Geachte raadsleden, Wij stellen u voor kennis te nemen van ons ...

Leden van de raadscommissie VFAB en MO
Datum : 8 juli 2008
Uw kenmerk :
Ons kenmerk
Zaaknummer
: 2008.0.059.280
: 2008-06-02139
Contactpersoon : Lucie Driever
Doorkiesnr. : 3774865
Onderwerp:
Effectmeting Integrale Aanpak Huiselijk Geweld
2004-2008
Geachte raadsleden,
Wij stellen u voor kennis te nemen van ons besluit van 8 juli 2008 en leggen U ter informatie voor het
onderzoeksrapport Effectmeting Integrale Aanpak Huiselijk Geweld 2004-2008.
Aanleiding / Probleemstelling
Huiselijk geweld is de meest voorkomende geweldsvorm in onze samenleving. De gevolgen vooral
voor kinderen zijn groot en leiden tot een geweldspiraal. Onder regie van de gemeente wordt huiselijk
geweld sinds 2003 aangepakt. De aanpak van huiselijk geweld is een speerpunt in de Nota Integrale
Veiligheid 2008-2011 en in de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Een effectieve manier om
huiselijk geweld te stoppen en herhaling van huiselijk geweld te voorkomen blijkt te realiseren door
afstemming van de strafrechtelijke aanpak en de hulpverleningsaanpak, een zogenaamde integrale
aanpak. Een integrale aanpak- niet alleen straffen, maar ook bieden van hulpverlening aan het hele
systeem(gezin)- kan de geweldspiraal doorbreken. Daarvoor moeten justitiële organisaties en
hulpverlenende organisaties met elkaar samenwerken. Sinds 2004 werken Politie, OM, Reclassering,
Kairos, Hera, Bureau Jeugdzorg, Hulpverlening Gelderland Midden en Slachtofferhulp samen om de
strafrechtelijke aanpak en de hulpverlening op elkaar af te stemmen om huiselijk geweld te stoppen en
herhaling te voorkomen. In 2006 is een tussenevaluatie van de samenwerking gepresenteerd. De
effecten van de samenwerking waren voor een deel al zichtbaar, maar om te besluiten over
continuering is afgesproken om begin 2008 de kwalitatieve en kwantitatieve effecten van de
samenwerking ten opzichte van de nulmeting in 2004 te laten onderzoeken. Dit onderzoek is
uitgevoerd en de resultaten zijn beschreven in bijgevoegd rapport.
Doel
Doel is u te informeren over de effecten van de integrale aanpak van huiselijk geweld. En u te
informeren over ons besluit om op basis van de resultaten van het onderzoek de gemeentelijke regie
op de integrale aanpak te continueren, de registratie te verbeteren en het Steunpunt Huiselijk Geweld
te versterken.
Argumenten
Uit de effectmeting komt naar voren dat de ontwikkelde werkwijze succesvol is. Continuering van de
samenwerking onder regie van de gemeente wordt door alle partijen onderschreven. Met de integrale
aanpak is de infrastructuur om huiselijk geweld effectief aan te pakken aanwezig. Deze vormt ook de
basis voor de uitvoering van de verwachte Wet Tijdelijk Huisverbod. Het ligt geheel in de lijn van de
samenwerking om het Steunpunt Huiselijk Geweld te versterken en als front office aan te wijzen in het
kader van de genoemde wet Tijdelijk Huisverbod.
Broerenstraat 53 • Postbus 5283 • 6802 EG ARNHEM
Telefoon 026 - 3774994 • Fax 026 - 3774977 • E-mail: Gemeente@Arnhem.nl
DIENST MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELING

Datum: 8 juli 2008
Ons kenmerk: 2008.0.059.280
Pagina: 2
Financiën
Voor versterking van de functie van het Steunpunt huiselijk geweld zijn extra Rijksmiddelen
beschikbaar gesteld die voor dit doel worden ingezet.
Risico’s
Geen
Uitvoering en evaluatie
De ketenpartners voeren onder regie van de gemeente de integrale werkwijze uit. Het Steunpunt
Huiselijk Geweld zorgt voor registratie en koppelt de informatie terug naar de gemeente en de
ketenpartners.
Hoogachtend
het college van burgemeester en wethouders van Arnhem,
de secretaris,
de burgemeester,
Bijlage(n)
Effectmeting Integrale Aanpak Huiselijk Geweld
Door:Gerda Welt
Onderzoek en Statistiek
Afdeling OSJA
Juni 2008
Broerenstraat 53 • Postbus 5283 • 6802 EG ARNHEM
Telefoon 026 - 3774994 • Fax 026 - 3774977 • E-mail: Gemeente@Arnhem.nl
DIENST MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELING

Effectmeting Integrale
Aanpak Huiselijk
Geweld
2004-2008
Geschreven door: Gerda Welt
Onderzoek en Statistiek
Afdeling OSJA
Juni, 2008

Effectmeting IAHG
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Samenvatting
Effectmeting IAHG
Achtergrond
Vier jaar geleden is het project ‘Integrale aanpak van huiselijk geweld’ (IAHG) van start gegaan.
Dit project is gericht op een betere afstemming van de activiteiten van de bij huiselijk geweld
betrokken organisaties. Hiermee worden drie doelen nagestreefd:
- Het stoppen van huiselijk geweld
- Het voorkomen van herhaling van huiselijk geweld (recidive)
- Het vergroten van de bereidheid om aangifte te doen van huiselijk geweld
Bij dit project zijn vanaf de start de volgende organisaties betrokken: Politie Gelderland-Midden
(GM), het Openbaar Ministerie, Reclassering, Kairos, Hulpverlening Gelderland Midden, Hera
Vrouwenopvang, Bureau Jeugdzorg Gelderland en Slachtofferhulp Nederland. De gemeente
Arnhem voert de regie in dit project. In 2004 is door het team Onderzoek en Statistiek een
nulmeting verricht om de beginsituatie in kaart te brengen.
In de ‘Evaluatie integrale aanpak huiselijk geweld’ van 2006 bleek dat het project in zijn opzet
was geslaagd. De integrale werkwijze van de ketenpartners werd inmiddels in het hele
werkgebied van de politie GM toegepast. Ook bleek toen dat het nog te vroeg was om het
proces los te laten en is afgesproken de samenwerkingsafspraken voort te zetten en uit te
breiden naar andere hulpverleningsorganisaties. Afgesproken is om in 2008 een onderzoek te
doen naar de effecten van de samenwerking. De dienst MO heeft aan het team Onderzoek en
Statistiek gevraagd om voor dit project een kwalitatieve en kwantitatieve effectmeting te
verzorgen.
De kwalitatieve effectmeting is uitgevoerd aan de hand van een vragenlijst. Deze schriftelijke
vragenlijst is voorgelegd aan vertegenwoordigers van de bij het project IAHG betrokken
organisaties. Hier is gevraagd of er sprake is van verbetering of verslechtering van de situatie
ten tijde van de nulmeting in 2004. In de ‘Evaluatie integrale aanpak huiselijk geweld’ van 2006
werd aanbevolen om aan de hand van de registraties van de verschillende organisaties een
kwantitatieve effectmeting uit te voeren. De kwantitatieve effectmeting is zover mogelijk
uitgevoerd op basis van de indicatoren uit de in 2004 door O&S opgestelde rapportage
‘Integrale aanpak huiselijk geweld. Indicatoren voor effectmeting’. Hiertoe hebben de betrokken
partijen de benodigde informatie aangeleverd. Als eerste zullen de belangrijkste resultaten van
de kwalitatieve effectmeting besproken worden, gevolgd door de resultaten van de
kwantitatieve effectmeting.
Alertheid op huiselijk geweld
De alertheid van de politie GM op huiselijk geweld is volgens meerdere sleutelfiguren verbeterd.
Een groter bewustzijn van huiselijk geweld kan bijdragen tot een hoger aantal gemelde
incidenten en aangiften van huiselijk geweld. Ook zien meerdere sleutelfiguren dat de alertheid
op huiselijk geweld bij hulpverleningsinstanties is toegenomen en dat hun inzetbaarheid is
verbeterd. De inzet van de hulpverleningsinstanties is verwerkt in een procedure, zij krijgen
meer casussen van het Steunpunt Huiselijk Geweld en er zijn structurele overlegvormen.
Informatie-uitwisseling tussen de organisaties
De bekendheid met de ketenpartners is volgens een meerderheid van de sleutelfiguren
verbeterd. Er vindt nu meer informatie-uitwisseling plaats en er wordt overlegd over casussen.
Ook de afstemming tussen de strafrechtelijke keten en de hulpverleningsketen is verbeterd. Er
is nu eveneens meer duidelijkheid over de taken en verantwoordelijkheden van de verschillende
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Effectmeting IAHG
organisaties, en hiermee ook meer begrip voor elkaars werk en rol. De sleutelfiguren zien dat
deze verbeteringen worden vergemakkelijkt en ondersteund door het privacyconvenant en het
ingestelde casusoverleg. De samenwerking is uitgebreid met de afdelingen Algemeen
Maatschappelijk Werk van de Stichting Thuiszorg Midden Gelderland en Rijnstad en de
instelling voor verslavingszorg IrisZorg. Deze organisaties hebben eveneens het
privacyconvenant ondertekend en nemen deel aan het casusoverleg. Uitbreiding met het
Maatschappelijk Werk Vilente en Welzijn Rheden is in voorbereiding.
Steunpunt Huiselijk Geweld
Met de komst van het Steunpunt Huiselijk Geweld is volgens meerdere sleutelfiguren de
inzichtelijkheid voor slachtoffers en daders verbeterd. Ook professionals kunnen met hun
vragen bij dit steunpunt terecht. Het Steunpunt Huiselijk Geweld brengt de hulpvraag in beeld
en verwijst door naar de juiste ketenpartner. Meerdere sleutelfiguren zien een verbetering in
zowel de inzichtelijkheid van het justitiële traject als het hulpverleningstraject. In de justitiële
keten is een aantal stappen gezet om zicht te houden op het proces.
Aandacht voor slachtoffers, kinderen en daders
Verbeteringen in de aandacht voor slachtoffers wordt door meerdere sleutelfiguren vooral
gezien in de nazorg en de geboden informatie in de strafrechtelijke keten. Meerdere
sleutelfiguren zien een verbetering in de aandacht voor kinderen. Een aantal sleutelfiguren ziet
echter de wachtlijsten bij de jeugdzorg nog steeds als een bron van zorg. Er is volgens een
aantal sleutelfiguren meer aandacht voor huiselijk geweld bij instanties die met kinderen te
maken hebben. Er is volgens meerdere sleutelfiguren eveneens meer aandacht voor de
vrijwillige daderhulpverlening. Dit door de ontwikkelde methodiek ‘Begeleide terugkeer,
geweldloos verder’ van Hera en Kairos en de training die Kairos gegeven heeft aan
medewerkers van onder andere het Steunpunt Huiselijk Geweld. Het motiveren van daders
voor vrijwillige hulpverlening blijft volgens sommige sleutelfiguren echter moeizaam.
Regierol gemeente
De wijze waarop de gemeente vorm geeft aan de regierol is volgens meerdere sleutelfiguren
verbeterd. Zij vinden dat de gemeente met het voorzitten van de kerngroep en het initiëren van
onder andere de ontwikkeling van het privacyconvenant duidelijke sturing geeft aan het
verwezenlijken van de doelen van de integrale aanpak.
Aangiftebereidheid
Het aantal aangiften van huiselijk geweld ten opzichte van het aantal incidenten is vrijwel gelijk
gebleven in 2006 en 2007. In 2005 was dit wat lager. De meetreeks is te kort om te concluderen
dat er een toename is in de aangiftebereidheid. Bij het Steunpunt Huiselijk Geweld zijn in 2007
meer meldingen van huiselijk geweld binnengekomen. Daarbij is het aandeel meldingen dat
rechtstreeks van het slachtoffer komt in 2007 hoger en het aandeel meldingen via politie GM
iets lager, dan in 2006. Bij het Steunpunt Huiselijk Geweld zijn iets meer meldingen
binnengekomen waarbij het geweld langer duurt dan een half jaar. Een mogelijke verklaring
hiervoor kan zijn dat het Steunpunt Huiselijk Geweld mede dankzij het casusoverleg meer
complexere zaken van de politie heeft gekregen waar meer sprake is van langduriger geweld.
Stoppen van huiselijk geweld
Op basis van de cijfers van het aantal afgeronde trajecten bij de hulpverleningstrajecten is
gekeken of het huiselijk geweld in de periode 2004-2007 meer is afgenomen. Op basis van
deze cijfers is het niet eenduidig dat in deze periode het huiselijk geweld meer is afgenomen.
De geregistreerde meetperiode is te kort om hier inzicht in te kunnen bieden. Bij Hera
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Effectmeting IAHG
Vrouwenopvang fluctueert in deze periode het aantal gestarte en afgesloten opvangtrajecten.
Het aantal opgestarte en afgesloten opvangtrajecten ligt per jaar in dezelfde orde van grootte.
Wel is te zien dat in de afgelopen drie jaar Bureau Jeugdzorg van het aantal meldingen meer
cliënten in zorg heeft genomen. Uit de gegevens van het Steunpunt Huiselijk Geweld en het OM
blijkt dat huiselijk geweld eveneens meer in beeld is, er zijn meer doorverwijzingen naar de
hulpverlening en meer vervolgingen voor huiselijk geweld.
Vervolgtraject bij het Steunpunt Huiselijk Geweld en het OM
Bij het Steunpunt Huiselijk Geweld is het aantal doorverwijzingen naar hulpverleningsorganisaties
in 2007 groter dan in 2006, op de daderhulpverlening na. Bij het OM is in 2007 het
aantal zaken van huiselijk geweld sterk gestegen ten opzichte van 2005. Eveneens is het aantal
zaken dat gedagvaard is in de afgelopen drie jaar duidelijk gestegen. Tenslotte is er eveneens
een duidelijke toename in het aantal zaken dat een strafoplegging heeft gekregen. De zaken die
zijn vrijgesproken, ontslagen van rechtsvervolging en schuldig zonder strafoplegging zijn klein in
aantal en vrijwel constant gebleven.
Voorkomen van recidive
Herhaling van huiselijk geweld lijkt iets meer te worden voorkomen. Zowel de cijfers van
herhaalde meldingen bij de politie GM als de cijfers bij het Steunpunt Huiselijk Geweld laten een
lichte afname van recidive zien.
Conclusie
Ten opzichte van de situatie ten tijde van de nulmeting in 2004 zijn er belangrijke vorderingen
geboekt in de samenwerking en de systeemgerichte aanpak. Er is meer alertheid op huiselijk
geweld bij politie en hulpverleningsinstanties. Er is een privacyconvenant afgesloten waardoor
er in het gestarte casusoverleg meer informatie kan worden uitgewisseld. De samenwerking is
uitgebreid met nieuwe partners die ook het privacyconvenant hebben getekend en deelnemen
aan het casusoverleg. Uitbreiding met het Maatschappelijk Werk Vilente en Welzijn Rheden is
in voorbereiding. Het Steunpunt Huiselijk Geweld brengt de hulpvraag in beeld en verwijst door
naar de juiste ketenpartner en draagt bij aan de inzichtelijkheid van het hulpverlenings- en het
justitiële traject.
De samenwerking heeft zich zodanig ontwikkeld dat dit tot zichtbare resultaten heeft geleid. De
kwantitatieve effecten van de Integrale aanpak zijn op basis van de gestelde indicatoren (O&S,
2004) minder goed eenduidig te stellen. Dit gezien de beperkingen die verbonden zijn aan de
registratiesystemen van de verschillende organisaties. Wel blijkt uit de cijfers dat Bureau
Jeugdzorg meer cliënten in zorg heeft genomen, er bij het Steunpunt Huiselijk Geweld meer is
doorverwezen naar de hulpverlening en bij het OM duidelijk meer zaken van huiselijk geweld
zijn vervolgd. Daarnaast is er een lichte afname te zien van recidive. In hoofdstuk 4 (pag. 29)
zijn de conclusies opgenomen.
Belangrijkste aanbevelingen voor het vervolg
De belangrijkste aanbeveling voor het vervolg is dat de samenwerking voortgezet en versterkt
moet worden. Er moet meer kennis zijn over ieders specifieke mogelijkheden en geïnvesteerd
worden in het leren kennen van elkaars werk en de rol binnen de aanpak van huiselijk geweld.
Vanwege de beperkingen die verbonden zijn aan de registratiesystemen van de verschillende
organisaties is besloten om de casussen afzonderlijk te volgen. De casussen worden apart
geregistreerd en gevolgd in de tijd door de betrokken organisaties. De betrokken organisaties
koppelen daarvoor informatie over de hulpverlening naar het Steunpunt Huiselijk Geweld terug.
Zodoende kan gekeken worden wat de effecten zijn van de integrale hulpverlening aan het
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Effectmeting IAHG
slachtoffer en de dader. Daar waar de hulpverlening niet voldoende werkt kunnen interventies
gepleegd worden.
Daarnaast verdient het aanbeveling om te zorgen voor meer afstemming tussen de activiteiten
van de verschillende instanties door middel van casemanagement. Tenslotte wordt aanbevolen
dat de wachtlijsten voor hulpverlening worden aangepakt, daderhulpverlening in een eerder
stadium wordt ingezet en preventieactiviteiten, zoals voorlichting, regelmatig worden uitgevoerd.
Hoofdstuk 5 (pag. 33) geeft een overzicht van de aanbevelingen voor het vervolg.
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Inhoudsopgave
Effectmeting IAHG
Inhoudsopgave.............................................................................................................................. 1
1 Inleiding .................................................................................................................................. 3
1.1 Achtergrond...................................................................................................................... 3
1.2 Doelstelling....................................................................................................................... 3
1.3 Probleemstelling............................................................................................................... 3
1.4 Kwalitatieve effectmeting.................................................................................................. 3
1.5 Kwantitatieve effectmeting ............................................................................................... 4
1.5.1 Overzicht van de indicatoren ................................................................................... 4
1.6 Leeswijzer......................................................................................................................... 5
2 Kwalitatieve effectmeting ....................................................................................................... 7
2.1 Ketenopvolging................................................................................................................. 7
2.2 Afstemming tussen strafrechtelijk en hulpverleningstraject ............................................. 9
2.3 Systeembenadering ......................................................................................................... 9
2.3.1 Aandacht voor slachtoffers ...................................................................................... 9
2.3.2 Aandacht voor kinderen......................................................................................... 10
2.3.3 Aandacht voor daders............................................................................................ 10
2.4 Gelijktijdigheid ................................................................................................................ 11
2.5 Inzichtelijkheid ................................................................................................................ 11
2.6 Uitwisseling van informatie............................................................................................. 12
2.7 Regierol gemeente ......................................................................................................... 12
2.8 Succes- en faalfactoren.................................................................................................. 12
3 Overzicht gegevens per doel ............................................................................................... 15
3.1 Toekenning Label ‘Huiselijk Geweld’ ............................................................................. 15
3.2 Hoe de cijfers te interpreteren?...................................................................................... 15
3.3 Stoppen van huiselijk geweld......................................................................................... 16
3.3.1 Het aantal gevallen waarin het huiselijk geweld volgens het slachtoffer is gestopt
16
3.3.2 Het aantal succesvolle afrondingen van daderhulpverleningstrajecten ................ 17
3.4 Voorkomen van herhaling van huiselijk geweld ............................................................. 20
3.4.1 Relatief aantal tweede (derde etc. ) bij de politie geregistreerde incidenten van
huiselijk geweld betreffende een bepaald adres.................................................................. 20
3.4.2 Terugkeer van het slachtoffer bij dezelfde of bij een andere instantie .................. 20
3.5 Toename aangiftebereidheid.......................................................................................... 22
3.5.1 Het aantal aangiften van huiselijk geweld ............................................................. 22
3.5.2 Het aantal aangiften van huiselijk geweld ten opzichte van het aantal incidenten
van huiselijk geweld ............................................................................................................. 22
3.5.3 Gemiddelde duur van huiselijk geweld voordat aangifte wordt gedaan ................ 22
3.5.4 Proportie ambtshalve vervolgbare zaken .............................................................. 23
3.6 Het vervolgtraject ........................................................................................................... 25
3.6.1 Vervolgtraject bij het OM ....................................................................................... 25
3.6.2 Vervolg na binnenkomst bij het Steunpunt Huiselijk Geweld ................................ 27
4 Conclusie............................................................................................................................... 29
5 Aanbevelingen ..................................................................................................................... 33
Bijlagen........................................................................................................................................ 35
Bijlage 1: Gegevens Jeugdmonitor
Bijlage 2: Vragenlijst Kwalitatieve Effectmeting IAHG
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 1

Effectmeting IAHG
2
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

1 Inleiding
Effectmeting IAHG
1.1 Achtergrond
Vier jaar geleden is het project ‘Integrale aanpak van huiselijk geweld’ van start gegaan. Dit
project is gericht op een betere afstemming van de activiteiten van bij huiselijk geweld
betrokken organisaties. Hiermee worden drie doelen nagestreefd:
- Het stoppen van huiselijk geweld
- Het voorkomen van herhaling van huiselijk geweld (recidive)
- Het vergroten van de bereidheid om aangifte te doen van huiselijk geweld.
De gemeente Arnhem voert in dit project de regie. In 2004 is de startsituatie in kaart gebracht
door team Onderzoek en Statistiek. Na twee jaar zijn de resultaten en aanbevelingen in kaart
gebracht in het rapport ‘Evaluatie integrale aanpak huiselijk geweld’. Hieruit bleek dat het
project in zijn opzet was geslaagd en dat de integrale werkwijze van de ketenpartners in het
hele werkgebied van de politie GM werd toegepast. Ook bleek toen dat het nog te vroeg was
om het proces los te laten en is afgesproken de samenwerkingsafspraken voort te zetten en uit
te breiden naar andere hulpverleningsorganisaties. Ook werd aanbevolen om in 2008 een
onderzoek te doen naar de effecten van de samenwerking. De dienst MO heeft aan het team
Onderzoek en Statistiek gevraagd om voor dit project een kwalitatieve en kwantitatieve
effectmeting te verzorgen.
1.2 Doelstelling
(Mede) op basis van de effectmeting kan een indicatie gegeven worden van de resultaten van
het project. Het betreft geen procesevaluatie.
1.3 Probleemstelling
In de kwalitatieve effectmeting stond de volgende vraag centraal:
‘In hoeverre is, volgens aan het project IAHG deelnemende partijen, ten aanzien van thema’s in
het rapport ‘Nulmeting Integrale aanpak huiselijk geweld’ (O&S 2004), sprake van verbetering of
verslechtering’?
In de kwantitatieve effectmeting stonden de volgende vragen centraal:
‘In welke mate hebben in de periode 2004 – 2007 de gewenste effecten van de integrale
aanpak zich voorgedaan ten aanzien van:
- het stoppen van huiselijk geweld;
- het voorkomen van herhaling van huiselijk geweld;
- het vergroten van de aangiftebereidheid?’
1.4 Kwalitatieve effectmeting
De kwalitatieve effectmeting is uitgevoerd aan de hand van een vragenlijst. Deze schriftelijke
vragenlijst is voorgelegd aan vertegenwoordigers van de bij het project IAHG betrokken
organisaties.
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 3

Effectmeting IAHG
De betrokken organisaties zijn:
- Politie Gelderland-Midden
- Openbaar Ministerie
- Kairos
- Reclassering
- Bureau Jeugdzorg Gelderland
- Steunpunt Huiselijk geweld
- Hera
- Hulpverlening Gelderland Midden
- Slachtofferhulp
- Gemeente Arnhem
In de vragenlijst werden thema’s uit het rapport ‘Nulmeting Integrale aanpak huiselijk geweld’
(O&S 2004) genoemd. Bij ieder thema konden de respondenten aangeven in hoeverre volgens
hen sprake was van verbetering of verslechtering ten opzichte van de situatie ten tijde van de
nulmeting. Respondenten werden hierbij in de gelegenheid gesteld om hun antwoorden toe te
lichten. In Bijlage 2 is de vragenlijst opgenomen.
1.5 Kwantitatieve effectmeting
De kwantitatieve effectmeting is zover mogelijk uitgevoerd op basis van de indicatoren uit de in
2004 door O&S opgestelde rapportage ‘Integrale aanpak huiselijk geweld. Indicatoren voor
effectmeting’. Hiertoe hebben de volgende partijen de benodigde informatie aangeleverd:
- Politie Gelderland-Midden
- Openbaar Ministerie
- Kairos
- Bureau Jeugdzorg
- Steunpunt Huiselijk geweld
- Hera
- Hulpverlening Gelderland Midden
O&S heeft met contactpersonen van bovenstaande organisaties afspraken gemaakt over de
aan te leveren gegevens. Van Reclassering zijn geen gegevens opgenomen in het rapport.
Reclassering registreert namelijk niet op het label huiselijk geweld. Hulpverlening Gelderland
Midden registreert de bevinding van kindermishandeling en de meldingen van het Centraal
Meldpunt. Deze registratie bleek echter niet volledig betrouwbaar waardoor de gegevens over
meerdere jaren niet vergeleken konden worden. De gegevens van de jeugdmonitor zijn ter
informatie opgenomen in Bijlage 1, omdat deze geen betrekking hebben over meerdere jaren.
1.5.1 Overzicht van de indicatoren
In het rapport ‘Integrale aanpak huiselijk geweld. Indicatoren voor effectmeting’ zijn tien
indicatoren vastgesteld die inzicht geven in de effecten van de Integrale aanpak.
Hieronder volgt per doel de vastgestelde indicatoren. In hoofdstuk 2 zullen de geleverde cijfers
per indicator besproken worden. De cijfers hebben betrekking op het projectgebied 1 , tenzij
anders vermeldt.
Stoppen van huiselijk geweld:
1. Het aantal gevallen waarin het huiselijk geweld volgens het slachtoffer is gestopt
2. Het aantal succesvolle afrondingen van daderhulpverleningstrajecten in een bepaalde
periode
3. Terugkeer van het slachtoffer bij dezelfde of bij een andere instantie
1 Het projectgebied omvat naast de gemeente Arnhem de volgende gemeenten: Aalten, Berkelland,
Bronckhorst, Doesburg, Duiven, Groenlo, Lingewaard, Montferland, Oude Ysselstreek, Overbetuwe,
Renkum, Rheden, Rijnwaarden, Rozendaal, Westervoort, Winterswijk en Zevenaar.
4
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Effectmeting IAHG
Voorkomen van herhaling van huiselijk geweld:
1. Relatief aantal tweede (derde etc. ) bij de politie geregistreerde incidenten (en/of
meldingen)
2. Terugkeer van het slachtoffer bij dezelfde of bij een andere instantie
Toename aangifte bereidheid:
1. Het aantal aangiften van huiselijk geweld in een bepaalde periode
2. Het aantal aangiften van huiselijk geweld ten opzichte van het aantal incidenten van
huiselijk geweld in een bepaalde periode
3. Gemiddelde duur van huiselijk geweld voordat aangifte wordt gedaan
4. Proportie ambtshalve vervolgde zaken
1.6 Leeswijzer
In hoofdstuk 2 volgt de beschrijving van de resultaten van het kwalitatieve deel van het
onderzoek. In hoofdstuk 3 worden, per doel en per indicator van dit doel, de cijfers
weergegeven die de betrokken partijen hebben aangeleverd. Tenslotte volgt in hoofdstuk 4 de
conclusie en in hoofdstuk 5 de aanbevelingen.
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 5

Effectmeting IAHG
6
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

2 Kwalitatieve effectmeting
Effectmeting IAHG
In de volgende paragrafen volgt een korte samenvatting van de situatie ten tijde van de
nulmeting in 2004, gevolgd door een beschrijving van de resultaten. De uitkomst van de
kwalitatieve effectmeting is een beschrijving van ervaringen, interpretaties en meningen van bij
de integrale aanpak betrokken partijen.
2.1 Ketenopvolging
In 2004 was er wat betreft ketenopvolging een verschil tussen het justitiële traject en het
hulpverleningstraject. Binnen het justitiële traject was weinig sprake van ontbrekende of slecht
functionerende schakels. Binnen het hulpverleningstraject was er nog onvoldoende afstemming tussen
en duidelijkheid over de taken en verantwoordelijkheden van de (vele) betrokken
hulpverleningsinstanties. Overkoepelend was de wederzijdse bekendheid van de ketenpartners voor
verbetering vatbaar.
Een meerderheid van de respondenten vindt dat de wederzijdse bekendheid met de
ketenpartners is verbeterd. Dit mede door de regelmatige casusoverleggen. Bij het
casusoverleg worden de afzonderlijke casussen besproken en gevolgd in de tijd door de
betrokken organisaties. De betrokken organisaties koppelen daarvoor informatie over de
hulpverlening naar het Steunpunt Huiselijk Geweld terug. Zodoende kan gekeken worden wat
de effecten zijn van de integrale hulpverlening aan het slachtoffer en de dader. Daar waar de
hulpverlening niet voldoende werkt kunnen interventies gepleegd worden. Dankzij dit
casusoverleg zijn er meer persoonlijke contacten tussen medewerkers van de verschillende
organisaties.
Een meerderheid van de respondenten ziet dat de afstemming tussen de
hulpverleningsinstanties in de tussentijd is verbeterd. Tussen hulpverleningsinstanties is nu
overleg op meerdere niveaus en op meerdere invalshoeken. De komst van het Steunpunt
Huiselijk Geweld heeft volgens sommigen hiertoe bijgedragen. Het Steunpunt heeft de
afstemming en de te leiden informatie geregeld. De taken en verantwoordelijkheden van de
betrokken hulpverleningsinstanties zijn nu dan ook duidelijker volgens meerdere respondenten.
Eveneens vinden meerdere respondenten dat ook tussen de justitiële organisaties de
afstemming is verbeterd. Bij justitiële organisaties is meer betrokkenheid bij ontwikkelingen.
Ook ziet het OM met de komst van de Reclasseringsbalie meer wederzijds begrip voor elkaars
werk en dat hierdoor mede kortere lijnen zijn ontstaan.
De samenwerking is uitgebreid met de afdelingen Algemeen Maatschappelijk Werk van de
Stichting Thuiszorg Midden Gelderland en Rijnstad en de instelling voor verslavingszorg
IrisZorg. Uitbreiding met het Maatschappelijk Werk Vilente en Welzijn Rheden is momenteel in
voorbereiding.
Volgens een respondent is er bij de ketenpartners de wens om systeemgericht te werken. Wel
staat dit in de praktijk nog in de kinderschoenen. Systeemgericht werken vraagt van de
instellingen een andere manier van werken. Hiervoor moeten namelijk interne processen en
protocollen worden aangepast. Er zijn in de praktijk nog teveel belemmeringen om dit goed
gestalte te geven. Een respondent merkt op dat nu nog niet altijd duidelijk is welke instantie
welke bijdrage kan en moet leveren bij de casussen van huiselijk geweld. Een andere
respondent geeft aan dat eerste ervaringen bij het casusoverleg leren dat essentiële informatie
(zowel van justitie naar hulpverlening als andersom) soms nog niet voorhanden komt.
Het proces van ketensamenwerking is volgens de respondent een veranderingsproces
waarvoor op alle niveaus aandacht moet zijn. Nu er meer kennis is van elkaars deskundigheid
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 7

Effectmeting IAHG
is het nu vooral zaak om hier gebruik van te maken om de cliënten integraal te kunnen
begeleiden. Het casusoverleg biedt kansen om hier in de praktijk vorm aan te geven.
In 2004 werd er gewezen op het belang dat de politie alerter moest worden in het herkennen van
huiselijk geweld en het verbeteren van de inzetbaarheid van de hulpverlenende instanties. Anderzijds
schoot volgens sommigen de nazorg voor slachtoffers van huiselijk geweld tekort.
Een duidelijke meerderheid van de respondenten vindt dat de politie GM alerter is in het
herkennen van huiselijk geweld. Er is sprake van een algemene kennistoename rondom
huiselijk geweld. De indruk bestaat dat de politie GM alerter en actiever met huiselijk geweld
omgaat dan enige tijd geleden. In de week, maar ook in de avonden en weekenden komen
opvallend veel meldingen van huiselijk geweld binnen. Ook het Steunpunt Huiselijk Geweld
ontvangt meer meldingen van huiselijk geweld van de politie GM. Het Steunpunt wordt dus
steeds vaker geïnformeerd en kan zo ook de hulpverlening in gang zetten.
Volgens meerdere respondenten is de alertheid op huiselijk geweld ook bij hulpverleningsinstanties
toegenomen. Eveneens is hun inzetbaarheid verbeterd. De inzet van de
hulpverleningsinstanties is nu verwerkt in een procedure. Een respondent geeft aan dat in 2004
er nog weinig overlegvormen en instanties waren die zich verantwoordelijk voelden voor de
casuïstiek. Hulpverleningsinstanties onderkennen nu hun taak inzake huiselijk geweld. Er zijn
structurele overlegvormen. Ketenpartners krijgen steeds meer casussen van het Steunpunt en
worden hierin dus ook deskundiger. Tenslotte is volgens enkele respondenten de nazorg voor
de slachtoffers verbeterd. De nazorg bestaat meestal uit een verwijzing naar het Steunpunt of
Bureau Slachtofferhulp. Volgens één respondent is de nazorg echter nog niet sluitend.
In 2004 moesten de meeste afspraken nog naar de praktijk vertaald worden.
Een duidelijke meerderheid van de betrokken sleutelpersonen vindt dat meerdere afspraken
vertaald zijn naar de praktijk. Zo geven respondenten aan dat er nu structurele overlegvormen
zijn, procedures worden uitgevoerd en dat er bij de instanties meer verantwoordelijkheid is voor
de casuïstiek. Ook het casusoverleg wordt genoemd. Volgens een respondent wordt er
eveneens opnieuw afgestemd wanneer er onduidelijkheden zijn. Een andere respondent geeft
aan dat in de praktijk bij ongeveer één op de drie casussen de hulpverlening wordt
geïnformeerd. Ten opzichte van 2004 is het informeren van elkaar en het benutten van de
mogelijkheden van de betrokken partijen sterk vooruit gegaan, hoewel er ruimte is voor
verbetering in de afstemming van de activiteiten van de verschillende instanties. Tenslotte werd
in deze context aangegeven dat binnen het OM de afdoeningsmodaliteiten voor huiselijk geweld
bekend zijn. Sinds de reorganisatie in 2007 worden zaken van huiselijk geweld daar behandeld
door twee à drie gespecialiseerde huiselijk geweld secretarissen op het front-Office. De
communicatie met de politie GM en Reclassering loopt doorgaans goed. Wel kan er nog een
verschil van mening bestaan wat nu wel en wat niet als huiselijk geweld moet worden
aangemerkt. Reclassering handelt spoedklussen voortvarend af. Een knelpunt in het justitiële
traject vormt de inverzekeringsfase en de periode die er aan vooraf gaat. Een dagelijks overleg
hierover is afgeschaft. Het gevolg is dat bij voortduring van deze fase er onvoldoende of geen
rapportage dan wel vroeghulp van Reclassering tot stand kan komen.
8
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

2.2 Afstemming tussen strafrechtelijk en hulpverleningstraject
Effectmeting IAHG
Enkele respondenten merkten in 2004 op dat de hulpverlenende instanties en de justitiële instellingen
gescheiden werelden vormen. Er bestonden verschillende beelden over de afstemming tussen het
strafrechtelijk en hulpverleningstraject. De politie zou volgens sommigen in een oneigenlijke
hulpverlenerrol terecht komen. Dit omdat de politie het slachtoffer en hun kinderen niet kon overdragen
aan hulpverlenende instanties. Aan de andere kant zou destijds volgens enkele anderen de politie
meer begrip en flexibiliteit kunnen opbrengen wanneer de hulpverlening niet biedt wat de politie
verlangt.
In vergelijking met deze situatie in 2004 ziet een meerderheid van de respondenten de
verbetering vooral in de overdracht van slachtoffers en kinderen aan de
hulpverleningsinstellingen. Ongeveer de helft van de respondenten ziet eveneens verbetering in
de afstemming tussen hulpverlenende instanties en justitiële instellingen. Tenslotte ziet
ongeveer de helft van de respondenten een verbetering in de mate waarin er flexibiliteit wordt
opgebracht wanneer de hulpverlening niet biedt wat de politie GM verlangt.
Als toelichting hierop geven een aantal respondenten aan dat er nu vooral wederzijds begrip is
voor de stappen die gezet moeten worden. Doordat er onderling meer contact is, mede dankzij
de kerngroepbijeenkomsten, is dit begrip gegroeid. Een respondent verwacht ook dat het
onlangs opgestarte casusoverleg huiselijk geweld tot meer begrip en afstemming zal leiden.
Enkelen zien echter dat de verbeteringen in de afstemming tussen het justitiële traject en het
hulpverleningtraject er wel zijn, maar geen structureel karakter hebben, of dat er wel contact is
maar dat de vertaalslag naar de praktijk nog gemaakt moet worden. Een andere respondent
ziet vooral een verbetering met betrekking tot de daderhulpverlening. Daders kunnen nu via
politie GM – OM - Reclassering snel en effectief in een hulpverleningstraject terecht komen.
2.3 Systeembenadering
2.3.1 Aandacht voor slachtoffers
Het was in 2004 onduidelijk in welke mate slachtoffers op de hoogte werden gehouden van de
strafrechtelijke procedure. Daarnaast had Reclassering zich voorgenomen om meer aandacht te
besteden aan de slachtoffers van huiselijk geweld. De politie moest volgens protocol de slachtoffers
stimuleren om vrijwillige hulpverlening te zoeken. Het feit dat aan slachtoffers op vrijwillige basis hulp
wordt verleend kon betekenen dat het slachtoffer buiten beeld zou blijven.
De aandacht voor slachtoffers is volgens een meerderheid van de respondenten verbeterd. In
het algemeen is door de komst van het Steunpunt Huiselijk Geweld en door campagnes meer
aandacht voor het slachtoffer.
Ongeveer de helft van de respondenten ziet een verbetering in de mate waarin slachtoffers
gemotiveerd worden voor het zoeken naar vrijwillige hulpverlening. Bij justitie zijn er nu
standaardprocedures om het slachtoffer te informeren en te verwijzen naar vrijwillige
hulpverlening. Politie GM wijst standaard op Slachtofferhulp.
De mate waarin slachtoffers op de hoogte worden gehouden van de strafrechtelijke procedure
is volgens enkele respondenten verbeterd. Een aantal respondenten geeft aan hier geen zicht
op te hebben. Sleutelfiguren binnen de justitiële keten geven aan dat slachtoffers nu duidelijke
voorlichting krijgen over de (on) mogelijkheden van een strafrechtelijke procedure. Het OM
heeft een afdeling Slachtofferzorg die de gang van zaken van de slachtoffers bewaakt. Ze
informeren de slachtoffers, bieden assistentie rondom voegingen en coördineren
slachtoffergesprekken met de Officier van Justitie. Eén respondent geeft daarbij aan dat het
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 9

Effectmeting IAHG
alleen niet altijd duidelijk is wat het OM/ZM besluit waardoor het slachtoffer soms niet of te laat
wordt geïnformeerd. Ook Reclassering geeft aan het slachtoffer nu meer te betrekken bij
bijvoorbeeld rapportages en adviezen.
2.3.2 Aandacht voor kinderen
De sleutelfiguren van de politie, Hera en Kairos stelden in 2004 dat er vooralsnog te weinig aandacht
was voor kinderen. Slecht functionerende jeugdzorg zou volgens sommigen een belangrijke oorzaak
zijn. De wachtlijsten waren lang. Betere afspraken en voorlichting zouden ertoe moeten leiden dat
bijvoorbeeld scholen, consultatiebureaus, huisartsen en buurtcentra meer oog krijgen voor de
problematiek.
Meerdere respondenten vinden dat de aandacht voor kinderen is verbeterd. Bureau Jeugdzorg
geeft aan dat zij in het verleden wel contact opnamen, maar wanneer er geen hulpvraag was,
ze de zaak afsloten. Nu stellen ze dat vrijwilligheid niet meer vrijblijvend is. Ook de nauwere
samenwerking met het Steunpunt Huiselijk Geweld wordt gezien als bijdrage tot het missen van
minder kinderen. Anderen zien echter dat de wachtlijsten in de jeugdzorg nog steeds een bron
van zorg zijn. Hoewel deze eerst zijn bekort met extra middelen, zijn ze volgens sommigen weer
toegenomen. Ook bij de Raad voor Kinderbescherming ontstaan wachtlijsten. Eén respondent
vindt dat een systeemgerichte aanpak gewenst is wanneer er kinderen bij zijn betrokken en dat
daartoe Bureau Jeugdzorg, Hera en Kairos beter zullen moeten gaan samenwerken.
Een aantal respondenten ziet een verbetering van de aandacht voor huiselijk geweld bij
instanties die met kinderen te maken hebben. De aandacht voor het kind als slachtoffer en als
getuige is vergroot. Dit zou mede te danken zijn aan speciale projecten en reclamecampagnes.
Ook bij de Hulpverlening Gelderland Midden is meer aandacht voor het kind, door de invoering
van een nieuwe werkwijze hebben ze namelijk meer mogelijkheden om risicokinderen te zien.
Eén respondent geeft aan dat de voorlichting naar scholen en consultatiebureaus verbeterd
mag worden.
2.3.3 Aandacht voor daders
De sleutelfiguren van Kairos en Hera gaven in 2004 aan dat zij nog weinig samenwerkten op het
gebied van vrijwillige daderhulpverlening. In het protocol staat dat de politie de daders moest motiveren
voor vrijwillige hulpverlening.
Meerdere respondenten zien dat er meer aandacht is voor de vrijwillige daderhulpverlening.
Hera en Kairos hebben samen een methodiek ontwikkeld ‘Begeleide terugkeer, geweldloos
verder’. Deze methodiek is gericht op slachtoffers, daders en kinderen. De samenwerking op
het gebied van vrijwillige daderhulpverlening is volgens sommigen verbeterd en volgens
sommigen niet veranderd. Medewerkers van het Steunpunt Huiselijk Geweld hebben een
training gehad van Kairos, vooral gericht op het motiveren van daders in vrijwillige trajecten.
Ook andere instellingen hebben deze training gekregen. Het motiveren van daders voor
vrijwillige daderhulpverlening is volgens enkele respondenten verbeterd, anderen zien hier
vrijwel geen verandering. Volgens enkele respondenten werkt de procedure matig, en blijft het
motiveren van daders voor vrijwillige hulpverlening moeizaam. De meningen verschillen over
het aantal aanmeldingen voor vrijwillige daderhulpverlening. Volgens sommigen is dit gestegen,
volgens sommigen gedaald. Het OM geeft hier aan dat er met enige regelmaat gebruik wordt
gemaakt van daderhulpverlening als afdoeningsmodaliteit. Wel is dit afhankelijk van het tijdig
aanvragen van een vroeghulpinterventierapport bij de Reclassering waarbij het nu nog wel eens
10
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Effectmeting IAHG
aankomt op individuele alertheid van de secretaris en/ of officier. Nu wordt hiervoor een
structurele oplossing gezocht.
2.4 Gelijktijdigheid
Wachtlijsten zorgden in 2004 ervoor dat gelijktijdige hulpverlening voor dader, slachtoffer en kinderen
niet altijd gerealiseerd kon worden. De wachttijden in de jeugdzorg werden als een knellend probleem
ervaren. Ook voor slachtoffers kon het even duren voordat hulp kon worden geboden. De
daderhulpverlening kampte het minst met wachtlijsten.
Meerdere respondenten zien een verbetering in de gelijktijdigheid van de hulpverlening. Er
wordt over meer zaken afstemming gezocht. Wel zijn volgens één respondent de verbeteringen
prematuur. Meerdere respondenten geven aan dat er bij de jeugdzorg nog steeds wachtlijsten
zijn waardoor dit een meer kwetsbare schakel is in het hulpverleningstraject. Eén respondent
geeft aan dat het justitiële traject, inclusief het contact met Reclassering en Kairos meestal veel
later op gang komt. Bij Slachtofferhulp hebben ze wel de indruk dat de gelijktijdigheid van de
hulpverlening is verbeterd, dit naar aanleiding van reacties van de slachtoffers.
2.5 Inzichtelijkheid
De meeste respondenten hadden in 2004 niet de indruk dat de justitiële en hulpverleningstrajecten
inzichtelijk waren voor daders en slachtoffers. Het brede scala aan bij huiselijk geweld betrokken
hulpverleningsinstanties werd door velen als te versnipperd en ondoorzichtig ervaren. De politie is
daarom destijds begonnen met de samenwerking met ‘voordeurpartners’.
In 2004 werd meer baat verwacht van de activiteiten van de casemanagers en van een centraal
meldpunt. Gehoopt werd dat met een centraal meldpunt de aandacht voor een integrale aanpak van
huiselijk geweld verankerd zou zijn in het lokale gezondheidsbeleid. Niet ieder was enthousiast over
een meldpunt omdat dit verkeerde verwachtingen kon wekken. Uiteindelijk is mede op initiatief van het
ministerie van VWS het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld opgericht.
Meerdere respondenten zien een verbetering in zowel de inzichtelijkheid van het justitiële traject
als het hulpverleningstraject. Volgens een enkeling is er geen verandering. In de justitiële keten
zijn een aantal stappen gezet om zicht te houden op het proces. De afdeling Slachtofferzorg
van het OM biedt nu uitleg aan individuele slachtoffers over het justitiële traject. Meerdere
respondenten zien dat de inzichtelijkheid vooral is toegenomen dankzij het casusoverleg, dat er
meer informatie wordt uitgewisseld en er meer wordt samengewerkt. Ook het Steunpunt
Huiselijk Geweld biedt hierin uitkomst, de verwijzing naar de hulpverlening geschiedt nu via het
front-Office van het Steunpunt. Dit geeft duidelijkheid, er is nu één telefoonnummer voor een
passende verwijzing. Het Steunpunt Huiselijk Geweld brengt de hulpvraag in beeld en zorgt
voor een passende doorverwijzing naar de juiste ketenpartner. Ook is er nu een bundeling van
deskundigheid op één punt ten aanzien van het motiveren, analyseren en doorverwijzen van
betrokkenen bij huiselijk geweld. Professionals weten eveneens waar ze terecht kunnen voor
vragen en winnen advies in voor hun vervolgstappen bij huiselijk geweld. Ook ziet een
respondent dat het Steunpunt beter op de hoogte is van wat geboden wordt en wat mogelijk is.
Er zijn nu eveneens contacten met lokale organisaties in de regiogemeenten. Met de komst van
het Steunpunt is daarom volgens meerdere respondenten de inzichtelijkheid voor slachtoffers
en daders verbeterd. Een kanttekening die wordt geplaatst is dat er nog meer voorlichting over
de functie van het Steunpunt gegeven moet worden, over wat ze kunnen betekenen voor
daders en slachtoffers. Daarnaast geeft een respondent aan dat het Steunpunt geen
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 11

Effectmeting IAHG
terugkoppeling van de ketenpartners krijgt over de situatie van de cliënt. Terugkoppeling kan de
kans op recidive mogelijk verminderen en instellingen kunnen op deze manier gevolgd worden
of ze de juiste hulp op tijd aanbieden. Wanneer de hulpverlening aan de cliënt niet goed loopt
kunnen interventies gepleegd worden.
2.6 Uitwisseling van informatie
In 2004 was er volgens de politie weinig sprake van informatie-uitwisseling tussen de strafrechtketen
en de hulpverleningsketen. Met name de terugkoppeling vanuit de hulpverleningsinstanties over door
de politie aangemelde personen zou te wensen overlaten. Sommigen hadden het beeld dat de
uitwisseling van informatie beperkt zou worden omdat instanties vaak niet uit zich zelf op het idee
komen om andere instanties van nuttige informatie te voorzien of om terugkoppeling te vragen.
Men is unaniem positief over de informatie-uitwisseling na de invoering van het
privacyconvenant. Ook de nieuwe samenwerkingspartners hebben het privacyconvenant
ondertekend en nemen deel aan het casusoverleg. Het is nu gemakkelijker geworden om te
overleggen over de casussen. Een meerderheid van de respondenten ziet dan ook een
verbetering in de informatie-uitwisseling tussen hulpverlenende instellingen. Ook is een
meerderheid positief over de informatie-uitwisseling tussen de strafrechtketen en de
hulpverleningsketen, één respondent vindt dat dit nog marginaal is. Eén respondent ziet dat de
koudwatervrees begint te verdwijnen en dat de informatie-uitwisseling nu meer gemeengoed
begint te worden.
Als gevolg van het privacyconvenant is er nu meer contact tussen de verschillende organisaties
en is er meer erkenning voor elkaars deskundigheid en wordt het probleem van huiselijk geweld
meer onderkend. Tenslotte vinden meerdere respondenten dat de uitwisseling van expertise
tussen hulpverleningsinstellingen is verbeterd.
2.7 Regierol gemeente
In 2004 bleek uit een aantal opmerkingen over de regierol van de gemeente dat er enige
onduidelijkheid bestond over de mate waarin de gemeente inhoudelijke sturing moest geven aan de
integrale aanpak.
Een meerderheid van de respondenten ziet dat er een verbetering is in de regierol van de
gemeente. Twee respondenten vinden dat deze gelijk is gebleven.
Er wordt genoemd dat de gemeente een actieve participant is in de beleids/strategische
overleggen en meer het initiatief neemt. Door het voorzitten van de kerngroep en het initiëren
van onder meer het ontwikkelen van het privacyconvenant geeft de gemeente nu duidelijk
sturing aan het verwezenlijken van de doelen van de integrale aanpak. Een respondent geeft
als kanttekening aan dat er nog te weinig financiële middelen worden gereserveerd voor de
aanpak van huiselijk geweld door middel van casemanagement. Een respondent vindt dat de
regierol van de gemeente nog te weinig inhoudelijk is, meer sturing zou de integraliteit van de
aanpak ten goede komen.
2.8 Succes- en faalfactoren
De succesfactoren van het project die genoemd worden door de respondenten betreffen vooral
het casusoverleg en dat er meer sprake is van betrokkenheid. Er is een gedeelde visie over de
aanpak van huiselijk geweld en over het belang van een goede aanpak van huiselijk geweld.
12
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Effectmeting IAHG
Meerdere respondenten noemden dezelfde succesfactoren. Hieronder volgt een opsomming
van genoemde succesfactoren.
Succesfactoren:
- Casusoverleg
- Het verdelen van verantwoordelijkheden en monitoren van verantwoordelijkheid
- Meer bekendheid met elkaar, kortere lijnen
- Meer overleg en afstemming
- Privacyconvenant
- Praktisch omgaan met privacy
- Wetgeving ‘huisverbod’
- Gedeelde visie over (het belang van) een goede aanpak van huiselijk geweld
- Stimulerende bijeenkomsten rondom gegevensuitwisseling en de start van ‘Aware’
- Minstens 1 keer per jaar officieel naar buiten treden
- Meldformulieren van de politie GM naar het Steunpunt Huiselijk Geweld vanwaar de
hulpverlening wordt ingezet
- Juiste indicatie en doorverwijzing van het Steunpunt Huiselijk Geweld
- Eén telefoonnummer voor huiselijk geweld
De faalfactoren van het project die door de respondenten genoemd worden betreffen onder
andere het ontbreken van eenduidigheid in termen, een gemeenschappelijk registratiesysteem
en casemanagement. Er waren minder overeenkomsten in de faalfactoren die genoemd
werden. Hieronder volgt een opsomming van genoemde faalfactoren.
Faalfactoren:
- Eenduidigheid in termen
- Geen gemeenschappelijk registratiesysteem waar ieder in kan kijken en werken
- Ontbreken van managementinformatie over de gehele keten en wat de verschillende
organisaties doen
- Snelle wisseling van managers bij een organisatie waardoor contact verloren gaat
- Te weinig financiële middelen om huiselijk geweld aan te pakken
- Grenzen aan flexibiliteit van de strafrechtelijke keten
- Juridische implicaties worden te weinig gezien.
- Toch nog te weinig kennis van ieders specifieke mogelijkheden en de juridische
implicaties
- Te weinig samenwerking met Bureau Jeugdzorg
- Preventie activiteiten (voorlichting, deskundigheidsbevordering en pr) gebeurt nog te
weinig, met name in de regio
- Te weinig draagvlak bij politiek
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 13

Effectmeting IAHG
14
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

3 Overzicht gegevens per doel
Effectmeting IAHG
In dit hoofdstuk worden de cijfers gepresenteerd per doel van de Integrale Aanpak Huiselijk
Geweld. De cijfers zijn afkomstig van de verschillende deelnemende organisaties. Hierbij is er
sprake van een wisselende toekenning van het label ‘Huiselijk Geweld’. Daarom is het niet
mogelijk om vergelijkingen te maken en worden de cijfers per organisatie gepresenteerd.
Daarnaast was het voor sommige organisaties moeilijk om overzichten te geven met
cijfermatige gegevens. Dit omdat het registratiesysteem hiervoor niet voldoende toereikend is
en alleen via afzonderlijke rapporten de cijfers te achterhalen zijn. Daarom ontbreken van een
aantal indicatoren betrouwbare gegevens.
3.1 Toekenning Label ‘Huiselijk Geweld’
Binnen het justitiële traject is er een verschil in de toekenning van het label ‘huiselijk geweld’.
De politie Gelderland-Midden en het Openbaar Ministerie (OM) hanteren verschillende labels.
Zaken die door de politie GM zijn gelabeld als huiselijk geweld en vervolgens aan het OM
worden overgedragen, worden door het OM niet altijd als ‘huiselijk geweld’ ingeschreven. Het
gebeurt ook dat het OM zaken van het label ‘huiselijk geweld’ voorziet, terwijl die dit label niet
van de politie GM hebben gekregen. Tenslotte worden zaken waarbij sprake is van een
zedencomponent niet gelabeld als ‘huiselijk geweld’ maar als ‘zedenzaak’. Zaken die gelabeld
worden als huiselijk geweld worden verder behandeld als maatwerkzaken en worden door
gespecialiseerde secretarissen beoordeeld. Vervolgens zijn er verschillende
afdoeningsmodaliteiten mogelijk. Vanwege de verschillende labelling worden de cijfers van
politie GM en het OM in afzonderlijke tabellen gepresenteerd. Ook Reclassering maakt eigen
keuzes in het toekennen van het label ‘huiselijk geweld’ en voert daarbij geen registratie met het
label ’huiselijk geweld. Zodoende zijn van Reclassering geen cijfers opgenomen in dit
hoofdstuk.
3.2 Hoe de cijfers te interpreteren?
De effecten van de Integrale aanpak zijn op basis van de gestelde indicatoren minder goed
eenduidig te stellen. De cijfers die de verschillende organisaties hebben geleverd, geven niet
altijd een volledig beeld van de praktijk. Dit om verschillende redenen:
- Verschil in labelling: instanties definiëren huiselijk geweld verschillend
- Ontbreken van gegevens: sommige organisaties registreren consequent, anderen
minder consequent.
- Beperkingen van de mogelijkheden van registratiesystemen
- De registraties van verschillende organisaties sluiten vaak niet op elkaar aan.
- Huiselijk geweld is meer in beeld: vergrote alertheid op huiselijk geweld geeft naar
verwachting een groter aantal meldingen van huiselijk geweld.
De genoemde redenen hebben tot gevolg dat de cijfermatige onderbouwing van conclusies
bemoeilijkt wordt.
Gezien de beperkingen die verbonden zijn aan de registratiesystemen van de verschillende
organisaties zullen nu individuele casussen gevolgd worden. De casussen worden apart
geregistreerd en gevolgd in de tijd door de betrokken organisaties. Zodoende kan gekeken
worden wat de effecten zijn van de integrale hulpverlening aan het slachtoffer en de dader en is
er een terugkoppeling naar het Steunpunt.
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 15

Effectmeting IAHG
3.3 Stoppen van huiselijk geweld
3.3.1 Het aantal gevallen waarin het huiselijk geweld volgens het slachtoffer is gestopt
Hera Vrouwenopvang en Bureau Jeugdzorg beschikken over cijfers van afgeronde trajecten.
Het Steunpunt Huiselijk Geweld kan geen gegevens leveren ten aanzien van het stoppen van
het huiselijk geweld. Binnengekomen meldingen worden door het Steunpunt uitgezet naar
diverse hulpverleningsorganisaties. Het Steunpunt krijgt geen terugkoppeling van de cliënten
zelf, maar ontvangt wél terugkoppeling van de hulpverleningsorganisaties (‘begeleiding
afgerond’). Dit zijn echter kwalitatieve gegevens, waarbij bovendien niet gemeld wordt of het
huiselijk geweld is gestopt.
Hera Vrouwenopvang
Van het aantal gevallen waarin het huiselijk geweld volgens het slachtoffer is gestopt kan Hera
Vrouwenopvang geen goed beeld geven. Hera heeft wel cijfers ten aanzien van aantallen
afgeronde opvangtrajecten. Ook kan Hera aangeven hoe vaak aan deze trajecten een
vervolgtraject (begeleide terugkeer of begeleid wonen) wordt gekoppeld. Aangezien een traject
pas wordt afgesloten op een moment dat het huiselijk geweld is gestopt, is dit soort cijfers
enigszins indicatief voor de reikwijdte en impact van de activiteiten van Hera.
De cijfers omvatten het projectgebied, maar zijn niet indicatief voor gevallen van huiselijk
geweld in het projectgebied. Hera vangt namelijk slachtoffers uit geheel Nederland op. Dit hangt
samen met overwegingen van beschikbaarheid en veiligheid. Slachtoffers van huiselijk geweld
buiten het projectgebied kunnen binnen het projectgebied worden opgevangen en andersom.
Onderstaande tabel 2.1 toont de gegevens. Het aantal gestarte opvangtrajecten over de
periode van vier jaar laat een wisselend beeld zien. In 2004 zijn 175 trajecten opgestart, wat in
2005 is toegenomen tot 195 trajecten. In 2006 is dit teruggelopen tot 153 trajecten waarna in
2007 dit weer gestegen is tot 169 opvangtrajecten. Het aantal beëindigde opvangtrajecten is
jaarlijks in gelijke orde van grootte als het aantal opgestarte trajecten. Mogelijk is er sprake van
enige doorloop van opvangtrajecten waardoor niet gesteld kan worden dat in het betreffende
jaar alle opgestarte trajecten eveneens beëindigd zijn. Over de vier jaar is eveneens geen trend
te zien in het aantal afgesloten trajecten. Zodra een cliënt teruggaat naar huis, of hergehuisvest
wordt, draagt Hera de hulpverlening over naar de locale zorginstellingen en is er geen zicht
meer op of het geweld terugkeert. Tijdens de opvang wordt aandacht besteed aan de spiraal
van geweld en de rol van het slachtoffer om het geweld te voorkomen.
Tabel 2.1 Gegevens trajecten Hera Vrouwenopvang
2004
n
2005
n
2006
n
gestarte opvangtrajecten (n.a.v. huiselijk geweld) 175 195 153 169
beëindigde opvangtrajecten (n.a.v. huiselijk geweld) 175 181 153 169
zonder vervolgtraject 57 72 93 76
met vervolgtraject: begeleide terugkeer (1) n.v.t. n.v.t. 74 37
met vervolgtraject: begeleid wonen (2) n.v.t. n.v.t. n.v.t. 6
1. Methodiek begeleid terugkeer is in de loop van 2005 ontwikkeld en toegepast. De meetperiode is
gestart in september 2005 tot september 2006. De cijfers zijn dus gebaseerd op twee kalenderjaren.
2. Begeleid wonen is in regio Arnhem van start gegaan medio 2007.
2007
n
In de loop van 2005 is de methodiek ‘begeleide terugkeer’ gestart. Het aantal cliënten dat aan
deze vorm van vervolgtraject heeft deelgenomen (n=74) heeft betrekking op de periode
september 2005 tot en met september 2006. In 2007 was het aantal cliënten dat deelnam aan
16
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Effectmeting IAHG
dit vervolgtraject lager (n=37). In 2007 is in de regio Arnhem het vervolgtraject begeleid wonen
van start gegaan waar 6 cliënten aan hebben deelgenomen.
Bureau Jeugdzorg
Vanaf 2005 is Bureau Jeugdzorg de meldingen van huiselijk geweld gaan registreren. In 2004
zijn er wel meldingen ontvangen maar deze geven geen consistent beeld. Onderstaande tabel
2.2 toont de gegevens. In de afgelopen drie jaar is er geen trend te zien in het aantal cliënten
dat Bureau Jeugdzorg in zorg heeft genomen. In 2006 is dit aantal gedaald, maar in 2007 weer
toegenomen. Dit geldt eveneens voor het aantal meldingen en het aantal met succes afgesloten
zaken. Zodoende kan er niet geconcludeerd worden dat er meer huiselijk geweld is gestopt. Het
aantal zaken dat tot heden in zorg is, is de afgelopen drie jaar licht toegenomen. Hierbij is het
niet duidelijk of de duur van de trajecten is toegenomen. Wel is te zien dat in de periode 2005-
2007 van het aantal meldingen meer cliënten in zorg genomen worden en het aantal eenmalige
contacten is afgenomen. Bij het eenmalige contact wordt wel een inschatting gemaakt van de
situatie maar wordt de cliënt niet in zorg genomen. Dit omdat de cliënt zelf aangeeft niet
geholpen te willen worden, of omdat de cliënt wordt doorverwezen. Indien Bureau Jeugdzorg
geen kinderen in zorg neemt en de zaak afsluit, op basis van de inschatting van de
hulpverlening, gaan zij ervan uit dat de veiligheid van de kinderen op dat moment gegarandeerd
is.
Tabel 2.2. Gegevens trajecten Bureau Jeugdzorg
2005
n
2006
n
Aantal meldingen 70 54 62
Aantal in zorg genomen cliënten 31 28 43
Aantal met succes afgesloten zaken 13 6 17
Tot heden in zorg 18 22 26
Eenmalig contact * 39 26 19
2007
n
* Eenmalig contact is het contact met de cliënt waar een inschatting wordt gemaakt. Hierbij
wordt de cliënt niet in zorg genomen.
Het is mogelijk dat Bureau Jeugdzorg meer meldingen krijgt van complexe zaken en daarom
meer zaken in zorg neemt, of eerder besluit om tot zorg over te gaan. Bureau Jeugdzorg geeft
aan dat zij steeds meer een inschatting maakt of kinderen wel of niet in zorg genomen moeten
worden. Zij doet dit in eerste instantie op basis van vrijwilligheid. Mocht dit niet voldoende
resultaat hebben en de veiligheid van de kinderen in het gezin niet gegarandeerd is, dan vragen
ze de Raad voor de Kinderbescherming onderzoek te doen naar de opvoedingssituatie van de
kinderen. Van 2004 tot en met 2006 werd er veelal uitgegaan van de hulpvraag. Tegenwoordig
wordt er een inschatting gemaakt of hulp geboden moet worden en is vrijwilligheid daarmee niet
meer vrijblijvend. Dit wordt ondersteund door de afname van het aantal eenmalige contacten.
3.3.2 Het aantal succesvolle afrondingen van daderhulpverleningstrajecten
Reclassering, Kairos en het Steunpunt Huiselijk Geweld zijn betrokken bij de registratie van
daderhulpverleningstrajecten. Wat betreft de daderhulpverlening is er een onderscheid te
maken tussen verplichte daderhulp en vrijwillige daderhulp. Aanmeldingen van verplichte
daderhulpverlening verlopen via Reclassering en aanmeldingen voor vrijwillige
daderhulpverlening verlopen via het Steunpunt.
Na afloop van ieder daderhulpverleningstraject krijgt Reclassering een ‘afmelding’ van Kairos.
Reclassering registreert niet op huiselijk geweld, evenals dat de rapporten van daders niet te
filteren zijn op huiselijk geweld. Daarom zijn er geen gegevens beschikbaar over hoeveel
daders het advies krijgen voor een traject bij Kairos en hoeveel daders dit advies niet krijgen.
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 17

Effectmeting IAHG
Per 2008 registreert Reclassering wel op huiselijk geweld, waardoor in de toekomst hier wel
inzicht in te bieden is.
Verplichte daderhulpverlening
De geleverde gegevens van Kairos hebben betrekking op de Kairos vestiging in Arnhem. In de
afgelopen vier jaar is de registratie van huiselijk geweld wisselend uitgevoerd. In 2007 was hier
consequenter beleid voor. De komende jaren wordt hier meer de nadruk op gelegd. In 2007 zijn
bij Kairos Arnhem 28 daders van huiselijk geweld aangemeld voor een
daderhulpverleningstraject. Zij zijn allen gestart met een traject. Hoeveel daders het traject
succesvol hebben afgesloten is niet bekend. Vanwege het ontbreken van gegevens van
meerdere jaren zijn er geen conclusies te trekken over mogelijke trends.
Tabel 2.3 Kairos: verplichte daderhulpverleningstrajecten bij huiselijk geweld
2007
n
aanmeldingen voor traject via Reclassering 28
gestarte trajecten 28
*Van een ‘positieve afloop’ is sprake wanneer zich gedurende een traject geen nieuwe
incidenten van huiselijk geweld hebben voorgedaan en wanneer de deelnemer heeft voldaan
aan de verplichtingen die aan deelname verbonden zijn.
Vrijwillige daderhulpverlening
Vrijwillige daderhulpverleningstrajecten bij huiselijk geweld registreert Kairos pas sinds 2007.
De aanmelding verloopt via het Steunpunt Huiselijk Geweld, de cijfers hebben dus betrekking
op het projectgebied. Onderstaande tabel toont dat er een beperkt aantal vrijwillige
aanmeldingen voor daderhulpverlening zijn geregistreerd. Vanwege het ontbreken van
gegevens van meerdere jaren zijn er geen conclusies te trekken over mogelijke trends.
Het Steunpunt huiselijk geweld registreert het aantal doorverwijzingen naar hulpverleningsinstellingen.
Hieruit komt naar voren dat in 2007 16 cliënten zijn aangemeld voor vrijwillige
daderhulpverlening. Dit strookt niet met de aantallen genoemd in tabel 2.4.
Tabel 2.4 Kairos: vrijwillige daderhulpverleningstrajecten bij huiselijk geweld
2007
n
aanmeldingen voor traject via steunpunt HG 9
gestarte trajecten 7
uitval tijdens traject 1
positieve afloop traject 2
negatieve afloop traject -
dader kiest vrijwillig voor vervolgtraject -
Recidive van de dader tijdens en na afloop van het traject
Wat betreft de terugkeer van de dader bij Kairos en de effectiviteit van de daderhulpverlening
(geen nieuwe incidenten van huiselijk geweld tijdens het traject en binnen 1 jaar na het traject)
kan Kairos geen cijfers leveren. Deze gegevens worden wel geregistreerd maar deze zijn alleen
handmatig uit de dossiers te verkrijgen. Een meerderheid van de GGZ instellingen maakt
gebruik van eenzelfde registratiesysteem. Dit systeem biedt geen ruimte voor recidive cijfers.
Recidivecijfers van daders bij het OM kunnen alleen handmatig uit het systeem worden
gehaald. Dit bleek voor het OM niet mogelijk.
18
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Effectmeting IAHG
Samenvattend
Op basis van de cijfers van het aantal afgeronde trajecten bij Hera Vrouwenopvang, Bureau
Jeugdzorg en Kairos is niet eenduidig te zien dat er in de periode 2004-2007 meer huiselijk
geweld is gestopt. De meetperiode is te kort om hier inzicht in te kunnen bieden. Bij Hera
Vrouwenopvang is het aantal opgestarte en beëindigde opvangtrajecten per jaar in dezelfde
orde van grootte. De cijfers fluctueren over de periode van vier jaar. Bureau Jeugdzorg heeft de
afgelopen drie jaar van het aantal meldingen meer cliënten in zorg genomen en minder
eenmalige contacten gehad met cliënten. De registratie uit de periode 2004-2006 van
daderhulpverleningstrajecten is onvoldoende geweest om zicht te kunnen bieden op het
mogelijk stoppen van huiselijk geweld.
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 19

Effectmeting IAHG
3.4 Voorkomen van herhaling van huiselijk geweld
Om inzicht te krijgen in de mate waarin herhaling van huiselijk geweld plaats vindt is gekeken
naar recidivecijfers van de politie GM en recidivecijfers van het Steunpunt Huiselijk Geweld. De
cijfers van de politie GM hebben betrekking op het projectgebied, exclusief de gemeenten
Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Groenlo, Montferland, Oude IJsselstreek en Winterswijk. De
geleverde gegevens van het Steunpunt Huiselijk Geweld hebben betrekking op de
Kerngemeente Arnhem. Vanuit de Achterhoek 2 komen bij het Steunpunt alleen meldingen van
individuen binnen (en niet van de politie Gelderland Noord-Oost, district Doetinchem).
3.4.1 Relatief aantal tweede (derde etc. ) bij de politie geregistreerde incidenten van
huiselijk geweld betreffende een bepaald adres
In de onderstaande tabel is te zien wat het aandeel is van eerste meldingen en recidieven van
huiselijk geweld incidenten op een bepaald adres. Het aandeel eerste en tweede meldingen is
vrijwel niet veranderd in de periode 2005 tot en met 2007. Het aandeel derde, vierde (etc.)
meldingen is in 2007 (4,3%) en 2006 (4,2%) licht afgenomen ten opzichte van 2005 (6,5%).
Tabel 2.5 Gegevens meldingen huiselijk geweld incidenten bij politie GM
Meldingen HG incidenten
bepaald adres (totaal)
2005
n
2005
%
2006
n
2006
%
2007
n
1221 1271 1121
2007
%
Eerste melding 1000 82% 1056 83% 942 84%
Tweede melding 145 12% 154 12% 132 12%
Derde melding 48 4% 42 3% 29 3%
Vierde melding 15 1% 13 1% 15 1%
Vijfde melding 7 1% 3 0,2% 2 0,2%
Zesde melding 3 0,2% 3 0,2%
Zevende melding 1 0,1%
Achtste melding 1 0,1%
Negende melding 1 0,1% 1 0,1%
3.4.2 Terugkeer van het slachtoffer bij dezelfde of bij een andere instantie
Hera Vrouwenopvang en Bureau Jeugdzorg beschikken niet over gegevens ten aanzien van
terugkeer van het slachtoffer bij dezelfde of bij een andere instantie. Alleen het Steunpunt
Huiselijk Geweld registreert of het een eerste melding betreft, of een recidive waarbij het kan
gaan om een tweede, derde of minstens vierde melding van een huiselijk geweld incident. In de
onderstaande tabel staan de gegevens van 2006 en 2007. In 2006 heeft het Steunpunt 433
meldingen van huiselijk geweld incidenten binnen gekregen, in 2007 is dit gestegen tot 598
meldingen. Het blijkt dat het aandeel van recidive in 2007 iets lager is met 21% dan in 2006
(25%).
2 Doetinchem, Oude IJsselstreek, Montferland, Bronckhorst, Berkelland, Oost Gelre, Aalten en Winterswijk.
20
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Tabel 2.6 Meldingen huiselijk geweld incidenten bij het Steunpunt HG
2006
n
2006
%
Effectmeting IAHG
2007
n
2007
%
meldingen HG-incidenten bij steunpunt (totaal) 433 100% 598 100%
eerste melding (betreffende bepaald adres) 326 75% 471 79%
recidive 107 25% 127 21%
Samenvattend
Herhaling van huiselijk geweld lijkt iets meer te worden voorkomen. Zowel de cijfers van
herhaalde meldingen bij de politie GM als de cijfers bij het Steunpunt Huiselijk Geweld laten een
lichte afname van recidive zien.
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 21

Effectmeting IAHG
3.5 Toename aangiftebereidheid
Om te zien of de aangiftebereidheid is toegenomen is gekeken naar het aantal aangiften van
huiselijk geweld in een bepaalde periode en het aantal aangiften ten opzichte van het aantal
incidenten. Daarnaast is gekeken naar de duur van het huiselijk geweld voordat aangifte werd
gedaan.
3.5.1 Het aantal aangiften van huiselijk geweld
De politie Gelderland-Midden beschikt over gegevens betreffende het aantal aangiften van
huiselijk geweld 3 . In 2004 was de registratie nog niet betrouwbaar, daarom worden hiervan
geen gegevens gepresenteerd. In de onderstaande tabel staat het aantal aangiften van 2005 tot
en met 2007. Het blijkt dat het aantal aangiften in 2006 is toegenomen ten opzichte van 2005,
namelijk van 826 aangiften tot 944 aangiften. Dit is in 2007 teruggelopen tot 841 aangiften.
Tabel 2.7 Het aantal aangiften van huiselijk geweld (politie GM)
2005 2006 2007
aangiften (n) 826 944 841
Bron: ‘GIDS’ Peildatum 21-02-08
3.5.2 Het aantal aangiften van huiselijk geweld ten opzichte van het aantal incidenten
van huiselijk geweld
Meerdere incidenten kunnen tot één aangifte leiden. Het aantal aangiften is dus normaal
gesproken lager dan het aantal incidenten. In 2007 is het aantal incidenten lager dan in de twee
jaar daarvoor. In 2006 is het aantal aangiften door het slachtoffer gestegen tot 731, dit is in
2007 weer iets afgenomen tot 628 aangiften. In 2006 en 2007 zijn ten opzichte van het aantal
incidenten van huiselijk geweld meer aangiften gedaan door het slachtoffer, dan in 2005. Toen
is van 35% van de gemelde incidenten aangifte gedaan, in 2006 is dit gestegen tot 46% en in
2007 is dit niet veranderd (45%). De meetreeks is te kort om te spreken van een trend in de
aangiftebereidheid.
Tabel 2.8 Het aantal aangiften van huiselijk geweld ten opzichte van het aantal incidenten van
huiselijk geweld (politie GM 4 )
2005 2006 2007
incidenten (n) 1594 1605 1391
aangiften door het slachtoffer 561 731 628
aangiften door het slachtoffer (% van incidenten) 5 35% 46% 45%
Bron: ‘GIDS’ Peildatum 21-02-08
3.5.3 Gemiddelde duur van huiselijk geweld voordat aangifte wordt gedaan
De mogelijke toename van de aangifte bereidheid kan ook inzichtelijk gemaakt worden door
middel van gegevens van het Steunpunt Huiselijk Geweld. Het Steunpunt registreert namelijk
de gemiddelde duur van het huiselijk geweld op het moment dat de melding wordt gedaan. Dit
door middel van twee antwoordcategorieën: ‘heden tot minder dan een halfjaar’ en ‘langer dan
een halfjaar’. De cijfers hebben betrekking op betrekking op de Kerngemeente Arnhem plus
3 De cijfers van de politie GM hebben betrekking op het projectgebied, exclusief de gemeenten Aalten,
Berkelland, Bronckhorst, Groenlo, Montferland, Oude IJsselstreek en Winterswijk.
4 Idem
5 Landelijk gemiddelde in 2006 is 40% (bron; Evaluatie integrale aanpak huiselijk geweld, 2006)
22
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Effectmeting IAHG
individuele meldingen vanuit de Achterhoek 6 . In de onderstaande tabel staan de gegevens van
2006 en 2007. Het Steunpunt is namelijk eind 2005 van start gegaan. De duur van het huiselijk
geweld wordt verder op een inconsistente wijze vermeld in een vrij tekstveld door politie GM.
Tabel 2.9 Gemiddelde duur van huiselijk geweld voordat aangifte is gedaan (Steunpunt HG)
2006*
n
2006
%
2007
n
2007
%
door steunpunt ontvangen meldingen: 433 598
waarbij geweld korter dan een halfjaar duurt 420 97% 519 87%
waarbij het geweld langer dan een halfjaar duurt 7 2% 79 13%
*In 2006 is van zes meldingen onbekend hoe lang het geweld heeft geduurd
Het Steunpunt heeft in 2007 meer meldingen van huiselijk geweld binnen gekregen. Het blijkt
dat het aandeel meldingen waarbij het geweld langer dan een halfjaar duurt, is toegenomen van
2% in 2006 naar 13% in 2007. Mogelijke verklaring hiervoor kan zijn dat mede door het
casusoverleg het Steunpunt complexere zaken krijgt van de politie waar meer sprake is van
langduriger geweld. Het is niet te zeggen of de aangiftebereidheid hierbij is afgenomen of is
toegenomen.
3.5.4 Proportie ambtshalve vervolgbare zaken
De politie GM registreert de aangiften die door de slachtoffers worden gedaan en de proportie
ambtshalve vervolgde zaken. In de onderstaande tabel staan de gegevens van 2005 tot en met
2007. Het aantal aangiften door het slachtoffer is in 2006 en in 2007 hoger dan in 2005.
Wanneer een slachtoffer niet overgaat tot het doen van een aangifte en het geweld dermate
ernstig is, of er sprake is van angst of afhankelijkheid van het slachtoffer, kan de politie een
onderzoek beginnen, praten met het slachtoffer, de mogelijke dader oppakken en door het OM
een vervolging laten instellen. Dit wordt een ambtshalve vervolgde zaak genoemd. In de tabel
staan de aantallen ambtshalve vervolgde zaken. Wanneer in het registratiesysteem geen
aangifte wordt geregistreerd, en er wel een slachtoffer en dader zijn geregistreerd, wordt dit
automatisch geboekt onder ambtshalve vervolging. In werkelijkheid zijn dit niet allemaal zaken
waarbij er ook daadwerkelijk een ambtshalve vervolging wordt ingesteld. Het daadwerkelijke
aantal ambtshalve vervolgde zaken ligt naar alle waarschijnlijkheid fors lager.
Tabel 2.10 Proportie ambtshalve aangiften en aantal vervolgbare casussen (politie GM 7 )
2005 2006 2007
incidenten (n) 1594 1605 1391
aangiften door slachtoffer 561 731 628
aangiften door slachtoffer (% van incidenten) 35% 46% 45%
ambtshalve vervolgde zaken (politiecijfers) 265 213 213
ambtshalve vervolgde zaken (politiecijfers)
(% van incidenten)
17% 13% 15%
vervolgbare casussen (subtotaal) 826 944 841
vervolgbare casussen waarbij verdachte is gehoord 525 656 540
verhoorde verdachten overgedragen aan OM (politiecijfers) 398 419 380
verhoorde verdachten overgedragen aan OM
(% van vervolgbare casussen waarbij verdachte is gehoord)
76% 64% 70%
Bron: ‘GIDS’ Peildatum 21-02-08
6 Doetinchem, Oude IJsselstreek, Montferland, Bronckhorst, Berkelland, Oost Gelre, Aalten en Winterswijk.
7 De cijfers van de politie GM hebben betrekking op het projectgebied, exclusief de gemeenten Aalten,
Berkelland, Bronckhorst, Groenlo, Montferland, Oude IJsselstreek en Winterswijk.
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 23

Effectmeting IAHG
Het totaal van aangiften en ambtshalve vervolgde zaken vormt het aantal ‘vervolgbare
casussen’. De vervolgbare casussen worden normaal gesproken gevolgd door het verhoren
van verdachten. Te zien is dat het aantal vervolgbare casussen hoger is dan het aantal
vervolgbare casussen waarbij de verdachte is gehoord. Omdat de cijfers van het aantal
ambtshalve vervolgde zaken niet volledig betrouwbaar zijn valt ook het aantal vervolgbare
casussen van huiselijk geweld hoger uit. Daarnaast is het aantal ‘vervolgbare casussen’ hoger
omdat twee (of meer) casussen betrekking kunnen hebben op één verdachte. In de tabel is te
zien dat over de periode van drie jaar het aantal casussen waarbij de verdachte is verhoord
varieert. Een meerderheid van de verhoorde verdachten wordt overgedragen aan het OM. Ook
het aantal verhoorde verdachten dat aan het OM worden overgedragen fluctueert in de
afgelopen drie jaar.
Samenvattend
Het aantal aangiften van huiselijk geweld ten opzichte van het aantal incidenten is vrijwel gelijk
gebleven in 2006 en 2007. In 2005 was dit echter wat lager. De meetreeks is te kort om te
concluderen dat er een toename is in de aangiftebereidheid. Het aantal verhoorde verdachten
varieert in de afgelopen drie jaar. Een meerderheid van de verdachten is de afgelopen drie jaar
overgedragen aan het OM. Bij het Steunpunt Huiselijk Geweld zijn in 2007 iets meer meldingen
binnengekomen waarbij het geweld langer duurt dan een half jaar, dan in 2006. Mogelijke
verklaring hiervoor kan zijn dat mede dankzij het casusoverleg het Steunpunt Huiselijk Geweld
meer complexere zaken krijgt van de politie waar meer sprake is van langduriger geweld.
24
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Effectmeting IAHG
3.6 Het vervolgtraject
Deze paragraaf bevat een toelichting op het vervolgtraject. Het OM en het Steunpunt hebben
gegevens over het vervolgtraject dat wordt gestart na melding van de politie GM.
3.6.1 Vervolgtraject bij het OM
Verhoorde verdachten (kunnen) worden overgedragen aan het Openbaar Ministerie (OM). De
politie GM werkt met een ‘projectcode HG’ en het OM met een ‘evenementencode HG’. Deze
codes zouden gekoppeld moeten zijn, maar dat is niet het geval. Een deel van de aangeleverde
verdachten kan daadwerkelijk worden teruggevonden in de administratie van het OM. Zaken die
door de politie Gelderland-Midden zijn gelabeld als huiselijk geweld en vervolgens aan het OM
worden overgedragen, worden door het OM niet altijd als ‘huiselijk geweld’ ingeschreven. Het
gebeurt ook dat het OM zaken van het label ‘huiselijk geweld’ voorziet, terwijl die dit label niet
van de politie GM hebben gekregen. Overgedragen verdachten worden geaccepteerd door een
gespecialiseerde maatwerkparketsecretaris.
Tabel 2.11 toont de cijfers van het vervolgtraject bij het OM. In 2004 was de registratie van
huiselijk geweldzaken onvolledig. Van dit jaar zijn daarom geen cijfers opgenomen. Er is een
onderscheid gemaakt tussen aantallen feiten en aantallen parketnummers. Het parketnummer
geeft één zaak aan. De aantallen van feiten en parketnummers verschillen omdat er met enige
regelmaat meerdere feiten van huiselijk geweld gepleegd worden door één verdachte in één
zaak. Zowel het aantal feiten als het aantal parketnummers is in 2007 duidelijk gestegen ten
opzichte van 2005. Kijken we naar de parketnummers dan blijkt dat in 2005 er 141
parketnummers gelabeld waren als huiselijk geweld. In 2006 is dit iets gedaald tot 132
parketnummers, in 2007 is dit gestegen tot 308 parketnummers. De cijfers geven echter niet het
hele beeld omdat een huiselijk geweld zaak waar een zedencomponent in zit, als ‘zedenzaak’
en niet als ‘huiselijk geweld’ wordt geregistreerd.
Tabel 2.11 Justitieel traject OM: De instroom
Op basis van jaar van INSTROOM:
2005
n
2006
n
Feiten ‘huiselijk geweld’ gelabeld (door OM) 215 204 535
Pkt. Nrs. ‘huiselijk geweld’ gelabeld (door OM) 141 132 308
2007
n
Waneer de verdachte is geaccepteerd door de maatwerkparketsecretaris kan de verdachte op
vier manieren worden ‘afgedaan’: onvoorwaardelijk sepot, voorwaardelijk sepot, transactie of
vervolging. In tabel 2.12 is te zien dat het aantal parketnummers dat gedagvaard is in de
afgelopen drie jaar duidelijk is toegenomen. In 2005 waren er 89 dagvaardingen, in 2007 is dit
gestegen tot 260 dagvaardingen. In 2006 lag dit er tussenin (n=103). Ook is te zien dat er in
2007 meer zaken geseponeerd zijn, hoewel de aantallen klein zijn.
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 25

Effectmeting IAHG
Tabel 2.12 Justitieel traject OM: De afdoening
Op basis van jaar van AFDOENING:
geaccepteerd door maatwerkparketsecretaris:
2005
n
2006
n
Feiten Dagvaarden 134 162 469
Pkt. Nrs. Dagvaarden 89 103 260
Feiten Onvoorwaardelijk sepot (Beleid) 8 0 1 5
2007
n
Onvoorwaardelijk sepot (Technisch) 1 4 17
Onvoorwaardelijk sepot (99) 1 3 16
Pkt. Nrs. Onvoorwaardelijk sepot (Beleid) 0 1 5
Onvoorwaardelijk sepot (Technisch) 1 3 14
Onvoorwaardelijk sepot (99) 1 3 9
Feiten Transactie 6 33 17
Pkt. Nrs. Transactie 5 26 15
Feiten Voorwaardelijk sepot 6 6 40
Pkt. Nrs. Voorwaardelijk sepot 6 5 30
Feiten Voegen 4 0 4
Pkt. Nrs. Voegen 2 0 2
Tabel 2.13 toont vervolgens het aantal parketnummers dat ofwel een strafoplegging heeft
gekregen, of is vrijgesproken of ontslagen van rechtsvervolging. In de periode van drie jaar is
een duidelijke toename te zien van het aantal strafopleggingen voor huiselijk geweld. In 2005 is
voor 48 zaken een straf opgelegd, in 2006 steeg dit tot 95 zaken en in 2007 is dit toegenomen
tot 202 zaken. De aantallen van vrijspraak, ontslag van rechtsvervolging en schuldig zonder
strafoplegging zijn klein en vrijwel constant.
Tabel 2.13 Justitieel traject OM: Het eindvonnis
Op basis van jaar van EINDVONNIS:
2005
n
2006
n
Feiten Strafoplegging 53 127 293
Pkt. Nrs. Strafoplegging 48 95 202
Feiten Vrijspraak 5 10 8
Pkt. Nrs. Vrijspraak 4 9 8
Feiten Ontslag van rechtsvervolging 0 2 0
Pkt. Nrs. Ontslag van rechtsvervolging 0 2 0
Feiten Schuldig zonder straf of maatr. 1 2 0
Pkt. Nrs. Schuldig zonder straf of maatr. 1 2 0
Feiten OM niet ontvankelijk* 0 0 2
Pkt. Nrs. OM niet ontvankelijk 0 0 2
2007
n
*In 2007 is er sprake van ‘niet-ontvankelijk verklaring’ van het OM. Dit betekent dat de
rechtbank heeft geoordeeld dat strafvervolging door het OM niet (meer) op zijn plaats was.
8 Er zijn verschillende soorten ‘onvoorwaardelijke sepots’: een beleidssepot betekent dat er bepaalde
beleidsbeslissingen ten grondslag liggen aan het sepot, een technisch sepot wil zeggen dat de zaak
juridisch niet bewijsbaar was, een ‘99’ sepot betekent dat de zaak dubbel ingeschreven stond en dat op
één van de twee inschrijvingen dus een sepot wordt toegepast.
26
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Effectmeting IAHG
3.6.2 Vervolg na binnenkomst bij het Steunpunt Huiselijk Geweld
Het Steunpunt Huiselijk Geweld is eind 2005 van start gegaan. Er heeft dus geen registratie
plaatsgevonden in 2004 en 2005. De geleverde gegevens van het Steunpunt Huiselijk Geweld
hebben betrekking op de Kerngemeente Arnhem. Vanuit de Achterhoek 9 komen bij het
Steunpunt alleen meldingen van individuen binnen (en niet van de politie Gelderland Noord-
Oost, district Doetinchem).
In de onderstaande tabel staan de gegevens van het Steunpunt. In 2007 zijn meer meldingen
van huiselijk geweld bij het Steunpunt binnengekomen dan in 2006. Het aandeel meldingen via
de politie GM was in 2006 hoger (61%) dan in 2007 (50%). Het aandeel van meldingen
rechtstreeks van het slachtoffer is in 2007 gestegen tot 50%. In 2006 was dit nog 39%. Het
aantal meldingen is altijd hoger dan het aantal doorverwijzingen omdat er per casus meerdere
meldingen kunnen zijn.
Het aantal meldingen van huiselijk geweld bij de politie GM en meldingen bij het Steunpunt
komt niet overeen. Ongeveer een kwart van de meldingen die bij de politie GM binnenkomen en
het label huiselijk geweld krijgen, wordt bij het Steunpunt gemeld. Dit is afhankelijk van de
inschatting van de verbalisant. De overlap op casusniveau is vermoedelijk groter.
Tabel 2.14 Gegevens vervolgtraject vanuit Steunpunt HG
2006
n
2006
%
2007
n
2007
%
Aantal opgemaakte meldformulieren door politie 336 313
GM
door steunpunt ontvangen meldingen:
Totaal 433 598
van politie regio Gelderland Midden 265 61% 300 50%
van politie regio Doetinchem 10 - - - -
rechtstreeks van hulpzoekende 168 39% 298 50%
doorverwezen naar hulpverleningsorganisatie BJZ 28 83
doorverwezen naar hulpverleningsorganisatie
AMW
doorverwezen naar hulpverleningsorganisatie
Kairos
doorverwezen naar hulpverleningsorganisatie
Slachtofferhulp
doorverwezen naar hulpverleningsorganisatie
Hera
14 63
32 16
13 30
37 55
overig 6 46
niet doorverwezen* x x x x
* wordt niet geregistreerd
Bij alle hulpverleningsorganisaties is sprake van een toename van het aantal doorverwijzingen
via het Steunpunt, behalve bij de daderhulpverlening. Dit duidt erop dat er minder trajecten op
vrijwillige basis in 2007 zijn gestart dan in 2006. Bij deze registratie is niet inzichtelijk hoe vaak
dezelfde persoon voor een tweede keer wordt doorverwezen naar dezelfde organisatie. Dit is
alleen mogelijk op casusniveau.
9 Doetinchem, Oude IJsselstreek, Montferland, Bronckhorst, Berkelland, Oost Gelre, Aalten en Winterswijk.
10 Het steunpunt ontvangt géén meldingen van de politie regio Doetinchem.
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 27

Effectmeting IAHG
Het aantal slachtoffers dat niet wordt doorverwezen wordt niet geadministreerd. Het kan ook
niet worden berekend op basis van het aantal doorverwijzingen. Meerdere meldingen kunnen
namelijk betrekking hebben op één casus en één casus kan tot meer dan één doorverwijzing
leiden. Een andere reden is dat er bij het Steunpunt wordt geconstateerd dat er al hulpverlening
betrokken is. Zij leggen dan wel contact met de betrokken hulpverleners maar registreren dit
niet als een verwijzing. Een laatste reden is dat betrokkenen die gemeld worden eenvoudigweg
geen toestemming geven om ze door te verwijzen.
Samenvattend
Bij het OM is in 2007 het aantal parketnummers van huiselijk geweld duidelijk gestegen ten
opzichte van 2005. Eveneens is het aantal parketnummers dat gedagvaard is in de afgelopen
drie jaar duidelijk gestegen. Daarnaast zijn er in 2007 meer zaken geseponeerd, hoewel het om
kleine aantallen gaat. Tenslotte is er een aanmerkelijke toename in het aantal parketnummers
dat een strafoplegging heeft gekregen. De zaken die zijn vrijgesproken, ontslagen van
rechtsvervolging en schuldig zonder strafoplegging zijn klein in aantal en vrijwel constant
gebleven.
Bij het Steunpunt Huiselijk Geweld zijn in 2007 meer meldingen van huiselijk geweld
binnengekomen. Van deze meldingen is het aandeel dat rechtstreeks van het slachtoffer komt
in 2007 hoger dan in 2006. Het aandeel meldingen via politie GM is in 2007 iets lager dan in
2006. Het aantal doorverwijzingen naar hulpverleningsorganisaties is in 2007 groter dan in
2006, op de daderhulpverlening na.
28
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

4 Conclusie
Effectmeting IAHG
Ten opzichte van de situatie ten tijde van de nulmeting in 2004 zijn er belangrijke vorderingen
geboekt in de samenwerking tussen de verschillende ketenpartners en de systeemgerichte
aanpak. Er is meer alertheid bij politie en hulpverleningsinstanties op huiselijk geweld. Er is een
privacyconvenant afgesloten waardoor er in het gestarte casusoverleg meer informatie kan
worden uitgewisseld. De samenwerking is uitgebreid met de afdelingen Algemeen
Maatschappelijk Werk van de Stichting Thuiszorg Midden Gelderland en Rijnstad en de
instelling voor verslavingszorg IrisZorg. Deze organisaties hebben eveneens het
privacyconvenant ondertekend en nemen deel aan het casusoverleg. Uitbreiding met het
Maatschappelijk Werk Vilente en Welzijn Rheden is in voorbereiding. Het Steunpunt Huiselijk
Geweld brengt de hulpvraag in beeld en verwijst door naar de juiste ketenpartner en draagt bij
aan de inzichtelijkheid van het hulpverlenings- en het justitiële traject.
In de ‘Evaluatie integrale aanpak huiselijk geweld’ van 2006 werd aanbevolen om aan de hand
van de registraties van de verschillende organisaties de resultaten van de Integrale aanpak te
volgen. De effecten van de Integrale aanpak zijn op basis van de gestelde indicatoren (O&S,
2004) minder goed eenduidig te stellen. Wel blijkt uit de cijfers dat Bureau Jeugdzorg meer
cliënten in zorg heeft genomen, er bij het Steunpunt Huiselijk Geweld meer is doorverwezen
naar de hulpverlening en bij het OM duidelijk meer zaken van huiselijk geweld zijn vervolgd.
Daarnaast is er een lichte afname te zien van recidive van huiselijk geweld. Gezien de
beperkingen die verbonden zijn aan de registratiesystemen van de verschillende organisaties
worden sinds de start van het casusoverleg individuele casussen gevolgd worden. De casussen
worden apart geregistreerd en gevolgd in de tijd door het Steunpunt Huiselijk Geweld. De
betrokken organisaties koppelen daarvoor informatie over de hulpverlening terug naar het
Steunpunt. Zodoende kan gekeken worden wat de effecten zijn van de integrale hulpverlening
aan het slachtoffer en de dader en is er een terugkoppeling naar het Steunpunt.
Meer alertheid op huiselijk geweld
De politie GM is volgens meerdere sleutelfiguren alerter op huiselijk geweld. Een groter
bewustzijn van huiselijk geweld kan bijdragen tot een hoger aantal gemelde incidenten en
aangiften van huiselijk geweld. Ook zien meerdere sleutelfiguren dat de inzetbaarheid van
hulpverleningsinstanties is verbeterd. De inzet van de hulpverleningsinstanties is verwerkt in
een procedure, zij krijgen meer casussen van het Steunpunt Huiselijk Geweld en er zijn
structurele overlegvormen.
Meer informatie-uitwisseling tussen instanties dankzij privacyprotocol en casusoverleg
Een meerderheid van de sleutelfiguren vindt dat de wederzijdse bekendheid met de
ketenpartners is verbeterd. Er vindt nu meer informatie-uitwisseling plaats en er wordt overlegd
over casussen. Ook de afstemming tussen de strafrechtelijke keten en de hulpverleningsketen
is verbeterd. Er is nu eveneens meer duidelijkheid over de taken en verantwoordelijkheden van
de verschillende organisaties, en hiermee ook meer begrip. De sleutelfiguren zien dat deze
verbeteringen met name worden vergemakkelijkt en ondersteund door het privacyconvenant en
het ingestelde casusoverleg. Ook de nieuwe samenwerkingspartners hebben het
privacyconvenant ondertekend en nemen nu deel aan het casusoverleg.
Steunpunt Huiselijk Geweld bevordert de inzichtelijkheid
Meerdere sleutelfiguren zien een verbetering in zowel de inzichtelijkheid van het justitiële traject
als het hulpverleningstraject. In de justitiële keten zijn een aantal stappen gezet om zicht te
houden op het proces. Met de komst van het Steunpunt Huiselijk Geweld is volgens meerdere
sleutelfiguren de inzichtelijkheid voor slachtoffers en daders verbeterd. Enkele respondenten
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 29

Effectmeting IAHG
zien hiermee nu duidelijkheid doordat er nu een ‘front-Office’ is en een bundeling van
deskundigheid.
Aandacht voor slachtoffers, kinderen en daders toegenomen
Verbeteringen in de aandacht voor slachtoffers wordt door meerdere sleutelfiguren vooral
gezien in de nazorg en de geboden informatie in de strafrechtelijke keten. Meerdere
sleutelfiguren zien een verbetering in de aandacht voor kinderen. Een aantal sleutelfiguren ziet
echter de wachtlijsten bij de jeugdzorg nog steeds als een bron van zorg. Een aantal
sleutelfiguren vindt dat er meer aandacht is voor huiselijk geweld bij instanties die met kinderen
te maken hebben. Er is volgens meerdere sleutelfiguren eveneens meer aandacht voor de
vrijwillige daderhulpverlening. Dit door de ontwikkelde methodiek ‘Begeleide terugkeer,
geweldloos verder’ van Hera en Kairos en de trainingen die Kairos gegevens heeft aan de
medewerkers van onder andere het Steunpunt Huiselijk Geweld. Het motiveren van daders
voor vrijwillige hulpverlening blijft volgens sommige sleutelfiguren echter moeizaam.
Duidelijkere sturing vanuit gemeente
Meerdere sleutelfiguren zien een verbetering in de wijze waarop de gemeente de regierol vorm
geeft. Zij vinden dat de gemeente met het voorzitten van de kerngroep en het initiëren van
onder andere de ontwikkeling van het privacyconvenant duidelijke sturing geeft aan het
verwezenlijken van de doelen van de integrale aanpak.
Aangiftebereidheid in 2006 toegenomen, in 2007 niet veranderd
Het aantal aangiften van huiselijk geweld ten opzichte van het aantal incidenten is vrijwel gelijk
gebleven in 2006 en 2007. In 2005 was dit echter wat lager. De meetreeks is te kort om te
concluderen dat er een toename is in de aangiftebereidheid. Bij het Steunpunt Huiselijk Geweld
zijn in 2007 eveneens meer meldingen van huiselijk geweld binnengekomen. Daarbij is het
aandeel meldingen dat rechtstreeks van het slachtoffer komt in 2007 hoger en het aandeel
meldingen via politie GM iets lager, dan in 2006. Bij het Steunpunt Huiselijk Geweld zijn er
eveneens iets meer meldingen waarbij het geweld langer duurt dan een half jaar. Een mogelijke
verklaring hiervoor kan zijn dat het Steunpunt Huiselijk Geweld mede dankzij het casusoverleg
meer complexere zaken van de politie heeft gekregen waar meer sprake is van langduriger
geweld.
Trend ‘stoppen van huiselijk geweld’ niet eenduidig
Op basis van de cijfers van het aantal afgeronde trajecten bij de hulpverleningstrajecten is
gekeken of het huiselijk geweld in de periode 2004-2007 meer is afgenomen. Op basis van
deze cijfers is het niet eenduidig dat in deze periode het huiselijk geweld meer is afgenomen.
De geregistreerde meetperiode is te kort om hier inzicht in te kunnen bieden. Bij Hera
Vrouwenopvang fluctueert in deze periode het aantal gestarte en afgesloten opvangtrajecten.
Het aantal opgestarte en afgesloten opvangtrajecten liggen per jaar in dezelfde orde van
grootte. Wel is te zien dat in de afgelopen drie jaar Bureau Jeugdzorg van het aantal meldingen
meer cliënten in zorg heeft genomen. Uit de gegevens van het Steunpunt Huiselijk Geweld en
het OM blijkt dat huiselijk geweld eveneens meer in beeld is, er zijn meer doorverwijzingen naar
de hulpverlening en meer vervolgingen voor huiselijk geweld.
30
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Effectmeting IAHG
Vervolgtraject bij OM en Steunpunt
Bij het OM is in 2007 het aantal parketnummers van huiselijk geweld duidelijk gestegen ten
opzichte van 2005. Eveneens is het aantal parketnummers dat gedagvaard is in de afgelopen
drie jaar duidelijk gestegen. Tenslotte is er een aanmerkelijke toename in het aantal
parketnummers dat een strafoplegging heeft gekregen. De zaken die zijn vrijgesproken,
ontslagen van rechtsvervolging en schuldig zonder strafoplegging zijn klein in aantal en vrijwel
constant gebleven. Bij het Steunpunt Huiselijk Geweld is het aantal doorverwijzingen naar
hulpverleningsorganisaties in 2007 groter dan in 2006, op de daderhulpverlening na.
Lichte afname van recidive
Herhaling van huiselijk geweld lijkt iets meer te worden voorkomen. Zowel de cijfers van
herhaalde meldingen bij de politie GM als de cijfers bij het Steunpunt Huiselijk Geweld laten een
lichte afname van recidive zien.
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 31

Effectmeting IAHG
32
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Effectmeting IAHG
5 Aanbevelingen
In dit onderzoek zijn diverse positieve resultaten naar voren gekomen van de ‘Integrale aanpak
huiselijk geweld’. Naar aanleiding van de resultaten van de kwalitatieve en kwantitatieve
effectmeting zijn de volgende aanbevelingen tot stand gekomen.
Samenwerking
Registratie
Aanbevelingen voor het vervolg van de integrale aanpak
Het investeren in de samenwerking (door stimulering en beloning)
voortzetten en versterken.
Meer kennis over ieders specifieke mogelijkheden, investeren in het leren
kennen van elkaars werk en de rol binnen de aanpak huiselijk geweld.
Uitbouwen van de beginnende samenwerking en overleg tussen enerzijds
de hulpverlening en anderzijds politie en justitie.
De informatiestroom tussen instanties meer standaardiseren (bv. via een
huiselijk geweld dossier), zodat benodigde informatie snel beschikbaar is.
Alle huiselijk geweld zaken (waar kinderen bij betrokken zijn),
systeemgericht aanpakken waarbij de instellingen voor slachtoffer,
kinderen en dader samen een plan van aanpak maken en
hulpverleningstrajecten op elkaar afstemmen, ook al blijven de partners
niet bij elkaar.
Instellingen verplichten om andere disciplines er bij te betrekken als het
nodig is, om de hulpverlening integraal te laten verlopen.
Inspelen op nieuwe ontwikkelingen en kritisch blijven kijken naar de
effectiviteit van de werkwijze.
Onderzoek naar de oorzaak van het relatief lage aantal daders dat zowel
via de justitiële keten als via het Steunpunt bij de daderhulpverlening
terecht komt.
Daderhulpverlening eerder binnen de keten inzetten als forensisch
specialist om de daders te motiveren voor hulpverlening.
Terugkoppeling van de activiteiten van de ketenpartners naar het
Steunpunt Huiselijk Geweld
Zicht krijgen of bij een vervolgincident er sprake is van verzwaring van het
gebruikte/toegepaste geweld.
Zicht krijgen op in hoeveel zaken de aangifte wordt ingetrokken en het
aantal hernieuwde hulpvragen en het vervolg daarop.
Meer eenduidigheid in termen zoals ‘huiselijk geweld’ en ‘recidive’
Casemanagement
Aanschaf van informatiesystemen rondom huiselijk geweld waarop alle
ketenpartners kunnen inloggen en recente informatie (zowel over de
behandeling als over ((dreigende)recidive) kwijt kunnen.
Bij het casusoverleg zal elke instantie de casus registreren en zo specifiek
volgen in de tijd. Zo is er zicht op of een slachtoffer terugkeert bij
hulpverleningsinstanties en hoe het gesteld is met de daderhulpverlening.
Meer investeren in zorgcoördinatie (casemanagement). Afstemming
tussen de verschillende instellingen zodat ze van elkaar weten wat ze
doen, levert betrokken instellingen de nodige kwaliteitswinst en is efficiënt.
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 33

Effectmeting IAHG
Wachtlijsten
Preventie
Aanpak wachtlijsten: alle incidenten van huiselijk geweld als urgent zien
zodat het probleem zich niet herhaalt als er tijdens de crisis geen
interventie plaatsvindt. Gemeente heeft hierin de regierol en zal in
samenwerking met het Steunpunt eerstelijnsorganisaties zoals het
Algemeen Maatschappelijk Werk hiervan moeten overtuigen of faciliteren.
Preventieactiviteiten zoals voorlichting, pr en deskundigheidsbevordering
structureel en regelmatig aanbieden (ook in de regio) om de aandacht te
blijven houden voor het onderwerp bij burgers, de professionals en de
politiek.
34
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek

Effectmeting IAHG
Bijlagen
Gemeente Arnhem, Onderzoek en Statistiek 35

Bijlage 1: Gegevens Jeugdmonitor
Onderstaande tabel toont de resultaten van de jeugdmonitor E-movo van 2003. De
jeugdmonitor is in 2007 herhaald, de resultaten waren nog niet beschikbaar ten tijde van dit
rapport. Bij de jeugdmonitor betreft het een bevestigend antwoord op de vraag of er sprake is
van mishandeling.
Tabel 1 Gegevens Hulpverlening Gelderland-Midden
Jeugdmonitor
Geestelijke
mishandeling (%)
Lichamelijke
mishandeling (%)
2003
Seksuele
ervaring tegen
zin (%)
Aantal
respondenten
totaal
Arnhem 7% 2% 7% 1146
Doesburg 13% 5% 8% 130
Duiven
Lingewaard 4% 2% 4% 683
Overbetuwe 1% 1% 5% 562
Renkum 6% 5% 6% 183
Rheden 6% 2% 6% 338
Rijnwaarden 6% 3% 2% 187
Rozendaal
Westervoort
Zevenaar 7% 2% 4% 364

Bijlage 2: Vragenlijst IAHG
Kwalitatieve effectmeting Integrale Aanpak Huiselijk Geweld (IAHG)
Voor de kwalitatieve effectmeting is deze vragenlijst samengesteld waarin thema’s staan die in de
nulmeting zijn besproken. De vragenlijst wordt voorgelegd aan sleutelfiguren van de acht organisaties die
samen met de gemeente aan het project deelnemen: Regiopolitie Gelderland Midden, Openbaar
Ministerie Arnhem, Reclassering Nederland / Arnhem, Hera Vrouwenopvang Gelderland, Kairos
daderhulpverlening, Bureau Jeugdzorg Gelderland, Slachtofferhulp en Hulpverlening Gelderland Midden.
Team Onderzoek en Statistiek vraagt u, als sleutelfiguur van een van de deelnemende partijen, vriendelijk
of u deze vragenlijst wilt invullen en retourneren vóór 4 maart 2008. Voor dit onderzoek is het belangrijk
dat iedereen de vragenlijst invult zodat alle organisaties vertegenwoordigd worden. Mocht u niet vanaf het
begin betrokken zijn bij dit project en sommige vragen niet kunnen beantwoorden, wilt u dan een collega
binnen uw organisatie erbij betrekken die deze vragen misschien wel kan beantwoorden?
Instructie voor het invullen van de vragenlijst
Bij elk thema is de centrale vraag of er sprake is van verbetering of verslechtering ten opzichte van de
situatie ten tijde van de nulmeting. Voorafgaand aan de vragen wordt kort een samenvatting gegeven van
de situatie ten tijde van de nulmeting. Via de mail zult u een digitaal exemplaar ontvangen van het rapport
‘Nulmeting Integrale aanpak huiselijk geweld 2004’. Mocht u behoefte hebben om dit rapport er op na te
slaan dan kan dit bij deze.
Bij elk thema is er ruimte om een toelichting te geven. Voor dit kwalitatieve onderzoek is het belangrijk dat
u zoveel mogelijk uw antwoorden toelicht.
Het invullen van de vragenlijst zal ongeveer drie kwartier duren.
Wellicht ten overvloede willen wij u verzekeren dat de onderzoeksresultaten op volstrekt anonieme wijze
worden verwerkt en gerapporteerd.
Na het invullen van de vragenlijst kunt u deze via de retourenvelop terug sturen naar Team Onderzoek en
Statistiek van de gemeente Arnhem.
Mocht u vragen hebben over dit onderzoek dan kunt u contact opnemen met Gerda Welt, Team
Onderzoek en Statistiek (026 377 4766).
Alvast hartelijk bedankt voor uw medewerking.

De vragen
A. Ketenopvolging
In 2004 was er wat betreft ketenopvolging een verschil tussen het justitiële traject en het
hulpverleningstraject. Binnen het justitiële traject was weinig sprake van ontbrekende of slecht
functionerende schakels. Binnen het hulpverleningstraject was er nog onvoldoende afstemming tussen en
duidelijkheid over de taken en verantwoordelijkheden van de (vele) betrokken hulpverleningsinstanties.
Overkoepelend was de wederzijdse bekendheid van de ketenpartners voor verbetering vatbaar.
1a. Kunt u van de onderstaande aspecten aangeven of er sprake is van een verbetering of een
verslechtering in vergelijking met de situatie in 2004?
Verbetering Gelijk Verslechtering
gebleven
1. Afstemming tussen de betrokken hulpverleningsinstanties
2. Afstemming tussen de betrokken justitiële organisaties
3. Duidelijkheid over taken en verantwoordelijkheden van de
betrokken hulpverleningsinstanties
4. Wederzijdse bekendheid van de ketenpartners
1b. Kunt u aangeven waar eventuele verbeteringen of verslechteringen zich in uiten?
Toelichting:
In 2004 werd er gewezen op het belang dat de politie alerter moest worden in het herkennen van
huiselijk geweld en het verbeteren van de inzetbaarheid van de hulpverlenende instanties. Anderzijds
schoot volgens sommigen de nazorg voor slachtoffers van huiselijk geweld tekort.
2a. Kunt u van de onderstaande aspecten aangeven of er sprake is van een verbetering of een
verslechtering in vergelijking met de situatie in 2004?
Verbetering Gelijk Verslechtering
gebleven
1. Politie: alertheid in het herkennen van huiselijk geweld.
2. Inzetbaarheid van hulpverleningsinstanties
3. Nazorg voor slachtoffers van huiselijk geweld
2b. Kunt u aangeven waar eventuele verbeteringen of verslechteringen zich in uiten?
Toelichting:
In 2004 moesten de meeste afspraken nog naar de praktijk vertaald worden.
3a. Vindt u dat in vergelijking met de uitgangssituatie van het project ten aanzien van het vertalen van
afspraken naar de praktijk de situatie is verbeterd, verslechterd of gelijk gebleven?
verbeterd
gelijk gebleven
verslechterd
3b. Kunt u aangeven waar eventuele verbeteringen of verslechteringen zich in uiten?
Toelichting:

B. Afstemming tussen strafrechtelijk en hulpverleningstraject
Enkele respondenten merkten in 2004 op dat de hulpverlenende instanties en de justitiële instellingen
gescheiden werelden vormen. Er bestonden verschillende beelden over de afstemming tussen het
strafrechtelijk en hulpverleningstraject. De politie zou volgens sommigen in een oneigenlijke
hulpverlenerrol terecht komen. Dit omdat de politie het slachtoffer en hun kinderen niet kon overdragen
aan hulpverlenende instanties. Aan de andere kant zou destijds volgens enkele anderen de politie meer
begrip en flexibiliteit kunnen opbrengen wanneer de hulpverlening niet biedt wat de politie verlangt.
4a. Kunt u van de onderstaande aspecten aangeven of er sprake is van een verbetering of een
verslechtering in vergelijking met de situatie in 2004?
1. Afstemming tussen hulpverlenende instanties en
justitiële instellingen
2. De scheiding tussen hulpverlenende instanties en de
justitiële instellingen: verschillende werelden waar
verschillende talen worden gesproken
3. Slachtoffers en kinderen kunnen worden overdragen
aan hulpverleningsinstellingen
4. Flexibiliteit opbrengen wanneer de hulpverlening niet
biedt wat de politie verlangt
Verbetering
Gelijk
gebleven
Verslechtering
4b. Kunt u aangeven waar eventuele verbeteringen of verslechteringen zich in uiten?
Toelichting:
C. Systeembenadering: aandacht voor slachtoffers
Het was in 2004 onduidelijk in welke mate slachtoffers op de hoogte werden gehouden van de
strafrechtelijke procedure. Daarnaast had Reclassering zich voorgenomen om meer aandacht te besteden
aan de slachtoffers van huiselijk geweld. De politie moest volgens protocol de slachtoffers stimuleren om
vrijwillige hulpverlening te zoeken. Het feit dat aan slachtoffers op vrijwillige basis hulp wordt verleend kon
betekenen dat het slachtoffer buiten beeld zou blijven.
5a. Kunt u van de onderstaande aspecten aangeven of er sprake is van een verbetering of een
verslechtering in vergelijking met de situatie in 2004?
1. Aandacht voor slachtoffers
2. Slachtoffer op de hoogte houden van de
strafrechtelijke procedure
3. Slachtoffers motiveren voor het zoeken naar
vrijwillige hulpverlening
Verbetering Gelijk gebleven Verslechtering
5b. Kunt u aangeven waar eventuele verbeteringen of verslechteringen zich in uiten?
Toelichting:

D. Systeembenadering: aandacht voor kinderen
De sleutelfiguren van de politie, Hera en Kairos stelden in 2004 dat er vooralsnog te weinig aandacht
was voor kinderen. Slecht functionerende jeugdzorg zou volgens sommigen een belangrijke oorzaak zijn.
De wachtlijsten waren lang. Betere afspraken en voorlichting zouden ertoe moeten leiden dat bijvoorbeeld
scholen, consultatiebureaus, huisartsen en buurtcentra meer oog krijgen voor de problematiek.
6a. Kunt u van de onderstaande aspecten aangeven of er sprake is van een verbetering of een
verslechtering in vergelijking met de situatie in 2004?
1. Aandacht voor kinderen
2. Wachtlijsten in de jeugdzorg
3. Oog voor huiselijk geweld bij instanties die met
kinderen te maken hebben
Verbetering
Gelijk
gebleven
Verslechtering
6b. Kunt u aangeven waar eventuele verbeteringen of verslechteringen zich in uiten?
Toelichting:
E. Systeembenadering: aandacht voor daders in vrijwillige trajecten
De sleutelfiguren van Kairos en Hera gaven in 2004 aan dat zij nog weinig samenwerkten op het gebied
van vrijwillige daderhulpverlening. In het protocol staat dat de politie de daders moest motiveren voor
vrijwillige hulpverlening.
7a. Kunt u van de onderstaande aspecten aangeven of er sprake is van een verbetering of een
verslechtering in vergelijking met de situatie in 2004?
1. Aandacht voor vrijwillige daderhulpverlening
2. Samenwerking op het gebied van vrijwillige
daderhulpverlening
3. Daders motiveren voor vrijwillige hulpverlening
Verbetering
Gelijk
gebleven
Verslechtering
7b. Kunt u aangeven waar eventuele verbeteringen of verslechteringen zich in uiten?
Toelichting:
F. Gelijktijdigheid
Wachtlijsten zorgden in 2004 ervoor dat gelijktijdige hulpverlening voor dader, slachtoffer en kinderen
niet altijd gerealiseerd kon worden. De wachttijden in de jeugdzorg werden als een knellend probleem
ervaren. Ook voor slachtoffers kon het even duren voordat hulp kon worden geboden. De
daderhulpverlening kampte het minst met wachtlijsten.

8a. Vindt u dat in vergelijking met de uitgangssituatie van het project de gelijktijdigheid van de
hulpverlening is verbeterd, verslechterd of gelijk gebleven?
verbeterd
gelijk gebleven
verslechterd
8b. Kunt u aangeven waar eventuele verbeteringen of verslechteringen zich in uiten?
Toelichting:
G. Inzichtelijkheid
De meeste respondenten hadden in 2004 niet de indruk dat de justitiële en hulpverleningstrajecten
inzichtelijk waren voor daders en slachtoffers. Het brede scala aan bij huiselijk geweld betrokken
hulpverleningsinstanties werd door velen als te versnipperd en ondoorzichtig ervaren. De politie is daarom
destijds begonnen met de samenwerking met ‘voordeurpartners’.
9a. Kunt u van de onderstaande aspecten aangeven of er sprake is van een verbetering of een
verslechtering in vergelijking met de situatie in 2004?
Verbetering Gelijk gebleven Verslechtering
1. Inzichtelijkheid van het justitiële traject
2. Inzichtelijkheid van het
hulpverleningstraject
9b. Kunt u aangeven waar eventuele verbeteringen of verslechteringen zich in uiten?
Toelichting:
In 2004 werd meer baat verwacht van de activiteiten van de casemanagers en van een centraal
meldpunt. Gehoopt werd dat met een centraal meldpunt de aandacht voor een integrale aanpak van
huiselijk geweld verankerd zou zijn in het lokale gezondheidsbeleid. Niet ieder was enthousiast over een
meldpunt omdat dit verkeerde verwachtingen kon wekken. Uiteindelijk is mede op initiatief van het
ministerie van VWS het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld opgericht.
10a. Vindt u dat in vergelijking met de uitgangssituatie door de komst van het Advies- en Steunpunt
Huiselijk Geweld de inzichtelijkheid voor daders en slachtoffers is verbeterd, verslechterd of gelijk
gebleven?
verbeterd
gelijk gebleven
verslechterd
10b. Kunt u aangeven waar eventuele verbeteringen of verslechteringen zich in uiten?
Toelichting:

H. Uitwisseling van informatie
In 2004 was er volgens de politie weinig sprake van informatie-uitwisseling tussen de strafrechtketen en
de hulpverleningsketen. Vooral de terugkoppeling vanuit de hulpverleningsinstanties over door de politie
aangemelde personen zou te wensen overlaten. Sommigen hadden het beeld dat de uitwisseling van
informatie beperkt zou worden omdat instanties vaak niet uit zich zelf op het idee komen om andere
instanties van nuttige informatie te voorzien of om terugkoppeling te vragen.
11a. Kunt u van de onderstaande aspecten aangeven of er sprake is van een verbetering of een
verslechtering in vergelijking met de situatie in 2004?
Verbetering Gelijk Verslechtering
gebleven
1. Informatie-uitwisseling tussen de strafrechtketen
en de hulpverleningsketen.
2. Informatie-uitwisseling tussen hulpverlenende
instellingen
3. Uitwisseling van expertise tussen
hulpverleningsinstellingen
11b. Kunt u aangeven waar eventuele verbeteringen of verslechteringen zich in uiten?
Toelichting:
In 2004 merkten respondenten op dat privacywetgeving de mogelijkheden van informatie uitwisseling
beperkte.
12a. Vindt u dat in vergelijking met de uitgangssituatie van het project na de privacywetgeving de
informatie-uitwisseling is verbeterd, verslechterd of gelijk gebleven?
verbeterd
gelijk gebleven
verslechterd
12b. Kunt u aangeven waar eventuele verbeteringen of verslechteringen zich in uiten?
Toelichting:
I. Regierol gemeente
In 2004 bleek uit een aantal opmerkingen over de regierol van de gemeente dat er enige
onduidelijkheid bestond over de mate waarin de gemeente inhoudelijke sturing moest geven aan de
integrale aanpak.
13a. Vindt u dat in vergelijking met de uitgangssituatie van het project de duidelijkheid over de regierol
van de gemeente is verbeterd, verslechterd of gelijk gebleven?
verbeterd
gelijk gebleven
verslechterd
13b. Kunt u aangeven waar eventuele verbeteringen of verslechteringen zich in uiten?
Toelichting:

J. Faal- en succesfactoren van het project
14. In 2004 zijn diverse succes- en faalfactoren genoemd van het project. Wat zijn volgens u nu de
succes- en faalfactoren van het project?
Succesfactoren:
Faalfactoren:
Tot slot
15. Binnen welk traject is uw organisatie werkzaam?
Justitiële traject
Hulpverleningstraject
Buiten justitieel en hulpverleningstraject
16. Hebt u nog opmerkingen of vragen gemist dan kunt u deze hier noteren:
Hartelijk dank voor het invullen van de vragenlijst.
U kunt de vragenlijst via de retourenvelop terugsturen naar Team Onderzoek en Statistiek.