Migrantenkerken en arMoede in nederland, een - Kerk in Actie

Visie op armoede in de
geloofsgemeenschap
8
Armoede – een geladen begrip
Alvorens op specifieke punten in te gaan, is de vraag
van belang of de geïnterviewden van mening zijn dat
er onder hun kerkleden armoede in de zin van materiële
armoede voorkomt. Armoede is daarbij geen
neutraal begrip, maar heeft een hoge geladenheid
en roept uiteenlopende beelden op, zowel bij armen
zelf als bij niet-armen. In meerdere interviews wordt
aangegeven dat mensen zich schamen voor hun
armoede en daarom ook niet om hulp vragen bij hun
kerk. Dit is overigens iets dat we ook vinden bij leden
van Nederlandse kerken.
Armoede in soorten
We komen in de interviews verschillende opvattingen
over armoede tegen:
• Absolute armoede, dat wil zeggen het ontbreken
van de middelen om te voorzien in basisbehoeften
(eten, drinken, een dak boven het hoofd).
• Relatieve armoede, dat gerelateerd wordt aan
het welvaartsniveau van de desbetreffende
samenleving. Armoede is dan vooral sociale
uitsluiting: het ontbreken van voldoende (financiële)
middelen om aan de samenleving deel te
kunnen nemen: gezondheidszorg, onderwijs,
vervoer, sport, lidmaatschap van verenigingen en
dergelijke. Bij ongedocumenteerden en asielzoekers
komen daarbij juridische belemmeringen
die volwaardige deelname aan de samenleving
onmogelijk maken.
De meeste respondenten zijn van oordeel dat materiële
nood, die bovendien vaak nog verbonden is met
andere problemen, zich onder hun kerkleden voordoet.
Voor de Wesley Methodist Church maakten de
geïnterviewden de schatting dat ongeveer 50% van
de kerkleden in armoede leeft, van de Redeemed
Christian Church 30% en van de Church of Pentecost
in Holland 30 tot 40%. Ook vertegenwoordigers
van de Migrantenparochie Onze Lieve Vrouwe
van de Vrede geven aan dat veel Kaapverdianen
armoede kennen.
De meeste Kaapverdianen verrichten laaggeschoold
werk (schoonmaaksector) en verdienen
het minimuminkomen. Er zijn veel mensen met
schulden en er is veel verborgen armoede.
(Migrantenparochie Onze Lieve Vrouwe van de
Vrede)
Enige geïnterviewden verbinden armoede vooral met
absolute armoede.
Armoede hier in de kerk is onbeduidend in
vergelijking met Egypte waar echte armoede is.
(Koptisch-Orthodoxe Kerk)
Echte armoede komt niet veel voor. (Armeens
Apostolisch Kerkgenootschap)
De meeste kerkleden zijn vluchtelingen en asielzoekers,
die inmiddels een verblijfsvergunning
hebben. Daarmee hebben zij recht op sociale
bijstand. Daarom zijn ze in dat opzicht niet echt
arm. Ze hebben misschien een laag inkomen
maar als dat goed beheerd wordt, kunnen ze een
gewoon leven hebben. Bovendien werken veel
van hen. (Syrisch-katholieke Kerk)
In Indonesië betekent arm zijn dat men absoluut
niets heeft; zij geloven niet dat men in Nederland
arm kan zijn in vergelijking tot de armoede in het
thuisland. Vooral de Indonesische mensen geloven
dat zij een baan zullen kunnen vinden als zij
werkloos zijn en dat hun inkomen voldoende zal
zijn om hun behoeften te dekken. (Gereja Kristen
Indonesia Nederland)
Of men geeft prioriteit aan de armoede in het land
van herkomst.
Armenen vinden de armoede in Armenië veel belangrijker.
Zo worden bijvoorbeeld via Pax Christi
kinderen naar Nederland gehaald en ondergebracht
in gastgezinnen. Als de kinderen er zijn,
wordt de collecte afgestaan aan deze kinderen.
(Armeens Apostolisch Kerkgenootschap)
Zonder het woord armoede hiervoor te gebruiken,
geven echter ook deze respondenten aan dat mensen
in financiële nood ook in hun kerk aanwezig zijn.
Er zijn echter enige migrantenkerken die niet of weinig
met armoede te maken hebben, zoals de Gereja
Kristen Indonesia Nederland. Bij vervolgonderzoek
zou nader gekeken moeten worden welke factoren
hierbij een rol spelen, zoals bij voorbeeld de duur van
de aanwezigheid in Nederland en de situatie in het
land van herkomst. Aandachtspunt zou daarbij ook
moeten zijn of er toch ook niet armoede voorkomt,
die echter niet gezien wordt (verborgen armoede).