07.04.2014 Views

Untitled - z33

Untitled - z33

Untitled - z33

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

4 5<br />

Met Kris Verdonck -<br />

EXHIBITION #1 nodigt Z33 theatermaker<br />

en beeldend kunstenaar Kris<br />

Verdonck (°1974) uit voor een grote<br />

solotentoonstelling. Voor het eerst<br />

wordt zijn werk samengebracht in<br />

een huis voor actuele kunst. De creaties<br />

van Kris Verdonck situeren zich<br />

in het grensgebied tussen beeldende<br />

kunst en theater, tussen installatie en<br />

performance, tussen dans en architectuur.<br />

Precies dit grensonderzoek,<br />

in combinatie met de actuele, kritische<br />

blik van Kris Verdonck op onze<br />

maatschappij en wereld plaatsen hem<br />

binnen het interesseveld van Z33.<br />

De installaties en performances<br />

van Kris Verdonck vormen een<br />

reflectie op de ‘huidige staat van de<br />

wereld’, met zijn milieuproblematiek,<br />

ecologische rampen en oorlogen.<br />

Facetten van een herkenbare wereld<br />

worden vertaald, uitvergroot of<br />

naar de oppervlakte gehaald. Het<br />

spanningsveld tussen mens en<br />

machine, mens en maatschappij en<br />

mens en natuur creëert een sfeer<br />

van ‘Unheimlichkeit’ of bevreemding<br />

in zijn werk. In Z33 focust Kris<br />

Verdonck enerzijds op de verwarring<br />

en vervreemding van de mens in<br />

zijn omgeving. Anderzijds richt hij<br />

zich op de verwarring van de wereld<br />

zelf waarin de Apocalyps eigenlijk al<br />

heeft plaatsgevonden.<br />

Dat laatste beeld krijgt in Z33<br />

gestalte in een nieuw werk: EXOTE.<br />

Deze ‘tuininstallatie’ bestaat uit<br />

een selectie van de meest invasieve<br />

niet-inheemse plant- en diersoorten<br />

in België, die een reëel gevaar<br />

voor de biodiversiteit, economie en<br />

volksgezondheid in zich dragen.<br />

EXOTE maakt deel uit van een groter<br />

parcours met verschillende reeds<br />

bestaande projecties en installaties<br />

van Kris Verdonck. Enkele daarvan<br />

werden al getoond in de parcoursvoorstelling<br />

K, a Society (2010),<br />

waarin Verdonck beelden toont uit<br />

een Kafkaiaanse maatschappij: overgeperfectioneerd<br />

en bevreemdend.<br />

In Z33 verhuizen de werken voor<br />

het eerst van de theaterruimte naar<br />

een context voor beeldende kunst,<br />

wat zorgt voor een andere tijds- en<br />

ruimtebeleving voor de tentoonstellingsbezoeker.<br />

Naast de installaties en projecties<br />

in Z33 onderzoekt Kris Verdonck<br />

ook de stad als toonplek. In de Hasseltse<br />

stedelijke ruimte integreert<br />

hij een nachtelijke projectie als een<br />

‘schilderij voor de stad’. Meer info<br />

over de randprogrammatie bij<br />

EXHIBITION #1 vind je achteraan in<br />

deze minicatalogus.<br />

With Kris Verdonck –<br />

EXHIBITION #1 Z33 is showing the<br />

works of theatre maker and visual<br />

artist Kris Verdonck (1974) in a<br />

major solo exhibition. For the first<br />

time his work has been gathered<br />

under a single roof in a house for<br />

contemporary art. Verdonck’s creations<br />

are situated in the transit zone<br />

between visual arts and theatre,<br />

installation and performance, and<br />

dance and architecture. This, combined<br />

with Verdonck’s topical, critical<br />

view of our society and world, is<br />

what brought him to the attention of<br />

Z33.<br />

Verdonck’s installations and<br />

performances are designed to reflect<br />

on the ‘current state of the world’,<br />

with its environmental problems, ecological<br />

disasters and wars. He takes<br />

different facets of a world that we<br />

recognise, and translates, magnifies<br />

or brings them to the surface. The<br />

field of tension between man and<br />

machine, man and society, and man<br />

and nature creates an atmosphere of<br />

‘Unheimlichkeit’ or alienation in his<br />

work. In Z33, Verdonck focuses on<br />

the confusion and alienation of man<br />

in his environment, but also on the<br />

confusion of the world itself in which<br />

the Apocalypse is already upon us.<br />

Verdonck gives shape to this<br />

latter image in Z33 in a new work:<br />

EXOTE. This ‘garden installation’<br />

houses a selection of the most<br />

invasive alien species (plants and<br />

animals) in Belgium, which constitute<br />

a genuine threat to biodiversity, the<br />

economy and public health. EXOTE<br />

is part of a larger route of projections<br />

and installations that Verdonck<br />

has already created. Some of these<br />

were already shown in his work K,<br />

a Society (2010), which revolved<br />

around images of a Kafka-esque society:<br />

over-perfected and unsettling.<br />

In Z33, Verdonck’s work will be seen<br />

for the first time not in a theatre but<br />

in a visual arts context, thus creating<br />

a different perception of time and<br />

space for the viewer.<br />

Along with the installations and<br />

projections in Z33, Verdonck also<br />

explores the city as an exhibition<br />

space, integrating a night projection<br />

into the Hasselt urban area as a<br />

‘painting for the city’. More information<br />

about the extended programme<br />

for EXHIBITION #1 can be found at<br />

the back of this mini-catalogue.


6 7<br />

een interview met<br />

Kris Verdonck<br />

Jouw werk bevindt zich op de grens tussen beeldende kunst en theater.<br />

Tot nog toe werd het vooral in theaterzalen getoond. Dit is je eerste<br />

grote tentoonstelling. Denk je dat je beelden in deze andere context een<br />

verschuiving in betekenis zullen ondergaan?<br />

Dat is het grote experiment van deze tentoonstelling. Ik hoop dat er<br />

niet veel verandert, maar weten doen we dat niet. In het theater heeft tijd een<br />

grote impact op het werk: het gaat daar meestal om een theatrale tijd die het<br />

publiek ervaart of doormaakt. Of er nu een object, een video of een toneelstuk<br />

getoond wordt, in een theaterzaal wordt aan het publiek gevraagd om daar<br />

gedurende een afgebakende tijd naar te kijken. Die dynamiek beïnvloedt de<br />

perceptie. Een theaterbezoeker kijkt anders dan iemand die zelf kan beslissen<br />

om weg te gaan. In de half opgesloten verduisterde ruimte van het theater is<br />

de sociale druk om niet weg te gaan veel groter: ook dat beïnvloedt de perceptie.<br />

De figuren die ik creëer – of ze nu gefilmd of live aanwezig zijn – doen<br />

meestal een zeer beperkt aantal handelingen. Ook op hen heeft tijd en duur<br />

een grote impact. In een context van beeldende kunst zal de kwaliteit van het<br />

beeld wellicht aan belang winnen. Maar eigenlijk weet ik het niet.<br />

Je wordt hier wel geconfronteerd met toeschouwers die tot een ander<br />

‘circuit’ behoren dan de theaterbezoekers.<br />

Daar ben ik heel benieuwd naar. Je kan mijn ‘theaterstukken’ zoals I/II/<br />

III/IIII of END – en ook vele van mijn performances – beschouwen als één<br />

grote installatie die binnen een theatrale context getoond wordt. Voor mij<br />

zijn het alleszins ‘installaties’. Mensen die vertrouwd zijn met beeldende kunst<br />

hebben daar minder moeite mee, terwijl een theater- of danspubliek toch<br />

graag een evolutie of zelfs een verhaal in de figuren wil zien. De ‘beeldendekunst-manier-van-kijken’<br />

werkt dus zeer goed bij mijn theaterprojecten of<br />

performances. Ik ben dan ook benieuwd hoe die relatie met het publiek in<br />

een huis voor actuele kunst gaat werken. Het gaat mij echt om wat er op het<br />

ervaringsmoment binnen in de toeschouwer gebeurt. Bijvoorbeeld bij het<br />

rondlopen in de installatie EXOTE, in die tuin vol invasieve exoten, kan je<br />

moeilijk beweren dat er ‘een klassieke theatrale spanning’ in de lucht hangt.<br />

foto: Kris Verdonck -<br />

Maya Wilsens<br />

An interview with<br />

Kris Verdonck<br />

Your work is situated in the transit zone<br />

between visual arts and theatre. So far,<br />

it has mainly been shown in theatres.<br />

This is your first major exhibition. Do<br />

you expect your images to see a shift in<br />

meaning in this new context?<br />

That’s the great experiment of this exhibition.<br />

I hope that not much will change, but we just<br />

don’t know. In the theatre, time has a big impact<br />

on the work: this usually has to do with a theatrical time that the audience<br />

experiences. Whether it’s an object, a video or a play that’s being shown,<br />

in a theatre the audience is asked to view it for a clearly delimited time. This<br />

dynamic influences their perception of it. A theatre-goer sees things differently<br />

than someone who can just decide to leave. In the semi-enclosed, darkened<br />

theatre, there’s much more social pressure not to leave, and this too influences<br />

the perception. The figures that I create – whether they’re filmed or live<br />

– usually do a very limited number of actions or movements. Time and duration<br />

has a big impact on them as well. In a visual arts context, the quality of<br />

the image may gain in importance. But actually I don’t know for sure.<br />

You’re certainly being confronted here with viewers who belong to<br />

a different ‘circuit’ than theatre-goers.<br />

I’m very curious about that. You can see my ‘plays’ like I/II/III/IIII or<br />

END – and also many of my performances – as big installations that are<br />

displayed in a theatrical context. For me they’re installations in every sense.<br />

People who are familiar with visual arts have less difficulty with this, while a<br />

theatre or dance audience still likes to see an evolution or even a story in the<br />

figures. So the ‘visual arts way’ of viewing the piece works very well in my<br />

theatre projects or performances. I’m also curious as to what this relationship<br />

with the audience in a house for contemporary art will be like. For me it’s<br />

really about what’s happening inside the viewer at the moment of the experience.<br />

For example, when walking around in the EXOTE installation – in this<br />

garden full of invasive alien species – you can hardly claim that there’s ‘a<br />

classic theatrical tension’ in the air.


8 een interview met Kris Verdonck<br />

an interview with Kris Verdonck<br />

9<br />

In het theater ben je vooral met je ogen en je oren bezig; in die tuin<br />

worden al je zintuigen aangesproken.<br />

De laatste dertig jaar hebben kunstenaars die installaties maken wel de<br />

bedoeling het publiek iets met meerdere zintuigen te laten beleven. Alsof je<br />

zou binnenstappen in een schilderij. EXOTE is een installatie waarin je rondwandelt<br />

en waarvan je zelf deel gaat uitmaken.<br />

Het is niet alleen een totaalervaring voor de toeschouwer, maar EXOTE<br />

gaat ook zijn grenzen als kunstwerk te buiten.<br />

Het hele productieproces, zowel voor als na de tentoonstelling, maakt<br />

deel uit van het werk. Het zoeken naar de planten en de dieren, het in acht<br />

nemen van veiligheidsvoorschriften, het beschermen van medewerkers,<br />

toeschouwers en omgeving, het vernietigen van de planten, het opruimen achteraf…<br />

Het is allemaal deel van de installatie. We moeten ons ervan bewust<br />

zijn dat de hele omgeving – niet alleen Z33, maar ook Hasselt en omstreken<br />

– potentieel beïnvloed kan worden door dit werk. De invasieve exoten moeten<br />

binnen de muren van de zaal gehouden worden. Als we ze loslaten, kunnen ze<br />

op een heel directe manier schade berokkenen aan de omgeving. Bij een ‘performance’<br />

gaat het telkens om iets ‘echts’, iets dat niet ‘gespeeld’ wordt, maar<br />

reëel is. De tuin is een reëel en gevaarlijk ‘object’; een situatie waar je niet licht<br />

mee kan omgaan; een omgeving waarbinnen entiteiten aanwezig zijn die bij<br />

de bezoekers directe fysieke letsels kunnen veroorzaken. Wie bijvoorbeeld de<br />

reuzenberenklauw aanraakt, kan brandwonden oplopen.<br />

Kunst maken die gevaarlijk is: is dat één van de taken die een kunstenaar<br />

zich vandaag bij het creëren moet stellen?<br />

We leven in een compleet geïnfantiliseerde, ‘gevaselineerde’ maatschappij,<br />

een maatschappij waarin we voor alles dubbel verzekerd zijn, want ‘er zou<br />

zo eens iets moeten gebeuren!’ Het is een maatschappij die aan overbescherming<br />

kapot gaat, die tot stilstand komt door de verlammende angst voor wat<br />

zou kunnen gebeuren. Om een dialoog aan te gaan met die realiteit, om terug<br />

te keren naar een verloren redelijkheid, lijkt kunst mij een goed instrument.<br />

De wetenschappers met wie we gepraat hebben bij de voorbereiding van<br />

EXOTE kunnen (of mogen?) blijkbaar niet zo extreem denken als kunstenaars<br />

in de communicatie over gevaarlijke invasieve exoten aan een breed publiek.<br />

Wetenschappers zullen nooit een zo extreme tuin als deze aanleggen om een<br />

publiek debat op gang te krijgen en de vinger op de wonde te leggen.<br />

In the theatre we mainly use our eyes and ears, whereas the garden<br />

seems to address all senses.<br />

Over the last thirty years, installation artists have indeed aimed to get<br />

audiences to experience things with multiple senses; as if you’re actually stepping<br />

into a painting. EXOTE is an installation that you walk around in and<br />

that you yourself become part of.<br />

It’s not only a ‘total experience’ for the viewer; EXOTE is also pushing<br />

the boundaries of art itself.<br />

The entire production process, both before and after the exhibition, is<br />

part of the work. Looking for the plants and animals, dealing with safety provisions,<br />

protecting staff, viewers and the environment, destroying the plants,<br />

cleaning up afterwards… It’s all part of the installation. We have to be aware<br />

that the whole environment – not only Z33, but also Hasselt and the surrounding<br />

areas – could potentially be impacted by this work. The invasive alien<br />

species have to be kept within the walls of the exhibition space. Otherwise,<br />

they could damage the environment in a very direct way. In a ‘performance’<br />

it’s always about something ‘real’, something that’s not being played but is<br />

actually real. The garden is a real and dangerous ‘object’: a situation that<br />

you can’t take lightly; an environment with entities that could cause visitors<br />

direct physical injuries. For example, if you touch the giant hogweed you<br />

might get burnt.<br />

Making ‘dangerous’ art: is that one of the tasks of an artist today?<br />

We live in a completely infantilised, ‘vaseline-ised’ society, a society in<br />

which we’re double-insured for everything, because ‘something’s bound to<br />

happen at some point!’ It’s a society that’s cracking under the weight of overprotection,<br />

that’s coming to a standstill due to the crippling fear of what might<br />

happen. To me, art seems to be a good tool that we can use to enter into a<br />

dialogue with this reality, in order to return to a lost sense of reasonableness.<br />

Obviously, the scientists we spoke to in preparing EXOTE cannot (or may<br />

not?) think in such extremes as artists when it comes to communicating about<br />

dangerous, invasive alien species to a wide audience. They would never create<br />

such an extreme garden as this in order to set a public debate in motion<br />

and touch a raw nerve.


10 een interview met Kris Verdonck<br />

an interview with Kris Verdonck<br />

11<br />

In jouw vroegere werk heb je vooral de nadruk gelegd op de relatie tussen<br />

mens en machine, mens en object. In K, a Society uit 2010 toon je<br />

die mens in zijn maatschappelijke relaties, in zijn verhouding tot andere<br />

mensen. In EXOTE breng je dieren en planten samen. Verdwijnen machines<br />

en objecten dan meer naar de achtergrond?<br />

Het kernthema van mijn werk is de ‘Unheimlichkeit’ of bevreemding.<br />

Deze ontstaat door een omgeving te creëren die een directe fysieke invloed<br />

op de spelers heeft. Het is een situatie of toestand die vreemd en onaangenaam<br />

is. In EXOTE is dat een tuin. De planten en dieren op zich vormen geen<br />

probleem en hen treft geen schuld. Ze komen oorspronkelijk uit een ander<br />

biotoop met natuurlijke vijanden, waardoor het ecosysteem daar perfect in<br />

evenwicht blijft. Ze zijn hier terecht gekomen door de globalisering, door<br />

onze reizen, de wereldhandel... En een groot deel van de invasieve exoten die<br />

we hier neerzetten zijn ook gewoon in tuincentra verkrijgbaar. We beseffen<br />

daarmee niet wat we in onze tuin zetten.<br />

In your earlier work, you particularly emphasised the relationship<br />

between man and machine, and man and object. In your 2010<br />

work K, a Society, you show man in his societal relationships, in<br />

relation to other people. In EXOTE you bring animals and plants<br />

together. Are machines and objects fading into the background?<br />

The core theme of my work is ‘Unheimlichkeit’ or alienation. This arises<br />

by creating an environment which has a direct influence on the players.<br />

It is a situation or state that is strange and unpleasant. In EXOTE, this is a<br />

garden. The plants and animals are not a problem as such, and they are not<br />

to blame. They originally come from a different biotope with natural enemies,<br />

which keeps the ecosystem there in perfect balance. They ended up here due<br />

to globalisation, our travels, international trade... And many of the invasive<br />

alien species that you’ll see here are also easily available in garden centres.<br />

So we don’t even realise what we’re putting in our own gardens.<br />

In EXOTE trek ik dus<br />

de rode draad van mijn<br />

vroeger werk door. De<br />

fysieke invloed van de gecreëerde<br />

omgeving treft nu<br />

echter niet de performers,<br />

maar wel de toeschouwers.<br />

In mijn eerdere installatie<br />

BOX was dat ook al het geval.<br />

De getoonde lichtbron<br />

was daar zo fel dat de kijkers<br />

zonnebrillen moesten<br />

Beeld opbouw EXOTE<br />

foto: Maya Wilsens (A Two Dogs Company)<br />

opzetten om hun ogen te beschermen. In EXOTE zijn de planten en dieren<br />

‘vreemden’. Wij hebben ze hier gebracht en daardoor een omgeving gecreëerd<br />

waarin we zelf vreemden geworden zijn: we moeten onszelf beschermen om<br />

erin rond te kunnen lopen. Er wordt dus een gelijkaardig proces in gang gezet<br />

als bij eerder werk. Als je je bij de mensen uit de maatschappij die ik in K, a<br />

Society toon, zou afvragen hoe de natuur die bij hun wereld past eruit zou<br />

zien, dan kom je bij EXOTE. Al die figuren zijn de bewoners van deze tuin; zij<br />

wandelen erin rond.<br />

Image construction EXOTE<br />

foto: Maya Wilsens (A Two Dogs Company)<br />

In EXOTE, I’m continuing<br />

on with the common<br />

thread of my earlier work.<br />

But the physical influence<br />

of the created environment<br />

now concerns not the<br />

performers, but the viewers<br />

instead. This was also the<br />

case in my earlier installation,<br />

BOX. The light source<br />

in that work was so bright<br />

that the viewers had to<br />

wear sunglasses to protect their eyes. In EXOTE, the plants and animals are<br />

‘foreign’. We brought them here and, by doing so, created an environment<br />

in which we ourselves become foreign: we have to protect ourselves in order<br />

to be able to walk around in it. So a similar process is set in motion as in<br />

my earlier work. If you were to wonder what sort of nature would fit into the<br />

world of the people I showed in K, a Society, then you’d arrive at EXOTE. All<br />

those figures are the inhabitants of this garden; they walk around in it.


12 een interview met Kris Verdonck<br />

an interview with Kris Verdonck<br />

13<br />

Eén van de criteria die je keuze bepaalde van de werken die je in<br />

deze tentoonstelling presenteert, was de mogelijkheid om hen in Z33<br />

‘constant aanwezig te laten zijn’. Dus bijvoorbeeld niet een installatie als<br />

DANCER #1 waarvan het ‘verloop’ slechts enkele minuten duurt en die<br />

dan opnieuw technisch voorbereid moet worden.<br />

Gezien de context van beeldende kunst heb ik uiteraard gekozen voor die<br />

werken die in ‘loop’ konden staan. De laatste twee jaar heb ik mij eerder op<br />

objecten dan op performers geconcentreerd. Het resultaat daarvan is wat er<br />

nu hier staat. De bezoeker zal echter wel de tentoonstelling kunnen bezoeken<br />

met een ‘audiogids’ die een ‘begeleide’ en ‘getimede’ route uitstippelt. In het<br />

weekend voorzien we rondleidingen met een ‘gegidste gids’ die de bezoeker<br />

van het ene werk naar het andere leidt en waarvoor je als toeschouwer een<br />

uur of een uur en een kwartier nodig hebt. Dat is zowat een goeie ‘theatertijd’.<br />

Men zegt vaak dat mijn werk te plastisch is voor het theater. Eigenlijk hoop ik<br />

nu dat men zal zeggen dat het te theatraal is voor een huis voor actuele kunst.<br />

Marianne Van Kerkhoven<br />

One of the criteria for which works you’d present in this exhibition<br />

was whether they could be ‘constantly present’ in Z33. So you<br />

couldn’t use an installation like DANCER #1, for example, which<br />

lasts only a few minutes before having to be reset for technical<br />

reasons.<br />

Given the context of visual arts I naturally chose for the works that could<br />

run ‘on loop’, so to say. Over the last two years I’ve concentrated more<br />

on objects than on performers, the result being what you see here. Visitors<br />

will be able to explore the exhibition using an audio guide that maps out a<br />

‘guided’ and ‘timed’ route. On weekends we give tours with a ‘guided guide’<br />

that leads the visitor from one work to the next and takes about an hour and<br />

a quarter. That’s about a good ‘theatre time’. People often say that my work<br />

is too plastic for the theatre. So actually I’m now hoping that people will say<br />

it’s too theatrical for a house for contemporary art.<br />

Marianne Van Kerkhoven


14 2010<br />

15<br />

FRIEZE<br />

FRIEZE zijn twee projecties van<br />

uitvergrote rechtopstaande figuren.<br />

Ze zitten geprangd in een smalle<br />

doos en ze wachten. Hoewel ze zich<br />

proberen recht te houden, zakken ze<br />

langzaam in elkaar. Toch trachten<br />

ze de hele tijd hun waardigheid<br />

te bewaren. Wanneer ze helemaal<br />

ondersteboven hangen, krabbelen ze<br />

weer recht, strijken hun kleren glad<br />

en kijken voor zich uit alsof er niets<br />

is gebeurd.<br />

De figuren in FRIEZE zijn<br />

klassieke ’Verdonck-personages’:<br />

een soort zakenmensen, netjes<br />

gekleed, beschaafd en westers, maar<br />

vastzittend in een systeem, in een<br />

onhoudbare situatie. Toch stellen zij<br />

zich hier geen vragen bij. Gelaten<br />

ondergaan ze hun lot; volhouden is<br />

de boodschap.<br />

De figuren kunnen beschouwd<br />

worden als een moderne versie van<br />

de kariatiden: de menselijke figuren<br />

die in de klassieke bouwkunst vaak<br />

zuilen vervingen. In tegenstelling tot<br />

deze klassieke kariatiden, die kracht<br />

uitstraalden, tonen de kariatiden van<br />

FRIEZE volop hun kwetsbaarheid.<br />

FRIEZE consists of two projections<br />

of enlarged figures standing up<br />

straight. They are cramped inside a<br />

small, tall box and they wait. They<br />

try to keep straight, but their bodies<br />

insist on contorting in the confined<br />

space. Nevertheless they persevere<br />

in maintaining their dignity. Keeping<br />

up appearances. When the man and<br />

the woman are completely upside<br />

down, they slowly pull themselves<br />

upright again, straighten their clothes<br />

and look ahead as if nothing happened.<br />

The figures in FRIEZE are typical<br />

‘Verdonck-characters’: business<br />

types, neatly dressed, civilised and<br />

modern, but all stuck in a system, in<br />

an untenable situation. But they don’t<br />

ask questions. They maintain their<br />

faith; persistence is the message.<br />

The characters in FRIEZE could<br />

be considered to be a modern<br />

version of the caryatids: the human<br />

figures that often replaced pillars<br />

in classical architecture. They were<br />

functional as well as ornamental and<br />

emanated power. The caryatids in<br />

FRIEZE on the other hand, display<br />

their vulnerability in the extreme.<br />

foto: Luc Schaltin<br />

Voor de wet staat een wachter. Bij deze wachter komt een man van<br />

buiten en verzoekt toegang tot de wet. Maar de wachter zegt dat hij hem nu<br />

geen toegang kan verlenen. De man denkt na en vraagt dan of hij dan later<br />

naar binnen zou mogen. “Het is mogelijk”, zegt de wachter, “maar nu niet.” (…)<br />

Daar zit de man dagen en jaren. Hij probeert telkens toegelaten te worden. (…)<br />

Gedurende de vele jaren kijkt de man bijna ononderbroken naar de wachter.<br />

(...) Nu zal de man niet lang meer leven…”<br />

Uit: ‘Voor de wet’ van Franz Kafka<br />

Before the Law stands a doorkeeper. To this doorkeeper there comes<br />

a man from the country and prays for admittance to the Law. But the doorkeeper<br />

says that he cannot grant admittance at the moment. The man thinks<br />

it over and then asks if he will be allowed in later. “It is possible”, says the<br />

doorkeeper, “but not at the moment.” (…) There he sits for days and years.<br />

He makes many attempts to be admitted. (…) During these many years the<br />

man fixes his attention almost continuously on the doorkeeper. (…) Now he<br />

has not very long to live…”<br />

From: ‘Before the Law’ by Franz Kafka


16 2010<br />

17<br />

DANCER #3<br />

DANCER #3 toont een robot die<br />

probeert om recht te staan. Hij valt<br />

telkens, maar geeft niet op. Vrolijk<br />

en onvermoeibaar doorstaat hij<br />

het proces van trial and error, van<br />

vallen en opstaan. De energie van<br />

de machine werkt aanstekelijk. Zijn<br />

onhandigheid en zijn voortdurend<br />

falen stralen het optimisme uit van<br />

de steeds weer struikelende clown.<br />

DANCER #3 is één van Kris<br />

Verdoncks variaties op de metamorfose<br />

van chaos naar orde.<br />

DANCER #3 shows a robot trying<br />

to stand up straight. He always<br />

falls down again, but never gives up.<br />

He endures this process of trial and<br />

error cheerfully and indefatigably.<br />

The energy of this automaton is infectious.<br />

His clumsiness and constant<br />

failure display the optimism of a<br />

clown who’s always tripping over.<br />

DANCER #3 is one of Kris<br />

Verdoncks’ variations on the metamorphosis<br />

from chaos to order.<br />

foto: A Two Dogs Company<br />

De hoogste mens is in ruste alsof hij dood is, in zijn beweging<br />

is hij als een machine.”<br />

– Lieh-Tzu, 5de eeuw v.C.<br />

The highest of beings is at rest as if he were dead, and<br />

in his movements he is like a machine.”<br />

– Lieh-Tzu, 5th century BC


18 2010<br />

19<br />

MOUSE<br />

MOUSE is een videoprojectie<br />

die – enorm uitvergroot en in een<br />

extreme slow motion – toont hoe<br />

een muis in een muizenval loopt. De<br />

val klapt dicht, het ijzer breekt het<br />

lichaampje, de muis sterft.<br />

We eten alle dagen vlees en we<br />

weten hoe dieren door ons toedoen<br />

aan hun einde komen, maar tegelijkertijd<br />

willen we dat eigenlijk niet<br />

weten en er zeker niet visueel mee<br />

geconfronteerd worden. MOUSE<br />

is een beeld uit onze doordeweekse<br />

werkelijkheid, een beeld van onze<br />

dagelijkse hypocrisie. Door de uitvergroting<br />

van klank en beweging wordt<br />

het een mini-opera.<br />

Bij de opname werd een camera<br />

met super slow motion (10 000<br />

beelden per sec) gebruikt, waardoor<br />

de mechaniek van de beweging<br />

ontrafeld wordt, zoals de fotograaf<br />

Eadweard Muybridge dat eerder<br />

deed. Daardoor zien we een andere,<br />

subjectieve werkelijkheid. In MOUSE<br />

beleven we een noodsituatie helderder<br />

en langzamer. De subjectieve<br />

ervaring wordt een nachtmerrie.<br />

Er werden geen dieren verwond<br />

tijdens de creatie van deze videoprojectie.<br />

MOUSE shows – enormously<br />

magnified and in extreme slow-motion<br />

– a mouse walking into a trap.<br />

The trap closes, the iron breaks the<br />

small body, the mouse dies.<br />

We eat meat every day and<br />

we know that therefore animals are<br />

killed. But at the same time, we don’t<br />

want to know this, and we definitely<br />

don’t want to be confronted with it<br />

visually. MOUSE is an image from<br />

everyday reality, an image of our<br />

daily hypocrisy. Because of the magnification<br />

of sound and movement it<br />

becomes a mini-opera.<br />

For this recording, a camera<br />

with super slow motion (10,000 images/sec)<br />

was used. These cameras<br />

unravel the mechanics of a movement,<br />

just like photographer Eadweard<br />

Muybridge did. By using this<br />

technique we are shown a different,<br />

‘subjective’ reality. In MOUSE we<br />

experience an emergency situation<br />

in a very clear and slow way. The<br />

‘subjective’ experience becomes a<br />

nightmare.<br />

No animals were harmed shooting this<br />

video.<br />

foto: Hendrik De Smedt<br />

“Ach”, zei de muis, “de wereld wordt iedere dag kleiner. Eerst was hij<br />

zo groot dat ik bang was. Ik liep verder en ik was blij dat ik eindelijk links en<br />

rechts in de verte muren zag, maar die lange muren lopen zo vlug naar elkaar<br />

toe, dat ik al in de laatste kamer ben en daar in de hoek staat de val, waar ik in<br />

loop.” – “Je moet alleen je koers veranderen”, zei de kat en at haar op.”<br />

Uit: ‘Kleine Fabel’ van Franz Kafka<br />

“Alas”, said the mouse, ”the world is growing smaller every day. At<br />

the beginning it was so big that I was afraid. I kept running, and I was glad<br />

when at last I saw walls far away to the right and left, but these long walls<br />

have narrowed so quickly that I am in the last chamber already, and there in<br />

the corner stands the trap that I must run into.” – “You only need to change<br />

your direction”, said the cat, and ate him up.”<br />

From: A Little Fabel by Franz Kafka


20 2010<br />

21<br />

GOSSIP<br />

Een uitgebreid gezelschap uit ‘de<br />

betere kringen’ staart de toeschouwer<br />

vanaf een muur aan. De mannen en<br />

de vrouwen staan op een rij naast<br />

elkaar, dicht tegen elkaar aangeplakt,<br />

allemaal even groot. Ze fluisteren<br />

elkaar bijna onophoudelijk woorden<br />

in de oren en kijken onbeschaamd<br />

naar de toeschouwer. GOSSIP is als<br />

een glurend schilderij dat zich vrolijk<br />

maakt over de toeschouwer en op<br />

hem neerkijkt.<br />

GOSSIP toont een ‘gemeenschap’,<br />

eenvormig, beschaafd en<br />

leeg, maar vastberaden. Mannen en<br />

vrouwen, jong en oud, allemaal volwassen.<br />

Misvormd, maar gelijk aan<br />

elkaar en uitermate tevreden. Hun<br />

angst, hun verwarring en hun gevoel<br />

van ‘Unheimlichkeit’ hebben zij<br />

heel diep weg gedrukt, ze tonen hun<br />

pseudo-vrolijke buitenkant. Het zijn<br />

vertegenwoordigers van een maatschappij<br />

aan de rand van de afgrond.<br />

Kinderen zijn in deze maatschappij<br />

afwezig.<br />

A large company of people belonging<br />

to ‘higher society’ gazes at<br />

the audience. The men and women<br />

stand in a line next to each other,<br />

very close to each other, all equally<br />

tall. They incessantly whisper words<br />

in each others’ ears and they look<br />

the spectator impudently in the eye.<br />

GOSSIP is like a peeking painting<br />

that is amused by the spectator and<br />

looks down on him.<br />

GOSSIP shows a ‘community’,<br />

uniform, civilised, empty but determined.<br />

Men and women, young and<br />

old, all grown-ups. Deformed but<br />

equal to each other and extremely<br />

satisfied. They have suppressed<br />

their fear, confusion and sense of<br />

‘Unheimlichkeit’ and they display<br />

their pseudo-happy exterior. They<br />

are representatives of a society that<br />

stands at the edge of an abyss.<br />

Children are absent in this society.<br />

foto: Luc Schaltin<br />

Wij zijn vijf vrienden, wij zijn eens een keer achter elkaar uit een huis<br />

gekomen, eerst kwam de ene en ging naast de deur staan. (…) Ten slotte stonden<br />

wij allemaal op een rij. (…) Sindsdien leven wij samen, het zou een vreedzaam<br />

leven zijn, als zich niet voortdurend een zesde wilde aansluiten. Hij doet ons<br />

niets, maar wij vinden hem lastig. (…) Wij stoten hem met de ellebogen weg,<br />

maar al stoten wij hem nog zo hard weg, hij komt terug.”<br />

Uit: ‘Gemeenschap’ van Franz Kafka<br />

We are five friends, one day we came out of a house one after the<br />

other, first one came and placed himself beside the gate. (…) Finally we all<br />

stood in a row. (…) Since then we have been living together, it would be<br />

a peaceful life if it weren’t for a sixth one continually trying to interfere. He<br />

doesn’t do us any harm, but he annoys us. (…) We push him away with our<br />

elbows, but however much we push him away, back he comes.”<br />

From: ‘Fellowship’ by Franz Kafka


22 2010<br />

23<br />

Pellet: braakbal<br />

Braakbal (de (m.)), de door<br />

sommige vogels uitgebraakte onverteerbare<br />

resten van voedsel, syn.<br />

uilenbal.<br />

In een duistere ruimte hangt een<br />

grote donkere bal. De ronde massa<br />

is zo groot dat hij een groot deel<br />

van de ruimte in beslag neemt. Wie<br />

onder de grote bal plaatsneemt, lijkt<br />

elk moment verpletterd te kunnen<br />

worden. Op de achtergrond horen we<br />

Kafka’s verhaal over het ‘unheimliche’<br />

wezen Odradek (Uit: De zorgen<br />

van een huisvader).<br />

PELLET<br />

Pellet: the mass of undigested<br />

parts of a bird’s food that some bird<br />

species occasionally regurgitate, syn.<br />

a casting. (Wikipedia)<br />

A big dark ball is hanging in<br />

a very dark space. The round mass<br />

is so big it almost fills up the whole<br />

area. Whoever positions himself<br />

beneath the ball seems about to be<br />

crushed at any moment. We hear<br />

Kafka’s story of the ‘unheimliche’<br />

creature Odradek (from ‘The Cares<br />

of a Family Man’).<br />

“Er<br />

bestaat een wezen<br />

dat Odradek heet. Het ziet er<br />

ongeveer uit als een platte stervormige<br />

garenklos, en inderdaad schijnt het ook met<br />

garen omwoeld te zijn. (…) Je zou graag willen<br />

geloven dat dit wezen vroeger een of andere doelmatige<br />

vorm heeft gehad en nu alleen gebroken is. (…)<br />

Tevergeefs vraag ik mij af wat er met hem zal gebeuren.<br />

Kan hij doodgaan? Alles wat dood gaat heeft eerst een<br />

soort van doel, een soort van werk gehad en daardoor is<br />

het versleten; maar dat gaat bij Odradek niet op. (…)<br />

Klaarblijkelijk doet hij niemand kwaad; maar het<br />

idee dat hij mij nog overleven zal, vind ik bijna<br />

pijnlijk.”<br />

Uit: ‘De zorgen van een huisvader’ van<br />

Franz Kafka<br />

“There<br />

is a creature called<br />

Odradek. At first glance it<br />

looks like a flat star-shaped spool for<br />

thread, and indeed it does seem to have<br />

thread wound upon it. (...) One is tempted to<br />

believe that the creature one had some sort of<br />

intelligible shape and is now only a broken-down<br />

remnant. (…) I ask myself, to no purpose, what<br />

is likely to happen to him? Can he possibly die?<br />

Anything that dies has had some kind of aim in<br />

life, some kind of activity, which has worn out; but<br />

that does not apply to Odradek. (…) He does no<br />

harm to anyone that one can see; but the idea<br />

that he is likely to survive me I find almost<br />

painful.”<br />

From: ‘The Cares of a Family<br />

Man’ by Franz Kafka


24 2010<br />

25<br />

HUMINID<br />

HUMINID is geïnspireerd op<br />

de geschiedenis van de creatie van de<br />

‘homunculus’. Dit is een artificieel<br />

miniatuurmensje waar filosofen,<br />

alchemisten en wetenschappers sinds<br />

de Griekse Oudheid naar op zoek<br />

gingen.<br />

In HUMINID wordt de toeschouwer<br />

rechtstreeks aangesproken<br />

door een wezen dat deels mens en<br />

deels pop is. Tussen mens en ding,<br />

tussen leven en dood. In ‘Faust II’<br />

(1832) beschrijft Goethe hoe Mephistopheles<br />

en zijn helper Wagner<br />

in een fiool (kolf) een klein artificieel<br />

wezentje tot leven wekken.<br />

De hier getoonde huminid<br />

is kolf én wezen, baarmoeder én<br />

embryo tegelijkertijd. Hij bestaat<br />

uit dode materie en behoort tot het<br />

niet-iets, maar zijn hart klopt en hij<br />

ademt. Hij is nog onaf, hij groeit<br />

binnen het omhulsel en hij wil ‘worden’,<br />

maar tegelijkertijd bestaat de<br />

wetenschap dat hij buiten de kolf niet<br />

levensvatbaar is. Hij praat onophoudelijk<br />

en hij bestaat slechts in de taal.<br />

HUMINID is één van Kris Verdoncks<br />

variaties op de metamorfose van<br />

chaos naar orde.<br />

Met stem en beeltenis van acteur<br />

Johan Leysen. Tekst geïnspireerd op<br />

‘Lessness’ van Samuel Beckett.<br />

HUMINID is inspired by the<br />

history of the creation of the ‘homunculus’.<br />

This is an artificial miniature<br />

human that philosophers, alchemists<br />

and scientists have sought over the<br />

centuries since Greek Antiquity.<br />

In HUMINID, the spectator is<br />

addressed directly by a creature<br />

that can be called part human and<br />

part doll. Halfway between human<br />

and thing, halfway between life and<br />

death. In Faust II (1832) Goethe<br />

describes how Mephistopheles and<br />

his helper Wagner bring a small<br />

artificial being to life in a phial (a<br />

flask).<br />

The huminid shown here is<br />

simultaneously both flask and being,<br />

womb and embryo. He is made of<br />

dead matter, is a not-anything, but<br />

his heart beats and he breathes. He<br />

is still unfinished, he grows inside<br />

his pod and he wants to ‘be’, but at<br />

the same time there is the knowledge<br />

that he is not viable outside the flask.<br />

He talks ceaselessly, he exists only<br />

in language. HUMINID is one of<br />

the variations on the metamorphosis<br />

from chaos to order.<br />

With the voice and image of<br />

actor Johan Leysen. Script inspired<br />

by Samuel Beckett’s ‘Lessness’.<br />

foto: Reinout Hiel


26 2003 — heden / present<br />

27<br />

Opslagplaats van machinerie, gebruikt<br />

in performances / installaties<br />

Warehouse of machinery, used in<br />

performances / installations<br />

De ‘machinerie’, toestellen en<br />

objecten die zich achter de schermen<br />

van een performance / voorstelling<br />

bevinden, worden in deze ruimte<br />

zichtbaar gemaakt. De machines<br />

zien er vaak uit als middeleeuwse<br />

(martel-)tuigen. Tegelijk zijn het dikwijls<br />

hoogtechnologische objecten,<br />

die complexe functies vervullen. Ze<br />

vormen een groot contrast met de<br />

extreem esthetische beelden die ze<br />

produceren.<br />

Het overzicht van machinerie en<br />

performances / installaties speelt in<br />

op het spanningsveld tussen mens en<br />

machine in onze huidige samenleving.<br />

Welke relatie kan/wil/moet de<br />

mens met de technologie aangaan?<br />

Hoe moeilijk is de evenwichtsoefening<br />

tussen menselijke controle en<br />

machinale overgave? Het zich overleveren<br />

aan de machine kent heel wat<br />

gradaties: van het niet-meer-zonder-<br />

GSM-kunnen tot de afhankelijkheid<br />

op leven en dood van iemand aan een<br />

beademingsmachine.<br />

The ‘machinery’, appliances<br />

and objects that are situated behind<br />

the scenes of a performance / show,<br />

are visualized in this space. The machines<br />

often look like medieval instruments<br />

(of torture). At the same time,<br />

they are often high-technological<br />

objects, that fulfil complex functions.<br />

They form a large contrast with the<br />

extreme esthetical images that they<br />

produce.<br />

The overview of machines and<br />

earlier performances / installations<br />

by Kris Verdonck addresses the<br />

field of tension between man and<br />

machine in today’s society. What<br />

relationship can/must/do people<br />

want to enter into with technology?<br />

How difficult is the balancing act<br />

between human control and submission<br />

to machines? There are differing<br />

degrees in the extent to which we put<br />

ourselves at the mercy of machines:<br />

from not being able to function without<br />

our mobile phones to depending<br />

on life and death on a breathing<br />

machine.<br />

foto: Giannina Urmeneta Ottiker<br />

Een sfeer van ‘Unheimlichkeit’<br />

kenmerkt het werk van Kris Verdonck.<br />

Het woord ‘unheimlich’ – het<br />

was Freud die dit gevoel onder onze<br />

aandacht bracht – laat zich moeilijk<br />

vertalen: vreemd, onbegrijpelijk,<br />

geheimzinnig, angstwekkend, verbonden<br />

met bovennatuurlijke krachten.<br />

Letterlijk betekent un-heim-lich: wie<br />

geen huis meer heeft, wie nergens<br />

thuishoort. Wie losgeslagen is van het<br />

vertrouwde.”<br />

– Marianne Van Kerkhoven<br />

Kris Verdonck’s work is<br />

characterised by an atmosphere of<br />

‘Unheimlichkeit’. The word ‘unheimlich’<br />

– it was Freud who brought<br />

this feeling to our attention – is not<br />

easy to translate: strange, incomprehensible,<br />

mysterious, frightening,<br />

associated with supernatural powers.<br />

Literally, un-heim-lich means he who<br />

has no home, who belongs nowhere.<br />

He who is adrift from the familiar.”<br />

– Marianne Van Kerkhoven


28 2009<br />

29<br />

SYNCOPE<br />

De medische term syncope<br />

(collaps of informeel flauwvallen)<br />

beschrijft een kortdurende en<br />

vanzelf overgaande bewusteloosheid<br />

veroorzaakt door een verminderde<br />

bloedtoevoer naar de hersenen. Het<br />

bewustzijnsverlies leidt tot verlies<br />

van lichaamshouding door het wegvallen<br />

van de spiertonus. (Wikipedia)<br />

Syncope is the medical term for<br />

fainting, a sudden, usually temporary,<br />

loss of consciousness generally<br />

caused by insufficient oxygen in the<br />

brain. Typical symptoms progress<br />

through dizziness, clamminess of the<br />

skin, a dimming of vision or greyout,<br />

possibly tinnitus, complete loss of<br />

vision, weakness of limbs to physical<br />

collapse. (Wikipedia)<br />

foto: A Two Dogs Company<br />

In het midden van de ruimte<br />

staat een grote bak met hoge wanden<br />

die aan de bovenzijde geopend is.<br />

Over de rand heen ziet de toeschouwer<br />

een beeld van een man drijvend<br />

op het wateroppervlak. De man is<br />

veel groter dan mensenmaat, draagt<br />

een deftig pak en houdt zijn aktetas<br />

in de armen gekneld. De aktetas<br />

houdt hem drijvende. Hij wacht.<br />

Gelaten en nauwelijks verwonderd<br />

over zijn toestand dobbert hij wat<br />

rond, rookt een sigaret en draait hij<br />

zich om in het water.<br />

In the middle of a room stands a<br />

big container with high sides. On the<br />

surface of the water, the spectator<br />

sees a man floating. He is much bigger<br />

than an average man, he wears<br />

a smart suit and holds his briefcase<br />

tightly in his arms. The briefcase<br />

keeps him floating. He waits. Submissive<br />

and hardly surprised about the<br />

situation in which he finds himself, he<br />

floats calmly, smokes a cigarette and<br />

turns in the water.<br />

Daarom blijft toch de beste raad alles te accepteren, zich als een zware<br />

massa te gedragen zelfs al voel je dat je wordt weggeblazen, je tot geen onnodige<br />

stap te laten verlokken, de ander met de blik van een dier aan te kijken, geen berouw<br />

te voelen, kortom alles wat nog als spookachtig leven is overgebleven met<br />

eigen hand omlaag te drukken, dat wil zeggen de laatste doodse stilte nog te verhogen<br />

en buiten haar niets meer te laten bestaan. Een karakteristieke beweging<br />

in een dergelijke toestand is het met de pink langs de wenkbrauwen strijken.”<br />

Uit: ‘Besluiten’ van Franz Kafka<br />

So perhaps the best resource is to meet everything passively, to make<br />

yourself an inert mass, and, if you feel that you are being carried away,<br />

not to let yourself be lured into taking a single unnecessary step, to stare at<br />

others with the eyes of an animal, to feel no compunction, in short, with your<br />

own hand to throttle down whatever ghostly life remains in you, that is, to<br />

enlarge the final peace of the graveyard and let nothing survive save that. A<br />

characteristic movement in such a condition is to run your little finger along<br />

your eyebrows.”<br />

From: ‘Resolutions’ by Franz Kafka


30 2010<br />

31<br />

PRESYNCOPE<br />

Presyncope is een toestand<br />

bestaande uit lichthoofdigheid,<br />

spierverslapping en het gevoel van<br />

flauwvallen (in tegenstelling tot de<br />

syncope, wat werkelijk flauwvallen<br />

is). Bij veel patiënten is de lichthoofdigheid<br />

een symptoom van<br />

orthostatische bloeddrukverlaging.<br />

Orthostatische bloeddrukverlaging<br />

komt voor wanneer de bloeddruk<br />

daalt als de patiënt opstaat van een<br />

rugliggende of een zittende houding.<br />

Als het verlies van bewustzijn in deze<br />

situatie voorkomt, wordt het syncope<br />

genoemd. (Wikipedia)<br />

In PRESYNCOPE glijdt de<br />

camera langzaam en gelijkmatig naar<br />

beneden langs de gevel van een hoog<br />

kantoorgebouw. De grond komt heel<br />

traag dichterbij. Ondertussen horen<br />

we iemand zijn gedachten en indrukken<br />

beschrijven tijdens de val. Deze<br />

innerlijke monoloog bevat flarden<br />

herinneringen uit het leven dat aan<br />

de val vooraf ging, triviale details van<br />

de voorbije werkdag, vreemde bespiegelingen<br />

over het vallen en over<br />

de wereld… Het beeld stopt als de<br />

camera aan de voet van het gebouw<br />

bijna het water raakt.<br />

Pre-syncope is a state consisting<br />

of lightheadedness, muscular weakness,<br />

and feeling faint (as opposed<br />

to a syncope, which is actually<br />

fainting). In many patients, lightheadedness<br />

is a symptom of orthostatic<br />

hypotension. Orthostatic hypotension<br />

occurs when blood pressure drops<br />

significantly when the patient stands<br />

from a supine or sitting position.<br />

If loss of consciousness occurs in<br />

this situation, it is termed syncope.<br />

(Wikipedia)<br />

In PRESYNCOPE the camera<br />

slowly and steadily slides down the<br />

façade of a very tall office block. The<br />

ground approaches slowly. We hear<br />

the calm voice of someone describing<br />

his thoughts and impressions<br />

during the fall. This inner monologue<br />

contains scraps of memories from the<br />

lifetime that preceded the fall, trivial<br />

details of the previous workday,<br />

strange reflections on falling and on<br />

the world… The image stops as the<br />

camera reaches the foot of the building,<br />

almost touching the water.<br />

Kijk naar de schaduwen / Een<br />

abstract schilderij / En die zon / Wat<br />

een prachtige dag / Hoe wonderlijk<br />

kort is het leven / Het is zo samengebald<br />

dat ik alles helder kan zien /<br />

Alles wat dood gaat had ooit een doel<br />

/ Een beetje duizelig / Ik bevind mij<br />

niet op de juiste plaats / Ik kan de<br />

gedachte niet van me afzetten dat ik<br />

me niet op de juiste plaats bevind / De<br />

tijd is uit zijn voegen / Veel ruimte /<br />

Die leegte / Belachelijk / Ik kan mezelf<br />

zien / Kijk naar mij / En dan weer die<br />

eenzaamheid (…)”<br />

Uit: PRESYNCOPE<br />

foto: Luc Schaltin<br />

Look at the shadows / An<br />

abstract painting / And that sun /<br />

What a beautiful day / How wonderfully<br />

short life is / It is so dense<br />

that I can see everything clearly now<br />

/ Anything that dies has had some<br />

kind of aim / A bit dizzy / I’m not in<br />

the right place / I cannot rid myself<br />

of the feeling that I’m not in the right<br />

place / Time is out of scale / A lot<br />

of space / That void / Ridiculous /<br />

I can see myself / Look at me / And<br />

again that solitude (...)”<br />

From: PRESYNCOPE


32 2011 — productieopdracht / commission<br />

33<br />

EXOTE<br />

In EXOTE bewonderen we de<br />

pracht van water- en andere planten,<br />

van amfibieën, vissen en vogels. We<br />

ervaren de paradoxale schoonheid<br />

van deze negatieve Hof van Eden.<br />

Over dit geluksgevoel valt echter al<br />

snel de donkere schaduw van de wetenschap<br />

dat niet deze heerlijke tuin<br />

ziek is, maar wel de mens die hem tot<br />

stand heeft gebracht...<br />

De steeds verdergaande ingrepen<br />

van de mens in de natuur, leiden<br />

tot een grondige verstoring van het<br />

biologisch evenwicht. Totaal vervreemd<br />

van de natuur, vergiftigen we<br />

als consumptiemachines onze eigen<br />

omgeving tot die onleefbaar is. De<br />

beelden van mensen in witte pakken,<br />

met mondmaskers en handschoenen,<br />

in de oliesmurrie in de Golf van<br />

Mexico, in het bruinrode slib van de<br />

Hongaarse aluminiumfabriek en in<br />

de ongezonde lucht van onze grootsteden<br />

doen futuristisch aan, maar<br />

zijn zeer actueel en reëel. Ze vormen<br />

het vertrekpunt voor EXOTE, de<br />

‘tuininstallatie’ die Kris Verdonck<br />

voor Z33 realiseerde. De binnentuin<br />

staat als metafoor voor een wereld<br />

waarin de mens zich steeds meer<br />

moet beschermen tegen een omgeving<br />

die hij zelf gecreëerd heeft.<br />

In EXOTE we admire the beauty<br />

of water and other plants, of amphibians,<br />

fish and birds. We experience<br />

the paradoxical beauty of this<br />

negative Garden of Eden. But this<br />

sense of happiness is quickly overshadowed<br />

by the knowledge that it is<br />

not this glorious garden that is ill, but<br />

rather the people who created it...<br />

Man’s ever-increasing interference<br />

in nature leads to a profound<br />

disturbance of the biological balance.<br />

Totally estranged from nature,<br />

as machines of consumption we<br />

poison our own environment to the<br />

point that we can no longer live in it.<br />

The images of people in white suits,<br />

masks and gloves in the oil gunk in<br />

the Gulf of Mexico, the red-brown<br />

sludge of the Hungarian aluminium<br />

factory and the unhealthy air of our<br />

big cities might seem futuristic, but<br />

are in fact all too current and real.<br />

They form the point of departure<br />

for EXOTE, the ‘garden installation’<br />

that Kris Verdonck has made for<br />

Z33. The enclosed garden stands<br />

as a metaphor for a world in which<br />

man is increasingly forced to protect<br />

himself from an environment that he<br />

himself has created.<br />

De tuin, aangeplant op de eerste<br />

verdieping van Z33, bestaat uit een<br />

selectie van de meest invasieve exoten<br />

(dieren en planten) in België, gaande<br />

van de Japanse duizendknoop tot<br />

de stierkikker. De bezoeker wandelt<br />

in een beschermend pak rond in<br />

dit einde-van-de-wereld landschap<br />

of deze mono-wereld begroeid met<br />

slechts enkele soorten. Gezien de<br />

installatie potentieel gevaar voor de<br />

biodiversiteit in Hasselt en omgeving<br />

in zich draagt (bepaalde soorten,<br />

zijn hier nog niet aanwezig), moet de<br />

bezoeker zich ervan bewust zijn dat<br />

zelfs het kleinste zaadje of diertje niet<br />

uit de tuin mag ontsnappen. Zowel<br />

de evolutie van de tuin, de beschermende<br />

kledij als de veiligheidsregels<br />

bij onder meer de installatie én bij de<br />

vernietiging van de tuin maken<br />

essentieel en noodzakelijk deel uit<br />

van het kunstwerk.<br />

EXOTE wil zich niet positioneren<br />

binnen het wetenschappelijk<br />

debat over biologische invasies, maar<br />

wil als metafoor wel doen nadenken<br />

over onze omgang met de omgeving<br />

waarin we leven.<br />

The garden, ‘planted’ on the<br />

first floor of Z33, houses a selection<br />

of the most invasive alien species<br />

(animals and plants) in Belgium, from<br />

the Japanese knotweed to the bullfrog.<br />

The visitor walks around in a<br />

protective suit in this end-of-the-world<br />

landscape, a sort of mono-world<br />

overgrown with just a few species.<br />

As certain non-native species in the<br />

installation present a potential threat<br />

to biodiversity in Hasselt and the<br />

surrounding areas (some species ar<br />

not yet present here), visitors need<br />

to be aware that even the smallest<br />

seed or animal cannot be allowed to<br />

escape. The evolution of the garden,<br />

the protective clothing and the safety<br />

provisions involved in the installation<br />

as well as the destruction of the garden<br />

form an essential and necessary<br />

part of the artwork.<br />

EXOTE’s aim is not to position<br />

itself within the scientific debate on<br />

biological invasions, but to be a<br />

metaphor to reflect on our interaction<br />

with the environment in which<br />

we live.


34 2011 — productieopdracht / commission<br />

35<br />

EXOTE<br />

Invasieve exoten of nietinheemse<br />

invasieve soorten<br />

(invasive alien species) zijn planten<br />

diersoorten die door menselijk<br />

handelen buiten hun natuurlijk<br />

verspreidingsgebied gebracht zijn,<br />

en zich hier goed thuis voelen. Dat<br />

fenomeen is niet nieuw, maar de<br />

frequentie en omvang zijn als gevolg<br />

van de globalisering en de exponentiële<br />

groei van de transport- en reissector<br />

wel spectaculair toegenomen.<br />

Zo worden ze bijvoorbeeld binnengebracht<br />

via ballastwater van schepen<br />

of via fruittransporten. In de praktijk<br />

wordt echter slechts een klein aantal<br />

van alle exotische organismen invasief<br />

in een nieuwe omgeving.<br />

Door de explosieve uitbreiding<br />

van hun populaties hebben de invasieve<br />

soorten de neiging om andere,<br />

inheemse soorten te verdringen. Ze<br />

vormen een probleem voor biodiversiteit,<br />

economie en volksgezondheid.<br />

Biologische invasies door<br />

exotische soorten worden internationaal<br />

als één van de belangrijkste<br />

bedreigingen voor de biodiversiteit<br />

beschouwd.<br />

Invasive alien species are types of<br />

plants and animals that are spread<br />

by human hands outside their natural<br />

area, and come to flourish in the<br />

new environment. This phenomenon<br />

is not new, but its frequency and<br />

scope have seen a spectacular<br />

increase due to globalisation and the<br />

exponential growth of the transport<br />

and travel sectors. Alien species can<br />

be brought in via ballast water from<br />

ships, for example, or via fruit transports.<br />

However, only a small number<br />

of them actually become invasive in<br />

the new environment.<br />

Due to their explosive growth,<br />

these species tend to displace other,<br />

native species, and as such they<br />

constitute a problem for biodiversity,<br />

the economy and public health.<br />

Biological invasions by invasive alien<br />

species are considered one of the<br />

most important threats to biodiversity<br />

worldwide.<br />

foto: Reuzenberenklauw - A Two Dogs Company<br />

Dwergkroos (Lemna<br />

minuta), Parelvederkruid<br />

(Myriophyllum aquaticum),<br />

Waterteunisbloem (Ludwigia<br />

grandiflora), Watercrassula<br />

(Crassula helmsii), Grote<br />

waternavel (Hydrocotyle<br />

ranunculoides),<br />

Canadese waterpest<br />

(Elodea canadensis),<br />

Hemelboom (Ailanthus<br />

altissima); Japanse<br />

duizendknoop (Fallopia<br />

Japonica), Aardpeer<br />

(Helianthus tuberosus),<br />

Reuzenberenklauw<br />

(Heracleum<br />

mantegazzianum),<br />

Reuzenbalsemien (Impatiens<br />

glandulifera), Amerikaanse<br />

vogelkers (Prunus<br />

serotina), Rimpelroos (Rosa<br />

rugosa), Bezemkruiskruid<br />

(Senecio inaequidens),<br />

Pontische rododendron<br />

(Rhododendron ponticum),<br />

Late guldenroede<br />

(Solidago gigantea),<br />

Veelkleurig Aziatisch<br />

lieveheersbeestje (Harmonia<br />

axyridis), Stierkikker<br />

(Lithobates catesbeianus),<br />

Halsbandparkiet (Psittacula<br />

krameri)…


36 37<br />

EducatiEF AANBOD bij<br />

kris verdonck – exhibition #1<br />

Educational program<br />

kris verdonck – exhibition #1<br />

Met de kijkwijzer kunnen kinderen van 10 tot 14 jaar de tentoonstelling<br />

bekijken, verbanden leggen, nadenken, creatief verwerken… Speurneuzen kunnen<br />

tussen 3 juli en 21 augustus 2011 de tips volgen die leiden naar de Schat van<br />

Vlieg. Voor de jongsten is er een zoek-en-kleur-plaat.<br />

In het Z-lab, de educatieve ruimte, word je zelf aan het werk gezet en kan je<br />

bijdragen aan het verhaal bij de tentoonstelling.<br />

Neem met je gezin deel aan een familienamiddag waarin groot en klein aan<br />

het denken en creëren worden gezet.<br />

Enkel na reservering via info@<strong>z33</strong>.be of 011 29 59 60.<br />

Enkel op zaterdagen, zondagen en tijdens schoolvakanties, 14u-16u.<br />

Min. 8, max. 14 deelnemers. Prijs: € 40.<br />

The viewing guide leads children and teenagers (10–14 years) on their<br />

own route through the exhibition with information and insight, connections,<br />

observation and creativity tasks. Between 3 July and 21 August follow the<br />

clues, search for the Treasure of Fly (‘Schat van Vlieg’) in EXHIBITION #1 and<br />

take a fun surprise home with you.<br />

At the Z-lab, the educative space at the exhibition, you are put to work yourself.<br />

Everyone can contribute to the story of the exhibition.<br />

Enjoy an artistic afternoon with the whole family. Children and parents reflecting,<br />

playing, searching and allowing the artist in them to come to the fore.<br />

By reservation only; info@<strong>z33</strong>.be or 011 29 59 60.<br />

Only on Saturdays, Sundays and during the school holidays, 2pm – 4pm.<br />

Min. 8, max. 14 participants. Price: € 40.<br />

rondleidingen<br />

Stap echt in de wereld van Kris Verdonck en volg een begeleide rondgang<br />

doorheen het parcours. Dit kan steeds met een audiogids of in het weekend met<br />

een ‘gegidste’ gids. Zo bepaalt de kunstenaar zelf de tijd die je doorbrengt bij elk<br />

werk in de tentoonstelling, net als bij een theaterstuk. Een belevenis om niet snel<br />

te vergeten.<br />

praktisch<br />

Rondleiding met audiogids:<br />

steeds tijdens de openingsuren – gratis – duur: ca. 1u15.<br />

Groepsrondleiding met ‘gegidste’ gids:<br />

steeds tijdens de openingsuren – na reservatie via<br />

publiekswerking@<strong>z33</strong>.be – € 30 – max. 20 personen – duur: ca. 1u15.<br />

Weekendrondleiding met ‘gegidste’ gids:<br />

zaterdag en zondag om 15u – gratis – duur: ca. 1u15.<br />

guided tours<br />

To really step into the world of Kris Verdonck, you can follow a guided<br />

tour through the route. This is possible with an audio guide or in the weekend<br />

with a ‘guided’ guide. That way, Kris Verdonck determines as an artist the<br />

amount of time you spend with each work at the exhibition, just like a stage<br />

play. An unforgettable experience.<br />

practical<br />

Tour with audio guide:<br />

during the opening hours – free – duration: approx. 1h15.<br />

Group tour with ‘guided’ guide:<br />

during the opening hours – after reservation via publiekswerking@<strong>z33</strong>.be<br />

€ 30 – Max. 20 persons – duration: approx. 1h15.<br />

Weekend tours with ‘guided’ guide:<br />

Saturday and Sunday at 3pm – free – duration: approx. 1h15.


38<br />

di 17.05.2011 – 20u<br />

A-Z lezing door Kris Verdonck<br />

AGENDA<br />

tue 17 may 2011 – 8 pm<br />

A-Z lecture by Kris Verdonck<br />

Z33 - huis voor actuele kunst<br />

Zuivelmarkt 33, Hasselt (BE)<br />

www.<strong>z33</strong>.be<br />

za 02.07.2011 – 19u<br />

Performance event met live<br />

performances / installaties van<br />

Kris Verdonck en nocturne<br />

(aansluitend op de uitreiking van de<br />

Wanatoe-prijzen en de opening van<br />

de installatie van Numen / For Use -<br />

NET in de Hoge Ruimtes in Z33)<br />

vr 29.07.2011 – vanaf 18u<br />

Zebra Bar Buiten<br />

Gratis openluchtfilm (22u), gekozen<br />

door Kris Verdonck.<br />

Bar open om 18u.<br />

9-12.08.2011<br />

Kunstenaar voor 1 Dag (9-12j)<br />

16-17.08.2011<br />

ZorrillaZ (15+)<br />

22-25.08.2011<br />

Kunztlab (13-15j)<br />

sat 2 july 2011 – 7 pm<br />

Performance event with live<br />

performances / installations of<br />

Kris Verdonck and nocturne<br />

(shortly after the distribution of the<br />

Wanatoe-prices and the opening of<br />

the artistic installation of Numen / For<br />

Use - NET at the Hoge Ruimtes at Z33)<br />

fri 29 july 2011 – from 6 pm<br />

Zebra Bar Outside<br />

Free open air film (10pm), chosen<br />

by Kris Verdonck.<br />

Bar open at 6pm.<br />

9-12 aug 2011<br />

Artist for a Day (9–12 years)<br />

16-17 aug 2011<br />

ZorrillaZ (15+)<br />

22-25 aug 2011<br />

Kunztlab (13–15 years)<br />

Deze mini-catalogus werd gemaakt voor de tentoonstelling Kris Verdonck –<br />

EXHIBITION #1 van 1 mei tot 21 augustus 2011 in Z33 – huis voor actuele kunst.<br />

This mini-catalogue was made for the exhibition Kris Verdonck - EXHIBITION #1 from the<br />

1st of May till the 21st of August 2011 at Z33 - house for contemporary art.<br />

Z33 is een initiatief van de Provincie Limburg<br />

Z33 is partner van Design Platform Limburg en Kunstinlimburg.be<br />

Z33 is an initiative of the province of Limburg<br />

Z33 is a partner of Design Platform Limburg and Kunstinlimburg.be<br />

Tekst / Text: Evelien Bracke (Z33), Marianne Van Kerkhoven (Kaaitheater)<br />

Vertaling / Translation: Campana Translations<br />

Ontwerp / Design: Niek Kosten<br />

V.U. / Publisher: Jan Boelen (Z33)<br />

Wettelijk depot / Legal Deposit: D/2011/5857/29<br />

Kris Verdonck – EXHIBITION #1<br />

kwam tot stand met de medewerking van / was established with the cooperation of:<br />

A Two Dogs Company, AlienImpact (UA), AlterIAS (Alternatieven voor Invasieve<br />

Planten), ANB (Agentschap voor Natuur en Bos), Arboretum Bokrijk, Dienst Water en<br />

Domeinen Provincie Limburg, ILVO (Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek),<br />

INVEXO (Minder invasieve planten en dieren), Kaaitheater, LIKONA (Limburgse koepel<br />

voor Natuurstudie), LPW (Limburgse Plantenwerkgroep), Michel & Christoph Van Belle,<br />

Nationale Plantentuin van België, Natuurpunt, Patrick T’Hooft, PCS (Proefcentrum<br />

voor Sierteelt), PIBO Tongeren, Plantentuin Universiteit Gent, ULB, Universiteit Hasselt<br />

(Centrum voor Milieukunde), Universiteit Antwerpen & VUB.<br />

Foto cover: Bunias orientalis – Grote hardvrucht / Turkish wartycabbage — Bjørn Rørslett-NN/Nærfoto

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!