l9clshg

Bijlage 5. Vergelijking Top 600 met PIJ-jongeren
Het vóórkomen van risicofactoren in de door ons onderzochte groep Top 600 cliënten kan ‘op het
blote oog’ worden vergeleken met een groep PIJ-jongeren (Brand & Van Heerde, 2004). Deze
verschillen kunnen niet worden getoetst (zie ook tabel 4.11). PIJ-jongeren zijn jongeren die een PIJmaatregel
(Plaatsing in een Inrichting voor Jeugdigen) opgelegd hebben gekregen. De PIJmaatregel
is de zwaarste maatregel die in het jeugdstrafrecht kan worden opgelegd. Deze
maatregel kan aan jongeren worden opgelegd die een geweldsdelict of een zedendelict hebben
gepleegd. De PIJ-maatregel is bedoeld om criminele jongeren met een ontwikkelingstoornis of
psychische aandoening te behandelen en te (her)opvoeden, in het belang van de jongere en ter
bescherming van de maatschappij. Een PIJ-maatregel wordt (niet geheel terecht) ook wel ‘jeugd-
TBS’ genoemd. Bij een PIJ-maatregel echter hoeft, in tegenstelling tot bij TBS, niet
noodzakelijkerwijs een verband te bestaan tussen stoornis en delict.
Delictkenmerken
Uit de vergelijking van het vóórkomen van risicofactoren tussen deze twee groepen valt een aantal
zaken op. Wat het meest in het oog springt is het gegeven dat de Top 600 cliënten, in vergelijking
met de PIJ-jongeren, met name meer vermogensdelicten pleegden. In de Top 600 groep is 98%
bekend bij politie en/of justitie in verband met vermogensdelicten, onder de PIJ-jongeren is dit 83%.
Ook werden door de Top 600 cliënten meer delicten gepleegd waarbij zwaardere vormen van
geweld werden toegepast. De FPJ hanteert een schaal van 0 t/m 4 om de ernst van het gebruikte
geweld in te delen, waarbij een 0 staat voor ‘geen geweldsdelict’ en een 4 wordt toegekend indien
de jongere veroordeeld is voor een geweldsdelict met dodelijke afloop. De Top 600 cliënten scoren
hierop gemiddeld een 2.8 wat dicht bij een gemiddelde score van 3 ligt, het gaat hierbij dan om
delictcomponenten waarbij door een slachtoffer lichamelijk letsel is opgelopen. De gemiddelde
ernst van de door de PIJ-jongeren gepleegde geweldsdelicten is 2.53, wat een indicatie is dat in
ongeveer de helft van de door hen gepleegde delicten een slachtoffer gewond is geraakt. Relatief
meer PIJ-jongeren dan Top 600 cliënten zijn bekend wegens brandstichting of het gepleegd hebben
van een seksueel delict. Zedendelicten zijn relatief kenmerkend voor PIJ-jongeren. Van alle jongeren
die jaarlijks een PIJ-maatregel opgelegd krijgen is ongeveer 20% tot 30% bekend met een
zedendelict. In de door ons onderzochte groep Top 600 cliënten is dit 13%.
Een ander opvallend verschil is de PIJ-jongeren gemiddeld meer dan twee zo vaak delicten plegen
met een relationele component (73%) dan Top 600 cliënten (31%).
Opvoeding en milieu
Binnen het domein ‘Opvoeding en Milieu’ zijn onder de PIJ-jongeren bijna alle afzonderlijke
risicofactoren meer prominent aanwezig. Met name valt op dat zij bijna twee keer zo vaak uithuis zijn
geplaatst, zij vaker werden gepest (afwijzing door leeftijdsgenoten), en dat verwaarlozing en
seksueel misbruik vaker voorkomen dan onder de Top 600 jongeren.
De Top 600 cliënten daarentegen, scoren gemiddeld hoger op de risicofactor ‘(in)consistentie van
de opvoeding’, zij zijn sterker georiënteerd op het criminele milieu, hebben vaker criminele
gezinsleden en over het algemeen een slechtere binding met school. Hiernaast hebben zij vaker en
langduriger contacten met de hulpverlening gehad en wordt hun gezin als ‘abnormaler’ ingeschat
waarbij er ook vaker meldingen van escalerende gezinssituaties in de dossiers werden aangetroffen.
90