Fietstocht Rome-Mekka slaat brug tussen ... - Rotary Nederland

• rotary • vocational service •
Spagaat tussen vakman en rotarian
Hoe confronterend kan de Four-Way Test zijn bij toepassing
in je beroep? Is er sprake van een pijnlijke spagaat tussen je
professionele inzichten en je credo als rotarian? Neem een
actuaris bij een pensioenfonds dat door de crisis in zwaar weer
komt. Een voorbeeld uit de praktijk.
In het afgelopen jaar hebben pensioenfondsen als financiële
instellingen behoorlijk onder vuur gelegen van deelnemers
(werknemers dus), gepensioneerden, werkgevers, overheid en ons
als burgers. Niet alleen de kredietcrisis zorgt voor consternatie
aan het pensioenfront, ook daarmee samenhangende onderwerpen,
zoals de discussie over de toekomst van de AOW-leeftijd,
krijgen een nieuwe impuls.
Jan Tamerus (RC Leusden c.a.), actuaris bij een pensioenfonds,
moest en moet alles uit de kast halen qua vakkennis, inzicht en
ervaring om de top van het pensioenfonds te adviseren hoe om te
gaan met de – consequenties van de - forse beleggingstegenvallers.
Hij adviseert over het te voeren beleid op basis van zijn
analytisch vermogen, collegiale sparring, regels vanuit de
beroepsgroep, wetgeving en toezichtregels en opvattingen van
het bedrijf en van zichzelf over menselijke en maatschappelijke
waarden. Op zich al een collage die niet vrij is van tegenstrijdigheden
en dus afwegingen.
Jan Tamerus: rotarian
Als rotarian wordt Jan geacht zijn professionele doen en laten te
toetsen aan de Four-Way Test: Is het waar? Is het fair voor alle betrokkenen?
Bevordert het onderling vertrouwen en vriendschap? Komt het alle
betrokkenen ten goede? Vier gewetensvragen waarover vaak wordt
gesproken maar waarvan de toepassing in de praktijk soms verdraaid
lastig is. Zeker in de geschetste casus vol uiteenlopende
belangen en inhoudelijke splijtstof vanwege de verstrekkende
gevolgen en de enorme impact voor miljoenen
pensioendeelnemers.
Jan presenteerde zijn casus bij RC Leusden c.a. in een oprecht en
confronterend verhaal over de inhoud van de pensioenproblematiek,
over het proces van adviseren en besluiten nemen, en vooral
over de spanning tussen de opvattingen als professional en als
rotarian. Hij weet de dilemma’s scherp neer te zetten. Een paar
voorbeelden.
De AOW- en pensioenleeftijd moeten omhoog.
Het huidige stelsel wordt te duur, de arbeidsmarkt verkrapt en
vraagt langer werken, anders blijven we ook internationaal economisch
achter. ‘Inderdaad’, zegt Jan als vakman actuaris. ‘Dit is
terecht en had al eerder moeten gebeuren. Het is ook haalbaar
maar er is nog onvoldoende draagvlak. Als rotarian actuaris pakt Jan
zijn Four-Way Test en zegt opgelucht ‘ja’ tegen ‘Is het waar?’’
Maar bij de vraag ‘Is het fair voor allen?’ wordt het al lastig. Ja, want
we hebben er allemaal te weinig voor betaald en als we het niet
doen wordt het steeds duurder en moet óf de toekomstige uitkering
omlaag óf we doen aan de verkeerde ruilhandel (‘langer
blijven leven’ vertalen in ‘steeds duurdere vrije tijd op kosten van
de economie’). Bovendien kunnen we best langer werken. Maar
toch ook ‘nee’ want de levensverwachting stijgt niet voor iedereen
gelijk.
Twijfel is er ook bij de beantwoording van de derde vraag
‘Bevordert het onderling vertrouwen en vriendschap?’ Nee, want 50-plussers
voelen zich benadeeld. Ja, want het niveau kan ook in de
toekomst in stand blijven en als we het niet doen neemt bij
jongeren het vertrouwen af. Het antwoord op de laatste vraag:
‘Komt het alle betrokkenen ten goede?’ is ook dubbel. Ja, want we
blijven als land economisch gezond, het blijft betaalbaar op
niveau, we voorkomen personeelsschaarste en de solidariteit
tussen jong en oud blijft. Nee, want bij een hogere leeftijd ben
je ‘op’ en snak je naar de eindstreep en zijn er minder handen
beschikbaar voor het vele vrijwilligerswerk. Conclusie: de visies
van vakman en rotarian sporen niet makkelijk.
Voortaan wordt er niet meer in aandelen belegd vanwege de
risico’s.
De vakman-actuaris zegt: dat kan helemaal niet, want aandelen zijn
nodig voor het beoogde rendement. Zonder aandelen kunnen we
een betaalbare indexering van pensioenen wel vergeten. Bovendien:
waarom komt die discussie steeds weer op? Het gezegde is
toch ‘na regen komt zonneschijn’ (is dat altijd zo?). En trouwens:
10 feruari 2010 de rotarian