bevrijding uit hoofdelijke aansprakelijkheid - Akd

Van der Heijden geeft aan Van Hoogenhuijze de
van de exploitatie van een kabelkrant.
een of meer vennootschappen, zuiks ten behoeve
en het -
na
oprichting -
feitelijk
functioneren van
zaamheden. Deze houden verband met de oprichting
opdracht tot het verrichten van accountancy-werk
Casus
onderneming(en)...’.
vennootschap alleen nog die vennootschap kan
Het Hof concludeert met betrekicing tot de toepasse
lid met het gevoig dat na bekrachtiging door de
‘voor toepassing van het bepaalde in gemeld artikel
lijkheid van artikel 2:203 lid 1 BW het volgende:
Bekrachtiging door BV Lo.; bevrijding uit
hoofdelijke aansprakelijkheid
6
1986 sprake is van rechtshandelingen, door
in een brief tusseri Van der Heijden en Van Hoogen
de jaarrekeningen van nog te vestigen vennootschap
huijze sprake is van een opdracht tot ‘controle van
dat moet worden toegegeven dat in februari 1985
besloten vennootschap. Daarbij overweegt het Hof
Ter beoordeling ligt de vraag of reeds vóór 1 april
Van der Heijden verricht namens een op te richten
Hof
Van der Heij den stelt zich op bet standpunt dat
Van Hoogenhuijze gaat hiertegen in beroep.
het standpunt van Van der Heijden over.
rechtshandelingen bekrachtigd. De Rechtbank neemt
Infokab BV ook opgericht en heeft de desbetreffende
Van Hoogenhuijze wist dat het de bedoeling was een
Rechtbank
besloten vennootschap op te richten. Uiteindelijk is
1986 zijn verzonden, zijn voldaan. Inmiddels is
BV i.o. voorhanden zijn. Facturen die vóór 19 april
dat de stichting niet aansprakelijk is.
heeft te maken met het feit dat op deze datum een
na 1 april 1986 aan Infokab BV i.o. declareert,
i.o. en na oprichting van Infokab BV op naam van
verzonden, zijn op naam gesteld van Infokab BV
Infokab BV failliet.
gaat, zijn twee facturen welke op 19 april 1986
deze vennootschap. De reden dat Van Hoogenhuijze
Infokab BV i.o.; de eerste laat ik buiten beschouwing,
aangezien al snel in de procedure wordt aangenomen
over de vraag wie voor de betaling van een aantal
facturen aansprakelijk is. De facturen waar het om
verricht tot 1 april 1986. Facturen welke hierna zijn
letter of intent en een openingsbalans van Infokab
Tussen partijen bestaat, onder andere, een geschil
door Van Hoogenhuijze aan Van der Heijden zijn
verzonden. Deze facturen zien op werkzaamheden
Voor betaling komen drie partijen in aanmerking:
Stichting Infokab, Van der Heijden in privé en
JBN
januari 1996
functioneren van welke vennootschap de activiteiten
ting reeds voldoende identiteit moet hebben.
maar voor een op te richten vennootschap, op bet
respectievelijk de besloten vennootschap in oprich
van de wederpartij ook gericht zijn, dan valt niet in
van concretisering moeten hebben gevonden,
te zien dat de plannen tot oprichting reeds een begin
de vennootschap nadat deze zal zijn opgericht,
dat een der handelenden niet voor zichzelf optreedt,
Hoge Raad
degene die handelt niet zichzelf bindt maar slechts
Indien tussen partijen duidelijk is of behoort te zijn
bet er om gaat wat partijen over en weer uit elkaars
gedragingen en uitlatingen hebben mogen afleiden.
In cassatie stelt Van der Heijden zich op het standpunt
dat, bij de beantwoording van de vraag of
ciering nog derden moesten worden aangetrokken.
Heijden in privé aansprakelijk geacht.
Op grond van deze overweging wordt Van der
tevens een financier is gevonden.
bet Hof bet moment van de totstandkoming van de
Hof onder andere uit het feit dat ideeen nog verder
Dat daaraan nog niet is voldaan, concludeert het
dienden te worden uitgewerkt en dat voor de finan
Voor bet aannemen van de concretisering neemt
letter of intent op 1 april 1986, op welke datum
vennootschap over te gaan maar dat de plannen tot
voornemen bestaat tot oprichting van een besloten
oprichting een begin van concretisering hebben
degene die handelt niet bereid is zichzelf te binden
opgericht, en eerst dan heeft de besloten vennoot
moet vaststaan dat niet nog slechts een algemeen
worden gehandeld namens een op te richten besloten
vennootschap waartoe bovendien in voldoende mate
doch slechts de vennootschap nadat deze zal zijn
schap in oprichting reeds voldoende identiteit’
worden aangesproken, dient daadwerkelijk reeds te
gevonden. Eerst dan is voldoende duidelijk dat
zal zijn ‘bij het vestigen van de op te richten
Van Hoogenhuijze in die brief aan dat hij behulpzaam
pen op het gebied van kabelkranten’. Voorts geeft
(/
0

De Hoge Raad overweegt:
vloeit voort dat een persoon die een overeenkomst
richten vennootschap handelt, slechts uit die over
eenkomst kan worden aangesproken door een nadien
opgerichte besloten vennootschap, wanneer deze
heeft bekrachtigd en bovendien moet worden aan
gemerkt als de vennootschap die partijen op het
laatste de overeenkomst uitdrukkelijk of stilzwijgend
heeft gesloten met een ander die namens een op te
artikel 2:203 BW geen sprake kan zijn, zodat voor
van bekrachtiging in de zin van de leden 1 en 2 van
geen rechten en verplichtingen kunnen ontstaan.
De vraag die men zich kan stellen, is in welke
van zijn aansprakelijkheid kan worden ontslagen.
gevallen iemand die handelt namens een BV i.o.
de opgerichte (‘andere’) vennootschap hierdoor
‘uit het bepaalde in artikel 2:203 leden 1 en 2 BW
athangt of van dat laatste sprake is.
aismede dat het van de omstandigheden van het geval
aangenomen dat die ander tegenover zijn wederpartij
gegeven de omstandigheden van het geval, moet
bij het tot stand komen van de overeenkomst op het
oog hadden’.
Zij 1igtmin of meer in het verlengde van het door de
ging het om de vraag wanneer een, inmiddels
In de onderhavige casus gaat het om de vraag
vanuit een ander gezichtspunt. In beide gevallen komt
de Hoge Raad tot de conclusie dat het aanspreken
door, dan wel het aanspreken van een inmiddels
de opgerichte vennootschap de vennootschap is die
in beide gevallen bekrachtiging noodzakelijk.
In zijn noot onder het Candy-arrest stelt Maeijer
een wanneer opgerichte vennootschap kan worden
aangesproken. Het probleem wordt thans bezien
opgerichte vennootschap slechts mogelijk is indien
partijen op het oog hadden toen de overeenkomst
omstandigheden van het geval. Voorts is uiteraard
tot stand kwam. Of dit zo is, hangt af van de
De uitspraak van de Hoge Raad is niet opzienbarend.
zieVan Olffen, JBN 1992 nr 109 en Timmerman,
TVVS 1992 bladzijde 237). In het Candy-arrest
opgerichte, besloten vennootschap met beperkte
welke rechtshandeling door de vennootschap is
In bekrachtigd. dit geval was de BV i.o. de aan
sprekende partij.
Commentaar
Hoge Raad gewezen Candy-arrest (HR 8 juli 1992,
aansprakeliikheid nakoming kan vorderen van een
die overeenkomst gesloten is met een BV i.o. en
oog hadden toen de overeenl-coms tot stand kwam,
In overeenstemmiflg hiermee moet ook worden
wordt bekrachtigd door een na het sluiten van de
slechts van zijn in lid 2 bedoelde hoofdelijke aan
overeenkomst opgerichte besloten vennootschap die,
sprakelijkheid wordt bevrijd indien de overeenkomst
worden aangemerkt als de vennootschap die partijen
De Hoge Raad verwerpt het cassatieberoep.
JBN
januari 1996
op te richten vennootschap, welke de statutaire en
Van bekrachtiging in de zin van artikel 2:203 BW
HR 3 november 1995, RvdW 1995, 231
7
H.J.M.M. van Boxel
vennootschap, welke de statutaire en overige bij
zonderheden daarvan ook mochten zijn, de hoofde
ook in zoverre: uit de stukken van het geding blijkt
De Hoge Raad overweegt nog het volgende:
‘Voor zover het onderdeel mocht bedoelen dat het
te komen dat bekrachtiging door een op te richten
lijke aansprakelijkheid zal doen eindigen, faalt het
immers niet dat door Van der Heijden zou zijn
gesteld, laat staan aangetoond, dat hier van een
ook mochten zijn, mits partijen dit overeenkomen.
zodanige overeenkomst sprake is’.
Hieruit meen ik op te kunnen maken dat de Hoge
Raad zich voorts op het standpunt stelt dat
bekrachtiging zou kunnen plaatsvinden door ‘een’
overige bijzonderheden van die vennootschap dan
kan in dit geval geen sprake zijn.
Hof heeft miskend dat het partijen vrijstaat overeen
handelende persoon bij niet-bekrachtiging niet
gebonden zal zijn.
de situatie welke artikel 2:203 BW voor ogen heeft.
Ten eerste is dit het geval indien hij handelt namens
een BV i.o. die aan de concretiseringseis van de
Hoge Raad voldoet en deze vennootschap na
oprichting de rechtshandeling bekrachtigt. Dit is ook
Een andere mogelijkheid die wordt aangenomen is
voldoet, na haar oprichting de rechtshandeling niet
aangaan van de rechtshandeling voor ogen hadden,
zich middels contractsoverneming of schuldover
neming aansprakelijk stelt voor de schuld, voort
indien de prestatie die voortvloeit uit de rechtshan
dat de vennootschap die aan de concretiseringseis
bekrachtigt en partijen zijn overeengekomen dat de
vloeiend uit de rechtshandeling. Van contractsover
neming kan naar mijn mening alleen dan sprake zijn
deling nog moet worden verricht.
Een derde mogelijkheid is dat de opgerichte vennoot
schap, die niet de vennootschap is die partijen bij het
de Hoge Raad gestelde eis van identiteit is voldaan,
zich op het standpunt dat, indien niet aan de door