oratie Prins 1..21 - Oratiereeks

moeten doen zal nog uitgezocht moeten worden, en professor Peter Reiss regisseert
sinds kort een groot onderzoek op onze poli naar deze langetermijnproblemen.
Hoe het ook zij, in 1995 had niemand durven voorspellen dat veroudering
een probleem zou kunnen worden op de HIV-polikliniek.
Maar veroudering is niet het enige waar we mee te stellen hebben. Ook een
aantal bijkomende infecties, co-infecties, worden steeds belangrijker.
In de eerste plaats heeft 5% van onze HIV-patiënten ook een actieve hepatitis
B-infectie en een vergelijkbaar percentage een hepatitis C-infectie, virusinfecties
die leverontsteking geven. Nog verontrustender dan deze hepatitisvirussen
is het feit dat bijna alle HIV-positieve homomannen geïnfecteerd zijn met
HPV, het humane papillomavirus. Dit virus komt veel voor onder de bevolking,
je loopt het op als je seksueel actief wordt, maar vrijwel altijd ruimt het
lichaam het ook weer op. In een enkel geval blijft het virus aanwezig en het kan
dan bij vrouwen baarmoederhalskanker geven. Dit virus kent u vast van de
vaccinatiecampagne van het afgelopen voorjaar. Het blijkt nu dat bij vrijwel
alle HIV-positieve homomannen HPV in en rond de anus aanwezig is. Omdat
het slijmvlies rond de anus identiek is aan het slijmvlies van de baarmoederhals,
geeft het HPV-virus daar vergelijkbare afwijkingen. Dit kan dan ook uiteindelijk
aanleiding geven tot anuskanker.
Wat wij nu zien is dat HIV-positieve homomannen een honderdvoudig risico
lopen op het ontwikkelen van anuscarcinoom. De vraag is dus of je patiënten
moet screenen op voorloperstadia van kanker. Dit blijkt inderdaad mogelijk
te zijn, geheel vergelijkbaar met het uitstrijkje zoals uitgevoerd bij
vrouwen. Het grote probleem is dat we bij vrouwen met een afwijkend uitstrijkje
goed weten wat er moet gebeuren, maar dat we dat totaal nog niet
weten van afwijkende uitstrijkjes van de anus. Om deze reden loopt er sinds
ruim een jaar een groot onderzoek bij homomannen onder behandeling op de
HIV-poli van het AMC, in samenwerking met dermatoloog Henry de Vries.
Screening op voorstadia van anuskanker is een kunst apart. Arts-onderzoeker
Olivier Richel heeft dit geleerd in Duitsland, en is nu sinds een jaar patiënten
aan het screenen. Hij heeft inmiddels ruim tweehonderd patiënten gescreend,
en tot onze grote verontrusting zijn bij 40% van de onderzochte mannen voorstadia
van kanker aantoonbaar. Oliviers promotieonderzoek behelst het uitzoeken
van de beste behandeling van dergelijke voorstadia. Die antwoorden
hebben we nodig voordat screenen onderdeel van de standaardpraktijk wordt.
Hepatitis B en C en HPV zijn de belangrijkste co-infecties, maar ook seksueel
overdraagbare aandoeningen zoals chlamydia en syfilis komen weer steeds
meer voor. Samen met de patiëntenorganisaties moeten we nadenken hoe we
dat enigszins kunnen indammen.
6 JAN PRINS