zaaitip s

Het JAARBOEK
van de
MOESTUINIER
Maandelijks
e
zaaitip
s
Benodigdhede
n &
wat te doen met
ziektes
Smakelijke recepten
1 | P a g i n a

Tuinieren op 1 m²
Je eigen kruidentuin
Organisatietips
en meer....
Zaaikalender en handige tips
binnenin!
Inhoud
Inhoudsopgave ........................................................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
Inleiding ............................................................................................................................................................................. 4
Benodigdheden ................................................................................................................................................................. 4
Starten ............................................................................................................................................................................... 5
De moestuin in 3 Stappen ............................................................................................................................................. 5
M²oestuin ...................................................................................................................................................................... 6
Kies je groente .............................................................................................................................................................. 7
De verschillende soorten groenten .................................................................................................................................. 8
De seizoensgebonden moestuin ....................................................................................................................................... 9
Januari ............................................................................................................................................................................. 10
Volle grond .................................................................................................................................................................. 12
Serre- koude bak ......................................................................................................................................................... 14
Rabarber forceren ....................................................................................................................................................... 15
Huiskamer ................................................................................................................................................................... 15
Fruit ............................................................................................................................................................................. 16
Februari ........................................................................................................................................................................... 17
Zeker niet vergeten te doen in februari ...................................................................................................................... 18
Koude bak -glas en volle grond ................................................................................................................................... 19
Warm glas - binnen ..................................................................................................................................................... 22
Maart............................................................................................................................................................................... 25
Volle grond / koud glas ............................................................................................................................................... 26
Binnen / warm glas ..................................................................................................................................................... 29
2 | P a g i n a

Nog extra informatie ................................................................................................................................................... 30
April ................................................................................................................................................................................. 31
Volle grond-zaaien ...................................................................................................................................................... 32
Planten in volle grond ................................................................................................................................................. 34
Koud glas ..................................................................................................................................................................... 34
Mei .................................................................................................................................................................................. 35
Algemene tips voor de maand mei ............................................................................................................................. 36
Takenlijstje .................................................................................................................................................................. 38
Juni .................................................................................................................................................................................. 40
Algemene tips voor juni .............................................................................................................................................. 41
Zaaien .......................................................................................................................................................................... 42
Planten ........................................................................................................................................................................ 42
Juli & augustus ................................................................................................................................................................ 43
Algemene informatie over Juli en Augustus ............................................................................................................... 44
September & Oktober ..................................................................................................................................................... 45
Algemene informatie .................................................................................................................................................. 46
Nog enkele algemene tips ........................................................................................................................................... 46
November en december ................................................................................................................................................. 48
Beschermen en opruimen ........................................................................................................................................... 49
3 | P a g i n a

Inleiding
Er zijn zoveel verscheidene websites en boeken te vinden over de moestuin, maar één
boek waar alles in staat hebben we tot nu nog niet gevonden. Wel daar komt nu
verandering in.
Met "Het jaarboek van de moestuinier" heb je alle informatie op 1 plaats. Gedaan met al
dat zoeken naar het juiste boekje. In dit magazine vind ja alle informatie die je nodig hebt
om te starten en om verder te kunnen per maand.
We hopen dat je net zoveel geniet van dit magazine, als wij wanneer we het gemaakt
hebben.
Benodigdheden
Als je wil gaan moestuinieren, heb je natuurlijk bepaalde benodigdheden nodig
vooraleer je kan beginnen. Hieronder vind je een gedetailleerde lijst van alle
basisproducten die je nodig zal hebben.
http://www.tuinendier.nl/plant-zorg/moestuin-benodigheden ( Afbeeldingen)
1. Bemesting
2. Hoezen en folie
3. Bindband en draad
4. Turfpotjes
5. Etiketten en stiften
6. Eigen kas in uw tuin
7. Gereedschap
a. Spade
b. Schoffel
c. Hark (en een handhark)
d. Tuinslang
e. Gieter
f. Laarzen
g. Handschoenen
h. Snoeischaar
i. Plantjes en of zaadjes
4 | P a g i n a

Starten
Nu je alles hebt kan je eindelijk aan de slag gaan. We hebben voor jou een makkelijk
stappenplan uitgewerkt, zodat je moestuin er staat voor je het weet.
De moestuin in 3 Stappen
1) Plan je moestuin
Een moestuin is meer dan
wat zaadjes in de grond
stoppen, water geven en
een jaar later je groente
plukken. Wil jij een
bloeiende groentetuin,
dan moet je eerst
plannen maken.
Voor het succes van je
groentetuin is het erg
belangrijk om een
geschikte plek uit te
kiezen. Wellicht heb je
een goede plek in je
eigen tuin. Anders kun je
ook een stukje grond
huren bij de plaatselijke
volkstuinvereniging.
Carol Klein schrijft in haar
boek ‘Groente uit eigen
tuin’ dat een stuk grond
naast een schutting of
muur zeer geschikt is.
Klein: '[...] Een schutting of
muur is een prima
ondersteuning voor
klimgroenten.' Volgens
Klein moet je wel
rekening mee houden
dat de grond in de
schaduw van een muur
of schutting erg droog
kan zijn: 'kies hier dan ook
voor bedden die
minstens
zestig
centimeter breed zijn en
bemest ze veelvuldig
zodat ze het water goed
vasthouden.' Een
moestuin moet ook op
een plek komen waar je
tenminste dagelijks zes
uur zon hebt. Bekijk de
plek die je in gedachten
heb na een forse
regenbui. Staan er
plassen? Dan is de
afwatering niet goed en
de grond niet geschikt.
2) Bewerk de grond
Begin met de
voorbereidingen voor je
moestuin in de herfst of
winter (niet als het vriest),
zodat de grond in de
lente gereed is om in
gebruik te nemen.
Verwijder eerst al het
oppervlakkige onkruid en
gras (Meer tips over
onkruid verder in dit
magazine).
Spit
vervolgens de grond diep
om. Dit doe je efficiënt
door de grond in stroken
te verdelen, ongeveer de
breedte van het blad
van je spade uit elkaar.
De stroken geef je aan
door je spade kort even
in de grond te steken. Zet
vervolgens haak daarop
sneden met je schop,
ongeveer dertig
centimeter uit elkaar.
Nadat je de grond om
hebt gespit, zijn ook de
achtergebleven diepe
wortels van het onkruid
zichtbaar. Verwijder deze
ook. Met compost, mest
en kalk verrijk je de
grond.
3) Verdeel de moestuin in
vlakken
Door telkens op dezelfde
plek één soort groente te
telen, verarm je niet
alleen de grond maar
vergroot te ook de kans
op ziektes. Een
eenvoudig wisselschema
bestaat uit 4 vakken:
wortelgroenten,
bladgroenten,
koolsoorten en vruchten.
Als je deze groente elk
jaar een vak opschuift,
houdt je de grond in
optimale conditie.
Het is handig om een
middenpad en zijpaden
te maken tussen de
groentevakken, zodat je
gemakkelijk kunt zaaien
en oogsten en de
groente kunt verzorgen.
5 | P a g i n a

M²oestuin
Het is mogelijk om een moestuin aan te leggen op 1m². Veel mensen
met weinig tijd of die maar een beperkt aantal groeten willen telen
kiezen hiervoor.
Allemaal goed en wel maar hoe begin je hieraan? De
vierkantemetermoestuin is een bak van 1 m², onderverdeeld in
verschillende percelen. In elk vak kan u een ander gewas telen. Dit
systeem is ecologisch, economisch en efficiënt: minder verspilling van
zaden en water, makkelijk te onderhouden, …
Indien je geen knutselaar bent of geen zin en tijd hebt om een eigen
m² moestuin te maken, kan je deze ook altijd aankopen in je
plaatselijke tuinierwinkel of groothandel.
Je eigen m²
moestuin in
5 stappen!
1Verzamel 4 (houten) planken van
30 cm breed en net iets langer dan 1
m, zo houdt u een binnenmaat van 1 m
over. Opgelet, het hout mag niet
behandeld, geverfd of gebeitst zijn.
Palettenhout is ideaal en vaak gratis te
verkrijgen.
2 Bevestig de planken met 3 lange
schroeven op elke hoek (boor op
voorhand eventueel gaatjes om te
voorkomen dat het hout splijt).
Gebruik hoekijzers in gegalvaniseerd
(dus roestvrij) staal om mooie rechte
hoeken te maken.
3 Plaats de bak op de grond in de
tuin, of op tegels op uw terras of
balkon. Leg in dat geval een zeil in
geotextiel onderin de bak om te
voorkomen dat de aarde langs onder
wegspoelt (door de regen of het
sproeien). Voorzie wel kleine gaatjes
voor een goede afwatering..
4 Maak een kruis van 1 m lang
(houten/plastic latjes, bamboestokken,
dunne buizen, touw…) en maak vast in
het midden.
5 Bevestig dit raster aan de randen
van de bak, zodat u 4 percelen heeft.
6 | P a g i n a

Kies je groente
Nu je moestuin klaarstaat, moet je deze nog altijd
bezetten. Hoe, waar en wanneer je wat het beste
plant zal je allemaal ontdekken in dit magazine.
Je kunt ervoor kiezen om je tuin vol te zetten met
aardappels, uien en andijvie. Leuker is het om eerst
een lijstje te maken van welke groente jij en je familie
lekker vinden. Heb je een kleine moestuin, dan kan je
misschien beter voor de wat duurdere, bijzondere
groente als aubergine kiezen. Aardappels en uien zijn
ook goedkoop te verkrijgen in de supermarkt.
In tuincentra kun je sommige groente, zoals een
tomaat of aardappel, als een plantje kopen. Zo ben je
eerder gegarandeerd van groente dan wanneer je
moet wachten tot een zaadje een plant is geworden.
Maar er is natuurlijk niks mis met het gebruik van
zaad. Sommige zaadjes, bijvoorbeeld die van de
courgette, moet je eerst voorkiemen voordat je ze in
de grond stopt. Andere moet je direct in de grond
zaaien.
Op de verpakking van het plantje of de zaadjes staat
precies hoe en wanneer je de plant moet poten. Maar om
het voor jou gemakkelijk te maken hebben wij maandelijks
een fiche gemaakt van welke groenten je kan zaaien,
planten, oogsten of zaaien in die maand. Zodat je een
duidelijk overzicht hebt en je je enkel hoeft te focussen op
het planten zelf
7 | P a g i n a

De verschillende soorten groenten
Als moestuinier is het belangrijk om te weten dat er verschillende soorten groenten zijn, die bepaalde vereisten hebben. Hieronder zie je een mooi schema van de
verschillende soorten groenten.
8 | P a g i n a

De seizoensgebonden moestuin
Moestuinieren gebeurd het hele jaar door en dus hebben wij een makkelijk overzicht
gemaakt per maand. Welke groenten moet je zaaien? Welke mag je al oogsten? Welke
kan je planten? Welke hebben speciale aandacht nodig?
Kan ik in de winter binnen al beginnen zaaien?
Dit is een door ons gemaakte selectie van de meest voorkomende groenten en vruchten
in de moestuin. Wil je echter je eigen moestuinkalender samenstellen volgens de
groenten die alleen jij wil kweken?
Dit kan op: http://www.mijnmoestuin.nl/moestuinkalender/eigen .
Je vindt het allemaal in het jaarboek voor de moestuinier!
9 | P a g i n a

Januari
Waarschijnlijk ligt er nu
sneeuw buiten en denk
je dat je nog lang niet
kan beginnen met het
zaaien voor je moestuin.
Niets is minder waar,
want je kan reeds starten
met je kiemvruchten
binnenshuis te zaaien.
Vorstvrij weer is tevens
ideaal voor het planten
van fruitbomen.
Uiteraard mag u niet
planten als de
ondergrond nog
bevroren is.
De werktabel
Zaaien
(binnenshuis of in
de serre)
Vroege wintergroenten zoals: veldsla, radijsjes, kervel en spinazie
Planten
Bij vorstvrij weer: fruitbomen, look en sjalot
Oogsten
Andere..
Wintergroenten zoals: Pastinaak, spruiten, knolrapen, schorseneren,
winterprei,...
Als het weer het toelaat, kan u uw moestuin reeds omspitten. Het
mag niet vriezen en niet te nat zijn.
Blijf onkruid wieden tijdens vorstvrij weer.
Ook fruitbomen snoeien kan u doen als het niet vriest.
Zaaibakjes en potten ontsmetten door ze in een emmer met
chloorwater te dompelen
10 | P a g i n a

Kletsnatte grond is helemaal niet ideaal om aan de slag te
gaan. Wees er dus van bewust hoe je moestuin erbij ligt.
De laatste gewassen zoals spruiten, prei, schorseneren
staan nog in de moestuin als er al opnieuw aan het
nieuwe seizoen kan worden gedacht.
Vroeg tuinieren is echter slechts weggelegd voor
diegenen die over een serre of koude bak beschikken of
mensen die tuinieren op een lichte zandgrond die snel
opwarmt.
Temper uw enthousiasme en hou er rekening mee dat
zaaien weinig zin heeft als de grondtemperatuur lager is
dan 5°C.
In januari eindigen de zes donkere weken maar die
worden gevolgd door wat normaal de koudste week van
het jaar kan zijn met de ‘vriesheiligen’: Sint Paulus (15/1)-
Sint Antonius-met-zijn-varken (17/1) en Sint Sebastiaan
(20/1).
Als u nog geen teeltplan hebt opgesteld, wordt het nu tijd.
Bestel ook tijdig uw zaden.
Een teeltplan van de grotere moestuin
11 | P a g i n a

Volle grond
In volle grond kan op
goed voorbereide
percelen eventueel,
kervel, radijzen, veldsla
en spinazie (breedblad)
worden gezaaid.
Doe dit bij voorkeur op
percelen die voorbereid
zijn en die overdekt zijn
met een tunnel van
plastic folie, of waarop
zwarte plasticfolie werd
gelegd, zodat het
perceel kan opwarmen.
Belangrijk is dat de
percelen waarop men
zaait goed doorlatend
zijn en op een beschutte
plek liggen. Grond die
het koude water
vasthoudt is nefast voor
het kiemen van zaden.
Wie niet over een lichte
zandgrond beschikt
wacht beter.
Tegen het einde van de
maand
kunnen
ook wortelen worden
gezaaid. Gebruik
uiteraard een aangepast
ras. Rondo is een ras van
kogelronde wortels die
mooi van vorm zijn en
lekker van smaak.
Amsterdam is ook een
vroege soort en is de
zoetste wortel.
Look en sjalot kunnen
worden geplant als de
grond niet bevroren is.
Het spitwerk verder
zetten. Vooral zwaardere
(kleigrond) grond wordt
omgespit en goed
verteerde compost
onderwerken om de
structuur van de grond te
verbeteren.
Beschikt u niet over verse
stalmest dan kan er
gedroogde koemest
worden ondergewerkt.
Gedroogde koemest is
een
organisch
bodemverbeterend
middel dat zorgt voor
een betere structuur en
een
hoger
vochthoudend
vermogen van de
bodem. Het is
gebruiksvriendelijker dan
verse mest. Het is
gedroogd
en
gesteriliseerd en dus vrij
van ziektekiemen en
insecten.
Bewerk geen te natte,
besneeuwde of bevroren
grond.
Als het niet vriest kunnen
fruitbomen worden
gesnoeid.
Herfstframbozen kunnen
tot tegen de grond
worden afgeknipt. Bij
zomerframbozen snoeit u
alleen de takken van
vorig jaar weg. Die zijn
duidelijk te herkennen
aan de donkere kleur.
Druivelaar en kiwi
snoeien. Niet meer
uitstellen.
12 | P a g i n a

Om te voorkomen dat
stammen van fruitbomen
vorstschade oplopen kan
je ze witten. Door dat
witten worden de
zonnestralen weerkaatst
waardoor de schors
minder sterk opwarmt.
Hierdoor verhinder je ook
dat bij sommige soorten
de sapstroom te snel op
gang komt. Fruitbomen
die snel uitlopen en
botten vormen kunnen
tijdens vorstperiodes
schade oplopen.
Witten doe je niet met
verf maar met een
mengsel van witkalk.
Fruitbomen worden best
nu behandeld tegen
insecten en schimmels.
Behandel
de
vruchtbomen eventueel
met een product op basis
van minerale oliën tegen
eieren van rode spin en
luizen. Behandel de
bomen op een droge
vorstvrije
dag.
Vervang de lijmbanden.
Voorzie ook al rijshout.
Hiervoor gebruik je het
best snoeihout van els,
populier, wilg, eik en es.
Hout van de hazelaar kun
je gebruiken als
bonenstaken.
Indien mogelijk gebruik je
zoveel mogelijk vers
rijshout. Op het oude
kunnen schimmels
overwinteren.
Nu is het de beste tijd om
hazelnoten te snoeien,
tenminste als het niet
vriest. Knip lange takken
in tot de helft van de
groei van vorig jaar.
Verwijder ook enkele
grote takken. Bedoeling is
dat alle takken om de
vier à vijf jaar bijna tot
tegen de grond worden
weggeknipt. Gebruik de
gesnoeide takken als
steunhout voor erwten en
voor vaste planten in de
siertuin.
Als je een windscherm wil
aanplanten in de
moestuin kan je hiervoor
aardperen gebruiken. De
hoge stammen hebben
wel steun nodig.
Rond fruitbomen haal je
best eind januari de
beschermende
mulchlaag weg.
U kan nog vruchtbomen
planten. Koop bij een
gespecialiseerde kweker
die deskundig advies kan
geven.
Zaaibakjes en potten
ontsmetten door ze in
een emmer met
chloorwater
te
dompelen.
13 | P a g i n a

Serre- koude bak
In hobbyserres worden
regelmatig dezelfde
groenten geteeld.
Dat gebrek aan
vruchtafwisseling geeft
aanleiding tot een
zwakke groei. Dit
verschijnsel heet
"bodemmoeheid". Om
het te voorkomen is het
aangeraden elk voorjaar,
een flinke hoeveelheid
compost of humusrijke
grond onder te werken.
Omdat het in een
hobbyserre nooit regent,
is er geen natuurlijke
doorspoeling. Daardoor
verzout vroeg of laat de
bodem, zeker wanneer je
chemische meststoffen
gebruikt. Dit verschijnsel
kan men herkennen aan
een wit laagje op de
bodem: de gewassen
blijven gedrongen en
groeien slecht. Om dat
probleem op te lossen,
moet je de serrebodem
doorspoelen met
minstens 100 L water per
m2 in een zo kort
mogelijke tijd.
Spinazie zaaien. Kies
uiteraard voor vroege
rassen zoals bvb Viroflay
(Somers).
Omdat
de
groeiomstandigheden in
deze maand meestal wat
minder zijn kan u best de
zaden een nacht in
water laten weken en
vervolgens in een warme
kamer op een schaaltje
laten voorkiemen.
Daarna kan u het zaad
breedwerpig uitzaaien of
in geultjes zaaien die 2à 3
cm diep zijn.
Bij spinazie is het
belangrijk om te zorgen
dat de luchttemperatuur
niet onder 7°C zakt.
Bij extra koude nachten
kan het noodzakelijk zijn
om in de onverwarmde
serre extra isolatie aan te
brengen of noppenfolie
boven de percelen aan
te
brengen.
Nu zaaien betekent
oogsten in maart/april.
Zomerwortelen zaaien.
De opkweek hiervan
duurt vrij lang dus hou
hiermee rekening. Zaai
op rijen zodat je straks
tussen de rijen andere
gewassen kan voorzien.
Wie
tuinbonen
(labbonen) voor een
vroege oogst wil zaaien,
doet dit onder een
plastic tunnel of onder
glas. Het best plaats je de
tunnel reeds op
voorhand boven het
perceel, zodat de grond
al kan opwarmen.
U kan het kiemen
versnellen door het zaad
een nacht voor te weken
in niet te koud water en
daarna tussen een natte
doek in een verwarmde
ruimte te laten kiemen.
Na een vijftal dagen als
de kiemwortel te
voorschijn komt kunt u
het zaad onder de tunnel
of in de koude bak
uitzaaien en bedekken
met een viertal cm
grond.
Als de plantjes boven
komen moet u goed
luchten en afharden,
zorg dat de plantjes niet
te spichtig opgroeien.
Opgelet: dit geldt niet
voor prinsessen-, snij- en
dopbonen. Deze kunnen
pas na half mei worden
uitgeplant.
Ook peulen/erwten
kunnen op deze manier
worden opgekweekt.
Eveneens op een
beschutte plek waar de
grond niet te nat is of
onder glas. Indien we ook
dit jaar een eerder
zachte winter hebben
dan zal u misschien in mei
erwten uit eigen tuin
kunnen plukken.
Erwten hebben namelijk
niet echt hoge
temperaturen nodig om
te kiemen. In maart
kunnen ze worden
uitgeplant.
Planten kan ook in potjes.
Het zaad voorweken en 4
à 5 zaadjes in potjes
planten.
14 | P a g i n a

Rabarber forceren
Voor het forceren van rabarber neem je tweejarige pollen waarvan nog niet is geoogst.
Als het blad is afgestorven gaat de plant in rust. Om de rust te verbreken kan je de
planten naar een verwarmde plaats halen waar de temperatuur tussen 14 en 16°C ligt.
De planten moeten in een donkere ruimte worden gezet, door de hogere temperatuur
komt de plant uit rust en gaat groeien. De plant groeit en zoekt naar licht maar vindt dit
niet en produceert geen chlorofyl. Door gebrek aan licht worden de stengels lichtrood.
Deze stengels worden als primeurgroente verkocht en hebben een veel fijner aroma en
zijn zoeter van smaak.
Er bestaan ook speciale potten die over de plant worden geplaatst.
Ook bloemen zaaien zoals reukerwten.
Huiskamer
In de huiskamer ( op de vensterbank van de keuken bijvoorbeeld) kunnen al
kiemgroenten gekweekt worden.
Tuinkers zaaien.
Kropsla voorzaaien in bakjes bij een temperatuur van 15 tot 18°C. Na opkomst de jonge
plantjes verspenen in een groter bakje of in potjes.
Je kan ook rechtstreeks in potjes zaaien: vul kleine potjes met potgrond die het best in
een verwarmde ruimte heeft gestaan, maak met een stokje of potlood in het midden een
putje en leg daarin 2 à 3 zaadjes. Druk het kuiltje dicht en dek het af met zand.
Als de plantjes opkomen zet je ze op een lichte koele plaats. Zet ze niet te warm of ze
worden te spichtig.
Goede rassen zijn: Meikoningin, Wonder der 4 jaargetijden of Appia (Somers)
Bij de krulsla zijn Lollo Bionda en Lollo Rossa populair.
Voor de teelt van lente-uitjes kan je nu met de opkweek beginnen.
Neem bakjes die zo’n 10cm diep zijn en vul deze met zaai en stekgrond.
Verspreid hierover de zaadjes en zet het bakje op een warme plek in de keuken.
Na zo’n 10 dagen zullen de zaadjes ontkiemt zijn en boven de grond komen.
Zet het bakje dan op een lichte plaats bij een temperatuur van 12- 15°C
Verder kun je volgende gewassen op een warme plek voorzaaien: koolrabi, venkel, prei,
groene soepselder.
Tegen het einde van de maand kan je ook al beginnen uitkijken naar pootaardappelen
om voor te kiemen.
15 | P a g i n a

Fruit
Ben je van plan om bessenstruiken te planten? Informeer je omtrent de diverse variëteiten
en
soorten.
Plant niet in periodes met vorst. Bereid het plantgat goed voor en verrijk de bodem
eventueel met compost of humusrijke grond.
Je kan winterstekken nemen.
Opletten voor wildschade of schade door vogels. Controleer het bindmateriaal.
16 | P a g i n a

Februari
In februari kan het nog alle
kanten uit. Het is zo'n
maand die het
lentegevoel
kan
opwekken, maar het blijft
een wintermaand waarin
de koude (soms) nog flink
van zich kan afbijten.
Het is in deze periode
vooral belangrijk om de
temperatuur in de gaten te
houden en niet te vroeg te
starten.
Zaaien
(binnenshuis of
in de serre)
Planten
De werktabel
Radijs, veldsla, vroege wortelen, spitskool, sla(voorzaaien), tomaten
Uien
Oogsten
Andere..
Winterharde wortelgroenten en koolgewassen
Zaad voorraad kopen
Appels, peer en klein fruit snoeien
Zaaibedden voorbereiden(bodemverbeteraar aanbrengen,
bedden verwarmen,...)
Aardappelen kopen en voorkiemen
17 | P a g i n a

Zeker niet vergeten te doen in februari
U kan nu de laatste winterharde wortelgroenten en
koolgewassen oogsten.
Koolgewassen zoals boerenkool en spruitkool,
schieten na een zachte winter spoedig door. Oogst
daarom nu en ruim de stronken op.
Als dat nog niet is kunnen gebeuren moeten de
zaaibedden worden voorbereid. Meststoffen, compost of
bodemverbeteraars (gedroogde koemest) inwerken .
Onkruidvrij houden.
Bedden waar je straks wilt op zaaien kun je best
opwarmen door er een plastic tunnel over te plaatsen.
Mislukkingen bij vroeg zaaien zijn vooral te wijten aan zaaien op koude grond.
Op zware grond kan er gespit worden. Vooral zwaardere grond (kleigrond) wordt
omgespit en goed verteerde compost onderwerken om de structuur van de grond
te verbeteren.
Als het niet vriest kunnen fruitbomen worden gesnoeid. Fruitbomen kun je ook nog
een behandeling geven tegen insecten en schimmels. Behandel de vruchtbomen
eventueel met een product op basis van minerale oliën tegen eieren van rode spin
en luizen. tegen schimmels en ziektes kan u suiten met Bordeause pap.
Behandel de bomen op een droge vorstvrije dag. Heeft u de behandeling reeds in
januari uitgevoerd dan kan het geen kwaad deze te herhalen.
Vervang de lijmbanden.
U kan nog steeds fruitbomen aanplanten. Haal de beschermende mulchlaag rond
fruitbomen weg.
Snoei frambozen die in het najaar dragen. Snoei de takken weg tot tegen de
grond. Bij zomerframbozen snoeit u alleen de takken van vorig jaar weg. Die zijn
duidelijk te herkennen aan de donkere kleur. Niet snoeien tijdens vorstperiodes.
Eventueel de pH-waarde van de grond controleren om te weten waar er moet
gekalkt worden.
Geen kalk strooien op de percelen waar aardappelen komen te staan. Koolsoorten
houden wel van kalk.
Maak eventueel verhoogde bedden om vroeger te kunnen starten
Controleer de ingekuilde groenten.
18 | P a g i n a

Vroege aardbeirassen kan je vervroegen door er een plastic tunnel over te
plaatsen.
Voorzie ook al rijshout. Hiervoor gebruik je het best snoeihout van els, populier, wilg,
eik en es. Indien mogelijk gebruik je zoveel mogelijk vers rijshout.
Op het oude kunnen schimmels overwinteren
Koude bak -glas en volle grond
•Sla
•Wortelen
Wie zelf niet wil zaaien heeft de mogelijkheid om slaplantjes
aan te schaffen. De keuze in soorten is niet zo uitgebreid als
bij de zaaizaden, maar ze maken je het leven wel heel erg
gemakkelijk.
Je kan ze in een koude bak uitplanten of in een bloembak
die je op een lichte, beschutte plaats zet. Zet ze niet te warm
want dan gaan ze snel opschieten.
Bij wortelen gebruik je het best een vroege ‘ronde’ soort
zoals: ’Parijse Markt'of 'Rondo'.
Deze zijn zeer geschikt om voor te zaaien, omdat ze geen
lange pinwortel vormen.
U kan in februari reeds in de koude bak zaaien of zodra de
weersomstandigheden het toelaten kan u in volle grond
zaaien.
Zaai vrij dik, ondiep in rijen met een tussenafstand van 15 à
20cm. U kan de zaaibedden afdekken met plasticfolie om
het zaad sneller te doen kiemen. Na opkomst uitdunnen.
Het voordeel bij vroege teelt is dat de wortelvlieg in deze
periode nog niet actief is.
•Ajuin
Sommige rassen kunnen uit zaad gekweekt worden. Begin
hier vooral op tijd mee: binnen of onder glas zaaien in trays.
Uitplanten ofwel op 10 of op 15 cm in de lijn, naargelang de
dikte van de bol die je wil bekomen.
Natuurlijk kan je ook plantuitjes aanschaffen. Deze zijn iets
duurder, vooral wanneer ze een behandeling kregen tegen
het
‘doorschieten’.
Plant je ze te vroeg in koude natte grond dan schieten ze
zeker door en kunnen ze enkel worden gebruikt als
snijgroente in salades.
Plant in rijen met een tussenafstand van 25cm en zet de
plantuien 10cm uit elkaar.
Plant zodat enkel het puntje van de plantui zichtbaar blijft.
Bescherm het plantgoed eventueel met gaas om te
19 | P a g i n a

voorkomen dat vogels de knollen opgraven.
Ook look en sjalotten kunnen buiten in volle grond worden
geplant.
TIP: tussen de uien, sjalotten, knoflook kan je nu reeds veldsla
zaaien en winterpostelein. Veldsla is rijk aan ijzer
•Erwten
In volle grond, op een beschutte plek waar de grond niet te
nat is of onder glas kan in februari gestart worden met de
opkweek van erwten. Indien we ook dit jaar een eerder
zachte winter hebben dan zal u misschien in mei erwten uit
eigen tuin kunnen plukken. Wie op zware of natte grond
tuiniert kan best starten met voorzaaien onder koud glas. Er
kan dan begin maart worden uitgeplant.
Erwten hebben namelijk niet echt hoge temperaturen nodig
om te kiemen. Je kan planten in potjes of in trays in de
koude
bak.
Om het zaaiproces wat te versnellen laat je de zaden 24 uur
weken in wat lauw water. Daarna worden ze direct gezaaid
in potjes of modules, meestal twee bij elkaar. Later wordt
dan de zwakste weggenomen.
Na een drietal weken kan je dan uitplanten onder folie, met
wat rijshout in de lijn om de lage erwtjes toch wat steun te
geven.
•Tuinbonen
Vanaf half februari kan er worden voorgezaaid onder koud
glas, eventueel in potjes door twee à drie zaden per potje te
leggen. In maart kan er dan worden uitgeplant in volle
grond.
•Spinazie
Spinazie is een prima voorjaarsgroente die bestand is tegen
koude.
Zaai in geulen van ongever 2 à 3cm diepte en dun later uit.
Je kan ook breedwerpig uitzaaien.
Kies uiteraard voor aangepaste rassen.
Bij spinazie is het belangrijk om te zorgen voor een
luchttemperatuur die niet onder 7°C zakt.
20 | P a g i n a

•Raapstelen
Raapstelen zijn een 'vergeten' ouderwetse voorjaarsgroente
die rijk is aan vitamines, mineralen en ijzer.
De teelt is heel eenvoudig en vanaf februari kan je ermee
aan de slag in de serre of koude bak.
•Radijs
Radijs kan vrij goed tegen kou en heeft een korte groeitijd.
Radijs behoort tot de koolsoorten (kruisbloemigen).
Er zijn diverse soorten, halflange, ronde, rode, en rode met
witte
punt.
Zaai uit de volle hand ter plaatse op een diepte van 1.5 à
3cm en bedek met lichte grond.Of op rijen met 10cm
tussenruimte. Goed aandrukken opdat het zaad in contact
met de grond zou blijven. Radijs vraagt licht en regelmatig
besproeien.
Radijs is heel geschikt als voorteelt en tussenteelt.
Zaai steeds in kleine hoeveelheden voor een gespreide
oogst. Eventueel de zaden laten voorkiemen.
21 | P a g i n a

Warm glas - binnen
•Broccoli
Voor de vroege teelt van broccoli kan je reeds in de eerste
helft van februari met de opkweek beginnen.
Het zaad wordt rechtstreeks in 5cm potjes gezaaid. Twee
zaden per pot voorzien en na de opkomst het beste plantje
overhouden.
Een andere methode is zaaien in een bakje/kistje met zaaien
stekgrond en na de opkomst verspenen in kleine potjes.
Hou tijdens het kiemen een temperatuur aan van 18-20°C.
Na de opkomst en na het verspenen brengt u de potjes in
een ruimte waar de temperatuur zo'n 12 à 15°C bedraagt.
Kies aangepaste rassen.
•Selder
Om doorschieten bij selder te voorkomen kan je starten met
opkweken vanaf eind januari begin februari.
Meng het fijne zaad met vochtig zand en strooi dit mengsel
uit in een bakje met vochtige zaai- en stekgrond. Zorg voor
een temperatuur tussen 18 en 20°C.
Zaai niet in te koude en te natte grond.
Na het zaaien drukt u de grond lichtjes aan en dekt dit af
met
plasticfolie.
Zorg ervoor dat de grond niet kan uitdrogen.
Na opkomsst verspenen in kleine potjes.
Te diep verspeende plantjes groeien niet. Selderplantjes
groeien in het begin erg langzaam. Hou een constante
temperatuur aan van 18-20°C.
Voor u gaat uitplanten mag de temperatuur dalen tot 15°C.
•Koolrabi
Koolrabi behoort tot de koolsoorten.
De stengel verdikt boven de grond tot een knol. Er zijn witte
en blauwe/paarse soorten, alhoewel ze beiden wit vlees
hebben het is enkel de buitenkant die verschilt.
Voorzaaien in trays en hou deze op een plaats bij 15°C. Te
lage temperaturen veroorzaken doorschieten.
Daarna verspenen in potjes en vanaf april afharden en
tegen eind april buiten uitplanten op een afstand van 30 x
22 | P a g i n a

30cm.
•Aubergine
Bij Aubergines is het belangrijk om tijdig te beginnen. Het
zaad kiemt traag en de plantjes groeien traag.
Je moet bij het opkweken zorgen voor een optimale
groeitemperatuur van zo'n 25°C bij hoge luchtvochtigheid.
Laat het zaad 12 uur weken voor het zaaien.
Druk de zaadjes in met potgrond gevulde trays of potjes.
Maak gebruik van een kweekkastje.
Laat de temperatuur niet onder 20°C zakken.
Aubergines zijn net als paprika's warmteminnend en worden
best in een serre/kas opgekweekt. Uitplanten op een afstand
van 50 x 70 cm.
•Bloemkool
Voor de opkweek van bloemkool geldt hetzelfde als de teelt
van
broccoli.
Voor vroege teelt binnenshuis zijn de vroege rassen eigenlijk
minder geschikt. Kies voor Zomer- of herfstrassen.
Het zaad wordt rechtstreeks in 5cm potjes gezaaid. Twee
zaden per pot voorzien en na de opkomst het beste plantje
overhouden.
Een andere methode is zaaien in een bakje/kistje met zaaien
stekgrond en na de opkomst verspenen in kleine potjes.
Hou tijdens het kiemen een temperatuur aan van 18-20°C.
Na de opkomst en na het verspenen brengt u de potjes in
een ruimte waar de temperatuur zo'n 12 à 15°C bedraagt.
23 | P a g i n a

•Kropsla
Kropsla voorzaaien in bakjes bij een temperatuur van 15 tot
18°C. Na opkomst de jonge plantjes verspenen in een groter
bakje of in potjes.
Je kan ook rechtstreeks in potjes zaaien: vul kleine potjes met
potgrond die het best in een verwarmde ruimte heeft
gestaan, maak met een stokje of potlood in het midden een
putje en leg daarin 2 à 3 zaadjes. Druk het kuiltje dicht en
dek het af met zand.
Als de plantjes opkomen zet je ze op een lichte koele plaats.
Zet ze niet te warm of ze worden te spichtig.
Goede rassen zijn: Meikoningin, Wonder der 4 jaargetijden of
Appia
(Somers)
Bij de krulsla zijn Lollo Bionda en Lollo Rossa populair.
•Zomerprei: zaaien in bakjes of kistjes met zaai- en stekgrond.
Op een plaats zetten met een temperatuur rond 20°C. Als de
jonge plantjes ongeveer 5cm zijn breng je ze naar een
koelere lichte ruimte (15°C)
•Ook paprika's, komkommer en tomaten kun je zaaien. Hou
er rekening dat plantgoed hiervan niet voor half mei buiten
kan worden uitgeplant. Plantgoed kan je nu wel reeds voor
serreteelt
opkweken.
een temperatuur van 12- 15°C
•Start met het voorkiemen van plantgoed van
aardappelen. Om pootaardappelen voor te kiemen leg je
ze zo'n 4 weken voor het planten (planten gebeurt vanaf
half april) in kistjes op een koele (10°C)lichte plaats (geen
direct zonlicht). Om het kiemen te versnellen kan je de kistjes
in een warmere plaats zetten (18°C). Eens ze gekiemd zijn
moet je het plantgoed afharden door ze op een plaats te
zetten met temp. rond 6-10°C.
Opgelet: aardappelen die reeds gekiemd zijn mag je niet
meer in een warmere ruimte zetten.
24 | P a g i n a

Maart
Vanaf maart wordt het in
ieder geval langer licht, en
licht is één van de
ingrediënten die nodig zijn
om zaden te doen
ontkiemen en planten te
laten groeien. Wat ook
nodig is, is warmte.
De bodem zal nu stilaan
opwarmen en dat betekent
dat men diverse teelten al
buiten ter plaatse kan
zaaien.
Het moestuinseizoen start nu
ook volop voor mensen die
niet beschikken over een
serre of koude bak.
De werktabel
Zaaien (binnenshuis of
in de serre)
Spinazie, radijs, wortels, doperwten (voorzaaien), rode bieten,
herfst prei, kruiden
Planten
Sla (in de bak), spitskool, rabarber ( + scheuren en planten),
bloemkool, broccoli, prei, sla ( + beschermen tegen vorst),
andijvie, kruiden
Oogsten Laatste winterharde wortelgroenten, koolgewassen en prei +
ruim de stronken op
Andere.. Frambozen aanbinden
Vroege aardappels poten
Sla beschermen tegen vorst
Aardbeien slechte blad verwijderen en bemesten
Fruit en klein fruit bemesten
Voor de winter ingezaaide groenbemester onderspitten
Percelen voorverwarmen door afdekking met zwarte
folie
Beschermende mulchlagen weghalen
Percelen onkruidvrij houden door schoffelen of zaaien
van een groenbemester + voorbereiden voor latere teelt
Stro/ zwarte folie leggen tussen de aarbei
Mooi is het misschien niet maar het is wel efficiënt: als je
zaait, dek dan de perkjes af met krantenpapier dat je
op de hoeken met enkele stenen vastlegt. Op die
manier blijft de grond vochtig en spoelen de zaadjes
niet weg als het hard regent of als je de grond besproeit
Tunnels en koud glas regelmatig laten luchten 25 | P a g i n a

Volle grond / koud glas
Spinazie
Spinazie is een prima voorjaarsgroente die bestand is tegen
koude. Je kan in maart zowel in volle grond zaaien als onder
glas of een plastic tunnel.
In volle grond is het aan te raden om vliesdoek bij de hand
te houden om het perceel af te dekken bij koude.
Zaai in geulen van ongeveer 2 à 3cm diepte en dun later uit.
Je kan ook breedwerpig uitzaaien.
Kies uiteraard voor aangepaste rassen (scherpzadige).
Radijs
Radijs kan vrij goed tegen kou en heeft een korte groeitijd.
Radijs behoort tot de koolsoorten (kruisbloemigen).
Er zijn diverse soorten, halflange, ronde, rode, en rode met
witte
punt.
Zaai uit de volle hand ter plaatse op een diepte van 1.5 à
3cm en bedek met lichte grond. Of op rijen met 10cm
tussenruimte. Goed aandrukken opdat het zaad in contact
met de grond zou blijven. Radijs vraagt licht en regelmatige
besproeiing.
Radijs is heel geschikt als voorteelt
Zaai steeds in kleine hoeveelheden om de oogst te spreiden.
· Raapstelen Raapstelen kunnen vroeg in volle grond worden gezaaid.
Het gewas is goed bestand tegen koude en ongunstig weer.
Het is een vitaminerijke en ijzerhoudende bladgroente.
Zaaien doe je best op een frisse beschaduwde plaats. De
bladeren gebruiken als snijsla of gestoofd in "stoemp". Niet
uitdunnen. Veelvuldig begieten voor het behoud van malse,
smakelijke bladeren.
· Koolsoorten Koolsoorten zoals bloemkool, spitskool en broccoli kunnen
buiten worden uitgeplant.
Wie zelf geen plantgoed heeft opgekweekt kan steeds
jonge planten kopen in een goed gesorteerd tuincentrum of
op
markten.
Kopen doe je in vertrouwen want het is vaak met aangetast
plantgoed dat ziektes zoals knolvoet de tuin insluipen.
Bloemkool heeft een voedselrijke bodem nodig. Hou de
grond ook vrij vochtig. Vermijd zure grond en hou rekening
met vruchtwisseling. Sommige soorten kunnen doorschieten
26 | P a g i n a

onder warme droge omstandigheden. Bescherm de planten
met vliesdoek tegen koolvlieg.
Herfst rode kool en witte kool kunnen in de koude bak
worden
gezaaid.
Spruitkool kan in volle grond worden gezaaid.
· Wortelen Wortelen kunnen in volle grond worden gezaaid. Kies voor
aangepaste vroege soorten.
Zaai vrij dik, ondiep in rijen met een tussenafstand van 15 à
20cm. U kan de zaaibedden afdekken met plasticfolie om
het zaad sneller te doen kiemen. Na opkomst uitdunnen.
Het voordeel bij vroege teelt is dat de wortelvlieg in deze
periode nog niet actief is.
Tegen het einde van maart in volle grond zomerwortelen
zaaien.
· Sla Snijsla, kropsla, krulsla kunnen in volle grond of onder koud
glas worden gezaaid.
In volle grond kan worden uitgeplant.
Wie zelf niet zaait kan gebruik maken van plantgoed dat
algemeen verkrijgbaar is.
Ook rucola of raketsla en andijvie kunnen worden geplant.
Rucola doet het zeer goed in ons klimaat. Het is een snelle
kiemer die bijna jaarrond kan gezaaid worden.
Opletten voor aantastingen door slakken.
· Aardappelen Als de pootaardappelen voorzien zijn van kleine
uitlopers/spruiten kunnen ze eerst worden afgehard en
daarna worden geplant.
Hou afdekmateriaal zoals vliesdoek of geperforeerde folie bij
de hand voor koude periodes. U kan deze los over de grond
leggen of er een tunnel mee maken.
Bij vochtig weer moet deze bedekking tijdig worden
weggehaald om de aardappelplaag te voorkomen.
Plant in rijen en maak gebruik van een plantkoord.
Als de plantjes 10cm hoog zijn moet een eerste maal worden
aangeaard. Dit gebeurt door tussen de rijen met een hak te
gaan en de grond tot tegen de jonge planten te brengen.
Als de planten zo'n 20cm groot zijn is het tijd voor een
tweede aanaarding.
27 | P a g i n a

· Rode biet Rode biet zaaien in volle grond of onder plastic tunnel.
Kies een vroege soort.
Zaai in rijen met een tussenafstand van 30 cm en op een
diepte van 2cm.
Zodra de planten 3 à 4 bladeren hebben moet je uitdunnen
tot op 10cm.
Rode bieten horen thuis op het perceel van de
wortelgewassen.
Kan ook in potten worden geteeld.
· Erwten
Erwten kunnen buiten in volle grond worden gezaaid.
Dek het perceel af met een beschermgaas want vogels en
muizen zijn dol op de zaden.
Het plantgoed van de voorgezaaide erwten kan buiten
worden
uitgeplant.
Zorg ervoor dat de grond niet te vochtig is. Natte grond
geeft aanleiding tot gele bladeren.
Als de plantjes zo'n 15cm hoog zijn moeten ze worden
aangeaard.
De hoge rassen moeten steun krijgen van bijvoorbeeld
rijshout of kippendraad.
Erwten zet je best niet in de buurt van bonen, ui of prei.
Als tussenteelt kan je raapstelen of radijs zetten.
28 | P a g i n a

Binnen / warm glas
Tomaten binnen zaaien in trays of potjes.
Het zaad heel dun bedekken met fijn zand.
Zorg voor een constante kiemtemperatuur rond 20°C.
Zo'n 14 dagen na het zaaien zal er moeten verspeend worden naar potjes.
Vroege knolselder binnen zaaien. Laat het zaad voorkiemen. Knolselder kan vanaf half
mei buiten worden uitgeplant.
Knolselder heeft een lange groeiperiode nodig en wordt daarom best zo vroeg mogelijk
gezaaid. Vanaf half tot einde maart kan ook onder koud glas worden gezaaid.
Basilicum binnen zaaien.
Artisjok is een decoratieve plant waarvan de
bloemhoofden een delicatesse zijn, maar ze
worden ook in het bloemschikken gebruikt.
Zaai binnen in potjes en zorg voor een
kiemtemperatuur van min. 15°C.
Kiemtijd: 5-10 dagen
Voor de planten half mei in de tuin worden
uitgeplant moeten ze eerst worden afgehard.
Artisjokplanten kun je ook aankopen.
29 | P a g i n a

Nog extra informatie
Rabarber scheuren en planten. Als de
groei van rabarber achteruit gaat, graaf
je de planten op en deelt ze. De aparte
delen kunnen elk apart worden geplant.
Zorg dat de aparte delen voorzien zijn
van groeipunten en maak van de
gelegenheid gebruik om extra voeding in
de bodem te verwerken.
Aardperen (topinamboer) planten. Plant
enkele knollen op een rij als windkering,
zo'n 30cm uit elkaar. Heeft steun nodig.
Knoflook planten in volle grond.
Ui en sjalot planten in volle grond. Plant in
rijen met een tussenafstand van 25cm en
zet de plantuien 10cm uit elkaar.
Plant zodat enkel het puntje van de
plantui zichtbaar blijft. Bescherm het
plantgoed eventueel met gaas om te
voorkomen dat vogels de knollen
opgraven. Je kan ook uien opplanten in
potten om ze dan in april uit te planten.
Vroege uien zijn niet geschikt om te
bewaren. Bewaaruien worden in maart
gezaaid.
Asperges planten in geulen van zo'n
20cm diep. Het aspergebed is vooraf
grondig bewerkt, en goed voorzien van
organisch materiaal. Zet 3 planten op
een meter en met de neus in de richting
van de plantenrij. Bedekken met zo'n
5cm grond.
Eind maart kan de eerste zomerprei
buiten worden uitgeplant.
Kruiden zaaien: peterselie, tuinkers, kervel
(vers zaad gebruiken), bernagie, kamille,
lavas,
koriander.
Kruiden kan je perfect opkweken in
potten.
Voor sommige woekerende soorten zoals
munt is dat zelfs aan te raden.
Tip>Sommige tuiniers gieten kokend
water op de grond voor ze peterselie
zaaien, om het kiemen te stimuleren.
Tijm aanaarden om nieuwe plantjes te
bekomen.
30 | P a g i n a

April
April is de maand van het
zaaien en planten.
Het kan echter ook een
rare maand zijn en daarom
hou je best (zoals altijd)
rekening met de
weersomstandigheden.
We geven hierbij een
overzicht van wat in
principe kan gebeuren.
De werktabel
Zaaien (binnenshuis of
in de serre)
Planten
Kruiden ( basilicum, rozemarijn, koriander, selderij, peterselie),
rode & witte kool, doperwten, sla, winter wortelen, pastinaak,
suikermaïs
Tomaten (bij nachtvorst beschermen), spitskool
Oogsten
Rabarber, radijzen
Andere.. Kruiden in de pot bemesten
Geënte komkommer plant kopen
Tomaten bij nachtvorst beschermen
Slakken bestrijden
Vroege luis in de gaten houden
Koolkragen aanbrengen
Regelmatig wieden
Eventueel bijmesten
Gebruik een vliesdoek bij wortelen en kolen tegen
wortel- en koolvliegen en tegen vorst
Combinatieteelt om aantasting door plaagdieren te
voorkomen
Lage haargjes voor meer bescherming(bv: lavendel)
Kruiden kunnen ook gescheurd worden
Kas en koude bak luchten bij zonnige periodes
Het zaad moet slechts met zoveel aarde worden bedekt
als het zelf dik is!
31 | P a g i n a

Volle grond-zaaien
De meeste zomergroenten kan je nu buiten ter plaatse zaaien.
Bij tijdelijk koude periodes kunnen de jonge plantjes of zaailingen nog worden beschermd
met vliesdoek of door er omgekeerde bloempotjes boven te plaatsen.
De vroege groenten worden ook best beschermd tegen vogel- of wildvraat.
Wortelen: Tegen het einde van de
maand kunnen de wortelen voor de
winterteelt worden gezaaid.
Wortelen gedijen goed in losse grond.
Het is belangrijk om teeltwisseling toe te
passen bij wortelen.
Selder: snijselder, groene
selder,bleekselder. Snijselder is een
smaakmaker in de keuken die
regelmatig gebruikt wordt. Zorg dat je
voldoende zaait, en zaai met
tussenperiodes.
Winterprei. Het zaad voorweken. Dek het zaad goed af want prei is een donkerkiemer.
Het bed waarop prei wordt gezaaid moed goed worden voorbereid omdat het een
lange teelt is. U kan ook plantgoed kopen.
Radijsjes: zaai regelmatig kleine hoeveelheden. Eventueel als tussenteelt van erwten, sla.
Schorseneer: koop vers zaad want schorseneerzaad is slechts één jaar houdbaar en zaai
op een zonnige plek in lichte grond. Zaai op rijen met een afstand van 25cm, 2 à 3 cm
diep. Na opkomst uitdunnen op 8 à 10cm
Pastinaak: een oude wintergroente die herontdekt werd in de hedendaagse keuken.
Zaai in rijen op 30-40cm afstand. Uitdunnen op 20 cm. Je kan ook drie zaden bij elkaar in
een putje leggen en bij opkomst de zwakste verwijderen.
Koolsoorten:Rode en witte bewaarkool zaaien, spruitkool,
spitskool, Chinese kool, broccoli
Vroege bloemkool en broccoli planten.
Belangrijk bij kolen is dat je met kolen best 3-4 jaar wacht om ze
op dezelfde plaats te telen. Plantgoed eventueel afdekken met
insectendoek tegen de koolvlieg.
Slasoorten. Diverse soorten sla zaaien en uitplanten: ijsbergsla, kropsla, bindsla. Neem de
juiste soorten (zomerrassen). Zaai om de 2 à 3 weken een kleine hoeveelheid. Bescherm
de planten tegen slakken. Hiervoor kan je eventueel cacaodoppen gebruiken om rond
de planten te leggen.
Ook andijvie en rucola.
32 | P a g i n a

Spinazie (zomervariëteit). Zaai niet
alles in één keer maar spreid over de
hele maand zodat niet alle
zaailingen tegelijk opkomen en de
oogst kan gespreid worden.
Nieuw Zeelandse spinazie vervangt
spinazie in de warme maanden.
Liefst 3 à 4 zaden tegelijk zaaien in
kuiltjes op 80cm afstand. Het is een
trage kiemer dus best op voorhand
het zaad gedurende 24 uren in water
weken.
Na half april kan je ook al vroege boontjes zaaien maar het is toch beter te wachten tot
half mei. Je kan alvast binnenshuis voorzaaien in potjes. Door voorzaaien kan je de kans
op aantasting van bonenvlieg beperken.
Rode biet : zaaien op een rijafstand van 25 à 30 cm en na de opkomst in de rij uitdunnen
Dop- en sluimererwt kunnen niet tegen
koude, droogte of natte grond. Het zaad
ontkiemt niet in koude grond. Voor het
zaaien week je het zaad best een nacht
voor in warm water.
Zaaien doe je best op rijen met 35 cm
tussenafstand voor de lage soorten en 50
cm voor de rijserwten. Zaai 2 à 4 cm diep en
leg 4 à 5 zaden bij elkaar in kuiltjes op 40 cm
van
elkaar.
De jonge plantjes moeten worden
aangeaard als ze zo’n 5 cm hoog zijn.
Rijserwten dienen voorzien te worden van steunmateriaal (rijshout of draad).
Peulen zijn , in tegenstelling tot doperwten, in hun geheel eetbaar.
En verder ook nog zaaien: Warmoes, zurkel, peterselie, asperges, raapstelen.
33 | P a g i n a

Planten in volle grond
De pootaardappelen
kunnen worden geplant.
Planten gebeurt steeds in
rijen. Na opkomst moeten
de planten worden
aangeaard.
Zomerprei uitplanten.
Plant de jonge
preiplantjes in rijen op
40cm afstand en in de rij
op
10cm.
Gebruik plantmateriaal
van zo'n potlood dik.
Het best is om de wortels
en het blad in te korten:
dit bevordert het
aanslaan en het
vergemakkelijkt ook het
planten.
Eind april spitskool
uitplanten op 50 x 40 cm.
Vroege bloemkool, slaplanten
en broccoli
planten.
Uien en sjalot kunnen nog
tot half april geplant
worden.
Op een zonnige
humusrijke plek in de tuin
moet je eens artisjok
proberen.
Koop best jonge planten,
dat is makkelijker dan zelf
te
zaaien.
Maak rijen met 70 cm
tussenruimte en plant de
plantjes 60 cm uit elkaar.
Bij droogte regelmatig
water geven. De artisjok
is eigenlijk, net als
kardoen, een distel
waarvan de jonge
bloemknop wordt
gegeten. Laat je de plant
doorgroeien dan
ontwikkelt zich een
prachtige paarse bloem.
Koud glas
Onder koud glas kan je:
-knolselder (lange kiemtijd), koolrabi, venkel,
suikermaïs
zaaien.
-éénjarige bloemen zoals tagetes, oost-indische
kers...
zaaien
-onder glas of binnen kan je komkommer,
meloen, paprika, pompoen, courgettes
voorzaaien.
-vroeger gezaaide plantjes van tomaat of
paprika in potjes planten.
34 | P a g i n a

Mei
"Onweer in mei maakt de boeren blij"
In mei wordt het behoorlijk
druk in de moestuin.
Na een tegenvallende
maand april wordt het nu
volop tijd om in de
moestuin aan de slag te
gaan.
De werktabel
Zaaien (binnenshuis of
in de serre)
Planten
Oogsten
Zomer bloemkool en broccoli, witlof, sla, herfst bloemkool, eind
mei bonen (voorzaaien), zomer wortelen
Komkommer, meloenen, courgettes, rode kool, spruitkool,
tomaten, aubergine, paprika's
Spinazie, sla, radijs, veldsla
Andere.. Bij aarbeien stro aanbrengen zodat de vruchten niet vuil
worden
Vruchtbomen tweede bemesting geven
35 | P a g i n a

Algemene tips voor de maand mei
In een moestuin is het steeds belangrijk om alles goed te onderhouden. Regelmatig
wieden is de boodschap. Bewerk enkel percelen die je gaat inzaaien of beplanten.
In een serre of kas kan het reeds behoorlijk warm worden op zonnige dagen. Zorg
voor schaduw door het aanbrengen van schaduwdoek of door het glas te 'witten'.
Regelmatig luchten.
Wees alert voor plaagdieren zoals slakken en/of insecten en schimmels. Binnen
gekweekte plantjes moeten worden afgehard en wennen aan de buitenlucht.
Rond de jonge koolplanten breng je best koolkragen aan. Dit om te voorkomen
dat de koolvlieg haar eitjes bij de plant kan afzetten.
Wortelen dek je best af met vliesdoek om ze te beschermen tegen de wortelvlieg.
Breng een mulchlaag aan rond de aardbeien als er geen zwarte plastic over de
bedden is gelegd. Bijvoorbeeld stro, zo liggen de vruchten niet op de grond en
kunnen ze niet gaan rotten of vuil worden. Leg een net over de aardbeien om te
voorkomen dat de vogels met de vruchten aan de haal gaan. Hou
aardbeibedden onkruidvrij. Verwijder bij doordragende soorten tot einde mei de
bloemen.
Rode bietjes die in april werden gezaaid zullen moeten worden uitgedund. Uit elk
zaadje komen namelijk meerdere plantjes, uitdunnen is dus nodig. Hou 1 plant per
10cm over.
Vroege aardappelen en erwten moeten worden aangeaard indien dit nog niet is
gebeurd.
Bij hoge erwten moet steun worden aangebracht. Breng eventueel een mulchlaag
van grasmaaisel aan rond de erwten.
Vroege tuinbonen toppen om aantasting door luizen te voorkomen.
Vroege zaailingen van sla, wortelen, uitjes moeten voorzichtig worden gedund.
Laat de uitgedunde worteltjes en uitjes niet rondslingeren want de geur alleen al
kan de wortel- en uienvlieg aantrekken.
Breng een mulchlaag rond de stam van fruitbomen.
Bij nieuw aangeplante vruchtbomen moeten de bloemen en jonge vruchten
volledig verwijderd worden. Vruchtvorming vergt heel veel groeikracht terwijl die bij
jonge bomen vooral nodig is voor het aanmaken van nieuwe wortelen en
bladeren.
Als rode bessen hun blad verliezen moeten ze behandeld worden met een middel
tegen meeldauw of met een product dat gebruikt wordt tegen de aardappel- en
tomatenziekte.
36 | P a g i n a

Grondscheuten van frambozen moeten worden weggesnoeid tot tegen de grond.
Behoud maximaal een zestal takken per plant. Bij droog weer water geven.
Buitenperziken moeten worden uitgedund om dikkere vruchten te krijgen. Perziken
zijn zeer gevoelig voor aantasting door de 'krulziekte' waarbij het blad eerst opkrult,
verdroogt en tenslotte afvalt. Ook de bloei en de vruchtzetting hebben er onder te
lijden. Eventueel spuiten met een schimmelwerend product zodra je de eerste
aantasting merkt. Verwijder ook systhematisch de aangetaste bladeren.
In mei rijpen de vroegste kersensoorten. Om te voorkomen dat de vogels ermee
aan de haal gaan, moet je nu een net spannen. Bij hoogstam is dat een haast
onbegonnen werk.
De druivelaar kan eventueel preventief behandeld worden tegen schimmels.
Neem stekken van kruiden zoals tijm, lavendel, salie
Eénjarige bloemen zaaien. Reukerwten bijvoorbeeld. Voorzie steunmateriaal.
Om kleur te brengen in de moestuin kan je Tagetes en Oost-Indische kers
uitplanten.
Zonnebloemen kunnen van eind april tot einde mei worden gezaaid. Leg drie
zaden dicht bij elkaar in putjes op 10 cm afstand. Laat bij het opkomen alleen de
beste doorgroeien.
Indien je deze zomer wilt genieten van basilicum uit eigen tuin moet je nu zaaien of
de binnen gezaaide plantjes buiten uitplanten.
Kruiden. Als die nog niet geplant zijn kan je nu volop kruiden planten. Sommige
soorten zoals muntsoorten kan je best in potten kweken omdat ze nogal durven
woekeren.
37 | P a g i n a

Takenlijstje
BLADGEWASSEN
Kropsla en andere slasoorten buiten ter plaatse zaaien.
Snijsla kan je volop oogsten vanaf mei.
Sla uitplanten. Diverse soorten. Bescherm de planten tegen slakken.
Breng rond de planten eventueel een laag cacaodoppen aan.
Hiermee beperk je de onkruidgroei en hou je slakken op afstand.
Selder kan je pas vanaf mei buiten zaaien. De zaden hebben zo'n 18-
20°C nodig om te kiemen.
Snijselder, groene selder zaaien in volle grond. Na opkomst de plantjes
dunnen op 15cm. Snijselder is een smaakmaker in de keuken die
regelmatig gebruikt wordt. Zorg dat je voldoende zaait, en zaai met
tussenperiodes.
Witloof: zaai witloof in lijnen op 30cm uit elkaar en leg in de geulen een
twintigtal zaden per meter. zaai op 1 tot 2 cm diepte.
Als de eerste echte witloofblaadjes tevoorschijn komen moet men
uitdunnen tot er ongeveer 8 plantjes per meter overblijven. De
uitgedunde plantjes kunnen ook worden uitgeplant maar deze geven
vertakte wortels
VRUCHTGEWASSEN
Pompoen zaaien en plantjes uitplanten na half mei. Opletten voor
slakken.
Pompoenen zijn zeer geschikt voor het begroeien van overblijvende
plaatsen in de tuin of bijvoorbeeld een composthoop.
Courgettes zaaien en plantjes uitplanten na half mei.
Courgettes en pompoenen nemen nogal wat plaats in zodat je
minstens 1 m2 per plant voorziet.
(suiker)Maïs uitplanten of ter plaatse zaaien.
Wacht niet te lang en zaai op een zonnige plaats. Om omvallen te
voorkomen zaai je best in een vierkant.
Tomaten in de serre planten, of buiten in beschermde omgeving.
Voorzie bij het planten reeds steunmateriaal. Bij het watergeven zorgen
dat het blad niet nat wordt. Dit om schimmelziektes te voorkomen.
Vanaf 15 mei mogen de buitentomaten worden uitgeplant. Plant nooit
tomaten vlak bij aardappelen om ziektes te voorkomen. Tomaten
moeten regelmatig worden aangebonden en ook de okselscheuten
moeten worden verwijderd. Als er zich drie bloemtrossen hebben
gevormd moet de top worden uitgeknepen aan het tweede blad
38 | P a g i n a

oven de laatste tros.
Aubergines en paprika's in de serre planten of buiten in beschermde
omgeving
Komkommer en meloen in de serre of koude bak
WORTEL - KNOLGEWASSEN
Rode bieten buiten zaaien. Tot begin juli. Plantgoed uitplanten
Radijs zaaien. Ze houden van koel weer, zaai daarom zomerteelten in
de schaduw. Hou het gewas goed vochtig en onkruidvrij.
Zaai regelmatig kleine hoeveelheden. Eventueel als tussenteelt van
erwten, sla.
Schorseneer: koop vers zaad want schorseneerzaad is slechts één jaar
houdbaar en zaai op een zonnige plek in lichte grond. Zaai op rijen met
een afstand van 25cm, 2 à 3 cm diep. Na opkomst uitdunnen op 8 à
10cm
Wortelen: zomerwortelen en winterwortelen zaaien in volle grond.
Knolselder. Niet te diep planten. Zorg dat het hart boven de grond blijft.
UIENFAMILIE
Zomerprei. Planten die ongeveer een potlood dik zijn worden in rijen
uitgeplant met een tussenafstand van ongeveer 40cm. In die rijen
komen de planten op ca 20cm tussenafstand. Je kan diepe putjes
maken met een pootstok waarin de preiplanten worden gezet. De
putjes vullen zich vanzelf op door begieten. Je kan ook geulen maken
met een hak en de preiplanten in ondiepe gaten plaatsen en de
planten daarna aangieten. Beetje bij beetje worden de planten
aangeaard met een hak.
Opletten voor preimot: de rups van deze vijand leeft in de bladeren van
de prei en valt dan de wortel aan.
Ook opletten voor preiroest: op de buitenste bladeren ontstaan
sporenhoopjes die bij het openbarsten felgekleurde sporen produceren.
KRUIDEN
Alle kruidenplantjes kunnen in volle grond of in potten/bakken
uitgeplant worden.Wil je zelf nog zaaien? Dat kan in volle grond wat
betreft basilicum, komkommerkruid, kervel, bieslook, koriander, dille,
peterselie
39 | P a g i n a

Juni
In juni staan er nog
verschillende zaken op het
menu.
En neem dat vooral
letterlijk, want vanaf nu
wordt de oogst van eigen
geteelde groenten groter:
nieuwe aardappelen,
erwten, spinazie, sla,
rabarber, asperges…
De werktabel
Zaaien (binnenshuis of
in de serre)
Planten
Oogsten
Augurken, andijvie, spinazie, late bonen zaaien voor de
langste dag
Zomer bloemkool en broccoli, winter kolen planten met
koolkraag, herfst prei
Vroege aardappels, sla, bieten,
Andere.. Aardappelziekte bestrijden zodra de aardappels elkaar
raken in de rij
Composthoop opzetten
Aardbeien net aanbrengen
Regelmatig dieven van tomaten
Onderste loof tomaten verwijderen om Phytophthora te
voorkomen
Witloof dunnen
Controleer kolen regelmatig op rupsen
Controleer tuin regelmatig op slakken
Controleer bonen regelmatig op luizen
Geef tomaten extra vloeibare voeding
40 | P a g i n a

Algemene tips voor juni
Juni staat vooral in het teken van verzorgen en onderhouden: blijf onkruid wieden en
schoffelen.
Bij droogte niet vergeten water te
geven en hou de bodem op de
percelen onkruidvrij.
Zaailingen van mei moeten nu
uitgedund worden en eventueel
verplant worden. (Witloof, rode
biet…)
Bescherm de planten in de serre
tegen te grote warmte. Gebruik
schaduwdoek of gebruik een
schermmiddel zoals temperzon
(Hermadix)Tomaten buiten en in de
serre regelmatig dieven en
aanbinden
Controleer regelmatig op
aantastingen. Spuit eventueel
preventief met een
koperhoudende oplossing. Bij
droog weer geregeld water geven.
Een mulchlaag van bijvoorbeeld
grasmaaisel rond de
tomatenplanten is een goede
manier om uitdrogen te
voorkomen. Dit kan ook bij andere
dorstige planten zoals courgettes,
pompoenen en komkommers.
Op lege bedden kan je
groenbemester zaaien.
Hou de druivelaar in het oog. Bij
serredruiven en buitendruiven kan
u trosdunning of krenten toepassen
om grotere druiven te bekomen.
Vroege aardappelen oogst je best
slechts naarmate je ze nodig hebt,
zodat ze niet liggen uit te drogen.
Late aardappelen aanaarden.
Labbonen zijn nogal gevoelig voor
aantasting door zwarte vliegen. Die
hebben het vooral gemunt op de
jonge scheutjes. Je kan de
aantasting in toom houden door
de jonge scheutjes af te knijpen
boven de derde groep bonen.
Zorg dat de composthoop
regelmatig vochtig wordt
gehouden bij droogte.
Start met het opzetten van een
composthoop als je er nog geen
hebt.
Verse kruiden oogsten.
41 | P a g i n a

Zaaien
Pompoenen en courgettes in het
begin van juni nog zaaien.
Rode biet zaaien en/of jonge
plantjes uitdunnen.
Ook bonen kunnen nog in het
begin worden gezaaid. Snijbonen
en sperziebonen houden van
warmte.
Sla (kropsla, ijsbergsla) en radijsjes.
Midden juni kunnen nog een
aantal late groenten gezaaid
worden zoals herfstbroccoli, kervel,
koolrabi, witloof, tuinmelde
(gebruiken als spinazie),
winterwortel, andijvie, groenlof,
ijsbergsla, winterbloemkool, rode
biet,
knolvenkel.
Andijvie heeft behoefte aan
warmte om doorschieten te
voorkomen.
Voor erwten wordt het laat maar je
kan een late snelgroeiende soort
nemen.
Planten
Plant liefst tegen het vallen van de
avond en zo mogelijk bij betrokken
en vochtig weer.
Wintergroenten zoals spruitjes, rode
kool, selder, knolselder, prei,
savooi… moeten nu uitgeplant
worden.
Vergeet de koolkragen niet bij
koolsoorten of maak gebruik van
vliesdoek om het perceel te
beschermen tegen de koolvlieg.
Als de eerste bloemkoolhoofdjes
verschijnen moeten deze worden
afgedekt. Dit is nodig om de mooie
witte kleur te behouden. Je kan dit
doen door de bladeren van de
kolen samen te binden, of door
onderaan
een
groot blad af te knakken.
de vroege aardappelen hebben
gestaan. Een licht aanvullende
bemesting met bijvoorbeeld
compost is wel aangewezen.
Knolselder kan op het bedje waar
de vroege erwten stonden.
Pompoenen en courgettes in het
begin van de maand nog
uitplanten.
Sla planten . Neem de juiste
soorten (zomerrassen) om
doorschieten te voorkomen.
Alle delen van Oostindische kers
zijn eetbaar maar het zijn vooral de
bloemen die worden gebruikt om
salades op te fleuren
Selder, prei en kolen kunnen
geplant worden op de plaats waar
42 | P a g i n a

Juli & augustus
De moestuin is een
arbeidsintensief deel van
de tuin. Het vele werk
wordt echter beloond met
gezonde groenten en fruit
uit eigen tuin.
Augustus en Juli zijn zo’n
maanden waarin we nog
volop kunnen oogsten en
plukken.
En geef toe er zijn lastiger
karweien.
Hoewel het zaai- en
plantseizoen op zijn einde
loopt, blijft de moestuin
onze aandacht vragen.
De werktabel
Zaaien (binnenshuis of
in de serre)
Planten
Juli: Najaarsandijvie, herfst rassen van de spinazie
Augustus: veldsla, stengel ui
Juli: Winter prei, aardbeien
Augustus: herfst kropsla, boerenkool, andijvie
Oogsten
Juli: middelvroege aardappels, sla, bieten, venkel, spitskool,
bloemkool, broccoli, sjalotten
Augustus: uien, suikermaïs, bramen, late aardappelen
Andere.. Juli: Herfst prei aanaarden, bemesten van de aardbei,
Appels en peren snoeien, na de oogst kersen en
pruimen snoeien, top de buiten tomaat zodat de
voeding naar de vruchten gaat om af te rijpen, hou de
kolen in de gaten voor rupsen
Augustus: Houd de aardappelziekte in de gaten, laat
uien drogen op het veld, winterprei aanaarden,
afleggen van bramen uitlopers
43 | P a g i n a

Algemene informatie over Juli en Augustus
Juli is veelal een warme maand.
Het is hoogzomer en dat betekent dat er
volop kan geoogst worden .
Enkele bedden komen ook leeg te staan
en vragen om een volgende teelt of
kunnen worden ingezaaid met
een groenbemester
Maar ook de moestuin ontsnapt niet aan
een paar specifieke problemen. Vooral
droogte kan problemen geven. Geef
vooral regelmatig water want veel
groenten kunnen door droogte
doorschieten.
Plaagdieren en ziekten kunnen nu
voor problemen zorgen. Wie in
vakantie gaat zal zeker zijn
voorzorgen moeten nemen.
Blijf onkruid de baas en hou de
percelen door te schoffelen
onkruidvrij.
Het is nog altijd niet te laat om
groenten te zaaien. Kies voor
aangepaste variëteiten.
Nog enkele tips:
Water geven: doe dit best ’s
morgens vroeg en geef water aan
de basis van de planten.
Geef de tomaten bij droog weer
regelmatig water. Als de grond
uitdroogt en de planten daarna
veel water krijgen zullen de
tomaten barsten.
Hou ook pompoenen,
komkommers en courgettes in de
gaten.
Kleinfruit in droogteperiodes water
geven. Sproei aan de basis van de
planten en niet op de planten zelf
om meeldauw te voorkomen.
In een serre of koude bak
regelmatig luchten
Het aspergebed wat bijmesten
Verwijder bonen- en erwtenstruiken
als ze helemaal zijn kaalgeplukt.
Laat de wortels echter zitten omdat
ze de bodem verrijken met stikstof.
Je kan bonen laten staan om te
drogen. Vanaf eind augustus
beginnen de planten te verkleuren.
Haal ze uit de grond en bindt ze
samen in bosjes. Hang ze te drogen
op een beschutte droge plaats. Zijn
ze goed gedroogd, haal dan de
zaden uit de peulen en bewaar ze
op een koele droge plaats (in een
bokaal of doos die goed kan
worden afgesloten.)
Regelmatig schoffelen en
braakliggende percelen onkruidvrij
houden. Bedek ze eventueel met
een mulchlaag van grasmaaisel.
Je kan deze percelen ook inzaaien
met een groenbemester (vb
Phacelia). Koolzaad en mosterd zijn
snelgroeiende gewassen die in het
najaar worden onder gespit.Een
alternatief is compost uitstrooien op
de percelen.
Het is een goed moment om de
composthoop om te zetten. Dat
betekent dat wat onderaan zit
naar boven wordt gehaald en
omgekeerd. Bij droogte de
composthoop vochtig houden.
44 | P a g i n a

September & Oktober
Na het oogsten wordt in
deze periode stilaan de
nadruk gelegd op het
opruimen.
De gelukkige bezitter van
een koude bak of serre kan
nu het seizoen nog wat
verlengen
De werktabel
Zaaien
(binnenshuis
of in de serre)
Planten
September: Winterpostelein, veldsla
Oktober: Veldsla, spinazie in de bak
September: herfstkropsla, vroeg in de maand andijvie
Augustus: knoflook, voorjaarskool, bessen
Oogsten
Andere..
September: aardappelen, appelen en peren
Oktober: Pompoen, late appels
September:
Glastomaten toppen
Frambozen die dit jaar gedragen hebben wegsnoeien
Na de bramenoogst snoeien en opbinden
Aard de winterprei aan
Oktober:
Rooien en opkuilen witlof
Dek andijvie af om blanke harten te krijgen
Op klei gronden spitten, winter klaarmaken
45 | P a g i n a

Algemene informatie
Hoe brengt een moestuinliefhebber in september zijn dagen door? Waarschijnlijk staat hij
met één been in de keuken (tussen de weckpotten) en met het andere nog in de
moestuin.
In september is de tijd inderdaad rijp om een groot
deel van de oogst uit de moestuin te verwerken om
ingevroren te worden of op een andere manier te
worden bewaard.
Terwijl buiten de onkruidgroei onder controle moet
worden gehouden en de groenten beschermd
moeten worden om niet te worden kaalgevreten. De
groeiomstandigheden in deze maand zijn veranderlijk
en kunnen al flink schommelen. Dit heeft uiteraard zijn
invloed op de groei en ontwikkeling van gewassen.
Vochtig en koel weer is niet groeibevorderend maar is
daarentegen wel gunstig voor plaagdieren zoals
slakken.
Nog enkele algemene tips
Water geven: doe dit best ’s
morgens vroeg en geef water aan
de basis van de planten.
Geef de tomaten bij droog weer
regelmatig water. Als de grond
uitdroogt en de planten daarna
veel water krijgen zullen de
tomaten barsten.
Hou ook pompoenen,
komkommers en courgettes in de
gaten.
Kleinfruit in droogteperiodes water
geven. Sproei aan de basis van de
planten en niet op de planten zelf
om meeldauw te voorkomen.
In een serre of koude bak
regelmatig luchten
samen in bosjes. Hang ze te drogen
op een beschutte droge plaats.
Zijn ze goed gedroogd, haal dan
de zaden uit de peulen en bewaar
ze op een koele droge plaats (in
een bokaal of doos die goed kan
worden afgesloten.)
Regelmatig schoffelen en
braakliggende percelen onkruidvrij
houden. Bedek ze eventueel met
een mulchlaag van grasmaaisel.
Je kan deze percelen ook inzaaien
met een groenbemester (vb
Phacelia). Koolzaad en mosterd zijn
snelgroeiende gewassen die in het
najaar worden onder gespit.Een
alternatief is compost uitstrooien op
de percelen.
Je kan bonen laten staan om te
drogen. Vanaf eind augustus
beginnen de planten te verkleuren.
Haal ze uit de grond en bindt ze
Het is een goed moment om de
composthoop om te zetten. Dat
betekent dat wat onderaan zit
naar boven wordt gehaald en
omgekeerd.
46 | P a g i n a

Bij droogte de composthoop
vochtig houden.
47 | P a g i n a

November en december
Stilaan wordt het nu toch
wel stil en leeg in de
moestuin.
Tijd om terug te blikken op
het voorbije seizoen, de
balans op te maken ,
(eventueel) te leren van
de fouten en het volgende
seizoen voor te bereiden.
Een schone lei is een
lovenswaardig streven.
De werktabel
Zaaien
(binnenshuis
of in de serre)
Planten
Oogsten
Andere..
Koude bak: veldla, spinazie, wortelen en kervel
November: Fruitbomen, knoflook, frambozen en rabarber scheuren en
planten
December: Bomen zonder loof
November: Rode kool, spruiten
December: spruiten
November:
Bescherm broccoli tegen vogelvraat
Start winter snoei
Behandel aardappelen tegen uitlopen
Verwijder onkruid en maak de tuin winterklaar.
Maak tomatenstokken goed schoon
December:
Planning volgend seizoen maken
Test de zuurgraad van de grond
Spit de grond
Winter snoei bij fruit
Houd bij vorstgevoelige planten de temperatuur in de gaten
48 | P a g i n a

Beschermen en opruimen
Alle kruiden in pot krijgen best een
beschermend winterdek of worden op
een beschutte plaats gezet (rozemarijn,
lavendel, tijm, salie…).
Peterselie en bieslook kan je in potten
opplanten en in de koude bak zetten of
in potjes, voor gebruik in de keuken.
Als dat nog niet gebeurd is: witloof en
wortelen rooien. Witloof inleggen.
Andijvie en kervel worden best
beschermd door een plastic tunnel ofwel
verhuis je de planten met een flinke kluit
naar de koude bak of serre.
Ook knolselder kan u in een koude bak
inkuilen: rooi de knollen, verwijder de
oude, vergeelde bladeren en plaats de
knollen naast elkaar in een ondiepe geul.
Als men een vorstperiode aankondigt,
verdient het aanbeveling de knollen
extra te beschermen met stro of
noppenfolie.
Selder en pastinaak kan u wat extra
bescherming geven tijdens een
vorstperiode door de toppen af te
dekken met stro of gaatjesfolie.
Verwijder geregeld gele bladeren van
koolplanten.
Indien u artisjok kweekt- een teelt die u
zeker eens moet proberen- al was het
maar omwille van de sierwaarde van de
plant- dan moet u nu de bloemstengels
tot bijna tegen de grond afknippen.
Bescherm de wortels met een laag stro of
bladeren.
Aspergeloof afsnijden tot tegen de grond
en composteren of als het aangetast is in
de gft-bak deponeren.
Rabarberplanten verjongen door te
delen of te scheuren. Afdekken.
Prei beschermen voor de koude.
Ingekuilde prei kan moeilijk geoogst
worden als de grond bevroren is.
Steunmateriaal opbergen.
Maak een bestellijst van zaai- en
plantgoed dat je nodig zal hebben.
Vooral de keuze van de juiste soorten is
hierbij belangrijk (vroeg of laat…)
Als je dit weet kan je eventueel zaden
bestellen en ook de bodem
voorbereiden door al of niet meststoffen
in te werken of kalk te strooien.
Het tuinmateriaal nakijken, reinigen en
opbergen. Bestrijdingsmiddelen op een
vorstvrije plek zetten. Steunstokken
opruimen. Zaaibakjes schoonmaken.
Tuinslangen laten leeglopen en
opbergen. Regentonnen controleren en
zorgen dat ze niet kapot vriezen.
Als dat nog niet is gebeurd moeten prei,
wortel, rode biet, schorseneer, knolselder
worden
ingekuild.
Vooral knolselder en rode kolen moeten
voor de eerste nachtvorst naar binnen.
Kijk de ingekuilde groenten na.
Geef extra beschutting aan ingekuilde
groenten.
Bescherm de composthoop eventueel
tegen uitspoelen door overvloedige
regen.
49 | P a g i n a