Onderwijs en Innovatie - Open Universiteit Nederland
Onderwijs en Innovatie - Open Universiteit Nederland
Onderwijs en Innovatie - Open Universiteit Nederland
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
gebied van e-learning te beschrijv<strong>en</strong>.<br />
Vergelijkingsbasis is daarbij de praktijk<br />
zoals die bij de drie ‘ervar<strong>en</strong>’ op<strong>en</strong> universiteit<strong>en</strong><br />
gold. De b<strong>en</strong>adering is eig<strong>en</strong>lijk<br />
e<strong>en</strong> verbeterinstrum<strong>en</strong>t <strong>en</strong> kan als dusdanig<br />
gebruikt word<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> proces waarbij<br />
de prestaties van universiteit<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
vergelek<strong>en</strong> met de best practices op<br />
het gebied van e-learning.<br />
Zoals gezegd kan het b<strong>en</strong>chmarkproces<br />
universiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> hogeschol<strong>en</strong> behulpzaam<br />
zijn bij het kritisch kijk<strong>en</strong> naar de<br />
eig<strong>en</strong> bedrijfsmodell<strong>en</strong> <strong>en</strong> praktijk<strong>en</strong><br />
rondom hun onderwijs(voorzi<strong>en</strong>ing); dat<br />
kan leid<strong>en</strong> tot de id<strong>en</strong>tificatie van zwakke<br />
<strong>en</strong> sterke punt<strong>en</strong> in vergelijking met andere<br />
universiteit<strong>en</strong>. Door ook aanwijzing<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> voorbeeld<strong>en</strong> van verbetering<strong>en</strong><br />
aan te bied<strong>en</strong>, word<strong>en</strong> gebruikers van de<br />
E-xcell<strong>en</strong>ce b<strong>en</strong>chmarks begeleid bij het<br />
verbeter<strong>en</strong> van hun e-learning prestaties.<br />
Door de opzet van het project is veel aandacht<br />
besteed aan het implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong><br />
van het E-xcell<strong>en</strong>ce framework <strong>en</strong> aan de<br />
dialoog over ontwerp <strong>en</strong> kwaliteit. Door<br />
het stimuler<strong>en</strong> van de dialoog in e<strong>en</strong> proces<br />
van sam<strong>en</strong>werking, is e<strong>en</strong> omgeving<br />
gecreëerd waarbij instelling<strong>en</strong> van elkaar<br />
kunn<strong>en</strong> ler<strong>en</strong>. Dit betek<strong>en</strong>t wel dat er e<strong>en</strong><br />
zekere mate van vertrouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> bereidheid<br />
tot del<strong>en</strong> van ervaring<strong>en</strong> moet zijn.<br />
In e<strong>en</strong> sterk concurrer<strong>en</strong>de markt van instelling<strong>en</strong><br />
voor hoger onderwijs zal dit<br />
niet altijd het geval zijn. De meerwaarde<br />
van het E-xcell<strong>en</strong>ce project is dat het<br />
heeft bijgedrag<strong>en</strong> aan de sam<strong>en</strong>werking<br />
van verschill<strong>en</strong>de Europese instelling<strong>en</strong>:<br />
het project heeft e<strong>en</strong> Europese set van<br />
b<strong>en</strong>chmarks opgeleverd die moet leid<strong>en</strong><br />
tot onderwijsverbetering op het vlak van<br />
e-learning, onafhankelijk van specifieke<br />
institutionele of nationale system<strong>en</strong>. De<br />
b<strong>en</strong>chmarks verteg<strong>en</strong>woordig<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
groot aantal best practices uit heel<br />
Europa die verschill<strong>en</strong> van land tot land<br />
<strong>en</strong> die waardevolle input gev<strong>en</strong> voor de<br />
dialoog van instelling<strong>en</strong> die ermee werk<strong>en</strong>.<br />
Elke instelling kan e<strong>en</strong> zelfevaluatie<br />
uitvoer<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> haar eig<strong>en</strong> team voor<br />
kwaliteitszorg, maar heeft tegelijkertijd<br />
ook de mogelijkhed<strong>en</strong> om sam<strong>en</strong> te werk<strong>en</strong><br />
met andere universiteit<strong>en</strong>, in heel<br />
Europa. En dit <strong>en</strong>kel met het doel om het<br />
E-xcell<strong>en</strong>ce instrum<strong>en</strong>tarium in te zett<strong>en</strong><br />
als verbetertool <strong>en</strong> niet als assessm<strong>en</strong>tinstrum<strong>en</strong>t.<br />
Het bijstell<strong>en</strong> <strong>en</strong> actualiser<strong>en</strong> van de<br />
b<strong>en</strong>chmarks is e<strong>en</strong> voortdur<strong>en</strong>d proces.<br />
Zo heeft bijvoorbeeld in 2012 al e<strong>en</strong> eerste<br />
bijstelling plaatsgevond<strong>en</strong>. Daarbij is<br />
naast e<strong>en</strong> algehele redactie op basis van<br />
de feedback die in de local seminars naar<br />
vor<strong>en</strong> is gekom<strong>en</strong> ook aandacht besteed<br />
aan ontwikkeling<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> e-learning.<br />
To<strong>en</strong> het project in 2005 van start ging<br />
had nog niemand gehoord van Facebook<br />
<strong>en</strong> Op<strong>en</strong> Educational Resources (OER).<br />
Veel universiteit<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> in to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de<br />
mate e<strong>en</strong> bl<strong>en</strong>ded omgeving waarbij<br />
variaties in de mix tuss<strong>en</strong> face-to-face <strong>en</strong><br />
e-learning voorkom<strong>en</strong>, afhankelijk van de<br />
missie van e<strong>en</strong> instelling. Ontwikkeling<strong>en</strong><br />
die te mak<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> met het verschuiv<strong>en</strong><br />
van doc<strong>en</strong>tgestuurd onderwijs naar<br />
stud<strong>en</strong>tgestuurd ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> van k<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />
naar kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> geleid tot de herformulering<br />
van e<strong>en</strong> aantal b<strong>en</strong>chmarks.<br />
Hetzelfde geldt voor de ontwikkeling van<br />
leernetwerk<strong>en</strong>, <strong>en</strong>z. De opkomst van deze<br />
<strong>en</strong> andere ontwikkeling<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> uiteraard<br />
e<strong>en</strong> grote impact op e-learning.<br />
Deze tr<strong>en</strong>ds zijn meeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in de b<strong>en</strong>chmarks<br />
<strong>en</strong> verder beschrev<strong>en</strong> in het<br />
handboek.<br />
Bruikbaarheid in de praktijk<br />
1. Ontwikkeling van instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
Om het gebruik van het E-xcell<strong>en</strong>ce<br />
kader te faciliter<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> handboek<br />
(manual) ontwikkeld waarin het schema<br />
met de domein<strong>en</strong> <strong>en</strong> de b<strong>en</strong>chmarks<br />
uitgebreid zijn beschrev<strong>en</strong><br />
www.eadtu.nl/e-xcell<strong>en</strong>celabel/files/<br />
full_manual.pdf <strong>en</strong> is gezorgd voor uitvoerige<br />
aanwijzing<strong>en</strong> voor assessor<strong>en</strong>:<br />
www.eadtu.eu/images/stories Docs/<br />
E-xcell<strong>en</strong>ce/e-xcell<strong>en</strong>cemanualassessorsnotes.pdf.<br />
E<strong>en</strong> korte zelfevaluatie<br />
(de quick scan) biedt<br />
gebruikers de mogelijkheid op elke<br />
b<strong>en</strong>chmark e<strong>en</strong> score te gev<strong>en</strong> over de<br />
eig<strong>en</strong> performance <strong>en</strong> daarop e<strong>en</strong><br />
feedback te krijg<strong>en</strong>. Alle zijn terug te<br />
vind<strong>en</strong> via de website van het<br />
E-xcell<strong>en</strong>ce project<br />
www.eadtu.eu/e-xcell<strong>en</strong>c<strong>en</strong>ext.<br />
Het handboek<br />
Het belangrijkste doel van het handboek<br />
is de beschrijving <strong>en</strong> uitleg van<br />
de b<strong>en</strong>chmarks <strong>en</strong> de daarbij behor<strong>en</strong>de<br />
kwaliteitscriteria. Het biedt tev<strong>en</strong>s<br />
e<strong>en</strong> leidraad <strong>en</strong> gebruiksaanwijzing<strong>en</strong><br />
voor het beoordel<strong>en</strong> van de<br />
eig<strong>en</strong> e-learningprogramma’s <strong>en</strong> de<br />
ondersteun<strong>en</strong>de system<strong>en</strong>. Het<br />
handboek is in feite e<strong>en</strong> refer<strong>en</strong>tietool<br />
bij het evaluer<strong>en</strong> <strong>en</strong> beoordel<strong>en</strong><br />
van die programma’s <strong>en</strong> system<strong>en</strong>.<br />
Het handboek blijkt echter ook zeer<br />
goed bruikbaar als naslagwerk voor<br />
medewerkers van onderwijsinstelling<strong>en</strong><br />
die belast zijn met het ontwerp<br />
<strong>en</strong> de ontwikkeling, uitvoering,<br />
begeleiding <strong>en</strong> toetsing van e-learningprogramma’s.<br />
Het is e<strong>en</strong> goede<br />
handleiding voor cursusontwikkelaars,<br />
doc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander<strong>en</strong> die bij<br />
het onderwijsontwerp betrokk<strong>en</strong><br />
zijn.<br />
De assessor note<br />
De aanwijzing<strong>en</strong> voor assessor<strong>en</strong><br />
gev<strong>en</strong> gedetailleerde richtlijn<strong>en</strong> voor<br />
person<strong>en</strong> die belast zijn met het beoordel<strong>en</strong><br />
van e-learningprogramma’s.<br />
De assessor note zijn heel direct<br />
verbond<strong>en</strong> met het raamwerk van<br />
het E-xcell<strong>en</strong>ce project <strong>en</strong> gev<strong>en</strong> per<br />
domein meer achtergrondinformatie<br />
over de onderligg<strong>en</strong>de topics <strong>en</strong><br />
gaan ook verder in op beleidsaspect<strong>en</strong><br />
rond e-learning.<br />
De quick scan<br />
De quick scan is e<strong>en</strong> online vrag<strong>en</strong>lijst<br />
bedoeld als e<strong>en</strong> eerste oriëntatie<br />
op de verschill<strong>en</strong>de aspect<strong>en</strong> van<br />
e-learning. De scan biedt de mogelijkheid<br />
sterke <strong>en</strong> zwakke punt<strong>en</strong> te<br />
<strong>Onderwijs</strong><strong>Innovatie</strong> maart 2013 21