Alternatieve cursusgids periode 2 2012

Alternatieve Niveau
2 en 3 Cursussengids
Periode 2
UTRECHT, Augustus 2012
Gemaakt door de Onderwijscommissie van de
Utrechtse Biologen Vereniging

Voordat je begint met lezen..
De alternatieve gids is anders dan de reguliere studiegids van het departement Biologie. De
informatie in deze gids is afgestemd op die in de reguliere, maar het kan gebeuren dat ze minder up
to date is. Kijk dus vooral ook naar de reguliere studiegids op de site van de Universiteit. De directe
link erna toe is als volgt:
http://www.uu.nl/faculty/science/nl/onderwijs/bachelor/studenten/opleidingen/biologie/studiepun
t/naslag/studiegids
Wil je misschien ook meer weten over de veranderingen in het onderwijsmodel in de komende
jaren, kijk dan op www.uu.nl/studenten/onderwijsmodel.

Voorwoord/Toelichting
Beste student,
Het kiezen van de juiste vakken voor de volgende periode blijft altijd moeilijk. Voor veel
studenten biedt deze alternatieve studiegids dan ook een helpende hand. Veel van jullie kennen
de gids inmiddels, maar voor degene waarbij hij wat minder bekend is, hier even een korte uitleg
over wat de alternatieve studiegids precies is.
De alternatieve studiegids lijkt in principe erg veel op de gewone studiegids: over elke cursus
staat er een stukje tekst waarin beschreven wordt wat deze cursus precies inhoudt. Het grote
verschil met de gewone studiegids is dat deze stukjes tekst geschreven zijn door studenten. Deze
studenten hebben het vak vorig jaar gevolgd en delen op deze manier hun ervaringen met jullie.
Zij beschrijven het verloop van de cursus, de onderwerpen die onderwezen worden en geven
bijvoorbeeld aan hoe zwaar zij het vonden om de desbetreffende cursus te volgen. Dit is
natuurlijk wel de mening van maar één enkele student, maar het geeft je in ieder geval een
beeld van hoe het vak in elkaar zit. Dit kan je helpen bij je beslissing.
Bij iedere cursus wordt ook het slagingspercentage van de cursus bijgevoegd. Deze
slagingspercentages berusten op de studenten die het vak in een keer halen en de studenten die
het vak na de herkansing halen. Vaak zijn er elke periode ook een aantal nieuwe cursussen.
Omdat deze cursussen nog nooit eerder gegeven zijn, is hier nog weinig over bekend en zijn er
geen studenten beschikbaar die hun ervaringen met jullie kunnen delen. Ook kunnen er dan
geen slagingspercentages weergegeven worden. Soms staat hier een stukje over een
vergelijkbare cursus die in een van de afgelopen jaren is gegeven.
Ga jij een van deze nieuwe cursussen volgen? Mis jij een stukje of wil jij een nieuw stukje
schrijven voor de gids van volgend jaar? Laat het ons weten! Stuur een mailtje naar
bestuur@ubv.info met daarin het vak waarover jij een stukje zou willen schrijven. Je kunt
natuurlijk ook iemand van ons aanspreken!
Ben jij een ouderejaars bioloog en wil je beginnen aan je scriptie/onderzoeksproject? Ook
hiervoor kun je bij ons terecht. Kijk achter in deze alternatieve studiegids voor meer informatie!
Heel veel succes met het maken van je keuze en natuurlijk veel plezier bij het volgen van je
cursussen!
De onderwijscommissie van de UBV,
Nora Assendorp
Tijmen van Loon
Berber Heerschop
Mayke Rijpert
Milou Arts
Yeszamin Onderwater
Kahren van Eer
NB: Ben jij op zoek naar een gezellige commissie die niet te veel tijd kost maar wel belangrijk
werk verzet? Kom ons dan versterken! Stuur een mailtje naar vicevoorzitter@ubv.info en wie
weet zien wij jou op de volgende vergadering!
NB 2: Wil je een bijdrage leveren aan de tentamenbank? Vraag je docent of je het tentamen mee
mag nemen voor de tentamenbank en geef het aan de Vice-voorzitter der UBV. Hier heeft
iedereen profijt van!

Inhoudsopgave
Voordat je begint met lezen.. 2
Voorwoord/Toelichting 3
Inhoudsopgave 1
Blokjesrooster 2
Voorwaarden voor het volgen van niveau 2 & 3 cursussen 3
De Onderwijscommissie van de UBV (de OcUBV) 4
Studieadviespaden 5
Periode 2 - timeslot A + D - 6
- Niveau 2 – 6
Toegepaste Biostatistiek (B-B2TBS05) 6
Gentherapie, kanker en aids (B-B2GKA05) 6
- Niveau 3 – 7
Wetenschapper in Beleid (B-B3WBEL09) 7
Milieuveranderingen door de tijd/Environmental change (B-B3ENVCH) 7
Periode 2 - timeslot B + C - 8
- Niveau 2 – 8
Gedragsbiologie (B-B2GEBI05) 8
Metabolisme (B-B2META09) 9
- Niveau 3 – 9
Marine wetenschappen 2 (B-B3MSCI05) 9
Computationele biologie (B-B3COMB10) 10
OCEP (B-B3OCEP05) – met educatieve stage 11
OCEP (B-B3OCEP05) – met communicatie stage 11
Tropische ecosystemen en klimaat (B-B3TREK11) 12
Periode 2 - timeslot A + D of B + C – 13
- Niveau 3 – 13
Scriptiecursus 13
Periode 2 - Fulltime - 14
- Niveau 3 – 14
Onderzoeksproject 14
Dankwoord 15

Blokjesrooster

Voorwaarden voor het volgen van niveau 2 & 3 cursussen
Er zijn voorwaarden voor het volgen van niveau 2 & 3 cursussen. De regels hiervoor staan genoemd
in de Onderwijsexamen regeling (OER).
In het artikel uit de OER dat de toelating tot het onderwijs van niveau 2 en 3
regelt, staat:
art. 4.2 – ingangseisen cursussen; voorkennis
1. Toegang tot de cursussen (practica, werkcolleges en toetsen) van het verdiepende niveau
(niveau 2) van de opleiding heeft de student die van het eerste jaar van de opleiding
onderdelen met een studielast van tenminste 37½ studiepunten heeft behaald.
2. Toegang tot de cursussen (practica, werkcolleges en toetsen) van het gevorderde niveau
(niveau 3) van de opleiding heeft de student die van de keuzeonderdelen van de opleiding op
verdiepend niveau (niveau 2) van het 2e jaar onderdelen met een studielast van tenminste 15
studiepunten heeft behaald.
3. Toegang tot de cursussen Afstudeeropdracht (scriptiecursus) en Onderzoeksproject heeft de
student die tenminste 120 studiepunten van de major van de opleiding heeft afgerond met een
voldoende eindcijfer, waarvan het verplichte deel van de major (67½ studiepunten) geheel
moet zijn behaald.
4. Vanwege gewetensbezwaren kan de student verzoeken om deel te nemen aan de cursus
Biologie van dieren (niveau 1) waarbij van de cursus de verplichte dissectiepractica worden
vervangen door een andere opdracht.
5. Aan de niveau 2 cursus gedragsbiologie kan eerst worden deelgenomen nadat een voldoende is
behaald voor de niveau 1 cursus Biologie van dieren met dissectie en de cursus Evolutie en
biodiversiteit.
6. De cursus Biologie van dieren met dissectie is verplicht voor alle cursussen van niveau 2 en 3
met practica waarbij gebruik wordt gemaakt van dieren.
7. Onverminderd het bepaalde in het vijfde en zesde lid wordt in de Universitaire
Onderwijscatalogus (en de studiegids) bij elke cursus aangegeven welke voorkennis vereist is om
daaraan met goed gevolg te kunnen deelnemen.
De volledige OER kan je inzien en downloaden op de website van de Universiteit:
http://www.uu.nl/faculty/science/nl/onderwijs/bachelor/studenten/opleidingen/biologie/studiepun
t/naslag/oer/Pages/default.aspx

De Onderwijscommissie van de UBV (de OcUBV)
De onderwijscommissie van de UBV is de commissie die service op onderwijsgebied levert aan alle
Utrechtse Biologiestudenten. De commissie heeft ook jou een heleboel te bieden! Aan wat voor
services kun je zoal denken?
- Tentamenbank op internet
- Tentamenbundel voor eerstejaars
- Alternatieve studiegidsen
- Alternatieve mastergids
- Stagebank
- Studie-informatie
De producten van de OcUBV kun je dus vinden op de website van de UBV: www.ubv.info onder het
kopje onderwijs. Ook over de commissie zelf staat informatie op de website. Klik hiervoor vanaf de
hoofdpagina door naar ‘commissies’.
Voor meer algemene informatie en nieuws op onderwijsgebied (vragen staat vrij!) kun je ook een
email naar vievoorzitter@ubv.info sturen, bellen naar de UBV-kamer (030-2536741) of spreek een
onderwijscommissie- of UBV-bestuurslid aan!
Zin om te helpen met het maken van deze gids?
Wil je in een commissie, maar er niet al te veel tijd aan kwijt zijn?
Kom de OcUBV versterken!
Hoe? Zoals hierboven: mail/bel/spreek iemand aan

Studieadviespaden
De Bacheloropleiding Biologie kent vier studieadviespaden. Een studieadviespad is een cluster van
cursussen die je een goede basis geeft voor bepaalde masterprogramma’s, maar je bent niet
verplicht deze cursussen te volgen. Je wordt geadviseerd een pad te volgen als je een bepaalde
richting op wilt. Hieronder staan de studieadviespaden genoemd met de bijbehorende cursussen van
periode 3. Meer informatie over de studieadviespaden vind je in de reguliere studiegids.
Organisme, Ecosystemen en Biodiversiteit
Niveau 2 Niveau 3
Metabolisme
Milieuveranderingen door de
tijd, Mariene wetenschappen II,
Computationele biologie,
Tropische ecosystemen en
klimaat
Gedragsbiologie
Niveau 2 Niveau 3
Gedragsbiologie -
Moleculaire Levenswetenschappen
Niveau 2 Niveau 3
- Computationele biologie
Educatie Communicatie en Management
Niveau 2 Niveau 3
Wetenschapper in beleid
OCEP

Periode 2 - timeslot A + D -
- Niveau 2 –
Toegepaste Biostatistiek (B-B2TBS05)
Het vak Toegepaste Biostatistiek is een verplicht vak in je tweede jaar. Het richt zich vooral op het
verwerken van resultaten uit een onderzoek. Het leert je wat voor toetsen je moet gebruiken om te
testen of de uitkomst van je onderzoek nu ook werkelijk significant verschilt ten opzicht van de
standaard. Het leert je wanneer en waarom je statistische toetsen moet gebruiken. Vind je
bijvoorbeeld een significante resultaat, dan heb je bewijs gevonden voor je hypothese. Statistiek is
dus een hulpmiddel om te berekenen (dit doet gelukkig vaak een pc voor je) of je hypothese juist is.
Als je het onderzoek in wil, is dit ontzettend belangrijk!
Het vak is opgedeeld in twee delen: een eerste wat algemener deel, die een basis vormt. Dit deel
wordt als het makkelijkst ervaren. Het tweede deel gaat dieper in op alle toetsen en is soms erg
ingewikkeld. Als je zorgt dat je het bijhoudt (erg belangrijk!) en overzicht houdt voor jezelf is het vak
makkelijk met een goed cijfer af te sluiten. Volgens de docenten hebben leerlingen zonder Wiskunde
B het wel lastiger met de veel aanwezige wiskundige delen, hier zou je misschien rekening mee
houden.
Maar tijdens het vak is er voldoende goede inhoudelijke assistentie van docenten en begeleiders en
er is meer dan genoeg oefenmateriaal. Als je maar geïnteresseerd bent, zijn zij altijd bereid om je te
helpen en ook om soms hints te geven. Verder voorzien zij je van een handig schema van de toetsen
en is het verplichte boek is ook wel echt nodig. Erin staan alle toetsen met bijbehorende formules.
Al met al een vak dat door de een enorm makkelijk gevonden wordt en door de ander vrij lastig.
Maar als je overzicht bewaard en bij blijft met de stof, is het echt goed te doen.
En er zijn bonus punten te verdienen .
Slagingspercentage (zonder herkansing): 66,5%
Gentherapie, kanker en aids (B-B2GKA05)
Voor GKA zal de didactisch zeer vaardige Adri Thomas je een tour geven door de klassieke en recente
literatuur over zijn favoriete onderwerpen: gentherapie, kanker en AIDS. Het vak is hoofdzakelijk
opgebouwd uit colleges, waarin de stof wordt behandeld op basis van primaire literatuur. Verder is
er een essay-opdracht waarin je een review artikel moet schrijven over een medicijn dat te maken
heeft met één van de onderwerpen van de cursus. Dit is een erg goede manier om je
schrijfvaardigheden te verbeteren, en zorgt voor een leuke manier om dieper op de stof in te gaan.
Er worden twee deeltoetsen gehouden, waarbij de eerste toets over gentherapie en kanker gaat, en
de tweede toets geheel is toegewijdt aan AIDS. Het vak is vrij pittig, aangezien Adri van je vraagt dat
je de stof echt tot in detail begrijpt, maar als je al gelijk begint met de zelfstudie en het herhalen van
de stof is het goed te doen. Ik vond het een erg leuke cursus omdat de onderwerpen redelijk divers
zijn en uiteindelijk allemaal gaan over dingen die mis kunnen gaan bij gezonde cellen, en hoe deze
misstanden eventueel gecorrigeerd zouden kunnen worden. Hiermee krijg je uiteindelijk een beter

egrip van het functioneren van cellen. Ondanks dat ik doorgaans geen moleculaire vakken doe, was
ik geboeid door de lesstof en heb ik echt iets geleerd van deze cursus.
Slagingspercentage (zonder herkansing): 62,0%
- Niveau 3 –
Wetenschapper in Beleid (B-B3WBEL09)
Het vak Wetenschapper in Beleid (WBEL) is opgesplitst in twee delen. Eerst krijg je een theoretisch
deel, waar een tentamen bij hoort. De stof gaat over natuurbeleid in Nederland en dit wordt
vergeleken met natuurbeleid volgens de EU en de rest van de wereld. Ook gaat het over het nut van
natuurbeleid. Het enthousiasme van beide docenten, Jos Dekker en Pita Verweij, zorgt ervoor dat het
leuk is om hierover na te denken. Gedurende het theoretische deel zijn er ook artikelen die
doorgelezen moeten worden en die door duo’s voorbereid en bediscussieerd worden.
Voor het tentamen moet je op tijd beginnen met leren, maar als je goed mee doet gedurende de
colleges heb je het hoofddeel van de stof al behandeld. Afgelopen jaar was het moment waarop de
tentamenstof duidelijk werd gemaakt nogal laat, maar de docenten staan open voor feedback en
zullen het verbeterd hebben.
In het tweede deel van het vak (grootste gedeelte van de tijd) ben je bezig met het opstellen van een
adviesrapport. Dit doe je voor een denkbeeldige opdrachtgever, en ook het onderwerp mag je zelf
invullen. Dit is een grote opdracht, waar zeker wel wat tijd in gaat zitten. Samen met een groepje van
5 à 6 studenten werk je hieraan, met regelmatig contact met één van de docenten. Deze
contactmomenten zijn pittig; de docenten geven erg veel feedback, wat je vervolgens weer moet
verwerken.
Kortom, een leuk vak voor iedereen die meer wil doen met natuurbeleid en de politieke kant die
hieraan zit. Voor mij was dit ook een erg nuttig vak om een keer met zo’n gigantische opdracht bezig
te zijn, waarbij de docenten ook erg betrokken zijn en hun best doen om alles eruit te halen wat erin
zit.
Slagingspercentage (zonder herkansing): 100%
Milieuveranderingen door de tijd/Environmental change (B-B3ENVCH)
Environmental change (through time) is handig om te volgen als je geïnteresseerd bent en misschien
verder wilt in de richting van paleoecologie. De cursus wordt gegeven door Rike Wagner-Cremer (de
coördinator) en Timme Donders. De hoorcolleges worden in het Engels gegeven en verslagen en
presentaties moeten ook in het Engels gedaan worden. Rike Wagner spreekt echter ook prima
Nederlands, evenals enkele gastdocenten en de studentassistenten. Als voorkennis wordt
aangeraden de cursus Paleoecologie te volgen, maar dit is zeker niet noodzakelijk.
De cursus is op te delen in drie thema’s: terrestrische systemen; aquatische systemen en
atmosferische systemen. Aan alle drie de thema’s zijn practica verbonden, die met een verslag
worden afgesloten. Het eerste gedeelte bestaat uit een pollenpracticum warbij een fragment uit een

core (kern) geanalyseerd wordt en aan de hand daarvan een reconstructie van de vegetatie gemaakt
wordt. In het tweede gedeelte maak je kennis met diatomeeën (eencellige organismen) en hoe
afzettingen hiervan een indicator voor milieuveranderingen kunnen zijn. Het laatste practicum gaat
over hoe aan de hand van de hoeveelheid en de grootte van stomata de atmosferische condities
zoals de CO 2 -concentratie bepaald kunnen worden.
Wat ik vooral nuttig vond aan deze cursus waren de practica: je krijgt echt een goed beeld van wat
paleoecologisch onderzoek nu eigenlijk inhoudt. De colleges zijn niet altijd even interessant: soms
wat langdradig en een beetje teveel van hetzelfde. Het tentamen is goed te doen en werd ook goed
gemaakt, maar in de voorbereiding is het lastig dat er geen boek is waar je uit kunt leren. De
handouts van de colleges zijn niet altijd even duidelijk dus moet je voornamelijk je eigen
aantekeningen bestuderen.
Al met al een prima cursus voor als je paleoecologie interessant vindt, en vooral leerzaam vanwege
de practica.
Slagingspercentage (zonder herkansing): 100%
Periode 2 - timeslot B + C -
- Niveau 2 –
Gedragsbiologie (B-B2GEBI05)
Dit vak is onderdeel van het studiepad Gedragsbiologie en is een voorbereidend vak voor de master
Neuroscience and Cognition en het specialisatieprogramma Behavioural Ecology binnen de master
Environmental Biology. Naast het vak Gedragsbiologie zijn er nog de niveau 3 vakken Cognitie en
Gedrag en Gedragsecologie als gedragsvakken binnen de Biologie opleiding in Utrecht.
De colleges van dit vak worden gegeven door verschillende docenten, maar vooral door Marie José
Duchateau, Liesbeth Sterck en Johan Bolhuis. Daarnaast zijn er nog enkele gastcolleges. De
onderwerpen van de colleges zijn uiteenlopend. Na vrijwel ieder college is er een werkcollege over
de behandelde stof, soms bevat het wat computerwerk.
Het vak telt twee tentamens over de colleges, werkcolleges en het boek, en een projectvoorstel. In
dit projectvoorstel schrijf je een voorstel voor een onderzoek in een van tevoren bepaald onderwerp.
De nadruk wordt hier gelegd op het goed schrijven van een inleiding.
Over de onderwijskwaliteiten van de docenten en ook over het boek (The Behavior of Animals, mede
geschreven door Bolhuis) zijn de meningen verdeeld. Het boek is in ieder geval niet makkelijk om
door te komen. Er wordt gezocht naar een alternatief maar tot nu toe is die nog niet gevonden,
waardoor het ook volgend jaar weer gebruikt wordt. Het schrijven van het projectvoorstel is wel
nuttig, hier leer je goed hoe je een inleiding moet aanpakken.
De andere twee gedragsvakken bevatten meer praktijk en zijn daardoor leuker. Zie Gedragsbiologie
vooral als een voorbereidend vak voor Cognitie en Gedrag en Gedragsecologie. De drie vakken
hebben echter wel redelijk wat overlap met elkaar.
Slagingspercentage (zonder herkansing): 51,7%

Metabolisme (B-B2META09)
Deze cursus wordt de eerste 3 weken door Fons Cremers gegeven daarna alleen nog door Henriette
Schlupmann. In het deel van Fons gaat het over enzym vorm en functie en enzym kinetiek waarbij je
moet rekenen, maar dat is goed te doen. Henriette vervolgt de cursus met thema’s als glycolyse
citroenzuurcyclus, vetten, aminozuren, ribose-metabolisme en hoe sommige organen hier hun rol in
spelen. De cursus is een raakvlak tussen de biologie en scheikunde en daarom komen er constant
structuurformules van moleculen voorbij en het boek van de cursus: “Biochemistry” staat er daarom
ook vol mee. Het boek moet je nauwlettend lezen om het te begrijpen, omdat het erg diep op de
onderwerpen in gaat. De structuurformules worden niet getoetst maar een beetje chemisch inzicht
kan bij deze cursus geen kwaad. De colleges van Henriette worden in het Engels gegeven en gezien ze
een Frans/Zwitsers accent heeft moet je daar even aan wennen. Na het theoretische gedeelte van de
cursus moet je een presentatie geven over een metabolische ziekte, dit is erg leerzaam omdat je alle
informatie uit primaire artikelen moet halen. Daarnaast worden er ook nog enkele gastcolleges
gegeven waarin je eindelijk een wezenlijke connectie kunt leggen tussen werken met metabolisme in
theorie en in de praktijk. Dit is erg prettig omdat je voor die tijd enkel theoretisch te werk gaat en je
soms afvraagt wat je daar dan mee kunt. Let op dit is wel een heel pittige cursus!
Slagingspercentage (zonder herkansing): 71,0%
- Niveau 3 –
Marine wetenschappen 2 (B-B3MSCI05)
Afgelopen jaar is het vak Mariene wetenschappen 2 helemaal omgegooid. Dit is voornamelijk gedaan
omdat er veel kritiek kwam van studenten dat het vak te paleoecologisch was. Het nieuwe thema van
de cursus werd dus ´Oceans of the future´. Het wordt gegeven door een klein legertje van docenten,
die voornamelijk over hun eigen onderzoek spreken. Allereerst was er een introducerend college wat
de stof van mariene 1 gedeeltelijk herhaalde. Vervolgens vertelden Francesca Sangiorgi en Appy
Sluijs het één en ander over de morfologie, fysiologie en ecologische functies van diatomen en
dinoflagelaten. De meesten kennen Appy wel, en weten dan ook dat zijn manier van college geven
erg leuk is. Na deze week kwam Caroline Brussaard wat vertellen over biologische oceanografie.
Verwacht dan niet leuke diertjes, want dit gedeelte gaat met name in op zooplankton en de microbial
loop. Hierna kwam, naar mijn mening, het leukste gedeelte van de cursus: Mark Vermeij gaf namelijk
college over koraalrifecosystemen en wist iedereen te boeien met zijn verhalen. Hij had erg veel te
vertellen, wat helaas niet altijd in de colleges paste. Zo vertelde hij wat voor rif typen er zijn, hoe een
populatie van koralen zich verspreiden en wat voor ecologische strategieën koraalriffen hebben. De
volgende docent was Lennart de Nooijer die ons wijs ging maken in de wereld van de foraminiferen.
Hier zaten ook practica bij, waarbij je planktonische en bentische foraminiferen van elkaar moest
onderscheiden met behulp van een microscoop. Als laatste docent kwam Jorijntje Henderiks wat
vertellen over het doen en laten van coccolithophoren. Bij alle colleges over de microorganismen
werd ook gekeken naar hoe deze reageren op een verzuring van de oceaan, wat momenteel
natuurlijk speelt. Vandaar ook het thema van de cursus, ‘oceans of the future’. De laatste week
bevatte een reeks afsluitende colleges. Hierin werd er onder andere gekeken naar anoxische
gebeurtenissen in het verleden en wat er gebeurt als de oceanen opwarmen. Ook moest je een

presentatie geven over een onderwerp gegeven door één van de docenten. Al met al vond ik het een
erg leuk en divers vak, en is het zeker een aanrader als je mariene biologie leuk vindt!
Slagingspercentage (zonder herkansing): 89%
Computationele biologie (B-B3COMB10)
Computationele biologie is een vak waarover de meningen sterk verschillen. Ik vond het zelf een
fantastische cursus boordevol interessante inzichten en unieke manieren om naar evolutie en
ecologie te kijken via computer en wiskundige modellen. Een aantal vrienden waren op zijn zachtst
gezegd minder enthousiast. Ik kan deze cursus daarom niet aan iedereen aanraden. Het is in elk geval
een goed idee om voor deze cursus theoretische biologie gevolgd te hebben. Aan het einde van die
cursus moet je aan een model werken dat een bepaalde ecologische interactie beschrijft. Hierbij
moet je nadenken over de betekenis van parameters en variabelen en afwegingen maken tussen
verschillende modelversies. Als dit je interesseert en als je programmeren wil toepassen in
modelleren dan is dit een cursus voor jou.
Verder heeft de cursus als voordeel dat niet alleen bachelor, maar ook zat masterstudenten en een
paar PhDers dit vak volgen. Van masterstudenten wordt meer verwacht dan van bachelor studenten,
maar over het algemeen zit je samen en doe je de opdrachten samen. Door deze natuurlijke omgang
met masterstudenten krijg je een veel duidelijker beeld van wat de masters inhouden.
Computationele biologie geeft je hier meer dan genoeg tijd voor omdat je elke dinsdag- en
donderdagmiddag practica hebt waarin je aan de opdrachten werkt. De ochtenden worden volledig
opgenomen door colleges die met een lengte van 3 uur en 15 minuten pauze erg zwaar kunnen zijn.
Verder zijn er op maandag soms besprekingen van de opdrachten, actief hierin meedoen is erg
belangrijk voor een goed cijfer. Als er geen besprekingen zijn kun je de tijd goed gebruiken om
artikelen te lezen, aan de opdrachten of de presentatie te werken. Als je dit goed bijhoud heb je
verder niet veel tijd nodig buiten de cursus, je zal af en toe een artikel thuis moeten lezen maar dat is
wel te doen. Er is geen officieel boek dus je zal het moeten doen met de colleges. Deze gaan snel en
gaan erg diep, dus meeschrijven is belangrijk en als je iemand hebt om aantekeningen mee te
wisselen en belangrijker mee te bespreken helpt dat enorm. Het uiteindelijke tentamen gaat echter
nauwelijks over de specifieke kennis of over wiskunde, maar als je ze niet beheerst kun je jezelf
moeilijk duidelijk maken, dus meeschrijven is toch belangrijk.
De moeilijkheid is voor deze cursus lastig in te schatten. Ik vond het zelf goed te doen, maar er zijn
studenten die gemiddeld hoger dan ik halen die voor het vak gezakt zijn, dus het is lastig te
beoordelen. Het moet klikken. Actief participeren en vragen stellen tijdens de hoorcolleges helpt
ook. Als je tijdens deze beschrijving een positief gevoel bij de cursus krijgt, dan is ie waarschijnlijk
voor jou, anders raad ik het af te volgen. Als je twijfelt volg dan eerst theoretische ecologie.
Slagingspercentage (zonder herkansing): 50%

OCEP (B-B3OCEP05) – met educatieve stage
De cursus OCEP (Oriëntatie op communicatie en educatie in de praktijk) biedt je een beeld op ofwel
de communicatieve ofwel de educatieve richting binnen je eigen vakgebied. De cursus bestaat voor
een deel uit een stage en voor een deel uit de instituutsweken.
De instituutsweken (3 weken) bestaan uit verschillende thema’s zoals ‘Oog voor de doelgroep’ en
‘gedragsbeïnvloeding’. Deze weken worden door de meeste deelnemers niet al te positief ervaren.
Dit komt vooral door de manier waarop de docent met de groep om gaat. De docenten houden nogal
vast aan hun educatieve dogma’s en het lijkt wat losgetrokken uit de praktijk, vooral na de
stageperiode. Overigens mag je één dag een educatief of communicatief filmpje gaan maken en dat
was erg leuk.
Een deel van de opdrachten was echter wel nuttig. Zo waren de simulaties erg zinvol, omdat je daarin
alvast een klein lesje aan de groep kon geven en zo vast wat dingen uit kon proberen. Ook was er een
middag waarbij de educatiegroep ging oefenen met het omgaan met gedragsbeïnvloeding. Hierbij
werden moeilijke klas situaties gesimuleerd en dat was een goede en leerzame ervaring.
Het stage onderdeel heb ik als er leuk ervaren. Je loopt zo’n 6 weken mee op een school en krijgt in
2,5 dag per week al aardig wat mee van de verschillende kanten van onderwijs. Je krijgt alle kansen
om lessen te geven en daarin van alles te proberen. Op onze school hebben we ook tweetalig
onderwijs gegeven, enorm leerzaam. Grijp vooral de kansen die je krijgt. Tijdens deze periode is het
ook de bedoeling dat er één dag een docent komt kijken, maar bij ons was dat niet gelukt. Ze heeft
toen samen met ons een aantal filmstukjes geanalyseerd en dat was eigenlijk nog nuttiger (wel gek
om jezelf op film te zien).
Een ander deel van je stage is het maken van een product. Dit onderdeel hoort er voor je gevoel niet
helemaal bij, zeker bij een educatieve stage. Dit product kan van alles zijn en in ons geval was het een
soort module op internet, die de leerlingen ter herhaling konden maken. Het is interessant om
hiermee bezig te zijn, maar soms is het lastig in de lessen te integreren.
Zowel de stage als de instituutsweken moeten je een beeld geven van de educatieve kant van ons
vakgebied. Aan het begin van de cursus moet je een aantal leerdoelen formuleren, waar je aan het
eind van de cursus op terug blikt. Door het bijhouden van een logboek verzamel je leermomenten.
De cursus wordt beoordeelt aan de hand van je verslag over het product en je zelfreflectieverslag. De
beoordeling is nogal afhankelijk van de beoordelaar en staat ook redelijk los van de beoordeling die
je begeleider op de stage-instelling heeft gegeven of je product.
Al met al een goede cursus om rond te snuffelen in de educatie, maar je moet er wel rekening mee
houden dat je nogal wat vreemd geklets over onderwijs langs hoort komen en dat je heel goed moet
reflecteren op je werk.
Slagingspercentage (zonder herkansing): 100%
OCEP (B-B3OCEP05) – met communicatie stage
Het vak Oriëntatie op de Communicatieve en Educatieve praktijk is een vak dat opgedeeld is in twee
delen: de instituutsweken en de stageweken.
De instituutsweken houden in dat je in een aantal colleges en opdrachten meer leert over hoe je kan
denken vanuit de doelgroep, hoe je een goede les of presentatie opzet en hoe je een boodschap
duidelijk overbrengt. Tijdens deze weken ben je vaak van 9 tot 17 bezig op de universiteit. Dat is vrij
lang, zeker omdat de stof die je aangeboden krijgt en de manier waarop de lessen gegeven worden
beide erg simpel zijn. Je zit in groepjes in een klaslokaal en voelt je weer even terug op de middelbare

school. Dit wordt vanuit de docenten uitgelegd met dat dit goed is om je te verplaatsen in de
leerlingen, maar ik vond het persoonlijk vrij irritant. Een ander minpuntje aan de instituutsweken was
dat de focus voornamelijk op de educatie en het opzetten van lessen lag. Bij vlagen kwam er een
beetje communicatie bij kijken, maar dit was niet veel.
Een positief punt vond ik de ‘simulaties’ waarbij je als communicatie student een presentatie moet
geven waarbij je je voorstelt dat je een communicatieve presentatie geeft voor een bepaalde
doelgroep. Denk bijvoorbeeld aan een voorlichting. Ik heb hiervan geleerd hoe je goed overkomt op
een publiek. Er wordt namelijk naast de inhoud veel aandacht besteed aan zaken als
lichaamshouding en de manier waarop je presenteert. Dit vond ik heel nuttig omdat dit bij andere
vakken vaak ontbreekt.
Na de instituutsweken was het tijd voor de stages. Hierbij is het HEEL belangrijk bij welke stage je
ingedeeld wordt, en wat je zelf van je stage maakt (assertief zijn en niet denken dat de opdracht al
vast ligt). Ik had een vrij oninteressante stage waarbij ik niet op de afdeling kon werken en een niet
erg uitdagend product moest maken. We wisten van te voren alleen niet dat hier mee te schuiven
viel. Ik heb echter ook positievere verhalen gehoord over communicatie stages.
Na de stage tijd moesten er reflectie verslagen en leerverslagen geschreven worden. Je eindcijfer
wordt voor een heel groot deel bepaald door hoe je deze verslagen schrijft en niet zo direct op het
eindproduct van je stage. Het is dus aan te raden om deze verslagen niet te verwaarlozen en precies
te doen wat de docenten van je vragen. Ik vond dit erg schools, en vond dat er weinig ruimte was
voor eigen inbreng.
Conclusie: De instituutsweken zijn erg schools en op educatie gericht, maar met een aantal
interessante opdrachten. De stageweken geven een goed inkijkje in de communicatieve werksfeer als
je een leuke stage hebt en/of er zelf het maximale uit haalt. De verslagen zijn vrij vervelend om te
schrijven maar wel erg belangrijk voor je eindcijfer.
Als je je presentatietechniek wilt verbeteren en wilt weten of werk in de communicatie iets voor jou
is, is OCEP een geschikte cursus voor jou. En dan maar duimen voor een goede stage!
Slagingspercentage (zonder herkansing): 100%
Tropische ecosystemen en klimaat (B-B3TREK11)
Deze cursus gaat over tropische ecosystemen en hoe ecologie kan bijdragen aan het tegengaan van
de negatieve effecten van klimaatverandering, ontbossing en andere problemen. De cursus werd
vorig jaar gegeven door Niels Anten, maar wordt dit jaar gegeven door Marijke van Kuijk. Het sluit
aan op de cursussen ‘Natuurbeheer, Duurzaamheid & Plantendiversiteit’ en ‘Biodiversiteit &
Landschap’.
Het is een vrij breed opgezette cursus waarbij biodiversiteit, eco(fysio)logie, klimatologie en
natuurbehoud belangrijke onderwerpen zijn. Er zijn gastcolleges vanuit de vakgroep ecologie en van
Bill Laurance, verbonden aan de Prins Bernard Leerstoel. Bill Laurance geeft interessante colleges
over de problemen in tropische bossen, die je aan het nadenken zetten en daardoor vaak uitmonden
in een discussie. Het is handig om de artikelen van te voren te lezen uit het blackboard zodat deze
discussies wat levendig worden! Verder wordt behandeld hoe tropische ecosystemen reageren op

veranderingen in bijvoorbeeld lichtintensiteit en CO 2 -concentratie (ecologie) en hoe individuele
planten reageren op dit soort veranderingen (ecofysiologie).
Een belangrijk praktisch onderdeel is het maken van een computermodel wat de koolstofdynamiek
van een jong tropisch bos kan berekenen. Voor deze opdracht zijn verschillende scenario’s bedacht,
zoals houtkap, landbouw en klimaatverandering. In groepen werk je een van deze scenario’s uit door
het basismodel uit te breiden en er vervolgens berekeningen op los te laten. Dit klinkt misschien een
beetje abstract, maar het komt er eigenlijk op neer dat je een tropisch bos in een Excel-bestand hebt,
en daarmee bijvoorbeeld kunt berekenen hoe dit bos gaat veranderen als je de atmosferische CO 2 -
concentratie laat stijgen. Dit is een heel leerzaam onderdeel! Daarnaast vinden er nog meer
gastcolleges plaats die verschillende relevante onderwerpen uit de praktijk aan bod brachten.
Dit vak is zeker een aanrader als je geïnteresseerd bent in ecologie en de problematiek in tropische
ecosystemen.
Slagingspercentage (zonder herkansing): 96 %
Periode 2 - timeslot A + D of B + C –
- Niveau 3 –
Scriptiecursus
Deze cursus is de laatste verplichte cursus die je in je bachelor zal doen. Dat maakt hem er echter
niet minder belangrijk op: het is de parel op de kroon die je bachelor is. Een mooi resultaat voor je
bachelor kan zich terug betalen in wellicht een stagemogelijkheid bij de vakgroep waarbij je je
scriptie hebt geschreven, maar boven alles leidt een goed resultaat tot een goed gevoel. De
inschrijfprocedure voor dit vak is iets anders dan dat je gewend bent bij andere vakken. De
inschrijving gebeurt eerst via Osiris, maar daarna zal je van de cursuscoördinator een e-mail krijgen
met een formulier waarop je je eerste drie voorkeuren voor een vakgroep moet aangeven.
Vervolgens zal er wat gepuzzeld worden om zoveel mogelijk mensen aan hun wensen tegemoet te
komen. Er zijn altijd vakgroepen die veel populairder zijn dan andere, zoals gedragsbiologie. De kans
dat daarvan je eerste keuze wordt gehonoreerd is lager dan bij andere vakgroepen en sta er dus niet
van te kijken als je niet wordt ingeloot.
Na het eerste college zal je kennis maken met je begeleider. Afhankelijk van je begeleider en
zijn/haar manier van kijken zul je een onderwerp krijgen of een onafgebakende richting. Dit is vaak
ook af te stemmen aan je eigen voorkeur. Er zijn een paar verplichte colleges die gegeven worden
door de coördinator. Daarnaast is het boek “een leesbare scriptie” verplicht voor de cursus en er is
ook een werkcollege waarin je bibliotheekinstructie krijgt. Dat heb je vaak al in je tweede jaar gehad
maar het is zeer verfrissend om het allemaal nog een keer te horen. Je leert effectiever te zoeken
naar literatuur (Web of Science, Scopus etc.) en je leert je gevonden literatuur beter te bewaren en
te organiseren (RefWorks).
Dan de scriptie zelf nog schrijven, je zou het haast vergeten maar daar gaat het uiteindelijk om.
Reken er op dat je veel meer dan de 20 uur per week die er officieel voor staan mee bezig zal zijn.
Het is wel te combineren met een andere cursus zolang die niet te zwaar is. In uitzonderlijke gevallen
loont het ook om je andere vak te laten vallen om al je aandacht te kunnen richten op je scriptie. Je
scriptie schrijven is dus geen makkelijke taak, maar wanneer je eenmaal klaar bent houd je er een
zeer goed en voldaan gevoel aan over. Dat maakt alle tegenslagen die je tegenkomt, lange dagen, en
RSI helemaal goed!

Periode 2 - Fulltime -
- Niveau 3 –
Onderzoeksproject
Wanneer je voor deze cursus kiest, kun je het schrijven van de scriptie combineren met een
ministage. Je mag zelf bepalen hoe je de tijd indeelt, zolang je maar ongeveer vijf weken aan beide
onderdelen besteed. Zelf heb ik ervoor gekozen om eerst vijf weken fulltime aan het onderzoek te
werken, om vervolgens de resterende vijf weken aan het schrijven van mijn scriptie te besteden. Bij
nader inzien is het wellicht slimmer om deze werkzaamheden wat meer af te wisselen, want vijf
weken van 9:00 tot 17:00 aan een scriptie werken kost erg veel geestelijke inspanning.
De meeste studenten zullen tijdens het onderzoeksproject iemand (bv. een aio) assisteren bij
zijn/haar onderzoek. Ik mocht echter een eigen onderzoek verrichten, namelijk naar de evolutie van
corbiculate bijen (zoals honingbijen en hommels). Dit onderzoek deed ik op het moleculaire
laboratorium van Roy Erkens, omdat ik de DNA-sequentie van een bepaald gen wilde verkrijgen voor
verschillende soorten bijen. Het werk was erg gevarieerd, namelijk van het vangen van bijen tot het
sequencen van DNA tot het analyseren van de data achter de computer. Helaas bleek het
onderzochte gen niet geschikt, waardoor ik geen bruikbare onderzoeksresultaten verkreeg. Dit zeg ik
om aan te geven dat je niet teleurgesteld moet zijn wanneer er geen harde conclusies uit je
onderzoek komen. Het doel van het Onderzoeksproject is daarentegen om ervaring op te doen met
onderzoek en dat doe je weldegelijk.
Bij het Onderzoeksproject hoort ook het houden van een presentatie voor je werkgroep. Hierin
zullen de resultaten van je onderzoek besproken worden. Afhankelijk van je begeleider dien je ook
een verslag in te leveren van het verrichte onderzoek.
Naast het onderzoek werk je aan je scriptie. Deze thesis is geen uitgebreide uitwerking van het
onderzoek, maar je moet eerder als een losstaand geheel zien. Het is echter wel mogelijk om je eigen
onderzoeksresultaten erin te verwerken.
Ik vond deze cursus zeer leuk en leerzaam. Aangezien het onderwerp van de scriptie gerelateerd is
aan het onderzoek, was ik extra gemotiveerd om aan mijn scriptie te werken. Een bijkomend
voordeel is dat de benodigde wetenschappelijke literatuur zowel betrekking heeft op de scriptie als
op het onderzoek, waardoor het lezen een veel leukere bezigheid wordt. Daarnaast ben je tijdens
deze cursus veel op jezelf aangewezen: je zult zelf tijdig contact op moeten nemen met je
begeleider(s), je moet een degelijke tijdsplanning aanhouden, je dient creatief te zijn met het
bedenken van oplossingen. Het is daarmee een uitstekende voorbereiding op de
onderzoeksprojecten tijdens je master.
Het Onderzoeksproject is dus echt een aanrader, zeker wanneer je het leuk vindt om onderzoek te
verrichten. Graag wil ik nog als tip meegeven dat je veel uren aan het onderzoek kwijt kunt zijn.
Houdt daarom een strakke planning aan, zodat je scriptie niet in het gedrang komt.

Dankwoord
De Onderwijscommissie wil de volgende personen hartelijk bedanken voor hun bijdrage aan het tot
stand komen van deze gids:
Lieke Dekker
Kryss Facun
Berber Heerschop
Iris Kampen
Iko Koevoets
Ilja Kocken
Martin van Oosterhout
Jaap Rutten
Joost Termeer
Kristel van Zuijlen
Bedankt!