l9clshg

vallen zijn problemen met de aanwezigheid / bereikbaarheid van de ouders en inconsistentie van de
opvoeding. Deze worden kort besproken.
Een probleem met de aanwezigheid / bereikbaarheid van de opvoeders (veel voorkomende
oorzaken zijn scheiding, overlijden van een ouder en ouder(s) die gedurende langere periodes in het
buitenland verblijven) is in ongeveer driekwart (73%) van de gevallen geconstateerd. Bij ongeveer
een kwart (23%) was dit zo ernstig dat er gesproken werd van chronische affectieve en/of
emotionele verwaarlozing.
Hiernaast is bijna 90% van de Top 600 cliënten opgevoed door ouders die als pedagogisch
onmachtig werden omschreven. Bij bijna 60% van de cliënten is deze onmacht als ernstig
gekwalificeerd, omdat er naast de onmacht (niet kunnen) tevens een gebrek werd geconstateerd
aan een duidelijke wil om zich in te zetten voor een goede opvoeding (niet willen). Ook het vertonen
van fout voorbeeldgedrag (niet doen) werd als ernstige risicofactor beoordeeld.
Enkele concrete risicofactoren die deze pedagogische onmacht en onwil illustreren zijn mishandeling
door de opvoeder(s) dat in iets minder dan de helft (45%) van de cliëntendossiers is aangetroffen en
verwaarlozing (zowel pedagogisch als affectief) waarvan in een derde (34%) van de dossiers wordt
gesproken. Bij iets minder dan een kwart (23%) is de mishandeling als ernstig aangemerkt omdat
deze over een langere periode (chronisch) heeft plaatsgevonden.
Iets minder dan 40% van de cliënten is zelf getuige geweest van ernstig of herhaald fysiek (huiselijk)
geweld tussen de opvoeders. Iets minder dan de helft van de gezinnen werd als ‘abnormaal’
aangemerkt. Dit is met name gestoeld op verstoorde gezagsverhoudingen / hiërarchie tussen de
ouder(s) en de kind(eren) in een gezin. In ongeveer één op de vijf dossiers werd gesproken van
parentificatie (21%), een ernstige kwalificatie van de risicofactor ‘abnormaal gezin’, aangezien het
kind (impliciet) de verantwoordelijkheid over het welzijn van (individuele) gezinsleden op zich nam.
Het begrip parentificatie kwam met name terug bij ouders die zelf kampten met psychische,
lichamelijke en/of verslavingsproblematiek.
Naast de problematische (interactionele) gezinskenmerken, wordt ook het bredere ‘milieu’ waarin de
Top 600 cliënten zijn opgegroeid gekenmerkt door het voorkomen van veel problematiek. Zo komt
meer dan 60% uit een gezin waarvan de ouder(s) en/of broers/zussen bekend zijn in de
politieregistraties (Hoofdzakelijk waren deze antecedenten geënt op criminele gedragingen van de
vader en/of broer(s). In een aantal gevallen ging het om meldingen van huiselijk geweld). Bij iets
minder dan de helft (48%) van de cliënten is criminaliteit van de gezinsleden als ernstige risicofactor
aangemerkt omdat meerdere gezinsleden justitiële antecedenten hadden en/of een (of meerdere)
gezinslid een delict heeft gepleegd waarvoor hij/zij gedetineerd is geweest. Behalve crimineel
gedrag werden psychiatrische (23%) en lichamelijke (52%) problematiek veel gezien.
Verslavingsproblematiek van de ouders is in totaal bij ongeveer één op de vijf (19%) jongeren
gevonden.
De FPJ maakt ook onderscheid tussen een aantal risicofactoren die inherent aan het
(extrernaliserende probleem-)gedrag van de jongere zelf worden toegeschreven. Zo werden in
totaal bij 86% van de Top 600 cliënten problemen met het accepteren van gezag / autoriteit
33