11.05.2014 Views

Modulair 4 - Open Universiteit Nederland

Modulair 4 - Open Universiteit Nederland

Modulair 4 - Open Universiteit Nederland

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

nummer 4 6 februari 2009 jaargang 24 www.ou.nl<br />

STUDENT<br />

SUPPORT<br />

Sybren Jansma:<br />

‘Boeken in<br />

bagage’<br />

13<br />

LUSTRUM<br />

FACULTEIT<br />

7 17 20<br />

Digitale studiecoach:<br />

‘Net wat ik<br />

nodig had!<br />

Theo Bovens:<br />

‘Studie is<br />

solide belegging’<br />

Prof. René van Hezewijk:<br />

‘Nooit<br />

genoeg begeleiding’


c<br />

lofon<br />

<strong>Modulair</strong> verschijnt maandelijks, telt<br />

32 pagina’s en een oplage van 34.000<br />

exemplaren. Het blad wordt uitgegeven<br />

door de afdeling Voorlichting, Service<br />

en Informatie van de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong><br />

<strong>Nederland</strong> (ISSN 0920-2560). Studenten<br />

en alumni krijgen het blad (gratis)<br />

bezorgd. Er is ook een digitale editie<br />

(inclusief archief): www.ou.nl/modulair<br />

Redactie<br />

Hoofdredactie: Frans Bogaert<br />

Eindredactie: Beppie van der Heijden/<br />

Frans Bogaert<br />

Beeldredactie: Linda Vosbeek<br />

Redactionele bijdragen<br />

Ingrid Frints, Marijke te Hennepe,<br />

Zweitze W. Hofman, Fred Meeuwsen,<br />

Leon Mussche (cartoon), Ton Reijnaerts,<br />

Paul Troost, Frans Bogaert, Fem Kools<br />

Overige bijdragen<br />

Walter Bazen, Nanda Boers, Paul van<br />

den Boorn, Bep Franke, Paul Franck,<br />

Henk Frederiks, Peter Nederlof, Michiel<br />

Oosterzee, Miranda de Kort, Chantal<br />

Savelsberg<br />

Grafische vormgeving<br />

Visuele communicatie en documentverwerking,<br />

Vivian Rompelberg<br />

Basisontwerp: Exit Communicatie,<br />

Wessem<br />

10<br />

13<br />

Community Day<br />

Startsein lustrumjaar<br />

Start en support<br />

‘Digitale studiecoach is<br />

net wat ik nodig had!’<br />

Faculteit<br />

Fotografie<br />

Peter Strelitski, Chris Peeters, Renske<br />

Dekkers, Karel Kreijns, André van den<br />

Akker, Jani Chrissafakis, Mark Handels,<br />

Irmin Visser<br />

Druk<br />

OBT, Den Haag<br />

Terrapress mat 80gr<br />

Advertenties<br />

Voor advertenties kunt u rechtstreeks<br />

contact opnemen met de hoofdredactie<br />

Redactieraad<br />

<strong>Modulair</strong> (en e-<strong>Modulair</strong>) worden redactioneel<br />

bewaakt binnen de uitgangspunten<br />

zoals geformuleerd door de<br />

Redactieraad.<br />

Leden: voorzitter Koos Baas, ing.<br />

(Informatica); drs. Nanda Boers<br />

(Psychologie); Frans Bogaert BA<br />

(Voorlichting, service en informatie);<br />

drs. Dick Disselkoen (Cultuurwetenschappen);<br />

drs. John Dohmen (Rechtswetenschappen);<br />

Peter Honig (studiecentra);<br />

dr. Marga Winnubst (CELSTEC);<br />

Bernadette Kop (Ondernemingsraad/<br />

Studentenraad); drs. Max van Luik<br />

(Managementwetenschappen); Henny<br />

Schut (Marketing en communicatie);<br />

drs. Bep Franke (Natuurwetenschappen).<br />

4 NIEUWS<br />

Decaan faculteit Psychologie<br />

prof. dr. René van Hezewijk:<br />

‘Je kunt nooit<br />

genoeg aan<br />

begeleiding doen!’<br />

MAANDELIJKS<br />

5 COLUMN STUUTJE<br />

12 OPINIE<br />

13 START EN SUPPORT<br />

19 COLUMN ZWEITZE<br />

20 FACULTEIT<br />

Redactieadres<br />

Secretariaat:<br />

Nicolle Delnoy (045-5762645) of<br />

Romy Ewoldt (045-5762858)<br />

Postadres: Valkenburgerweg 177<br />

Postbus 2960, 6401 DL Heerlen<br />

T 045-5762670 (hoofdredactie)<br />

F 045-5762766<br />

e-mail: modulair.redactie@ou.nl<br />

6 EN DAN NOG<br />

DE STUDIE ...<br />

7 DE STUDENT<br />

14 ONDERZOEK<br />

16 ACTIVITEITENROOSTER<br />

18 SERVICE<br />

22 ONDERWIJS<br />

30 TENTAMENINFO<br />

31 AFGESTUDEERDEN<br />

www.ou.nl/modulair


inh<br />

ud<br />

DE STUDENT<br />

Topsporter en student milieu-natuurwetenschappen<br />

Sybren Jansma:<br />

‘Meestal stop ik een<br />

boek in mijn bagage’<br />

Onderzoek<br />

Competentiegericht<br />

statistiekonderwijs<br />

lijkt aan te slaan<br />

Lustrumjaar<br />

Studie is solide<br />

belegging<br />

Dag van het onderwijs<br />

Contact blijft<br />

belangrijk<br />

14<br />

17<br />

18<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009<br />

3


nie<br />

ws<br />

Proefschrift kritisch googlen<br />

Op 19 december promoveerde dr. Amber Walraven op haar<br />

proefschrift Becoming a critical researcher. Effects of instruction<br />

to foster transfer. Zij was onderzoeker bij het Centre<br />

for Learning Sciences and Technologies. Amber Walraven<br />

verrichtte onderzoek onder vwo’ers. Daaruit blijkt dat zij<br />

tijdens speuren op internet vooral kijken of de informatie<br />

in het <strong>Nederland</strong>s is, of de site snel een antwoord geeft<br />

op hun vraag en er leuk uit ziet. De vwo’ers gaan dus niet<br />

zo kritisch te werk. Dat leidt vaak tot klakkeloos knippen<br />

en plakken, bijvoorbeeld bij het maken van een werkstuk.<br />

Samen met leraren ontwikkelde Amber Walraven lessenseries<br />

om te bevorderen dat scholieren wél kritische<br />

websearchers worden. Zo’n instructie in kritisch zoeken<br />

op internet moet geen speciaal vak zijn. Leraren moeten<br />

die instructie dus opnemen in hun lessen. Alleen dan leren<br />

leerlingen voor alle vakken hoe zij informatie op internet<br />

goed kunnen beoordelen. De promotie vond plaats aan de<br />

<strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>. Ze is inmiddels werkzaam als universitair<br />

docent bij de faculteit Gedragswetenschappen van de<br />

<strong>Universiteit</strong> Twente.<br />

Van Eekelen hoogleraar Informatica<br />

Sinds 1 januari is prof. dr. Marko van Eekelen bij de faculteit<br />

Informatica hoogleraar Softwaretechnologie. Zijn onderzoeksachtergrond<br />

is theorie, ontwerp, implementatie en toepassing van<br />

functionele programmeertalen. De laatste jaren gaat zijn aandacht<br />

ook uit naar softwareanalyse. Marko van Eekelen is ook verbonden<br />

aan de Radboud <strong>Universiteit</strong> Nijmegen. Hij is daar universitair<br />

hoofddocent bij het Institute for Computing and Information<br />

Sciences van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde<br />

en Informatica. Verder is Marko van Eekelen directeur van de<br />

Nijmeegse vestiging van het Laboratory for Quality Software, een<br />

activiteit van de Technische <strong>Universiteit</strong> Eindhoven en de Radboud<br />

<strong>Universiteit</strong> Nijmegen. Dit laboratorium analyseert software voor<br />

het bedrijfsleven, met als doel wetenschappelijk onderzoek dichter<br />

bij het bedrijfsleven brengen.<br />

ook andere aspecten van leren op de werkplek aan bod in deze<br />

wiki, zie: http://cop.rdmc.ou.nl/wikirdmc. Het portaal van het Ruud<br />

de Moor Centrum: http://portal.rdmc.ou.nl.<br />

<strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> in top drie<br />

Opnieuw staat de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> op de tweede plaats in de top<br />

drie van beste universiteiten, vlak achter nummer 1, Wageningen<br />

<strong>Universiteit</strong>. Dat blijkt uit de ranglijst in de Keuzegids Hoger Onderwijs<br />

2009. De ranglijst wordt gemaakt door het Hoger Onderwijs<br />

Persbureau, eveneens uitgever van de Keuzegids. Daarvoor zijn in<br />

één uniforme opzet de gegevens bijeengebracht over kwaliteit en<br />

prestatie van meer dan 1.500 bacheloropleidingen. In tegenstelling<br />

tot voorgaande jaren zijn de studentenoordelen uit de Nationale<br />

Studentenenquête, de studietempocijfers en de deskundigenoordelen<br />

gebundeld in één ranglijst. De Keuzegids is verkrijgbaar in de<br />

betere boekhandel en te bestellen via www.keuzegids.org.<br />

Wiki leren op de werkplek<br />

Het Ruud de Moor Centrum voor professionalisering van onderwijsgevenden<br />

startte een wiki ‘Professionaliseren via leren op de<br />

werkplek’. Die is vooral bestemd voor leraren in het primair onderwijs,<br />

voortgezet onderwijs, beroeps- en volwasseneneducatie en<br />

het hoger beroepsonderwijs. Zij kunnen op de site samen met het<br />

Ruud de Moor Centrum bouwen aan kennis en ervaring, en werken<br />

aan ontsluiten van kennis over werkplekleren die in de praktijk toepasbaar<br />

is. De wiki is dus van en voor het hele onderwijsveld. Het<br />

eerste onderdeel is netwerkleren: leraren gebruiken netwerken om<br />

zichzelf te ontwikkelen en carrière te maken. In de toekomst komen<br />

4<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009


c<br />

lumn<br />

Geen slagroom<br />

<strong>Modulair</strong> in nieuw jasje<br />

Op het moment dat u dit leest, heeft u het natuurlijk al gemerkt:<br />

<strong>Modulair</strong> heeft zich een nieuw jasje laten aanmeten. De kleuren zijn<br />

frisser. De dubbele inhoudspagina nodigt meer uit tot lezen. Dat<br />

geldt ook voor de inhoud zelf, doordat deze ruimer van opmaak is<br />

en meer beeld bevat. Ook zijn er nieuwe rubrieken zoals een reeks<br />

over faculteiten. Hopelijk wordt u net zo enthousiast als wij zijn!<br />

Vernieuwde corporate identity<br />

Zoals al eerder aangekondigd (zie <strong>Modulair</strong> 9, pagina 19) zou begin<br />

2009 ook het studentenblad <strong>Modulair</strong> in een vernieuwde (lees:<br />

gerevitaliseerde) huisstijl verschijnen. Daartoe was nog eens kritisch<br />

gekeken naar de corporate identity die, dat zal met de naam<br />

<strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> niet verwonderen, nog meer open zou moeten<br />

zijn. En dan vooral met als doel het vergroten van de naamsbekendheid<br />

(en het marktaandeel natuurlijk). Belangrijk gegeven voor<br />

de revitalisering vormt de beleving en de herkenning, vooral door<br />

studenten. In de uitwerking heeft dat (o.a.) geleid tot een krachtig<br />

beeldmerk, het rode vignet. Dit is terug te vinden in alle uitingen<br />

zoals studiegidsen, brochures en nu dus ook <strong>Modulair</strong>. Bij de revitalisering<br />

van de huisstijl was het extern bureau EXIT (Wessem) nauw<br />

betrokken, samen met de afdelingen Marketing, communicatie en<br />

sales en Visuele communicatie van de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>.<br />

Fris uiterlijk<br />

De belangrijkste vernieuwing is de meer frivole, uitbundige en<br />

frisse uitstraling. Naast het rode vignet is de ‘levenslijn’ een ander<br />

opvallend element. De levenslijn is de vertaling van hetgeen de<br />

<strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> levert, namelijk kennisverrijking. De horizontale<br />

lijn is de constante basis van kwaliteit en service. Op die manier<br />

wordt de persoonlijke ontwikkeling in iedere fase van het leven<br />

weergegeven door het frivole lijnenspel – de levenslijn – rondom<br />

deze kennishorizon. Meer specifiek voor <strong>Modulair</strong> oordeelde EXITevenals<br />

de afdeling Visuele communicatie – dat het blad te veel<br />

teksten bevatte in verhouding tot het beeld. Het blad oogde ook<br />

net iets te weinig als een magazine. Hun advies: een luchtiger<br />

opmaak met meer beeld en vooral frissere kleuren!<br />

Ook de inhoud<br />

Voor de redactie vormde de vernieuwde opmaak een uitgelezen<br />

moment om nog eens kritisch naar de inhoud te kijken. Daarbij<br />

kon zij gebruik maken van diverse (lezers)onderzoeken zoals<br />

Studentinzicht en ‘De student meer centraal’ (zie <strong>Modulair</strong> 3). Zo<br />

geven studenten bij herhaling aan dat zij graag (nog) meer worden<br />

geïnformeerd over onderzoek en over de faculteiten c.q. de opleiding,<br />

niet in de laatste plaats omwille van een gevoel van meer binding.<br />

Die wensen zijn vertaald door onder meer de introductie van<br />

een nieuwe reeks over faculteiten. De rubriek de scriptie van maakt<br />

nu deel uit van een nieuwe rubriek Onderzoek, waarin de ene keer<br />

een hoogleraar of universitair docent, en de andere keer een student<br />

aan het woord komt. Namens de redacteuren en vormgevers<br />

wens ik u veel leesplezier!<br />

Ik heb twee nieuwjaarsbijeenkomsten achter elkaar. Een<br />

van de vereniging van kegelclubs in mijn dorp, de andere<br />

van de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>. Bij de kegelclubs dit jaar geen<br />

champagne en de (heerlijke) hapjes zijn gemaakt door een<br />

van de leden. Bruin kon niet meer trekken. Bij de <strong>Open</strong><br />

<strong>Universiteit</strong> is er wel champagne. En slagroomtaart vanwege<br />

het 25-jarig bestaan. De aanbieding van de taarten<br />

gaat gepaard met een filmpje van de drie bestuursleden<br />

van de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>. De bestuursleden hebben een<br />

groot schort voor gedaan en zijn niet al te handig bezig<br />

taarten geheel vol te klodderen met slagroom. Ondertussen<br />

worden ze geïnterviewd. Typisch <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>:<br />

een beetje amateuristisch (niet het filmpje, maar de<br />

koekenbakkers) en heel ludiek. De ludieke context leidt<br />

me volledig af van het inhoudelijke verhaal, dat ik dus<br />

ter plekke vergeet. Mij valt vooral de grote hoeveelheid<br />

slagroom op die de heren op de taarten smeren. Van<br />

verschillende kanten bereiken mij signalen dat de <strong>Open</strong><br />

<strong>Universiteit</strong> weer eens moet bezuinigen. Dat betekent<br />

dus: geen slagroom, maar droog brood. Dat wordt ook<br />

verwoord door een student die in de discussie meldt dat<br />

de studiebegeleiding snel minder wordt. Als antwoord<br />

heeft het bestuur de digitale studiecoach. Ik heb het bekeken<br />

en het ziet er werkelijk prachtig uit. Complimenten<br />

aan de makers! Maar ik denk niet dat het voor honderd<br />

procent de echte studiebegeleider kan vervangen. Je moet<br />

namelijk zelf je vraag formuleren voordat je het juiste<br />

antwoord kunt zoeken en dat is nou juist het probleem.<br />

Als student wil je persoonlijk contact met iemand die<br />

even doorvraagt, zodat er wat duidelijkheid in je<br />

chaotische hoofd gecreëerd wordt. Al met al past naar<br />

mijn gevoel de hoeveelheid slagroom in het filmpje niet<br />

bij de situatie waarin de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> zich nu bevindt.<br />

Dat deed de voorzitter van de kegelclubs beter. Hij<br />

refereerde aan de gure ‘economische’ wind en hoe nodig<br />

het dan is om steun en gezelligheid bij elkaar te zoeken<br />

om de winter door te komen. Ik denk dat dat ook geldt<br />

voor de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>. Laten we niet net doen alsof<br />

alles goed gaat, maar laten we als bestuur, personeel en<br />

studenten steun bij elkaar zoeken om de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>,<br />

inclusief persoonlijke studiebegeleiding en inclusief<br />

alle studiecentra, zo goed mogelijk overeind te houden.<br />

Proost. Op het nieuwe jaar!<br />

Stuutje van Vulpen<br />

Frans Bogaert, hoofdredacteur<br />

De redactie nodigt studenten van harte uit om te reageren op de vernieuwde<br />

<strong>Modulair</strong>. Deze reacties zullen worden geplaatst op de Forumpagina in de<br />

eerstvolgende editie. Reactie sturen naar: modulair.redactie@ou.nl<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009<br />

5


en dan (nog) de st<br />

die<br />

Jani Chrissafakis<br />

Studeren bij de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> <strong>Nederland</strong> kan vanuit verschillende<br />

motieven. Interesse, vergroten van de deskundigheid of gaan voor die felbegeerde<br />

academische titel. Al of niet om de kansen op de arbeidsmarkt<br />

te vergroten. Zo’n solistische studie vereist echter ook de kunst van het<br />

inpassen in een leven dat zich in velerlei opzicht kenmerkt door drukte.<br />

En dan nog de studie. Hoe inventief zijn onze studenten? De redactie<br />

vroeg dat aan Jani Chrissafakis (40, rechts op foto), student managementwetenschappen<br />

(studiecentrum Diepenbeek). Belangrijkste bezigheden<br />

overdag?<br />

Tekst: Frans Bogaert<br />

Belangrijkste bezigheden overdag?<br />

‘Ik werk bij FORD-Genk in tweeploegendienst. Na de morgen- of<br />

voor de middagdienst speel ik dagelijks Griekse muziek op mijn<br />

keyboard. Dat betekent vooral repeteren, programmeren en repertoires<br />

samenstellen. Verder ben ik actief in tal van culturele activiteiten<br />

waaronder het organiseren van Griekse dans- en muziekevenementen.<br />

Tussendoor probeer ik dan ook nog te studeren.’<br />

Studeer bij de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> sinds…<br />

‘Ik via een advertentie vernam over de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>. Ik wilde<br />

de mogelijkheden van marketing voor mijn activiteiten onderzoeken:<br />

inzicht krijgen in vooral de wensen van mensen. Bij mijn<br />

drukke agenda paste deze studie precies. Ik was zeer enthousiast<br />

en ben meteen gestart met een cursus Marketingmanagement.’<br />

‘Ik heb het te druk om een<br />

tentamendatum te prikken.’<br />

‘Wo-studie of een enkele cursus?<br />

‘Na enkele losse cursussen ben ik gestart met de bacheloropleiding<br />

Managementwetenschappen, overigens niet omwille van carrièremotieven.<br />

Ik wil kennis die uitstijgt boven mijn ervaring.’<br />

Blijft wekelijks (gemiddeld) over voor de studie?<br />

‘Het probleem is een geschikte tentamendatum vinden. Op een<br />

doordeweekse dag een tentamen afleggen, werken in een tweeploegendienst<br />

én mijn overige bezigheden is haast onmogelijk.<br />

Daarbij is het weekeinde voor mij nu juist de drukste periode:<br />

muziekoptreden op vrijdag- en zaterdagavond, culturele activiteiten<br />

op zondagnamiddag. Er blijft niet zoveel tijd over om te<br />

studeren. Maar, module voor module kan ook.’<br />

Studieproblemen?<br />

‘Studieproblemen heb ik ervaren tijdens de eerste losse cursus. Ik<br />

moest opnieuw leren studeren. Door een goede motivatie en een<br />

sterke discipline is het me gelukt mijn studieritme terug te vinden.’<br />

Leukste opmerking van de achterban over mijn studie?<br />

‘Een tijdje geleden tijdens een muziekoptreden voor een<br />

bedrijf kwam ik met enkele gasten in gesprek over o.a. kwaliteit<br />

en ISO-normen. Waar ik zelf al hoge eisen aan kwaliteit stel,<br />

beschikte ik nu ook over elementaire kennis dankzij de cursus<br />

Kwaliteitsmanagement. Na enkele nummers stapte één van die<br />

gasten naar mij toe en zei dat het de eerste keer was dat hij een<br />

manager muziek zag spelen.’<br />

Lees altijd in <strong>Modulair</strong>?<br />

‘Aangenaam bezighoudend vind ik de verhalen van de studenten.<br />

Het is fascinerend hoe openhartig de mensen zich uiten, hoe ze<br />

hun reilen en zeilen organiseren, hoe ze omgaan met afleidende<br />

factoren, tips, suggesties. Echt boeiend.’<br />

Binding met de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>?<br />

‘Bij onze campus in Diepenbeek zijn de verhoudingen tussen de<br />

mensen uitstekend. We worden goed bijgestaan en met sommigen<br />

heb ik zelfs een vriendschap opgebouwd. Ik kijk altijd uit naar de<br />

open-deur-dagen of de opening van het academiejaar. Zeer gezellig,<br />

een sterke band met de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> zorgt tevens voor<br />

een goede motivatie om verder te gaan.’<br />

Wat de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> vooral (niet) moet doen?<br />

‘Vooral de persoonlijke contacten meer stimuleren: tussen studenten<br />

onderling maar ook tussen studenten en docenten. Te vaak<br />

wordt de nadruk gelegd op afstandsonderwijs, computers, internet,<br />

mailtjes. Studeren betekent al afzondering. Het zal toch niet zo ver<br />

komen dat psychologen of managers alleen met mensen communiceren<br />

per e-mail?’<br />

Ultieme tip(s) voor medestudenten?<br />

‘Studeren doe je nooit alleen. Je naaste omgeving: man, vrouw,<br />

partner, kinderen, kleinkinderen, vrienden, kennissen, collega’s<br />

noem maar op, bepalen voor een groot gedeelte je planning, je<br />

stimulans, je discipline. Laat hun zien waarmee je bezig bent, je zult<br />

meer krijgen dan je verwacht. Begrip, steun, bemoediging, troost,<br />

aanmoediging. Wedden dat ze voor jou zullen supporteren?’<br />

6<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009


de st<br />

dent<br />

Topsport én<br />

studeren<br />

Tekst: Paul Troost<br />

Beeld: Peter Strelitski<br />

Tekst: Paul Troost<br />

Beeld: Peter Strelitski<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009<br />

7


Eerst het zuur, dan het zoet, eerst afzien, dan<br />

oogsten, misschien wel met een medaille op de<br />

Olympische Spelen in Vancouver. Met een beetje<br />

geluk is dat de carrière van bobsleeër Sybren<br />

Jansma (27). ‘Het is eigenlijk net als met mijn studie<br />

Milieu-natuurwetenschappen. Jaren investeren en<br />

doorzetten gaan eraan vooraf, maar het loont de<br />

moeite als je het diploma krijgt.’ Vanwege het<br />

convenant tussen NOC*NSF en de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong><br />

kan Sybren als topsporter met een A-status<br />

gratis bij ons studeren. Die kans grijpt hij met<br />

beide handen aan. ‘Van de topsporters bij de <strong>Open</strong><br />

<strong>Universiteit</strong> schijn ik het erg goed te doen.’<br />

Ander leven<br />

Tien jaar geleden gingen Atie en Joop van Halderen met de VUT.<br />

Wat nu? Passief achter de geraniums zitten en kijken naar het<br />

mooie Friese landschap ligt niet in hun aard. Als leden van de vakbond<br />

kregen ze kaartjes voor een ouderenbeurs. ‘Daar werd ons<br />

een keur aan activiteiten aangeboden. Macramé, reizen, van die<br />

martelwerktuigen om fit te blijven, studeren en doodgaan’, vertelt<br />

Joop met gevoel voor humor. Toen ze dat allemaal wel gezien hadden,<br />

stuitten ze op een stand van Hoger Onderwijs Voor Ouderen.<br />

Daar studeren trok Atie en Joop niet, want af en toe een cursus<br />

volgen zonder een afsluitend tentamen vonden ze te vrijblijvend.<br />

Maar de mogelijkheid om te gaan studeren, zette hen aan het denken.<br />

‘Kort daarna zijn we eigenlijk per ongeluk door een advertentie<br />

op een <strong>Open</strong> Dag van de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> terechtgekomen.’<br />

8


de st<br />

dent<br />

Enkele weken vóór het interview toonde Studio Sport vier juichende<br />

bobsleeërs. Een van de vier was Sybren Jansma, student<br />

bij de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>. De nationale viermansbob werd vierde<br />

in een World Cup-wedstrijd. ‘We hebben het erepodium toen net<br />

gemist, maar we weten dat we de wereldtop in het vizier hebben.’<br />

Een week na het interview liet de tv opnieuw een dolgelukkige<br />

Sybren zien. In het Zuid-Duitse Königssee behaalde de viermansbob<br />

de tweede plaats. Ze horen nu definitief bij de beste en maken<br />

zelfs goede kans op een medaille tijdens de komende Olympische<br />

Spelen in Vancouver.<br />

A-status<br />

Al zeven jaar zit Sybren in de bobslee. Zijn team nam deel aan<br />

de Winter-spelen in Turijn. Ereplaatsen bleven tot nu toe uit. ‘In<br />

toplanden als Rusland en Zwitserland wordt bobsleeën veel professioneler<br />

aangepakt. Hun materiaal is beter en bobsleeërs worden<br />

betaald om fulltime met hun sport bezig te zijn.’ Het verschil is<br />

inmiddels minder groot, doordat de prestaties van de viermansbob<br />

en tweemansbob, waar Sybren ook in zit, aanzienlijk beter zijn<br />

geworden. NOC*NSF betaalde een viermansbob van het supersterke<br />

materiaal carbon ter waarde van 60.000 euro en sinds december<br />

hebben de bobsleeërs een Olympische A-status. Sybren krijgt nu<br />

van het NOC een inkomen. ‘Veel is het niet, ik kan mijn rekeningen<br />

ervan betalen, maar ik heb tijdens mijn vorige studie wat geld van<br />

mijn beurs gespaard.’<br />

‘Meestal stop ik een boek in mijn<br />

bagage en af en toe lees ik wat.<br />

Tentamens plan ik pas als het<br />

wedstrijdseizoen is afgelopen.’<br />

Sport heeft voorrang<br />

De A-status levert Sybren nog een voordeel op. Door het convenant<br />

tussen NOC*NSF en de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> kan hij als topsporter<br />

bij de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> gratis studeren. In ruil daarvoor zet hij zich<br />

in voor onze marketing. Overigens kan niet iedere topsporter zich<br />

vrijblijvend bij ons melden. Integendeel. Eerst screent Randstad<br />

Transitie Traject de sporter gedegen op capaciteiten en motivatie.<br />

Sybren maakt enthousiast gebruik van de regeling. Onze instelling<br />

kende Sybren door de reclame die NOC*NSF onder topsporters<br />

voor de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> maakt. Hij studeert milieu-natuurwetenschappen<br />

en haalde afgelopen jaar negen modules. Het stevige<br />

tempo waarin Sybren studeert, is opmerkelijk. Want zijn sport gaat<br />

voor alles. ‘Wil je in de topsport iets bereiken, dan moet je er alles<br />

voor opzijzetten. Je sociale leven, een pilsje pakken en als het<br />

nodig is ook je studie.’<br />

Boek in bagage<br />

Bobsleeën bepaalt hoe het leven van alledag er voor Sybren uitziet.<br />

In de zomer leggen hij en zijn teamgenoten met sprint- en krachttrainingen<br />

de basis voor het seizoen. Sybren komt oorspronkelijk<br />

uit de atletiek en noemt zichzelf een goede subtopper met zijn tijd<br />

van 11.1 op de honderd meter. ‘Ik heb kracht en explosiviteit en<br />

ik kan lang in gebogen houding sprinten. Om een slee op gang te<br />

brengen heb je dat nodig.’ Het wedstrijdseizoen duurt vier maanden<br />

en dan zit hij in wintersportlanden als Italië, Oostenrijk en<br />

Zwitserland, soms in Noord-Amerika. Zijn studie ligt dan zo goed<br />

als stil. ‘Meestal stop ik een boek in mijn bagage en af en toe lees ik<br />

wat. Tentamens plan ik pas als het wedstrijdseizoen is afgelopen.’<br />

Buiten het hoogseizoen traint hij twee tot drie uur per dag in zijn<br />

woonplaats Groningen. ‘Dan ben ik een soort fulltimestudent die<br />

een groot deel van de dag aan studie kan besteden.’<br />

Valkuilen<br />

Sybren volgde bij de Hanzehogeschool de studie Human Technology.<br />

Die is gericht op innovatie van gebruiksvriendelijke<br />

producten. Ondanks de faciliteiten die Sybren kreeg, deed hij er<br />

langer dan vier jaar over, want vooral in de winter was hij op de<br />

vastgestelde tentamendata dikwijls in het buitenland. Het laatste<br />

studiejaar mocht hij voor zijn hbo-opleiding enkele modules van<br />

de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> doen. ‘Dus toen leerde ik al om zelf mijn weg<br />

door de studie te zoeken.’ Na zijn hogere beroepsopleiding wilde<br />

hij Milieu-natuurwetenschappen studeren en het lag voor de hand<br />

dat hij zich zou inschrijven bij de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>. Ondanks de<br />

faciliteiten van NOC*NSF en de ondersteuning van zijn studieadviseur<br />

vindt Sybren de combinatie topsport en studeren niet<br />

gemakkelijk. ‘Je moet alles alleen doen. Tentamens plannen, jezelf<br />

dwingen thuis of in de bibliotheek aan het werk te gaan en helemaal<br />

in je eentje werken, zie ik als grootste valkuilen van een studie<br />

aan de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>. Je moet ook goed kunnen plannen en dat<br />

is niet mijn sterkste punt.’<br />

Hartstikke vrij<br />

Sybren vindt de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> ideaal voor iemand die naast<br />

een tijdsintensieve bezigheid wil studeren. Geen projectgroepen<br />

meer zoals in het hoger beroepsonderwijs, zelf tentamendata<br />

plannen, papers per e-mail opsturen waarna je het commentaar<br />

digitaal terugkrijgt. Hij voelt zich er ‘hartstikke vrij’ bij. ‘Ik vind het<br />

ook geweldig dat de studie in afgeronde modules is opgedeeld.<br />

Je werkt aan één onderdeel. Heb je het tentamen gedaan, dan is<br />

dat onderdeel klaar en begin je aan een nieuwe module.’ Zo deed<br />

Sybren in een gestaag tempo eerst de modules van het schakelprogramma,<br />

omdat zijn hogere beroepsopleiding niet aansluit op<br />

Milieu-natuurwetenschappen. Hij haalde in één jaar zijn propedeuse.<br />

Zijn studievoorstel voor zijn bachelor is goedgekeurd en over<br />

anderhalf jaar wil hij afstuderen in de richting milieuproblemen<br />

en duurzame ontwikkelingen. Nogal ambitieus, zeker als Sybren in<br />

2010 aan de Olympische Spelen deelneemt. Maar hij gelooft erin.<br />

‘Met Milieu-natuurwetenschappen en vooral duurzame ontwikkeling<br />

heb ik affiniteit. Wat ik lees, vind ik interessant en leuk. Daarom<br />

ben ik altijd gemotiveerd om aan de studie te gaan.’<br />

Naam:<br />

Sybren Jansma<br />

Leeftijd:<br />

27 jaar<br />

Vooropleiding: HBO Human Technology<br />

OU-student: Bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen<br />

Afgerond: 9 modulen<br />

Bezig met: Gedragsbiologie, Geo Information<br />

Systems<br />

Studiecentrum: Groningen<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009<br />

9


Community Day<br />

Op 10 januari was er weer een levendige<br />

Community Day. Nagenoeg alle <strong>Nederland</strong>se<br />

en Vlaamse studiecentra en steunpunten<br />

verwelkomden studenten, alumni,<br />

(oud-)medewerkers en hun familie. Zij<br />

werden gastvrij onthaald. Overal was er<br />

een gevarieerd programma. En natuurlijk<br />

ook volop gelegenheid om elkaar in een<br />

informele en gezellige sfeer te ontmoeten.<br />

Waar alumni en (oud-)medewerkers elkaar<br />

troffen, ontstond zelfs spontaan een soort<br />

reünie. In dit artikel een impressie.<br />

Het thema was ‘25 jaar <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> in perspectief’.<br />

Daarmee vormde de Community Day de opmaat voor het<br />

Lustrumjaar 2009 waarin de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> haar 25-jarig<br />

bestaan viert (zie pagina 17; red.). Het inspireerde regionaal<br />

voorlichters en medewerkers van studiecentra en steunpunten<br />

om een gevarieerd programma te maken. Er waren bijvoorbeeld<br />

lezingen en quizzen, fototentoonstelling en talkshow. Kinderen<br />

konden onder meer gamen en knutselen. Tot slot was er vanzelfsprekend<br />

een borrel met lekkere hapjes.<br />

Jongleren met fruit en slagroom<br />

In alle studiecentra en steunpunten – Breda deed niet mee,<br />

Drenthe en Friesland kwamen samen in Groningen – was een<br />

informele videoboodschap van de drie collegeleden te horen<br />

en te zien. In een verrassend filmpje zagen gasten hoe de collegeleden<br />

zich het banketmeesterschap in korte tijd toch redelijk<br />

eigen maakten en met een smaakvol eindresultaat het jaar 2009<br />

inluidden. Jonglerend met fruit en slagroom stipten ze kort wat<br />

zaken aan. Collegevoorzitter drs. Theo Bovens benadrukte de<br />

verbreding van de oorspronkelijke doelgroep en het feit dat<br />

studiemotieven en startpositie van studenten nu nog diverser<br />

zijn dan vroeger. Volgens rector magnificus prof. dr. ir. Fred<br />

Mulder zou leven-lang-leren in onze samenleving een levensstijl<br />

moeten zijn. Drs. ing. Cees Brouwer merkte op dat de studiecentra<br />

belangrijke contactpunten met de studenten zijn.<br />

Community Day was verder de dag waarop de ‘Studiecoach’<br />

gelanceerd werd, de digitale studiebegeleider voor studenten.<br />

Op een aantal plaatsen konden bezoekers die website ook<br />

bekijken. De reacties waren zeer positief (zie ook pagina 13;<br />

red.).<br />

10<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009


startsein lustrumjaar<br />

Boeiend college<br />

Via een grote sprong achterwaarts naar<br />

gebeurtenissen in 1984, ons oprichtingsjaar,<br />

werden de bezoekers van de studiecentra<br />

Utrecht en Zwolle verrast door een boeiende<br />

lezing. Het publiek werd namelijk getrakteerd<br />

op een multimediaal en interactief<br />

college over cultuurwetenschappen, onder<br />

leiding van drs. Janny Bloembergen en<br />

dr. Frank Inklaar. Deze universitair docenten<br />

toonden indringende fragmenten uit de<br />

film 1984 en het reclamefilmpje waarmee<br />

Apple in 1984 de Macintosh introduceerde.<br />

Die commercial is gebaseerd op de film<br />

1984. Boeiend thema, boeiende aanpak.<br />

Want de mensen in Utrecht en Zwolle volgden<br />

het college gelijktijdig. Door speciale<br />

software konden de docenten hun communicatie<br />

coördineren, Janny Bloembergen in<br />

Utrecht en Frank Inklaar in Zwolle.<br />

Persoonlijke verhalen<br />

In Eindhoven voerde dr. Fons Naus, student<br />

van het eerste uur, een gesprek met drs.<br />

ing. Cees Brouwer, lid van het College van<br />

bestuur, tevens OU-alumnus/student. Zij<br />

spraken over het belang van onderzoek<br />

doen en erover publiceren. Fons Naus was<br />

een tweedekansstudent die na een succesvolle<br />

studie promoveerde. Hij sprak zeer<br />

lovend over onze instelling en onderstreepte<br />

dat hij zonder de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> nooit<br />

zover zou zijn gekomen.<br />

Studiecentrum Nijmegen liet alumnus mr.<br />

Jaap de Kruif aan het woord. Hij was indertijd<br />

bij dit centrum de eerste afgestudeerde<br />

en vertelde zijn studieverhaal, doorspekt<br />

met anekdotes. Zo bleek ‘Heerlen’ hem in<br />

zijn beginperiode niet bij te kunnen benen<br />

omdat er onvoldoende cursussen waren.<br />

Daarom kreeg deze turbostudent regelmatig<br />

drukproeven van nieuw materiaal<br />

om de vaart erin te houden. Verder was er<br />

in Nijmegen een talkshow. Onder leiding<br />

van docent en studiebegeleider mr. Theo<br />

Wissing gingen publiek en alumni Dorien<br />

Meijer MSc, Annemarie Droffelaar MSc en<br />

Jaap de Kruif met elkaar in gesprek.<br />

De man die in Rotterdam de zaal wist<br />

te boeien, was Jacobus Oudshoorn. Hij<br />

studeert al 25 jaar gemotiveerd rechten.<br />

Na de lts begon hij zijn loopbaan in de<br />

metaalbouw en al werkend besefte Jacobus<br />

Oudshoorn dat hij graag bij wilde leren om<br />

verder te komen. Hij werd politieagent en<br />

kwam bij cafés in aanraking met de wereld<br />

van vergunningen. Vanuit interesse en om<br />

zijn carrière bij de politie te laten groeien is<br />

hij vervolgens gestart met studeren bij de<br />

<strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>.<br />

Vlaamse centra<br />

Ook in de Vlaamse studiecentra was de<br />

stemming zeer goed, zelfs familiair. Kinderen<br />

van studenten speelden met elkaar en<br />

studenten wisselden adressen uit, om contact<br />

te blijven houden. Drs. Theo Bovens,<br />

voorzitter van het College van bestuur, ging<br />

naar studiecentrum Gent. Hij begroette<br />

tientallen studenten en de rector van de<br />

<strong>Universiteit</strong> Gent, prof. dr. Paul Van<br />

Cauwenberge. Samen sneden ze de lustrumtaart<br />

aan. Die mochten de genodigden<br />

bij hoge uitzondering tijdens de quiz<br />

opeten in de collegebanken van het auditorium.<br />

Overigens woonde Fred Mulder de<br />

dag in studiecentrum Nijmegen bij. Hij ging<br />

in op het belang van de ontwikkeling van<br />

de zogeheten open educational resources,<br />

ook wel bekend als <strong>Open</strong>ER – het maximaal<br />

(gratis) toegankelijk maken van kennis voor<br />

een groot publiek via Internet. Toont OC&W<br />

hiervoor al langer bijzondere belangstelling,<br />

de methodiek lijkt ook prima te passen in<br />

het zogeheten project ‘Wikiwijs’ van minister<br />

Plasterk.<br />

Enthousiaste studenten<br />

De opkomst was dit jaar wat minder dan<br />

tijdens de eerste Community Day in 2008.<br />

In de wandelgangen werd daarover van<br />

gedachten gewisseld. Was het tijdstip wellicht<br />

niet optimaal, kunnen we de studenten<br />

op een andere manier uitnodigen, speelde<br />

het (schaats)weer een rol, kunnen we<br />

Community Day niet beter centraal vieren?<br />

Hoe dan ook. Zeker is dat de aanwezige<br />

studenten weer enthousiast waren over het<br />

contact met elkaar en met medewerkers,<br />

ook dat contact is belangrijk voor de studiemotivatie.<br />

Op de websites van (diverse)<br />

studiecentra staan foto-reportages van<br />

de Community Day<br />

Tekst: Ingrid Frints<br />

Beeld: André van den Akker<br />

en Mark Handels<br />

Op de foto’s een impressie van de Community<br />

Day. Op de 3e foto van boven de drie taartbakkende<br />

collegeleden, v.l.n.r.: Cees Brouwer,<br />

Fred Mulder en Theo Bovens. Op de websites van<br />

(diverse) studiecentra staan foto-reportages van<br />

de Community Day.<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009<br />

11


pinie<br />

Op de Dag van het onderwijs, 4 december jongstleden, was het<br />

thema ‘De student meer centraal’. De vraag was hoe de <strong>Open</strong><br />

<strong>Universiteit</strong> de student beter in beeld kan krijgen, beter kan bedienen<br />

en hoe zij beter aan de wensen en behoeften van de student<br />

tegemoet kan komen.<br />

Goed dat de student<br />

wordt gehoord<br />

De dag werd begonnen met een panel waarin ook studenten zaten en een<br />

discussie met de zaal, waarin een aantal stellingen werd geponeerd waar voor<br />

of tegen gestemd kon worden. Gekozen was voor een startende student, een<br />

afgestudeerde, maar nog wel studerende student, een actieve student en een<br />

student die inmiddels afgehaakt is. Het werd een levendige discussie, waarbij de<br />

studenten het opvallend eens waren! De conclusie was dat de studenten de <strong>Open</strong><br />

<strong>Universiteit</strong> toch vooral willen zien als een universiteit waarbij je een bachelordiploma<br />

en masterdiploma behaalt. Vanuit de zaal werden andere geluiden<br />

gehoord: de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> zou zich ook op de commerciële markt moeten en<br />

kunnen richten (zie ook verslag op pagina 18; red.).<br />

Contact met studenten<br />

Tijdens de lunch was er een uitgebreide informatiemarkt waar ongeveer 25<br />

projecten werden gepresenteerd. ’s Middags kon gekozen worden uit een aantal<br />

workshops waarin een aantal onderdelen verder werd uitgediept. Er waren veel<br />

innovatieve producten waarmee (bij sommige interactief) kennis gemaakt kon<br />

worden. Daarna volgde een presentatie van prof. dr. Hans van Hout, hoogleraar bij<br />

het Ruud de Moor Centrum. Hij probeerde een link te leggen tussen de reguliere<br />

universiteit en de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>. Hij concludeerde onder andere dat succes<br />

mede wordt bepaald door de manier waarop opleidingen met hun studenten en<br />

hun leerstof omgaan. Een van de belangrijkste aspecten is dat de opleidingen<br />

S T U D E N T E N<br />

RAAD<br />

hun studenten moeten kennen en, gezien de lange studieduur,<br />

moeten blijven kennen. Dat zou (althans volgens de heer Van<br />

Hout) moeten resulteren in sociale integratie en contacten met<br />

de studenten en medestudenten. Deze conclusie past natuurlijk<br />

helemaal in het thema ‘De student meer centraal’. Dit blijkt<br />

echter nog niet zo eenvoudig.<br />

Projecten<br />

Inmiddels zijn zes projectgroepen bezig om vorm te geven aan<br />

‘De student meer centraal’ en een aantal zaken te realiseren en<br />

te concretiseren. De verstrekking van de OU-card en het aanbieden<br />

van een e-mailadres zijn inmiddels gerealiseerd. Voor<br />

de betrokkenheid en het contact met de docent wordt nog een<br />

format uitgewerkt, zodat duidelijk is wat verwacht kan worden<br />

van de docent.<br />

Prominent aanwezig<br />

De dag werd afgesloten met de verkiezing van de docent van<br />

het jaar, het product van het jaar en een borrel.<br />

Het was plezierig dat een vertegenwoordiging van de Studentenraad<br />

en andere studenten op deze dag uitgenodigd en<br />

prominent aanwezig waren. Op deze manier werden wij goed<br />

gehoord, immers: de student meer centraal.<br />

Janny de Jonge<br />

12<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009


start en s<br />

pport<br />

Tekst: Fem Kools<br />

Beeld: Mark Handels<br />

De digitale studiecoach<br />

‘Net wat ik nodig had!’<br />

‘Van de vormgeving was ik behoorlijk<br />

onder de indruk’. ‘Bij het begin van mijn<br />

studie had dit mij zeker geholpen.’ ‘Dank,<br />

OU voor de studiecoach! Net wat ik nodig<br />

had. Als het goed is mag het ook gezegd<br />

worden, niet?’ ‘Misschien zou dit op den<br />

duur aangevuld kunnen worden met<br />

specifieke informatie en adviezen per<br />

opleiding?’ Het zijn de eerste reacties van<br />

vier studenten op de gloednieuwe digitale<br />

Studiecoach. En het succes blijkt ook uit<br />

cijfers: in 10 dagen tijd zijn meer dan viereneenhalf<br />

duizend bezoeken op de studiecoach<br />

geregistreerd met een gemiddelde<br />

verblijf van 7 minuten! Voor degenen die<br />

het gemist hebben: sinds 10 januari kun je<br />

op de website van de OU terecht.<br />

Bij de digitale studiecoach kun je terecht voor een scala aan<br />

informatie en tips om studeren te vergemakkelijken. Loop je<br />

bijvoorbeeld aan tegen problemen met timemanagement,<br />

teksten schrijven, of heb je faalangst? Dan is de digitale<br />

studiecoach een bezoek meer dan waard.<br />

Zeker een hulpmiddel<br />

Mariken van Meteren ziet de digitale studiecoach als een<br />

welkome aanvulling. ‘Studeren bij de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong><br />

vereist veel zelfstandigheid en er zijn naar verhouding<br />

weinig gezamenlijke bijeenkomsten. Je ontwikkelt in de<br />

loop van je studie zo je eigen methodes en daar kan je<br />

soms in ‘‘vastroesten’’. Over het onderdeel ‘Mindmappen’<br />

zegt Mariken: ‘Een heel verfrissende manier om de stof te<br />

ordenen. Ook de tips over timemanagement vind ik goed<br />

bruikbaar. Alleen jammer dat ik met mijn Macintosh niet<br />

alle programma’s kan downloaden.’ Mariken pleit voor meer<br />

informatie over bepaalde studies. ‘Ik kan me voorstellen<br />

dat bij studenten cultuurwetenschappen hele andere vragen<br />

leven dan bij studenten die bijvoorbeeld informatica<br />

studeren.’ Die mening deelt Raymond Hoogendoorn. ‘Ik weet uit<br />

ervaring dat psychologiestudenten vooral moeite hebben met de<br />

structuur van een wetenschappelijk artikel. Dat zou uitgebreider<br />

kunnen. De informatie over timemanagement vind ik goed, alleen<br />

zou het misschien nog specifieker uitgediept kunnen worden, in<br />

combinatie met de studieplanner die iedere student heeft.’ In het<br />

algemeen is Raymond onder de indruk van de vormgeving en hij<br />

vindt dat de digitale studiecoach goed inspeelt op de problemen<br />

van onze gemiddelde student. ‘Tot nu toe had je een studieadviseur<br />

bij wie je terecht kon, maar die drempel was toch wat te<br />

hoog. Ik ben bijna klaar met mijn master, dus ik zie weinig nieuws<br />

bij de digitale studiecoach. Voor anderen kan het zeker een hulpmiddel<br />

zijn.’<br />

Goede aanvulling<br />

Gert-Jan Verlaan vond in de afgelopen jaren ook een eigen manier<br />

van studeren. ‘De studie inpassen in mijn leven, vond ik aanvankelijk<br />

het moeilijkste. Timemanagement heb ik met vallen en<br />

opstaan al doende geleerd. Toch vind ik het interessant de tips<br />

van de digitale studiecoach door te lezen, al had ik aanvankelijk<br />

wat moeite om de navigatiestructuur te doorgronden. Die kan<br />

naar mijn smaak nog toegankelijker voor mensen als ik, die niet<br />

superhandig zijn met computers.’ In het algemeen was Gert-Jan al<br />

positief over de studiebegeleiding van de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>. ‘Het<br />

opzetten van een discussielijn via de website heeft me altijd heel<br />

snel aan bruikbare tips geholpen.’ Toch vindt Gert-Jan de digitale<br />

studiecoach beslist een goede aanvulling op studiebegeleiding.<br />

Duwtje in de rug<br />

Annemie Vets stuurde een lovende e-mail naar de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>:<br />

‘Dank voor de studiecoach! Net wat ik nodig had.’ Zij ging<br />

als een speer van start met haar studie. Na een jaar uitval wegens<br />

gezondheidsproblemen werd Annemie geconfronteerd met faalangst,<br />

die ze dacht overwonnen te hebben. ‘Het leidde tot uitstelgedrag.<br />

Ik had echt het gevoel dat ik die studie nooit zou kunnen<br />

afmaken, hoewel ik in de jaren daarvoor het tegendeel bewezen<br />

had. En toen kwam de digitale studiecoach met informatie over<br />

faalangst. Al zijn de problemen nog niet van de baan, ik weet<br />

zeker dat dit duwtje in de rug me weer in de goede richting helpt.’<br />

Overzicht bezoekers studiecoach<br />

Van 10 januari tot en met 19 januari 2009 (10 dagen!)<br />

Bezoekers: 4.635<br />

Unieke bezoekers: 3.451<br />

Paginaweergaves: 31.796<br />

Gemiddelde aantal pagina's<br />

per bezoeker: 6,86<br />

Gemiddelde tijd op site: 6,26 minuten<br />

Nieuwe bezoekers: 71.74 %<br />

Meest bekeken onderwerpen<br />

Mindmapping, Meditatietraining en Timemanagement.<br />

Van het totaal aantal bezoekers zijn zo’n vierduizend<br />

<strong>Nederland</strong>se studenten en ruim vijfhonderd Belgische<br />

studenten.<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009<br />

13


onderz<br />

ek<br />

Naam: Dr. Hans van Buuren<br />

Dissertatie: Van vakgericht naar competentiegericht<br />

statistiekonderwijs<br />

Docent: Statistiek en onderzoeksmethoden<br />

Dr. Hans van Buuren introduceerde tien<br />

jaar geleden een nieuwe onderwijsmethode<br />

om het vak statistiek aantrekkelijker<br />

te maken. Binnen de opleiding<br />

psychologie zorgde deze universitair<br />

hoofddocent voor een overgang van vakgericht<br />

naar competentiegericht<br />

statistiekonderwijs. Onlangs promoveerde<br />

Van Buuren op een onderzoek naar<br />

zijn eigen onderwijsinnovatie. ‘Studenten<br />

zijn positief over integratie van<br />

cursussen en lijken hun angst voor<br />

statistiek te overwinnen.’<br />

Tekst: Fred Meeuwsen<br />

Beeld: Chris Peeters<br />

Het vak statistiek is voor veel studenten een regelrechte ramp.<br />

Ze zien er enorm tegenop en het leidt veelal tot studievertraging.<br />

‘Dat is zonde, want in feite is het een leuk vak’, zegt Van Buuren.<br />

‘Het is geen wiskunde, zoals velen veronderstellen, maar vooral<br />

denken in variabelen, data verwerken en interpreteren. Rekenen<br />

komt er niet meer aan te pas, want daarvoor hebben we de computer.’<br />

Dat studenten statistiek toepassen als problematisch ervaren,<br />

is deels toe te schrijven aan hun gebrekkige voorkennis en<br />

negatieve houding tegenover het vak. De oorzaak is ook te vinden<br />

in de inhoud van het vak en de gebruikte didactiek. Van Buuren:<br />

‘Statistiek wordt vaak onderwezen als een serie losstaande technieken,<br />

zeker als het een hulpdiscipline is bij andere vakken, zoals<br />

psychologie’. Derde oorzaak is de plaats van het vak statistiek in<br />

opleidingen. ‘In de opleiding psychologie van de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong><br />

werd statistiek voornamelijk in de beginfase van de studie gegeven.<br />

Onderzoek doen, dat was voor latere jaren’, stelt Van Buuren.<br />

‘Studenten hadden daardoor moeite statistiek toe te passen wanneer<br />

zij leerden onderzoeken.’<br />

Student als onderzoeker<br />

Een oplossing voor de problemen met het vak statistiek vonden<br />

Van Buuren en enkele collega’s eind jaren negentig in de overgang<br />

van vakgericht naar competentiegericht statistiekonderwijs.<br />

‘Competentiegericht denken kreeg bij de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> vaste<br />

voet aan de grond’, zegt Van Buuren. ‘Dat viel samen met de versnelde<br />

verspreiding van ICT. Hierdoor werd het mogelijk de vakken<br />

statistiek, en methoden en technieken, niet meer los van elkaar te<br />

behandelen en alleen maar vanuit de desbetreffende vakstructuren.’<br />

Studenten moeten zich voortaan als onderzoeker de kennis<br />

en vaardigheden van de opleiding psychologie, methoden en technieken<br />

én statistiek eigen maken. Geleidelijk aan worden de onderzoeken<br />

steeds complexer. Van Buuren: ‘We willen dat studenten<br />

zo op een natuurlijke wijze vertrouwd raken met toepassing van<br />

statistiek in een verscheidenheid van psychologische contexten.<br />

En we willen dat studenten de bijbehorende juiste methoden leren<br />

gebruiken en de verschillende bijpassende technieken weten te<br />

selecteren. Door statistiek te verbinden met psychologie, krijgt statistiek<br />

meer betekenis voor de psychologiestudent. En omgekeerd:<br />

14<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009


‘Methode lijkt aan te slaan’<br />

DISSERTATIE<br />

de inhoudelijke vakken krijgen meer betekenis door hun integratie<br />

met statistiek. Het vak statistiek bestaat in feite niet meer, maar<br />

is toch levensgroot aanwezig. Het maakt nu op een natuurlijke<br />

manier deel uit van onderzoeksmatig denken.’<br />

‘Het vak statistiek maakt nu op een natuurlijke<br />

manier deel uit van onderzoeksmatig denken.’<br />

Elke keer iets nieuws<br />

In de opleiding psychologie zijn zes cursussen methoden en<br />

technieken, en statistiek geïntegreerd in zes opeenvolgende<br />

onderzoekspractica. ‘Elke keer komt wat je geleerd hebt terug en<br />

er komt elke keer iets nieuws bij’, zegt Van Buuren. Als voorbeeld<br />

noemt hij de cursus Kwantitatieve data-analyse. ‘Die presenteert<br />

vier onderzoeken, casussen. De eerste casus gaat over de invloed<br />

van cursusvormen op statistiekangst en statistiekkennis en dient<br />

als voorbeeld. Alle technieken worden aan de hand van deze casus<br />

voorgedaan. Bij de tweede casus, de invloed van de werkwijze van<br />

postbodes op hun werkdruk, worden enkele zaken voorgedaan en<br />

moeten de studenten zelf technieken toepassen. De derde casus<br />

betreft ongewenste omgangsvormen en studenten moeten de<br />

technieken toepassen met behulp van het computerprogramma<br />

SPSS. Hierbij krijgen ze nog hulp. Bij de vierde casus, opvoeden<br />

in <strong>Nederland</strong>, moeten studenten het hele onderzoek zelfstandig<br />

uitvoeren. Zo wordt het onderzoek steeds complexer en worden<br />

er steeds meer eisen gesteld aan de kennis en vaardigheden van<br />

de student.’ Van Buuren hoopt dat studenten zo de betekenis van<br />

statistiek voor psychologisch onderzoek beter doorgronden, dat<br />

hun motivatie voor zelf onderzoeken toeneemt en dat ze een positievere<br />

houding ten aanzien van de statistiek ontwikkelen.<br />

Effecten van nieuwe methode<br />

De vraag is natuurlijk of de nieuwe onderwijsmethode werkt. In<br />

zijn proefschrift Van vakgericht naar competentiegericht statistiekonderwijs<br />

probeert Van Buuren daar antwoord op te geven. ‘Het<br />

is veelbelovend’, concludeert hij. ‘Studenten zijn positief over de<br />

integratie van de cursussen en lijken hun angst voor statistiek te<br />

overwinnen.’ In zijn onderzoek vergelijkt Van Buuren de resultaten<br />

van 340 studenten in de vakgerichte variant met 128 studenten van<br />

de competentiegerichte variant om te kijken of studenten meer<br />

begrip van statistiek ontwikkelen. Het betreft een evaluatie van<br />

het begin van de leerlijn. ‘De competentiegerichte leeromgeving<br />

onderscheidt zich in statistiekkennis gunstig ten opzichte van de<br />

vakgerichte leeromgeving’, aldus Van Buuren. ‘De effecten blijken<br />

na het eerste practicum nog wel minimaal. De verwachting is dat<br />

in de competentiegerichte aanpak de statistiek die in elk volgend<br />

practicum terugkomt, actueel blijft tot aan het afstudeeronderzoek.<br />

In de vakgerichte benadering van het statistiekonderwijs<br />

overheerst de negatieve houding en is er weinig motivatie, in<br />

tegenstelling tot de competentiegerichte benadering. Daarin wordt<br />

gemotiveerder en diepgaander gestudeerd en wordt de negatieve<br />

houding geneutraliseerd.’ In een vervolgonderzoek, drie jaar later,<br />

werden deze bevindingen bevestigd. ‘Weer waren de effecten<br />

bescheiden’, zegt Van Buuren. ‘Toch mogen we stellen dat de integratie<br />

van statistiekvakken in onderzoekspractica een verbetering<br />

is.’ Momenteel vergelijkt een student psychologie de kwaliteit van<br />

scripties van studenten in de twee varianten. Van Buuren verwacht<br />

dat de uitkomst zijn bevindingen zal bevestigen. ‘Maar de tijd zal<br />

het leren.’<br />

Inspiratiebron voor faculteiten<br />

De komende tijd wil Van Buuren wat meer de puntjes op de i gaan<br />

zetten en de methode verder verfijnen. ‘Of misschien moeten<br />

anderen dat maar doen. Aan de nodige zaken valt nog wat te<br />

sleutelen, hoewel de structuur staat. Er moet gekeken worden naar<br />

de manier van toetsen en de tijdsdruk voor de docenten. En er<br />

moet wat mij betreft nog meer ingezet worden op samenwerkend<br />

leren. Daar geloof ik wel in, alhoewel het natuurlijk moeilijk is<br />

onze studenten te dwingen tot samenwerking. De computer biedt<br />

natuurlijk uitkomst.’ Introductie van de methode bij andere opleidingen<br />

van de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> ziet Van Buuren tot zijn spijt nog<br />

niet zo snel gebeuren. ‘Dat klinkt misschien gek, maar de opleidingen<br />

zijn toch eilandjes. Het competentiegerichte statistiekonderwijs<br />

van de faculteit Psychologie kan een inspiratiebron zijn voor<br />

onze andere faculteiten. Ik vind niet dat het van bovenaf opgelegd<br />

moet worden. Het moet vanuit medewerkers en studenten komen.<br />

‘Ik hoop de methode toe te lichten op<br />

internationale congressen.’<br />

Voorwaarde voor succes is dat de gehele faculteit het initiatief tot<br />

zo’n vernieuwing draagt.’ Van Buuren, die over drie jaar met<br />

pensioen gaat, wil de komende tijd onder andere ook besteden<br />

aan het schrijven van artikelen over competentiegericht statistiekonderwijs.<br />

Verder hoopt hij zijn methode te kunnen toelichten op<br />

internationale congressen. ‘Dat zou mooi zijn, want over de hele<br />

wereld zijn er problemen met statistiekonderwijs.’<br />

Dr. J.A. (Hans) van Buuren studeerde sociale wetenschappen aan de <strong>Universiteit</strong> Utrecht,<br />

met als aandachtsgebied theorie en methodologie. Begin jaren tachtig schreef hij voor<br />

de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> een multifunctionele leergang Statistiek, samen met drs. Bert<br />

Nijdam van de <strong>Universiteit</strong> Utrecht. Vanaf 1983 werkte Van Buuren bij de <strong>Open</strong><br />

<strong>Universiteit</strong> als cursusteamleider bij de leerstofgebieden Sociale Wetenschappen en<br />

Economische, Bedrijfskundige en Bestuurskundige Wetenschappen. Vanaf de oprichting<br />

van de faculteit Psychologie is hij universitair hoofddocent. In 2008 promoveerde<br />

Van Buuren op het proefschrift Van vakgericht naar competentiegericht statistiekonderwijs.<br />

Voor de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> schreef Van Buuren diverse cursussen Statistiek en<br />

Onderzoeksmethoden en ontwikkelde competentiegerichte onderzoekspractica. Buiten<br />

de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> is hij vanaf 1979 tot heden medeauteur van een reeks studieboeken<br />

over onderzoeksmethoden en statistiek, waaronder een vierdelig handboek Statistiek<br />

voor de sociale wetenschappen.<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009<br />

15


activiteitenr<br />

oster<br />

In deze rubriek staan activiteiten<br />

zoals lezingen, symposia, bijeen -<br />

komsten van studentenvereniging<br />

en en landelijke dagen, die<br />

georganiseerd worden door<br />

<strong>Nederland</strong>se en Vlaamse studiecentra,<br />

faculteiten of studentenverenigingen. Het gaat<br />

om activiteiten die (in principe) alle studenten kunnen<br />

bijwonen. Van in kleur vermelde activiteiten treft u<br />

een korte beschrijving aan. Voor de meest actuele<br />

activiteiten, meer informatie en aanmelden, verwijzen<br />

wij u naar de webpagina’s van uw faculteit en/of<br />

studiecentrum op www.ou.nl.<br />

FEBRUARI<br />

di 10 • Lezing door Anne Vollebregt: ‘Huizenonderzoek’<br />

(Studentendispuut Cultuurwetenschappen, sc Den Haag)<br />

• Multiplechoicetentamentraining (sc Breda)<br />

wo 11 • Lezing door dr. Toon Bosch: ‘De doffe glans van koper.<br />

Het Verenigd koninkrijk der <strong>Nederland</strong>en 1815-1830’<br />

(sc Groningen)<br />

do 12 • Multiplechoicetentamentraining (psp Vlissingen)<br />

vr 13 • Lezing door drs. Peter te Poel: ‘Prof. Timmers en zijn<br />

geesteskinderen: De Meester van Elsloo en Jan van<br />

Steffeswert’ (Si-Tard, sc Parkstad Limburg)<br />

ma 16 • Lezing door Jopie de Haan: ‘Sint-Antonius Abt, van<br />

woestijnmonnik tot folklore-heilige’<br />

(Retor ’s-Hertogenbosch, zie sc Nijmegen)<br />

do 19 • Rondleiding Rijksmuseum: ‘Het oog van de dichter’<br />

(Homo Ludens, sc Amsterdam)<br />

vr 20 • Leesclub, Marguerite Yourcenar, Het genadeschot<br />

(Si-Tard, sc Parkstad Limburg)<br />

ma 23 • Lezing door dr. Peter Baldé over de therapie EMDR’<br />

(De Studiekamer, sc Den Haag)<br />

• Multiplechoicetentamentraining (sc Zwolle)<br />

di 24 • Multiplechoicetentamentraining (sc Den Haag)<br />

• Lezing door drs. Peter Karstkarel:<br />

‘Delfts Rood in Friesland’ (psp Friesland)<br />

MAART<br />

ma 2 • Bezoek Sterrenwacht Halley, Heesch<br />

(Utile Dulci ’s-Hertogenbosch , zie sc Nijmegen)<br />

di 3 • Lezing door de heer De Vinke: ‘Alzheimer’<br />

(psp Friesland)<br />

di 10 • Lezing door mr. Arnoud Engelfriet over internetrecht<br />

(Ex Tunc, sc Utrecht)<br />

• Lezing door mr. Tjalle Hidma over civiel recht<br />

(Recht-Even-Redig, sc Zwolle)<br />

• Studium Generale-lezing door dr. Frauke Laarman:<br />

‘De Amsterdamse kunstmarkt in de zeventiende eeuw’<br />

(Homo Ludens, sc Amsterdam)<br />

do 12 • Lezing door dr. Lizet Duyvendak over de literaire<br />

canon (psp Zeeland)<br />

za 14 • Landelijke begeleidingsdag Levenschappen,<br />

‘Eilanden en Evolutie’, (faculteit Natuurwetenschappen,<br />

sc Utrecht)<br />

ma 16 • Lezing door prof. dr. Paul van Tongeren over Friedrich<br />

Nietzsche (Retor ’s-Hertogenbosch, zie sc Nijmegen)<br />

di 17 • Mentoraatsavond, lezing door dr. Toon Bosch:<br />

‘Fluwelen Revolutie? De teloorgang van de Republiek<br />

der Zeven Verenigde Provinciën en de opkomst van de<br />

Bataafse eenheidsstaat (1787-1798) (faculteit<br />

Cultuurwetenschappen, sc Nijmegen)<br />

do 19 • Lezing door drs. Annet van Melle:<br />

‘Ethiek en gezondheidszorg’ (Studiecontactgroep<br />

Cultuurwetenschappen, sc Enschede)<br />

vr 20 • Leesclub, Louis Couperus, Van oude mensen, de<br />

za 21<br />

dingen die voorbijgaan (Si-Tard, sc Parkstad Limburg)<br />

• Lezing/workshop Internationaal privaatrecht<br />

(Amsterdamse Juridische Vereniging, sc Amsterdam)<br />

wo 25 • Lezing door drs. Herman Simissen over Theodor<br />

Lessing (Culturele ContactGroep, sc Zwolle)<br />

do 26 • Workshop Timemanagement (sc Eindhoven)<br />

za 28<br />

wo 1<br />

ma 6<br />

• Excursie Woudagemaal, Lemmer<br />

(De Lijn, psp Friesland)<br />

APRIL<br />

• Lezing door alumna drs. Jeannette Troost:<br />

‘Cornelis Troost en het stigma van de canon’<br />

(Studiecontactgroep Cultuurwetenschappen,<br />

sc Enschede)<br />

• Johannes Passion met toelichting door Ger van<br />

Oostaijen, Studentenkerk Nijmegen<br />

(ValC-hof, sc Nijmegen)<br />

• Algemene ledenvergadering; Annemiek van der<br />

Pas vertelt over haar eindscriptie psychologie<br />

(Utile Dulci ’s-Hertogenbosch, zie sc Nijmegen)<br />

• Lezing door Ellen Langstraat:<br />

‘Engelse landschapsschilderkunst’ (Studentendispuut<br />

Cultuurwetenschappen, sc Den Haag)<br />

16<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009


Solide belegging<br />

do 16 • Workshop door drs. Dity van Wijk: ‘Studeren met<br />

plezier en zonder faalangst’ (sc Enschede)<br />

vr 17 • Regiodag Cultuur Zuid, thema: ‘De Gouden Eeuw’<br />

(Eindhoven)<br />

za 18 • Lezing door mr. Arne Kloosterman en mr. Ilonka<br />

Kamans over strafrecht (Amsterdamse Juridische<br />

Vereniging, sc Amsterdam)<br />

do 16 • Lezing door Janneke van Zanten:<br />

De tuinen van Bomarzo (De Pilaar, sc Alkmaar)<br />

ma 20 • Lezing door Theo Ellerman: ‘Kunstgeschiedenis,<br />

Symbolisme’ (Retor ’s-Hertogenbosch, zie sc Nijmegen)<br />

• Lezing door mr. Belinda van Riessen: ‘Mediation’<br />

(De Studiekamer, sc Den Haag)<br />

Kijk voor activiteiten in het lustrumjaar 2009 op:<br />

www.ou.nl/lustrumjaar2009!<br />

De <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> <strong>Nederland</strong> bestaat in 2009 25 jaar! Dat is<br />

natuurlijk een onderling uitgesproken felicitatie waard. Maar<br />

belangrijker is de vraag of de samenleving in <strong>Nederland</strong> en<br />

Vlaanderen ons terecht proficiat wenst?<br />

Ik zeg volmondig ‘ja’! In een relatief korte periode is er vanuit<br />

het niets een organisatie ontstaan die een nieuw onderwijssysteem<br />

voor een nieuwe doelgroep heeft ingericht. In de afgelopen<br />

25 jaar volgden ruim 250.000 volwassenen een cursus of een opleiding.<br />

Al meer dan 5.500 alumni hebben bij ons een volledige<br />

academische studie afgerond, maar daarnaast voltooiden tienduizenden<br />

een cursus of delen van een opleiding en gebruiken<br />

zij dagelijks de nieuw verworven kennis. Ook degenen die geen<br />

tentamen deden of vol goede moed begonnen, maar om heel<br />

verschillende redenen stopten, kijken meestal met een positief<br />

gevoel terug op hun keuze voor de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>.<br />

Ik durf rustig stellen dat zonder de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> veel talent<br />

onbenut was gebleven.<br />

Lezing ‘Alzheimer’ (3 maart)<br />

Dementie heeft grote invloed op het leven van patiënten en<br />

hun familie. De heer De Vinke zal tijdens deze lezing niet alleen<br />

ingaan op het ziektebeeld, maar ook op veranderingen die<br />

patiënten en hun omgeving meemaken. Hoe kun je daarmee<br />

omgaan en hoe houd je de zorg vol, zonder er zelf aan<br />

onderdoor te gaan.<br />

Aanmelden: friesland.psp@ou.nl<br />

Workshops<br />

Meer informatie en aanmelden: www.ou.nl/studentsupport<br />

Mindfulness 14 februari, studiecentrum Eindhoven<br />

Oefeningen die onder andere leiden tot minder stress, angst,<br />

paniek, hoofdpijn en hoge bloeddruk. Deze workshop wordt<br />

verzorgd door medewerkers van de faculteit Psychologie.<br />

Faalangst 11 maart, studiecentrum Rotterdam<br />

Stress tijdens de studie of een black out op het tentamen?<br />

Dan is deze workshop iets voor jou. De workshop wordt<br />

verzorgd door dr. Karin Proost, universitair docent aan de<br />

<strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>.<br />

Digitaal Mindmappen medio maart, studiecentrum Den Haag<br />

Mindmappen is een bijzonder handige techniek die je<br />

bijvoorbeeld kunt gebruiken tijdens studeren voor een<br />

tentamen, als je aantekeningen maakt of een studieplanning.<br />

Timemanagement 26 maart, studiecentrum Eindhoven<br />

Tijd kunnen we niet managen, onszelf wel. Daarom leer je in<br />

deze workshop jezelf beter managen met technieken voor<br />

heldere doelen en prioriteiten stellen.<br />

Mondeling presenteren 23 april, studiecentrum Breda<br />

In deze workshop krijg je praktische informatie en je oefent<br />

in kleine groepjes.<br />

Maar een felicitatie is pas zinvol als je ook een toekomst ziet.<br />

Heeft de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> nog relevantie voor de komende 25<br />

jaar? Ook hier is mijn antwoord volmondig ’ja’!<br />

Onze doelgroep is sterk verbreed. We kennen nog steeds de ‘traditionele<br />

tweede kanser’, mensen die in hun jeugd niet in staat<br />

geweest zijn om hoger onderwijs te volgen. Maar steeds vaker<br />

zien we vwo’ers of hbo’ers die bewust kiezen voor onze flexibele<br />

open onderwijsvorm, die het mogelijk maakt studie te combineren<br />

met werk, gezin, kunst of topsport. Of de student die spijt<br />

heeft van eerdere studiekeuzes. Of de werknemer die een switch<br />

wil maken in de loopbaan. Of de senior die mentaal gezond wil<br />

blijven. Of… vult u zelf maar verder in.<br />

Juist in een tijd van economische recessie neemt het besef toe<br />

dat investeren in je eigen ontwikkeling, de enige activiteit is<br />

waar je nooit spijt van krijgt. Investeren in jezelf geeft gegarandeerd<br />

rendement.<br />

Vandaar dat ik de gelukwensen van de samenleving aan ons op<br />

prijs stel, maar ik tevens diezelfde samenleving wil feliciteren<br />

met het bezit van zo’n mooie instelling: de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong><br />

<strong>Nederland</strong>, al 25 jaar maatschappelijk rendabel en vasthoudend<br />

om iedereen open, flexibel, hoger onderwijs te blijven bieden.<br />

Proficiat dus!<br />

Theo Bovens, voorzitter College van bestuur<br />

Om het<br />

25-jarig<br />

bestaan<br />

extra<br />

glans te<br />

geven,<br />

worden<br />

in de<br />

loop<br />

van<br />

2009<br />

allerlei<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009<br />

17


Dag van het Onderwijs: contact belangrijk<br />

Studentenforum en debat<br />

De dag begon om 10.35 uur met een anderhalf uur durend debat, waarbij zeven stellingen werden geponeerd.<br />

Onder leiding van drs. Albert Kampermann reageerden eerst de negen panelleden – onder wie vijf studenten – en<br />

vervolgens de zaal om uiteindelijk, per stelling, te komen tot een plenaire stemming (zie de gekozen gekleurde<br />

stelling in het schema). Zo’n 100 medewerkers vulden de zaal.<br />

Op 4 december vond voor<br />

de tweede keer de Dag van<br />

het Onderwijs plaats op de<br />

Heerlense campus. Elkaar<br />

inspireren met nieuwe<br />

producten en didactische<br />

vormen. Ultieme doel: het<br />

verzorgen van kwalitatief<br />

hoogstaand onderwijs voor<br />

de studenten. Namens hen<br />

waren enkele studenten<br />

bereid om zitting te<br />

nemen in een panel om te<br />

debatteren over een aantal<br />

stellingen. Hoogtepunt<br />

vormde de benoeming tot<br />

docent van het jaar:<br />

drs. Jannes Eshuis van<br />

de faculteit Psychologie.<br />

Overheersend oordeel<br />

van de studenten: ‘Hij is<br />

altijd (on line) aanwezig en<br />

reageert snel op vragen.’<br />

Tekst: Frans Bogaert<br />

Beeld: Chris Peeters<br />

Stellingen<br />

1a De Ou is een universiteit als alle andere universiteiten.<br />

Zij moet zich zo veel mogelijk modelleren als een<br />

gewone universiteit.<br />

2a … is een instelling die voor alle volwassenen<br />

even toegankelijk en betaalbaar dient te zijn.<br />

Standaardisatie in de dienstverlening is gewenst.<br />

3a … dient zich te richten op een zo efficiënt mogelijk<br />

onderwijsproces. Digitaal onderwijs is de meest efficiënte<br />

vorm van onderwijs.<br />

4a … ondersteunt bovenal het diploma-motief van de<br />

studenten. De BaMa-programma’s zijn en blijven de<br />

kern van het onderwijsaanbod.<br />

5a Studiecentra vervullen vooral een facilitaire functie.<br />

Bijvoorbeeld als een handige plaats om tentamens af<br />

te nemen.<br />

6a Het initiatief voor het inroepen van advies en begeleiding<br />

dient door de student genomen te worden.<br />

7a Elke student heeft zijn of haar eigen studiemotief,<br />

studieaanpak en studietempo. De OU dient dit te respecteren<br />

en de student zoveel mogelijk te steunen in<br />

zijn of haar eigen werkwijze.<br />

1b … is een unieke universiteit want het onderwijs<br />

voor volwassenen vraagt op meerdere punten een<br />

andere aanpak en organisatie.<br />

2b De doelgroepen zijn zeer verschillend wat<br />

betreft hun behoeften, ambities en vermogens.<br />

Differentiatie is gewenst. Verschillende doelgroepen<br />

betalen verschillende tarieven.<br />

3b … dient zich te richten op een zo effectief mogelijke<br />

vorm van onderwijs. Blended learning is de<br />

meest effectieve vorm van onderwijs.<br />

4b … stelt geen enkel studiemotief boven de<br />

andere. Het onderwijsaanbod dient zich mee te<br />

ontwikkelen met ontwikkelingen in maatschappij en<br />

bedrijfsleven.<br />

5b … zijn het gezicht van de OU. Zij vervullen een<br />

wervende, begeleidende en stimulerende functie.<br />

Ontmoetingsplaats voor studenten en docenten.<br />

6b De studenten dienen vooral tijdens de startfase,<br />

op initiatief van de OU op regelmatige en persoonlijke<br />

wijze begeleid te worden.<br />

7b Respect voor de eigen keuzes van de student<br />

moet er zijn. Niettemin dient de OU zoveel mogelijk<br />

te stimuleren dat studenten een gemeenschap<br />

vormen samen met docenten en begeleiders. Een<br />

gemeenschap waarin allen van allen leren.<br />

Welke reacties konden zoals worden beluisterd op de stellingen? Stelling 1: motiveren, stimuleren maar ook<br />

contact is essentieel; belangrijke rol weggelegd voor docent; stelling 2: maak onderscheid in maatschappelijk<br />

relevante studies en vrijetijdsstudies; basistarief voor iedereen, voor aanvullende diensten marktconform werken;<br />

stelling 3: zeker niet alles digitaal aanbieden; laat hoorcolleges opnemen; per cursus bezien; kies voor een mix;<br />

keuze is voor OU ook capaciteitsvraag; belangrijke rol voor studiecentra; stelling 4: BaMa is universitair fundament,<br />

maar andere (functie- en beroepsgerichte) vragen uit de markt zijn van bedrijfseconomisch levensbelang; stelling<br />

5: studiecentrum is dé plek voor ontmoeting en lezing, kortom binding; studiecentra zouden (opnieuw) cruciale<br />

rol moeten spelen bij het in kaart brengen van het regionale achterland; stelling 6: of en wanneer er begeleid<br />

moet worden hangt ook af van het type student; start en afronding zijn cruciale fasen in de studie; docent gaat<br />

over de cursus en/of tentamen, mentor over het geheel; stelling 7: laat student met rust als er geen problemen<br />

zijn; studiegroepjes kunnen waardevol zijn en stimuleren; studenten moeten belang beseffen van het delen van<br />

ervaringen, debat en academische competenties. Navraag leert dat de uitkomsten, die vanuit het continue tevredenheidsonderzoek<br />

(‘Studentinzicht’) niet geheel nieuw zijn, zullen worden opgepakt door de projectgroep ‘De<br />

student meer centraal’ (zie <strong>Modulair</strong> 3, pagina 10).<br />

Informatiemarkt<br />

De keuze om de dag te starten met het debat was een goede. Met de aangescherpte geest kon zodoende tijdens<br />

de informatiemarkt en workshops worden gekeken of de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> bezig is met het bedenken van adequate<br />

oplossingen voor de wensen van studenten. Een kleine 30 thema’s werden gepresenteerd waarvan er hier<br />

slechts enkele worden genoemd: bachelormentoraat; tentamenkwaliteit; huidige eisen aan universitair docenten<br />

(basiskwalificaties); binding door een persoonlijk profiel. Lees verder op pagina 19<br />

18<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009


service en inf<br />

rmatie<br />

c<br />

lumn<br />

Inlichtingen:<br />

Er zijn diverse kanalen voor het (snel)<br />

verkrijgen van informatie:<br />

• Algemeen over: verzendingen, (niet)bezorgen<br />

van <strong>Modulair</strong>, inschrijving, kosten, procedures<br />

en regelgeving.<br />

- www.ou.nl/vragen (van daaruit kunt u<br />

alsnog een mailtje sturen)<br />

- 045-5762888. Maandag 10.00-21.00 uur;<br />

dinsdag, woensdag en donderdag<br />

9.00 - 21.00 uur; vrijdag 9.00-16.30 uur;<br />

zaterdag 10.00-12.30 uur.<br />

• Voor meer specifieke vragen – vrijstelling/<br />

toelating, EVC, besteladvies, studievoortgang,<br />

diplomering, studeren met een beperking –<br />

kiest u eveneens genoemd telefoonnummer;<br />

u wordt dan (doorgaans) doorverbonden met<br />

een onderwijsadviseur die nauw contact onderhoudt<br />

met de faculteit.<br />

• Over een cursus: met de docent (zie de studiegids<br />

c.q. Studienet).<br />

• Voor contact met een studiecentrum:<br />

www.ou.nl/studiecentra.<br />

Docent van het jaar<br />

Na het debat ’s morgens had decaan prof. Paquita Pérez al<br />

de namen van de genomineerde docenten bekendgemaakt.<br />

Door de jury, waarin o.a. zitting door rector magnificus<br />

prof. Fred Mulder en voorzitter van de Studentenraad Rikki<br />

Dijksman, waren vooraf criteria geformuleerd. Zo’n docent<br />

aldus: is zowel betrokken bij onderwijsontwikkeling als bij<br />

onderwijsexploitatie; heeft een significante bijdrage geleverd<br />

aan de onderwijsvernieuwing; heeft een positieve bijdrage<br />

geleverd aan de kwaliteit van het onderwijs; wordt gewaardeerd<br />

door studenten zoals blijkt uit studentenoordelen. Alle<br />

faculteiten en het CELSTEC waren in september benaderd om<br />

een kandidaat te nomineren. Zij benaderden op hun beurt de<br />

eigen studenten. Het lijstje van genomineerden: drs. Jannes<br />

Eshuis (PSY); prof. dr. Frits Kluytmans (MW); dr. Wilfried Ivens<br />

(NW); Bart Pauw (INF); dr. Olga Firssova (Actief leren); drs.<br />

Janny Bloembergen-Lukkes (CW); mr. Theo Wissing (RW). Het<br />

lezen van de juryrapporten was (ook) voor de redactie een<br />

enorm stimulerende beleving, waarvan we het jammer vinden<br />

dat we studenten er niet deelgenoot van kunnen maken.<br />

Krijgt Maxima een dummy?<br />

Het wordt feest dit jaar, we bestaan ineens vijfentwintig jaar en dat<br />

moet gevierd worden. Ik zou de voorkeur hebben gegeven aan drieentwintig,<br />

een mooi priemgetal, maar dat valt buiten de cultuur.<br />

Geen mens weet eigenlijk waarom we nu moeten vieren. Toch is<br />

vieren eigenlijk altijd wel een goed idee. Er staat nogal wat op het<br />

programma en er komt nog meer bij. Tot nu toe bedacht men vier<br />

conferenties. Te hopen dat het verder vier andere dingen worden.<br />

Met een beetje geluk en een baan kun je er wellicht één bijwonen.<br />

Als je aan alles meedoet ben je inclusief reiskosten minstens het<br />

geld voor een kostbare module kwijt. Maar goed, er zijn prioriteiten.<br />

En nu is Community Day alweer voorbij. Omdat ik geen<br />

uitnodiging waar ook vandaan kreeg omdat ik op vakantie was,<br />

heb ik er weinig van gemerkt. Ik lees ook <strong>Modulair</strong> te vaag, vooral<br />

kolommetjes en kadertjes. Toch is er een fantastische dag in Maastricht.<br />

Wij zijn gastvrouw voor de 23ste wereldconferentie van de<br />

International Council for <strong>Open</strong> en Distance Education. Natuurlijk<br />

in samenwerking met die organisatie. Zo staat het echt op www.<br />

ou.nl/lustrum2009. Maar gelukkig is ook de European Association<br />

of Distance Teaching Universities, waarbij nu al 22 landen zijn<br />

aangesloten, erbij betrokken.<br />

Onze <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> doet veel aan ‘long life learning’, nee dat<br />

is te optimistisch; ‘lifelong learning’. Of beter: je leven lang leren.<br />

Toch is dit een beetje stiekem. De doelstelling van genoemde Council<br />

gaat verder dan dat wat ‘LLL’ heet. En ik vind dat ik daar kond<br />

van moet doen. Het heet daar LOF: ‘Lifelong <strong>Open</strong> and Flexible<br />

learning’. Zie je nou. ‘Flexible’, staat er. En vul dat nu eens in als<br />

een van je modules in tijd is verstreken omdat je het hartstikke<br />

druk had of gewoon een foutje hebt gemaakt en niet naar je<br />

tentamendata keek. Of omdat je geld net op was of zo. Bij de <strong>Open</strong><br />

<strong>Universiteit</strong> moet je dan echt een nieuwe module betalen. Niet erg<br />

flexibel. Of zou dat anders bedoeld zijn. Men denkt wel aan ‘open<br />

learning, distance learning, e-learning, open accessibility, multimedia<br />

support, virtual mobility, learning communities, dual mode’<br />

(‘earn & learn’) en zo. De conferentie zal zeker het licht laten<br />

schijnen op deze zaken en ik moet zeggen: ik kijk er met verlangen<br />

naar uit. Weet je wat? Maxima zou een goede gast zijn bij die<br />

conferentie. Ze doet in kleine kredietjes, dus beetje lijkend op onze<br />

modules om een studie op te zetten. Ook lekker flexibel allemaal<br />

van haar. Wellicht kunnen we haar dan ook de dummy van de<br />

laatst verschenen module geven. Ten slotte zijn we het koningshuis<br />

nog iets schuldig, gezien het voornemen in het eerste jaar<br />

van de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>. Er zijn nu zeker vragen en opmerkingen.<br />

Reacties naar de redactie mogen, bij voorkeur positieve, maar we<br />

zijn wel flexibel.<br />

Zweitze<br />

Docent van het jaar is uiteindelijk geworden: Jannes Eshuis.<br />

Een oordeel van één van de studenten: ‘Jannes is iemand die<br />

heel aanwezig is online. Niet alleen met pertinente informatie<br />

maar ook met een begeleidende hand wat betreft vragen en<br />

zorgen van de studenten.’ Voorts blijkt uit het juryrapport de<br />

zeer actieve participatie van Jannes bij diverse e-projecten<br />

zoals Studienet. Overigens zou dat laatste ook de bezoeker<br />

van de informatiemarkt moeten zijn opgevallen; daar pronkte<br />

zijn naam bij zes deelnemende teams. Jannes mocht verheugd<br />

een beeldje, oorkonde en boekenbon in ontvangst<br />

nemen. De andere genomineerden kregen eveneens een oorkonde<br />

plus boekenbon.<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009<br />

19


fac<br />

lteit<br />

PSYCHOLOGIE<br />

Decaan prof. René van Hezewijk:<br />

‘Je kunt nooit genoeg aan<br />

begeleiding doen’<br />

René van Hezewijk schuwt de confrontatie niet en legt problemen onverbloemd op tafel.<br />

Bij de faculteit noemen ze hem bevlogen, direct, daadkrachtig. En ambitieus, want hij wil<br />

iets bereiken met de organisatie. Voor zijn faculteit ziet Van Hezewijk een voortrekkersrol<br />

weggelegd. ‘Onze ambitie? We willen een gidsfaculteit zijn, innovatief zijn en anderen<br />

meetrekken.’ Die woorden typeren hem. Deze decaan kan zich niet gedeisd houden. ‘Ik<br />

doe soms dingen die min of meer verboden zijn. Wel altijd in het belang van studenten en<br />

organisatie. We kunnen het ons simpelweg niet permitteren te blijven steken in probleemanalyses.’<br />

Een voorbeeld is verbetering van de elektronische leeromgeving. ‘Dat studenten<br />

deels ontevreden zijn over Studienet komt ook door Blackboard. Ouderwetse knoppen,<br />

ouderwetse indruk en grote beperkingen. We zijn daarom min of meer illegaal begonnen<br />

met Moodle. Uiteindelijk leidde dat tot succes, want iedereen zag op een bepaald moment<br />

dat het veel beter werkt.’<br />

De faculteit Psychologie is het<br />

paradepaardje van de <strong>Open</strong><br />

<strong>Universiteit</strong>. Opleidingen<br />

die tot de universitaire top<br />

van <strong>Nederland</strong> behoren,<br />

hoge waardering van de<br />

visitatiecommissie, 4.500<br />

opleidingsstudenten, in 2008<br />

meer dan 14.000 modules<br />

verkocht. Bovendien onze<br />

topper als het gaat om<br />

studiebegeleiding. Dat blijkt<br />

onder meer uit de verkiezing<br />

van universitair docent<br />

drs. Jannes Eshuis tot docent<br />

van het jaar. Allemaal geen<br />

redenen om achterover te<br />

leunen, vindt decaan<br />

prof. dr. René van Hezewijk.<br />

Tekst: Ton Reijnaerts<br />

Beeld: Chris Peeters<br />

Missie, doelen, strategie?<br />

‘Onze missie is academisch onderwijs in de belangrijkste gebieden van de psychologie<br />

maken en geven, dus begeleiden, en daaraan gekoppeld onderzoek. En dat alles op een<br />

innovatieve manier. Over doelen heb ik een eigen mening. Ik denk dat organisaties zich<br />

vaak verliezen in doelen. Terwijl ze eigenlijk veel beter, veel flexibeler en minder bureaucratisch<br />

werken als ze alleen op de missie afgaan. De weg waarlangs we de missie moeten<br />

verwezenlijken, leidt langs daadkracht, betrokkenheid, samenwerking, innovatie, geïndividualiseerde<br />

benadering en binding.’<br />

Binding met studenten?<br />

‘Naast verbetering van de elektronische leeromgeving willen we proberen onze docenten<br />

veel dichter bij onze studenten te krijgen. Eigen tijd, eigen tempo? Mooie leus, maar<br />

eigenlijk moet het zijn ‘‘tempo en tijd op afspraak’’. Flexibiliteit is iets anders dan vrijblijvendheid.<br />

Dat geldt voor studenten én docenten. We willen dat onze docenten bij wijze<br />

van spreke jaarlijks een Podcast maken over wat zij in onderzoek deden en doen, zodat<br />

studenten daarop kunnen klikken. Studenten monitoren tijdens hun studie gaat ook<br />

een grotere rol spelen. Denk aan bachelormentoraat en straks ook het mastermentoraat.<br />

Natuurlijk geldt de wisselwerking ook omgekeerd. Eigenlijk doen we dat ook al voor een<br />

deel, door scriptieonderzoek en publicatie ervan in een wetenschappelijk tijdschrift. Daar<br />

zijn we redelijk succesvol in. Het heeft als voordeel dat onze docent als onderzoeker samen<br />

met de student dat onderzoek doet en dus ook het werk. Omgekeerd leert de student, in<br />

een soort gildeconstructie, als een gezel van de meester, hoe het moet en gaat. Scriptie<br />

en onderzoek blijven de verantwoordelijkheid van de student. Maar die mentorrol van de<br />

docent werkt best goed, zeker bij masterstudenten. De onderzoekresultaten zijn soms erg<br />

interessant.’<br />

Initiatieven en plannen?<br />

‘Per 1 september hebben we een bachelor zonder voorsorterende onderdelen en is de<br />

master gespecialiseerd in drie richtingen. Ik denk ook aan verzorgen van meer lezingen<br />

met een academisch gehalte, die herhaalbaar zijn via internet. Meer digitalisering ook, die<br />

moet wél persoonlijk zijn, een geïndividualiseerde benadering dus. Een fulltimementor die<br />

regelmatig contact onderhoudt met studenten, zou ook een goede zaak zijn. Studenten<br />

waarvan we twee maanden niks horen, moet je weer bij de les krijgen. Dat waarderen ze<br />

ook wel! Ik zou het ook toejuichen als elke cursus met een startbijeenkomst begint.<br />

20<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009


Dan heb je een goede basis om vervolgens<br />

digitaal met elkaar te communiceren.’<br />

Psychologie bij <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>?<br />

‘Kwaliteit! In Michelin-termen mag de faculteit<br />

Psychologie zich viersterrenrestaurant<br />

noemen. De visitatiecommissie waardeerde<br />

ons behoorlijk hoog, we zitten landelijk in<br />

de subtop. Tot mijn grote tevredenheid<br />

eindigde mijn vorige faculteit, <strong>Universiteit</strong><br />

Utrecht, lager. De waardering van studenten<br />

blijft inderdaad een beetje achter, die is<br />

in vergelijking met andere faculteiten niet<br />

echt hoog. En dat terwijl wij de indruk hebben<br />

dat we mooie en goede spullen maken.<br />

Ik constateer nu ook wat er aan de hand<br />

is. Er is een aantal cursussen waar het erg<br />

goed is gedaan. Jannes Eshuis is door onze<br />

studenten gekozen tot docent van het jaar<br />

vanwege de manier waarop hij zich opstelt.<br />

Zeer betrokken, digitaal, op afstand bereikte<br />

en interesseerde hij honderden studenten<br />

in zijn cursus Inleiding psychologie, de<br />

grootste cursus die de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong><br />

heeft. De studenten nemen de houding van<br />

Jannes Eshuis als maatstaf. Daarna valt het<br />

in tegen in volgende cursussen. De manier<br />

en de betrokkenheid van Jannes Eshuis<br />

moet dus de norm worden.’<br />

Arbeidsmarkt voor studenten?<br />

‘Er zijn prima arbeidsmarktperspectieven,<br />

zeker voor masters. Alleen zijn studenten<br />

daar niet altijd zo van overtuigd. Ik kom<br />

regelmatig in studiecentra, en dan wordt<br />

vaak de vraag gesteld of ons diploma nu<br />

echt wel zo goed en zoveel waard als dat<br />

van andere universiteiten. Jazeker! Kijk maar<br />

naar wat mensen later met hun diploma<br />

doen en kunnen doen.’<br />

Waardering bama in Vlaanderen?<br />

‘We praten met Leuven en binnenkort ook<br />

met Gent en Brussel om een betere aansluiting<br />

te krijgen, zodat onze alumni met<br />

hopelijk een beperkt aantal cursussen van<br />

Leuven, Gent of Brussel alsnog een Vlaams,<br />

gelijkwaardig diploma kunnen halen. Er is<br />

door de Belgische minister een commissie<br />

ingesteld die gaat bepalen hoe groot het<br />

verschil nu echt is. Wij hebben weliswaar<br />

een jaar minder opleiding, maar een academisch<br />

jaar in <strong>Nederland</strong> loopt van 1 september<br />

tot 15 juli. In België is dat van half<br />

oktober tot mei. We zijn dus feitelijk al heel<br />

dicht bij elkaar.’<br />

Marktinitiatieven?<br />

‘Ja, bijvoorbeeld voor kort hoger onderwijs.<br />

Naast preventiemanagement willen we<br />

ook de basisaantekening psychodiagnostiek<br />

gaan aanbieden. Die is bedoeld voor<br />

psychologen die vroeger in hun studie<br />

die basisaantekening niet behaalden en<br />

dat alsnog willen. We werken ook samen<br />

met uitzendorganisatie Tempo-Team om<br />

hun arbeidsmarktpsychologen te binden.<br />

Tempo-Team betaalt cursusgeld, op voorwaarde<br />

dat ze minstens zo lang bij Tempo-<br />

Team blijven. Verder gaan we samenwerken<br />

met PsyQ, een grote, landelijke organisatie<br />

die actief is in de therapiesector en diagnostieksector.’<br />

Wettelijke eisen én bedrijfsmatig<br />

werken?<br />

‘Daar moeten we mee oppassen! De overheid<br />

betaalt ons om cursussen te maken.<br />

Dan mag het niet zo zijn dat we die cursussen<br />

commercieel gaan uitbaten. Die geldstromen<br />

moet je gescheiden houden. Onze<br />

eerste zorg is en blijft bama. Het curriculum<br />

moet deugen, het moet geaccrediteerd zijn<br />

en liefst zo goed mogelijk. Geen zesjes- cultuur<br />

dus! Dat betekent dat leuke, actuele<br />

cursussen maken, begrensd is. Anders<br />

moet je niet uit zijn op academisch onderwijs,<br />

dan moet je iets anders gaan doen.<br />

Speedboten verkopen of zo.’<br />

Studenten lokken?<br />

‘Zo gaat het wel. Zo moet het niet! Studenten<br />

psychologie maken een weloverwogen<br />

keuze die niet gebaseerd is op ballonvaarten<br />

of hangmatten. We moeten ons als<br />

faculteit en als academie profileren met<br />

kwalitatief goed onderwijs en onderzoek.<br />

Hoe actief je leven moet zijn en kan zijn, en<br />

wat je ermee kunt bereiken. Mogelijk zelfs<br />

een betere baan. Dat is voor een student<br />

het allerbelangrijkst.’<br />

21<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009


nderwijs<br />

PSYCHOLOGIE<br />

Afstudeeronderzoeken in wetenschappelijke<br />

tijdschriften en op congressen<br />

In 2008 is het een aantal studenten<br />

samen met hun begeleiders gelukt om<br />

hun afstudeeronderzoek te publiceren<br />

in wetenschappelijke tijdschriften of<br />

zelfs te presenteren op (internationale)<br />

congressen. Op deze manier hebben zij<br />

hun onderzoek extra onder de aandacht<br />

weten te brengen, waarvoor hulde. Hier<br />

volgt een overzicht van deze wetenschappelijke<br />

artikelen (of die nog ‘in<br />

press’ zijn). Vooral de artikelen zijn<br />

goede voorbeelden voor studenten om te<br />

kunnen zien hoe je een onderzoek goed<br />

opzet, uitvoert en verwerkt in een wetenschappelijk<br />

artikel. De artikelen zijn op te<br />

vragen bij de betreffende auteurs.<br />

Afgestudeerde<br />

psychologiestudent wint<br />

derde prijs bij Berenschot<br />

Arjan Oud (MSc), onlangs afgestudeerd als<br />

A&O-psycholoog, heeft bij de door Berenschot<br />

uitgeschreven Scriptieprijs de derde plaats<br />

(€ 250,-) in de wacht gesleept met zijn scriptie<br />

over de effecten van fraude bij een web-based<br />

intelligentietest.<br />

Uit zijn onderzoek blijkt dat fraude op een<br />

web-based intelligentietest vrij gemakkelijk<br />

is. De meeste fraudeurs maken gebruik van<br />

rekenmachines of vragen hulp van een<br />

slimmer iemand. In punten uitgedrukt kan<br />

het wel 10 IQ-punten schelen of je<br />

fraudeert of niet. Dat is dus belangrijke<br />

informatie voor organisaties die gebruik<br />

maken van zo’n test. Meer informatie<br />

over de inhoud van de scriptie kan<br />

ingewonnen worden bij student Oud zelf:<br />

info@arjanoud.nl.<br />

Wetenschappelijke artikelen<br />

Fiesler * , W., Lechner, L., & Bos, A.E.R.<br />

(2008). Als je niet kunt zien dan bekijk<br />

je het maar… Experimenteel onderzoek<br />

naar de effecten van ernst, persoonlijke<br />

verantwoordelijkheid en openheid op stigmatisering<br />

van mensen met een visuele<br />

beperking. Psychologie & Gezondheid, 36<br />

(1), 23-31.<br />

Lechner, L., Steinvoorte * , T., & Näring, G.<br />

(2008). Relaties tussen werkstress, sociale<br />

steun, autonomie, emoties en burnout bij<br />

ziekenverzorgenden in een verpleeghuis.<br />

Gedrag & Organisatie, 21, 137-149.<br />

Leontjevas * , R.., Van Hooren, S., & Mulder, A.<br />

(in press). The Montgomery-Asberg<br />

Depression Rating Scale and the Cornell<br />

Scale for Depression in Dementia: a<br />

validation study with patients exhibiting<br />

early-onset dementia. American Journal of<br />

Geriatric Psychiatry.<br />

Mulder * , R., Pouwelse, M., Lodewijkx, H. &<br />

Bolman, C. (2008). Emoties en de intentie<br />

tot helpen van omstanders bij pesten op<br />

het werk: de invloed van waargenomen<br />

verantwoordelijkheid en besmettingsdreiging.<br />

Gedrag & Organisatie, 21, 19-34.<br />

Rozema * , H., Völlink, T., & Lechner, L.<br />

(in press). The role on patients’ illness<br />

representations in coping and mental and<br />

physical health with breast cancer.<br />

Psycho Oncology.<br />

Van Dijke, M.H., de Cremer, D., Bos, A., &<br />

Schefferlie * , P. (in press). Procedural and<br />

interpersonal fairness moderate the relation<br />

between distributive fairness and merit<br />

pay acceptance. European Journal of Work<br />

and Organizational Psychology.<br />

Van Hooren, S., Vermeiren * , J., & Bolman, C.<br />

(2008). The relationship between coping<br />

styles, depressive symptoms and somatic<br />

complaints among depressive inpatients.<br />

The Netherlands Journal of Psychology,<br />

64(2), 78-86.<br />

Veer * , S. de, Brouwers, A., Tomic, W., Evers,<br />

W.J.G. (2008). Een Pilotstudie naar de<br />

Psychologische Impact van het Mindfulness-Based<br />

Stress-Reduction Programma bij<br />

Mensen die Stotteren. Stem-, Spraak- en<br />

Taalpathologie, 2, 88-111<br />

Congresbijdragen<br />

Mulder * , R., Pouwelse, M., en Lodewijkx,<br />

H.(2008). Gedrag van omstanders bij pesten<br />

op het werk. De invloed van waargenomen<br />

verantwoordelijkheid en van de machtspositie<br />

van het slachtoffer. Presentatie WAOPcongres.<br />

Heerlen, 21 november.<br />

Mulder * , R., Pouwelse, M., Lodewijkx, H. &<br />

Bolman, C. (2008). Emotional and helping<br />

responses among bystanders of victims of<br />

mobbing: the role of perceived responsibility<br />

and threat of contagion. Presentatie op<br />

de 6de Internationale Conferentie over pesten<br />

op de werkplek, Montreal, 4-6 juni.<br />

Van Hooren, S. A. H., Franssen * , M., &<br />

Waterink, W. (2008). Comparing webbased<br />

and face-to-face memory testing.<br />

Presentatie op het XXIX Internationale<br />

Psychologie congres, Berlijn, 20-25 juli.<br />

Waterink, W., Van der Laan, C., & Van<br />

Hooren, S. (2008). Manipulated facial<br />

expressions in relation to subjective emotional<br />

reactions. Presentatie op het XXIX<br />

Internationale Psychologie congres, Berlijn,<br />

20-25 juli.<br />

Nieuwsgierig geworden naar de scriptiethema’s<br />

en het onderzoek van de faculteit?<br />

De scriptiethema’s zijn te vinden op de<br />

scriptiepagina op Studienet. Bezoek voor<br />

informatie over het onderzoek van de<br />

faculteit de onderzoekssite (www.ou.nl ><br />

psychologie > onderzoek).<br />

*<br />

(Voormalig) student faculteit Psychologie<br />

22<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009


CULTUURWETENSCHAPPEN<br />

Procedure en aanmelden<br />

Onderzocht wordt of de kosten beperkt kunnen<br />

blijven tot een bedrag van maximaal € 1650,- (bij een<br />

groepsgrootte van 19 studenten en een verblijf van<br />

negen dagen). Hierbij zijn inbegrepen de cursusprijs,<br />

de vliegreis op Pisa v.v., verblijf in een centraal<br />

gelegen hotel op basis van halfpension in een tweepersoonskamer<br />

(toeslag eenpersoonskamer),<br />

toegangskaarten tot de musea, de reader met informatie<br />

over de (kunst)geschiedenis van Florence en<br />

het vademecum met de samenvattingen van alle<br />

onderwerpen en het programma in Florence. Niet<br />

inbegrepen zijn de middagmaaltijden, toegang tot<br />

verzamelingen die niet tot het programma behoren<br />

evenals het vervoer ter plaatse. Bij voldoende belangstelling<br />

én gebleken financiële haalbaarheid vindt<br />

deze Zomerschool doorgang. In maart 2009 ontvangt<br />

u een inschrijfformulier en nadere informatie over de<br />

betaling (ineens of in twee termijnen) van het cursusgeld.<br />

Na inschrijving door overmaking van het dan<br />

vastgestelde cursusbedrag wordt het schriftelijk<br />

cursusmateriaal in juni toegestuurd.<br />

Faculteit peilt belangstelling<br />

Zomerschool Florence 2009<br />

De faculteit Cultuurwetenschappen onderzoekt of in oktober 2009 van<br />

het studiejaar 2009-2010 weer een Zomerschool Florence kan worden<br />

georganiseerd. Een tiental studenten wil al mee; ook voor anderen is<br />

nog ruimte. De Zomerschool is een mix van excursie, studie en<br />

academische vaardigheden. Over eerdere gelijknamige zomerscholen<br />

waren studenten altijd zeer enthousiast. Inschrijving staat open voor<br />

CW-studenten die hun propedeuse hebben afgerond of nog dit studiejaar<br />

zullen afronden. Met het kenbaar maken van uw interesse verplicht<br />

u zich niet tot deelname.<br />

Florence is een van de belangrijkste centra van de kunst en de cultuur uit de Italiaanse<br />

renaissance. Veel van de toen gemaakte kunstwerken – van palazzo via beeldhouwwerk<br />

tot aan geschilderde cyclus in een kapel – bevinden zich nog op hun oorspronkelijke<br />

plaats en leren ons veel over hun functie en de geschiedenis. Een studiebezoek aan deze<br />

stad vormt een waardevolle aanvulling op ander cursusmateriaal. De Zomerschool zal<br />

worden begeleid door een kunsthistoricus van de faculteit Cultuurwetenschappen. Het<br />

verblijf te Florence zal wellicht negen dagen duren en plaatsvinden in de tweede helft van<br />

oktober 2009. Naast aandacht voor de kunst van Florence gaat minstens zoveel aandacht<br />

uit naar de ontwikkeling van mondelinge en schriftelijke vaardigheden, het zelfstandig<br />

plegen van literatuuronderzoek en het ontwikkelen van een eigen vraagstelling – vaardigheden,<br />

die voor de deelnemers aan de voorbije acht Zomerscholen een uitstekende voorbereiding<br />

bleken op het laatste deel van het studietraject.<br />

Studenten wordt verzocht hun belangstelling<br />

schriftelijk kenbaar te maken vóór 21 februari 2009,<br />

via: <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> <strong>Nederland</strong>, Secretariaat<br />

Cultuurwetenschappen – Zomerschool Florence 2009,<br />

Postbus 2960, 6401DL Heerlen, of per e-mail: secretariaat.cultuurwetenschappen@ou.nl.<br />

Vermeld in brief en<br />

e-mail als onderwerp: CW/Zomerschool Florence 2009<br />

en de volgende gegevens: naam, adres, postcode en<br />

woonplaats, studentnummer en telefoonnummer, en<br />

of u zich reeds in de postpropedeuse bacheloropleiding<br />

bevindt of zal bevinden bij de aanvang van het<br />

volgend studiejaar.<br />

Bijeenkomst vooraf<br />

Na definitieve inschrijving in mei 2009 ontvangt elke deelnemer een Studiehandleiding en<br />

een reader met informatie over de geschiedenis van Florence en zijn monumenten. Dan<br />

krijgt elke deelnemer ook een onderwerp toegewezen. Op grond van literatuuronderzoek<br />

en aanwijzingen in de Studiehandleiding dient de deelnemer voorafgaand aan de reis<br />

een korte samenvatting over zijn onderwerp in. Ook vindt een gezamenlijke bijeenkomst<br />

vooraf plaats, om kennis te maken met elkaar en met alle onderwerpen. Tijdens die bijeenkomst<br />

wordt nadrukkelijk stilgestaan bij de vraagstelling bij elk onderwerp.<br />

Tijdens het verblijf in Florence houdt elke deelnemer een uitgebreid referaat (voordracht)<br />

over haar of zijn onderwerp. Alle referaten over even zoveel onderwerpen staan garant<br />

voor veel kennis van de Florentijnse renaissance. Er zal veel worden gediscussieerd om<br />

nader inzicht in het verschil in uitgangspunt van de referaten en in de kunst en cultuur van<br />

Florence te verkrijgen. Na het verblijf werkt de student het referaat uit tot een werkstuk.<br />

Uitgebreid commentaar op de eerste versie door de begeleider leidt uiteindelijk tot een<br />

definitieve versie. De studiepunten worden alleen toegekend, indien het programma in<br />

zijn geheel is gevolgd en referaat en werkstuk zijn goedgekeurd. De zomerschool is een<br />

gebonden-keuzecursus (twee modulen) binnen de postpropedeuse van de bacheloropleiding<br />

Algemene cultuurwetenschappen.<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009<br />

23


Venus, Afkomstig uit Pompeii<br />

(hoogte 104 cm). Fotograaf: Jochen<br />

Hähnel/terz, advertising, Berlin,<br />

Museum Het Valkhof, Nijmegen<br />

Geslaagd symposium over<br />

Luxe & Decadentie<br />

Symposium<br />

Vrijdag 12 december verzamelden<br />

zich bijna tweehonderd CW-studenten<br />

op het terrein van de Radboud<br />

<strong>Universiteit</strong> in Nijmegen om deel te<br />

nemen aan het symposium Luxe &<br />

Decadentie. De sfeer deed denken<br />

aan de jaarlijkse landelijke dag van de<br />

faculteit, maar toch was het anders:<br />

achter de tafels van de inschrijving<br />

en de koffie en thee de gezichten van<br />

CW-studenten, een paar CW-stafleden<br />

bescheiden opgesteld in een hoekje,<br />

en een middagprogramma dat niet<br />

bestond uit werkgroepen in kleine<br />

zalen, maar uit een bezoek aan de<br />

tentoonstelling Luxe & Decadentie –<br />

Leven aan de Romeinse goudkust in<br />

het Valkhof Museum.<br />

Drie studentenverenigingen Cultuurwetenschappen – Valc-Hof uit Nijmegen, Utile Dulci<br />

uit ’s-Hertogenbosch en Suster Bertken uit Utrecht – hadden het prijzenswaardig initiatief<br />

genomen om aan deze mooie tentoonstelling een symposium te koppelen. Zij wisten de<br />

gerenommeerde historicus prof. dr. Fik Meijer over te halen de plenaire lezing te verzorgen<br />

en de tentoonstelling in het bredere kader van de Romeinse cultuur te plaatsen. Een uitstekende<br />

keuze. En de opkomst was er dan ook naar: om de stroom van aanmeldingen te<br />

verwerken, moest uitgeweken worden naar een steeds grotere collegezaal.<br />

Vroege ‘miljonairs’<br />

Na een korte inleiding van dr. Toon Bosch volgde het boeiende betoog van gastspreker<br />

Meijer. Fik Meijer is emeritus hoogleraar Oude Geschiedenis aan de UvA. Hij heeft veel<br />

publicaties op zijn naam staan en vertaalde diverse klassieke auteurs uit het Grieks en<br />

Latijn. Meijer probeert in zijn lezingen moderne problemen te behandelen langs parallellen<br />

uit het verleden. De kunstvoorwerpen en luxe-producten die de tentoonstelling laat<br />

zien, afkomstig uit musea in de omgeving van Napels, waren bereikbaar voor niet meer<br />

dan vijf procent van de bevolking van het Romeinse rijk. Verplaatst naar de huidige tijd<br />

zouden hun eigenaren zich waarschijnlijk bevinden onder de bezoekers van de Millionair’s<br />

Fair. Meijer constateerde vervolgens dat de tentoonstelling vooral de luxe laat zien en veel<br />

minder ingaat op de decadentie, door zoveel klassieke schrijvers aan de kaak gesteld in<br />

hun geschriften. Na opgemerkt te hebben dat deze schrijvers bijna allemaal ook tot die<br />

kleine elite behoorden, zoemde Meijer in op de spelen, vaak aangeduid als het summum<br />

van decadentie in de klassieke Oudheid.<br />

Wagenrennen geliefd<br />

We hoorden een boeiend relaas over gladiatoren, dierengevechten, openbare executies en<br />

de doelen die de organisatoren ermee nastreefden. Bij velen onbekend is het feit dat de<br />

gevechten in de arena’s bij lange na niet zo belangrijk en geliefd waren als de wagenrennen.<br />

De renstallen, de paardenmenners, zij hadden hun fanatieke supporters en op alle<br />

races werd druk gegokt. En salarissen van de beroemde menners waren vergelijkbaar met<br />

die van de huidige topvoetballers. Fik Meijer eindigde zijn betoog met de constatering dat<br />

de decadentie door de klassieke schrijvers is uitvergroot en niet zo centraal stond in de<br />

samenleving als zij voorstelden. Al waren er natuurlijk keizers die giftige slangen loslieten<br />

als de toeschouwers de arena verlieten.<br />

Na het bezoek aan de tentoonstelling werd de afsluitende borrel massaal bezocht. Anita<br />

Huisman, lid van het organisatiecomité, meldt trots dat het College van bestuur al geld<br />

heeft toegezegd om in het kader van het 25-jarig bestaan van de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> dit jaar<br />

weer zo’n symposium te organiseren. En dan zal ook wel de inbreng van een dergelijke<br />

leerzame activiteit in de module CW-debat geregeld zijn.<br />

Paul van den Boorn, Opleidingsmanager Cultuurwetenschappen<br />

24<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009


MANAGEMENTWETENSCHAPPEN<br />

Presteren lerende projectteams beter?<br />

Eind 2006 werd een speciale uitgave van The International Project Management Journal gewijd aan de<br />

vraag in welke richtingen het vak projectmanagement zich zal moeten ontwikkelen. Het vermogen<br />

om te leren en om het geleerde te delen werd genoemd als een van de vijf belangrijkste thema’s voor<br />

toekomstig onderzoek (Winter e.a., 2006). Met dit thema voor ogen hebben ir. Chantal Savelsbergh,<br />

prof. dr. Peter Storm (beiden verbonden aan de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong>) en dr. Ben Kuipers (verbonden aan<br />

de Erasmus <strong>Universiteit</strong> Rotterdam) een verkennend onderzoek uitgevoerd onder 40 projectteams in de<br />

Bouw & Utiliteit, Engineering & Construction, Infra & Gebiedsontwikkeling. Het onderzoek is gesponsord<br />

door PMI-USA dat hiermee het belang van dit onderzoek wilde onderstrepen.<br />

In het onderzoek werd het volgende model getest:<br />

Oorzaken van<br />

teamrol stress<br />

Type en mate van<br />

teamrol stress<br />

Team prestaties<br />

In een volgende fase van deze studie zullen de onderzoekers<br />

zich vooral bezighouden met de vraag hoe projectteams geholpen<br />

kunnen worden om hun teamleergedrag te versterken.<br />

Wie belangstelling heeft voor dit onderzoek kan terecht bij<br />

Chantal Savelsbergh (chantal.savelsbergh@ou.nl).<br />

Team leergedrag<br />

RECHTSWETENSCHAPPEN<br />

Teamrolstress is een veel voorkomend verschijnsel in projectteams.<br />

Dit heeft o.a. te maken met de tijdsdruk waaronder teams moeten<br />

opereren maar ook met het feit dat veel teams eenmalig voor een<br />

specifiek project worden samengesteld zodat de rolverdeling binnen<br />

het team vaak niet uitgekristalliseerd is. Daarnaast kan ook<br />

gebrek aan leiderschap een rol spelen bij het voortbestaan van<br />

teamrolstress. Veel voorkomende soorten van rolstress zijn: (a) rolconflicten,<br />

(b) rolonduidelijkheden en (c) overbelasting.<br />

Opnieuw succes scriptieschrijvers<br />

Staats- en bestuursrecht<br />

De faculteit mag zich al jaren verheugen over de hoge kwaliteit van<br />

veel scripties van haar studenten. De visitatiecommissie heeft dit<br />

indertijd ook opgemerkt en de afgelopen maanden is dit wederom<br />

bevestigd met een scriptieprijs en een gepubliceerd artikel, beide<br />

overigens over de Grondexploitatiewet.<br />

Teamleergedrag<br />

Teamleergedrag heeft betrekking op feitelijke gedragspatronen<br />

binnen het team. In het onderzoek worden acht verschillende leergedragingen<br />

onderscheiden. Voorbeelden zijn: (1) het actief vragen<br />

naar terugkoppeling door derden; (2) het bespreekbaar maken van<br />

problemen; (3) het wisselen van perspectief bij het zoeken naar<br />

oplossingen voor problemen; en (4) het experimenteren met<br />

verschillende oplossingen. In een vooronderzoek is een nieuw<br />

meetinstrument voor het bepalen van het niveau van teamleergedrag<br />

ontwikkeld en getoetst. Teamprestaties werden gemeten<br />

op basis van de percepties van de teamleden, de projectleider en<br />

de opdrachtgever. De daarin betrokken prestatiekenmerken waren<br />

o.a.: tijdigheid, kosten-beheersing, kwaliteit van de geleverde resultaten<br />

en tevredenheid van de opdrachtgever.<br />

Leiderschapsstijl<br />

Uit het onderzoek komen o.a. de volgende resultaten naar voren:<br />

(1) hoe hoger de teamrolstress hoe lager de teamprestaties; (2)<br />

Hoe meer teamleergedrag hoe lager de teamrolstress; (3) hoe meer<br />

mensgericht (i.p.v. taakgericht) leiderschap hoe meer teamleergedrag<br />

Met andere woorden: lerende teams presteren beter; de<br />

leiderschapsstijl van de projectmanager speelt daarin een rol.<br />

In het novembernummer van het Tijdschrift voor Bouwrecht is over<br />

de Grondexploitatiewet een bewerking gepubliceerd van de scriptie<br />

van mr. Menzo Kwint, oud-student van de vakgroep Staats- en<br />

bestuursrecht. Zijn scriptiebegeleider indertijd en tevens medeauteur<br />

van dit artikel was dr. Richard Neerhof. Richard werkt inmiddels<br />

bij de Vrije <strong>Universiteit</strong> te Amsterdam.<br />

Achtste prijswinnende scriptie<br />

En op 26 november jl. ontving oud-studente mr. Brenda Wedding<br />

uit handen van de juryvoorzitter van het Instituut voor Bouwrecht<br />

de ‘IBR Scriptieprijs 2008’ voor haar scriptie ‘Rechtsbescherming<br />

bij publiekrechtelijk kostenverhaal. De gevolgen van de Grondexploitatiewet’.<br />

Haar scriptiebegeleider was mr. Bertus Schurink,<br />

verbonden aan het provinciaal steunpunt Leeuwarden. Overigens<br />

was Brenda Wedding niet de eerste student bij Staats- en bestuursrecht<br />

die een scriptieprijs won. Sinds 2004 viel al zeven andere<br />

studenten deze eer te beurt.<br />

Op de webpagina van de faculteit Rechtswetenschappen vindt u<br />

uitgebreidere beschrijvingen van de prestaties van Menzo Kwint<br />

en Brenda Wedding. Ook treft u er een overzicht aan van de zeven<br />

andere scriptieprijswinnaars.<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009<br />

25


‘Met een rechtenstudie kun je diverse kanten op!’<br />

Vaak weten studenten niet wat hen te wachten staat bij het begin van<br />

een studie. Bij studenten die kiezen voor een rechtenstudie is dat niet<br />

anders. Mr. dr. Anka Ernes, hoofddocent privaatrecht aan de faculteit<br />

Rechtswetenschappen, worstelde met dezelfde vraag toen zij na het<br />

behalen van haar middelbareschooldiploma voor dezelfde keuze stond.<br />

Zij koos destijds voor rechten omdat dat volgens haar een studie is<br />

waar je vele kanten mee uit kunt. En haar curriculum vitae<br />

illustreert dat, gezien de diversiteit van de functies die zij na haar<br />

afstuderen in 1986 zoal bekleedde, wat uiteindelijk uitmondde in<br />

hoofddocentschappen aan twee universiteiten.<br />

Perspectief van de vele mogelijkheden<br />

Was de keuze voor een rechtenstudie nog intuïtief te noemen, de keuze voor privaatrecht,<br />

later in haar studie, was dat geenszins. Hoewel haar interesse aanvankelijk nog uitging naar<br />

strafrecht, vond ze het vakgebied toch te klein. Zij kon zichzelf moeilijk voorstellen in de rol<br />

van advocaat of officier van justitie. ‘Privaatrecht is veel breder’, argumenteert ze. ‘Daar kun<br />

je echt vele kanten mee op. Het is de tweede keer dat ik mijn keuze heb laten bepalen door<br />

het perspectief van de vele mogelijkheden. De eerste keer toen ik gekozen heb voor een<br />

rechtenstudie en de tweede keer toen mijn keuze viel op privaatrecht. Het vakgebied van<br />

privaatrecht is zo breed, daar kun je je wel tot aan je pensioen mee bezighouden.’<br />

Combinatie van docent en rechter<br />

Werken in de combinatie van docent en rechter heeft voordelen in beide richtingen. Als<br />

docent heeft zij de tijd om problemen die zij als rechter tegenkomt uit te kunnen zoeken,<br />

wat voor haar werk aan de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> weer het voordeel heeft dat dat kan uitmonden<br />

in een artikel. ‘Voor je onderzoekstaak hoef je bij het schrijven van een artikel nooit lang een<br />

onderwerp te zoeken, die worden je door de praktijk aangedragen. Prachtig toch! Je schrijft<br />

heel wat in dit vak. Soms komt de praktijk met problemen waarvan je denkt: dit is wel weer<br />

een artikel waard. Ja, schrijven ligt me wel. Toen we nog geen onderzoekstaak hadden vond<br />

ik publiceren al boeiend. Bij het schrijven van een cursus bijvoorbeeld. Dan stuitte ik op<br />

problemen waarvan de uitwerking te diep zou gaan voor de cursus, en dan wijdde ik er<br />

maar weer een artikel aan. En de student<br />

profiteert mee: veel van de casus in het<br />

onderwijsmateriaal zijn rechtstreeks ontleend<br />

aan de beroepspraktijk.’<br />

De volledige versie van dit artikel is te lezen<br />

in de rubriek De Schijnwerper op de website<br />

van de faculteit.<br />

Drs. John Dohmen<br />

Mr. dr. Anka Ernes studeerde rechten aan de<br />

<strong>Universiteit</strong> van Tilburg. Zij was (o.a.) werkzaam<br />

aan de universiteiten van Utrecht (universitair<br />

docent) en Aruba (decaan). Momenteel is zij<br />

hoofddocent privaatrecht bij zowel de <strong>Open</strong><br />

<strong>Universiteit</strong> als de <strong>Universiteit</strong> Maastricht. Ernes<br />

is tevens rechter-plaatsvervanger in de rechtbank<br />

Maastricht en raadsheer-plaatsvervanger in het<br />

hof Arnhem.<br />

Studentendag<br />

Studentendag<br />

Op 22 november vorig jaar heeft de<br />

studentendag plaatsgevonden in het<br />

studiecentrum Den Haag. Ook dit jaar<br />

was de opkomst weer groot en studenten<br />

toonden zich met hun vragen zeer betrokken.<br />

We willen iedereen die aanwezig was<br />

van harte bedanken voor de enthousiaste<br />

deelname aan deze dag. In de<br />

nieuwsrubriek van de facultaire website<br />

kunt u meer lezen over deze dag.<br />

Oproep studentenlid FOR<br />

In de Facultaire Opleidingscommissie<br />

Rechtswetenschappen is een vacature ontstaan<br />

voor een plaatsvervangend lid uit de studentengeleding.<br />

In deze opleidingscommissie<br />

functioneren de plaatsvervangende studentleden<br />

net als de gewone leden. Zij nemen deel<br />

aan de vergaderingen of digitale gedachtewisselingen<br />

en hebben een gelijkwaardig aandeel<br />

in de meningsvorming. Belangstellende<br />

RW-studenten worden van harte uitgenodigd<br />

zich te melden via miriam.wigman@ou.nl.<br />

Voor telefonische informatie kan men terecht<br />

bij de voorzitter, prof. mr. Evert F. Stamhuis,<br />

045-5762307 (di t/m do).<br />

26<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009


Lancering Focusopleiding wiskunde<br />

INFORMATICA<br />

De nieuwe Focusopleiding wiskunde van de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> is op 14 januari op spectaculaire<br />

wijze gelanceerd. Wiskunde was er al bij de Grieken en Romeinen en is ook nu in<br />

het internettijdperk een belangrijke basis voor veel toepassingen, bijvoorbeeld voor het<br />

beveiligen van gegevens die digitaal verstuurd worden over openbare lijnen. Maar ook<br />

Julius Caesar bedacht al manieren om de berichten aan zijn legers te coderen. Wiskunde<br />

dus voor het maken en kraken van codes, van Romeinen tot quantumcomputers.<br />

Dat was dan ook het thema van de bijeenkomst die ter gelegenheid van de lancering van<br />

de Focusopleiding wiskunde plaatsvond in het Thermenmuseum in Heerlen. Op de ruïnes<br />

van het badhuis uit de Romeinse tijd kwam Julius Caesar ‘zelf’ de opleiding aankondigen.<br />

En in de presentatie tijdens de bijeenkomst werd de wiskunde besproken die van belang is<br />

bij het coderen en decoderen van geheime informatie.<br />

Van Julius Caesar is bekend dat hij al via geheimschriften communiceerde met zijn<br />

legioenen. Daarna is er een enorme ontwikkeling geweest in de geheimschriften die<br />

hebben geleid tot een heel vakgebied: de cryptografie. Beroemd is de Enigma, die de<br />

Duitsers in de tweede wereldoorlog gebruikten. En heden ten dage gebruikt iedereen die<br />

op het internet actief is (ongemerkt) volop geheimschriften, bijvoorbeeld bij het doen van<br />

elektronische betalingen. Hoe veilig of onveilig een geheimschrift is, kun je uitrekenen.<br />

De aanpak van Julius Caesar was niet zo best. Het kraken van Enigma heeft een versnelling<br />

veroorzaakt bij de ontwikkeling van moderne computers. En van de moderne beveiligingstechnieken,<br />

gebaseerd op een stelling van Euler uit de achttiende eeuw, is te bewijzen dat<br />

ze in geen eeuwigheid te kraken zijn, tenminste met de computers zoals we die nu kennen.<br />

Als het waar is dat er binnenkort quantumcomputers gemaakt kunnen worden, dan<br />

zijn ook de systemen die nu iedereen gebruikt te kraken. Reden genoeg dus om goed te<br />

blijven rekenen en onderzoeken aan de geheimschriftcodes van deze tijd.<br />

De Focusopleiding wiskunde is per 1 februari gestart en bestaat uit een drietal wiskundecursussen.<br />

Er is een doorlopende lijn in de begeleiding en bij inschrijving ineens wordt<br />

geprofiteerd van een aantrekkelijke korting. Na afronding van de drie cursussen kan een<br />

Focusdiploma wiskunde worden aangevraagd. Uitgebreidere informatie over de focusopleiding<br />

is te vinden op de website (www.ou.nl > studeren > studieaanbod > opleidingen<br />

> focus > wiskunde). Op de hoofdpagina van<br />

genoemd webadres kunt u tevens de folder van<br />

deze opleiding aanvragen (zie item ‘informatiefolders’<br />

rechtsonder op de pagina).<br />

Na Voortentamens nu ook Voorbereidingscursussen<br />

Begin januari 2009 is de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong><br />

gestart met ‘Voorbereidingscursussen’.<br />

Deze cursussen bereiden voor op ‘Voortentamens’.<br />

Die kunnen studenten doen als<br />

ze een deficiënt vakkenpakket hebben en<br />

niet direct toelaatbaar zijn tot opleidingen<br />

in het hoger onderwijs, waar toelatingseisen<br />

gelden. In januari is gestart met<br />

Voorbereidingscursussen Natuurkunde,<br />

Scheikunde en Biologie. Mogelijk start de<br />

Voorbereidingscursus Wiskunde in februari.<br />

De Voortentamens worden al jaren afgenomen<br />

en worden geaccepteerd door alle<br />

universiteiten in <strong>Nederland</strong>. Ook veel<br />

hogescholen maken gebruik van de<br />

Voortentamens. Voorheen was de organisatie<br />

van de Voortentamens ondergebracht<br />

bij een ander instituut. De <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong><br />

heeft de organisatie overgenomen,<br />

omdat ze beschikt over een goed georganiseerd<br />

tentamenbureau en een landelijk<br />

netwerk van studiecentra waar de tentamens<br />

kunnen worden afgenomen. Sinds<br />

1 oktober 2008 organiseert de <strong>Open</strong><br />

<strong>Universiteit</strong> nu de Voortentamens. De eerste<br />

Voortentamens zijn ondertussen afgenomen.<br />

Meer dan 200 studenten hebben<br />

zich aangemeld voor de eerste ronde.<br />

In aanvulling op de Voortentamens worden<br />

nu ook Voorbereidingscursussen georganiseerd.<br />

Gestart wordt mogelijk met de<br />

cursussen in Utrecht. Er zijn veel meer<br />

contactmomenten dan bij het ‘reguliere’<br />

OU-onderwijs. Mogelijk dat in de toekomst<br />

ook in andere studiecentra de Voorbereidingscursussen<br />

worden verzorgd. De Voorbereidingscursussen<br />

zijn pre-universitair<br />

onderwijs en vormen dus geen onderdeel<br />

van het BaMa-onderwijs.<br />

Meer informatie over de voortentamens:<br />

www.voortentamen.nl. Meer informatie over de<br />

voorbereidingscursussen:www.ou.nl/voorbereidingscursussen.<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009<br />

27


Artificial Intelligence for Games<br />

Per 1 februari 2009 start de cursus Capita selecta domein: Artificial Intelligence for Games<br />

(Kunstmatige Intelligentie voor Spelen). In computerspelen speelt kunstmatige intelligentie<br />

een cruciale rol. In computervarianten van klassieke en moderne bord- en kaartspelen bepaalt<br />

de kunstmatige intelligentie de speelsterkte van de tegenstanders. In moderne videogames<br />

bepaalt kunstmatige intelligentie het gedrag van de wezens die de computerwereld bevolken.<br />

De cursus behandelt hoe kunstmatige intelligentie voor al deze spelen geïmplementeerd kan<br />

worden, op zodanige manier dat de computer niet alleen sterk, maar ook interessant of realistisch<br />

speelt. Er wordt niet alleen ingegaan op de hedendaagse praktijk van het ontwikkelen<br />

van kunstmatige intelligentie voor spelen, maar ook op de toekomst. De student leert vaardigheden<br />

die hem of haar in staat stellen kunstmatige intelligentie technieken toe te passen in<br />

realistische, complexe, praktisch relevante omgevingen.<br />

De cursus omvat een studieboek waarin het grootste deel van de stof behandeld wordt, een<br />

werkboek met aanvullende teksten, en een klein aantal artikelen. Ook is er een practicum<br />

waarin de student kunstmatige intelligentie ontwikkelt voor twee spelen. De cursus biedt<br />

diverse keuzes voor de spelen die tijdens het practicum gebruikt worden. De cursus heeft<br />

een omvang van 1 module en kan volledig in zelfstudie gedaan worden. Hij staat open voor<br />

studenten die zijn toegelaten tot de masteropleiding Computer Science, die tien modulen van<br />

de masteropleiding Computer Science hebben afgerond. Om de cursus op masterniveau te<br />

volgen, dient de student voorkennis te hebben van programmeren en kunstmatige intelligentie<br />

(bijvoorbeeld opgedaan via de cursussen Objectgeoriënteerd Programmeren in Java 1 & 2,<br />

Inleiding Kennistechnologie en Kunstmatige<br />

Intelligentie). Voor het practicum moet de<br />

student beschikken over een PC waarmee<br />

minimaal Java-programma’s gemaakt kunnen<br />

worden. Studenten die niet zijn toegelaten<br />

tot de masteropleiding Computer Science<br />

kunnen ook inschrijven voor de cursus, maar<br />

dan geldt een hoger cursustarief (cursuscode<br />

is dan T19811).<br />

Meer informatie over de cursus vindt u op<br />

de website (www.ou.nl > studeren > studieaanbod<br />

> cursus met code T19311).<br />

NATUURWETENSCHAPPEN<br />

Nieuwe propedeusecursus<br />

Levenswetenschappen<br />

Mensen, dieren, planten en micro-organismen staan elkaar naar het<br />

leven, maar hebben die ander ook nodig. Voor elk is het de kunst<br />

om te overleven. Dat is biologie, een vak dat verweven is met andere<br />

natuurwetenschappen, en onmisbaar is voor de milieukunde.<br />

Chemici, geologen, fysici en biologen hebben elkaar nodig.<br />

Daarom is het belangrijk dat die wetenschappen in samenhang<br />

behandeld worden. Dat gebeurt bij de start van de opleiding<br />

Milieu-natuurwetenschappen in de cursus ‘Aarde, Mens en Milieu’.<br />

Dat gaat ook in de rest van de propedeuse gebeuren. De vakken<br />

blijven wel in aparte cursussen, maar in elke cursus accentueren<br />

we de verbanden waar dat maar mogelijk is. De cursus<br />

Levenswetenschappen (N06112) bijt de spits af en gaat vergezeld van de<br />

kapstok waaraan alle natuurwetenschappen worden opgehangen: het<br />

boek van Bill Bryson Een kleine geschiedenis van bijna alles. Daarbij hoort<br />

een verdieping, Bryson-plus, die ook te vinden is bij de <strong>Open</strong>ER-cursussen<br />

als ‘Focus op natuurwetenschappen’.<br />

De cursus Levenswetenschappen gaat over evolutionaire processen<br />

(hoe het leven gedurende vele miljoenen jaren veranderd is), fysiologie<br />

(hoe organismen functioneren) en celbiologie (hoe cellen zijn opgebouwd<br />

en hoe ze werken). De basale ecologie is in de startcursus aan<br />

de orde gekomen. De cursus staat grotendeels op papier. Alle teksten<br />

zijn ook elektronisch beschikbaar. Naast het boek van Bryson bestaat<br />

Levenswetenschappen uit twee cursusboeken en een CD-rom. De cursusboeken<br />

bevatten studietaken met achtergrondinformatie en opgaven<br />

plus een aantal (Engelstalige) artikelen. De studietaken worden ondersteund<br />

met materiaal op de CD: een hoorcollege door Bas Haring, diverse<br />

powerpointpresentaties, een simulatieprogramma en allerlei nuttige<br />

bijlagen.<br />

De cursus heeft een omvang van twee modulen en vervangt de cursussen<br />

Evolutie (N13111) en Fysiologie (N06211). Vanaf september 2009 is het<br />

ook mogelijk een deel van de cursus te volgen: de cursus wordt dan ook<br />

gesplitst aangeboden in twee één-moduuls cursussen, de ene met een<br />

accent op evolutie en de andere op fysiologie. Studiebegeleider is Dennis<br />

Uit de Weerd. De cursus is gemaakt door dr. Johan van Rhijn, bijgestuurd<br />

door een grote klankbordgroep.<br />

28<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009


Eilanden en Evolutie<br />

‘Een kleine wereld op zichzelf; het<br />

grootste deel van haar bewoners, zowel<br />

planten als dieren, wordt nergens anders<br />

gevonden’. Zo omschreef Darwin de<br />

Galápagoseilanden. Hoe kan er op<br />

dergelijke afgelegen plekken zo’n grote<br />

biologische diversiteit zijn? Hoe is het<br />

gesteld met de veelal unieke soorten die<br />

op eilanden voorkomen? Het zijn vragen<br />

die aan bod komen tijdens de landelijke<br />

dag levenswetenschappen in dit<br />

internationale Darwinjaar.<br />

Landelijke dag Levenswetenschappen<br />

Op zaterdag 14 maart 2009 organiseert de faculteit Natuurwetenschappen van 10.00 tot<br />

16.00 uur een landelijke dag Levenswetenschappen in het studiecentrum te Utrecht.<br />

De dag bestaat uit presentaties en discussies rond het thema ‘eilanden en evolutie’, AVMpresentaties,<br />

en cursusbegeleiding. Bij de cursusbegeleiding ligt de nadruk op propedeusecursussen<br />

waaronder de nieuwe cursus Levenswetenschappen (zie pagina 28; red.).<br />

Het ochtendprogramma is opgesteld rond het thema ‘eilanden en evolutie’. Hoe komt het,<br />

vroeg Darwin zich af, dat sommige eilanden zoveel unieke soorten en vormen herbergen?<br />

Anderhalve eeuw na de publicatie van zijn The origin of species zijn we een stuk dichter<br />

bij het antwoord op deze vraag. Hierover gaat de eerste presentatie, door dr. Dennis Uit<br />

de Weerd. In de tweede presentatie staat een typische eilandvorm op een typisch eiland<br />

centraal, namelijk het niet-vliegende waterhoentje van Tristan da Cunha, een eiland<br />

middenin de zuidelijke Atlantische Oceaan. Drs. Dick Groenenberg van het Nationaal<br />

Natuurhistorisch Museum Naturalis zal vertellen over oud DNA en nieuwe ontdekkingen.<br />

Na deze lezingen volgen de presentaties voor de cursus Academische Vaardigheden in<br />

de Milieuwetenschappen (AVM, N61311). Als u een poster wilt presenteren, of een klein<br />

colloquium wilt houden op deze dag, meldt u zich dan aan bij Dennis Uit de Weerd<br />

(dennis.uitdeweerd@ou.nl ).<br />

In de middag worden de volgende cursussen begeleid: Levenswetenschappen, Evolutie,<br />

Fysiologie: adaptatie en milieu, Gedragsbiologie, Biologie van cellen, Scheikunde,<br />

Natuurkunde, en Natuurwetenschappelijke modellen. Voor enkele van deze cursussen<br />

gebeurt dat in combinatie met een andere cursus.<br />

U kunt zich voor deze landelijke begeleidingsdag aanmelden via www.ou.nl > onder<br />

nieuws, of rechtstreeks via een e-mail naar Dennis Uit de Weerd (dennis.uitdeweerd@<br />

ou.nl), met in de onderwerpregel: ‘Landelijke dag levenswetenschappen’. Gelieve bij de<br />

aanmelding aan te geven van welke cursusbegeleiding, onder vermelding van de cursuscode,<br />

u in het middaggedeelte gebruik wenst te maken. Deelname aan de dag is gratis,<br />

inclusief lunch. Aanmelding liefst voor 10 maart.<br />

Begeleiding<br />

Basiscursus scheikunde<br />

In het voorjaarssemester van 2009 is er<br />

een begeleidingscyclus bij de Basiscursus<br />

Scheikunde (N02132). Deze begeleiding zal<br />

plaatsvinden met behulp van een speciale<br />

tool, de virtuele klas. Daarmee krijgt u acht<br />

begeleidingsbijeenkomsten via het internet.<br />

Daarnaast is er één ‘life’ bijeenkomst in<br />

studiecentrum Utrecht<br />

In acht virtuele bijeenkomsten neem de<br />

docent de stof van de cursus door met een<br />

groep studenten: als deelnemer kunt u<br />

vragen stellen, de docent maakt opgaven<br />

met u en diept de verschillende onderwerpen<br />

uit de cursus met u verder uit.<br />

De bijeenkomsten in de virtuele klas duren anderhalf uur. De ‘life’ bijeenkomst in studiecentrum<br />

Utrecht maakt deel uit van de landelijke dag levenswetenschappen (zie hierboven;<br />

red.) Op deze laatste bijeenkomst kunt u ‘spelen’ met verschillende modellen om<br />

zo meer inzicht in molecuul- en kristalstructuren te krijgen.<br />

Voor het werken met de virtuele klas heeft u een computer nodig met (een beetje snelle)<br />

internetaansluiting, een headset (met microfoontje) en eventueel een webcam. U logt in<br />

op de aangegeven tijdstippen in de klas en volgt dan samen met de groep de bijeenkomst.<br />

U hoeft voor de virtuele bijeenkomsten dus niet te reizen. De virtuele bijeenkomsten zijn<br />

gepland op dinsdagavonden van 19.30-21.00 uur. De data zijn: 3/3, 24/3, 7/4, 21/4, 12/5,<br />

26/5, 9/6 en 23/6. De Landelijke dag in het studiecentrum Utrecht is op zaterdag 14/3<br />

(de scheikundebijeenkomst is ’s middags). Als u bent ingeschreven voor de Basiscursus<br />

scheikunde (of dat gaat doen) en u wilt deelnemen aan de begeleiding in de virtuele klas,<br />

geeft u zich dan zo spoedig mogelijk op bij drs. Jikke van Wijnen (jikke.vanwijnen@ou.nl).<br />

Ook met vragen over de begeleiding kunt u bij haar terecht.<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009<br />

29


inf<br />

tentamen<br />

ALGEMEEN<br />

In deze rubriek staan wijzigingen van<br />

tentamendata, tentamenvorm en toegestane<br />

hulpmiddelen.<br />

Deze wijzigingen kunnen het gevolg zijn<br />

van nieuwe cursussen, uit roulatie genomen<br />

cursussen of cursussen die in/uit sys zijn gegaan.<br />

De aanvullingen en wijzigingen borduren<br />

voort op cursus- en/of tentameninformatie die<br />

is opgenomen in de studiegids en/of op de<br />

cursussite (Studienet).<br />

Actuele wijzigingen met betrekking tot cursussen<br />

worden tevens vermeld op de cursussite. Heeft u<br />

toch nog vragen, dan kunt u contact opnemen<br />

met de afdeling Service en informatie.<br />

Aanmeldtermijnen Reguliere<br />

tentamens en sluitingsdata<br />

Aanmelden voor een tentamen doet u door in<br />

te loggen in Mijn account in Studieaanbod en te<br />

klikken op Mijn tentamenaanmeldingen of door<br />

gebruik te maken van een aanmeldingsformulier.<br />

Maakt u gebruik van een formulier dan stuurt u de<br />

aanmelding voor een regulier tentamen naar de<br />

afdeling Tentaminering en certificering in Heerlen.<br />

Een aanmelding voor een sys-tentamen stuurt u<br />

naar het studiecentrum waar u dit sys-tentamen<br />

wilt afleggen. Alleen studenten die in het buitenland<br />

een sys-tentamen maken of studenten die<br />

behoren tot speciale categorieën (bijvoorbeeld<br />

handicap of detentie) kunnen hun sys-aanmelding<br />

sturen naar de afdeling Tentaminering en certificering<br />

in Heerlen. U vindt uitgebreidere informatie<br />

hierover op de website www.ou.nl/tentamen.<br />

Sluitingsdata van de tentamenperioden:<br />

• 6-4 t/m 8-4-2009, sluitingsdatum<br />

11 maart 2009,<br />

• 15-6 t/m 17-6-2009, sluitingsdatum<br />

13 mei 2009,<br />

• 24-8 t/m 26-8-2009, sluitingsdatum<br />

29 juli 2009.<br />

Samenvallende tentamens<br />

Volgens vast beleid van de Commissie mogen er<br />

niet meerdere (regulier schriftelijke) tentamens<br />

op één dag afgelegd worden. In uitzonderlijke<br />

omstandigheden kan de Commissie hiervan afwijken.<br />

De Commissie beoordeelt dit aan de hand<br />

van een schriftelijk, gemotiveerd, verzoek van de<br />

student. De Commissie kan een hardheidsclausule<br />

toepassen voor die studenten die gehinderd worden<br />

in hun studievoortgang door het hanteren<br />

van drie tentamenavonden.Het kan namelijk<br />

voorkomen dat twee cursussen in elke ronde op<br />

dezelfde dag worden afgenomen. Neemt u bij<br />

dergelijke situaties contact op met de afdeling<br />

Service en informatie. Het gaat dan om studenten<br />

die in de problemen komen die niet te wijten zijn<br />

aan de eigen planning. Mocht u uiteindelijk tot<br />

de conclusie komen dat er een aantoonbaar probleem<br />

is, dan kunt u een verzoek indienen bij de<br />

Commissie voor de examens.<br />

Tentamendata uitlopende<br />

cursussen en errata<br />

Met klem adviseren wij studenten kennis te nemen<br />

van de nadere informatie omtrent cursussen die<br />

uit het onderwijsaanbod zijn genomen (dan wel<br />

gereviseerd) en waarvan de laatste tentamenmogelijkheid<br />

plaatsvindt in het academisch jaar<br />

2008-2009. Deze vindt u in de studiegids onder<br />

het hoofdstuk Tentamendata uitlopende cursussen<br />

en niet in <strong>Modulair</strong>. Alleen aanvullingen<br />

hierop worden vermeld in de rubriek van de Commissie<br />

voor de examens in <strong>Modulair</strong>. Deze informatie<br />

vindt u ook op de cursussite. Een overzicht<br />

van de errata op de studiegidsen vindt u op www.<br />

ou.nl/studiegids.<br />

Hulpmiddelen bij tentamens<br />

In november 2008 is het document Hulpmiddelen<br />

bij tentamens gewijzigd. De Commissie voor de<br />

examens heeft de tekst bij artikel 1: ‘Woordenboek’<br />

uitgebreid. Bij alle tentamenzittingen<br />

mogen studenten gebruik maken van een verklarend<br />

woordenboek <strong>Nederland</strong>s of, als <strong>Nederland</strong>s<br />

niet de moedertaal is, een vertalend woordenboek<br />

van de moedertaal naar het <strong>Nederland</strong>s respectievelijk<br />

van het <strong>Nederland</strong>s naar de moedertaal, tenzij<br />

uitdrukkelijk anders vermeld. Het gebruik van<br />

een woordenboek is voor eigen risico.<br />

De tekst over het vertalende woordenboek is<br />

nieuw. Het volledige document Tentamenhulpmiddelen<br />

is te vinden op www.ou.nl/documenten.<br />

Sinds 1 januari 2009 is de tekst met betrekking tot<br />

de hulpmiddelen voor wat betreft ‘wettenbundels’<br />

en ‘jurisprudentiebundels’ verduidelijkt. Op de<br />

oproepbrief en het voorblad van het tentamen is<br />

toegevoegd dat u de meest recente versie van de<br />

betreffende bundel(s) kunt gebruiken bij het<br />

tentamen.<br />

ONDERWIJSWETENSCHAPPEN<br />

O20411 De praktijk van actief leren<br />

In het schema Overzicht stopgezette cursussen<br />

2008-2009 in de <strong>Modulair</strong> van juni 2008 is opgenomen<br />

dat de laatste inleverdatum voor de opdracht<br />

31 augustus 2008 is. Dat is niet juist.<br />

De laatste inleverdatum is 31 augustus 2009.<br />

O28411 E-learning: wat, waarom en hoe?<br />

In het schema Overzicht stopgezette cursussen<br />

2008-2009 in de <strong>Modulair</strong> van juni 2008 is opgenomen<br />

dat de laatste inleverdatum voor de opdracht<br />

31 augustus 2008 is. Dat is niet juist.<br />

De laatste inleverdatum is 31 augustus 2009.<br />

CULTUURWETENSCHAPPEN<br />

C13112 Inleiding in de filosofie<br />

De laatste tentamenmogelijkheid voor deze<br />

cursus is 31 december 2009.<br />

C13122 Inleiding in de filosofie<br />

De Commissie voor de examens heeft besloten<br />

dat de opgaven van het tentamen met ingang<br />

van het tentamen van 16 juni 2009 geheim zijn en<br />

dat de opgaven na het tentamen zullen worden<br />

ingenomen.<br />

INFORMATICA<br />

T25141 Visueel programmeren met Java<br />

Sinds april 2008 mogen enkel de cursusdelen 1, 2,<br />

3 en 4 van het cursusmateriaal bij het tentamen<br />

worden gebruikt als toegestane hulpmiddelen.<br />

Het tentamen is dus geen openboektentamen<br />

meer.<br />

T25151 Objectgeoriënteerd programmeren<br />

in Java 1<br />

Sinds het tentamen van 27 januari 2009 mag bij<br />

het tentamen enkel gebruik worden gemaakt van<br />

‘niet schoon’ cursusmateriaal, d.w.z. de cursusdelen<br />

1, 2, 3 en 4. Het gebruik van uitwerkingen<br />

van oude tentamens is niet toegestaan.<br />

T42231 Objectgeoriënteerd programmeren<br />

met Java<br />

Sinds april 2008 mogen enkel de cursusdelen 1,<br />

2 en 3 van het cursusmateriaal bij het tentamen<br />

worden gebruikt als toegestane hulpmiddelen.<br />

Het tentamen is dus geen openboektentamen<br />

meer.<br />

T42241 Objectgeoriënteerd programmeren<br />

in Java 2<br />

Sinds het tentamen van 26 januari 2009 mag bij<br />

het tentamen enkel gebruik worden gemaakt van<br />

‘niet schoon’ cursusmateriaal, d.w.z. de cursusdelen<br />

1, 2 en 3. Het gebruik van uitwerkingen van<br />

oude tentamens is niet toegestaan.<br />

MANAGEMENTWETENSCHAPPEN<br />

B47311 Enterprise resource planning<br />

Sinds 15 december 2008 in sys.<br />

B65317 en B65817 Controlling<br />

De Commissie voor de examens heeft besloten<br />

dat de opgaven van het regulier schriftelijk tentamen<br />

sinds het tentamen van 26 januari 2009<br />

geheim zijn en dat de opgaven na het tentamen<br />

zullen worden ingenomen.<br />

PSYCHOLOGIE<br />

S08121 Geschiedenis van de psychologie<br />

De Commissie voor de examens heeft besloten<br />

dat de opgaven van het tentamen sinds het<br />

tentamen van 26 januari 2009 geheim zijn en<br />

dat de opgaven na het tentamen zullen worden<br />

ingenomen.<br />

S13121 Onderzoekspracticum kwantitatieve<br />

data-analyse<br />

De Commissie voor de examens heeft besloten<br />

dat de opgaven van het tentamen sinds het<br />

tentamen van 26 januari 2009 geheim zijn en<br />

dat de opgaven na het tentamen zullen worden<br />

ingenomen.<br />

S24221 Onderzoekspracticum nonparametrische<br />

data-analyse<br />

De Commissie voor de examens heeft besloten<br />

dat de opgaven van het tentamen sinds het<br />

tentamen van 26 januari 2009 geheim zijn en<br />

dat de opgaven na het tentamen zullen worden<br />

ingenomen.<br />

S31211 Onderzoekspracticum observatie<br />

en interview<br />

Sinds het tentamen van 4 november 2008 bestaat<br />

tentamen uit meerkeuzevragen en open vragen.<br />

Zie de cursussite voor nadere informatie.<br />

RECHTSWETENSCHAPPEN<br />

R16341 Rechtsbescherming tegen de overheid<br />

Met ingang van het tentamen van 6 april 2009 is<br />

het tentamen geen openboektentamen meer. U<br />

mag bij het tentamen enkel gebruikmaken van<br />

een niet-geannoteerde wettenbundel en een<br />

‘schoon’ verklarend <strong>Nederland</strong>s woordenboek.<br />

R19331 Huurrecht<br />

De inschrijving voor deze cursus is inmiddels stopgezet.<br />

De resterende tentamendatum voor het<br />

regulier schriftelijk tentamen is 6 april 2009.<br />

R25231 Faillissementsrecht<br />

De inschrijving voor deze cursus is inmiddels stopgezet.<br />

De resterende tentamendatum voor het<br />

regulier schriftelijk tentamen is 6 april 2009.<br />

R36232 Bestuursrecht<br />

Met ingang van het tentamen van 16 juni 2009<br />

is het tentamen geen openboektentamen meer.<br />

U mag bij het tentamen enkel gebruikmaken van<br />

een niet-geannoteerde wettenbundel en een<br />

‘schoon’ verklarend <strong>Nederland</strong>s woordenboek.<br />

Daarnaast komt de opdracht (het schrijven van en<br />

annotatie) met ingang van die datum te vervallen.<br />

30<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009


afgest<br />

deerden<br />

Sys-tentamentijden<br />

studiecentra<br />

CULTUURWETENSCHAPPEN<br />

Wo bacheloropleiding Algemene<br />

cultuurwetenschappen<br />

dhr. J.A. Follens (BA), Bazel, België<br />

Afstudeeropdracht: Jheronimus Bosch. Traditie<br />

versus vernieuwing. Traditionele iconografische<br />

elementen in Bosch’ Laatste Oordeeldrieluik in<br />

Wenen.<br />

mw. A.E.P. Huisman-van Gent (BA), Gemert<br />

Afstudeeropdracht: Infrastructurele knelpunten<br />

en de opkomst van de <strong>Nederland</strong>se nationale<br />

identiteit in de provincie Limburg, 1893-1918.<br />

mw. N.A.M.J.W. Schuermans-Ceulemans (BA),<br />

Haelen<br />

Afstudeeropdracht: “Une union intime et complète”?<br />

mw. A.C. Terlouw-van der Kruk (BA), Zoeterwoude<br />

Afstudeeropdracht: Veranderende beeldvorming<br />

in de <strong>Nederland</strong>se literatuurgeschiedschrijving.<br />

Onderzoek naar de verschuiving in beeldvorming<br />

in de <strong>Nederland</strong>se literatuurgeschiedschrijving op<br />

grond van de beschrijvingen van Reinaert de vos.<br />

mw. M. Weijers-Koning (BA), Leiderdorp<br />

Afstudeeropdracht: Verstandshuwelijk: gedoemd<br />

tot mislukken? De historische beeldvorming<br />

van de unificatiepolitiek tijdens het Verenigd<br />

Koninkrijk der <strong>Nederland</strong>en van 1815-1830.<br />

mw. C.H.A. Willemsen-Tabak (BA), Gemert<br />

Afstudeeropdracht: ‘Limburg, een enigzins merkwaardige<br />

provincie’. De ontwikkeling van een<br />

<strong>Nederland</strong>s nationaal gevoel bij de Limburgse<br />

bevolking in de periode 1874-1893.<br />

Wo masteropleiding Algemene cultuurwetenschappen<br />

mw. I. Diependaal-Meijer (MA), Zaltbommel<br />

Afstudeeropdracht:Veranderende<br />

Vrijetijdsbesteding en Cultuurhistorisch erfgoed.<br />

Museum Slot Loevestein, veranderende representaties<br />

van het verleden, 1985-2007.<br />

mw. A. Heesen (MA), Groningen<br />

Afstudeeropdracht: Horizon en Panorama. De<br />

filosofische hermeneutiek van H.-G. Gadamer en<br />

de schriftuurkunst van Cy Twombly.<br />

dhr. A.A.M. Kouwenhoven (MA), Nieuwveen<br />

Afstudeeropdracht: Visies op het Stedelijk, de<br />

bouwinitiatieven in vergelijkend perspectief.<br />

mw. H.K.J. Raven-Slot (MA), Hooghalen<br />

Afstudeeropdracht: Vrijetijdsbesteding in<br />

perspectief. Van caravan tot villa. Een onderzoek<br />

naar de betekenis van een tweede huis in<br />

<strong>Nederland</strong> tussen 1950-2008.<br />

dhr. T. Schell (MA), Stellendam<br />

Afstudeeropdracht: ‘I shall find it hard to condense<br />

within reasonable limits my objections to<br />

this argument’. De correspondentie tussen Gilbert<br />

Ryle en Robin George Collingwood.<br />

dhr. J.H. Schoemakers (MA), Melick<br />

Afstudeeropdracht: Modernisering van het<br />

platteland via industrialisatie. De effecten van het<br />

sociaal-cultureel beleid van de overheid dat de<br />

industrialisatie van de regio Noord-Limburg in de<br />

periode 1950-1965 flankeerde.<br />

INFORMATICA<br />

Wo bacheloropleiding Informatica<br />

dhr. M.L.H.M.J. van den Camp (BSc), Maastricht<br />

mw. M.E. Hengstmengel (BSc), Maarsbergen<br />

dhr. R.M. Taal (BSc), Voorburg<br />

dhr. W.J.L. Vandersmissen (BSc), Wilsele, België<br />

dhr. J.H.A. Wierenga (BSc), Deventer<br />

MANAGEMENTWETENSCHAPPEN<br />

Wo bacheloropleiding Management, organisatie<br />

en bestuur<br />

dhr. W.J. Bel (BSc), Rotterdam<br />

Wo masteropleiding Computer Science<br />

dhr. M.H. Luykx (MSc), Amsterdam <br />

Afstudeeropdracht: Automatische multiclass en<br />

multilabel tekstclassificatie bij veel klassen.<br />

Wo masteropleiding Accounting and Finance<br />

dhr.V.D. Kichari (MSc),<br />

Afstudeeropdracht: De invloed van<br />

Organizational Pressure & Disloyalty op de<br />

Escalation Trap. Een survey onder in <strong>Nederland</strong><br />

gevestigde ondernemingen inzake een desinvesteringsbeslissing.<br />

dhr. D. van Os (MSc), Pijnacker<br />

Afstudeeropdracht: Toepassing van het duale<br />

accounting systeem in <strong>Nederland</strong>. Heeft het<br />

naast elkaar bestaan van de IFRS-standaard en<br />

de Dutch GAAP-standaard er toe geleid dat de<br />

jaarrekeningen van <strong>Nederland</strong>se ondernemingen<br />

onderling niet meer vergelijkbaar zijn?<br />

Wo masteropleiding Business Process Management<br />

and IT<br />

dhr. R.A. Diaz Murillo (MSc), Alphen aan den Rijn<br />

Afstudeeropdracht: Invloed op de fasering van de<br />

six sigma kritische succes factoren.<br />

dhr. S. Kleiweg (MSc), Culemborg<br />

Afstudeeropdracht: ERP-implementatieproject:<br />

activiteiten en mankosten bij het cluster organizational<br />

and system design.<br />

dhr. W.M. Suijkerbuijk (MSc), Philipsland<br />

Afstudeeropdracht: De weg naar een optimaal<br />

investeringsbeleid van IT-activiteiten in een<br />

bedrijf.<br />

dhr. A.L. Tee (MSc), Rotterdam<br />

Afstudeeropdracht: Onderzoek naar stuurmechanismen<br />

in zorgprocessen. Beïnvloeding van<br />

verspilling in strabismuszorgproces.<br />

Wo masteropleiding Public Management an d Policy<br />

dhr. P.P.B. Wisman (MSc), Hoorn<br />

Afstudeeropdracht: Beyond Budgeting lokaal<br />

bekeken.<br />

Wo-masteropleiding Strategy and Organization<br />

mw. G.S. Deschacht (MSc), Zwevegem, België<br />

Afstudeeropdracht: The motivation to change.<br />

Welke voorwaarden faciliteren het toeëigenen<br />

van een organisatieverandering?<br />

dhr. J.A.C. van Enckevort (MSc), Breda<br />

Afstudeeropdracht: De uitrol van procesgericht<br />

werken: van binnen naar buiten. Een onderzoek<br />

naar de kritische randvoorwaarden voor de invoering<br />

van procesgericht werken.<br />

Vervolg op pagina 32<br />

ALKMAAR<br />

telefoon: 072-5155114<br />

di 18.00-21.00 uur (even<br />

weken),<br />

wo 14.00-17.00 uur,<br />

do 18.00-21.00 uur<br />

(oneven weken),<br />

za 09.30-12.30 uur.<br />

AMSTERDAM<br />

telefoon: 020-5788411<br />

telefoon sys: 020-5788429<br />

di 14.00-17.00/<br />

18.30-21.30 uur,<br />

do 14.00-17.00 (elke week)/<br />

18.30-21.30 uur (even<br />

weken),<br />

za 10.00-13.00 uur.<br />

BREDA<br />

telefoon: 076-5711608<br />

ma 18.00-21.00 uur,<br />

even weken<br />

do 18.00-21.00 uur<br />

za 10.00-13.00 uur<br />

(oneven weken).<br />

DEN HAAG<br />

telefoon: 070-3614701<br />

ma 17.30-20.30 uur,<br />

do 14.30-17.30 uur,<br />

za 09.30-12.30 uur.<br />

PROVINCIAAL STEUN-<br />

PUNT DRENTHE<br />

telefoon: 0591-853265<br />

di 14.00-17.00 /<br />

18.00-21.00 uur,<br />

wo 14.00-17.00/<br />

18.00-21.00 uur,<br />

do 09.30-12.30 uur,<br />

vr 09.30-12.30 uur.<br />

EINDHOVEN<br />

telefoon: 040-2472901<br />

do 18.15-21.15 uur,<br />

za 09.15-12.15 uur.<br />

ENSCHEDE<br />

telefoon: 053-4871680<br />

do 18.30-21.30 uur,<br />

vr 09.30-12.30.<br />

PROVINCIAAL STEUN-<br />

PUNT FRIESLAND<br />

telefoon: 058-2511585<br />

di 18.00-21.00 uur,<br />

wo 10.00-13.00 uur,<br />

do 18.00-21.00 uur.<br />

GRONINGEN<br />

telefoon: 050-3138300<br />

di 18.30-21.30 uur,<br />

do 14.30-17.30 uur,<br />

za 10.30-13.30 uur.<br />

NIJMEGEN<br />

telefoon: 024-3612000<br />

di 14.30-17.30/<br />

18.30-21.30 uur,<br />

wo 18.30-21.30 uur,<br />

do 18.30-21.30 uur,<br />

vr 09.30-12.30 uur.<br />

PARKSTAD LIMBURG<br />

telefoon: 045-5762100<br />

di 13.30-16.30/<br />

18.30-21.30 uur,<br />

wo 13.30-16.30/<br />

18.30-21.30 uur<br />

vr 09.30-12.30 uur.<br />

ROTTERDAM<br />

telefoon: 010-2771480.<br />

ma 18.00-21.00 uur,<br />

di 18.00-21.00 uur,<br />

do 14.00-17.00 uur,<br />

za 09.00-12.00 uur.<br />

UTRECHT<br />

telefoon: 030-2511827<br />

ma 14.00-17.00/<br />

18.30-21.30 uur,<br />

do 14.00-17.00/<br />

18.30-21.30 uur,<br />

vr 09.30-12.30 uur.<br />

PROVINCIAAL STEUNPUNT<br />

ZEELAND<br />

telefoon: 0118-489714<br />

wo 18.00-21.00 uur.<br />

ZWOLLE<br />

telefoon: 038-4297610<br />

wo 14.00-17.00/<br />

19.00-22.00 uur,<br />

za 10.00-13.00 uur.<br />

Vlaanderen<br />

ANTWERPEN<br />

telefoon: 032-204771<br />

di 13.00-16.00 uur,<br />

wo 09.30-12.30 uur,<br />

do 18.00-21.00 uur.<br />

BRUSSEL<br />

telefoon: 026-293784<br />

do 13.00-16.00 uur.<br />

DIEPENBEEK<br />

telefoon: 011-268162<br />

wo 13.30-16.30 uur,<br />

za 09.30-12.30 uur.<br />

GENT<br />

telefoon: 09-2648564<br />

ma 18.00-21.00 uur,<br />

wo 13.30-16.30 uur,<br />

vr 09.30-12.30 uur.<br />

KORTRIJK<br />

telefoon: 056-246139<br />

di 18.15-21.15 uur.<br />

LEUVEN<br />

telefoon: 016-327737<br />

Op maandagen en donderdagen,<br />

steeds in afwisseling<br />

van 14.00 tot 17.00 uur en<br />

van 17.00 tot 20.00 uur.<br />

Dus elke week twee dagen,<br />

maar de uren wisselen elke<br />

sessie. Kijkt u opwww.avnet.<br />

kuleuven.be/ou/sys voor de<br />

precieze informatie.<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009<br />

31


afgest<br />

deerden<br />

dhr. G.F.L.C.H. de Groot (MSc), Steenbergen<br />

Afstudeeropdracht: Reflecteren op Bewogen<br />

Beweging.<br />

mw. I.A.W. Lansu (MSc), Schiedam<br />

Afstudeeropdracht: De afweging om wel of geen<br />

opleidingsbeleid te voeren in het midden- en<br />

kleinbedrijf.<br />

dhr. T. van Loon (MSc), Maarssen<br />

Afstudeeropdracht: IT Offshore Sourcing.<br />

Beweegredenen, verwachtingen en ervaringen.<br />

mw. A.M. Ootjers (MSc), Apeldoorn<br />

Afstudeeropdracht: Interventies bij reorganisaties.<br />

Een onderzoek naar framing en interventies<br />

van managers om de door hen gewenste effecten<br />

te bereiken bij reorganisaties.<br />

dhr. E.A. Peters (MSc), Amsterdam<br />

Afstudeeropdracht: Wat is de bijdrage van<br />

Scenario Planning en Zelfsturende Teams aan<br />

de strategievorming van bedrijven in de Sociale<br />

Werkvoorziening?<br />

dhr. H.W.A. Sturkenboom (MSc), ’s-Gravenhage<br />

Afstudeeropdracht: Kritische succesfactoren<br />

bij de invoering van competentiemanagement<br />

binnen de bedrijfsmatig onroerendgoed consultancy.<br />

dhr. E.S. Visser (MSc), Teteringen<br />

Afstudeeropdracht: Hoe ‘landt’ een LEAN/TOC<br />

verandering bij een IT-afdeling van een financiële<br />

instelling? Een longitudinale meting van betekeniswolken.<br />

Wo-masteropleiding Supply Chain Management<br />

dhr. R.A.J. Wesdorp (MSc), Geleen<br />

Afstudeeropdracht: Interdependencies in the<br />

Humanitarian Relief Chain.<br />

NATUURWETENSCHAPPEN<br />

Wo bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen<br />

dhr. H.G. Kuijpers (BSc), Eindhoven, major<br />

gezondheid<br />

Afstudeeropdracht: Methodes om de duurzaamheidprestatie<br />

bij de <strong>Open</strong> <strong>Universiteit</strong> <strong>Nederland</strong><br />

te meten.<br />

dhr. J.M.G. Peters (BSc), Heerlen, major natuurwetenschappen<br />

Afstudeeropdracht: Gevolgen van de invoering<br />

van de Kaderrichtlijn Water: Risico-inventarisatie<br />

voor bedrijven in Limburg.<br />

Wo masteropleiding Milieu-natuurwetenschappen<br />

dhr. H.H.T.J. Blaas (MSc), Bilthoven<br />

Afstudeeropdracht: Integrated modelling of economic<br />

activities, use of energy and the impact of<br />

urban air pollution on health.<br />

mw. D.M. Hendrickx (MSc), Schelle, België<br />

Afstudeeropdracht: Karakterisatie en stimulatie<br />

van het afbraakpotentieel van vluchtige organische<br />

chloorkoolwaterstoffen in de aquifer van de<br />

Zenne-site te Vilvoorde-Machelen.<br />

PSYCHOLOGIE<br />

Wo-bacheloropleiding Psychologie, afstudeerrichting<br />

arbeids- en organisatiepsychologie<br />

mw. C.H. Klijnsoon-Koelman (BSc), Dordrecht<br />

mw. D.H.J.M. de Kroon-Visser (BSc), Andijk<br />

mw. G.A. Leusink (BSc), Dordrecht<br />

mw. M.L.V. Muris (BSc), Rotterdam<br />

Wo-bacheloropleiding Psychologie, afstudeerrichting<br />

gezondheidspsychologie<br />

mw. I.H. Ariens (BSc), Zeewolde<br />

dhr. G.A.M. Bouwmans (BSc), Langenboom<br />

mw. M.J. Krekt (BSc), Rotterdam<br />

mw. H. van Lieshout-Bax (BSc), ’s-Hertogenbosch<br />

mw. R.R. Stehle (BSc), Oldenburg, Duitsland<br />

mw. E.S. de Winter-Meijers (BSc), Rotterdam<br />

mw. D. Saft-Schreuders (BSc), Mierlo<br />

Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting<br />

arbeids- en organisatiepsychologie<br />

mw. A.J. van de Graaf (MSc), Geldermalsen<br />

Afstudeeropdracht: Ben ik Lid van de Groep?<br />

Ervaren inclusie als Moderator van de Relatie<br />

tussen Procedurele Rechtvaardigheid en<br />

Organizational Citizenship Behavior.<br />

mw. R.A.W. Hezemans (MSc), Amsterdam<br />

Afstudeeropdracht: Optimalisatie van de selectieprocedure<br />

van callcenter agents.<br />

mw. B.B. Joosse-Wijtzes (MSc), Berkel en<br />

Rodenrijs<br />

Afstudeeropdracht: De invloed van Coping op<br />

de Relatie tussen Pesten en Gezondheid van<br />

Werknemers.<br />

mw. A.M. Kuiper-Cazander (MSc),‘s-Gravenhage<br />

Afstudeeropdracht: Sekseverschillen in het<br />

Omgaan met Stress.<br />

mw. R. Uittenbogaard (MSc), Kerkwerve<br />

Afstudeeropdracht: De invloed van<br />

Opvoedkenmerken op de Intentie van Ouders om<br />

Maatregelen te Treffen tegen Cyberpesten.<br />

dhr. D. Wilms (MSc), Haarlem<br />

Afstudeeropdracht: Het Effect van<br />

Taakkenmerken op de Intrinsieke Motivatie<br />

en Arbeidssatisfactie en de Rol van<br />

Persoonsgerelateerde Groeibehoefte bij<br />

Preventiemedewerkers Werkzaam in de Transport<br />

en Logistiek Sector.<br />

Wo masteropleiding Psychology, afstudeerrichting<br />

gezondheidspsychologie<br />

mw. M.N.A.A. Elderman (MSc), Leiderdorp<br />

Afstudeeropdracht: Werkmotivatie in het Contact<br />

Met Ouders en Vrijwilligers.<br />

dhr. M.G. Klein (MSc), Rotterdam<br />

Afstudeeropdracht: Objectieve versus Subjectieve<br />

Omgevingsdeterminanten en hun Samenhang<br />

met Beweeggedrag.<br />

mw. T.W.M. Rijkschroeff-Ullenbroeck (MSc),<br />

Nijmegen<br />

Afstudeeropdracht: Dagelijkse Stress, Rumineren<br />

en Zelfwaardering bij Jonge Adolescenten in<br />

Relatie tot Negatief Affect en Depressie.<br />

dhr. D.W.J. Ysebaert (MSc), Roeselare, België <br />

Afstudeeropdracht: De Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken<br />

en Cyberpesten bij 10 tot<br />

16-jarigen.<br />

RECHTSWETENSCHAPPEN<br />

Wo-bacheloropleiding <strong>Nederland</strong>s Recht<br />

dhr. M.J. Eggink (LLB), Arnhem<br />

dhr. W.T. van der Wal (LLB), Rijperkerk<br />

Wo-masteropleiding <strong>Nederland</strong>s Recht<br />

dhr. E.G.P. Berfelo (LLM), ‘s-Gravenhage<br />

Scriptie: Verbod op gezichtsbedekkende kleding<br />

in (semi)-openbare ruimten. Het recht van<br />

vrijheid van godsdienst en het gelijkheidsbeginsel<br />

versus de verantwoordelijkheid van de overheid<br />

voor handhaving van de openbare orde, de<br />

veiligheid en de bescherming van burgers.<br />

dhr. J.P.A. van der Gragt (LLM), Alkmaar<br />

Scriptie: Arbeidsrechtelijke mogelijkheden van de<br />

werkgever indien een werknemer weigert mee te<br />

werken aan zijn re-integratie.<br />

dhr. O. van Middendorp (LLM), Druten<br />

Scriptie: Geen schijn van kans? Is een beroep door<br />

de werkgever op bewuste roekeloosheid van de<br />

werknemer in art. 7:658 BW lid2 kansloos? Of zijn<br />

er ontwikkelingen in wetgeving en rechtspraak<br />

richting meer eigen verantwoordelijkheid van de<br />

werknemer?<br />

mw. B. Osinga (LLM), Leeuwarden<br />

Scriptie: Dominee in dienst! Een juridisch onderzoek<br />

naar de mogelijkheden van werknemerschap<br />

voor predikanten van de Protestantse Kerk<br />

in <strong>Nederland</strong>.<br />

dhr. M.J. Roelse (LLM), Vlissingen<br />

Scriptie: De uitkeringstest en de bestuurdersaansprakelijkheid<br />

in het nieuwe bv-recht. Artikel<br />

2:216 BW onder het vergrootglas. Een vennootschappelijke<br />

scriptie.<br />

Vrije wetenschappelijke masteropleiding<br />

dhr. H.C. Bos, (LLM), Veenendaal, vrije wetenschappelijke<br />

masteropleiding <strong>Nederland</strong>s recht<br />

Scriptie: De bestuurlijke boete en (of) de<br />

OM-afdoening. Op naar een slagvaardiger<br />

bestuur?<br />

Bij deze student werd aan het behaalde<br />

getuigschrift de waardering met Lof toegekend.<br />

In <strong>Modulair</strong> 3 werd abusievelijk niet vermeld dat<br />

aan het behaalde getuigschrift van dhr. M.H.<br />

Luykx de waardering met Lof toegekend werd.<br />

Ter rectificatie hebben wij hem opnieuw<br />

opgenomen.<br />

32<br />

<strong>Modulair</strong> 6 februari 2009

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!