Modulair 2 - Open Universiteit Nederland

laten schuiven bij een tentamen dat al een half uur aan de gang is.
Dan ga je al die andere studenten storen.’
Wat zegt het reglement over te laat komen?
’We vragen studenten om een kwartier voor aanvang van het
tentamen aanwezig te zijn. Officieel is het aanvangstijdstip van een
examen zeven uur ‘s avonds. Als iemand dus om tien voor zeven
aanwezig is, is hij dus eigenlijk al vijf minuten te laat. Helaas is dat
in de beleving van de student niet het geval. Als iemand om vijf
over zeven aankomt, horen we vaak: “ik ben maar vijf minuten te
laat.” Dan zeggen wij: nee, u bent 20 minuten te laat!’
Jullie lopen ongetwijfeld tegen bijzondere zaken aan …
Van den Akker: ‘Bij mij meldde zich een student Rechten die geen
oproep en geen tafelnummer bij zich had. Maar hij vertelde zo
overtuigend dat hij zich had aangemeld dat ik dacht: ik kan die
man toch niet naar huis sturen als de OU een fout heeft gemaakt.
Ik heb hem een reserve examen laten maken. Dat hebben we altijd
in de kluis liggen. Na het tentamen heb ik hem op het hart gedrukt
om de volgende morgen terug te komen met de examenoproep,
omdat ik anders zijn tentamen niet kon versturen. De volgende
dag bleek dat hij al in alle vroegte naar Heerlen had gebeld met
de mededeling: “ik heb tentamen gedaan en ik wil dat het geldig
wordt verklaard!” De OU heeft bakzeil moeten halen, omdat ik
hem als vertegenwoordiger van de OU examen had laten doen.
Vervolgens heb ik écht ontzettend op de blaren gezeten. Ik ben
maanden, zo niet jaren, boos geweest op die student.’
En daadwerkelijke fraudepogingen?
Van den Akker: ‘Als surveillant blader je alle wetboeken altijd globaal
door. Onlangs nog ontdekte ik bij de eerste de beste allemaal
geplakte bladen in het wetboek. Ik zeg tegen die student: “dat is
toch niet de bedoeling, hé!”. Hij liep rood aan! Ik heb vervolgens
demonstratief voor de hele club al die ingeplakte bladeren eruit
gescheurd. Omdat het examen nog niet begonnen was en hij nog
niet had kunnen spieken, heb ik het verder maar zo gelaten. Ik
heb die persoon toch examen laten maken. Bij een tentamen via
de computer (CBT; red.) heb ik het meegemaakt dat iemand een
Mars bij zich had. De verpakking ervan was open, en ik ontdekte
een spiekbriefje aan de binnenkant. Ook hier wist ik zeker dat de
student er nog geen gebruik van had kunnen maken. Dit soort
zaken komt overigens niet vaak voor. Maar als surveillant moet je
wel altijd goed controleren. Dat schrikt ook af om fraudepogingen
te wagen.’
Marees: ‘Bij ons is eens iemand betrapt die spiekmateriaal boven
het plafond van het toilet had verstopt. Die persoon ging ieder half
uur naar de WC, dus op een bepaald moment liep dat in de gaten.
Voordat mensen overigens op verkeerde ideeën komen, we kennen
de meeste trucjes onderhand wel!’
U draait zelf mee als toezichthouder?
Van den Akker: ‘In Zwolle nemen we ook op zaterdag tentamens
af. Eens in de drie á vier weken draai ik mee. De evaluatie, de reacties
en de gesprekken zijn altijd heel leuk, zelfs als de mensen zijn
gezakt. Zaterdag was er iemand die het laatste vak van een propedeuse
had. Ze had er vier jaar over gedaan om de propedeuse
te halen, maar ze stopte er nu mee. “Ik heb er af en toe slapeloze
nachten van. Als dit nu al vier jaar duurt dan krijg ik mijn bul als ik
achter de rollator loop”, zei ze letterlijk. Helaas gaan dit soort persoonlijke
gesprekken nu vervallen.’
U doelt op de toename van computergebaseerde tentamens …
‘Voorheen gaf je persoonlijk de uitslag mee aan de student en kon
je er ook op anticiperen. Nu is het zo dat als de student zijn laatste
antwoord heeft ingevuld, hij op het beeldscherm de mededeling
krijgt: “U heeft een 7” Of: “U heeft een 2!” De student pakt zijn boeltje,
zegt “Ajuus” – als dat er tenminste nog af kan – en gaat weg.’
De student heeft jullie (dus) niet meer nodig …
‘Daarover kun je twisten. Het nieuwe systeem van computergebaseerd
toetsen heeft vrijwel alleen maar voordelen, maar het nadeel
is dat het contactmoment en de evaluatie met de contactpersoon
erdoor verloren is gegaan. In de nieuwe vorm zien we het cijfer niet
eens!’
De OU weet toch zeker welk cijfer een student heeft behaald?
‘Jawel, maar dan praat je over de centrale vestiging in Heerlen. Op
het moment dat een student na een examen de deur achter zich
dicht doet, is het voor ons in het studiecentrum heel veel werk
om die student te traceren. Je kunt dit simpel ondervangen door
het eindcijfer bij de toezichthouder op het beeldscherm te laten
verschijnen. De meeste studenten zijn na een tentamen gevoelig
voor positieve feedback. Als je een week later contact zoekt, is het
momentum veelal voorbij.’
Hoe gaat het nakijken van schriftelijke tentamens in zijn werk?
‘De examenuitwerkingen worden zo snel mogelijk in de kluis opgeborgen.
De volgende morgen wordt het pakket via een speciale
koerier in Heerlen bezorgd. Daar worden alle pakketten van de
diverse studiecentra gesorteerd per vak. De gesloten vragen kunnen
met behulp van een scanapparaat meteen worden nagekeken.
De open vragen gaan naar de examinator, expert op een bepaald
vakgebied. Om de objectiviteit te waarborgen, wordt ook een klein
deel naar een tweede corrector gestuurd. De beoordelingen mogen
niet significant afwijken. Uiteindelijk gaat alles weer terug naar het
examenbureau.’
En bij gesloten vragen?
’Daarbij kan de examinator in principe van te voren aangeven wat
de cesuur (grens tussen een voldoende of onvoldoende; red.) is en
dergelijke. Ieder bestaand computertentamen bevat een itembank,
waarin 600 tot 1000 vragen zitten, die vooraf zijn gescreend door
toetsdeskundigen. De student kan ook bij zó’n tentamen meteen
een uitslag krijgen. Tentamens met actuele vragen moeten daarentegen
achteraf nog door een toetsdeskundige worden bekeken.
Daar krijgt de kandidaat dus niet meteen de uitslag. Omdat het
meerkeuzevragen zijn, is dat overigens vaak verwarrend voor de
student.’
Dat hele circuit zal met computergebaseerd toetsen
overbodig worden?
‘Er wordt dan inderdaad niks meer per post heen en weer gestuurd.
Dat hoeft niet meer. De examinator heeft op zijn laatst om tien
over tien het hele tentamen in zijn mail zitten. Er ontstaat dus een
gigantische tijdwinst.‘
De reeks ‘Op tentamen’ belicht diverse onderwerpen rondom tentaminering.
Tot nog toe behandeld: Toename computergebaseerde toetsing (Modulair 1,
september 2010); Tentamen doen in het buitenland (Modulair 8, juli 2010);
Struikelvakken (Modulair 7, juni 2010); Administratie en beheer (Modulair
6, mei 2010). In e-Modulair kunt u de artikelen raadplegen via het speciale
dossier.
Open Universiteit
Modulair 29 oktober 2010
21