Syllabus PAOKC-cursus Klinische Chemie en ... - NVKC

Lupus anticoagulant: Het lupus anticoagulant is een verworven autoantistof welke
vaak bij patiënten met SLE (systemic lupus erythematosus) wordt aangetroffen
maar ook voorkomt bij veel andere auto-immuun ziekten of zonder onderliggende
ziekte. Het lupus anticoagulant zijn antistoffen (IgG, IgM of IgA) welke zijn gericht
tegen eiwitten die binden aan fosfolipiden, zoals β 2 -glycoproteine I of protrombine
. Door binding van de antistof wordt de affiniteit van β 2 -glycoproteine I of
protrombine voor fosfolipiden verhoogd. Hierdoor kan het eiwit-antistof complex
competeren met stolfactoren voor de beschikbare katalytische fosfolipiden en
worden de stoltesten verlengd. Patiënten met het lupus anticoagulant (LAC)
hebben echter geen bloedingsneiging maar hebben juist een sterk verhoogd
risico voor trombotische complicaties.
De eerste aanwijzing voor LAC is een verlengde APTT (vandaar de oude naam
'anticephaline'). Een verlengde APTT kan echter ook andere oorzaken hebben
zoals verlaagde stolfactoren (en heparine of gebruik van coumarine derivaten,
het zijn immers patiënten met trombose). Daarom wordt als eerste test patiënten
plasma 1:1 gemengd met normaal plasma. Blijft de APTT nog steeds verlengd
dan is er een sterke aanwijzing voor de aanwezigheid van LAC. Voor het meten
van LAC is het belangrijk dat het te onderzoeken monster plaatjes arm is. Het
verdient aanbeveling om het plasma twee keer af te draaien.
In een internationaal vergelijkend onderzoek is de dRVVT (dilute Russel Viper
Venom Time) als een gevoelige en reproduceerbare test voor het bepalen van
een LAC naar voren gekomen. In de dRVVT wordt aan plasma RVV toegevoegd.
RVV is een slangengif dat in staat is factor X direct te activeren. Het voordeel van
deze test is dat de test een groot deel van de intrinsieke stolweg overslaat
waardoor variaties hierin geen rol spelen. Dit kan van belang zijn omdat de APTT
gevoelig is voor hoge waarden van factor VIII. Bij verhoogde gehaltes factor VIII
verkort de APTT. Verhoogde gehaltes factor VIII zijn altijd aanwezig tijdens
zwangerschap (± 250% van de normaalwaarden). Een van de grootste
complicaties van de aanwezigheid van LAC ontstaat bij zwangerschap, door
trombosering in de placenta treden zeer frequent miskramen op. Dus bij
zwangerschap wordt regelmatig LAC bepaald en om vals negatieve waarden (de
verlenging door de antistoffen wordt gecompenseerd door verhoogde factor VIII
53