Zorgstandaard Dementie - Alzheimer Nederland

Ook bemoeizorg kan noodzakelijk zijn: assertieve, outreachende hulpverlening, die niet op geleide van
een vrijwillige, individuele hulpvraag wordt uitgevoerd, maar valt onder de (openbare) geestelijke
gezondheidszorg.
Alertheid, doorverwijzing en/of bemoeizorg kan ook nodig zijn bij:
50- tot 65-jarigen die overspannen zijn in hun arbeidssituatie en bij wie sprake is van aan dementie
gerelateerde symptomen;
ouderen die niet trouw hun medicijnen innemen of deze niet op tijd aanvragen of ophalen bij huisarts
of apotheek;
ouderen die thuis zorg of hulp ontvangen en bij wie de (vrijwillige) hulpverlener aanwijzingen ziet
voor geheugenproblemen, gedragsverandering en verminderde zelfredzaamheid;
ouderen die in beeld komen door signalen van (ernstige) verwaarlozing;
ouderen bij wie sprake is van aan dementie gerelateerde symptomen;
volwassenen met een verstandelijke beperking met aan dementie gerelateerde symptomen;
bij al deze groepen verdienen ouderen van niet-Nederlandse afkomst speciale aandacht.
1.3.3 Inhoud
Iedereen die zich zorgen maakt over het eigen geheugen of dat van een naaste heeft toegang tot
zelftesten en telefonische hulplijnen. Er zijn websites waarop zelftesten kunnen worden uitgevoerd:
voor de persoon met mogelijk dementie en voor diens omgeving. Een zelftest is geen diagnostisch
instrument maar helpt om te besluiten wel of niet naar de huisarts te gaan met een klacht. Met zelftesten
en telefonische ondersteuning worden mensen met mogelijk dementie en hun naasten in staat gesteld om
zelf te beslissen een test te doen en al dan niet gevolg te geven aan de uitkomsten (zelfmanagement).
In regio’s waar met preventief huisbezoek signalering van kwetsbaarheid van ouderen is georganiseerd, is
het opsporen van signalen van verminderde (psychische) gezondheid en zelfredzaamheid onderdeel van
het bezoek. Cognitieve problemen en andere problemen van de persoon en de draagkracht en draaglast
van de mantelzorgers en het sociaal netwerk zijn een belangrijk aandachtspunt tijdens dit huisbezoek.
Indien er een vermoeden van dementie is, krijgen de mantelzorger en de persoon met (potentiële)
dementie tijdens het huisbezoek informatie over het belang van openheid, vroegtijdige diagnostiek, hulp
vragen en zorg delen.
Specifieke aandachtspunten voor mantelzorgers zijn:
mantelzorgers vragen niet snel uit zichzelf om hulp;
door in het huisbezoek informatie te geven over het belang van hulp vragen en zorg delen, kan
(dreigende) overbelasting worden voorkomen;
zowel degene met (potentiële) dementie als de mantelzorger kan aangeven wat de mogelijkheden en
beperkingen zijn voor het zelfstandig functioneren en de deelname aan de samenleving.
Het kan voor een mantelzorger moeilijk zijn om in aanwezigheid van degene waar hij voor zorgt
openhartig te spreken over de zwaarte van en beperkingen als gevolg van de mantelzorgtaken. Een
aandachtspunt hierbij is dat openheid naar degene met dementie van belang is om achterdocht te
verminderen. Het gesprek dient eerst met de persoon met dementie zelf erbij gevoerd te worden. Blijkt
dat er daarnaast ook een afzonderlijk gesprek gewenst is, dan wordt dit gepland. De gespreksvoerder
heeft oog en oor voor alle (individuele) aspecten van de mantelzorger:
Waar liggen de mogelijkheden en beperkingen?
Wat is de vraag achter de vraag, zijn er problemen die niet uitgesproken worden?
Welke aspecten zijn van invloed op de draagkracht en draaglast?
Dreigt of is er al sprake van overbelasting? Door veranderend emotioneel vermogen en karakter van
de persoon met dementie kan het voor de mantelzorger gewenst zijn om ondersteuning te ontvangen
bij het omgaan met de persoon met dementie, bepalen van zijn attitude of benaderingswijze.
Er zijn verschillende (internationale) instrumenten om te meten of een mantelzorger overbelast is of
dreigt te raken, deze dienen in de regio gebruikt te worden om de kwaliteit van de geboden zorg en
ondersteuning te monitoren.
16
Definitieve versie: 18 juli 2013