Jaarverslag 2010 - kitlv

JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010
2010
Jaarverslag
Jaarverslag 2010
JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010

Het KITLV is een instituut van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen
Beschermvrouwe van het KITLV is H.K.H. prinses M‡ xima der Nederlanden

JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010
2010
Jaarverslag
Jaarverslag 2010
JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010 | JAARVERSLAG 2010
KITLV | JAARVERSLAG 2010
3

2 KITLV | JAARVERSLAG 2010

INHOUD
Inleiding.............................................................................4
Afdelingen.........................................................................6
Bijlage 1 Lijst van schenkers.......................................26
Bijlage 2 Overzicht collecties.....................................30
Bijlage 3 Financieel overzicht....................................32

INLEIDING
Op 26 december 2004 richtte een tsunami onvoorstelbare schade aan in
Zuid- en Zuidoost-Azië. In Indonesië werd vooral Aceh zwaar getroffen.
Uiteraard ging de grootste zorg uit naar de talloze doden en gewonden en
vervolgens naar de immense materiële schade. Al snel werd echter duidelijk
dat de tsunami ook het gedrukte geheugen van Aceh had weggevaagd. Een
breed gedeeld besef van dit verlies leidde tot een uniek, door de Nederlandse
overheid gefinancierd programma om alle op het Koninklijk Instituut voor
Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) aanwezige boeken en artikelen over
Aceh te digitaliseren en zo beschikbaar te maken. De laatste fase van dit
ambitieuze project werd in 2010 afgesloten. Het instituut prijst zich gelukkig
dat een rijke traditie van honderdzestig jaar collectievorming op deze wijze
aan Indonesië en overigens ook aan de internationale wetenschappelijke
gemeenschap ter beschikking kon worden gesteld.
Het KITLV heeft zich sinds 1851 gericht op collectievorming en -beheer,
uitgeverijactiviteiten en onderzoek. Zeker sinds de overgang van het instituut
naar de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)
is onderzoek een steeds belangrijker plaats gaan innemen. Dit gebeurt voor
een belangrijk deel met extern verworven middelen. In 2010 werden twee
grote onderzoeksprojecten afgesloten en ging één nieuw programma van
start. Bijzondere vermelding verdient ‘In Search of Middle Indonesia’. Dit
door het Scientific Programme Indonesia-Netherlands (SPIN) gefinancierde
programma was buitengewoon productief, met twee monografieën, vijf
dissertaties, twee geredigeerde boeken, een fotoboek en vele artikelen.
Dynamiek, ook in de personele sfeer, is van groot belang voor het onderzoek.
Mede daarom heeft het KITLV een succesvol programma van visiting fellows;
de meeste fellows worden uitgenodigd om een bijdrage te leveren aan lopende
programma’s. In toenemende mate wordt ook ruimte geboden aan fellows
die met eigen middelen enkele maanden op het instituut verblijven. De
verwachting is dat de komende jaren, gezien de grote investeringen van de
Indonesische overheid in het hoger onderwijs, ook steeds meer Indonesiërs
op het KITLV zullen werken. De plannen voor nieuwbouw van het KITLV, die
thans gereed zijn en die in 2011 in gang zullen worden gezet, zijn niet alleen
gericht op vergroting van de collectiedepots, maar ook op het creëren van extra
ruimte voor tijdelijke onderzoekers.
Twee medewerkers van het KITLV werden benoemd tot hoogleraar. David
Henley werd aangesteld als hoogleraar Modern Indonesië aan de Universiteit
Leiden (UL), voorlopig nog in deeltijd daar hij op het instituut het project
‘Tracking Development’ zal afronden. Willem van der Molen werd benoemd
tot bijzonder hoogleraar Oud-Javaans en filologie aan de Universitas Indonesia
te Depok, Indonesië.
In het afgelopen jaar, honderdtwintig jaar nadat de eerste Javaanse
contractanten voet aan wal zetten in Suriname, was Rosemarijn Hoefte
verantwoordelijk voor een uniek Indonesisch-Nederlands-Surinaams project
waarin deze mijlpaal werd herdacht; het resultaat was onder meer het boek
4 KITLV | JAARVERSLAG 2010

Migratie en cultureel erfgoed; Verhalen van Javanen in Suriname, Indonesië
en Nederland.
De afdeling Collecties heeft zich, onder nieuwe leiding en in nauwe
samenwerking met KITLV-Jakarta, onder meer gericht op uitbreiding van de
digitale collecties. Dit ging niet ten koste van de ‘traditionele’ werkzaamheden.
Zo werd een unieke collectie ingekleurde fotoglasplaten van Woodbury & Page
aangekocht en werden diverse bijzondere archieven verworven.
De KITLV Press werd gereorganiseerd met het doel de kwaliteit en efficiency
te vergroten; Rosemarijn Hoefte werd als hoofd benoemd. Voor het eerst
werden oudere titels via Printing on Demand (PoD) aangeboden, terwijl
ook de eerste nieuwe titels direct in de OAPEN- (Open Access Publishing
in European Networks) bibliotheek werden geplaatst. Spectaculair was het
succes van het Open Access (OA) publiceren van de Bijdragen tot de Taal-,
Land- en Volkenkunde (BKI) en de New West Indian Guide / Nieuwe West-
Indische Gids (NWIG). Het aantal downloads nam zeer sterk toe; deze stijging
zal zich naar verwachting voortzetten wanneer in 2011 ook de meest recente
nummers direct gratis online beschikbaar worden gesteld. KITLV Press
publiceerde zeventien boeken, terwijl door KITLV-Jakarta in samenwerking
met lokale uitgevers twaalf nieuwe titels en een tijdschriftaflevering werden
geproduceerd.
Het KITLV kan terugkijken op een productief jaar. Dit neemt niet weg dat
intern veel is overlegd over enkele zorgen, nieuwe uitdagingen en kansen.
Er is hard gewerkt aan het verwerven van nieuwe onderzoeksubsidies, nu
een aantal grote projecten is afgesloten of in 2011 wordt afgerond. Dan is
er het besef dat de omvangrijke bezuinigingen die de rijksoverheid heeft
aangekondigd niet voorbij zullen gaan aan de KNAW en daarmee ook aan
het KITLV. Dit zal in de komende jaren dwingen tot het maken van scherpe
keuzes.
In 2010 publiceerde de Adviesraad voor Wetenschaps- en Technologiebeleid
(AWT) het rapport Kennis plaatsen, over de positie van niet-universitaire
instituten in de Nederlandse academische wereld. De AWT geeft aan dat in
sommige gevallen een zelfstandige positie, onder een koepel zoals de KNAW,
verdedigbaar is. Dit geldt zeker indien zo’n instituut, zoals in het geval van
het KITLV, niet alleen op onderzoek is gericht maar ook unieke collecties
beheert. De AWT adviseert in zo’n geval wel tot nauwe samenwerking met
(een) universiteit(en). In overleg met de KNAW heeft het KITLV mede daarom
overleg geïnitieerd over nauwere samenwerking met zowel andere instituten
voor area studies als met de Universiteit Leiden. Dit overleg zal in 2011
worden voorgezet.
KITLV | JAARVERSLAG 2010
5

AFDELINGEN
COLLECTIES
Algemeen
Voortvloeiend uit de aanbevelingen in een rapport over de structuur van de
afdeling en enkele personele wijzigingen in de leiding van de afdeling, beide
daterend uit 2009, is in 2010, naast het afdelingshoofd, een teamleider
aangesteld met de functie van bibliothecaris. Daarnaast is een verdeling
gemaakt van de afdeling Collecties in twee teams: ‘Dienstverlening en
collectiebeheer’ en ‘Documentatie en presentatie’. De redenen hiervoor
zijn vooral van organisatorische en functionele aard.
Als resultaat van gezamenlijke inspanningen is het trefwoordenbestand
grondig opgeschoond en ontdaan van talrijke ongerechtigheden die er in de
loop der jaren ingeslopen waren. Om dit in de toekomst te voorkomen wordt
gestreefd naar integratie van de trefwoorden in het catalogiseersysteem.
Aan de voorbereiding hiervan is in 2010 al de nodige energie besteed.
In het magazijn is door het verschuiven en aanschuiven van honderden
meters gedrukte werken,
met inzet van vereende krachten, het nijpende ruimtegebrek iets teruggedrongen.
Bovendien is meer dan vijftig meter aan overtollig materiaal in de
loop van het jaar afgevoerd.
Website: http://www.acehbooks.org/
Het Aceh-project, waarbij circa 1.270 publicaties over Aceh zijn gedigitaliseerd
en via het web ter beschikking worden gesteld, is afgerond. Een deelproject
heeft deze titels ook via de publiekscatalogus toegankelijk gemaakt.
In het kader van een mogelijk grote acquisitie van Nederlands-Indische
prentbriefkaarten is voorrang gegeven aan de beschrijving van de collectie
kaarten die zich reeds in het KITLV bevinden, ruim zesduizend stuks. Alle
zijn ontsloten en digitaal te raadplegen via de beeldbank.
Met het oog op de (her)inrichting van de nieuwe magazijnruimten is overleg
geweest met externe adviseurs Herman Maes (Nederlands Fotomuseum)
en Theo Vermeulen (Koninklijke Bibliotheek). Hun adviezen worden
meegenomen bij de besluitvorming rondom de herinrichting van de
magazijnruimten in de nieuwbouw.
Er zijn voorbereidingen getroffen voor de versnelde samenvoeging
van de algemene leeszaal en de leeszaal Bijzondere Collecties
per 3 januari 2011. De collectie Surinaamse almanakken van het instituut
is gedigitaliseerd en wordt beschikbaar gesteld door de Digitale Bibliotheek
Nederlandse Letteren.
6 KITLV | JAARVERSLAG 2010

Personeel
Met ingang van 18 januari trad Kathy Wellen in dienst als bibliothecaris. In
maart werd Willem van der Molen benoemd tot bijzonder hoogleraar Oud-
Javaans en filologie aan de Universitas Indonesia. Met ingang van september
2010 is de afdeling versterkt door de komst van stagiaire Zetsia Ponson,
afkomstig van de Biblioteca Nacional Aruba.
Bijzondere aanwinsten
In Parijs kon met een bijzonder fonds uit Verenigingsgelden een unieke
publicatie uit 1786 over Pierre Poivre en de perpercultuur worden aangeschaft.
Op 3 maart schonken Leontien Visser en Jos Marey een interviewcollectie aan
het KITLV. De interviews zijn in de jaren negentig gehouden met Papua’s die
bestuursambtenaar waren in Nederlands Nieuw-Guinea. Deze gesprekken
vormen de basis van hun boek Bakti pamong praja Papua di era transisi
kekuasaan Belanda ke Indonesia (Jakarta: Kompas, 2008).
De firma Meischke en Van Bladeren uit Den Haag heeft een inboedel
opgekocht met daarin boeken, foto’s en archiefmateriaal over Nederlands-
Indië. Het KITLV heeft uit dit materiaal een prachtige keus kunnen maken
bestaande uit gedrukte werken, archivalia, losse foto’s en enige tientallen
fotoalbums. Eveneens met steun van de Vereniging kon in het najaar een
schitterende en volstrekt unieke collectie ingekleurde fotoglasplaten van
Woodbury & Page worden aangekocht.
Van de archivalia die in 2010 zijn verworven moeten in het bijzonder de
volgende deelcollecties worden genoemd: de Yayasan Pa van der Steur in
Jakarta, Instituut Kern in Leiden, materiaal van het Indisch Wetenschappelijk
Instituut, het archief van de handelsfirma J. van den Berg uit Amsterdam en
de collectie-Linda Verrill (1913-1992).
Een unieke aanwinst zijn de 27
unieke ingekleurde fotopositieven
op glas (de voorlopers van de
dia’s) voor een toverlantaarn. Ze
werden rond 1870 in Nederlands-
Indië opgenomen, de meeste
vermoedelijk door Woodbury
& Page. Deze is van een
gamelanspeler op Java.
KITLV | JAARVERSLAG 2010 7

ONDERZOEK
Per 1 september werd David Henley aangesteld als hoogleraar Modern Indonesië
aan de Universiteit Leiden. Hij blijft tot 1 september 2011 in deeltijd aan het
KITLV verbonden om het project ‘Tracking Development’ af te ronden. Hij
werd vervangen door Marieke Bloembergen die per 1 september een tijdelijke
deeltijdaanstelling als onderzoeker vervult. Zoals al eerder is vermeld werd Willem
van der Molen benoemd tot bijzonder hoogleraar Oud-Javaans en filologie aan de
Universitas Indonesia. Op 15 juni hield hij zijn oratie Dharmawangsa’s heritage;
On the appreciation of the Old Javanese Mahabharata.
Op 6 november werd in Amsterdam
tijdens het colloquium ‘De wetten van
de jungle’ van de Stichting Instituut ter
Bevordering van de Surinamistiek (IBS)
de vijfjaarlijkse Surinamistiekprijs 2010
uitgereikt aan Gert Oostindie. Volgens het
juryrapport is zijn werk ‘richtinggevend in
zowel de wetenschap als in de samenleving
en de politiek’, en ‘is hij niet bang om zich
op paden te begeven waarop andere zich
niet zouden wagen’. De Surinamistiekprijs
bestond uit een oorkonde, een kunstwerk en
een geldbedrag van duizend Euro.
Gert Oostindie tijdens de uitreiking van de
Surinamistiekprijs 2011. Op de voorgrond het
schilderij, onderdeel van de prijs. Foto Peter
Sanches (IBS).
IBS had speciaal voor de gelegenheid een kunstwerk laten maken door de
schilder Vincent Jong TjienFa (1970). De schilder, die onder de naam Vince
werkt, kreeg de opdracht mee om het logo van IBS, de maluana, te verwerken
in het kunstwerk.
In de tweede helft van het verslagjaar ging Henk Schulte Nordholt met
onderzoeksverlof om zich voor te bereiden op het schrijven van een
geschiedenis van Zuidoost-Azië voor de serie Fischer Weltgeschichte.
Coördinerende werkzaamheden werden waargenomen door Gerry van Klinken.
Het aantal visiting fellows nam ook in het afgelopen jaar gestaag toe. Ditmaal
bezochten 33 fellows het KITLV van wie het merendeel was verbonden aan
een onderzoeksproject.
Afgesloten projecten
In 2010 werden twee grote onderzoeksprojecten afgesloten en ging één nieuw
programma van start. Aan de overige projecten werd hard doorgewerkt.
Omdat het instituut grote waarde hecht aan het zorgvuldig afronden van
lopend onderzoek zijn er weinig nieuwe projecten van start gegaan. In
2011 zullen nog enkele programma’s aflopen en daarom zal dat jaar vooral
in het teken staan van het werven van nieuwe onderzoeksgelden. Om de
onderzoekscapaciteit van het KITLV te versterken kende de KNAW een
vierjarige postdoc-positie toe, die vervolgens in de reguliere begroting zal
worden opgenomen. De postdoc zal mede worden ingezet om externe gelden
te werven.
Het door de KNAW gefinancierde onderzoeksprogramma ‘In Search of
Middle Indonesia’ werd in september afgesloten met een slotconferentie in
Leiden. Vijf PhD-studenten en tien postdocs presenteerden de resultaten
van hun onderzoek. De bekende econome Barbara Harriss-White van
8 KITLV | JAARVERSLAG 2010

Oxford University, die als speciale gast was uitgenodigd, omschreef ‘Middle
Indonesia’ als een ambitieus en inspirerend concept. Aan het slot van de
conferentie opende vicepresident van de KNAW prof.dr. Jos van der Meer in het
Museum Volkenkunde in Leiden een fototentoonstelling over ‘Middle Indonesia’,
gemaakt door de Amerikaanse gastonderzoeker Chris Brown (zie kader).
Het door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
(NWO) gesubsidieerde onderzoek ‘A History of 20th-Century Suriname’ werd
in juni officieel afgesloten. In mei werd een kleine internationale workshop
gehouden waar de onderzoeksresultaten in een Caraïbische context werden
besproken met de onderzoekers Anouk de Koning en Hebe Verrest en
projectleider Rosemarijn Hoefte, die een afsluitende monografie schrijft.
Omdat het in 2010 honderdtwintig jaar geleden was dat de eerste Javaanse
arbeidsmigranten in Suriname arriveerden, werd een door het Ministerie
van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) gesubsidieerd pilot project
uitgevoerd over Javaanse migratie en erfgoedvorming in Suriname, Indonesië
en Nederland. Onder leiding van Rosemarijn Hoefte heeft het KITLV in
samenwerking met partners in Nederland (Stichting Herdenking Javaanse
Immigratie, STICHJI), Suriname (Vereniging Herdenking Javaanse
Immigratie, VHJI) en Indonesië (Lembaga Ilmu
Pengetahuan Indonesia, LIPI) meer dan vijftig
mondelinge geschiedenissen verzameld. Op 27
november (Den Haag), 3 december (Paramaribo) en
20 januari 2011 (Jakarta) werden de resultaten in de
vorm van een website (www.javanenindiaspora.nl)
en het boek Migratie en cultureel erfgoed; Verhalen
van Javanen in Suriname, Indonesië en Nederland
gepresenteerd.
Rosemarijn Hoefte overhandigt tijdens de boekpresentatie een eerste exemplaar van Migratie en
cultureel erfgoed aan de locoburgemeester van Den Haag, R. Baldewsingh. Foto Indisch4ever.
Migratie en cultureel erfgoed;
Verhalen van Javanen in
Suriname, Indonesië en
Nederland. Dit boek belicht
de unieke geschiedenis van
Surinaams-Javaanse migranten,
die vaak twee of drie keer van
continent zijn verhuisd.
Website: www.javanenindiaspora.nl
KITLV | JAARVERSLAG 2010
9

Nieuwe projecten
In juli 2010 ging het nieuwe project ‘Articulating Modernity: The Making of
Popular Music in 20th Century Southeast Asia and the Rise of New Audiences’
van start. Het wordt door NWO gefinancierd en in samenwerking met
het Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD) en het
departement Antropologie van de Universiteit Leiden uitgevoerd. Het project kijkt
naar de wijze waarop populaire muziek in Zuidoost-Azië vorm heeft gegeven
aan ideeën over moderniteit die ook tot uiting komen in nieuwe levensstijlen.
Grammofoonplaten, cassettes en videoclips vormen een belangrijk bestanddeel
van het onderzoeksmateriaal waarvan het KITLV een nieuwe collectie zal
aanleggen. Bart Barendregt, die namens het KITLV het project coördineert, was in
juli en augustus visiting fellow aan de Universitas Kebangsaan Malaysia, één van
de internationale partners in het project. Hij deed hier onderzoek voor zijn boek
over ‘nasyid boy bands’ gerelateerd aan twee grote sociale bewegingen; de Arqamgroep
die sinds 1994 in Maleisië verboden is en de hedendaagse Indonesische
PKS, die beiden islamitische pop en technologie gebruiken om het moderne te
benadrukken. Peter Keppy, medecoördinator van het project en verbonden aan
het NIOD, deed onderzoek in Singapore en Indonesië naar vroege jazz, krontjong
en Hawaii-muziek, en in het bijzonder de Euraziatische pioniers die dit soort
muziek met nieuwe technologie modern maakten. Buni Yani zal als assistent-inopleiding
(AIO) een vergelijkend onderzoek doen naar de opkomst en neergang
van rock and roll in de jaren zestig in Jakarta en Manila. Naast een TV-special voor
het wetenschapsjournaal werd een groot aantal presentaties gegeven in zowel
binnen- als buitenland (China, Maleisië, Indonesië) om het project op de kaart
te zetten. Het laatste deel van 2010 is gebruikt voor de voorbereiding van een
eerste grote workshop (‘And the Beat Goes On’) die begin januari bij het KITLV in
Jakarta plaatsvindt. Dit ‘kick-off event’ is een eerste aanzet tot het smeden van een
groot internationaal netwerk dat zich met muziek en populaire geschiedenis in
Zuidoost-Azië zal bezighouden.
10 KITLV | JAARVERSLAG 2010

Lopende projecten
‘Tracking Development in Southeast Asia and Sub-Saharan Africa’ dat
door het Ministerie van Buitenlandse Zaken wordt gefinancierd en in
samenwerking met het Afrika Studiecentrum (ASC) en vele internationale
partners wordt uitgevoerd, zal in 2011 worden afgerond (zie kader).
KITLV doet mee met een groot onderzoek over biobrandstof in Indonesië,
‘Agriculture Beyond Food’ dat door de KNAW en NWO wordt gefinancierd.
Het deelonderzoek naar de levensvatbaarheid van het gewas jatropha als
toekomstige bron van biobrandstof, waar het KITLV aan deelneemt, wordt
gecoördineerd door het Van Vollenhoveninstituut (VVI). Suraya Afiff zal als
postdoc vanuit het KITLV een bijdrage aan dit onderzoek leveren.
Het KITLV neemt ook deel aan het project ‘Sites-Bodies-Stories’, dat deel
uitmaakt van het NWO-programma ‘Culturele Dynamiek’ en waarvan de
Vrije Universiteit in Amsterdam penvoerder is. Marieke Bloembergen is
met Martijn Eickhoff (NIOD) verantwoordelijk voor het onderzoek naar
archeologische vindplaatsen en de dynamiek van erfgoedvorming in koloniaal
en postkoloniaal Indonesië. In dat kader vervolgde zij haar onderzoek in
Nederland en Indonesië, nam zij deel aan conferenties in Yogyakarta,
Leiden en Berlijn en gaf zij een lezing in Keulen. In 2010 begon zij ook (met
Eickhoff) aan een samenwerkingsproject met Erik Willems (Jobfilms) voor de
ontwikkeling van een film over (post)koloniale archeologie in Indonesië. Met
Eickhoff verzorgde zij begin 2010 een masterclass ‘Archaeological sites and
Heritage Performances’ voor studenten archeologie en geschiedenis van de
Universitas Gadjah Mada (UGM) in Yogyakarta. Zij was tevens co-organisator
van het Jaarcongres van het Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap
met als thema ‘A New Dutch Imperial History: Connecting Dutch and
Overseas Histories’ dat in oktober in Den Haag werd gehouden.
In het kader van haar onderzoek naar politie en veiligheid in (post)koloniaal
Indonesië organiseerde Bloembergen samen met GERN (Groupe Européen
de Recherches sur les Normativités) en de Katholieke Universiteit
Leuven op het KITLV de workshop ‘Policing, Surveillance and Political
Transformations in the (former) Dutch and Belgium Empires’.
Het project ‘De Geschiedenis van de Politie in Suriname, de Nederlandse
Antillen en Aruba’ zal in 2011 worden afgesloten. De beide onderzoekers,
Aart Broek en Ellen Klinkers, werkten verder aan de publicatie van een boek.
In het kader van het programma ‘Dutch Atlantic Connections’ dat door
NWO wordt gefinancierd en door Gert Oostindie wordt geleid werd in juni
op het KITLV een besloten internationaal seminar gehouden over Curaçao in
de tijd van de Amerikaanse, Haïtiaanse en Latijns-Amerikaanse revoluties.
Ook het onderzoek naar de ‘De ontmanteling van de Nederlandse Antillen’
werd voortgezet. Om de grote hoeveelheid archivalia op het Ministerie
van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voldoende te kunnen
verwerken maakte het ministerie extra middelen vrij om onderzoekster
Annika Ockhorst een half jaar langer te laten werken. Onderzoekers
Inge Klinkers en Gert Oostindie schreven de eerste teksten, die door de
begeleidingscommissie positief werden beoordeeld. Voltooiing van het boek
over de ontmanteling van de Nederlandse Antillen en de herstructurering
van het Koninkrijk der Nederlanden is voorzien voor september 2011.
In het kader van onderzoek naar postkoloniale migraties begon Fridus
Steijlen met het schijven van een monografie over georganiseerd Indisch
Nederland en werkte hij samen met Gert Oostindie en Henk Schulte
Nordholt aan een publicatie over (post)koloniale monumenten
in Nederland.
KITLV | JAARVERSLAG 2010
11

12 KITLV | JAARVERSLAG 2010
Interview door het ‘Recording
the Future’ team op straat.
Foto Fridus Steijlen.

In 2010 werd met opnames in Ternate en Surabaya de tweede vierjarige
cyclus van ‘Recording the Future’ afgerond. Daarmee zijn alle acht lokaties
nu tweemaal bezocht. Speciale aandacht was er dit jaar voor lokale radio en
televisie en voor rechtbanken. In het verslagjaar is verder gegaan met de
uitbreiding van het team door toevoeging van een interviewster.
De documentaire ‘Don’t Forget to Remember Me’ is sinds december te zien
op het online filmfestival ‘Culture Unplugged’. De nieuwe documentaire
Performances of authority werd in 2010 afgerond na enkele proefvertoningen
in Leiden en Yogyakarta.
Om kosten te besparen wordt het aantal uren dat gefilmd wordt teruggebracht.
Tevens zal er na elke cyclus van vier jaar, een jaar niet gefilmd worden om
extra aandacht te geven aan de inhoudelijke verdieping van het project.
Om de collectie voor gebruikers beter te ontsluiten is in 2010 verder
gewerkt aan de ontwikkeling van ‘Virtueel Indonesië’. Aan het einde van het
verslagjaar was een prototype gereed en getest. Deze zal in 2011 in gebruik
worden genomen.
KITLV | JAARVERSLAG 2010
13

Individueel onderzoek stafleden
Er wordt ook individueel onderzoek verricht. Peter Boomgaard werkte een
deel van het jaar in de Biblioteca Nacional te Madrid en in de bibliotheek van
het klooster-paleis El Escorial aan zijn onderzoek naar de geschiedenis van
de bossen van Java. Zijn boek over dat onderwerp wordt in 2011 afgerond.
In het verslagjaar organiseerde hij het panel ‘Conquest and Demography’
voor het 21st International Congress of Historical Sciences, eind augustus
te Amsterdam, met papers over Europa, Indonesië en de Filippijnen. In
het kader van het ‘Early Modern History of Southeast Asia’-fellowship van
het KITLV kwam Ruth de Llobet naar het Instituut, om te werken aan de
boekversie van haar proefschrift, over de rol van de ‘criollos’ van rond 1800 in
de vorming van het Filippijns nationalisme.
Geassisteerd door Anna Kruip werkte Frank Okker door aan zijn biografie van
Rouffaer. Beiden verzorgden diverse presentaties en lezingen.
Roger Tol name deel aan de conferentie ‘Revisiting the Work of Renward
Brandstetter’ met een paper over de Buginese studies van deze Zwitserse
linguïst. Hij verzorgde de wetenschappelijke bijdrage ten behoeve van de
nominatie van La Galigo als UNESCO’s Memory of the World. Daarnaast
continueerde hij zijn onderzoek naar de door W.F.J. van Lakerveld
bijeengebrachte verzameling Buginese handschriften in de Perpustakaan
Nasional Republik Indonesia.
Harry Poeze presenteerde in het najaar het derde deel van de Indonesische
vertaling van zijn Verguisd en vergeten, over Tan Malaka’s rol tijdens de
Indonesische Revolutie, tijdens een tournee over Java. De belangstelling
hiervoor was groot, zowel in aantallen toehoorders, als bij de schrijvende pers,
radio en televisie. Hij zette zijn werk voort aan een publicatie over de het
politieke lied in Indonesië tot 1965, die in 2011, begeleid door twee CD’s, zal
verschijnen.
Kees van Dijk werkte verder aan zijn studie over de rivaliteit van de
wereldmachten in Azië en de Stille Oceaan tussen 1870 en 1914.
Eind 2010 voltooide Gerard Termorshuizen het tweede afsluitende deel
van zijn Indische persgeschiedenis. Het boek, onder de titel Realisten en
reactionairen; De geschiedenis van de Indisch-Nederlandse pers, 1905-1942
wordt eind mei 2011 gepresenteerd.
14 KITLV | JAARVERSLAG 2010

DIALOOG
Op dinsdag 19 januari 2010 was het elf jaar geleden dat een
relletje uitbrak in Ambon tussen christelijke en islamitische
jongens op een busstation. Dit relletje zou zich uitbreiden tot
een drie jaar durende lokale burgeroorlog. Duizenden kwamen
om in tijdens het ongekende geweld dat dit mooie eiland trof.
In februari 2002 werd een vredesakkoord ondertekend, en
de stad is nu grotendeels herbouwd. Maar aan de verwerking
van het verleden is nog maar weinig gedaan. Veel mensen
zien het als gevaarlijk om ‘oude wonde’ te openen. Velen
geven er de voorkeur aan om het geweld te zien als een kwaad
dat van buiten op het eiland neerdaalde en deinzen er voor
terug hun eigen rol in het conflict te overdenken. Toch is het
van belang om kritisch terug te kijken naar de wijze waarop
deze burgeroorlog zich ontwikkelde. Daarom namen KITLV
en de Lembaga Antar-Iman, een islamitische-christelijke
groep in Ambon die zich inzet voor dialoog, het initiatief
voor een besloten seminar waarop het verleden zou worden
gesproken. De deelnemers hadden het boek Small town wars
van Gerry van Klinken in het Indonesisch gelezen en de
bijeenkomst voldeed aan een duidelijke behoefte. Omlijst door
Ambonese muziek, werden ontroerende verhalen verteld en
het voornemen geuit om gezamenlijk een geschiedenis van de
oorlogservaringen te schrijven.
Op het spandoek van het seminar is te lezen: Terugblik elf jaar (sinds het begin van het) conflict in de Molukken. ‘De spirit
van “ale rasa beta rasa” (“wat jij voelt, voel ik ook”; medeleven, saamhorigheid, gemeenschapszin) zorgt voor een beter
Molukken’. Foto Helene van Klinken.
KITLV | JAARVERSLAG 2010
15

IN SEARCH OF MIDDLE INDONESIA
Het onderzoeksprogramma ‘In Search of Middle Indonesia’ gaat over
middenklassen en jeugd in provinciesteden. In de slotconferentie van
27-29 september presenteerden vijf PhD-kandidaten en tien postdoctorale
onderzoekers aspecten van hun werk. De bekende econome Barbara
Harriss-White van Oxford University nam uitgebreid deel aan de
besprekingen. Zij vond ‘Middle Indonesia ‘een groots begrip, moeilijk te
definiëren, maar tegelijkertijd inspirerend vanwege zijn verenigende blik
op het complexe maatschappelijke middenveld in een ontwikkelingsland.
Op de laatste middag opende KNAW-vicevoorzitter Jos van der Meer in
het Museum Volkenkunde in Leiden de schitterende fototentoonstelling
‘Sighting Middle Indonesia’, gemaakt door onze Amerikaanse
gastonderzoeker Chris Brown. Van der Meer vroeg zich af hoe de bevlogen
humanist Multatuli, wiens boek Max Havelaar honderdvijftig jaar
geleden verscheen, zou reageren op deze nieuwe visie over Indonesië. De
fototentoonstelling is momenteel te zien op het KITLV en online via www.
tinyurl.com/sightingthemiddle.
‘In Search of Middle Indonesia’ was in 2010 het KITLV
onderzoeksprogramma met de meeste publicaties. Eén daarvan was de
bundel The state and illegality in Indonesia, geredigeerd door Ed Aspinall
en Gerry van Klinken, en uitgegeven door KITLV Press als zijn eerste open
access boek. De KNAW, die ‘In Search of Middle Indonesia’ financiert,
stemde in met een verlenging tot eind 2011, binnen de huidige begroting. Dit
moet het mogelijk maken om alle PhD-studenten en lopende boekprojecten
Pontianak: op de nachtmarkt laat de lokale schoenzolenverkoper een
tatoeage zetten. Foto Chris Brown.
met succes af te ronden. Naast de dissertaties verschijnen monografieën
van Noorhaidi Hasan over ‘Public Islam’, van Gerry van Klinken over ‘The
makings of Middle Indonesia’ (een geschiedenis van Kupang 1930-1970),
een fotoboek van Chris Brown, en een bundel met de titel In search of
Middle Indonesia, onder redactie door Gerry van Klinken en Chris Brown.
16 KITLV | JAARVERSLAG 2010

Ternate: een ballonnenverkoper
op het busstation. Foto Chris
Brown.
KITLV | JAARVERSLAG 2010
17

TRACKING DEVELOPMENT IN SOUTHEAST ASIA AND
SUB-SAHARAN AFRICA
‘Tracking Development’ is een internationaal, multidisciplinair
onderzoeksproject, volledig gefinancierd door het Ministerie van
Buitenlandse Zaken, dat ernaar streeft om praktische beleidslessen
voor ontwikkelingssamenwerking te trekken uit een vergelijkende
analyse van Aziatische successen en Afrikaanse mislukkingen op het
gebied van armoedevermindering. Het project wordt gezamenlijk
gecoördineerd door David Henley en Jan Kees van Donge van het
African Studies Centre (ASC). Het project is gestart in 2006 en loopt
tot eind 2011. In 2010 hebben vier PhD-studenten en een tiental senior
researchers uit tien verschillende landen aan het project meegewerkt.
In februari 2010 werd een open competitie gestart waarin een
aanzienlijk geldbedrag werd geboden aan degene die de belangrijkste
voorlopige conclusie van het ‘Tracking Development’-onderzoek tot
dan toe overtuigend kon ontkrachten. Deze conclusie luidde dat de
drie noodzakelijke (en gecombineerd, voldoende) voorwaarden voor
duurzame armoedevermindering zijn 1. macro-economische stabiliteit,
2. economische vrijheid voor kleine boeren, en 3. grote openbare
uitgaven aan de infrastructuur van het platteland en aan verbetering
van de productiviteit van de kleine boerenlandbouw. Ondanks enkele
serieuze inzendingen is de falsificatieprijs niet uitgereikt. Daarop
volgend ‘Tracking Development’-onderzoek heeft zich geconcentreerd
op het identificeren van de politieke omstandigheden die ertoe leiden
dat de drie noodzakelijke beleidskeuzes worden gemaakt. In mei werd
de derde conferentie van het project gehouden in Kuala Lumpur,
Maleisië. In september, oktober en november werden de resultaten
van het project gepresenteerd tijdens internationale ontmoetingen in
het Groot-Brittannië, Frankrijk en Zuid-Afrika en werd samenwerking
overeengekomen met het ‘Africa Power and Politics’-programma van
het Britse Overseas Development Institute. In december werd de eerste
grote ‘Tracking Development’ publicatie, een reeks van vijf gerelateerde
artikelen die individueel of gezamenlijk geschreven zijn door in totaal zes
projectmedewerkers, geaccepteerd voor publicatie als een speciale uitgave
van het tijdschrift Development Policy Review.
18 KITLV | JAARVERSLAG 2010

KITLV | JAARVERSLAG 2010
19

UITGEVERIJ
In het verslagjaar werd de KITLV Uitgeverij gereorganiseerd met het doel de
kwaliteit en financiële efficiency te vergroten. De organisatiestructuur werd
flexibeler ingericht, om goedkoper en sneller te kunnen werken. De formatie
van de afdeling kromp van 6,7 fte tot 3,4 fte. Voortaan zal voornamelijk
met ‘freelance’ personeel worden gewerkt. In de loop van het jaar werden
de dienstverbanden van Rita DeCoursey, Marjan Groen en Bregtje Knaap
beëindigd. Het gevolg is dat het aantal vaste redacteuren is teruggebracht naar
1,6 fte. Per 1 juli werd Rosemarijn Hoefte hoofd van de afdeling. Harry Poeze
bleef aan de Uitgeverij verbonden als ‘senior publisher’. Tom van den Berge
keerde op 1 juni terug van studieverlof.
In 2010 werden twee uitverkochte titels voor het eerst via Printing on Demand
(PoD) aangeboden: Henk Schulte Nordholt, The spell of power; A history
of Balinese politics, 1650-1940 en Sarah Weiss, Listening to an earlier Java;
Aesthetics, gender, and the music of wayang in Central Java). Ook werden
twee in 2010 verschenen boeken in de Open Access Publishing in European
Networks (OAPEN) Library geplaatst: Jan Pouwer, Gender, ritual and social
formation in West Papua; A configurational analysis comparing Kamoro
and Asmat en Herman Burgers, De garoeda en de ooievaar; Indonesië van
koloniale tot nationale staat. Deze digitale bibliotheek neemt uitsluitend
academische boeken op waarvan de wetenschappelijke waarde is gewaarborgd
door middel van ‘peer review’. Publicaties in de OAPEN-library zijn gratis te
downloaden, maar het blijft natuurlijk ook mogelijk om papieren exemplaren
te kopen. Naar verwachting zal de zichtbaarheid en het gebruik van titels door
Open Access Publishing duidelijk toenemen.
Dat Open Access tot een groter gebruik leidt, is zichtbaar in het aantal
downloads van de OA gepubliceerde tijdschriften Bijdragen tot de Taal-, Landen
Volkenkunde (BKI) en de Nieuwe West-Indische Gids / New West Indian
Guide (NWIG). Het totale aantal downloads voor de BKI steeg van 74.092
in 2009 tot 103.764 in 2010, voor de NWIG van 23.411 in 2009 tot 75.848
in 2010. Per 1 januari 2011 zullen beide tijdschriften in hun geheel als OA
worden gepubliceerd en zal de ‘moving wall’, die de laatste twee jaargangen
alleen voor abonnees beschikbaar maakte, worden verwijderd.
Er werden in totaal zeventien titels gepubliceerd in Leiden en twaalf in Jakarta.
Van de Leidse publicaties waren er drie coproducties met uitgeverijen in
Singapore, Indonesië en Nederland. In samenwerking met het NIOD werd in
de serie ‘Indonesia across Orders’ Freek Colombijns Under construction; The
politics of urban space and housing during the decolonization of Indonesia,
1930-1960 uitgegeven.
Internationaal was de Uitgeverij vertegenwoordigd op de Frankfurter
Buchmesse en de congressen van de Association of Asian Studies (AAS)
in Philadelphia en de European Association for South East Asia Studies
(EuroSEAS) in Göteborg. Het verband van not-for-profit wetenschappelijke
uitgevers van boeken over Zuidoost-Azië APSEA (Academic Publishers on
Southeast Asia) werd uitgebreid met University of Ohio Press en Hongkong
University Press.
20 KITLV | JAARVERSLAG 2010

KENNISCENTRUM CARAÏBISCHE STUDIES
Het Kenniscentrum Caraïbische Studies coördineert de Caraïbische activiteiten
binnen het KITLV. In 2010 was het KITLV rechtstreeks betrokken bij het
onderzoek, het schrijven, de productie en de presentatie van een boek en een
website over Javaanse migratie en erfgoedvorming in Suriname, Indonesië en
Nederland (zie het onderdeel Onderzoek voor meer informatie).
In de Caribbean Series werd het boek Creole Jews; Negotiating community
in colonial Suriname van Wieke Vink gepubliceerd. Dit boek is gebaseerd op
Vinks dissertatie waarvoor zij in 2009 de Preamium Erasmianum kreeg.
De New West Indian Guide/Nieuwe West-Indische Gids (NWIG) werd
voortgezet met jaargang 84, gepubliceerd in twee delen. Tot 1 juli fungeerde
Gert Oostindie als managing editor, na terugkeer van haar sabbatical nam
Rosemarijn Hoefte deze taak weer op zich. Hanneke Spruijt-Teunissen keerde
in augustus terug van zwangerschapsverlof; tijdens deze periode nam Gina
Rozario haar taken als redactiesecretaris en redacteur over. Van Oso: Tijdschrift
voor Surinamistiek en het Caraïbisch gebied verscheen jaargang 29 in twee
delen. Het traditionele themanummer was dit jaar gewijd aan het feit dat
vijfenzeventig jaar geleden Wij slaven van Suriname van Anton de Kom werd
gepubliceerd. Tijdens de eerste helft van het jaar werd Hoefte als eindredacteur
vervangen door Wim Hoogbergen en Hans Ramsoedh.
Aan de 24e interuniversitaire cursus Caraïbistiek namen 33 cursisten deel.
Zeventien docenten van verschillende universiteiten en instellingen, onder wie
Hoefte en Oostindie, verzorgden colleges. Het slotcollege werd gegeven door
Wayne Modest (Horniman Museum, Londen) over ‘Museums, objects, and
Caribbean identities’. Irene Rolfes was cursuscoördinator.
Rolfes bezocht de veertigste conferentie van ACURIL (Association
of Caribbean University, Research and Institutional Libraries) in de
Dominicaanse Republiek. Thema van de conferentie was ‘Innovation and
Informational Impact in the Caribbean; Evidence-based Practice of the Library
and Information Professional’.
KITLV | JAARVERSLAG 2010
21

KITLV-JAKARTA
KITLV-Jakarta verwierf en verwerkte een groot aantal publicaties en
audiovisuele materialen. Er is een succesvol begin gemaakt met de vervanging
van microverfilming door digitalisering inclusief Optical Character
Recognition (OCR). Alle grijze literatuur wordt nu uitsluitend digitaal naar de
Leidse vestiging verzonden. Het aantal eigen publicaties bleef hoog ondanks
de beperkte eigen middelen. De werving voor de Academy Professorship
Indonesia – Life Sciences kostte veel tijd en energie vanwege de twee
oproepen die daarvoor nodig waren.
De acquisitie ten behoeve van de Leidse hoofdvestiging resulteerde in totaal
6.369 titels (5.283 boektitels, 700 tijdschrifttitels en 386 titels van audiovisueel
materiaal). De acquisitie ten behoeve van de Universiteitsbibliotheek te
Leiden, het Van Vollenhoven Instituut, de Australian National University
en Monash University werd voortgezet. Daarbij werden de dagelijkse
digitalisering van een aantal televisieprogramma’s en het omvangrijke
verfilmingprogramma van landelijke en regionale dagbladen gecontinueerd.
De microfichering van grijze literatuur werd gestopt en vervangen door
digitalisering. Met Indonesische en andere partijen zijn gesprekken gaande
over de digitalisering van dagbladen. Er zijn geen technische problemen, maar
wel dient er duidelijkheid te bestaan over Indonesische auteursrechtelijke
aangelegenheden.
De samenwerking met de National Library of Australia en de Library of
Congress is geïntensiveerd op het gebied van acquisitie, prijsvergelijking en
andere praktische zaken. Regelmatig vindt er gezamenlijk overleg plaats van
de betrokken catalografen. Alle betrokkenen ervaren dit als zeer nuttig.
22 KITLV | JAARVERSLAG 2010

Door KITLV-Jakarta werden in samenwerking met lokale uitgevers dertien
nieuwe titels geproduceerd. Een aantal daarvan werd uitgebreid gepresenteerd
en bediscussieerd. In het bijzonder de evenementen rondom de presentaties
van de nieuwe Seri Sosio-Legal Indonesia, Muridan Widjojo’s Papua Road
Map, het derde deel van de vertaling van Harry Poeze’s biografie van Tan
Malaka, en de bundel essays Adat dalam politik Indonesia trokken veel
belangstelling, ook in de media.
Het door de KNAW en de Indonesische Academie van Wetenschappen
geïnitieerde programma ‘Academy Professorship Indonesia’(API) verliep
voorspoedig. KITLV-Jakarta voert voor dit programma het secretariaat. Prof.
dr. Yunita Winarto continueerde haar werkzaamheden als Academy Professor
aan de gastuniversiteit Universitas Indonesia. Voor de tweede leerstoel,
op het gebied van de levenswetenschappen, werden twee omvangrijke en
arbeidsintensieve oproepen verzorgd.
Zoals gebruikelijk was een deel van de onderzoeksactiviteiten facilitair ten
behoeve van de Leidse onderzoekafdeling en de programma’s van de KNAW
(Scientific Programme Netherlands-Indonesia, SPIN en API). Tol nam deel
aan het audiovisuele project ‘Recording the Future’ in Ternate en Surabaya.
Daarnaast continueerde hij zijn onderzoek naar Buginese handschriften in
de Nationale Bibliotheek van Indonesië. Daarover publiceerde hij, verzorgde
lezingen en nam deel aan congressen. Hij bleef als consultant betrokken bij
het UNESCO-programma ‘Memory of the World’ aangaande de kandidatuur
van het Buginese werk La Galigo.
In samenwerking met onder andere het Asia Research Institute bleef KITLV-
Jakarta nauw betrokken bij het in Banda Aceh gevestigde Aceh International
Social Research Centre.
KITLV-Jakarta was betrokken bij de organisatie van diverse nationale en
internationale conferenties en workshops: de manifestatie ‘Javasranang’ in
Yogyakarta en Semarang, de conferentie over Indonesische manuscripten
in Surakarta, ‘40 Jaar Studie Nederlands in Indonesië te Depok’, en de
conferentie over orale tradities in Pangkalpinang.
KITLV-Jakarta heeft een eigen server die idealiter wordt gemonitord
vanuit Leiden. De internetsnelheid blijft echter problematisch. Alle lokale
programmatuur is gemoderniseerd of gemigreerd naar Windows.
KITLV | JAARVERSLAG 2010
23

VERENIGING KITLV
Rond honderddertig personen bezochten op 19 mei de jaarlijkse Algemene
Ledenvergadering (ALV) en de lezingenmiddag in Museum Volkenkunde te
Leiden. Op voorstel van de kascommissie, bestaande uit Adriaan Bedner en
Andreas Weber, werd op grond van het financiële jaarverslag over 2010 acquit en
décharge verleend aan de penningmeester voor het financiële beheer gedurende
dat jaar. De succesvolle en druk bezochte lezingenmiddag was de afsluiting van
een internationaal symposium op het KITLV over muzikale ontmoetingen tussen
Indonesië en Nederland. Indonesische en Nederlandse musici en componisten
hebben elkaar in de loop der tijd beïnvloed, zowel in Nederland als Indonesië.
Enkele voorbeelden uit het muzieklandschap dat daaruit is ontstaan werden op
19 mei gepresenteerd en omlijst met muzikale optredens.
Naast de ALV organiseerde het bestuur ook andere activiteiten: op 22 januari
vond een lezingenmiddag met het thema kunst plaats in het Tropenmuseum.
Na afloop mochten de aanwezigen de tentoonstelling ‘De Dono Code’ van
de Indonesische kunstenaar Heri Dono en het werk van Marcel Pinas,
een kunstenaar van Marron-afkomst, bewonderen. Op 15 oktober werd in
het kader van het KITLV-onderzoeksprogramma ‘Tracking Development’
de lezingenmiddag ‘Shared Growth: Indonesia as a Development Model’
georganiseerd. In begin december gaf erelid Thee Kian Wie een druk bezochte
lezing over zijn persoonlijke herinneringen aan het Indonesië van de jaren vijftig
en zestig.
De Vereniging leverde een financiële bijdrage aan het symposium ‘Musical
Encounters ‘ in mei en aan activiteiten van KITLV-Jakarta, onder andere voor het
seminar en de tentoonstelling ‘Javasranang’ en de presentatie van de Seri Sosio-
Legal Indonesia (4 delen).
Daarnaast werd met geld uit het acquisitiefonds van de Vereniging een publicatie
uit 1786 over Pierre Poivre en de pepercultuur en een collectie ingekleurde
fotoglasplaten van Woodbury & Page aangeschaft door de afdeling Collecties.
De in 2009 overleden historica dr. Silvia W. de Groot, bij leven erelid van het
KITLV, heeft bij testament een legaat nagelaten aan het instituut. Het legaat,
bedoeld om studenten of jonge onderzoekers afkomstig uit het Caraïbisch
gebied, bij voorkeur van Marron-afkomst, financieel te ondersteunen bij
de voorbereiding van een wetenschappelijke publicatie in de sfeer van de
geschiedenis of cultuur van de Caraïben, is op een aparte rekening ondergebracht
bij de Vereniging. Het financiële beheer ligt in handen van de penningmeester
van de Vereniging, daarin ondersteund door het hoofd bedrijfsvoering van het
instituut. Over het financieel beheer wordt jaarlijks schriftelijk en zo nodig
mondeling verantwoording afgelegd aan het bestuur van het fonds en het
bestuur van de Vereniging KITLV.
Het Algemeen Bestuur vergaderde vier keer: op 12 maart, 10 juni, 24 september
en 10 december. Het Dagelijks bestuur vergaderde ook vier keer: op 1 maart, 10
mei, 9 september en 2 december.
Het ledenaantal nam in het verslagjaar af van 1230 naar 1175. Van de Bijdragen
liep het abonneebestand terug van 469 naar 355. Het aantal abonnees van de
NWIG daalde van 146 naar 129. Het aantal digitale leden nam toe van 332 naar
396. Het aantal Indonesische leden steeg van 283 naar 295.
Ereleden
Aan het einde van het verslagjaar telde de Vereniging tien ereleden. De twee
nieuw benoemde ereleden prof.dr. M. Ricklefs en prof.dr. R. Schefold ontvingen
de KITLV-erepenning. De tien ereleden zijn prof.dr. Taufik Abdullah, prof.dr.
H.J.M. Claessen, dr. Thee Kian Wie, prof.dr. Richard Price, mw. prof.dr. Sally
Price, prof.dr. M. Ricklefs, prof.dr. R. Schefold, prof.dr. J.W. Schoorl, mw. prof.
dr. H.A. Sutherland en prof.dr. A. Teeuw.
24 KITLV | JAARVERSLAG 2010

Bestuur
In het verslagjaar was het bestuur als volgt samengesteld: prof.dr. P.J.M.
Nas (voorzitter), dr. H.M.C. de Jonge (vicevoorzitter), dr. J.Th. Lindblad
(penningmeester), mw. dr. J. Bakels, mw. dr. A. Bijnaar, mw. drs. E. Bogaerts,
prof.dr. M.M. van Bruinessen, dr. F. Colombijn, mw. dr. E. Captain, mw. dr.
R. Jaffe, mw. drs. M. Plomp en drs. P. Westerkamp. Secretaris was mw. drs. Y.
Siegers-Samaniri.
Tijdens de Algemene Ledenvergadering trad prof.dr. M.M. van Bruinessen na
vier jaar af. Nieuw verkozen werden mw. dr. J. Bakels en mw. dr. E. Captain.
Activiteitencommissie
In 2010 bestond de commissie uit de volgende bestuursleden: dr. F.
Colombijn (voorzitter), mw. dr. A. Bijnaar, mw. drs. E. Bogaerts, mw. dr.
R. Jaffe, prof.dr. P.J.M. Nas, mw. drs. M. Plomp en drs. P. Westerkamp.
Secretaris was mw. drs. Y. Siegers-Samaniri.
Roger Tol (links), directeur KITLV-Jakarta, overhandigt de erepenning in Jakarta aan nieuw erelid Merle Ricklefs
(rechts). In het midden erelid Thee Kian Wie.
KITLV | JAARVERSLAG 2010
25

BIJLAGE 1 LIJST VAN SCHENKERS
Personen die in 2010 publicaties hebben geschonken aan het KITLV
S.E. Aalten, N. Adib, R.A. Aimah, M. Alberti Palmer, M. Aleida, F. van
Anrooij, I.D. Ardjo, F.M. Arntz, A.R. Asba, M. As’ad, I.S. Asyiah, B.T. Atmaja
namens familie Ngaliman, T.C.M. Aziz, R. Baay, Z. Baba, H.Ch. Bangun,
L.S. Basarshah, P. Basundoro, M.H. Basya, G. Batson, J.E.F. ter Beek, O.
Beekwin, W.G.M. Beumer, M. van Bommel, P. Boomgaard, H. Borkent, E.
Braches, C. Brakel-Papenhuijzen, F. Brinkgreve, J.Th. Broekhuijse, A. Broek,
T. Broos, A. de Bruyne, E. Budianta, J.N.F.M. à Campo, A.B. Djelantik, M.
Duijker, R.S. Duin, R.M. Dumas, G. Eliraz, A. Elvian, J. Erkelens, M. Fanani,
R. Greve, J. van Griethuysen, E. Groeneveld, R.E. Groenewald, L. Hafidzah,
M. Hartog, R. Heringa, H.I.R. Hinzler, R. Höfte, N.A. van Horn, A.N. Huda,
A. Huijzer, R. Idria, G. Jones, E. Imanjaya, L. Jayaningsih, I. Junaedi, Th.
Kamsma, N. Kaptein, D. Karim, B. Kartaredjasa namens familie Bagong
Kussudiardja, M. van Kempen, A. van der Klaauw, G. van Klinken, W.
Klooster, Koderi, L. Kodijat-Marzoeki, J. Korbee, W. Kumorotomo, Kusmana,
A.J. Lansen, C. Lay, A. van der Lem, A. Leussink, W. Liotohe, L. Louter, I.P.
Lukman, A.A. Lutter, K. Maaswinkel, Maghfiroh, P.S. Mancebo Bautista, N.
Manda, S. Margana, D.W.R. Mastuti, Moehkardi, W. van der Molen, D.C.
Moreton, M. Mous, N. Musda, S. Naafs, P.J.M. Nas, C. Nef Saluz, H. Neus,
Nguyen Tuan Anh, A.F. van Nierop-Lange, B. Nugroho, K. Ono, G. Oostindie,
A. Parsidi, A. Pauwelussen, P.L. Perez, T.S. Pinang, A. Ploeg, M. Plomp,
H.A. Poeze, H. Pols, L.M. Pols-Kalthoff, Z.H. Prasojo, S.S. Pringgobroto,
H. Pronk, J. Puspawati, D. Putra, C.M. Rodermond-Snabilié, J.A.G.M. van
Rosmalen, A. Sambodja, A.V.M. Samson, S. Santoso, A. Savirani, K. Schmidt,
K. Schoeman, H.G. Schulte Nordholt, B. Siahaan, D. Simandjuntak, J.D.
Simons-van Veen, S. Sinar, T.S. Sinar, R. Sindhunata, M. Sirait, G. van der
Sluis, R.B. Soedarsono, B. Soegiharto, R.A.G. Soekatno, K. Steenbrink, H.
Steinhauer, F. Steijlen, A. van Stipriaan, R. Storm, D. Stuart-Fox, K. Sukardi,
J.T.S. Sumantyo, H. Suroto, A. Sutarto, A. Tantowi, G.P.A. Termorshuizen,
B.J. Terwiel, S. Tjandra, R. Tjoe Nij, K.S. Toer, I. Tokoro, R.G. Tol, J.
Tondowidjojo, A. Twikromo, P.J.C. Verhoeven, A. Vermeulen, H. Verrest,
E. Versteeg, H.H. Wahyukismoyo, A. van der Wal, K. Wallaart, H. Warnk,
Wasino, K. Wellen, A. Widaningrum, T. Wignesan, U.N. Winardi, F. Winklaar
Domacassé, I.N. Yudha, I. Yunizar, A.O. Zakharov, T. Zecevic-Boulogne.
26 KITLV | JAARVERSLAG 2010

Instellingen die in 2010 publicaties hebben geschonken aan het KITLV
ABN AMRO, Historisch Archief, Weesp; Antiquariaat Minerva, Den Haag;
Anton de Kom Universiteit, Paramaribo; Ardhanary Institute, Jakarta; ARTI,
Jakarta; Arus Pelangi, Jakarta; Asian Development Bank, Manila; Badan
Riset Kelautan dan Perikanan, Departemen Kelautan dan Perikanan, Jakarta;
Balai Arkeologi Medan, Medan; Balai Arkeologi Yogya, Yogyakarta; Balai
Kajian Jaranitra Banda Aceh, Banda Aceh; Balai Pelestarian Sejarah dan
Nilai Tradisional Tanjungpinang, Tanjungpinang; Balai Penelitian Bahasa,
Jakarta; Berkeley Books, Singapore; Bhakti News, Jakarta; Biro Humas &
Protokol Mahkamah Konstitusi, Jakarta; Biro Penelitian Sekolah Tinggi
Filsafat Teologi Fajar Timur, Jakarta; BPS Nilai Tradisional NAD, Banda
Aceh; Buletin Tzu Chi, Jakarta; Centre for Southeast Asian Social Studies,
Universitas Gadjah Mada, Yogyakarta; EFEO, Jakarta; ELSAM, Jakarta;
FIB UI, Jakarta; Galeri Nasional Indonesia, Jakarta; Gemeentearchief
Hoogezand-Sappemeer; Habibie Center, Jakarta; Humas FISIP UI, Jakarta;
Imparsial, the Indonesian Human Right Monitor, Jakarta; The Indonesian
Institute, Jakarta; Institut Seni Indonesia Yogyakarta, Yogyakarta; Institute
for Defense Security and Peace Studies, Jakarta; Institute for the History of
European Expansion, Leiden University; Institute of Southeast Asian Studies,
Singapore; The Interseksi Foundation, Jakarta; Kedeputian Bidang Dinamika
Masyarakat, Kementerian Riset dan Teknologi, Jakarta; Kementerian Agama
RI, Jakarta; Koalisi Perempuan Indonesia, Jakarta; Komnas HAM, Jakarta;
Komunitas Salihara, Jakarta; Lembaga Pengabdian Masyarakat Universitas
Muhammadiyah Surakarta; Lembaga Pengabdian Masyarakat Universitas
Muhammadiyah Yogyakarta; Lembaga Pengabdian Masyarakat Universitas
Negeri Yogyakarta;Lingkaran Survei Indonesia, Jakarta; Laboratorium
Sosiologi, Universitas Atma Jaya, Yogyakarta; Lembaga Persemaian Cinta
Kemanusiaan, Salatiga; Library of Congress, Jakarta; Lingkar Pena Publishing
House, Jakarta; LIPI, Jakarta; Maduro Bibliotheek, Curaçao; Majalah
Elshinta, Jakarta; Museum Keramik, Jakarta; Museum Perumusan Naskah
Proklamasi, Jakarta; Museum voor Volkenkunde, Leiden; National Library
Board, Singapore; Padepokan Filosofi dan Pondok Tani Organik Yasnaya
Polyana, Dusun Pesinis, Desa Windujaya Kedungbanteng, Banyumas; Pasca
Sarjana UGM, Yogyakarta; Penerbit Dunia Pustaka Jaya, Jakarta; Penerbit
Lilin, Yogyakarta; Penerbit Universiti Sains Malaysia, Pulau Pinang; PEP LIPI,
Jakarta; Perpustakaan Nasional RI, Jakarta; PMB LIPI, Jakarta; PT. Newmont,
Minahasa; PT. Phoenix Communication, Jakarta; Public Interest Research
and Advocacy Center, Depok; Pusat Bahasa, Jakarta; Pusat Dokumentasi
KITLV | JAARVERSLAG 2010
27

28 KITLV | JAARVERSLAG 2010

Arsitektur, Jakarta; Pusat Leksikologi dan Leksikografi FSUI, Jakarta; Pusat
Penelitian Arkeologi, Jakarta; Pusat Penelitian Pembangunan Pedesaan dan
Kawasan UGM, Yogyakarta; Pusat Studi Asia-pas-UGM, Yogyakarta; Pusat Studi
Hukum & Kebijakan Indonesia, Jakarta; Pusat Studi La Galigo, Makassar; Puslit
Sanata Dharma, Jakarta; Pustaka Larasan, Den Pasar; Rainmaker Publishing
House, Medan; Research Institute for Languages and Cultures of Asia and
Africa, Tokyo; Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie, Den Haag;
Sekretaris Badan Pengkajian dan Pengembangan Kebijakan, Kementerian
Luar Negeri, Jakarta; Setara Institute, Bendungan Hilir; Sidharta Auctioneer,
Jakarta; SKM UGM Bulaksumur, Yogyakarta; Stichting Papua Cultureel
Erfgoed PACE, Utrecht; Svenska Litteratursällskapet i Finland, Helsingfors;
Syarikat Indonesia, Jakarta; Taman Budaya Yogyakarta; The Hague Centre
for Strategic Studies, Den Haag; Theefamilie Archief, Stichting ITFA vd
Hucht, Renkum; Tjroeng: Komunitas Kerontjong, Jakarta; Toyo Bunko, Tokyo;
Uitgeverij Ailantus, Amsterdam; Universala Esperanto-Asocio, Rotterdam;
Universitas HKBP Nommensen, Medan; Universitas Kristen Petra, Surabaya;
Universitas Negeri Jakarta; Universiteit van de Nederlandse Antillen, Curaçao;
Universiteitsbibliotheek Leiden; UPTD Museum La Galigo, Dinas Kebudayaan
dan Kepariwisataan, Pemerintah Propinsi Sulawesi Selatan; Urusan Riset
Ekonomi dan Kebijakan Moneter, Bank Indonesia, Jakarta; The Wahid Institute,
Jakarta; Yayasan BP Basis, Jakarta; Yayasan Forum Adil Sejahtera, Jakarta;
Yayasan Nabil, Jakarta; Yayasan Obor Indonesia, Jakarta.
Personen die in 2010 de verzamelingen van
Bijzondere Collecties met een schenking verrijkten
E. Abraham, J. Angerler, W.K.C. Antheunissen, A.K.C.Q. Baerwaldt,
G. Batson, O.M.E. Beekveld, T. van den Berge, H.J.W.M. Boelaars,
H. Borkent, Mw. Bronsdijk-de Jonge, C. Crow, H. ten Dam, P. Derckx,
Fam. G. Dicker, C. van Dijk, Fam. H. van Dijk, M. van Doorn, W.J. van
der Dussen, M.M. Duyverman, J.L. Frieling, Erven H.J. Hartman, W.
Hoogbergen, Mw. De Jong, M. Jongkind-Voncken, J. Jürgens-Lulofs,
H. van der Kamp, A.H. Klokke, P.M. Kooi-van Egmond, P. Konijn, P.
Kretschmer de Wilde, O.R. de Lange, Fam. A.H. van Nierop-Jager, A.
Noordam, J. Nuijens, L.A. Ocken, Fam. P. Poot, A.E.G. Rietema-Bleulandt van
Oordt, A. Roep Djajasoebrata, Y. van Rooijen-Jungst, A. van Rosmalen,
D. Stuart Fox, J. Vernooij, C. Vos, L. Voûte-Houtman, Mw. Werner,
A. Zwager-Bauduin.
Instellingen die in 2010 de verzamelingen van
Bijzondere Collecties met een schenking verrijkten
Antiquariaat Minerva, Den Haag; Indisch Wetenschappelijk Instituut,
Amsterdam; Instituut Kern, Leiden; Missieprokuur Kapucijnen,
Tilburg; Paters Redemptoristen; Provincialaat Montfortanen, Oirschot;
Universiteit Leiden, Vakgroep Talen en Culturen van Indonesië;
Universiteitsbibliotheek Leiden; Yayasan Pa van der Steur, Jakarta.
KITLV | JAARVERSLAG 2010
29

BIJLAGE 2 OVERZICHT COLLECTIES 2010
GEDRUKTE WERKEN 2010 2009
Catalogisering
Ingevoerde titels in GGC 24.016 25.007
- waarvan boeken/tijdschriften
- waarvan artikelen
17.242
4.040
18.787
4.662
Sasi offline ingelezen (VI) 641 910
Sasi-beschrijvingen (Ldn) 649 918
Indonesisch 472 925
Caraïbisch 1.400 1.864
Totaal titels collectie 453.620 434.702
Banden gebonden 696 550
Banden gerestaureerd 19 15
Leeszaal
Bezoekers 10.502 10.100
- van wie nieuwe 391 351
Aanvragen 24.871 21.671
- via OPC 23.389 20.255
- via balie 1.392 1.416
Uitleningen 23.719 20.617
Verlengingen 24.894 28.595
- via OPC 11.976 13.647
- via balie 12.918 14.948
Reserveringen 761 814
Toegevoegde banden 2.572 2.637
IBL aanvragen 276 247
Acquisitie
Totaal nieuwe titels 10.418 11.484
Leiden 4.435 4.778
- waarvan Caribische titels 881 911
Jakarta 5.983 6.706
- waarvan MRC* - 99
Verzonden MRC - 15
30 KITLV | JAARVERSLAG 2010

BIJZONDERE COLLECTIES 2010 2009
Catalogisering
Prenten/tekeningen 1 27
Westerse handschriften 96 51
Oosterse handschriften 28 146
Kaarten/atlassen 48 33
Foto’s in digitale catalogus 32.002 5.167
Audio-visueel material 1.362 422
Leeszaal
Bezoekers 691 522
Gelichte documenten
Kaarten/atlassen 112 64
Audio/video 159 128
Oosterse handschriften 157 117
Westerse handschriften 815 711
Microvormen - **
Foto’s/prenten - ***
* MRC=Malaysian Resource Center
** Ondergebracht bij handschriften
*** Ondergebracht bij ‘Foto’s in digitale catalogus’
KITLV | JAARVERSLAG 2010
31

BIJLAGE 3 FINANCIEEL OVERZICHT
Exploitatie Bedragen in €
Realisatie 2010 Budget 2010 Realisatie 2009
Baten
Bijdrage OC&W 3.243.328 3.231.100 3.298.417
Overige overheidsbijdrage 40.746 122.220 191.650
Overige bijdragen 184.970 149.750 200.400
Opbrengst contractprojecten 660.214 691.609 669.541
Overige opbrengsten 385.471 288.830 574.978
4.514.728 4.483.509 4.934.985
Lasten
Personeelkosten salarisadm. -2.668.972 -2.679.461 -2.638.794
Personeelskosten financiele adm -709.709 -707.186 -823.173
Afschrijvingskosten -85.507 -83.413 -85.887
Huisvestingskosten -156.015 -137.466 -155.867
Beheerskosten -884.370 -873.240 -980.097
Kosten inventaris en apparatuur -36.269 -25.900 -35.146
Reis-, verblijf- en vervoerkosten -115.531 -70.966 -104.615
Advieskosten -4.701 -10.820 -23.837
Overige kosten aan derden -143.558 -90.109 -116.213
Overige materiêle kosten -23.007 -50.625 -3.958
Interne doorberekeningen 0 -2 0
Inkopen -2.532 0 33.788
-4.830.170 -4.729.188 -4.933.801
Resultaat -315.442 -245.679 1.184
Een uitgebreide versie van
het jaarverslag 2010 met
de bijlagen Commissies,
Personeel, Publicaties en
voordrachten medewerkers,
Externe commissies en
redacties en een beknopte
Engelstalige versie zijn te
raadplegen op de KITLVwebsite:
www.kitlv.nl.
Met dank aan Chris Brown,
Indisch4ever, Helene van
Klinken, Irene Rolfes (KITLV),
Fridus Steijlen (KITLV) en
Peter Sanches (IBS) voor het
gebruik van hun foto’s.
32 KITLV | JAARVERSLAG 2010

KITLV
Reuvensplaats 2
2311 BE Leiden
Postadres
Postbus 9515
2300 RA Leiden
Tel.: +31 (0)71-527 2295
fax: +31 (0)71-527 2638
E-mail: kitlv@kitlv.nl
Site: www.kitlv.nl