l9clshg

4.6 Zijn er aanwijzingen voor problematisch middelengebruik?
Middelenafhankelijkheid, met uitzondering van cannabisgebruik, speelde een bescheiden rol
gedurende de jeugd van de Top 600 doelgroep. Dit komt ook in de volgende paragraaf aan bod.
Door middel van zes items werd binnen het domein ‘delictsituatie en drugs’ in kaart gebracht wat de
‘geestesgesteldheid’ was ten tijde van het plegen van de delicten door de Top 600 cliënten. Het
gepleegd hebben van een delict ten tijde van een acute psychiatrische of psychotische toestand, of
na het stoppen van medicatiegebruik (anti-psychotica) kwam vrijwel niet voor (1%). Ongeveer de
helft (49%) van de cliënten heeft wel eens ‘onder invloed’ een delict gepleegd. Het ging hierbij met
name om alcohol (35%) of cannabis (29%).
Hierbij moet worden opgemerkt dat de dossiers over het algemeen weinig informatie bevatten
omtrent specifieke delictsituaties. In het merendeel van de dossiers waren weliswaar (één of
meerdere) processen verbaal bewaard, maar deze bevatten niet altijd informatie over het ‘onder
invloed zijn’ tijdens het gepleegd hebben van het delict. Het percentage ‘missings’ is op deze
risicofactoren dan ook relatief hoog.
Wel werden er iets meer ‘relationele delicten’ gepleegd. Ongeveer een kwart van de cliënten heeft
tenminste eenmaal een delict gepleegd waarbij het slachtoffer een (vage) bekende van de dader
was. Slechts 7% van de toppers pleegde meerdere delicten waarbij een bekende slachtoffer was.
Het gepleegd hebben van een seksueel delict (actief zoeken naar een slachtoffer om deze te
dwingen tot seksuele handelingen) is slechts in één dossier (0.5%) benoemd. Dit heeft in dit geval
niet tot een veroordeling geleid (zie tabel 4.11).
4.7 Wat is de psychische gesteldheid van de Top 600?
Met het domein ‘Psychologie en Functies’ in de FPJ wordt een aantal risicofactoren gerelateerd aan
psychologische eigenschappen en -functies van de jongeren in kaart gebracht. Het domein
Psychiatrie en stoornissen bestaat uit een aantal risicofactoren die onder andere
middelenafhankelijkheid, (klinische) As-I psychiatrische stoornissen en persoonlijkheidsproblematiek
(As-II) in kaart brengen (DSM; Andreasen et al., 1994).
In gevallen waar door een psychiater / gedragswetenschapper problematiek omtrent psychologische
functies is geconstateerd wordt gesproken van een gebrekkige ontwikkeling van de
geestvermogens (zoals in veel psychiatrische onderzoeken valt terug te lezen). De aan- of
afwezigheid van hieraan gerelateerde specifieke risicofactoren wordt het liefst gescoord op basis
van een ‘PO’. PO is een afkorting voor Psychiatrisch / Psychologisch Onderzoek (vaak worden deze
in dossiers teruggevonden in de vorm een ‘pro justitia rapportage’ geschreven door een
gedragswetenschapper en psychiater van het NIFP (Nederlands Instituut voor Forensische
Psychiatrie), met name bij de jongeren die in aanraking zijn gekomen met justitie voor serieuze
vergrijpen).
35