Kerkinformatie nr. 149, juni 2007 - Kerk in Actie

Kerkinformatie GENERALE SYNODE
Juni 2007
Frans Rozemond
Synode wil gesprek over relaties en
seksualiteit voortzetten
Het gesprek over levensverbintenissen in de Protestantse Kerk in Nederland moet worden
voortgezet. Dat heeft de generale synode van de Protestantse Kerk op 19 april besloten tijdens haar
zitting in Lunteren. Even tevoren had de synode vastgesteld dat het bezwaar van de heer A.W. de
Ronde uit Woudenberg tegen ordinantie 5.4 van de kerkorde niet als gravamen (een bezwaar inzake
het belijden van de kerk) behandeld zal worden. Ordinantie 5.4 gaat over de mogelijkheid van
kerkenraden om het zegenen van ook andere levensverbintenissen dan het huwelijk tussen man en
vrouw toe te staan.
Het ‘gravamen De Ronde’ was in 2002 ingediend
bij de hervormde synode. De heer De
Ronde vond dat de kerk in ordinantie 5.4
een belijdende uitspraak deed, die hij vervolgens
bestreed. Zijn bezwaarschrift volgde
de kerkelijke weg, waarna de synode van
de intussen gevormde Protestantse Kerk in
november 2005 uit haar midden een ‘commissie
Gravamen De Ronde’ instelde, die in
april van dit jaar haar rapport aan de synode
aanbood. De synode nam de conclusie van
de commissie over, dat het hier kerkordelijk
gezien niet om een gravamen gaat.
Toch was de besluitvorming hiermee niet
afgerond. De commissie beval de synode
aan het gesprek over seksualiteit en relatievormen
‘in het licht van Gods Woord’ te blijven
voeren, omdat gemeenten in de praktijk
tegen allerlei vragen aanlopen. Met name
de opvattingen over het zegenen van homoseksuele
relaties lopen in de Protestantse
Kerk sterk uiteen.
‘Geen verlegenheidsoplossing’
Tijdens de behandeling bleek dat niet alle
synodeleden behoefte hadden aan heropening
van het gesprek over levensverbintenissen.
Ouderling S. Hiebsch (vertegenwoordiger
Evangelisch-Lutherse Synode)
herinnerde aan de totstandkoming van de
ordinantie. ‘Over weinig thema’s is destijds
zo lang gediscussieerd. Ordinantie 5.4
staat in het teken van de eredienst en was
geen verlegenheidsoplossing. Het is veeleer
een getuigenis dat de synoden zich realiseerden
dat er meerdere uitleg mogelijk
is, maar dat geen kerkenraad gedwongen
is alle mogelijkheden te benutten’, aldus
Hiebsch. Haar tegenvoorstel was de discussie
over ordinantie 5.4 niet opnieuw te
beginnen en het gewoon bij de constatering
te laten dat er geen sprake was van
een gravamen.
Een aantal synodeleden zag echter genoeg
reden om over de achterliggende vragen in
gesprek te blijven. Ds. P. Verhoeff (classis
Alkmaar) vergeleek de kwestie met gemeenten
waar vrouwen geen ambtdragers
kunnen zijn. ‘Dat stuit me tegen de borst,
maar ik leef in een kerk waarin sommigen
anders denken en geloven dan ik. Dat geldt
ook voor dit punt. Het is terug te voeren op
een verschillend verstaan van de Schrift.
Voor de een zijn andere relaties ‘een gruwel’,
voor de ander juist een zegen, want
waar liefde woont gebiedt de Heer Zijn zegen.
Ik zie wel iets in een kerkelijk gesprek
over wat zegen voor je relatie kan betekenen.
Dat hoeft echt niet automatisch tot wijziging
van ordinantie 5.4. te leiden’ .
Nieuwe ontwikkelingen
Namens de Generale raad voor Advies zei
prof. G. de Kruijff dat er op zichzelf nog wel
iets te verbeteren valt aan de passages over
levensverbintenissen. Hij wees op het ongelukkige
onderscheid tussen zegenen en inzegenen.
‘Maar buiten het kerkordelijk kader
moet het gesprek plaatsvinden over seksualiteit.
Wij zijn kerk om te zoeken naar eenheid
op alle belangrijke punten van het leven.
Wij hopen dat het geloof in Jezus tot
een gezamenlijke visie op seksueel leven
zou kunnen leiden. Wij snappen dat dat
moeilijk is, de hele oecumene tobt er mee’,
aldus prof. De Kruijff.
Scriba dr. B. Plaisier wees op nieuwe ontwikkelingen
sinds de kerkorde in werking
trad. ‘Een gesprek kan er toe leiden dat we
stapje voor stapje tot andere inzichten komen.
Wij hebben de verantwoordelijkheid
om op elkaars hart te blijven kloppen: waarom
ben je zo voor en waarom zo tegen? Bedenk
ook dat er her en der beweging komt.
De HGJB heeft discussies over homofilie
gestart die tien jaar geleden ondenkbaar
waren. Dat geldt ook voor de EO, men is in
discussie. Als wij nu zeggen: we praten er
niet over, dan is dat een verkeerd signaal.
Wij zijn het aan onze stand verplicht, wij
hebben zo’n kerkordeartikel dat tamelijk
uniek is in de wereld’, zo hield dr. Plaisier de
synode voor.
De synode besloot uiteindelijk met ruime
meerderheid (negen stemmen tegen) dat
het bezwaar van de heer De Ronde niet is
aan te merken als een gravamen. De kerkorde
schrijft voor dat het ‘bezwaar’ daarna
wordt doorgestuurd naar het generale College
voor de behandeling van bezwaren en
geschillen. Als de heer De Ronde zijn bezwaar
intrekt, kan dit college besluiten af te
zien van verdere behandeling.
Het voorstel Hiebsch om het hier verder
maar bij te laten werd met 69 tegen 52 stemmen
verworpen. Voorts besloot de synode
wegen te zoeken om verder te spreken ‘over
de achterliggende ethische en theologische
vraagstukken’ bij ordinantie 5.4. Aan de Generale
raad van advies wordt gevraagd dat
gesprek voor te bereiden, in overleg met de
Raad van advies voor het gereformeerd belijden
en de Evangelisch-Lutherse Synode.
Frans Rozemond is eindredacteur van
Kerkinformatie.
11