Download de folder - Olvg

scoliose-operatie

Inhoud
1.Wat is scoliose?.............................................................................................. 3
2. Voorbereiding op de operatie......................................................................... 3
2.1 Gesprek over narcose.............................................................................. 3
2.2 Röntgenfoto’s........................................................................................... 4
2.3 Wanneer word ik geopereerd?................................................................. 4
3. Opname op de Kinderverpleegafdeling......................................................... 4
3.1 Wie werken er?........................................................................................ 4
3.2 Dag voor de operatie............................................................................... 5
3.3 Meer informatie over de Kinderverpleegafdeling..................................... 5
4. Dag van de operatie....................................................................................... 5
4.1 Voorbereidingen op de operatie............................................................... 5
4.2 De operatie.............................................................................................. 6
4.3 Na de operatie......................................................................................... 6
4.4 Weer op de Kinderverpleegafdeling......................................................... 6
4.5 Complicaties............................................................................................ 7
5. Naar huis........................................................................................................ 8
6. Adviezen voor thuis ..................................................................................... 8
Ook belangrijk.................................................................................................... 9
Vragen?.............................................................................................................. 9
Meer informatie.................................................................................................. 9
2

Je krijgt binnenkort een operatie aan je
rug, een scoliose-operatie. Het is
belangrijk om je hierop goed voor te
bereiden. Want als je weet wat er gaat
gebeuren ben je meestal minder
zenuwachtig.
Wat is scoliose? Hoe gaat de operatie?
Hoe gaat het in het ziekenhuis, en
daarna? Dat en meer lees je in deze
folder.
1. Wat is scoliose?
Een scoliose is een zijwaartse bocht
van de wervelkolom. Ook zijn de
ruggenwervels verdraaid. De oorzaak
van een scoliose is niet altijd bekend.
De grootte van de bocht in je wervelkolom
meten we via een röntgenfoto
en drukken we in graden uit. Als de
bocht te groot wordt, is een operatie
nodig. Soms is dit ook nodig nadat je
een brace hebt gedragen. Meisjes
hebben vaker een scoliose dan
jongens.
Doel van de operatie
• een rechtere rug
• voorkomen dat de bocht erger
wordt.
Een deel van je rug wordt vastgezet.
Vaak is dit het deel tussen je
schouderbladen. Dit is het minst
beweeglijke deel van de rug. De
orthopedisch chirurg corrigeert de
bocht zo veel mogelijk, maar je rug
wordt nooit helemaal recht. Ook heb je
waarschijnlijk gemerkt dat de
ribbenkast is verdraaid waardoor een
schouderblad meer naar achter staat
en er bij voorover bukken een bult
ontstaat. Dit blijft vaak een beetje
zichtbaar na de operatie.
De plaats waar de bocht zit, bepaalt
hoe de operatie bij jou gaat. Dat is
meestal via de achterkant maar soms
is het nodig om van opzij of van de
voorkant te opereren.
2. Voorbereiding op de operatie
2.1 Gesprek over narcose
Voor de operatie hebben jij en je
ouders een afspraak op de polikliniek
Pre-operatief Onderzoek (PPO).
Tijdens dit gesprek maak je afspraken
over de narcose tijdens de operatie.
Narcose wil zeggen dat je gaat slapen
met behulp van medicijnen, waardoor
je niets van de operatie merkt. Het
wordt ook wel anesthesie genoemd.
Jullie bespreken ook wat er gebeurt als
je onder narcose gaat en hoe je het
best een narcose kunt krijgen (met een
prik of met een kapje).
Het gesprek is met de anesthesioloog
en de verpleegkundige. De anesthesioloog
is de arts die je voor en tijdens de
operatie je slaapmedicatie geeft.
Meer informatie over anesthesie lees
je in de folder ‘anesthesie en
pijnbestrijding bij kinderen’ of op
www.kinderolvg.nl
3

2.2 Röntgenfoto’s
Tijdens je bezoek op de polikliniek
Orthopedie zijn er al röntgenfoto’s
gemaakt van je rug. Zo kunnen we
goed zien hoe je wervelkolom eruit
ziet. Als de orthopedisch chirurg het
nodig vindt, wordt soms nog een MRI
gemaakt.
2.3 Wanneer word ik geopereerd?
De medewerkers van de
opnameplanning van de afdeling
Orthopedie plannen in overleg met jou,
je ouders en de operateur de
operatiedatum. Zij zijn bereikbaar via
(020) 599 30 52.
3. Opname op de Kinderverpleegafdeling
Je wordt voor de operatie opgenomen
op de Kinderverpleegafdeling van het
ziekenhuis. Je verblijft hier meestal 5
tot 7 dagen. Je ouders kunnen tijdens
je verblijf zoveel bij je zijn als je wilt.
Een van je ouders kan ook bij je blijven
slapen.
3.1 Wie werken er?
• Kinderverpleegkundige.
Op de afdeling werkt een team van
kinderverpleegkundigen. Bij de
opname heb je een gesprek met één
van hen. Je krijgt informatie over de
afdeling en er worden vragen
gesteld over je gezondheid. Ook
krijg je een rondleiding over de
afdeling. De verpleegkundigen
werken overdag, ‘s avonds en
‘s nachts. Per dagdeel zorgt steeds
dezelfde verpleegkundige voor je.
• Pedagogisch medewerker
Op de afdeling werken twee
pedagogisch medewerkers. Zij
vertellen je meer over de operatie en
de onderzoeken voor en na de
operatie, meestal met behulp van
plaatjes uit een fotoboek. Bij de
pedagogisch medewerker kun je ook
terecht als je een boek of een
spelletje zoekt.
• Fysiotherapeut
Elke dag komt een fysiotherapeut bij
je om te oefenen. Voor de operatie
gaat het over ademhalingsoefeningen
en over het bewegen in
en uit bed. Na de operatie ga je
onder begeleiding van de
fysiotherapeut weer bewegen,
afhankelijk van je klachten.
• Artsen
Voor de operatie komt de zaalarts
van de orthopedie, de kinderarts en
neuroloog nog bij je langs. Als er
nog vragen zijn over de operatie kun
je die dan stellen.
• Psycholoog
Wanneer je in het ziekenhuis wordt
opgenomen kom je plotseling in een
andere situatie dan normaal
gesproken thuis en op school. De
operatie kan allerlei spanningen
geven. Voor jou natuurlijk het meest,
4

maar ook voor je ouders. Om de tijd
in het ziekenhuis en eventueel de
periode ervoor zo goed mogelijk te
laten verlopen kan de psycholoog je
begeleiden. Afhankelijk van hoe
zwaar je de ziekenhuisopname
ervaart, krijg je begeleiding van de
psycholoog.
3.2 Dag voor de operatie
• Een dag voor de operatie
verwachten we je in het ziekenhuis.
• De pedagogisch medewerker en
verpleegkundige bereiden je voor op
de onderzoeken en de operatie.
• Voor de operatie nemen we bloed af
voor een aantal testen.
• Om te voorkomen dat je een
ontsteking krijgt na de operatie was
je jezelf met een speciale
ontsmettende zeep. Daarnaast
gebruik je meerdere keren per dag
een ontsmettende neusgel en
mondspoeling.
• De artsen van orthopedie,
kinderafdeling en neurologie komen
bij je langs om met jou en je ouders
te praten en je te onderzoeken.
3.3 Meer informatie over de Kinderverpleegafdeling
Meer informatie over de
Kinderverpleegafdeling kun je vinden
op www.kinderolvg.nl, en in de folders
‘Informatie over de Kinderverpleegafdeling
voor tieners’ en
‘Informatie over de Kinderverpleegafdeling’
(voor ouders).
4. Dag van de operatie
4.1 Voorbereidingen op de operatie
Nuchter zijn
Op de dag van de operatie mag je ’s
ochtends niet meer eten en drinken.
Dat heet nuchter zijn. Een lege maag
is belangrijk om de risico’s van de
operatie zo klein mogelijk te houden.
Medicijnen
Om ervoor te zorgen dat je na de
operatie zo min mogelijk pijn hebt, krijg
je van tevoren al pijnstillers. We weten
dan zeker dat de medicijnen tijdens de
operatie goed zijn ingewerkt. Soms
krijg je ook medicijnen als je erg
nerveus bent voor de operatie.
Naar de operatiekamer
Voordat je naar de operatiekamer gaat,
krijg je een operatiejas aan en twee
naambandjes om je arm. Een
verpleegkundige en de pedagogisch
medewerker brengen je in je bed naar
de operatieafdeling. Je vader, moeder
of verzorger mogen mee. Deze
persoon mag bij je blijven tot je slaapt.
5

Infuus
Tijdens de operatie is het nodig dat je
vocht en medicijnen toegediend krijgt.
Dit vocht geven we je via een infuus.
Een infuus is een plastic buisje dat
door een prik in je ader (van je arm)
komt. Ongeveer een uur voordat de
anesthesioloog het infuus bij je
inbrengt, krijg je verdovende zalf op de
plek waar geprikt gaat worden. De zalf
verdooft de huid waardoor je de prik
wat minder voelt.
4.2 De operatie
Als alle voorbereidingen klaar zijn,
begint de operatie. Deze duurt 3 tot 5
uur. Tijdens de operatie maakt de
orthopedisch chirurg de bocht in je
wervelkolom zo recht mogelijk. De
wervels van de bocht worden
vastgezet met behulp van metalen
staven en schroeven. Op sommige
plaatsen schraapt de orthopedisch
chirurg wat bot van de wervels. Dit bot
wordt gebruikt om alle vastgezette
wervels aan elkaar te laten groeien.
De orthopedisch chirurg opereert
vlakbij het ruggenmerg en de zenuwen.
Om te controleren of je zenuwen goed
blijven werken, gebruiken we tijdens de
operatie een speciaal apparaat. We
noemen dit neuromonitoring.
Epidurale katheter
Nadat de rug is vastgezet, plaatsen we
nog een buisje bij de zenuwen in de
rug. Door dit buisje komt
verdovingsvloeistof en daardoor
kunnen we de pijn bestrijden. Dit buisje
heet een epidurale katheter.
Urinekatheter
Omdat de operatie lang duurt, krijg je
wanneer je slaapt een slangetje in je
blaas (een urinekatheter). Dit slangetje
zorgt ervoor dat je tijdens of vlak na de
operatie niet hoeft te plassen. De
urinekatheter blijft in de blaas totdat we
de epidurale katheter verwijderen.
Meestal gebeurt dit 3 dagen na de
operatie.
4.3 Na de operatie
Na de operatie word je wakker in de
uitslaapkamer. Hier word je goed in de
gaten gehouden. Je bent dan vaak nog
erg slaperig. Eén van je ouders of
verzorgers mag dan bij je zijn.
Wanneer je je goed voelt, ga je van de
uitslaapkamer naar de afdeling terug.
4.4 Weer op de Kinderverpleegafdeling
Op de afdeling meet de
verpleegkundige regelmatig je
bloeddruk, de hartslag en temperatuur.
De eerste 6 uur na de operatie moet je
op je rug liggen, om goed druk op de
wond te kunnen geven. Hierdoor zal de
wond minder nalekken. De volgende
dag verzorgt de verpleegkundige de
wond. De dagen daarna helpt de
6

fysiotherapeut je om weer te gaan
lopen. Het infuus en de andere
slangetjes verwijderen we zo snel
mogelijk. Meestal is dit 2 of 3 dagen na
de operatie.
Oefenen met de fysiotherapeut
Elke dag komt de fysiotherapeut langs
om met je te oefenen.
• De eerste dag na de operatie zijn
dat ademhalingsoefeningen en
oefen je met je benen en armen. Als
je kan, mag je oefenen met rechtop
zitten.
• Dag 2 gaan we verder met
bewegen. Eerst ga je zitten op de
rand van het bed. Als dat goed gaat
mag je staan en lopen. Dit mag je
dan ook verder gaan oefenen met
de verpleegkundige.
• Als het zelfstandig lopen goed gaat,
ga je met de fysiotherapeut
traplopen.
• De dag voordat je naar huis mag,
krijg je nog tips en uitleg hoe je thuis
het snelst je conditie weer op peil
krijgt.
4.5 Complicaties
Een scoliose-operatie is een veilige
operatie, maar heel soms kan er toch
iets mis gaan. Zelfs als de operatie
helemaal goed is gegaan kunnen er
nog problemen ontstaan.
• Infectie: er bestaat kans dat je een
aantal dagen na de operatie een
ontsteking (infectie) krijgt. Deze
ontsteking kan betekenen dat er een
nieuwe (kleinere) operatie nodig is
en er medicijnen gegeven moeten
worden.
• Neurologische schade: om de bocht
van de wervelkolom recht te zetten,
opereren we vlakbij het ruggenmerg
en de zenuwen. Deze zouden
hierdoor beschadigd kunnen raken
waardoor de benen pijn doen of in
het ergste geval verlamd raken. Om
dit te voorkomen gebruiken we de
neuromonitoring en komt deze
complicatie vrijwel niet voor.
• Pseudoartrose: soms komt het voor
dat een gecorrigeerde bocht in de
wervelkolom niet goed vastgroeit.
Dat noemen we een pseudoartrose.
Ook dit is zeldzaam. Om dit te
voorkomen mag je de eerste 6
maanden geen hele grote en
onverwachte belasting op de rug
hebben zoals met wedstrijdsporten.
• Schouder hoogstand: Doordat het
lichaam gewend is geraakt aan een
bocht in de rug, kan na de operatie
één schouder hoger staan dan de
andere. Meestal trekt dit binnen een
jaar bij.
• Toch doorgaan van scoliose: soms
kiest de orthopedisch chirurg ervoor
niet alle wervels vast te zetten om
zoveel mogelijk beweging te
7

ehouden. Het kan gebeuren dat die
wervels dan in de loop van maanden
toch weer een probleem gaan geven
doordat de bocht blijft toenemen.
Dan kan een tweede operatie nodig
zijn.
5. Naar huis
Meestal blijf je 5 tot 7 dagen in het
ziekenhuis. Als het beter is om langer
te blijven, bespreekt de orthopedisch
chirurg dat met jou en je ouders. Als je
naar huis gaat mag je gewoon in een
auto zitten. We zien je 3 maanden na
de operatie weer op het scoliosespreekuur.
6. Adviezen voor thuis
• Moe: de eerste maand na de
operatie zul je je nog moe voelen.
• De wond: deze is gehecht met
oplosbare hechtingen. Deze hoeven
niet verwijderd te worden. Aan de
uiteinden zitten lusjes die er vanzelf
uitvallen of die je na 2 weken mag
laten afknippen door de (assistente
van de) huisarts.
• Douchen en baden: wanneer de
wond niet meer lekt mag je hiermee
douchen. Je mag na 2 weken in
bad.
• Weer naar school: de meeste
kinderen gaan na ongeveer 3 weken
weer naar school, vaak eerst even
een paar uur om te kijken of het lukt.
Het is natuurlijk prettig wanneer je
gehaald en gebracht kan worden.
Op school is het handig om uit te
leggen wat je wel en niet kan:
- Geen geduw en getrek waardoor
plotseling zware belasting van de
rug kan ontstaan
- Vraag een klasgenoot of hij/zij je
boekentas de eerste paar weken
voor je wil dragen. Als het niet
meer pijnlijk is, mag je dit zelf weer
doen.
• Fysiotherapie: na ongeveer 3
maanden start je met fysiotherapie
als dit nodig is voor:
- het opbouwen van je conditie
- het trainen van spierkracht van
onder andere je rompspieren
- adviezen over sporten
• Scoliosespreekuur: tijdens het
polibezoek 3 maanden na je
operatie nemen we weer een foto
van je rug en kun je je vragen kwijt
aan de orthopedisch chirurg.
• Vliegvakantie: doordat je een metaal
in je rug hebt gekregen kunnen de
poortjes op het vliegveld gaan
piepen. Soms hebben mensen een
pasje gekregen waarop staat dat ze
zijn geopereerd. Omdat zo’n pasje
niet een officieel document is, mag
de controleur daar geen genoegen
mee nemen, en heb je daar dus
eigenlijk niet zo veel aan. Het is ook
niet zo dat je zonder pasje niet het
vliegtuig in kunt. Het beste kun je
gewoon vertellen dat je bent
8

geopereerd aan je rug en als ze dat
willen je litteken laten zien.
• Sporten en bewegen: De rug is het
eerste jaar na de operatie nog niet
maximaal sterk. Daarom is het in
deze periode niet goed wanneer de
rug plotseling zwaar belast wordt.
Daarom is het beter om sporten
waarbij dit kan gebeuren het eerste
jaar niet te doen. Gedoseerde
trainingen en gym op school kunnen
wel.
Ook belangrijk
• Het is altijd mogelijk dat een
operatie uitgesteld wordt door
onvoorziene omstandigheden. Denk
bijvoorbeeld aan een patiënt die
spoedeisende hulp nodig heeft. Hij
krijgt om medische redenen altijd
voorrang. Uiteraard stellen wij dan
alles in het werk om je zo snel
mogelijk te opereren.
• Het OLVG is een
opleidingsziekenhuis. Dat betekent
dat de orthopedisch chirurg altijd
geassisteerd wordt door een
arts-assistent in opleiding tot
ortopedisch chirurg. Ook kan het zo
zijn dat een arts-assistent een deel
van de operatie verricht.
• Neem voor de zekerheid contact op
met de zorgverzekeraar en vraag
naar de voorwaarden voor een
vergoeding.
Vragen?
Heb je na het lezen van deze folder
nog vragen, neem dan contact op met
de polikliniek Orthopedie. Deze is
bereikbaar van maandag tot en met
vrijdag van 08.30 tot 16.00 uur via
(020) 599 30 52 of via
orthopedie@olvg.nl of kijk op de
website www.olvg.nl
Meer informatie
Vereniging van scoliosepatiënten
Postbus 11566
2502 AN Den Haag
www.scoliose.nl
www.scoliose4you.nl, de jongerensite
van de Vereniging voor
Scoliosepatiënten
Ook kun je meer informatie vinden op:
www.kinderolvg.nl
www.olvg.nl
www.jadokterneedokter.nl
9

onze lieve vrouwe gasthuis
postbus 95500
1090 hm amsterdam
(020) 599 91 11
www.olvg.nl
algemene voorwaarden, kijk op
www.olvg.nl/algemene_voorwaarden
klacht of opmerking, ga naar
www.olvg.nl/klacht
Redactie en uitgave
Marketing en Communicatie
september 2013/orthopedie/301-109/2001959