<br />
interessant. Eigenlijk wil ik nu ook wel<br />
weten of ik een voldoende haal bij het<br />
tentamen. Dan weet ik zeker dat studeren<br />
aan een universiteit me gaat lukken, ik<br />
heb het nota bene al gedaan!”<br />
5
Tentamen<br />
Wanneer je door de studiestof heen bent wil je natuurlijk weten of je het goed hebt gedaan. Je gaat de<br />
cursus afronden en hoopt op een goed resultaat. We bieden verschillende vormen van tentamens aan, zie<br />
de bijgaande tabel voor de uitleg. Je hebt drie keer de kans om op tentamen te gaan en een goed resultaat<br />
te halen. Probeer je aan je planning te houden en ga op tentamen. Ook als je twijfelt of je voldoende bent<br />
voorbereid is het zinvol om te gaan. Je leert heel erg veel van de vraagstelling en de mogelijke antwoorden.<br />
Als je slaagt, dan heb je het fantastisch gedaan; als je niet slaagt weet je wel heel goed waar dat aan ligt en<br />
waar je aan moet gaan werken. Je hebt daarna nog twee keer de kans om wel te slagen.<br />
Tentamenvormen<br />
CBI – mc<br />
(computergebaseerd individueel tentamen met multiplechoice-vragen)<br />
Je ontvangt een selectie vragen uit een totale database. Elke student krijgt een andere selectie. Je maakt het tentamen aan een computer in<br />
het studiecentrum. Na dit tentamen krijg je meteen je voorlopige uitslag te zien.<br />
Aanmeldtermijn: Uiterlijk 14 dagen voor de tentamendatum<br />
CBI – ov<br />
(computergebaseerd individueel tentamen met open vragen)<br />
Je ontvangt een casus waarbij je open vragen moet beantwoorden. Elke student krijgt een andere casus. Je maakt het tentamen aan een<br />
computer in het studiecentrum.<br />
Aanmeldtermijn: Uiterlijk 14 dagen voor de zelf gekozen tentamendatum<br />
CBG – ov<br />
(computergebaseerd groepstentamen met open vragen)<br />
Je ontvangt open vragen. Alle studenten krijgen dezelfde vragen. Je maakt het tentamen aan een computer in het studiecentrum.<br />
Aanmeldtermijn: Uiterlijk 1 maand voor de vaste tentamendatum<br />
CBG –mc+ov<br />
(computergebaseerd groepstentamen met multiplechoice en open vragen)<br />
Je ontvangt een combinatie van open vragen met multiplechoice vragen. Alle studenten krijgen dezelfde vragen. Je maakt het tentamen aan<br />
een computer in het studiecentrum.<br />
Aanmeldtermijn: Uiterlijk 1 maand voor de vaste tentamendatum<br />
Schriftelijk<br />
Je ontvangt een tentamen met gesloten vragen (multiplechoice en/of juist-onjuist vragen) en/of open vragen. Alle studenten krijgen dezelfde<br />
vragen. Je maakt het tentamen op papier in het examenlokaal van het studiecentrum.<br />
Aanmeldtermijn: Uiterlijk 1 maand voor de vaste tentamendatum<br />
Opdracht<br />
Je opdracht kan bestaan uit een werkstuk, practicum, paper of een casus.<br />
Aanmeldtermijn: Met de examinator spreek je af wanneer je opdracht moet worden ingeleverd.<br />
6
Aanmelden voor het tentamen<br />
Voor Academic Experience geldt een aparte aanmeldprocedure: je aanmelding voor deelname aan een tentamen verloopt<br />
via de website. Daar moet je een tentamen-aanmeldformulier invullen. Kijk van tevoren goed op de website van je<br />
studiecentrum op welke dagen en tijdstippen de tentamens worden afgenomen. En meld je ruim op tijd aan want als de<br />
termijn is gesloten kun je niet meer deelnemen!<br />
www.ou.nl/academicexperience<br />
Haal ik dat tentamen wel?<br />
Als voorbereiding op je tentamen kun je als eerste de oefententamens maken die in het cursusmateriaal zijn opgenomen<br />
of op Studienet staan. Hierdoor heb je zelf al een idee of je kennis genoeg hebt voor het tentamen. Maar wil je toch beter<br />
voorbereid op tentamen gaan, ga dan kijken bij de Studiecoach op Studieplaza. Daar vind je allerlei tips en krijg je een<br />
inzicht in de mogelijke valkuilen. Je kun je natuurlijk ook aanmelden voor één van de tentamentrainingen die regelmatig<br />
in de studiecentra voor studenten georganiseerd worden.<br />
Als je dan op tentamen gaat, laat je dan niet uit het veld slaan als het niet meteen goed gaat. Het is natuurlijk een<br />
teleurstelling als je met onvoldoende resultaat het gebouw verlaat. Vergeet niet dat je erg vroeg aan een universiteit<br />
studeert en nog niet eens eindexamen hebt gedaan. Ook van een te laag<br />
resultaat leer je ontzettend veel. Je weet precies waar het mis ging en dan kun<br />
je daar al je aandacht aan besteden voor de volgende tentamenkans.<br />
Geslaagd!<br />
Ben je geslaagd voor je tentamen dan mag je met recht trots zijn op jezelf.<br />
Aan het einde van de 14 maanden ontvang je hiervoor een verklaring van het<br />
College van bestuur, ondertekend door de rector van de <strong>Open</strong> universiteit.<br />
Op de verklaring staat de titel van de cursus en de zwaarte van de studielast<br />
vermeld. Bij de aanmelding voor een vervolgstudie kun je met deze verklaring<br />
aantonen dat je serieus aan de slag bent gegaan met je studieoriëntatie. Je hebt<br />
nota bene aantoonbare studie-ervaring op academisch niveau!<br />
“Ik dacht eerst: waar ben ik aan begonnen.<br />
Maar het hielp om te weten dat mijn<br />
medestudenten hetzelfde dachten. We<br />
hebben contact gehouden en bereiden ons<br />
tegelijkertijd voor op het tentamen. Ik durf<br />
het eigenlijk niet te bekennen maar deze<br />
manier van studeren smaakt gewoon naar<br />
meer!”<br />
7
Cursusbeschrijvingen<br />
Faculteit Cultuurwetenschappen<br />
Stedenbouw. De vroegmoderne stad in<br />
de <strong>Nederland</strong>en<br />
Cursuscode: C08321<br />
Inhoud<br />
De stad is de zichtbare staalkaart van onze cultuur. Hoe die<br />
expliciet gelezen moet worden, is het onderwerp van de<br />
cursus Stedenbouw. Daarbij ga je eerst heel praktisch te<br />
werk. In het prachtig uitgevoerde Kaartendeel zijn historische<br />
kaarten van steden in <strong>Nederland</strong> en België uit de<br />
zestiende en zeventiende eeuw opgenomen, die je dankzij<br />
de opgaven in het Systematisch deel leert lezen en op<br />
geografische kenmerken leert duiden. Kadaster- en recente<br />
kaarten, luchtfoto’s en videobeelden voeren je naar de stad<br />
van nu. Deze praktijk wordt verdiept in teksten over de<br />
ontwikkeling van de stad in de <strong>Nederland</strong>en tot aan 1900,<br />
toen de binding met de historisch gegroeide invulling van<br />
het land definitief werd verlaten.<br />
Bovendien heb je het Practicum Stedenbouw op dvd ter<br />
beschikking, op grond waarvan weer andere, nu interactieve<br />
opgaven uitgewerkt kunnen worden tot en met het<br />
samenstellen van ‘tentoonstellingen’ over stedenbouwkundige<br />
onderwerpen aan toe.<br />
De cursus heeft de geschiedenis van de stad als fysieke<br />
structuur tot onderwerp, haar gebouwen en de stedenbouw<br />
zelf, alsook de relatie met de regio en andere steden<br />
en het verstedelijkingsproces op ‘nationaal’ niveau. Het<br />
spanningsveld tussen ideaal en werkelijkheid wordt nadrukkelijk<br />
verkend.<br />
Na deze cursus zal geen enkel bezoek aan een historische<br />
binnenstad meer hetzelfde zijn.<br />
Cursusmateriaal<br />
- Tekstboek: Visser (red.), Stedenbouw Systematisch deel<br />
(OU, 2011).<br />
- Bronnenboek: Visser (samensteller), Stedenbouw<br />
Kaartendeel (OU, 2007).<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met meerkeuzevragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/C08321<br />
Leerdoelen<br />
Hoofddoel van de cursus is de studenten in te leiden in de<br />
stedengeschiedenis van de <strong>Nederland</strong>en, zij het als ruimtelijk<br />
gegeven. Kennis en inzicht in de ruimtelijke ontwikkeling<br />
en materiële verschijningsvorm vanaf circa 1500 tot<br />
1900 wordt nagestreefd.<br />
8
Faculteit Cultuurwetenschappen<br />
Expressionisme<br />
Cursuscode: C10311<br />
Inhoud<br />
Deze cursus is toegespitst op een van de stilistische<br />
pijlers van de moderne kunst van de 20e eeuw: het<br />
expressionisme. In het algemeen verstaat men onder<br />
‘expressionisme’ een specifieke Duitse bijdrage aan de<br />
beeldende kunst van de vorige eeuw. In deze cursus echter<br />
krijgt dit begrip een ruimere betekenis.<br />
De cursus presenteert het expressionisme als een<br />
stroming in de Duitse kunst in de periode 1908-1924<br />
én als een stijl waarvan zich in de loop van de 20e<br />
eeuw verschillende groepen van kunstenaars hebben<br />
bediend: fauvisten, expressionisten, Cobra-kunstenaars,<br />
abstract-expressionisten en de neo-expressionisten.<br />
Kenmerkend voor het expressionisme is de cultivering<br />
van emotionaliteit. In de beeldende kunst ligt het accent<br />
op de weergave van de innerlijke visie van de kunstenaar<br />
op zijn omgeving: het stadsleven, de natuur, vrienden en<br />
verwanten. Enkele belangrijke conventionele regels van<br />
de kunst werden afgewezen ten gunste van technieken<br />
en vormen die als ‘primitief’ werden beschouwd. In de<br />
westerse kunstgeschiedenis zagen de expressionisten<br />
verwante geesten in de kunstenaars van de gotiek, in<br />
schilders als El Greco en Matthias Grünewald, in meer<br />
recente schilders als Vincent van Gogh, Paul Gauguin<br />
en De Nabis en in tijdgenoten als de Franse ‘fauves’<br />
(wilden). Daarnaast waren kunstuitingen van primitieve<br />
volken, geesteszieken en kinderen, maar ook bepaalde<br />
elementen van de westerse volkskunst een voorbeeld<br />
voor de expressionisten bij hun streven naar een directe<br />
representatie van hun zielenroerselen op het beeldvlak.<br />
Tekstboek 1 behandelt de argumenten die theoretici,<br />
zoals Max Raphael, Wilhelm Worringer en Paul Fechter, en<br />
kunstenaars als Kirchner en Kandinsky aanvoeren om het<br />
expressionisme te definiëren en te legitimeren tegenover<br />
de tegenstanders uit de traditionele hoek. Bovendien<br />
wordt onderzocht wat het expressionisme als stroming in<br />
de beeldende kunst gemeen heeft met het expressionisme<br />
in de bouwkunst, de filmkunst, de literatuur, de muziek<br />
en de dans. De vraag naar de ontstaansachtergrond en de<br />
juistheid van de terminologie loopt als een rode draad door<br />
dit deel. In het tweede deel van de cursus zal blijken dat<br />
de onderscheiden kenmerken niet exclusief zijn voor het<br />
expressionisme, maar dat zij vaker aanwijsbaar zijn in de<br />
kunst van de twintigste eeuw.<br />
Tekstboek 2 beschrijft en analyseert de momenten in<br />
de beeldende kunst van de twintigste eeuw waarop het<br />
‘expressieve’ en het ‘primitieve’ elkaar raken. In het bijzonder<br />
wordt nagegaan wat de invloed was van het ‘primitieve’.<br />
Wat zochten de (expressionistische) kunstenaars in de<br />
uitingen die niet tot de traditionele kunst behoren, zoals<br />
‘kunst’-werken van ‘primitieve’ volken en van geesteszieken,<br />
kindertekeningen en vormen van westerse volkskunst?<br />
De momenten waarop het expressieve en het primitieve<br />
elkaar raken, vinden we in het werk van de fauvisten en<br />
expressionisten, in het werk van de leden van Cobra, in het<br />
abstract expressionisme (een stijl die zich in de Verenigde<br />
Staten ontwikkelde) en in de jaren tachtig en negentig van<br />
de vorige eeuw in het werk van de neo-expressionisten.<br />
Leerdoelen<br />
- De student heeft van kennis van de actuele kwesties<br />
in de bestudering van het Duits expressionisme en de<br />
achtereenvolgende expressionismen in de kunst van<br />
de twintigste eeuw: Cobra, abstract expressionisme en<br />
neo-expressionisme.<br />
- Hij verwerft inzicht in het verschil tussen een stroming<br />
(Duits expressionisme) en een stijl (expressionismen in de<br />
beeldende kunst van de twintigste eeuw).<br />
- Hij is in staat de gangbare definities van het begrip<br />
‘expressionisme’ te problematiseren en nuanceren.<br />
- Hij is in staat te reflecteren op de wijze waarop<br />
andersoortige kunstvormen van invloed kunnen zijn<br />
op kunst uit de mainstream en welke dat zijn voor het<br />
expressionisme respectievelijk de expressionismen.<br />
- Hij is in staat de kennis die hij heeft opgedaan uit de twee<br />
cursushandboeken toe te passen in de analyse van de<br />
primaire bronnen die in het werkboek zijn opgenomen.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit twee tekstboeken:<br />
- Ron Manheim, Evocatie door deformatie. Expressionisme<br />
in Duitsland 1908-1924 (redactie: Adi Martis en Mieke<br />
Rijnders).<br />
- Expressionisme en primitivisme in de beeldende kunst van<br />
de 20e eeuw (redactie: Adi Martis en Mieke Rijnders).<br />
Verder is er een werkboek en een dvd.<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met<br />
meerkeuzevragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/C10311<br />
9
Faculteit Cultuurwetenschappen<br />
Kijken naar Amerika.<br />
Twintigste-eeuwse Amerikaanse cultuur<br />
in de VS en in <strong>Nederland</strong><br />
Cursuscode: C19111<br />
Inhoud<br />
Waarom kijken naar Amerika? Amerika is overal om je heen!<br />
Je eet cereals en hamburgers en drinkt Coca Cola, leest<br />
over Amerikaanse toestanden in onze grote steden en leest<br />
Peanuts met Charley Brown. We spreken over consultants,<br />
marketingmanagers of andere business en betalen in de<br />
supermarkt met creditcard. We doen aan fitness of basketbal,<br />
en gaan uit naar danceparty’s. De Star Wars-rage,<br />
commerciële televisie met The Simpsons en Dr. Phil, films<br />
met Orlando Bloom en Brad Pitt, internet, Youtube, Michael<br />
Jackson, Madonna of Lady Gaga en Mickey Mouse T-shirts:<br />
Amerika komen we de hele dag overal tegen.<br />
Kijken naar Amerika is een oude hobby in Europa.<br />
Europeanen hebben van oudsher hun idealen en hun<br />
spookbeelden geprojecteerd in dat ‘lege’ gebied waar alles<br />
nieuw was en waar naar hartelust geëxperimenteerd kon<br />
worden. Wat Amerika ook opriep, enthousiasme of afkeer,<br />
Europeanen hebben altijd een mening over Amerika gehad.<br />
In de twintigste eeuw heeft de VS zich ontwikkeld tot de<br />
dominante wereldmacht en heeft het kijken naar Amerika<br />
een andere urgentie gekregen, omdat Amerika steeds<br />
directer in ons dagelijks leven aanwezig is. Door de cursus<br />
zul je meer begrijpen van wat Amerika eigenlijk is en wat<br />
Amerika bezighoudt. Ook krijg je meer zicht op hoe wij in<br />
<strong>Nederland</strong> omgaan met onze dagelijkse portie Amerika.<br />
Wat is eigenlijk een ‘Amerikaan’, of ‘Amerika’? Is er zoiets<br />
als een ‘Amerikaanse cultuur’ en zo ja, hoe ziet die er dan<br />
uit? Wat houdt al die Amerikanen met hun heterogene<br />
achtergrond bij elkaar, welke bedreigingen zijn er voor de<br />
eenheid? Deze vragen vormen het hoofdthema van de<br />
cursus. In diverse vormen keren steeds de twee tegenpolen<br />
homogeniteit en fragmentatie terug. In het eerste blok<br />
van de cursus vormen de politieke structuur (de ontwikkeling<br />
van het stelsel en de discussie rond het minderhedenbeleid)<br />
en de economische structuur (kapitalisme,<br />
massaproductie en massaconsumptie) van de VS het<br />
uitgangspunt voor het verhaal. In het tweede blok passeert<br />
de Amerikaanse cultuur de revue, verdeeld in een aantal<br />
thema’s zoals: Amerikanisering van immigranten, de rol<br />
van religie, literatuur van diverse etnische achtergrond, de<br />
amusementsindustrie, muziek, ideologische opvattingen<br />
en de Amerikaanse sportwereld, architectuur en beeldende<br />
kunst. Al deze onderwerpen komen aan bod in het brede<br />
panorama van hedendaagse Amerikaanse cultuur.<br />
In het derde blok staat het verschijnsel Amerikanisering<br />
centraal. Om te begrijpen waarom <strong>Nederland</strong> openstaat<br />
voor ‘Amerikaanse’ cultuurproducten gaan we in op de politiek-economische<br />
banden tussen <strong>Nederland</strong> en de VS en<br />
<strong>Nederland</strong>se Amerika-beelden. Tevens krijg je een overzicht<br />
van de kanalen waarlangs zich de ‘Amerikaanse’ cultuur in<br />
<strong>Nederland</strong> heeft verspreid. Ten slotte gaat de cursus meer<br />
systematisch in op het verschijnsel ‘Amerikanisering’.<br />
Leerdoelen<br />
- Het verkrijgen van inzicht in de Amerikaanse identiteit.<br />
- Kennis hebben van de grote lijnen van het moderne<br />
Amerikaanse politieke bestel.<br />
- Kennis hebben van de basisprincipes van massaproductie<br />
en massaconsumptie als kenmerkende elementen uit het<br />
Amerikaanse economische systeem.<br />
- Het verkrijgen en tonen van inzicht in de complexiteit van<br />
de Amerikaanse cultuur.<br />
- Kennis hebben van een aantal specifieke modern<br />
Amerikaanse cultuuruitingen in hun historische context<br />
en werking<br />
- Inzicht krijgen en tonen in het proces van transmissie van<br />
cultuurelementen in het algemeen en in specifieke zin<br />
in de transmissie van cultuurelementen vanuit de VS naar<br />
<strong>Nederland</strong>.<br />
- Kennis hebben van een aantal voorbeelden van culturele<br />
transmissie vanuit de VS naar <strong>Nederland</strong> in hun eigen<br />
historische context en werking.<br />
- Enige vaardigheid hebben in het vinden en gebruik van<br />
bronnenmateriaal.<br />
- Enige vaardigheid hebben in het vinden en gebruik van<br />
relevante internetbronnen.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit vier delen schriftelijk materiaal en een<br />
elektronisch werkboek.<br />
Tentamenvorm<br />
Opdracht.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/C19111<br />
10
Faculteit Cultuurwetenschappen<br />
Cultuurgeschiedenis van de Oudheid<br />
Cursuscode: C21211<br />
Inhoud<br />
In de Ilias beschrijft Homerus Mycene als de machtigste van<br />
alle steden op de Peloponnesus en noemt het ‘het goudrijke<br />
Mycene’. Volgens de overlevering was Mycene gesticht<br />
door Perseus, de zoon van oppergod Zeus en Danae. De<br />
stadsmuur zou zijn gebouwd door de reus Cyclops. De beweringen<br />
van Homerus waren in de negentiende eeuw een<br />
belangrijke reden voor Heinrich Schliemann om de stad te<br />
gaan opgraven en onderzoeken. Wat hij en zijn opvolgers<br />
vonden was imposant en leek de teksten van Homerus te<br />
bevestigen.<br />
De opgravingen van Mycene bevestigden het bestaan van<br />
de stad en zijn grootheid, maar over haar ontstaan weten<br />
we niets meer dan wat de oude Griekse mythen ons vertellen.<br />
Zo vertelt de Homerus’ Ilias hoe Agamemnon, de heerser<br />
van Mycene, de Grieken aanvoerde in de oorlog tegen<br />
Troje. Grieken en Romeinen van later eeuwen beschouwden<br />
deze teksten als geschiedenis, als echt gebeurd. Wij<br />
weten dat dat niet zo is, maar waar de grens tussen mythologie<br />
en werkelijkheid precies loopt, is onbekend.<br />
De auteurs van Cultuurgeschiedenis van de Oudheid<br />
grijpen de stad Mycene aan om de mythologie te behandelen,<br />
die zo’n belangrijke rol speelt in de klassieke teksten.<br />
Zo gaan zij voortdurend te werk: twaalf steden dienen als<br />
uitgangspunt voor de behandeling van een hoofdthema<br />
uit de cultuurgeschiedenis van de klassieke Oudheid in<br />
haar geheel. Zo dient Milete voor de filosofie, Athene voor<br />
‘oorlog en vrede’ en ‘beeldende kunst’, Alexandrië voor<br />
‘literatuur’, Delos voor ‘economie en handel’, Rome voor<br />
‘staatsinstellingen en recht’ en ‘de samenleving’, Nijmegen<br />
voor ‘centrum en periferie’, Ephese voor ‘stedenbouw en<br />
architectuur’, Constantinopel voor ‘religie’ en Ravenna voor<br />
‘de Oudheid na de Oudheid’. De hoofdstukken over de<br />
steden en de culturele thema’s worden voorafgegaan door<br />
een inleidend hoofdstuk over het Middellandse Zeegebied.<br />
Aan het eind van de cursus heb je een uitstekend cultuurhistorisch<br />
overzicht gekregen van de Griekse en Romeinse<br />
wereld.<br />
Leerdoelen<br />
Kennis van de cultuurgeschiedenis van de klassieke oudheid<br />
in brede zin.<br />
Cursusmateriaal<br />
- Tekstboek: N. de Haan en S. Mols (red.),<br />
Cultuurgeschiedenis van de oudheid (WBooks, 2012.).<br />
- Werkboek: digitaal werkboek op cursuswebsite.<br />
Tentamenvorm<br />
Regulier schriftelijk tentamen met open vragen.<br />
(apr 2014 - aug 2014 - nov 2014 - apr 2015)<br />
www.ou.nl/studieaanbod/C21211<br />
“Ik maak graag werkstukken, maar wist<br />
niet dat ik er zo goed in was. Voor de<br />
eindopdracht kreeg ik een 8! Een heel fijn<br />
gevoel.”<br />
11
Faculteit Cultuurwetenschappen<br />
Bewegend beeld<br />
Cursuscode: C27231<br />
Inhoud<br />
De alomtegenwoordigheid en invloed van de audiovisuele<br />
media, in het bijzonder die waarbij bewegend beeld<br />
is betrokken, kan niemand in onze samenleving ontgaan.<br />
De aandacht voor die media is navenant. In de media zelf,<br />
maar ook de wetenschap blijft niet achter. De vakgebieden<br />
film, televisie en/of nieuwe media zijn op veel plaatsen een<br />
belangrijk onderdeel van het hoger onderwijs geworden.<br />
De cursus Bewegend beeld wil je leren bewegende beelden,<br />
met al hun eigenaardigheden, te analyseren, beoordelen<br />
en hanteren. Je kunt met behulp van deze module<br />
een degelijke basis leggen, die uit twee componenten<br />
bestaat. Ten eerste een algemene kennis van het fenomeen<br />
bewegend beeld, zijn geschiedenis en zijn bestudering.<br />
Ten tweede een wat diepergaand besef van het bewegend<br />
beeld als enerzijds het product van een specifieke historische<br />
context, en als anderzijds een historische bron, in de<br />
dubbele zin van iets dat geschiedenis maakt en dat de geschiedenis<br />
voor de bestudeerder daarvan inzichtelijk maakt.<br />
Het voorgaande klinkt je mogelijk erg abstract in de oren.<br />
De cursus wil je echter bovenal laten kijken naar beelden,<br />
zeker niet alleen geschiedschrijving en theorie over<br />
beelden laten lezen. Het hart van de module wordt dan ook<br />
gevormd door vier taken, met de volgende inhoud: taak 1 is<br />
inleidend en dient ter algemene oriëntatie; taak 2 is zowel<br />
gewijd aan de heuristiek, ofwel de kunst van het zoeken<br />
en vinden, als aan de narratieve aspecten, het verhaal van<br />
het door jou gekozen filmmateriaal; taak 3 is gewijd aan de<br />
context, de cultuurhistorische interpretatie van bewegende<br />
beelden; en taak 4 is de synthese, waarin de invalshoeken<br />
van de taken 2 en 3 worden samengenomen.<br />
Bij de taken 2 tot en met 4 werk je aan de analyse van concrete<br />
beelden, beelden die je zelf uitkiest! De taken willen,<br />
zo mogelijk, functioneel zijn in je persoonlijke situatie: je<br />
maakt zelf bepaalde keuzen, je zet in hoge mate je eigen<br />
traject uit, in aansluiting op je belangstelling, je actualiteit,<br />
en je studieomgeving. Na afloop zul je met andere ogen<br />
kijken naar de vele bewegende beelden waarmee je overal<br />
geconfronteerd wordt.<br />
Leerdoelen<br />
- Kennis en inzicht begrippenapparaat, heuristische<br />
vaardigheden, zelfstandige analyse beeldmateriaal aan de<br />
hand van analysemodel.<br />
- Kennis filmgeschiedenis, inzicht in de cultuurhistorische<br />
rol en betekenis van bewegend beeld.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit een website met opdrachten en<br />
ondersteunend materiaal, en een boek, te weten Chris Vos,<br />
Bewegend verleden. Inleiding in de analyse van films en<br />
televisieprogramma’s. Amsterdam (Boom), 2004.<br />
Tentamenvorm<br />
Opdracht.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/C27231<br />
12
Faculteit Informatica<br />
Discrete wiskunde A<br />
Cursuscode: T07131<br />
Inhoud<br />
Discrete wiskunde is een deelgebied van de wiskunde dat<br />
de laatste jaren steeds meer in de belangstelling komt.<br />
Enerzijds omdat er steeds meer toepassingen zijn binnen<br />
de informatica en andere disciplines, anderzijds omdat<br />
het mogelijkheden biedt belangrijke karakteristieken<br />
van de wiskunde te behandelen. Het gaat daarbij dan om<br />
een zorgvuldige definiëring van problemen, zoeken naar<br />
oplosmethoden daarvoor en nagaan of de methoden<br />
correct en toepasbaar zijn. Discrete wiskunde omvat<br />
onderwerpen die als gemeenschappelijk kenmerk hebben<br />
dat er steeds discrete structuren, dat wil zeggen gehelen,<br />
bekeken worden. Iets is er wel, of is er niet. Een groep<br />
mensen kan uit tien of elf personen bestaan, spreken over<br />
tien en een halve persoon is niet zinvol. Met het discrete<br />
karakter onderscheidt de discrete wiskunde zich van<br />
onderwerpen uit de continue wiskunde.<br />
De cursus bestaat uit een inleidend blok en drie grote<br />
blokken die respectievelijk ingaan op de volgende<br />
onderwerpen uit de discrete wiskunde: getallen en grafen,<br />
verzamelingen en relaties, en logica.<br />
In het eerste blok wordt gestart met een inleidende<br />
leereenheid die aan de hand van het thema ‘routes van a<br />
naar b’ een eerste indruk geeft van de aard en methoden<br />
van de discrete wiskunde en vervolgens in vogelvlucht een<br />
overzicht geeft van de historie van de discrete wiskunde.<br />
In een volgende leereenheid maken studenten kennis met<br />
elementaire verzamelingenleer en de daarbij gebruikte<br />
begrippen, notaties en operaties.<br />
Het tweede blok gaat over getallen, grafen en bomen. In<br />
de eerste leereenheid wordt aandacht besteed aan het<br />
rekenen met gehele getallen en aan eigenschappen van<br />
deelbaarheid, belangrijk voor veel toepassingen binnen<br />
de informatica. Ook positietalstelsels, zoals het binaire<br />
en het hexadecimale, worden besproken. De volgende<br />
leereenheid is een introductie tot de theorie van grafen<br />
en de representatie ervan in een vorm die door de<br />
computer efficiënt kan worden verwerkt. Grafen spelen een<br />
belangrijke rol bij allerlei praktische toepassingen, zoals<br />
(optimale) routering. De laatste leereenheid bespreekt een<br />
speciaal type grafen: bomen. Boomstructuren zijn cruciaal<br />
in vele toepassingen binnen de informatica: efficiënt<br />
opslaan en lezen van data, (de-)coderen van gegevens en<br />
het in werkbare delen opsplitsen van complexe formules<br />
en (computer)taalconstructies.<br />
Het derde blok gaat over verzamelingenalgebra, relaties en<br />
functies alsmede inductie en recursie.<br />
In de eerste leereenheid wordt ingegaan op het werken<br />
met verzamelingen en er worden regels afgeleid waarmee<br />
die bewerkingen systematisch kunnen worden uitgevoerd.<br />
Met name bij het werken met databases spelen deze<br />
bewerkingen een grote rol. De volgende leereenheid<br />
geeft een inleiding op het begrip relaties en een eerste<br />
kennismaking met een bijzondere vorm ervan: functies.<br />
Functies spelen bij zeer vele praktische problemen een rol.<br />
De laatste leereenheid behandelt de begrippen inductie<br />
en recursie. Met inductie kunnen we bijvoorbeeld beknopt<br />
een voorschrift geven om een verzameling met elementen<br />
te vullen die aan onze eisen voldoen. Recursie is uitermate<br />
belangrijk bij computertoepassingen: er zijn nogal wat<br />
(complexe) problemen die compact en elegant in een<br />
recursieve vorm kunnen worden geformuleerd, zoals het<br />
probleem van de Torens van Hanoi. Computers kunnen dan<br />
zo’n probleem relatief efficiënt oplossen.<br />
Het laatste blok behandelt de propositielogica en geeft<br />
een introductie tot de predikaatlogica. Propositielogica<br />
is van groot belang: in de praktijk werken we vaak met<br />
beweringen waarin combinaties voorkomen met de<br />
woorden ‘en’, ‘of’ en ‘niet’. Er worden regels (‘wetten’)<br />
afgeleid waarmee men het al dan niet waar zijn van zo’n<br />
bewering kan bewijzen. De propositielogica vormt ook de<br />
basis voor het realiseren van de digitale schakelingen in<br />
o.a. computers. Om het werken met een nog bredere klasse<br />
van uitdrukkingen mogelijk te maken is de predikaatlogica<br />
nodig. Daarbij wordt ook het werken met modellen<br />
geïntroduceerd als alternatieve bewijsmethode.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit vier delen schriftelijk materiaal van de<br />
<strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>.<br />
Tentamenvorm<br />
Regulier schriftelijk tentamen met open vragen.<br />
(apr 2014 - jun 2014 - nov 2014 - apr 2015)<br />
www.ou.nl/studieaanbod/T07131<br />
13
Faculteit Informatica<br />
Objectgeoriënteerd programmeren in<br />
Java 1<br />
Cursuscode: T25151<br />
Inhoud<br />
Java is een van de populairste programmeertalen. Java heet<br />
objectgeoriënteerd omdat een programmeertaak in Java<br />
wordt uitgevoerd door objecten die met elkaar samenwerken.<br />
Het is de taak van de programmeur om de structuur<br />
en het gedrag van die objecten te beschrijven. De cursus<br />
Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 behandelt de<br />
basisprincipes van Java en objectoriëntatie en biedt een<br />
prima manier om daarmee vertrouwd te raken. Er wordt<br />
vanaf het begin met objecten gewerkt.<br />
Programma’s worden ontwikkeld binnen de ontwikkelomgeving<br />
Eclipse. Al in het eerste blok leer je om eenvoudige<br />
programma’s te schrijven en deze te voorzien van een<br />
grafische gebruikersinterface. Bij dit laatste neemt Eclipse<br />
je veel werk uit handen. In dit eerste blok worden nog niet<br />
alle details van de gebruikte programmeerconstructies<br />
uitgediept. In het tweede en derde blok volgt een volledige<br />
en systematische behandeling van de concepten die wij je<br />
in deze cursus willen leren.<br />
Blok 1 is een inleiding van vier leereenheden, die afwisselend<br />
de nadruk leggen op de taal Java en op de ontwikkelomgeving<br />
Eclipse. In dit blok maak je kennis met objectoriëntatie<br />
door gebruik te maken van bestaande klassen.<br />
Eerst ontwikkel je een heel eenvoudig Java-programma en<br />
voert dat met minimale hulpmiddelen uit, dus nog zonder<br />
ontwikkelomgeving. Dan leer je hoe je programma’s kunt<br />
schrijven en verwerken binnen de ontwikkelomgeving<br />
Eclipse. Vervolgens leer je programma’s te schrijven die<br />
gebruikmaken van eenvoudige vormen van keuze en herhaling.<br />
Tot slot van het blok leer je hoe je Eclipse kunt gebruiken<br />
om de programma’s te voorzien van een grafische<br />
gebruikersinterface. In het hele blok wordt als doorlopend<br />
voorbeeld het stemmen met behulp van een stemmachine<br />
gebruikt.<br />
deze leereenheid worden onder meer de concepten klasse<br />
en object uitgediept en worden de relaties tussen klassen<br />
verduidelijkt. Ook het in OO belangrijke begrip overerving<br />
komt hier voor het eerst aan de orde. Vervolgens leer je zelf<br />
klassen te definiëren. Ook leer je te werken met de uitgebreide<br />
Java-bibliotheek en de documentatie daarvan op<br />
het internet. De laatste leereenheid van het blok gaat over<br />
de manier waarop objecten in het geheugen zijn gerepresenteerd<br />
en de consequenties daarvan.<br />
Blok 3 behandelt de implementatie van methoden (dit<br />
zijn in zekere zin de belangrijkste programma-eenheden,<br />
omdat de programmeur hier het gewenste gedrag van de<br />
objecten codeert). Door de gevolgde cyclische benadering<br />
hadden we daar in blok 1 al een voorschot op genomen.<br />
In dit blok worden alle elementaire opdrachten gedetailleerd<br />
behandeld: primitieve typen en expressies, keuzeopdrachten,<br />
herhalingsopdrachten en het werken met Strings<br />
en lijsten (arrays en ArrayLists). Het blok besteedt verder<br />
aandacht aan documenteren en testen (JUnit).<br />
De cursus wordt afgesloten met een wat grotere programmeeropdracht,<br />
waarmee je je programmeervaardigheid<br />
kunt testen en ook verder ontwikkelen. Deze opdracht betreft<br />
het uitprogrammeren van het spel yahtzee. Je schrijft<br />
dit programma in een iets andere vorm dan de andere<br />
programma’s in deze cursus, namelijk als applet. Een applet<br />
is een programma dat opgenomen kan worden in een<br />
webpagina. Java dankte zijn enorme populariteit aanvankelijk<br />
aan deze applets, maar in de loop van de eerste tien jaar<br />
van het bestaan van Java is het belang van deze toepassing<br />
sterk afgenomen.<br />
Cursusmateriaal<br />
Het cursusmateriaal bestaat uit vier schriftelijke delen en<br />
een cd met de taal Java en de ontwikkelomgeving Eclipse.<br />
Tentamenvorm<br />
Regulier schriftelijk tentamen met open vragen.<br />
(febr 2014 - jun 2014 - nov 2014 - febr 2015)<br />
www.ou.nl/studieaanbod/T25151<br />
In blok 2 leer je alles wat je voor deze cursus moet weten<br />
over objectoriëntatie. Dat begint met een inleiding op conceptueel<br />
niveau, dus (grotendeels) los van de taal Java. In<br />
14
Faculteit Informatica<br />
Inleiding informatica<br />
Cursuscode: T28141<br />
Inhoud<br />
De cursus bespreekt op inleidende wijze een aantal<br />
uiteenlopende onderwerpen uit het vakgebied<br />
informatica. Enkele daarvan zijn al bijna klassiek,<br />
zoals relationele databases, logica, binair rekenen en<br />
besturingssystemen. Maar ook is er veel aandacht voor<br />
recente ontwikkelingen, zoals model-driven development<br />
van databases, objectgeoriënteerde analyse en ontwerp<br />
met UML als ‘diagramtaal’, Java als programmeertaal en<br />
het ontwerpen van gebruikersvriendelijke websites. Verder<br />
zijn er inleidingen in neurale netwerken en genetische<br />
algoritmen, die beide gebaseerd zijn op modellen uit de<br />
biologie. Uiteraard komt het internet uitgebreid aan de<br />
orde, met speciale aandacht voor de beveiliging ervan.<br />
De behandelde onderwerpen worden met enige<br />
diepgang aangeboden. Op die manier ‘proef’ je op een<br />
realistische manier iets van het vakgebied. Zo leer je zelf<br />
een eenvoudige database te ontwerpen, vragen te stellen<br />
aan een gegeven database en een eenvoudige webpagina<br />
te schrijven in HTML. Je schrijft zelf programma’s in Java.<br />
Daarbij is een opzet gekozen die beginners in staat stelt<br />
direct relatief interessante toepassingen te schrijven.<br />
Dit wordt mogelijk gemaakt door gebruik te maken van<br />
een voor dit doel ontwikkelde programmeeromgeving:<br />
JavaLogo.<br />
De cursus geeft een goed beeld van het vakgebied<br />
informatica en is daarom geschikt voor zowel diegenen<br />
die meer willen weten van het vakgebied of hun kennis<br />
willen actualiseren, als voor diegenen die overwegen de<br />
bacheloropleiding Informatica te volgen.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit drie cursusboeken. De software die<br />
nodig is om de practica bij Relationele databases, Modeldriven<br />
development en Programmeren in JavaLogo te<br />
kunnen uitvoeren, kun je downloaden van de cursussite op<br />
Studienet.<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met<br />
meerkeuzevragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/T28141<br />
De gekozen onderwerpen worden zoveel mogelijk<br />
gekoppeld aan problemen en toepassingen die iedereen<br />
herkent. Internet wordt bijvoorbeeld besproken aan de<br />
hand van de bekende toepassingen e-mail en het world<br />
wide web. Daarbij komen vragen aan de orde als: wat<br />
gebeurt er precies als je een e-mail verstuurt, waar bevindt<br />
zich je mailbox en wat houdt het beheren daarvan in;<br />
waarom wordt een webpagina op je beeldscherm vaak in<br />
onderdelen opgebouwd. Zulke vragen dienen als motivatie<br />
om centrale concepten als protocollen en het client-servermodel<br />
te bespreken.<br />
15
Faculteit Informatica<br />
Webcultuur<br />
Cursuscode: T38121<br />
Inhoud<br />
‘Webcultuur’ is een propedeusecursus van de opleidingen<br />
Informatica en Informatiekunde, maar richt zich ook op<br />
een breder publiek. De cursus gaat in op de wijze waarop<br />
internettechnologie het dagelijkse leven beïnvloedt, waardoor<br />
nieuwe gedragswijzen, nieuwe subculturen en nieuwe<br />
vormen van creativiteit ontstaan. De cursus is bedoeld voor<br />
iedereen die zich voor het web interesseert.<br />
Internet is veel meer dan een netwerk tussen computers. In<br />
de cursus Webcultuur onderzoeken we dat ‘meer’. Hiertoe<br />
gaan we op zoek naar de wijze waarop het web de communicatie<br />
tussen mensen beïnvloedt en analyseren we diverse<br />
aspecten daarvan. Relevante onderwerpen: communicatiemodellen,<br />
mediatheorie, semiotiek, usability en webdesign.<br />
We moedigen iedere student daarbij voortdurend aan om<br />
bewust op het web rond te kijken.<br />
Cursusmateriaal<br />
Geschreven cursusmateriaal, cursussite (zie Studienet).<br />
Tentamenvorm<br />
Regulier schriftelijk tentamen met open vragen.<br />
(febr 2014 - apr 2014 - aug 2014 - febr 2015)<br />
“Ik dacht dat zelfstandig studeren niet zo<br />
moeilijk was. Maar nu weet ik beter, ik<br />
merk dat ik echt moet plannen.<br />
Nu ik dat geleerd heb gaat eigenlijk wel<br />
aardig”<br />
www.ou.nl/studieaanbod/T38121<br />
16
Faculteit Managementwetenschappen<br />
Marketing<br />
Cursuscode: B05111<br />
Inhoud<br />
De cursus Marketing nodigt uit tot een kennismaking met<br />
het vakgebied marketing. Echter, niet op een traditionele<br />
manier, zoals: leer het boek, maak de oefeningen, leer 3.000<br />
begrippen en vul de hokjes in tijdens een multiple-choice<br />
tentamen. In de cursus Marketing worden studenten<br />
direct en voortdurend aan het werk gezet met realistische<br />
praktijkcasussen die via de cursussite en grotendeels via<br />
een reader worden aangeboden. Voor het werken met de<br />
problemen en de uitdagingen in het vakgebied marketing<br />
zullen studenten gebruik willen maken van enerzijds de<br />
theorie (begrippen, concepten, methoden en technieken)<br />
en anderzijds casussen die ontleend zijn aan de praktijk. Dit<br />
sluit goed aan op de manier waarop (marketing)managers<br />
gebruik maken van boeken en naslagwerken en de daarin<br />
aangetroffen theorie toepassen: eerst een totaalbeeld<br />
vormen van het probleemgebied en vervolgens de theorie<br />
vertalen naar en toepassen op een praktisch probleem. Het<br />
werken met casussen nodigt studenten daarbij uit om zich<br />
in te leven in de rol van de verantwoordelijke manager, aan<br />
de hand waarvan zij actief het leerproces doorlopen. De<br />
kennis en vaardigheden die op deze manier zijn verworven,<br />
blijven meer bij dan tijdelijke, eenzijdig ‘ingestampte’<br />
feitenkennis.<br />
een handleiding gegeven voor het gebruik van het<br />
cursusmateriaal.<br />
Als kennisdomein en naslagwerk wordt gebruik gemaakt<br />
van het tekstboek Grondslagen van de marketing van<br />
Bronis Verhage, Noordhoff Uitgevers, Groningen/Houten.<br />
De oefencasussen worden tevens schriftelijk aangeboden.<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met open<br />
vragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/B05111<br />
Kortom, de cursus is:<br />
- competentiegericht: beroepsgebonden vaardigheden<br />
staan centraal<br />
- casusgestuurd: via praktijkcasussen wordt de theorie op<br />
natuurlijke wijze opgezocht en ingebracht<br />
- digitaal: vooral via internet<br />
- te gebruiken als naslagwerk: tekstboek grondslagen van<br />
de Marketing van Bronis Verhage<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit een interactieve website waar<br />
studenten kunnen werken met casussen en opdrachten.<br />
Op het Studienet van de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> wordt tevens<br />
17
Faculteit Managementwetenschappen<br />
Productiemanagement<br />
Cursuscode: B26121<br />
Inhoud<br />
Productiemanagement houdt zich bezig met het ontwerpen<br />
en besturen van systemen waarin goederen en/of<br />
diensten worden voortgebracht. De cursus biedt een brede<br />
oriëntatie op het vakgebied waarin een groot aantal taken<br />
en gangbare concepten, methoden en technieken van<br />
productiemanagement aan bod komen.<br />
In het eerste blok van de cursus wordt het vakgebied<br />
productiemanagement geïntroduceerd. Je treft in dit blok<br />
een overzicht van beslissingen en activiteiten van productiemanagement.<br />
De activiteiten en beslissingen van<br />
productiemanagement zijn divers van aard en kunnen<br />
ingedeeld worden in twee groepen: beslissingen die te<br />
maken hebben met het ontwerpen van productiesystemen<br />
en beslissingen die te maken hebben met het besturen van<br />
productiesystemen.<br />
Na het bespreken van deze twee groepen activiteiten<br />
en beslissingen wordt ingegaan op voorraadbeheer.<br />
Voorraden spelen een belangrijke rol bij productiemanagement.<br />
Ze vormen een middel om een onbalans tussen<br />
vraag en capaciteit op te vangen.<br />
In het derde en laatste blok van de cursus wordt een aantal<br />
bijzondere taken van productiemanagement toegelicht.<br />
Onderwerpen in dit blok zijn de betrokkenheid van productiemanagement<br />
bij het ontwerp van arbeidsplaatsen, kwaliteitsmanagement,<br />
onderhoud, supply chain management<br />
en het belang van informatie- en communicatietechnologie<br />
voor productiemanagement.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit één schriftelijk deel.<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met<br />
meerkeuzevragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/B26121<br />
Productiesituaties kunnen sterk verschillen en voor elk type<br />
situatie zal een andere invulling van productiemanagement<br />
nodig zijn. In de cursus worden de volgende typen productiesituaties<br />
onderscheiden: stuk-/kleinserieproductie,<br />
projectproductie, serieproductie, procesproductie, massaproductie<br />
en dienstverlening. In blok twee van de cursus<br />
wordt voor elk van deze typen productiesituaties ingegaan<br />
op de accenten in de invulling van productiemanagement<br />
en wordt een aantal gangbare technieken en methoden<br />
voor productiemanagement behandeld.<br />
18
Faculteit Managementwetenschappen<br />
Politicologie<br />
Cursuscode: B29121<br />
Inhoud<br />
De cursus is opgedeeld in zeven grote themagebieden. Het<br />
eerste deel bevat een algemene inleiding op het begrip<br />
‘politiek’ en op het vakgebied. De diversiteit in het gebruik<br />
van het begrip in heden en verleden wordt hier toegelicht.<br />
Duidelijk zal worden dat er al heel lang en op vele verschillende<br />
manieren aan politiek wordt gedaan. En minstens<br />
zo lang wordt daar over nagedacht binnen en buiten de<br />
wetenschap van de politiek.<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met<br />
meerkeuzevragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/B29121<br />
Dan volgen vijf delen waarin de centrale begrippen uit de<br />
politicologie uitgebreid aan bod komen: macht, democratie,<br />
politieke socialisatie en media, verandering en staat.<br />
Hierbij komen vragen aan de orde zoals: welke vormen van<br />
macht worden onderscheiden en hoe meet je macht, welke<br />
vormen van democratie kennen we, welke rol spelen de<br />
media in de politiek, hoe komt er verandering tot stand en<br />
wat verstaan we onder een staat.<br />
Tot slot geven we een overzicht van politieke stromingen<br />
en partijen in <strong>Nederland</strong> en Vlaanderen.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit een elektronische handleiding, een<br />
bijbehorend elektronisch en schriftelijk kennisdomein, het<br />
tekstboek ‘Inleiding tot politiek en politieke wetenschappen’<br />
van Carl Devos (red.) en het boek ‘Power. A Radical<br />
View.’ van Steven Lukes.<br />
Aan de hand van de elektronische handleiding met vragen<br />
en opdrachten wordt je door de cursus en de tekstboeken<br />
geleid. Van jou wordt dus niet verwacht de tekstboeken<br />
van a tot z te lezen maar wel de belangrijkste thema’s door<br />
te nemen op basis van aanwijzingen in de elektronische<br />
handleiding.<br />
“Ik verbaas me over de discipline die ik<br />
mezelf kan opleggen om regelmatig te<br />
studeren. Dat is wel een grote ontdekking<br />
voor mezelf.”<br />
19
Faculteit Managementwetenschappen<br />
Administratieve processen en<br />
accounting<br />
Cursuscode B38111<br />
Inhoud<br />
De cursus geeft je inzicht in de betekenis en functie van<br />
de balans en de winst-en-verliesrekening voor de extern<br />
geïnteresseerden (financial accounting) en belicht enkele<br />
aspecten van de interne verslaggeving (management<br />
accounting). De uitleg begint bij de oprichting van een<br />
onderneming, volgt de groei van de onderneming en<br />
bespreekt de veranderende eisen aan de boekhouding; je<br />
kennis van boekhouden neemt toe met het groter worden<br />
van de onderneming. De cursus start met een introductie<br />
van de balans en de winst-en-verliesrekening en geeft het<br />
verband aan tussen deze twee begrippen. De verschillen<br />
en overeenkomsten met computerboekhouden worden<br />
toegelicht. In het tweede blok komen de posten op de<br />
debetzijde (‘links’) van de balans aan de orde, zoals vaste<br />
activa, debiteuren en voorraden. Er is aandacht voor de<br />
waarderingsproblematiek van onder meer voorraden en de<br />
consequenties van de waardering op de balans en winsten-verliesrekening.<br />
Vervolgens komt de creditzijde (‘rechts’)<br />
aan bod. Hier staan posten die onder meer afhankelijk<br />
zijn van de rechtsvorm van een onderneming, de wijze<br />
van financiering en de winst en winstbestemming van de<br />
onderneming. Het vierde en laatste blok behandelt de<br />
financieel-economische informatie ten behoeve van het<br />
beheersen en besturen van een organisatie. Met name<br />
wordt aandacht geschonken aan het beheersen van de<br />
kosten in een productieonderneming en de administratieve<br />
verwerking van deze informatie. Met betrekking tot de kosten<br />
worden onder meer kostensoorten en de bepaling van<br />
prijs-, efficiency- en bezettingsresultaten besproken.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit schriftelijk cursusmateriaal aangevuld<br />
met opgaven en extra uitleg op Studienet.<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met<br />
meerkeuzevragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/B38111<br />
20
Faculteit Managementwetenschappen<br />
Inleiding in de <strong>Nederland</strong>se economie<br />
Cursuscode: E01131<br />
Inhoud<br />
De koning van Tonga, een eilandengroep in de Stille<br />
Zuidzee, bepaalt zelf de regels. De koning stelt zelf zijn<br />
rechters aan en leidt zelf de economie van zijn land in<br />
banen: elke jongeman krijgt voor zijn zestiende verjaardag<br />
van de koning een stuk land in bruikleen. Door verhandeling<br />
van (een deel van) de producten die op dit stuk land<br />
worden verbouwd is elk gezin naar verwachting minimaal<br />
voorzien van de eerste levensbehoeften. In andere<br />
economieën, zoals de <strong>Nederland</strong>se, is geen sprake van een<br />
dergelijke sterk centralistische sturing. De vragen ‘wie, wat<br />
en hoe’ worden hier via de markt opgelost. De <strong>Nederland</strong>se<br />
overheid stuurt slechts op afstand. Toch is het uitgangspunt<br />
voor beide vormen identiek: het gaat om het maken van<br />
keuzen omtrent de verdeling van geld, tijd en goederen.<br />
Op individueel niveau, op bedrijfsniveau, op nationaal en<br />
internationaal niveau.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit vijf schriftelijke delen.<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met<br />
meerkeuzevragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/E01131<br />
De economische wetenschap bestudeert de maatschappij<br />
vanuit de invalshoek dat elk goed, maar ook geld slechts<br />
één keer kan worden gebruikt, terwijl er meer mogelijkheden<br />
zijn om het geld of goed te gebruiken. De cursus<br />
legt uit hoe deze keuzes tot stand kunnen komen, maar<br />
ook welke gevolgen keuzes kunnen hebben. Een andere<br />
benadering van de economische wetenschap beschrijft<br />
haar als de wetenschap die zich bezighoudt met zaken als<br />
produceren, verhandelen en consumeren van goederen en<br />
diensten. De cursus geeft aan de hand van de feitelijke ontwikkeling<br />
van de <strong>Nederland</strong>se economie sinds de Tweede<br />
Wereldoorlog een overzicht van die economische realiteit<br />
en de manier waarop economen tegen deze realiteit aankijken.<br />
Achtereenvolgens komen aan bod:<br />
- de <strong>Nederland</strong>se economie: een beschrijving<br />
- consumentengedrag, producentengedrag en de markt<br />
- de overheid<br />
- de monetaire sector: geld en financiële instellingen<br />
- de wereldeconomie: handel, valuta en beleid.<br />
21
Faculteit Natuurwetenschappen<br />
Levenswetenschappen 1: evolutie<br />
Levenswetenschappen 2: fysiologie<br />
Cursuscode N13121<br />
Inhoud<br />
In Bryson’s boek liggen de accenten vooral op de geschiedenis<br />
van de natuurwetenschappen, de deugden en ondeugden<br />
van de onderzoekers en hun onderlinge rivaliteit.<br />
Het is meer een avonturenboek dan een wetenschappelijk<br />
boek. Natuurlijk is er ook aandacht voor de vragen die<br />
deze onderzoekers probeerden op te lossen, de manieren<br />
waarop ze dat aanpakten en de oplossingen die ze vonden.<br />
De diepgang daarvan is beperkt. Het boek is immers<br />
geschreven voor een breed publiek. Als introductie op een<br />
natuurwetenschappelijke opleiding is het een inspirerend,<br />
maar verre van compleet verhaal. De leeswijzer Bryson-plus<br />
licht daar enkele onderwerpen uit en gaat in op natuurwetenschappelijke<br />
(en soms wiskundige) details.<br />
In de daarop volgende studietaken worden de evolutie en<br />
evolutionaire verandering besproken. Dat gebeurt om twee<br />
redenen: die invalshoek sluit naadloos aan bij het boek<br />
van Bryson én biedt een raamwerk dat van grote betekenis<br />
is voor álle biologische disciplines. Het gaat daarbij om<br />
processen die invloed heb<br />
ben op de samenstelling van populaties van planten en<br />
dieren en uiteindelijk op de eigenschappen van individuen.<br />
Deze invalshoek benadrukt de verwantschap tussen alle<br />
organismen, de geleidelijkheid waarmee erfelijke eigenschappen<br />
van populaties veranderen en de doelmatigheid<br />
van eigenschappen van soorten.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit het boek Een kleine geschiedenis van<br />
bijna alles van Bill Bryson, een cursusboek en een cd.<br />
Cursuscode N06221<br />
Inhoud<br />
De eerste helft van deze cursus gaat over de fysiologie van<br />
planten, dieren en mensen. Die blijken over allerlei vergelijkbare<br />
mechanismen te beschikken en kunnen daarom<br />
ook als één samenhangend geheel behandeld worden.<br />
Aspecten die daarbij aan de orde komen zijn de handhaving<br />
van een evenwichtstoestand (homeostase), energie en<br />
een divers gezelschap van daarbij betrokken organen. Dit<br />
wordt toegelicht aan de hand van een beknopte studietekst,<br />
verwijzingen naar animaties op het internet en een<br />
viertal wetenschappelijke artikelen.<br />
In de tweede helft wordt de aandacht verschoven naar het<br />
niveau van cellen. Eerst worden de belangrijkste celstructuren<br />
besproken. De stap naar de werking van cellen wordt<br />
gemaakt met het Metabolaspel dat met medestudenten<br />
kan worden gespeeld via het internet. Daarbij kan kennis<br />
worden toegepast uit de voorgaande delen van de cursus.<br />
Vervolgens wordt het functioneren van de cel in meer detail<br />
besproken, met aandacht voor energetische processen,<br />
celdeling, erfelijkheid, eiwitsynthese en afweer. Celbiologie<br />
wordt afgesloten met twee wetenschappelijke artikelen.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit een cursusboek en een cd.<br />
Tentamenvorm<br />
Regulier schriftelijk tentamen met open vragen.<br />
(feb 2014 - jun 2014 - aug 2014 - feb 2015)<br />
www.ou.nl/studieaanbod/N06221<br />
Tentamenvorm<br />
Regulier schriftelijk tentamen met open vragen.<br />
(apr 2014 - aug 2014 - nov 2014 - apr 2015)<br />
www.ou.nl/studieaanbod/N13121<br />
22
Faculteit Natuurwetenschappen<br />
Gedragsbiologie<br />
Cursuscode: N32221<br />
Inhoud<br />
Diergedrag speelt de hoofdrol in de cursus<br />
Gedragsbiologie, maar er ontbreken zeker geen voorbeelden<br />
van parallellen bij de mens. Binnen de milieuwetenschappen<br />
draagt de gedragsbiologie onder meer bij (1) aan<br />
het inzicht in de wijze waarop organismen (ook de mens)<br />
omgaan met korte en lange termijn belangen, (2) aan de<br />
‘verduurzaming’ van de veehouderij, (3) aan het beheer van<br />
natuur door het vaststellen van de eisen die dieren aan hun<br />
leefomgeving stellen en (4) als uiterst gevoelig hulpmiddel<br />
bij het onderzoek naar de schadelijkheid van stoffen.<br />
Ook binnen de psychologie, de medische wetenschappen,<br />
de criminologie en zelfs de economie wordt steeds<br />
meer onderkend dat biologische factoren een belangrijke<br />
invloed kunnen hebben op menselijk handelen. De belangstelling<br />
voor de gedragsbiologie is daarom groeiende.<br />
Gedragsbiologie is extra interessant omdat het vrijwel alle<br />
aspecten van fundamenteel natuurwetenschappelijk onderzoek<br />
in zich heeft. Natuurwetenschappelijk onderzoek<br />
wordt meestal gestuurd door vragen n<br />
aar de veroorzaking, of wel de causaliteit. Dergelijke vragen<br />
komen ook in de gedragsbiologie aan de orde en hebben<br />
dan betrekking op de processen vanaf waarneming tot en<br />
met de uitvoering van gedrag. Daarnaast stelt men vragen<br />
over de ontwikkeling van gedrag: de erfelijkheid en de<br />
invloed van ervaring, waaronder leren. Een derde groep<br />
vragen heeft betrekking op de functie van gedrag. Binnen<br />
de natuurwetenschappen worden dergelijke vragen alleen<br />
gesteld door biologen en gaan dan over de wisselwerking<br />
tussen natuurlijke selectie en de eigenschappen van<br />
individuen (waaronder gedrag). In de loop van generaties<br />
kunnen door veranderingen in de erfelijke samenstelling<br />
van een populatie eigenschappen van individuen steeds<br />
geschikter worden voor bepaalde functies. De vierde groep<br />
vragen, tenslotte, gaat over de evolutie van gedrag, waarbij<br />
het accent ligt op het begrijpen van patronen door afstamming.<br />
De cursus biedt een gedegen theoretisch kader voor<br />
elk van deze vier benaderingswijzen én voor de onderwerpen<br />
sociaal gedrag, toepassingen en gedragsbiologie van<br />
mensen. Gedragsbiologie is echter niet alleen een manier<br />
van denken, vastgelegd in een verzameling van theorieën<br />
en inzichten, het is ook een manier van kijken naar ‘zich<br />
gedragende’ organismen. Die manier van kijken kan alleen<br />
worden geleerd door praktische oefening: observatie,<br />
registratie, analyse en toetsing van hypothesen. In het<br />
elektronische materiaal zijn daarom, behalve leerdoelen<br />
en opgaven, ook een viertal studietaken opgenomen die<br />
een praktische voorbereiding vormen voor het tentamen:<br />
aanpak, statistiek, observaties en eindopdracht. Deze taken<br />
bevatten veel extra illustratie en oefenmateriaal, zoals films,<br />
clips, geluiden, wetenschappelijke artikelen en computerprogramma’s<br />
voor waarneming en analyse.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit een tekstboek, een elektronisch cursusboek<br />
op cd en de studentenversie van een professioneel<br />
observatieprogramma op een tweede cd.<br />
Tentamenvorm<br />
Opdracht.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/N32221<br />
23
Faculteit Natuurwetenschappen<br />
Natuurkunde voor<br />
Milieuwetenschappen<br />
Cursuscode: N11111<br />
Inhoud<br />
In deze cursus worden de klassieke natuurkundige principes<br />
aangereikt in een milieuwetenschappelijke context.<br />
Daarbij is speciaal aandacht geschonken aan de rol die de<br />
verschillende facetten van de Natuurkunde - het waarnemen,<br />
het modelleren en het monitoren - hebben in het<br />
oplossen van milieuproblemen en het bevorderen van<br />
duurzaamheid.<br />
In de algemene inleiding wordt het maatschappelijk belang<br />
van Natuurkunde geschetst en een overzicht van de<br />
leerstof gegeven. Daarna volgen de studietaken Klassieke<br />
mechanica en Elektromagnetisme. De kennis uit deze studietaken<br />
wordt toegepast op het opwekken van elektriciteit<br />
met behulp van windenergie. In de studietaken Warmte<br />
en Verwarmen worden fysische principes toegepast in en<br />
rondom het huis (isolatie en de warmtepomp).<br />
De studietaak Optische straling wordt toegepast op<br />
het meten van luchtverontreinigingen. De studietaak<br />
Radioactiviteit wordt gekaderd in de medische beeldvorming<br />
en therapie en de studietaak Geluid wordt toegepast<br />
op het terugdringen van geluidshinder.<br />
De integrerende studietaak rondom Klimaat toont hoe de<br />
verschillende facetten van de Natuurkunde een bijdrage<br />
kunnen leveren aan een beter begrip van ons klimaat en de<br />
klimaatverandering. Bij deze laatste studietaak hoort ook<br />
een reëel op afstand uit te voeren experiment.<br />
De cursus wordt afgesloten met een algemene terugkoppeling.<br />
Een goede beheersing van de basiskennis wiskunde is een<br />
vereiste.<br />
“Als je elke week zo’n drie uurtjes studeert,<br />
hoeft de cursus niet ten koste te<br />
gaan van je VWO-vakken. Ik heb nou<br />
allebei.”<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met<br />
meerkeuzevragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/N11111<br />
24
Faculteit Natuurwetenschappen<br />
Wiskunde voor<br />
Milieuwetenschappen<br />
Cursuscode N49111<br />
Inhoud<br />
In de milieuwetenschappen wordt veelvuldig gebruik<br />
gemaakt van wiskunde. Of het nu gaat om scheikunde,<br />
biologie, natuurkunde, toxicologie, levenswetenschappen<br />
of de analyse van energiesystemen, ecosystemen, of<br />
bodem en waterinteracties, regelmatig worden bij analyses<br />
wiskundige methoden en technieken ingezet.<br />
De cursus Wiskunde voor milieuwetenschappen richt zich<br />
op de wiskundige instrumenten die nodig zijn om als<br />
milieuwetenschapper uit de voeten te kunnen. Concreet<br />
worden die wiskundige vaardigheden geoefend, die in de<br />
verschillende cursussen van de bacheloropleiding Milieunatuurwetenschappen<br />
worden toegepast. Er wordt een<br />
aantal thema’s behandeld, waaronder functies en grafieken,<br />
machten, exponentiële functies, logaritmen, goniometrie,<br />
differentiëren, integreren, en wiskundig modelleren. Elk<br />
thema omvat enerzijds de benodigde theoretische onderbouwing,<br />
en anderzijds veel concrete voorbeelden vanuit<br />
de milieuwetenschappelijke praktijk.<br />
Ieder wiskundig onderwerp wordt geïntroduceerd aan de<br />
hand van een voorbeeld of probleemsituatie in de milieuwetenschappen.<br />
Na een beknopte behandeling van de<br />
wiskundige theorie, wordt deze toegepast om de geschetste<br />
problemen op te lossen. De wiskunde wordt dus vooral<br />
gebruikt om problemen te analyseren en oplossingen te<br />
vinden. Daarbij wordt soms ook het computeralgebrapakket<br />
Maxima gebruikt, waarmee complexe berekeningen<br />
kunnen worden gemaakt.<br />
De benodigde voorkennis is Wiskunde A of B op<br />
VWO-niveau,<br />
Cursusmateriaal<br />
Het cursusmateriaal bestaat uit een aantal werkboeken,<br />
waarin theorie, voorbeelden, opgaven en toetsen zijn<br />
opgenomen. Daarnaast wordt gebruikt gemaakt van<br />
computerprogramma’s om de theorie te illustreren, en als<br />
hulpmiddel bij berekeningen. Deze computerprogramma’s<br />
worden via Studienet beschikbaar gesteld.<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd groepstentamen met open vragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/N49111<br />
25
Faculteit Natuurwetenschappen<br />
Scheikunde voor<br />
Milieuwetenschappen 1<br />
Cursuscode: N47111<br />
Inhoud<br />
Scheikunde ligt aan de basis van verschillende milieuwetenschappelijke<br />
verschijnselen. Enerzijds zijn dat milieuproblemen<br />
en oplossingen voor die problemen, zoals<br />
luchtverontreiniging, verzuring, corrosie en het verwijderen<br />
van verontreinigingen uit afvalwater. Anderzijds is dat de<br />
wetenschappelijke input die scheikunde levert voor het<br />
ontwikkelen van bijvoorbeeld batterijen om zonne- en<br />
windenergie op te slaan. In deze cursus gaan we in op de<br />
chemische achtergrond van deze verschijnselen.<br />
We reiken basiskennis en vaardigheden aan op het gebied<br />
van atoombouw, chemische binding, structuur en eigenschappen<br />
van stoffen, reactiesnelheid en chemisch<br />
evenwicht, zuren en basen, redoxreacties en elektrochemie,<br />
chemische thermodynamica, reactiekinetiek en reactiemechanismen.<br />
Via milieugerelateerde studietaken ervaart<br />
u hoe belangrijk deze scheikundekennis is voor de milieuwetenschappen.<br />
Daarbij komen fundamentele vragen aan<br />
de orde zoals: hoe zijn stoffen opgebouwd, welke reacties<br />
kunnen stoffen ondergaan in het milieu, hoe verlopen de<br />
reacties en met welke snelheid gebeurt dat en hoe kunnen<br />
we de reactiesnelheid en de richting van een reactie<br />
beïnvloeden.<br />
De cursus veronderstelt voorkennis van scheikunde op<br />
vwo-niveau. Een goede beheersing van de basiskennis<br />
wiskunde is een vereiste. Verder is passieve kennis van<br />
het Engels noodzakelijk voor het lezen van Engelstalige<br />
artikelen.<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd groepstentamen met meerkeuzevragen<br />
en open vragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/N47111<br />
26
Faculteit Psychologie<br />
Geschiedenis van de psychologie<br />
Cursuscode S08121<br />
Inhoud<br />
De cursus Geschiedenis van de psychologie bestaat uit<br />
twee tekstboeken en een digitaal werkboek. Het eerste<br />
boek (Pioneers of Psychology) gaat over het werk van<br />
enkele psychologen uit de negentiende en het begin<br />
van de twintigste eeuw. Zij stonden aan de wieg van het<br />
vakgebied en hun werk heeft mede de grondslag gelegd<br />
voor de hedendaagse wetenschappelijke psychologie. Veel<br />
oude controverses blijken nog steeds opvallen actueel. Het<br />
tweede boek (A Social History of Psychology) gaat over de<br />
professionalisering van de psychologie en de gelijktijdige<br />
psychologisering van het sociale leven. Het boek schetst de<br />
geschiedenis van deze opmerkelijke wisselwerking vanaf<br />
de negentiende eeuw.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus Geschiedenis van de psychologie maakt gebruik<br />
van de boeken Pioneers of Psychology van Fancher (1996)<br />
en A Social History of Psychology van Jansz & Van Drunen<br />
(Eds., 2004). Daarnaast wordt gebruik gemaakt van een<br />
digitaal werkboek.<br />
Tentamenvorm<br />
Regulier schriftelijk tentamen met meerkeuzevragen.<br />
(feb 2014 - apr 2014 - aug 2014 - feb 2015)<br />
www.ou.nl/studieaanbod/S08121<br />
27
Faculteit Psychologie<br />
Sociale psychologie<br />
Cursuscode: S09241<br />
Inhoud<br />
Buren, collega’s, vrienden, familieleden of je partner: in het<br />
dagelijks leven heb je vrijwel altijd te maken met anderen.<br />
De sociale psychologie biedt verklaringen voor veel<br />
herkenbare gedachten, gevoelens en gedragingen van<br />
mensen in relatie tot elkaar. Zo weten we door de sociale<br />
psychologie bijvoorbeeld onder welke omstandigheden<br />
mensen bereid zijn om hulp te bieden, welke factoren een<br />
rol spelen bij het ontstaan van vriendschappen en relaties,<br />
en hoe groepen beslissingen nemen.<br />
In de cursus Sociale psychologie maak je kennis met de<br />
belangrijkste theorieën en inzichten binnen de sociale<br />
psychologie. Er zal worden ingegaan op thema’s zoals het<br />
waarnemen van individuen, zelfbeeld en zelfwaardering,<br />
stereotypen en discriminatie, sociale identiteit, attitudes<br />
en attitudeverandering, agressie en conflict, en prosociaal<br />
gedrag. Daarnaast krijg je inzicht in sociaal-psychologische<br />
methoden van onderzoek en leer je hoe sociaal-psychologische<br />
theorieën kunnen worden toegepast om gedrag te<br />
veranderen.<br />
De cursus Sociale psychologie is een basiscursus voor<br />
psychologiestudenten. Je raakt vertrouwd met sociaalpsychologische<br />
inzichten.<br />
worden gebruikt bij het ontwikkelen van een interventie en<br />
je maakt kennis met de verschillende stappen die doorlopen<br />
moeten worden bij het veranderen van attitudes en<br />
gedrag. Het tweede programma is een documentaire over<br />
het laboratoriumexperiment in de sociale psychologie.<br />
In dit programma maak je kennis met de manier waarop<br />
een sociaal-psychologisch experiment wordt opgezet en<br />
uitgevoerd.<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met<br />
meerkeuzevragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/S09241<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit een tekstboek, een reader, een digitaal<br />
werkboek en een dvd. Er wordt gebruikgemaakt van<br />
een Engelstalig tekstboek, Social Psychology (3rd edition)<br />
van E.R. Smith en D.M. Mackie. De reader bestaat uit teksten<br />
en artikelen die je nodig hebt bij de opdrachten in het<br />
digitaal werkboek. Het digitaal werkboek vormt de leeromgeving<br />
van de studenten en de cursisten. Dit werkboek<br />
bevat opdrachten, meerkeuzevragen, samenvattingen van<br />
de hoofdstukken en verwijzingen naar andere interessante<br />
literatuur. De dvd bestaat uit twee programma’s. Het ene<br />
programma gaat over attitude- en gedragsverandering.<br />
Je leert hoe sociaal-psychologische theorieën kunnen<br />
28
Faculteit Psychologie<br />
Inleiding in de arbeids- en<br />
organisatiepsychologie<br />
Cursuscode: S11131<br />
Inhoud<br />
De arbeids- en organisatiepsychologie houdt zich bezig<br />
met het menselijk gedrag op het werk en in organisaties.<br />
Dit gedrag hoeft niet direct betrekking te hebben op<br />
waarneembare acties van mensen. Het kan ook gaan om<br />
intenties, attitudes, emoties, gewoonten, motieven, enzovoorts.<br />
De inzichten uit de arbeids- en organisatiepsychologie<br />
kunnen worden gebruikt om het gedrag van individuele<br />
werknemers te begrijpen, te voorspellen en te beïnvloeden.<br />
De cursus Inleiding in de arbeids- en organisatiepsychologie<br />
geeft inzicht in tal van basistheorieën uit deze discipline.<br />
Vragen die aan de orde komen, hebben betrekking<br />
op de wijze waarop medewerkers het beste kunnen worden<br />
geselecteerd, beoordeeld, gestimuleerd, geleid, geschoold,<br />
opgeleid en ontwikkeld. Ook ethische vragen worden ter<br />
sprake gebracht. Bovendien is er aandacht voor machtsverhoudingen<br />
op het werk, de wijze van samenwerken, en het<br />
veranderen van gedrag en organisaties.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit een Engelstalig tekstboek en een<br />
digitaal werkboek. Het tekstboek Work psychology.<br />
Understanding human behavior in the workplace van J.<br />
Arnold, C. Cooper en I. Robertson wordt uitgegeven door<br />
Pearson Education Limited, Harlow (fourth edition, 2005).<br />
Het digitale werkboek vormt de leeromgeving van de<br />
studenten en cursisten. Dit werkboek bevat casussen met<br />
toepassingsgerichte opdrachten, kennisopdrachten, meerkeuze<br />
oefenvragen, een glossarium, samenvattingen van<br />
de hoofdstukken en interessante verwijzingen naar andere<br />
literatuur.<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met<br />
meerkeuzevragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/S11131<br />
Het tekstboek geeft een breed theoretisch overzicht van<br />
het vakgebied van de arbeids- en organisatiepsychologie.<br />
In het digitaal werkboek van de cursus worden de belangrijkste<br />
theoretische thema’s uit het boek toegepast op praktische<br />
casussen, door middel van verwerkingsopdrachten.<br />
Deze opdrachten gaan over het werkterrein van arbeids- en<br />
organisatiepsychologen, organisatiecultuur, personeelsselectie,<br />
motivatie en arbeidstevredenheid, training en<br />
loopbaanontwikkeling, stress en werk, en de geringe doorstroom<br />
van vrouwen naar topfuncties.<br />
De cursus is voor een brede doelgroep interessant. Behalve<br />
voor studenten van de opleiding Psychologie is deze cursus<br />
ook geschikt voor studenten managementwetenschappen,<br />
personeelsfunctionarissen, leidinggevenden, leden van<br />
ondernemingsraden of andere mensen met belangstelling<br />
voor gedrag binnen organisaties.<br />
29
Faculteit Psychologie<br />
Inleiding in de neuropsychologie en<br />
psychofarmacologie<br />
Cursuscode: S25211<br />
Inhoud<br />
De laatste twee decennia is de kennis over hersenen en<br />
gedrag enorm toegenomen. Dat heeft gevolgen voor<br />
de wijze waarop psychologen aankijken tegen menselijk<br />
gedragingen en het ontstaan van psychopathologie.<br />
Neuropsychologen bestuderen in het bijzonder de relatie<br />
tussen enerzijds specifieke hersenstructuren en -processen,<br />
neurotransmitters en hormonen, en anderzijds cognities,<br />
emoties en gedragingen. Ook proberen ze steeds beter<br />
inzicht te krijgen in de problemen die ontstaan bij een<br />
hersenbeschadiging.<br />
De focus van de klinische neuropsychologie ligt op bestudering<br />
van intacte en gestoorde cognitieve functies en gedrag.<br />
Haar inzichten dragen bij aan een betere diagnostiek,<br />
behandeling en begeleiding van mensen met functiestoornissen.<br />
Cognitieve vaardigheden van patiënten zijn hierbij<br />
van belang, maar ook de wijze waarop patiënten met die<br />
vaardigheden omgaan. Neuropsychologie is een multidisciplinaire<br />
wetenschap geworden waarin kennis over psychologische<br />
fenomenen wordt geïntegreerd met kennis over<br />
biologische en medische factoren.<br />
belangrijke rol speelt, zoals dementie, epilepsie, bloedingen<br />
in het brein, ADHD en schizofrenie. Tot slot komt de<br />
psychofarmacologie aan bod. Het accent ligt binnen dit<br />
laatste deel op psychofarmacologische middelen in engere<br />
(farmaceutische) zin, maar ook op andere middelen die<br />
gedragingen en stemmingen beïnvloeden. Denk hierbij<br />
aan soft en hard drugs, nicotine, koffie, thee, alcohol en<br />
koolhydraten.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit een tekstboek: klinische neuropsychologie<br />
(Deelman, Eling, de Haan, Van Zomeren (2004).<br />
Amsterdam: Boom), een reader en een dvd: Braintool.<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met<br />
meerkeuzevragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/S25211<br />
Bij veel psychopathologische aandoeningen, zoals depressie,<br />
schizofrenie en ADHD spelen biologische mechanismen<br />
een belangrijke rol. Voor onderzoek, interventie en diagnostiek<br />
is inzicht in de biologische basis van psychopathologie<br />
daarom onontbeerlijk, evenals inzicht in de therapeutische<br />
effecten van psychofarmaca. ‘Psychofarmaca’ verwijst naar<br />
een verzameling geneesmiddelen en stoffen die worden<br />
gebruikt ter behandeling van psychopathologische beelden<br />
dan wel op de een of andere manier ons gedrag, stemming,<br />
cognitie en psychisch welzijn beïnvloeden.<br />
De cursus begint met een algemene inleiding in het<br />
werkveld van de neuropsychologie en psychofarmacologie.<br />
Daarna wordt ingegaan op cognitieve domeinen, zoals het<br />
geheugen en de aandacht. Vervolgens richt de aandacht<br />
zich op ziektebeelden waarbij neuropsychologie een<br />
30
Faculteit Psychologie<br />
Inleiding in de gezondheidspsychologie<br />
Cursuscode: S60331<br />
Inhoud<br />
Vraag aan een willekeurige <strong>Nederland</strong>er wat het belangrijkste<br />
is in het leven en de kans groot dat hij of zij zal zeggen:<br />
gezondheid. Dat wij onze gezondheid serieus nemen, blijkt<br />
ook uit het grote aantal publicaties over dit onderwerp. Met<br />
de regelmaat van de klok verschijnen allerhande zelfhulpgidsen,<br />
die ons moeten helpen te stoppen met roken, af<br />
te vallen, een optimaal welzijn te bereiken, of in geestelijk<br />
evenwicht te komen. Kortom, de gezondheid houdt ons<br />
nogal bezig. Dat wil echter niet zeggen dat ons gedrag<br />
erop gericht is om die gezondheid zo optimaal mogelijk<br />
te houden. Deze inleidende cursus geeft een overzicht<br />
van wetenschappelijke inzichten in relaties tussen gedrag<br />
en gezondheid. Het is een verplicht onderdeel van de<br />
bachelor opleiding psychologie maar is ook als losse cursus<br />
interessant.<br />
Cursusmateriaal<br />
In de cursus wordt gebruik gemaakt van een Engelstalig<br />
tekstboek Health psychology, biopsychosocial interactions<br />
van E.P. Sarafino (2008, sixth edition), een reader en een<br />
digitaal werkboek (via internet).<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met<br />
meerkeuzevragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/S60331<br />
De volgende onderwerpen komen aan de orde: de werking<br />
van het menselijk lichaam (o.a. de werking van het zenuwstelsel);<br />
stressproblematiek (o.a. oorzaken, gevolgen, hoe<br />
kunnen we omgaan met stress); theorieën die gezond en<br />
ongezond gedrag kunnen verklaren; her- en erkenning en<br />
acceptatie van ziekte; gebruik van medische en gezondheidsbevorderende<br />
voorzieningen; pijnproblematiek en<br />
chronische aandoeningen.<br />
Bij deze cursus zijn geen begeleidingsbijeenkomsten. De<br />
cursus is zodanig opgezet dat het digitale werkboek van<br />
de cursus uw leeractiviteiten aanstuurt. Als je het tekstboek,<br />
het digitale werkboek en de reader helemaal hebt<br />
doorgenomen, is de leerstof in grote lijnen aan de orde<br />
geweest. Vanuit het digitale werkboek wordt verwezen<br />
naar de hoofdstukken uit het tekstboek en de reader. Je<br />
wordt aangeraden om je door middel van de opdrachten in<br />
het digitaal werkboek door de stof te laten leiden. Ook kun<br />
je in het digitaal werkboek testen of je voldoende kennis<br />
hebt opgedaan door zelftoetsen en voorbeeldtentamens<br />
te maken.<br />
“Ik zag op tegen het Engels. Maar met<br />
het aanleggen van een woordenlijst kom<br />
ik heel ver. Ik hoef nu steeds minder op<br />
te zoeken en merk dat mijn Engels ook<br />
verbetert. Trouwens straks bij een vervolgopleiding<br />
kom ik het sowieso tegen. Weet<br />
ik dan tenminste hoe het is.”<br />
31
Faculteit Rechtswetenschappen<br />
Rechtsgeschiedenis 1<br />
Cursuscode: R12221<br />
Inhoud<br />
De mededeling dat het recht niet uit de lucht komt vallen<br />
mag je gerust als een cliché beschouwen. De zin ‘het recht<br />
is een historisch verschijnsel’ klinkt heel anders en bedoelt<br />
toch hetzelfde. Maar beide zinnen leiden wel tot de conclusie<br />
dat recht zich voortdurend ontwikkelt.<br />
Dit betekent in de eerste plaats dat er tussen het moderne<br />
recht en dat van voorheen een onverbrekelijke band, een<br />
ononderbroken continuïteit of samenhang bestaat. Hieruit<br />
volgt dat alleen historisch onderzoek het recht van onze tijd<br />
kan doen begrijpen. Of scherper gesteld: een wetenschappelijke<br />
beoefening van het recht veronderstelt een inzicht<br />
in de historische beoefening ervan. Grondbeginsel van elk<br />
wetenschappelijk onderzoek is immers dat van begrip van<br />
zaken geen sprake kan zijn zonder kennis van hun samenhang.<br />
Op de tweede plaats leidt het onderkennen van recht<br />
als een historisch fenomeen onvermijdelijk tot de conclusie<br />
dat het recht verandert. Een bonte waaier van maatschappelijke<br />
factoren bepaalt de opkomst, verandering en<br />
ondergang van rechtsinstellingen. Economische, politieke,<br />
kerkelijke en ethische kwesties spelen daarin een rol. Het is<br />
de taak van de rechtshistoricus de historische samenhang<br />
tussen het recht en andere maatschappelijke verschijnselen<br />
zoveel mogelijk boven water te halen en daaruit de ontwikkeling<br />
van het recht te verklaren.<br />
De cursus beschrijft de belangrijkste gebeurtenissen uit de<br />
(rechts-)geschiedenis van verschillende Westeuropese landen.<br />
Uitgangspunt daarbij is het achttiende-eeuwse begrip<br />
codificatie. Het programma beperkt zich tot het privaatrecht.<br />
Het is geen uitputtende opsomming van alle rechtsgeleerden<br />
die iets hebben betekend, maar een enigszins<br />
verhalende beschrijving van gelukte en mislukte codificatiepogingen<br />
tegen de achtergrond van de algemene maatschappelijke<br />
en staatkundige ontwikkelingen. Daardoor is<br />
de nadruk komen te liggen op de tijd waarin de nationale<br />
codificaties zijn ontstaan: de recente rechtsgeschiedenis.<br />
Het Romeinse recht en het natuurrecht passeren de revue.<br />
Het Romeinse recht had (en het natuurrecht heeft dat nog)<br />
een universele pretentie. Beide stelsels claimen kwaliteiten<br />
die overal en altijd gelden, ongeacht tijd en plaats.<br />
Daarna volgt de codificatiegeschiedenis van Italië, Frankrijk,<br />
Duitsland, Zwitserland en <strong>Nederland</strong>. Verder is een hoofdstuk<br />
gewijd aan enkele aspecten van de rechtsontwikkeling<br />
in Engeland. Ten slotte een korte beschouwing over het<br />
ontstaan van supra-nationale instellingen en het effect<br />
daarvan op de nationale codificaties.<br />
De cursus is van het tweede niveau en behoort tot de nietpositief<br />
rechtelijke vakken van de programma’s van de<br />
faculteit. Daarnaast is de cursus zo opgezet dat de stof tot<br />
nut kan zijn voor een veel grotere groep belangstellenden<br />
dan enkel de wo-studenten. Codificatiegeschiedenis behandelt<br />
namelijk de zogeheten uitwendige rechtsgeschiedenis<br />
in tegenstelling tot de cursus Rechtsgeschiedenis 2, waarin<br />
de inwendige privaatrechtsgeschiedenis aan bod komt.<br />
Bovendien zal eenieder die geïnteresseerd is in de Europese<br />
geschiedenis de benadering vanuit de eigen gezichtshoek<br />
van de uitwendige rechtsgeschiedenis kunnen waarderen.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit het studieboek Hoofdstukken uit de<br />
Europese Codificatiegeschiedenis door J.H.A. Lokin en W.J.<br />
Zwalve, 3e geheel herziene druk (Kluwer, Deventer 2001) en<br />
een werkboek.<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met<br />
meerkeuzevragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/R12221<br />
32
Faculteit Rechtswetenschappen<br />
Rechtsfilosofie<br />
Cursuscode: R28231<br />
Inhoud<br />
Rechtsfilosofie is bedoeld om studenten te laten nadenken<br />
over hun vak. Welke functies vervullen rechtsregels? In hoeverre<br />
moet het gedrag van mensen door het recht worden<br />
gereguleerd? Wat is de taak en rol van de overheid daarbij?<br />
En moeten we ook onrechtvaardig recht toepassen?<br />
Dergelijke vragen kunnen niet door het recht zelf worden<br />
beantwoord. Een beroep op wet en jurisprudentie kan antwoord<br />
geven op rechtsvragen: vragen naar hetgeen rechtens<br />
geldt. Maar in deze rechtsbronnen is geen antwoord<br />
te vinden op vragen over het recht. Als we ons afvragen<br />
wat de reikwijdte van de overheid moet zijn, welke zaken<br />
door het recht geregeld moeten worden, en hoe we met<br />
onrechtvaardig recht moeten omgaan, dan kunnen we niet<br />
te rade gaan bij het recht zelf, maar moeten we een stapje<br />
buiten het recht doen. Kortom, in dit boek wordt het recht<br />
niet zozeer gezien als een reservoir aan antwoorden, maar<br />
wordt het juist benaderd als een raadsel dat tot veel vragen<br />
en discussies aanleiding geeft.<br />
Als we ons met die vragen en discussies gaan bezighouden,<br />
bevinden we ons op het terrein van de rechtsfilosofie,<br />
de poging om enigszins geordend en systematisch na te<br />
denken over aard, functie, reikwijdte en legitimiteit van<br />
het recht. Een poging, omdat filosofie niet bestaat uit een<br />
verzameling weetjes en feiten, maar uit een verzameling<br />
beargumenteerde visies en opvattingen. De auteur van<br />
een filosofisch boek of artikel zegt niet wat belangrijk is,<br />
maar wat hij of zij als belangrijk ziet. Daarbij wordt in het<br />
oog gehouden welk soort argumenten men hanteert. In<br />
menig televisiedebat of opiniërend artikel zien we vaak dat<br />
een bepaalde oplossing (cameratoezicht, strenger straffen)<br />
wordt bepleit omdat deze ‘nu eenmaal’ doelmatiger of<br />
effectiever is. In zo’n geval zal de filosoof doorvragen. Hij<br />
zal zich afvragen of een doelmatigheidsargument wel zaligmakend<br />
is. Zijn er niet ook nog andere soorten argumenten<br />
aan te voeren, bijvoorbeeld argumenten die betrekking<br />
hebben op de rechtvaardigheid of de sociale acceptatie? En<br />
zo ja, hoe wegen we die tegen elkaar af? En verder: als we<br />
de doelmatigheid al hoger waarderen dan andere criteria,<br />
op grond van welke redenen en veronderstellingen doen<br />
we dat dan?<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit het studieboek van Pauline<br />
Westerman, Recht als Raadsel, een inleiding in de rechtsfilosofie,<br />
Uitgeverij Paris 2012; teksten en beelden op de<br />
cursussite, waarin een leidraad tot de cursus, filmpjes met<br />
extra uitleg door de auteur, en twee proeftentamens zijn<br />
opgenomen.<br />
Tentamenvorm<br />
Computergebaseerd individueel tentamen met open<br />
vragen.<br />
www.ou.nl/studieaanbod/R28231<br />
“Ik denk dat ik Rechten ga studeren<br />
maar ik weet het nog niet zeker.<br />
Nu maak ik echt kennis met het vak.<br />
Het helpt me vooruit met mijn keuze.”<br />
33
Faculteit Rechtswetenschappen<br />
Inleiding staatsrecht<br />
Cursuscode: R05151<br />
Inhoud<br />
Politiek in <strong>Nederland</strong>: kranten openen ermee, het journaal<br />
is ervan doordrenkt, de actualiteitenrubrieken zijn ermee<br />
gevuld. De politiek is dan ook vaak het gesprek van de dag:<br />
op school en kantoor, op de werkvloer en in de huiskamer.<br />
Praktisch iedereen heeft er immers wel een mening over.<br />
Veel minder bekend is dat de politiek zich grotendeels afspeelt<br />
binnen de lijnen die het staatsrecht getrokken heeft.<br />
Het staatsrecht houdt zich niet alleen bezig met verkiezingen<br />
en vergaderingen van de Tweede Kamer, maar bestrijkt<br />
een veel breder gebied. De hele organisatie van de staat is<br />
erin geregeld. Dat staatsrecht vindt u overigens niet alleen<br />
in wetten en voorschriften. Een groot deel ervan staat niet<br />
eens zwart op wit. Het aftreden van een minister na een<br />
motie van wantrouwen is bijvoorbeeld in geen enkele wet<br />
te vinden. Toch behoort hij dat volgens ons staatsrecht wel<br />
degelijk te doen. Deze cursus behandelt de elementaire<br />
beginselen van het <strong>Nederland</strong>se staatsrecht en schetst het<br />
systeem in hoofdlijnen. Als je je later verder wilt verdiepen<br />
in één of meer onderdelen, dan is deze cursus daarvoor een<br />
uitstekende basis.<br />
De cursus Inleiding staatsrecht laat je kennismaken met<br />
de hoofdlijnen van het <strong>Nederland</strong>se staatsrecht. Door zijn<br />
inhoud en opzet is de cursus geschikt voor iedereen die<br />
meer inzicht wenst te verkrijgen in de werking van het<br />
<strong>Nederland</strong>se staatsrecht.<br />
protesteren tegen overheidsoptreden. Ook daarop wordt in<br />
deze cursus ingegaan.<br />
Niet alle politiek wordt in Den Haag ‘gemaakt’. De provincies<br />
en gemeenten zorgen zelf ook voor bestuur en wetgeving.<br />
Dit systeem van decentralisatie vormt een wezenlijk onderdeel<br />
van het <strong>Nederland</strong>se staatsrecht. Daarom verdient dit<br />
onderdeel een prominente plaats binnen deze cursus. Per<br />
slot van rekening is de lokale democratie voor veel mensen<br />
minstens zo belangrijk als het reilen en zeilen binnen het<br />
Haagse circuit.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit het tekstboek Beginselen van de<br />
democratische rechtsstaat van M.C.Burkens e.a. en een<br />
werkboek.<br />
Tentamenvorm<br />
Regulier schriftelijk tentamen met meerkeuzevragen.<br />
(feb 2014 - aug 2014 - nov 2014 - feb 2015)<br />
www.ou.nl/studieaanbod/R05151<br />
De cursus brengt de beginselen van het <strong>Nederland</strong>se<br />
staatsrecht in kaart. Je krijgt de begrippen rechtsstaat,<br />
democratie en decentralisatie onder de knie. Daarbij<br />
komt onder meer het legaliteitsbeginsel aan bod. Je raakt<br />
vertrouwd met ons kiesstelsel en de spreiding van de<br />
overheidsmacht in ons land. Niet alleen de werking van de<br />
grondrechten in de <strong>Nederland</strong>se rechtsstaat, maar ook het<br />
internationale recht wordt behandeld. Hierbij krijgt ook de<br />
verhouding met de Europese Unie aandacht. Sinds 1994 is<br />
er de Algemene wet bestuursrecht. Die heeft onder meer<br />
gevolgen voor de manier waarop je bij de rechter kunt<br />
34
Faculteit Rechtswetenschappen<br />
Recht en samenleving<br />
Cursuscode: R25121<br />
Inhoud<br />
Het recht lijkt in onze samenleving een steeds groter rol te<br />
spelen. Vanaf de Tweede Wereldoorlog is het aantal rechters<br />
meer dan verviervoudigd en het aantal advocaten ruim vijf<br />
keer zo groot geworden. Mensen zijn in toenemende mate<br />
geneigd zich op een recht te beroepen. Dat hangt ten dele<br />
samen met het feit dat er steeds meer wetten zijn waarop<br />
zij zich kunnen beroepen, maar zij zijn ook mondiger geworden<br />
en vinden gemakkelijker hun weg naar de rechter<br />
doordat rechtshulp toegankelijker is geworden. Het heeft<br />
ook te maken met veranderde maatschappelijke omstandigheden,<br />
waardoor indien mensen iets gedaan willen<br />
krijgen, inschakeling van het recht eerder noodzakelijk is.<br />
Dat het recht aan sociale betekenis wint, blijkt tevens uit<br />
het feit dat de laatste jaren veel televisieseries het juridisch<br />
bedrijf als thema hebben, denk aan Pleidooi, De rijdende<br />
rechter en Law and order. Dat lijkt er niet alleen op te<br />
wijzen dat het leven van de juridische elite tot de verbeelding<br />
spreekt, maar ook op het besef dat er in de rechtszaal<br />
belangrijke maatschappelijke problemen aan de orde zijn.<br />
Misschien is men, nu religieuze denkbeelden en traditionele<br />
waarden steeds minder uitgangspunt van morele<br />
oriëntatie lijken te zijn, meer geneigd het recht te beschouwen<br />
als een primaire uitdrukking van goed en kwaad.<br />
Toch wijzen een aantal tendensen op de grenzen van deze<br />
‘juridisering’. Ten eerste bestaat er sinds de jaren tachtig een<br />
groeiende twijfel over de mogelijkheden die de wetgever<br />
heeft om maatschappelijke ontwikkelingen met behulp<br />
van het recht naar de hand te zetten. Deze scepsis over de<br />
sturingsmogelijkheden van het recht komt tot uitdrukking<br />
in nieuwe politieke ‘deugden’ als deregulering, privatisering<br />
en terugtreding van de wetgever. Ten tweede bestaat er<br />
de laatste jaren een grote belangstelling voor alternatieve<br />
vormen van geschilbeslechting. In belangrijke mate is dit<br />
een reactie op de traagheid en het gebrek aan flexibiliteit<br />
van juridische procedures. Ten derde blijkt het besef van de<br />
beperkte zegeningen van het recht uit de vaak aangehaalde<br />
Amerikaanse toestanden als een onwenselijk voorbeeld;<br />
toestanden waarbij bijvoorbeeld het handelen van artsen<br />
en andere specialisten volledig beheerst zou worden door<br />
de zorg om de risico’s van aansprakelijkheid te vermijden.<br />
In deze cursus het rechtssociologisch perspectief centraal.<br />
In dit perspectief wordt de verhouding tussen recht en<br />
samenleving vanuit een ander gezichtspunt aan de orde<br />
gesteld dan in het juridische denken gewoon is. Een en<br />
ander wordt gepresenteerd aan de hand van specifieke<br />
thema’s. Zo kunnen hedendaagse ontwikkelingen binnen<br />
het recht beter gewaardeerd worden door deze in verband<br />
te brengen met de opkomst en de recentelijk aangevangen<br />
hervormingen van de verzorgingsstaat. Wetgeving gericht<br />
op de positie van vreemdelingen in de samenleving kan<br />
men beter situeren wanneer men enig inzicht heeft op de<br />
omvang en het hoe en waarom van immigratiestromen,<br />
en enig begrip heeft van processen van uitsluiting (restrictieve<br />
toelating, discriminatie) en insluiting (de behoefte<br />
om immigranten als gelijkwaardigen te behandelen). En<br />
wijzigingen in de beroepspraktijk en beroepshouding van<br />
rechtshulpverleners kan men beter doorgronden wanneer<br />
men enige weet heeft van de veranderde wijze waarop hun<br />
beroepsuitoefening georganiseerd is.<br />
Cursusmateriaal<br />
De cursus bestaat uit een tekstboek en een werkboek.<br />
Tentamenvorm<br />
Regulier schriftelijk tentamen met open vragen.<br />
(apr 2014 - jun 2014 - aug 2014 - apr 2015)<br />
www.ou.nl/studieaanbod/R25121<br />
35
Contact<br />
Vragen over het studieoriëntatie-programma Academic Experience van de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>?<br />
Stuur dan een e-mail naar:<br />
academicexperience@ou.nl<br />
t.a.v. mw. Linda Vosbeek
Deze gids is een uitgave van de afdeling Voorlichting, Service en Informatie.<br />
Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend.<br />
juli 2013<br />
<strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong><br />
bezoekadres: Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen<br />
postadres: Postbus 2960, 6401 DL Heerlen<br />
T +31 45 576 28 88<br />
www.ou.nl
Cultuurwetenschappen<br />
Informatica<br />
Managementwetenschappen<br />
Natuurwetenschappen<br />
Psychologie<br />
Rechtswetenschappen<br />
<strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> bezoekadres: Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen<br />
postadres: Postbus 2960, 6401 DL Heerlen, T 045-576 28 88 www.ou.nl<br />
80161 5713191_juli 2013