l9clshg

Causaliteit
Hoewel de dossiers informatie bevatten over een langere periode in het leven van de jongeren is het
helaas niet mogelijk om op basis van de gegevens in dit onderzoek causale verbanden te leggen
tussen probleemgebieden. We weten bijvoorbeeld niet of de aanwezigheid van
persoonlijkheidsproblematiek kan verklaren waarom iemand begint met crimineel gedrag, of
andersom.
Intelligentie en psychiatrische problematiek
De gemiddelde IQ-score van Top 600 jongeren is laag (ca. 80), en bovendien 8 en 10 punten lager
dan die van respectievelijk de Boefjes en van jongeren met een PIJ-maatregel. Het is mogelijk dat
cliënten in onze steekproef aanzienlijk minder begaafd zijn, maar alternatieve verklaringen van
methodologische aard moeten overwogen worden. Een voor de hand liggende verklaring voor het
gemiddeld lagere IQ van de Top 600 dan dat van de Boefjes is dat meer dan vier keer zoveel
jongeren die onder begeleiding hebben gestaan van de WSG (een LVB-indicatie en dus ook voor
een lager IQ) zijn geïncludeerd in de Top 600-onderzoeksgroep (28%) dan in de Boefjes
onderzoeksgroep (6%). Ook ontbrak in veel dossiers uit dit onderzoek informatie over het IQ van
cliënten. Het is voorstelbaar dat wanneer er vermoedens zijn van intellectuele beperkingen de kans
groter is dat een IQ-test wordt aangevraagd. Omdat een IQ-score vaak nodig is voor een
indicatiestelling, worden IQ-test dus niet willekeurig afgenomen. Een PIJ-maatregel bijvoorbeeld
wordt, mede, op basis van de uitkomsten van een zogenaamd dubbelonderzoek ‘Pro Justitia’
opgelegd. In zo’n onderzoek wordt ook een intelligentietest afgenomen. Daarnaast is gebleken dat
de Top 600 etnisch divers is samengesteld, terwijl onderzoek heeft uitgewezen dat
migranten/mensen uit niet-westerse culturen gemiddeld lager scoren op een standaard IQ-test dan
autochtonen. De specifieke oorzaken hiervoor zijn onduidelijk, maar waarschijnlijk spelen afwijkende
ontwikkelingstrajecten, taalproblematiek en onderzoeker-/testbias een rol (Resing & Hessels, 2001).
In de handleiding van een van de bekendste - en sterk verbaal gerichte toetsen - in het veld (de
Wechsler intelligentie test) wordt daarom opgemerkt dat een lagere score voor allochtone cliënten
niet noodzakelijkerwijs betekent dat het intellectuele niveau laag is. Ook met betrekking tot de
inventarisatie van psychische problematiek is de constatering dat een deel van de Top 600 een nietwesterse
achtergrond heeft relevant. Er zijn immers studies bekend waaruit is gebleken dat de
bereidwilligheid om psychische problemen te rapporteren, evenals de wijze waarop dit gebeurt,
samenhangt met de etnische/culturele afkomst van cliënten (De Jong & Colijn, 2010).
Op dit moment onderzoekt de GGD Amsterdam, in samenwerking met de Universiteit van
Amsterdam, het Kohnstamm Instituut en het Nederlands Jeugdinstituut, hoe de vroegsignalering
van LVB op jonge leeftijd verbeterd kan worden. De studie bestaat uit een onderzoek onder
basisschoolkinderen naar de ontwikkeling en validering van een screeningsinstrument om LVB
vroegtijdig op te sporen. Op basis van de verzamelde gegevens wordt tevens een schatting
gemaakt van het voorkomen van LVB bij Amsterdamse kinderen.
61