Groep 3 - Kinder en jeugdjury

Droevig raadsel, grote honger
In: Knack, 31 oktober 2007, p. 78. Door: Annelies De Waele
Het is altijd uitkijken naar een nieuw boek van schrijver-illustrator André Sollie. Of hij nu tekent of schrijft
of de twee combineert voor kinderen of tieners: zijn boeken zijn altijd verzorgd en gevoelig. Na Dubbel
Doortje (een prentenboek waarin een kleuter haar eigen lichaam ontdekt) en Nooit gaat dit over (een
jongerenverhaal over jongensliefde), is er Een raadsel voor Roosje.
Met een minimum aan woorden en teken- en knutselmateriaal probeert Sollie hier op papier te krijgen wat
er omgaat in het hoofd van een kleine meid die haar grote zus heeft verloren. Haar zus Pia heeft een schrift
met versjes nagelaten. Die opent Roosje een voor een, en ze maakt er eigen portretten bij. Evenzoveel
mysterieuze poëtische woorden, evenzoveel sobere beelden. Het boek bevat bovendien een echt raadsel,
waardoor je als lezer wel móét terugbladeren. Een kostbaar kleinood over kinderen en dood.
Dubbel portretje
In: De Standaard, 5 oktober 2007, p. 59. Door: Vanessa Joosen.
Een meisje probeert een portret te tekenen van haar dode zusje. Met dat uitgangspunt maakte André Sollie
een prentenboek waarin beeld en tekst wonderbaarlijk samengaan.
Wat niet gezegd wordt, is minstens zo belangrijk als wat geschreven staat
André Sollie is een artistieke duizendpoot: hij begon zijn carrière in de jaren zeventig als illustrator, en heeft
zich sindsdien laten opmerken als dichter, auteur van adolescenten-literatuur, prentenboeken en columns.
Tot nu toe waren zijn grootste successen Wachten op Matroos, waarvan hij de tekst en Ingrid Godon de
illustraties verzorgde en Dubbel Doortje. Wachten op Matroos is uitgegroeid tot een klassieker, werd bekroond
met een Gouden Griffel, maar is om een onverklaarbare reden niet langer in druk. Met Een raadsel voor
Roosje heeft André Sollie de klasse van dit meesterwerk geëvenaard. In de beste prenten-boeken ontstaat er
een dialoog tussen de illustraties en de tekst: de woorden en de beelden kunnen elkaar aanvullen,
versterken, nuanceren, zelfs tegenspreken. In weinig prentenboeken hebben de illustraties zo'n belangrijke
draagkracht voor het verhaal als in Een raadsel voor Roosje. Roosje, bijna elf, probeert een portret te maken
van haar zusje Pia, die een jaar eerder gestorven is. Er zijn nog veel vragen onbeantwoord, het verdriet is
nog rauw, het gemis overheerst alles. Dit wordt prachtig vertaald in Roosjes zoektocht naar het juiste
materiaal en de gepaste stijl voor het portret. Alle zogenaamde mislukte versies zijn in het boek opgenomen,
en samen vormen ze een beeld van een kind dat niet in één prent te vangen is. Voor Sollie zijn deze
probeersels een aanleiding om een heel palet aan technieken en stijlen te demonstreren: van een kleurige
gouache en een eenvoudige potloodtekening tot een schilderij op behangpapier en een ingetogen aquarel.
Verschillende prenten krijgen een symbolische lading: op de potloodtekening waarmee het boek opent,
staat Roosje maar half getekend, zoals ze ook maar een half leven geleid heeft. Bovendien suggereren de
dikke krassen van het potlood de woede en onmacht van haar achtergebleven zus. In een andere tekening
kijkt Pia de lezer met lege ogen aan, haar gezicht lijkt op een doodshoofd, en elders geven de vetkrijtjes van
Roosje het portret een ontroerende zachtheid. Of, zoals Roosje zegt:
'Het portret hoeft toch niet te lijken? Als je het bekijkt moet het voelen alsof Pia weer thuis is. Zoiets.
Alsof.' Niet alleen in de prenten gaat Roosje op zoek naar haar overleden zus, ook in de tekst haalt ze
herinneringen aan haar op. Ze denkt na over de verschillen en gelijkenissen tussen hen beiden. Roosje
hield van tekenen, Pia kon beter schrijven. Op haar tiende verjaardag, een week voor Pia's dood, kreeg
Roosje van haar zus een versje waarvan ze de betekenis nooit begrepen heeft: 'Een uit een. Tien uit tien.
Roosje zal het zien. Een raadsel voor Roosje.' Bij het raadsel zit een bundeltje gedichten, waarin Roosje op
zoek gaat naar het antwoord. Uit de teksten van Pia kan de lezer aanwijzingen over haar doodsoorzaak
afleiden: tussen de lichtvoetige versjes schemeren thema's door als eenzaamheid en weemoed, en het
verlangen om de tijd een duwtje te geven. Het verhaal werkt naar een sterke climax toe: niet alleen vindt
Roosje het antwoord op het raadsel, dit antwoord leidt haar ook naar de tekening waarmee ze haar verdriet
eindelijk kan bevatten en uitdrukken. Een raadsel voor Roosje vraagt van de lezer veel begrip en
inlevingsvermogen om de stiltes in het verhaal op te vullen: wat niet gezegd wordt, is minstens zo belangrijk
als wat geschreven staat. Wie de tijd neemt om het boek traag te lezen en herlezen, te bekijken en te