dimensie - Dimension 3

Thematische fiche
CRISIS in
de Sahel
© European Union
Doordat ze voedingstoffen uit de diepere
bodemlagen opzuigen, kunnen bomen de opbrengst
verhogen. Ze zijn ook beter bestand tegen extreem
weer en leveren brandhout.
(2) Duurzaam bodembeheer. De bodem is de sleutel.
Goede zorg voor de bodem maakt dat hij beter
water vasthoudt en dat er bij hevige regen minder
waardevolle bodempartikels wegstromen (= erosie).
Ook muurtjes kunnen erosie tegengaan.
(3) Duurzaam waterbeheer en bevloeiing. Water
moet opgevangen worden en waterputten kunnen
water leveren voor bevloeiing.
(4) De nomadische veehouders mogen niet uit het
oog verloren worden. Hun systeem is uitstekend
aangepast aan droge gebieden. Ze moeten zich
echter vrij kunnen bewegen en beschikken over
gemeenschappelijk graasland en waterpunten.
(5) Betere infrastructuur waaronder wegen.
(6) Men is volop bezig met betere waarschuwingssystemen
om de crisissen beter te voorzien. Noodprogramma’s
kunnen dan vroeger in werking treden.
Sociaal:
(1) Het Wereldvoedselprogramma WFP dat wereldwijd
voedselhulp verstrekt, probeert meer en meer
voedsel aan te kopen bij kleine lokale boeren. Dat
verstoort de prijzen minder en de boeren krijgen extra
inkomen.
© European Union
(2) Noodhulp (korte termijn) en ontwikkelingssamenwerking
(lange termijn) moeten beter samenwerken
vanuit een gemeenschappelijke langetermijnvisie.
Zeker een regio als de Sahel verdient blijvende
aandacht. De regio is immers continu in crisis, droogtes
zullen er blijven voorkomen. Toch is de internationale
gemeenschap er globaal weinig actief.
(3) Al zijn ze moeilijk te bereiken, zonder aandacht
voor de meest kwetsbaren is geen duurzame oplossing
mogelijk. Bij hen ligt het zwaartepunt van elke hongersnood
en zij zijn het die naar de steden vluchten.
Om hun weerbaarheid te verhogen experimenteert
men met kleine geldelijke toelagen of loonwerk, waarmee
ze voedsel kunnen kopen op de lokale markt.
Dat lijkt goed te werken en is goedkoper dan grootse
noodhulpoperaties. Met 'warrantage', een soort pandjessysteem,
moet de kwetsbare boer zijn oogst niet
onmiddellijk tegen een lage prijs verkopen. Tegen een
vergoeding laat hij een deel van zijn oogst achter in
een stockeerplaats. Hij kan daarmee dringende zaken
betalen. Tijdens het dure tussenseizoen kan hij de
opgeslagen oogst voor een degelijke prijs verkopen
en zijn vergoeding terugbetalen. Vrouwen zijn extra
kwetsbaar. Ze hebben nood aan extra ondersteuning
en voorlichting (over voeding, gezinsplanning).
(4) Goed bestuur is een interne kwestie maar hulpgevende
landen hebben wel een invloed. Ze kunnen
de besteding van hun geld van nabij opvolgen en
staatsinstellingen helpen uitbouwen. In Mali werkt
België aan decentralisatie: de lokale besturen die
dichter bij de mensen staan, krijgen meer beslissingsmacht.
Ze kunnen bijvoorbeeld de broodnodige
landrechten organiseren zodat er duidelijkheid
is over landeigendom en landgebruik. Zo weten de
veehouders welk land ze mogen begrazen, en weet
de boer dat het de moeite loont in zijn land te investeren.
De civiele samenleving (waaronder boerenorganisaties)
moet ondersteund worden.
(5) Coherentie van het internationale beleid. Ontwikkelingssamenwerking
brengt weinig verandering
als de armsten steeds opnieuw de dupe zijn van het
internationale economische beleid: open markten,
prijsschommelingen, speculatie. De internationale
gemeenschap moet ook werk maken van milieuzorg
en de strijd tegen de klimaatverandering.
De Sahellanden zijn als het ware een laboratorium
voor kwetsbaarheid. Succes in deze regio zou een
enorme stap betekenen voor de hele wereld.
Chris Simoens
Voornaamste bronnen : The Sahel Working Group : “Beyond any drought” (2005)
en “Escaping the Hunger Cycle – Pathways to Resilience in the Sahel” (2011).
Met ‘geld voor werk’ kunnen de kwetsbaren voedsel kopen. Hier bouwen
ze een dijk om water vast te houden om het land te bevloeien.
online
www.grap3a.be
www.cilss.bf
www.lasdel.net
18 NOVEMBER-DECEMBER 2012 I dimensie 3