Migrantenkerken en arMoede in nederland, een - Kerk in Actie

Onze Lieve Vrouwe van de
Vrede, Rotterdam
17
Deel II - Rapportage van de interviews
Verslag van het interview in het kader van het kwalitatief
onderzoek naar betrokkenheid van kerken bij
lokale armoede met de Kaapverdische migrantenparochie
Onze Lieve Vrouwe van de Vrede te Rotterdam.
De interviewer sprak met pater Ben den Boer
en Fernanda Veiga.
Inleiding
In het Bisdom Rotterdam bestaan al sinds 1975
naast de territoriale parochies zogenaamde personele-
of migrantenparochies die hun diensten aanbieden
aan de verschillende taal- of bevolkingsgroepen
van immigranten in of om de steden Rotterdam en
Den Haag. De kerk wil hiermee tegemoetkomen aan
de eigen wijze van kerk zijn van de migranten binnen
hun eigen taal, cultuur en tradities.
De migrantenparochie OLV van de Vrede is bestemd
voor Portugeessprekende migranten uit Rotterdam
en omgeving. Dat zijn voor het overgrote deel Kaapverdianen,
Brazilianen, Angolezen, Portugezen en
Guineeërs. Er zijn circa 20.000 Portugees sprekende
mensen/gelovigen in (groot) Rotterdam waarvan
ruim 80% Kaapverdianen. De parochie is één van de
grootste in het bisdom Rotterdam. De geschiedenis
van de parochie begint met de vestiging van Kaapverdische
zeelieden na de Tweede Wereldoorlog in
Rotterdam. De groei komt er in als eind jaren zestig
de gezinshereniging op gang komt. Er ontstaat dan
ook een tweede en derde generatie migranten. Er
zijn veel activiteiten. Op zondag komen er ongeveer
700 gelovigen naar de twee diensten (de kerk
is klein). De eerste dienst is in het Portugees. De
tweede in Portugees, Creools en Nederlands.
Behalve de pastor kent de parochie een administratief
medewerkster als betaalde kracht. Tot 1 januari
2010 werkten ook twee mensen op projectbasis bij
de parochie. Deze projecten zijn inmiddels beëindigd.
Overigens is per 1 april jl. weer een ouderenwerkster
aangesteld voor drie jaar.
De meeste Kaapverdianen verrichten laaggeschoold
werk (schoonmaaksector) en verdienen het minimuminkomen.
Er zijn veel mensen met schulden en
er is veel verborgen armoede. Kaapverdianen laten
dit in het algemeen niet aan anderen zien (schaamte)
en problemen worden binnen de families opgelost.
“Kaapverdiaan wil graag alles op eigen kracht doen.”
Mensen kloppen niet aan bij de kerk voor ondersteuning.
Maar het vermoeden is dat mensen het “niet
meer zo breed” hebben, omdat ze de laatste twee
jaar duidelijk minder bijdragen aan het “kerkfeest”.
Mensen steunen elkaar in en via culturele instellingen.
Mensen die afkomstig zijn van hetzelfde Kaapverdische
eiland komen hierin samen. Binnen deze
groepen bestaat “enorme onderlinge solidariteit”.
Het moeilijk vertaalbare begrip hiervoor is “mutirão”.
Men helpt elkaar bijvoorbeeld bij het verbouwen van
een huis of bij het doen van het huishouden. Deze
onderlinge hulp beperkt zich overigens niet tot leden
van de Kaapverdische gemeenschap, maar wordt
bijvoorbeeld ook gegeven aan buren. De parochie
probeert de verschillende culturele groepen samen te
brengen, te integreren.
De kerk vind het niet wenselijk om de concurrentie
aan te gaan met de vele mensen uit de gemeenschap
die als ZZP'er aan de slag gaan, bijvoorbeeld
in de zorg.
Individuele ondersteuning
Er zijn nauwelijks aanvragen voor financiële of materiële
ondersteuning aan individuen of gezinnen. De
pastor zelf helpt een enkele keer mensen van buiten
de kerk die bij de kerk aankloppen voor hulp. Of de
hulp wordt verstrekt in geld of goederen en als gift of
lening hangt van de situatie af. Ook andere kaderleden
van de kerk worden wel eens benaderd. Er is
geen procedure voor de behandeling van hulpvragen.
Ieder handelt dergelijke verzoeken zelf af en
kan hierbij een potje van de kerk aanspreken.
Collectieve ondersteuning
De parochie heeft een voedselbank. Hiervan maken
ongeveer tien mensen gebruik. Niet alle aanvragen
worden toegekend. De toets of iemand in aanmerking
komt voor voedselhulp vindt plaats bij de centrale
voedselbankorganisatie. Leden van de parochie
gaan overigens niet zelden liever naar de voedselbank
in een andere parochie.
De kerk werkt samen met culturele organisaties
zoals bijvoorbeeld Avanço. Avanço organiseert
vaak informatiemiddagen in de kerk. Mensen uit de
Kaapverdische gemeenschap geven kennis uit hun
professionele werkomgeving door aan leden van de
gemeenschap, bijvoorbeeld over zaken als belastingen,
gezondheid en schulden. Kaapverdianen leunen
sterk op de eigen gemeenschap en wat daar wordt
verteld achten zij betrouwbaarder dan informatie van
de overheid.