Zorgstandaard Dementie - Alzheimer Nederland

Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) hanteert als definitie voor ketenzorg:
het samenhangend geheel van zorginspanningen dat door verschillende zorgaanbieders onder een
herkenbare regiefunctie wordt geleverd, waarbij het cliëntproces centraal staat. Dit blijkt uit
geformaliseerde afspraken tussen betrokken zorgaanbieders over samenhang en continuïteit in de
patiëntenzorg. De zorg in de keten kan variëren van eenvoudig en strikt volgtijdelijk tot (zeer) complex.
Vanuit deze algemene definitie is het een opdracht voor de lokale en regionale aanbieders van zorg- en
dienstverlening om een betekenisvolle invulling te vinden voor de eigen dementieketen. In algemene zin
moeten dementieketens wel tenminste de volgende vragen beantwoorden:
Wat is precies de cliëntengroep waarop de keten zich richt?
Wie worden regionaal gezien als deelnemers aan de dementieketens?
Hoe wordt daarbij de inbreng van cliënten verzekerd?
Welke organisatievorm wordt gekozen, in casu hoe wordt vorm gegeven aan de inbreng en
participatie van die deelnemers of organisaties?
Hoe worden werkwijze en besluitvorming vorm gegeven, bezien vanuit een wenselijke vorm van
‘verplichtende samenwerking’?
Hoe wordt een gezamenlijke beleidsagenda voor de korte en lange termijn opgesteld die leidend
wordt voor het handelen van de dementieketen?
Gezien de grote variatie die hierboven is besproken, past daar geen algemene blauwdruk met
gestandaardiseerde voorschriften bij. Maar er zijn wel erkende wetmatigheden en bewezen
organisatiemechanismen die de ketenpartners met elkaar kunnen contextualiseren, ofwel vertalen van
algemeen geldend naar specifiek in de lokale context toepasbaar. Dit hoofdstuk biedt daarvoor de
bouwstenen en zet zo de agenda voor bestuurders, managers en professionals om gezamenlijk oplossingen
in de eigen dementieketen te vinden.
1.2 Start van de keten
De keten start op het moment dat er een mogelijke zorgvraag is die met dementie samenhangt en sluit
aan op de al aanwezige generalistische medische, welzijns- en mantelzorg.
Het is de verantwoordelijkheid van de ketenpartners om een goedwerkend voorportaal met de juiste
deskundigheid te organiseren, zodat de op het moment van herkenning ontstane hulpvraag kan worden
toe geleid naar diagnostiek en vervolgens naar de gewenste behandeling, begeleiding en steun. Zo kan de
keten alle (latente) vragen bij dementie in het hele traject dekken en hoeft er niemand in de kou te
staan. Dit betekent dat de keten moet werken aan goede bereikbaarheid en laagdrempeligheid.
Communicatie en heldere positionering zijn daarbij cruciaal.
Voor de organisatie van de bereikbaarheid zijn de volgende twee bewegingen van belang. Personen met
(mogelijke) dementie en/of hun naasten komen zelf met een zorgvraag de keten binnen of zij worden via
signalen van anderen naar de keten geleid. Dit gebeurt in een push- of een pullbeweging, zoals verbeeld
in figuur 4.
48
Definitieve versie: 18 juli 2013