RECENSIES Peer Gynt – Het Zuidelijk Toneel - Rotterdamse ...

conclusie over het armoedige leven van Peer, die overigens eindigt als rijke zakenman.
De première in De Gruyter fabriek in Den Bosch tijdens Festival Boulevard overtuigt niet helemaal.
Het Zuidelijk Toneel wil een rauwe versie neerzetten: de vloer is bezaaid met wit materiaal, de
acteurs moeten vechten tegen de akoestiek en tegen een windmachine. Het zijn dit soort
kunstgrepen waardoor de zit van tweeënhalf uur in een krap kuipstoeltje aanvoelt als lang.
De acteerprestaties maken veel goed. Voor de pauze is acteur Xander van Vledde3r een expressieve
jonge Peer Gynt, na de pauze is Han Kerckhoffs een perfecte oude, als Peer rekenschap moet
afleggen van zijn daden. Mooi is de scène waarin hij een ui pelt, zijn zoektocht naar zichzelf
symboliserend. Ibsen schreef het stuk op zijn 39ste in Italië. Hij rekende af met trollenland
Noorwegen. Regisseur Matthijs Rümke brengt een groteske uitvoering, zij het met een serieuze
ondertoon. Ibsenfans die houden van avontuur kunnen de festivalversie zien in het C-Mill
Businesspark Molenberg in Heerlen tijdens festival Cultura Nova. Voor anderen is de theatervariant,
die in januari 2013 in première gaat, beter geschikt.
Met Peer Gynt richt HZT zich op het wereldrepertoire. (…) het is ook het genre dat Het
Zuidelijk Toneel goed in de vingers heeft. Zeker met deze eigenwijze, speelse benadering.
Brabants Dagblad © Joost Goutziers
Het is die prachtige scène voor de pauze die op het netvlies blijft branden. De moeder van Peer Gynt
kondigt aan dat ze sterven gaat en haar zoon bedenkt een verhaal over een verre tocht door de
sneeuw waarbij hij zijn moeder naar de hemelpoort begeleidt.
Het is de eerste keer dat Ase zich niet verzet, maar opgaat in de droombeelden van haar zoon, het is
ook het moment dat Peer Gynt zijn verzinsels niet voor zichzelf, maar voor zijn medemens inzet.
Integer! Zijn leugens berokkenen doorgaans schade, vooral bij zichzelf. Dan even niet. De voorstelling
Peer Gynt van Het Zuidelijk Toneel was deze zomer te zien als locatievoorstelling op de Boulevard in
Den Bosch en Cultura Nova in Heerlen. Gisteravond was in de schouwburg in Tilburg de première van
de zaalversie van het stuk van de Noorse toneelschrijver Henrik Ibsen.
De versie waarmee Het Zuidelijk Toneel nu op tournee gaat blijkt sinds de zomer nauwelijks te zijn
veranderd en dat is ook helemaal niet nodig; toen al stond het stuk als een huis.
Regisseur Matthijs Rümke koos voor een sober toneelbeeld met sneeuw, een laag witte snippers en –
half verborgen – een gigantische transparante ballon die langzaam uit die sneeuw opstijgt. Die
zeppelin staat ongetwijfeld symbool voor de leugen die alsmaar groter wordt en als een dreigende
wolk boven het hoofd van Peer blijft hangen totdat die wordt doorgeprikt.
De oorspronkelijke tekst van Ibsen is in opdracht van Het Zuidelijk Toneel herschreven door Marcel
Otten. Het rijm maakt het de acteurs niet altijd even gemakkelijk om de tekst – en daar is veel van –
naturel uit te spreken, maar het grappige, verzonnen taaltje van trollenkoning Ouwe Knar van Dovre
(‘de kopzaak die je nimmer mag vergeten, is dat alles huisbakken geteelbald is…’) blijkt een genot om
naar te luisteren.
Figuranten in het stuk spelen wisselende rollen als bruiloftsgasten, slaven, trollen en geleerden. Dat
gaat ze de ene keer beter af dan de andere, de opkomst oogt soms ongemakkelijk en dat leidt af.
Xander van Vledder speelt de jonge Peer Gynt, hij laat een lefgozer zien, een bravouremaker met een
klein hartje, die zich steeds meer verliest in zijn wilde fantasieën.
Na de pauze speelt Han Kerckhoffs de oude Peer, de vleesgeworden leugen. Dat doen beiden
overtuigend, al ogen ze soms mat. Iets meer pit kan fases dat de voorstelling even inzakt opkrikken.
Met Peer Gynt richt HZT zich op het wereldrepertoire. Dat is precies wat de Raad voor Cultuur wil,
maar het is ook een genre dat Het Zuidelijk Toneel goed in de vingers heeft. Zeker met deze
eigenwijze speelse benadering.