Download - Gemeente Olst-Wijhe

Olst-Wijhe, 25 juni 2009
doc. nr.: 0943-18-RU-UK
Beleidsevaluatie Rood voor rood

Inhoud
1. Inleiding..................................................................................................................................... 3
2. Rood voor rood aanvragen in de gemeente...............................................................................4
2.1 Aantal aanvragen en overeenkomsten.................................................................................. 4
2.2 Ervaring met het beleid........................................................................................................ 5
3. Thema’s.....................................................................................................................................6
3.1 Communicatie......................................................................................................................6
3.1.1 Spelregels.......................................................................................................................6
3.1.2 Planning.........................................................................................................................6
3.1.3 Contactpersoon Rood voor rood....................................................................................6
3.1.4 Gebiedscoördinator.......................................................................................................6
3.2 De beleidsregels................................................................................................................... 7
3.2.1 Plek compensatiekavel................................................................................................... 7
3.2.2 Grootte compensatiekavel............................................................................................. 7
3.2.3 Inhoud compensatiewoning.......................................................................................... 7
3.2.4 Minimale oppervlakte te slopen gebouwen................................................................... 7
3.2.5 Eerder gesloopte bebouwing ......................................................................................... 8
3.2.6 Combinatie locaties....................................................................................................... 8
3.2.7 Te behouden oppervlakte bijgebouwen.........................................................................9
3.2.8 Landbouwontwikkelingsgebieden................................................................................ 10
3.2.9 Ontmenging................................................................................................................ 10
3.3 Ruimtelijke kwaliteit ............................................................................................................ 11
3.3.1 Verbetering ruimtelijke kwaliteit.................................................................................... 11
3.3.2 Voorbeelden .................................................................................................................12
3.3.3 Ervenconsulent.............................................................................................................12
3.3.4 Relatie met bouwplan compensatiewoning..................................................................12
3.4 Financiële consequenties....................................................................................................13
3.4.1 Taxatie compensatiekavel.............................................................................................13
3.4.2 Sloopkosten ................................................................................................................ 14
3.4.3 Overige kosten ............................................................................................................ 14
3.4.4 Landschapsfonds........................................................................................................ 16
3.4.5 Privaatrechtelijke overeenkomst Rood voor rood ........................................................ 16
3.5 Gemeentelijke organisatie...................................................................................................17
3.5.1 Afstemming binnen gemeente......................................................................................17
3.5.2 Afstemmen met andere plannen ..................................................................................17
3.5.3 Handhaving ..................................................................................................................17
3.5.4 Procedure .....................................................................................................................18
4. Conclusie................................................................................................................................. 19
Beleidsevaluatie Rood voor rood 2 van 19

1. Inleiding
Aanleiding
Begin 2006 is de deelnotitie VAB: Rood voor rood vastgesteld. Afgelopen jaren is ervaring
opgedaan met de toepassing van Rood voor rood, de provincie heeft een aantal wijzigingen in
haar beleid doorgevoerd, de wetgeving op het gebied van de ruimtelijke ordening (Wro) en
grondexploitatie is gewijzigd, de gemeente heeft een landschapsontwikkelingsplan (LOP)
opgesteld en voert een herziening van het bestemmingsplan buitengebied uit waarvoor een
Nota van Uitgangspunten is vastgesteld. Aanleiding om de deelnotitie tegen het licht te houden
en eventueel op een aantal punten te actualiseren of aan te passen.
Doel
Het uitvoeren van de evaluatie heeft tot doel om de werking van het Rood voor rood beleid in de
gemeente tegen het licht te houden en af te wegen of er verbeteringen zijn door te voeren.
Hiervoor zullen voorstellen gedaan worden.
Het doorvoeren van deze voorstellen in het beleidskader leidt tot een actueel beleidskader dat
als basis kan dienen voor toetsing van aanvragen in het kader van Rood voor rood.
Werkwijze
Een terugblik over de aanvragen leert hoe het Rood voor rood beleid werkt in de praktijk. Wordt
er gewerkt aan de doelen die de gemeente met dit beleid voor ogen had? Informatie wordt
gehaald uit het overzicht van aanvragen in de gemeente, ervaring binnen de vakgroep van
andere vakgroepen, ervaring bij de buurgemeenten Deventer en Raalte en de onlangs
uitgevoerde evaluatie van de provincie.
Uit analyse van de diverse onderwerpen die hieruit naar boven komen, blijkt mogelijk een wens
tot verbetering. Indien dat zo is, worden hier voorstellen voor aanpassing in het beleidskader
gedaan. Het kan ook zijn, dat niet zozeer aanpassing van het beleid nodig is, maar wel
bijvoorbeeld de uitvoering hiervan of de communicatie hierover.
Op dit moment worden geen interviews gehouden met deelnemers aan de Rood voor rood
regeling. De knelpunten zijn intern bekend (ook aangegeven knelpunten door initiatiefnemers en
adviesbureaus). Ook is het aantal gerealiseerde Rood voor roodprojecten nog beperkt. De
provincie heeft afgelopen jaar een evaluatie gehouden over het Rood voor rood beleid waar
verschillende aspecten naar boven zijn gekomen. De provincie heeft interviews gehouden met
provinciale en gemeentelijke politici, ambtenaren en deelnemers aan de Rood voor rood
regeling. Het beeld dat hieruit naar voren kwam is zeer herkenbaar voor de situatie in Olst-
Wijhe.
Beleidsevaluatie Rood voor rood 3 van 19

2. Rood voor rood aanvragen in de gemeente
2.1 Aantal aanvragen en overeenkomsten
Op het moment (juni 2009) zijn er zes Rood voor roodovereenkomsten gesloten in de
gemeente. Dat zijn de locaties Wechterholt 31, Steunenbergerweg 7/7a, Hogeweg 22,
Steunenbergerweg 1, Kappeweg 3a en Diepenveenseweg 16. In totaal gaat het om een
oppervlakte van 8000 m2 aan gesloopt oppervlak.
Op meerdere locaties heeft sloop van landschapsontsierende bebouwing plaatsgevonden. Op
één locatie wordt momenteel gebouwd. Voor het overige heeft de bouw van de
compensatiewoningen nog niet plaatsgevonden. De plannen bevinden zich in een vergevorderd
stadium.
Bij vier projecten is er sprake van afdracht aan het op te richten landschapsfonds omdat de
investeringen in ruimtelijke kwaliteit niet geheel op het eigen perceel plaats kunnen vinden. De
afdracht bedraagt in totaal circa € 80.000,- .
Er zijn in totaal ongeveer 15 aanvragen in voorbereiding. Dit jaar worden nog drie Rood voor
roodovereenkomsten verwacht. In vergelijking met andere gemeenten scoort Olst-Wijhe qua
aantal aanvragen die in voorbereiding zijn en de te verwachten overeenkomsten iets boven het
gemiddelde (monitor provincie Overijssel september 2008).
Opvallend is dat er maar heel beperkt aanvragen zijn in Wesepe, Welsum en Marle. Voor het
overige zijn de aanvragen redelijk verspreid door de gemeente.
De aanvragen zijn divers van aard. Indieners zijn projectontwikkelaars, particulieren (burgers),
stoppende agrariërs en een landgoedeigenaar. In een tweetal aanvragen wordt de Rood voor
roodaanvraag gecombineerd met VAB: werken waarbij een resterende schuur de functie krijgt als
zorgboerderij. In één situatie wordt naast toepassing van Rood voor rood de karakteristieke
boerderij gesplitst in twee woningen.
De voorbereiding van een aanvraag neemt over het algemeen veel tijd in beslag.
De ervaring tot nu toe is dat van het eerste contact tot aan het tekenen van de overeenkomst al
snel een jaar in beslag neemt. De planologische procedure moet dan nog doorlopen worden.
Conclusie: loopt het of niet?
De aanvragen van het eerste uur komen nu tot een concretisering in een overeenkomst. Dit
betekent een concentratie van overeenkomsten die in deze maanden getekend worden. Na deze
‘hoos’ zal het naar verwachting stabiliseren naar circa drie tot vijf aanvragen/overeenkomsten
per jaar.
Beleidsevaluatie Rood voor rood 4 van 19

2.2 Ervaring met het beleid
Over het algemeen zijn aanvragers tevreden over de mogelijkheden die Rood voor rood biedt
(uit evaluatie provincie 2008). Deelnemers noemen de volgende kritiekpunten:
- de regeling is ingewikkeld;
- de voorfinanciering van advieskosten is een risico als het project niet doorgaat;
- de vergoeding voor slopen is niet altijd kostendekkend;
- het vergt veel tijd over een lange periode voordat er resultaat is;
- de toegestane oppervlakte aan bijgebouwen (75m2) is te weinig, zeker bij een
hobbyboerderij waar men over wat grond beschikt.
In gemeente Olst-Wijhe kan daarbij genoemd worden:
- er is te veel wisseling in de contactpersonen voor Rood voor rood bij de gemeente;
- het duurt lang voordat er reactie komt (capaciteitsprobleem).
Vanuit de eigen ervaring kan gezegd worden dat aanvragen die precies binnen het beleid passen,
relatief snel behandeld kunnen worden. Maar dat het veel tijd in beslag neemt als er discussie is
over bijvoorbeeld de waarde van de compensatiekavel (te laag gewaardeerd), de plek van de
compensatiekavel (niet ter plaatse) en het inrichtingsplan (hoogte investeringen in ruimtelijke
kwaliteit).
Het Rood voor rood beleid biedt ruimte voor maatwerk, wat positief is om in te kunnen spelen
op de specifieke kenmerken van de aanvraag en de locatie. Tegelijkertijd betekent dit
overlegkarakter van de regeling dat het meer tijd vergt om tot een plan te komen waar een ieder
achter staat. Oppassen is het voor ‘onderhandelingsplanologie’ in plaats van
‘ontwikkelingsplanologie’.
Beleidsevaluatie Rood voor rood 5 van 19

3. Thema’s
In dit hoofdstuk worden verschillende thema’s met betrekking tot het Rood voor rood beleid
behandeld. Waar aan de orde, worden verbetervoorstellen voor het beleid of de uitvoering van
het beleid gegeven. De verbetervoorstellen staan in een schuine tekst.
3.1 Communicatie
3.1.1 Spelregels
De communicatie tussen initiatiefnemers en gemeente is erg belangrijk bij de toepassing van
Rood voor rood. Het is een complexe regeling waarbij iedere situatie weer anders is. Dit maakt
de regeling kwetsbaar, constateert ook de provincie. De toepassing van het beleid bestaat uit
veel maatwerk, maar het moet geen onderhandelingsspel worden. Daarom is het belangrijk de
spelregels helder te communiceren en eenduidig te hanteren.
3.1.2 Planning
Hiermee samenhangend is het voor initiatiefnemers soms niet duidelijk welke stap gezet moet
worden, welke stukken aangeleverd moeten worden. Door deze onduidelijkheid duurt het proces
weer langer. Het opgestelde (en onlangs geactualiseerde) stappenplan biedt houvast aan
initiatiefnemers en hun adviseurs. Wel kan vanuit de gemeente meer aandacht worden besteed
aan de communicatie over de te zetten stappen en de planning die hier vanuit beide partijen bij
hoort.
3.1.3 Contactpersoon Rood voor rood
In gemeente Olst-Wijhe zijn afgelopen jaren veel verschillende personen aanspreekpunt voor
Rood voor rood geweest door het verloop van personeel en verschuiving van
verantwoordelijkheden van medewerkers. Verklaarbaar, maar erg vervelend voor de
initiatiefnemers. Informatie gaat verloren (mondelinge afspraken, terreinkennis) en de
doorlooptijd voor de initiatiefnemer wordt langer in sommige gevallen.
In de provinciale evaluatie staat de aanbeveling één contactpersoon voor erfzaken/Rood voor
rood te benoemen. Per aanvraag kan dan bekeken worden welk beleid het best toegepast kan
worden. Gezien het aantal aanvragen in de gemeente voor VAB wonen, VAB werken en Rood
voor rood en eventuele andere erfzaken, is het niet realistisch qua werkbelasting dit onder te
brengen bij één persoon. Het zou de behandeling van dergelijke aanvragen ook erg kwetsbaar
maken, de kennis wordt onvoldoende gedeeld.
Voorstel:
Eén contactpersoon per aanvraag aanwijzen. Er kunnen wel meerdere personen Rood voor rood
aanvragen behandelen, maar één persoon is het best op de hoogte van de regeling
(contactpersoon naar provincie, kennisuitwisseling met andere gemeenten etcetera), deze
persoon is de interne vraagbaak. Streven naar continuïteit voor de initiatiefnemers.
3.1.4 Gebiedscoördinator
De gebiedscoördinator denkt vrijblijvend mee met bewoners en ondernemers in het
buitengebied. Rood voor rood is één van de vele zaken waar het gesprek over kan gaan. De
gebiedscoördinator is bekend met de toepassing van Rood voor rood en verzorgt (naast de
gemeentelijke contactpersoon) een eerste voorlichting. De gemeentelijke contactpersoon en de
gebiedscoördinator hebben regelmatig overleg over lopende en nieuwe initiatieven. De ervaring
met deze werkwijze is positief.
Beleidsevaluatie Rood voor rood 6 van 19

3.2 De beleidsregels
3.2.1 Plek compensatiekavel
Er is veel discussie over de plek van de compensatiekavel. Een kavel op de plaats waar gesloopt
wordt, is vanuit de initiatiefnemer vaak niet wenselijk in verband met het verlies aan privacy. Dit
is echter wel een belangrijke randvoorwaarde vanuit het Rood voor rood beleid. Op de plaats
waar gesloopt wordt, wordt immers ook de ruimtelijke kwaliteit verbeterd. Een compensatiekavel
kan hier meestal goed landschappelijk worden ingepast. Een compleet nieuwe plek betekent
vaak een verdere versnippering (en voor het oog verstening) van het landelijk gebied. Dit druist
tegen het algemene beleid in geen nieuwe woningen toe te staan in het buitengebied. Er is dan
ook geen reden om op dit punt het beleid aan te passen.
Een uitzondering in het beleid wordt gemaakt voor situaties waar het realiseren van een
compensatiekavel ter plaatse niet kan vanuit landschappelijke of milieutechnische
overwegingen. In dergelijke gevallen mag een compensatiekavel gerealiseerd worden
aansluitend bij kernen en lintbebouwing. In de praktijk kan een compensatiekavel meestal ter
plaatse gerealiseerd worden, slechts in één situatie is gezocht naar een locatie elders. Het bleek
daarbij erg lastig een geschikte compensatiekavel te vinden. Ruimtelijk geschikte locaties waren
niet beschikbaar of te duur, en beschikbare locaties lagen ruimtelijk gezien niet geschikt.
Om het eenvoudiger te maken voor initiatiefnemers kan de gemeente er voor kiezen een actieve
grondpolitiek te voeren voor Rood voor rood compensatiekavels. Aangezien de behoefte hieraan
marginaal is, is het voorstel hier geen energie in te steken.
3.2.2 Grootte compensatiekavel
Gemeente Olst-Wijhe is bij de vaststelling van het gemeentelijke beleidskader afgeweken van de
provinciale norm van compensatiekavels met een grootte van 1000 m2. Er is voor gekozen een
standaardnorm van 850 m2 te hanteren om zo de markt toegankelijk te houden voor een
bredere doelgroep. In de praktijk blijkt echter dat men zich bij verkoop van de bouwgrond qua
prijsstelling op het hogere segment richt. Enkel indien de bouwkavel binnen de eigen kring
(gezin, familie) verkocht wordt, pakt een kleinere bouwkavel prijstechnisch gunstiger uit. Dat
laatste komt echter bijna niet voor.
Nadeel van een kleinere kavelgrootte hanteren is dat er minder geld overblijft voor investeringen
in de ruimtelijke kwaliteit.
Voorstel: aansluiten bij de provinciale richtlijn voor een kavelgrootte van 1000 m2.
3.2.3 Inhoud compensatiewoning
In het Rood voor rood beleid is de maximale maat voor de compensatiewoning 750 m3. In de
Nota van Uitgangspunten bestemmingsplan buitengebied is dit de inhoudsmaat. Deze maat
kan daarmee gehandhaafd blijven in het Rood voor rood beleid.
3.2.4 Minimale oppervlakte te slopen gebouwen
Op dit moment is geen minimum te slopen oppervlakte opgenomen in het beleid. Indien
meerdere locaties samen één Rood voor roodaanvraag vormen, kan het (in theorie) dus zijn dat
op één erf slechts 50 m2 gesloopt wordt. De overige voorwaarden van Rood voor rood gelden
dan wel op dit erf. Ook blijft het recht op bijgebouwen met een totale oppervlakte van 100 m2 op
basis van de Nota van Uitgangspunten bestemmingsplan buitengebied.
Beleidsevaluatie Rood voor rood 7 van 19

Je kunt stellen dat het slopen van een beperkt aantal vierkante meters erg weinig bijdraagt aan
het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit. Daarnaast bestaat het risico dat kleine bijgebouwen
als bakhuisjes, hooibergen en kippenhokken worden aangemeld. Dergelijke bijgebouwen dragen
juist bij aan het typische uiterlijk van het erf. Ook leeft vaak de wens om juist meer bijgebouwen
te behouden dan de toegestane 75/100 m2, maatwerk wordt al geleverd voor karakteristieke
bijgebouwen.
Samenvattend is het aan te bevelen een minimum te slopen oppervlakte op te nemen in het
beleid. De vraag rijst welk minimum dan moet gelden.
Gemeente Deventer heeft een minimum van 100 m2 opgenomen in het Rood voor rood beleid.
In gemeente Raalte is een minimum gesteld van 150 m2. Dit laatste was gebaseerd op de
provinciale saneringregeling. In het kort houdt deze regeling in dat bij sloop van voormalige
bedrijfsgebouwen, deze 1:1 kunnen worden vervangen door één of meerdere bijgebouw(en), tot
een maximale oppervlakte van 150 m2. De provinciale saneringsregeling is inmiddels verruimd
naar 250 m2 maximaal terug te bouwen oppervlak. Een goede landschappelijke en ruimtelijke
kwaliteit is hierbij een belangrijke voorwaarde. Deze regeling is overgenomen in de Nota van
Uitgangspunten bestemmingsplan buitengebied. Het is logisch om hierop aan te sluiten, dit is
een oppervlaktemaat van bijgebouwen die in de toekomst meer zal voorkomen bij
burgerwoningen in het buitengebied. In sommige gevallen kan er toch sprake zijn van een
kleiner oppervlakte waarbij het toch zeer wenselijk is dat deze gesaneerd wordt, maatwerk moet
dan mogelijk zijn.
Voorstel:
Instellen van een minimum te slopen oppervlakte op een erf van 250 m2. Gemotiveerd kan
hiervan afgeweken worden met een kleiner oppervlakte indien het gaat om bouwwerken die
afbreuk doen aan de ruimtelijke kwaliteit ter plaatse.
3.2.5 Eerder gesloopte bebouwing
Het is niet mogelijk om reeds gesloopte gebouwen mee te laten rekenen in de 850 m2 norm.
Soms kan het wel voorkomen dat er concrete plannen zijn om deel te nemen aan Rood voor
rood, maar dat het wenselijk is de schuren alvast te slopen, bijvoorbeeld vanwege
instortingsgevaar. In zulke gevallen wordt in de huidige praktijk (niet vastgelegd in beleid) bij de
sloopvergunning aangegeven dat de vierkante meters in een later stadium ingebracht kunnen
worden in een Rood voor rood aanvraag. Er moet dan wel al zicht zijn op concrete plannen. Ten
behoeve van de overeenkomst moeten ook diverse sloopoffertes zijn aangevraagd, en is de
gecorrigeerde vervangingswaarde van de gebouwen vastgesteld en goedgekeurd door de
gemeente. Ook moet er in dit geval binnen een periode van twee jaar een Rood voor rood
overeenkomst zijn gesloten.
Voorstel:
In het beleid opnemen dat voorafgaand aan het sluiten van een Rood voor rood overeenkomst
sloop van gebouwen mogelijk is. Bij de sloopvergunning wordt aangegeven dat de vierkante
meters binnen een periode van twee jaar meegenomen kunnen worden in een Rood voor rood
overeenkomst.
3.2.6 Combinatie locaties
In het huidige beleidskader staat dat bij een combinatie van twee of meer locaties minimaal 2/3
van de te slopen oppervlakte binnen gemeente Olst-Wijhe moet liggen om aanspraak te kunnen
maken op een compensatiekavel binnen de gemeente. In de provinciale regeling is dit bewust
niet aan gemeentegrenzen gebonden, om provinciebreed een zo groot mogelijke bijdrage aan de
Beleidsevaluatie Rood voor rood 8 van 19

uimtelijke kwaliteit te kunnen leveren. Uit het oogpunt van regionale samenwerking valt er wat
voor te zeggen deze gemeentelijke beleidsregel los te laten. Gemeente Raalte hanteert deze regel
niet. Gemeente Deventer wil gemeentegrensoverschrijdende combinaties alleen bij uitzondering
mogelijk maken en stelt een grens van 70% binnen de gemeente te slopen oppervlakte. Met
deze Sallandse gemeenten ligt samenwerking voor de hand.
Met de eis dat een locatie minimaal 250 m2 inbreng moet hebben, is een verbetering van de
ruimtelijke kwaliteit binnen de gemeentegrenzen voldoende gewaarborgd.
Voorstel:
Met het oog op gemeentelijke samenwerking het uitgangspunt dat minimaal 2/3 van de
gesloopte oppervlakte binnen gemeente Olst-Wijhe moet liggen, loslaten.
In verschillende gemeente in Overijssel is een maximum gesteld aan het aantal locaties dat
gezamenlijk tot 850 m2 te slopen oppervlakte komt. Dit om het zogenoemde ‘sprokkelen’ te
voorkomen. In gemeente Enschede is bijvoorbeeld een maximum gesteld van twee locaties bij
een combinatie. In gemeente Olst-Wijhe is er nog geen sprake geweest van ‘sprokkelen’, de
vraag is ook of dit niet wenselijk zou zijn. Met de eis van minimaal 250 m2 te slopen oppervlakte
per locatie wordt op elke locatie een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit bereikt. Wel zijn er in
situaties met meerdere locaties relatief veel plankosten, voor elke locatie moet een
inrichtingsplan worden opgesteld. Afwegend is het niet nodig een maximum te stellen aan het
aantal locaties om tot een totaal oppervlakte te slopen m2 te komen. Het idee is dat ook bij het
betrekken van meerdere locaties bijgedragen wordt aan het doel van de regeling ‘het verbeteren
van de ruimtelijke kwaliteit’.
De gebiedscoördinator speelt een rol bij het verbinden van initiatiefnemers. De gemeentelijke
contactpersoon geeft (na goedbevinden) gegevens door van initiatiefnemers met een tekort aan
m2. Ook kan de initiatiefnemer aangeven of er wel of geen compensatiekavel ter plaatse gewenst
is.
3.2.7 Te behouden oppervlakte bijgebouwen
In de Nota van Uitgangspunten bestemmingsplan is een maximale oppervlaktemaat van 100 m2
voor bijgebouwen bij woningen op genomen. Bij deelname aan Rood voor rood is het voorstel
deze oppervlaktemaat voor de bijgebouwen van zowel de voormalige bedrijfswoning als de
nieuw te bouwen woning (mits gelegen in het buitengebied) te verwerken in het beleid.
Vaak is de wens om een groter oppervlakte aan bijgebouwen te behouden of te realiseren. De
bewoners van de locatie zijn een groot oppervlakte aan schuren gewend. Men heeft vaak nog wat
landbouwmachines voor een aantal hectare grond en wat hobbyvee. Voor de ‘nieuwe burgers’ in
het buitengebied speelt dit minder.
Uitzonderingen op de 75/100 m2-norm zijn er binnen het beleid voor karakteristieke gebouwen
bij de voormalige bedrijfswoning. Het is zelfs zeer wenselijk deze te laten staan, deze gebouwen
dragen bij aan de ruimtelijke kwaliteit van het erf. Sloop binnen de Rood voor rood regeling is
niet mogelijk. In overleg met de ervenconsulent wordt bekeken welke gebouwen mogen of
moeten blijven staan.
Momenteel vindt er een inventarisatie plaats door Het Oversticht naar karakteristieke panden en
erven in het buitengebied. Deze lijst wordt meegenomen in het nieuwe bestemmingsplan
buitengebied en vormt een informatiebron.
Beleidsevaluatie Rood voor rood 9 van 19

Een andere uitzondering is er voor gebouwen die een vervolgfunctie hebben. Bijvoorbeeld als
een schuur in het kader van het VAB-beleid verbouwd wordt voor de functie als zorgboerderij of
verblijfsrecreatie of als het gebruikt wordt voor ‘hobbyboeren’.
Het huidige Rood voor rood beleid biedt voldoende mogelijkheden om dit maatwerk toe te
passen. Het doel ‘verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit’ staat hierin centraal.
Voorstel:
Voor de maten van de bijgebouwen voor de voormalige bedrijfswoning en de nieuw te bouwen
woning een maximum oppervlakte van 100 m2 opnemen in het Rood voor rood beleid.
Maatwerk binnen het Rood voor rood beleid blijft mogelijk indien ruimtelijk goed onderbouwd in
een erfplan.
3.2.8 Landbouwontwikkelingsgebieden
In het huidige Rood voor rood beleidskader is het uitgangspunt opgenomen dat
compensatiekavels niet in het landbouwontwikkelingsgebied (LOG) worden gesitueerd. In die
situaties waarbij er voor (nieuwe) bedrijven echter geen extra beperkingen ontstaan voor de
uitbreiding van stankhinder kan hier in bijzondere situaties wel een compensatiekavel worden
gesitueerd.
Door de opstelling van de concept-Visie voor de LOG’s (niet vastgesteld) kan er specifieker wat
gezegd worden over toepassing van Rood voor rood in de LOG’s.
In de concept-Visie worden de LOG’s verder opgedeeld in een drietal zones: ‘normaal’ agrarisch
gebruik, zone voor hervestiging en zone voor nieuwvestiging.
In de zone voor ‘normaal’ agrarisch gebruik kan Rood voor rood worden toegepast. Uiteraard
blijft staan dat agrarische en andere positief bestemde bedrijven in de omgeving niet in hun
bedrijfsvoering gehinderd mogen worden.
In de zone voor hervestiging is toepassing van Rood voor rood niet mogelijk. De gemeente wil
primair op hervestigingslocaties ruimte bieden voor de ontwikkeling van de intensieve
veehouderij. Indien deze onvoldoende beschikbaar zijn, dan komt nieuwvestiging van intensieve
veehouderij pas aan de orde.
Na toepassing van Rood voor rood vervalt de agrarische bestemming en zijn er geen
bouwmogelijkheden meer op die locatie. Er verdwijnt daarmee een potentiële
hervestigingslocatie en dit is niet gewenst binnen de visie. Enkel indien met een geurscan, met
maximale (geur- en ammoniak) reducerende maatregelen, aangetoond kan worden dat de
ontwikkeling van een duurzame locatie voor een bedrijf met intensieve veehouderij niet mogelijk
is, kan het college besluiten medewerking te verlenen aan toepassing van Rood voor rood. Het
gaat hier dan om een zeer uitzonderlijke situatie.
In de zone voor nieuwvestiging komen geen bestaande agrarische bouwblokken voor, Rood voor
rood kan niet toegepast worden. Voor Rood voor roodaanvragen die in de buurt van deze zones
liggen geldt uiteraard wel een toets.
Voorstel:
Bij uitzondering het toepassen van Rood voor rood en het realiseren van een compensatiekavel
in een LOG mogelijk maken.
3.2.9 Ontmenging
De Rood voor rood regeling geldt wanneer in het reconstructiegebied sprake is van een
gemengd bedrijf in extensiveringsgebied waarbij alleen de intensieve tak wordt beëindigd en de
hierbij behorende landschapsontsierende bedrijfsgebouwen worden gesloopt. Voor het
Beleidsevaluatie Rood voor rood 10 van 19

continueren van de grondgebonden tak mogen echter geen nieuwe bedrijfsgebouwen worden
opgericht. De provincie heeft deze beleidsregel enkele jaren geleden verruimd naar gemengde
bedrijven in het verwevingsgebied. Dit is (nog) niet verwerkt in het gemeentelijk beleid.
Voorstel:
Gemengde bedrijven in het verwevingsgebied kunnen bij beëindiging van de intensieve tak
deelnemen aan Rood voor rood ten behoeve van de sloop van deze landschapsontsierende
bedrijfsgebouwen.
De wens tot ‘ontmenging’ en toepassing van Rood voor rood is nog maar eenmaal
voorgekomen in de gemeente. Mogelijk heeft dat te maken met de regel dat er geen nieuwe
bedrijfsgebouwen mogen worden opgericht. Voor een gemiddeld agrarisch bedrijf is dat geen
reëel scenario om de toekomst in te gaan. Ook is het lastig de compensatiewoning een plek te
geven in verband met een vaste afstand van 50 meter tot de bedrijfsgebouwen waar een
milieuvergunning op rust. Het kan hooguit interessant zijn in de trapsgewijze afbouw van een
agrarisch bedrijf of voor bedrijven die specialiseren in een bepaalde tak binnen de bestaande
bedrijfsgebouwen.
Gemeente Deventer is van plan te onderzoeken of de hoeveelheid te slopen m2 die boven de
850 m2 uitkomen wel mogen worden teruggebouwd bij ontmenging. Hiermee is de ruimtelijke
kwaliteit gediend én het agrarisch bedrijf. Omdat de wens tot ‘ontmenging’ maar zeer beperkt
voorkomt in gemeente Olst-Wijhe is het voorstel hier niet bij aan te sluiten.
3.3 Ruimtelijke kwaliteit
3.3.1 Verbetering ruimtelijke kwaliteit
Op dit moment kan nog weinig gezegd worden over het bereiken van het doel ‘verbeteren van de
ruimtelijke kwaliteit. Daarvoor is het nog te vroeg, er is nog geen enkel plan helemaal uitgevoerd.
Wel is en wordt een behoorlijk aantal vierkante meters aan bedrijfsgebouwen gesloopt binnen de
afgesloten Rood voor rood overeenkomsten, namelijk circa 8.000 m2. Of dit ook daadwerkelijk
een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit oplevert, kan je pas beoordelen als het
inrichtingsplan uitgevoerd is en het liefst een vijftal jaar heeft gehad om te groeien en de
compensatiewoning is gebouwd. In de bijlage staat wel een overzicht van de situatie voor
toepassing van Rood voor rood en de situatie na uitvoering (soms op basis van foto’s, soms op
basis van schetsen).
In de Rood voor roodovereenkomst staat een passage over de termijn waarbinnen het
inrichtingsplan moet zijn uitgevoerd (art. 7 lid 16). Dit is 48 maanden na de onherroepelijke
goedkeuring van de herziening van het bestemmingsplan die de bouw van de
(compensatie)woning mogelijk maakt dan wel het onherroepelijk van kracht worden van de
bouwvergunning van de woning.
Deze termijn is erg lang in relatie tot de sloop van de bedrijfsgebouwen en de bouw van de
woning. Het is niet duidelijk waar deze termijn op gebaseerd is. De termijn kan verkort worden
naar 12 maanden. De initiatiefnemer heeft dan voldoende tijd om de werkzaamheden te
verrichten (rekening houdend met plantseizoen).
Voorstel:
In de Rood voor roodovereenkomst de termijn waarbinnen het inrichtingsplan uitgevoerd moet
zijn, verkorten naar 12 maanden.
Beleidsevaluatie Rood voor rood 11 van 19

3.3.2 Voorbeelden
Het hoofddoel van de Rood voor rood regeling is het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit.
Ruimtelijke kwaliteit is echter een heel breed begrip, waar een ieder zijn of haar eigen ideeën bij
kan hebben. In de praktijk blijkt het zinvol om goede voorbeelden aan initiatiefnemers te laten
zien. Het begrip ‘verbeteren van ruimtelijke kwaliteit’ wordt daarmee concreter gemaakt. Het
tonen van voorbeelden van erven en gebouwen (architectuur) brengt de initiatiefnemer ook op
ideeën waar daarvoor niet aan gedacht werd. In het kader van het Landschapsontwikkelingsplan
(LOP) wordt een inspiratieboek voor Salland samengesteld welke hiervoor kan dienen.
Voorstel:
Duidelijker communiceren van goede voorbeelden aan de hand van documentatie en
voorbeelden in de praktijk.
3.3.3 Ervenconsulent
De ervenconsulent is een deskundige (landschapsarchitect) van Het Oversticht die advies geeft
over de inrichting van erven in hun omgeving. Het advies kan gaan over een opgesteld
inrichtingsplan. Ook kan de ervenconsulent aan het begin van het traject meedenken over de
uitgangspunten voor het inrichtingsplan. Dit laatste heeft de voorkeur bij meer erven met een
meer complexe opgave, bijvoorbeeld als er historische gebouwen aanwezig zijn of als het erf in
een landschappelijk kwetsbaar gebied ligt zoals de landgoederenzone bij Olst.
De ervaringen met de ervenconsulent is vanuit de gemeente positief. De ervenconsulent denkt
mee in oplossingsrichtingen voor het specifieke erf. Ook kan de ervenconsulent de
initiatiefnemer enthousiast maken voor bepaalde verbeteringen voor de ruimtelijke kwaliteit.
De initiatiefnemer ziet niet altijd de meerwaarde, deze heeft immers ook al een adviseur in de
hand genomen op het gebied van landschappelijke inrichting. Omdat de kosten beperkt zijn en
het sterk wordt aanbevolen door de gemeente, wordt meestal wel advies ingewonnen bij de
ervenconsulent.
De kosten voor de inschakeling van de ervenconsulent kan de initiatiefnemer verrekenen in het
financiële overzicht in de Rood voor rood overeenkomst. Nadeel hiervan is dat de gemeente
enkel kan aanbevelen de ervenconsulent in te schakelen. En dat terwijl er vanuit de gemeente
ook een duidelijke meerwaarde is, het leidt vaak tot betere plannen. Taak aan de gemeente om
de intiatiefnemer te overtuigen van de meerwaarde. Ook levert gezamenlijke afstemming aan het
begin van het traject over de uitgangspunten voor de inrichtingsschets met daarin de
compensatiekavel later in het proces tijdswinst op.
Ook de ervenconsulent is positief over de samenwerking. Positief is dat de gemeentelijke
contactpersoon ook aanwezig is bij het erfbezoek, dit gebeurt bij andere gemeenten niet altijd en
is belangrijk voor de gezamenlijke koersbepaling. De timing (begin van het traject) is ook goed.
De ervenconsulent is te spreken over de reactiesnelheid van de gemeente op de conceptadviezen.
Het definitieve advies kan dan opgesteld worden en de initiatiefnemer kan dan snel
weer verder.
Aandachtspunt is de terugkoppeling naar de ervenconsulent wat er met de erfadviezen gedaan
wordt. Zowel vanuit de gemeente als vanuit de ervenconsulent wordt hier in de toekomst meer
aandacht aan besteedt. Zo wordt geleerd uit de opgedane ervaringen.
3.3.4 Relatie met bouwplan compensatiewoning
Op het moment wordt over het algemeen het inrichtingsplan voor de kavel en het bouwplan
voor de woning gescheiden van elkaar opgesteld. Voor het totaalbeeld van de te bereiken
Beleidsevaluatie Rood voor rood 12 van 19

verbetering van de ruimtelijke kwaliteit is het echter wenselijk dat de compensatiekavel en de
(voormalige agrarische bedrijfs-)woning goed op elkaar aansluiten. Indien de (compensatie-
)woning wordt gebouwd bij de voormalige bedrijfswoning vormen deze woningen idealiter
samen een cluster en een architectonisch en stedenbouwkundig geheel.
Als de plannen tegelijkertijd ontwikkeld worden, is het van belang voor een goede afstemming te
zorgen tussen inrichtingsplan en bouwplan. Welstandscommissie, ervenconsulent,
contactpersoon Rood voor rood, contactpersoon voor de bouwvergunning en uiteraard de
initiatiefnemer met haar/zijn adviseur zijn partijen daarin.
Voorstel:
De contactpersoon voor Rood voor rood neemt het initiatief voor afstemming van het
inrichtingsplan en het bouwplan. Hij/zij vraagt in een vroeg planstadium de initiatiefnemer naar
de ideeën voor de te bouwen woning.
Als de bouwkavel pas verkocht wordt als het inrichtingsplan (sloop en aanleg groen)
gerealiseerd is, kan bovenstaande werkwijze niet gevolgd worden. Wel kan de ervenconsulent in
het advies in samenspraak met de rayonarchitect, lid van de Welstandscommissie en tevens
werkzaam bij Het Oversticht, richtlijnen meegeven voor de beeldkwaliteit van de woning. Wat
vervolgens rest bij verkoop van de compensatiekavel en bouw van de woning, is de toetsing van
het bouwplan aan de Welstandsnota. De Welstandsnota sluit niet helemaal aan bij situatie waar
Rood voor rood wordt toegepast. De bouw van de woning maakt onderdeel uit van de
herontwikkeling van een erf. Het is aan te bevelen een paragraaf in de Welstandsnota op te
nemen over Rood voor rood. Zo kan in een later stadium nog gestuurd worden op het bouwplan
voor de compensatiewoning in relatie tot het inrichtingsplan voor Rood voor rood.
Voorstel:
Paragraaf opnemen over Rood voor rood in de welstandsnota teneinde het bouwplan te
kunnen toetsen binnen de kaders van Rood voor rood.
In de beginfase van Rood voor rood projecten deze bespreken met de rayonarchitect, lid van
de Welstandscommissie.
3.4 Financiële consequenties
3.4.1 Taxatie compensatiekavel
Veel discussie vindt plaats over de taxatie van de compensatiekavel. Deze taxatie vormt één van
de basiswaarden voor de totale berekening van Rood voor rood. De werkwijze is dat de taxatie
van de initiatiefnemer beoordeeld wordt door het cluster grondzaken. Bij twijfel over de waarde,
laat de gemeente een tegentaxatie uitvoeren. Het is al meerdere malen voorgekomen dat deze
taxatie beduidend hoger lag. Er is vervolgens overleg geweest met de taxateurs die door de
initiatiefnemers zijn ingeschakeld, wat heeft geleid tot bijstelling van de taxatie. Door een goede
communicatie over de randvoorwaarden ten aanzien van de taxatie wordt in de toekomst
verwacht dat er minder discussie plaatsvindt over de taxatie.
Een andere mogelijke werkwijze is het hanteren van een standaardbedrag of het zelf laten
uitvoeren van taxaties.
De provincie is bij het opstellen van het Rood voor rood beleid (een aantal jaar geleden)
uitgegaan van ongeveer € 200.000 voor een bouwkavel van 1.000 m2 met de bouwmogelijkheid
van een woning met een maximale inhoud van 750 m3 en een bijgebouw met een oppervlakte
Beleidsevaluatie Rood voor rood 13 van 19

van maximaal 75 m2. Sommige gemeenten hanteren een standaardbedrag van € 200.000.
Andere gemeenten laten de taxatie altijd uitvoeren door de Dienst Landelijk Gebied (DLG). De
kosten hiervoor zijn voor de initiatiefnemer.
De ligging van de bouwkavel kan behoorlijk uitmaken voor de taxatie van de bouwkavel. De
factor tijd speelt natuurlijk ook een rol. Daarom is het beter de bouwkavels individueel te laten
taxeren op het moment dat toepassing van Rood voor rood aan de orde is. Het is niet wenselijk
dat de gemeente standaard de rol van de initiatiefnemer overneemt wat betreft het laten
uitvoeren van de taxatie. Het is een illusie te denken dat er dan geen discussie over de taxatie
plaats zal vinden. Daarom is het voorstel om de huidige werkwijze te handhaven.
3.4.2 Sloopkosten
In de provinciale evaluatie van het Rood voor rood beleid is geconstateerd dat het regelmatig
voorkomt dat de werkelijke sloopkosten hoger liggen dan de vaste sloopvergoeding van € 25 per
m2. Soms is dat reden voor de initiatiefnemer om niet deel te nemen aan Rood voor rood.
De provincie biedt gemeenten daarom de mogelijkheid in het beleid uit te gaan van de werkelijke
sloopkosten in plaats van de vaste sloopvergoeding per m2.
In de praktijk is de vaste sloopvergoeding niet toereikend als er sprake is van een grote
hoeveelheid te verwijderen asbest (bijna altijd als dakbedekking, maar soms ook in wanden of in
de bodem), het moeten opvullen met grond van voormalige kelders en het slopen van
gierkelders zonder gebouw waardoor deze niet meetellen in de berekening van het aantal m2. In
de huidige werkwijze wordt de oplossing gezocht in het opvoeren van kosten ten behoeve van de
verbetering van de ruimtelijke kwaliteit.
Het komt vrijwel niet voor de werkelijke sloopkosten lager uitvallen dan de vaste
sloopvergoeding.
Voor de werkbaarheid van de regeling is het voorstel te blijven werken met de vaste
sloopvergoeding. Indien aanvragers met een aantal offertes voor een reële inschatting van de
sloopkosten, kunnen aantonen dat de kosten hoger liggen, wordt uitgegaan van de werkelijke
sloopkosten (laagste offerte). Het maatwerk voor asbestsanering en opvullen met grond behoort
hiermee dan niet meer tot de mogelijkheden.
Voorstel:
Uit blijven gaan van de vaste sloopvergoeding per m2, tenzij aanvragers met een taxatie van de
sloopkosten kunnen aantonen dat de vaste vergoeding te laag is.
3.4.3 Overige kosten
Het is belangrijk om aan alle initiatiefnemers dezelfde randvoorwaarden mee te geven wat
betreft de op te voeren kosten. Als je dit niet doet is er sprake van ongelijke behandeling en
eventueel willekeur. Het idee is dat de kosten een reële weergave vormen van de werkelijke
kosten die gemoeid zijn bij de realisatie van een Rood voor roodproject. Daarnaast is een
afweging of kosten enkel bijdragen aan private wensen of een algemeen belang dienen
(verbetering van de ruimtelijke kwaliteit).
In onderstaande tabel staat een overzicht van de in het kader van Rood voor rood op te voeren
kosten (naast sloopkosten en 30% van de gecorrigeerde vervangingswaarde) met daarbij de
voorgestelde handelingswijze.
Beleidsevaluatie Rood voor rood 14 van 19

Kostenpost
Op te Maximumbedrag
voeren?
Bouwrijp maken kavel ja max. € 10.000 , anders op basis van
offerte
Waarde (agrarische) ondergrond ja
op basis van taxatie
bouwkavel
(Erf)beplanting ja geen maximum
Natuurontwikkeling ja geen maximum, indien buiten reguliere
subsidiëring
Poelen ja enkel indien noodzaak ter plaatse, geen
maximum bedrag
Aanleg gras ja enkel op sloopplaats
Bemesting
nee
Afrastering
ja
Poorten, landhekken
nee
Opengestelde recreatieve paden ja
geen maximum
(inclusief evt. toegangspoorten)
Erfverharding
nee
Sierbestrating
nee
(Sier)tuininrichting
nee
Herstel karakteristieke schuren ja max. € 50.000
Herstel karakteristiek hoofdgebouw ja max. € 50.000
Herbouw schuur in streekeigen stijl ja alleen meerkosten ten opzichte van een
standaardschuur, max. € 20.000
Onderhoud groen
nee
Onderhoud karakteristieke
nee
gebouwen
Asbestverwijdering ja Alleen als niet passend binnen
standaard norm € 25 /m2, geen
maximum, werkelijke kosten op basis
van offertes
Opvullen kelders met grond ja Alleen als niet passend binnen
standaard norm € 25 /m2, geen
maximum, werkelijke kosten op basis
van offertes
Advieskosten Rood voor rood ja geen maximum, werkelijke kosten
Directiekosten uitvoering
inrichtingsplan
ja
maximaal 15% van uitvoeringskosten
inrichtingsplan
Advieskosten eventuele
nee
bedrijfsbeëindiging
Onderzoeken (flora- en fauna, ja
geen maximum, werkelijke kosten.
bodem, akoestisch)
Leges planologische procedure, ja
geen maximum, werkelijke kosten.
sloopvergunning,
aanlegvergunning.
Leges bouwvergunning
nee
Post onvoorzien
nee
Beleidsevaluatie Rood voor rood 15 van 19

Voorstel:
Lijst met op te voeren kosten in het kader van Rood voor rood communiceren met
initiatiefnemers.
3.4.4 Landschapsfonds
In de loop van 2009 zal een landschapsfonds voor Salland worden opgericht. Gemeente Olst-
Wijhe, Raalte en Deventer werken daarin samen. Binnen Rood voor rood projecten is er
regelmatig een bedrag ‘over’ voor investeringen in de ruimtelijke kwaliteit die niet ter plaatse
ingezet kunnen worden. Dit bedrag wordt dan in het landschapsfonds gestort. Dit geld wordt
gelabeld, zodat het geïnvesteerd kan worden binnen gemeente Olst-Wijhe.
Het is logisch deze bedragen in te zetten voor projecten gerelateerd aan de doelstelling van de
Rood voor rood regeling: verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van het landelijk gebied. En dan
in aanleg en herstel van landschapselementen en eventueel karakteristieke gebouwen, zoals de
aanplant van hoogstamboomgaarden en houtwallen of het herstel van hooibergen. Beheer en
onderhoud maakt geen onderdeel uit van de Rood voor rood regeling, voor besteding van
resterende gelden via het landschapsfonds is die doelstelling daarom minder prioritair.
Er kan ook voor gekozen worden een soort sloopfonds in te richten. Wanneer het niet mogelijk is
een compensatiekavel te realiseren daar waar gesloopt wordt, is het vaak lastig een geschikte
compensatiekavel te vinden op een in het beleid beschreven locatie. Het sloopfonds kan een
oplossing bieden. De sloop wordt dan niet gefinancierd uit een compensatiekavel, maar uit het
sloopfonds (gevuld door Rood voor rood projecten). In de praktijk komt het niet vaak voor dat
een compensatiekavel niet ter plaatse gerealiseerd kan worden. Meestal spelen private
overwegingen een rol (vermindering privacy). Gemeente Deventer heeft ervaring met een
sloopfonds. De ervaring is dat er afgelopen jaren geen gebruik van is gemaakt.
Het voorstel is dan ook om op dit moment geen sloopfonds in het leven te roepen.
Voorstel:
Het bestuur van het landschapsfonds laten bepalen in welke concrete aanleg
en/of herstelprojecten de middelen vanuit de Rood voor rood projecten besteed worden.
3.4.5 Privaatrechtelijke overeenkomst Rood voor rood
Met de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) en de Grondexploitatiewet (GrexW) zijn er meer
mogelijkheden gekomen voor kostenverhaal. Dit betekent dat de gemeente bepaalde kosten kan
verrekenen met de initiatiefnemer en dit vastleggen in een anterieure overeenkomst. Kosten zijn
onder andere de kosten voor het gemeentelijk apparaat en gebruik van zogenaamde bovenwijkse
voorzieningen. In de Nota bovenwijkse voorzieningen die door de raad is vastgesteld op 15
september 2008 is aan dit laatste verder invulling gegeven. Rood voor roodprojecten vallen
buiten de werkingssfeer van de Nota bovenwijkse voorzieningen. De projecten zijn daarvoor te
kleinschalig.
Wel kan de privaatrechtelijke overeenkomst die gesloten wordt in het kader van Rood voor rood
gezien worden als anterieure overeenkomst onder de Grex waarbij onder andere de kosten voor
het gemeentelijk apparaat verrekend worden.
Er is al een aantal aanpassingen in de overeenkomst doorgevoerd. Wel is het nog belangrijk hier
nader aandacht aan te besteden zodat de overeenkomst op een juiste wijze juridisch verankerd
is, en het risico dat claims worden ingediend wegens onverschuldigde betaling (en dus de
bedragen ten behoeve van het landschapsfonds teruggestort moeten worden) zo klein mogelijk
is.
Beleidsevaluatie Rood voor rood 16 van 19

3.5 Gemeentelijke organisatie
3.5.1 Afstemming binnen gemeente
Verschillende vakgroepen zijn betrokken bij de afhandeling van een Rood voor roodaanvraag
(milieu, geluid, groen, sloop- en bouwvergunningverlening, welstand, handhaving). De
contactpersoon moet zorgen voor een goede afstemming tussen de verschillende vakgroepen
zodanig dat de initiatiefnemer één helder verhaal krijgt. Ieder behoudt de eigen
verantwoordelijkheid over haar of zijn vakgebied. De contactpersoon zorgt voor de advisering
richting het bestuur.
De interne afstemming kan beter. Ad hoc worden de verschillende specialisten geraadpleegd.
Ook horen zij niet terug wat de uitkomsten zijn.
Om meer betrokkenheid bij het hele traject te verkrijgen is het aan te raden een aantal keer per
jaar een overleg te hebben waarin de stand van zaken van de lopende en nieuwe Rood voor rood
projecten aan de orde komt.
Voorstel:
De contactpersoon Rood voor rood plant een driemaandelijks overleg in met de verschillende te
betrekken specialisten binnen de gemeente om de stand van zaken van de Rood voor rood
projecten door te nemen.
3.5.2 Afstemmen met andere plannen
De Rood voor rood plannen worden getoetst aan het gemeentelijk beleid. Dit zijn onder ander
de bestemmingsplannen, Nota van Uitgangspunten voor het nieuwe bestemmingsplan
buitengebied, landschapsontwikkelingsplan (LOP) en de milieuwetgeving (geluid, geur).
In de woonvisie is rekening gehouden met de woningen die in het kader van Rood voor rood
gerealiseerd worden in het buitengebied.
De lijnen tussen de verschillende vakgroepen en binnen de vakgroep zijn kort, dat draagt bij aan
een goede afstemming met andere gemeentelijke plannen.
3.5.3 Handhaving
Bij de uitvoering van de Rood voor rood overeenkomsten zijn er verschillende
handhavingsmomenten, namelijk (uit Rood voor rood overeenkomst):
eerst sloop dan pas bouw van de compensatiekavel (artikel 6, lid 4);
uitvoeren van investeringen in ruimtelijke kwaliteit binnen 48 maanden of 24 maanden
(na doorvoering van bovenstaand voorstel) (artikel 7 lid 16;
in stand houden van de investeringen in ruimtelijke kwaliteit zowel kwantitatief als
kwalitatief voor onbepaalde tijd (artikel 6 lid 6).
Het betreft handhavingstaken die niet een directe wettelijke grondslag hebben zoals het
bestemmingsplan (toelatingsplanologie) maar die gebaseerd zijn op privaatrechtelijke afspraken
(ontwikkelingsplanologie).
Handhaving is nog niet aan de orde geweest omdat pas recentelijk overeenkomsten zijn
afgesloten.
Afgesproken is met de vakgroep Vergunningen en Handhaving dat na het sluiten van een Rood
voor rood overeenkomst, deze overeenkomst met het inrichtingsplan naar de vakgroep worden
gezonden. De handhaver zorgt vervolgens voor registratie zodat deze handhavingstaken ingebed
worden in de reguliere handhavingstaken.
Beleidsevaluatie Rood voor rood 17 van 19

3.5.4 Procedure
Rood voor rood projecten passen op dit moment niet rechtstreeks in het bestemmingsplan. Om
deze projecten toch planologisch mogelijk te maken, werd bij bouwaanvragen ingediend voor 1
juli 2008 een vrijstellingsprocedure volgens artikel 19.2 onder de Wet op de Ruimtelijke
Ordening gevolgd.
Vanaf 1 juli 2008 is de wetgeving op het gebied van de ruimtelijke ordening gewijzigd. Rood voor
roodprojecten worden planologisch mogelijk gemaakt worden via de wettelijk vereiste procedure
volgens artikel 3.10 Wet ruimtelijke ordening (Wro), het zogenaamde projectbesluit.
Nieuw is dat het niet meer noodzakelijk is een bouwaanvraag in te dienen om een projectbesluit
te nemen. De initiatiefnemer kan kiezen. Als er al een concreet bouwplan is, kunnen de
procedures (ten behoeve van projectbesluit en bouwvergunning) parallel doorlopen worden. Dit
levert tijdswinst op. Als er nog geen concreet bouwplan is, kan de procedure om een
projectbesluit doorlopen worden op basis van het inrichtingsplan. De initiatiefnemer dient dan
aan te geven op welke locatie het bouwblok voor de woning precies gewenst is, met de
afgesproken maten.
De procedure neemt ongeveer een half jaar in beslag (indien er geen zienswijzen en bezwaren
worden ingediend). Voor initiatiefnemers is dit een lange tijd. Bij het realiseren van een nieuwe
woning in het buitengebied is het echter belangrijk zorgvuldig om te gaan met het planologisch
proces en ruimte te bieden voor inspraak.
Gemeente Olst-Wijhe stelt samen met gemeenten Deventer en Raalte een nieuw
bestemmingsplan buitengebied op. Naast een actualisatie van de bestemmingen wordt ook
nieuw beleid hierin een plek gegeven. Zo ook het Rood voor rood beleid.
Beleidsevaluatie Rood voor rood 18 van 19

4. Conclusie
De toepassing van de Rood voor rood regeling is goed op stoom in gemeente Olst-Wijhe. Na
een periode van planvorming en het doorlopen van de planologische procedures worden nu de
eerste resultaten zichtbaar. Of de regeling ook daadwerkelijk bijdraagt aan het verbeteren van de
ruimtelijke kwaliteit (het hoofddoel van de regeling) is nog moeilijk te zeggen. Daarvoor is het
nog te vroeg, er is nog geen enkel plan helemaal uitgevoerd.
De verwachting is dat nog lange tijd schuren zonder vervolgfunctie beschikbaar zullen komen in
de gemeente. Daarmee is de verwachting dat er interesse blijft bestaan voor deelname aan de
Rood voor rood regeling. Gezien de - over het algemeen - positieve ervaringen met de regeling,
ligt het voor de hand deze nog voort te zetten.
Wel kunnen op basis van de opgedane ervaringen een aantal aanpassingen in het beleid
doorgevoerd worden. Dit betreft zowel ruimtelijke als financiële aspecten. De regeling wordt zo
helderder, initiatiefnemers weten beter waar ze aan toe zijn. Communicatie over de regeling en
binnen initiatieven is een belangrijk voortdurend aandachtspunt.
Ook is er ervaring opgedaan in de interne gemeentelijke organisatie met het
ontwikkelingsgericht denken (ontwikkelingsplanologie). Daar is van geleerd en deze notitie bevat
een aantal voorstellen om de zaken intern beter te organiseren.
De in deze evaluatie genoemde voorstellen worden verwerkt in de beleidsnotitie ‘VAB: Rood voor
rood’ waarna deze door de gemeenteraad wordt vastgesteld. In de herziening van het
bestemmingsplan buitengebied krijgt het Rood voor rood beleid een plek.
Beleidsevaluatie Rood voor rood 19 van 19