l9clshg

1. Achtergrond
Jaarlijks komt een fors aantal Amsterdamse jongeren in beeld bij hulpverleningsinstanties, politie en
justitie door (recidiverende) schooluitval, overlast en criminaliteit. Dit hoge aantal jongeren, in
combinatie met de ernst van hun probleemgedrag, is aanleiding geweest voor het treffen van een
groot aantal maatregelen in de stad. Niet alle jongeren lijken daarvan te profiteren; er is een groep
waarbij de problematiek hardnekkig stand houdt, in ieder geval tot in de (jong)volwassenheid.
Daarnaast geldt, ondanks een positieve tendens in de veiligheidscijfers in de regio Amsterdam-
Amstelland in de afgelopen jaren, dat delicten steeds zwaarder worden. Het onveiligheidsgevoel van
inwoners van Amsterdam wordt hierdoor versterkt. Men constateert met name dat een steeds
jongere groep criminelen overvallen en geweld pleegt, en dat wapenbezit en wapengebruik in deze
groep toenemen.
In Amsterdam is deze doelgroep geïdentificeerd in de vorm van de zogenaamde Top 600. Dit is een
groep van circa 600 delinquenten, die samen verantwoordelijk zijn voor 2500 tot 3000 misdrijven
(met geweld) per jaar. De door de Top 600 gepleegde misdrijven betreffen veelal ‘High Impact
Crimes’; delicten met een grote impact op de betrokken slachtoffers 1 . De delinquenten die tot de
Top 600 worden gerekend veroorzaken hiermee enorm veel overlast voor de stad Amsterdam en
haar inwoners. Samen met verschillende partners in de stad willen het gemeentelijk bestuur, de
politie en het openbaar ministerie deze groep stevig aanpakken. Alle personen op de lijst Top 600
worden daartoe door een 'wasstraat' gehaald waarbij alle betrokken partijen er samen voor zorgen
dat de actuele problematiek van deze Top 600 cliënten wordt aangepakt en, in het beste geval,
goeddeels is opgelost. Ook is deze aanpak gericht op het terugdringen van nieuwe instroom; er
moet voor worden gezorgd dat niet telkens nieuwe en jongere kinderen zich crimineel gaan
gedragen. Veel aandacht is daarom ook gericht op preventieve activiteiten onder de jonge
broertjes, zusjes en kinderen van de Amsterdamse Top 600.
De aanpak top 600 is georganiseerd rondom drie pijlers:
• Pijler 1: Lik op stuk. De daders van de straat door de aanpak van de criminele doelgroep, de
lijst Top 600.
• Pijler 2: Zorg. Niet loslaten van daders door hen tijdens en na detentie in zorgtrajecten te
geleiden; daar waar mogelijk middels dwang en drang.
• Pijler 3: Instroombeperking. Voorkomen, door tegen te gaan dat jonge kinderen (‘brusjes’)
afglijden naar criminaliteit.
In het kader van Pijler 1 treden Politie en Justitie consequent op in de vorm van intensieve recherche
en voorgeleidingwerkzaamheden. In het kader van Pijler 2 wordt per individu uit de Top 600
onderzocht of er sprake is van achterliggende sociale- en/of medische problematiek waarvan
behandeling of begeleiding zou kunnen leiden tot een beter functioneren en daarmee recidive kan
worden voorkomen. Immers, uit wetenschappelijk onderzoek is bekend dat een puur repressieve
1 De Top 600 lijst is een dynamische lijst. Bij het bepalen van de instroom (selectie van personen) kijkt men steeds vijf jaar
terug in de tijd, en onderzoekt men welke individuen aangehouden verdachte zijn geweest voor een High Impact Crime (en
hoe vaak), in combinatie met een voorgeleiding aan een Rechter Commissaris. Tot High Impact Crimes worden de volgende
feiten gerekend (inclusief pogingen): overval, straatroof, inbraak woning, zware mishandeling, moord/doodslag, openlijke
geweldpleging tegen personen.
7