Diakonia augustus 2012 - Kerk in Actie

Diaconale nood groeit
25E JAARGANG, NUMMER 4 • AUGUSTUS 2012
Hart voor diaconaat
De Wmo anno 2012
DIAKONIA | AUGUSTUS 2012
1

VAN DE REDACTIE
Hart voor
diaconaat
Kent u het gevoel
met lege handen
te staan als iemand
u om hulp vraagt
die u niet kunt
bieden? Je wilt er
graag voor je naaste
zijn, maar je bezit
eenvoudigweg niet
de middelen om
de ander te helpen.
Soms kan je iemand nog doorverwijzen,
maar ook dan blijf je nog met een leeg
gevoel achter.
De diaconale nood in Nederland neemt
toe en daarmee ook het aantal hulpvragen.
Misschien merkt u het in uw diaconie.
In ieder geval komen er bij Kerk in Actie
steeds meer aanvragen voor financiële
steun binnen. Maar terwijl de diaconale
nood groeit, nemen de inkomsten van Kerk
in Actie sterk af. Zo sterk dat Kerk in Actie
het afgelopen jaar niet alle projecten de
steun kon geven die ze had willen geven.
Gelukkig hebben we ook veel wel kunnen
doen dankzij de steun van diaconieën uit
het hele land die niet alleen met geld maar
ook met vrijwilligers betrokken zijn bij het
diaconale werk.
In deze Diakonia doen we een dringende
oproep om samen het ontstane gat te
dichten. Dat is niet eenvoudig, want we
weten dat ook de plaatselijke inkomsten
teruglopen. Toch durven we een beroep op
u te doen omdat we weten dat u hart heeft
voor diaconaat. Als we gezamenlijk onze
schouders eronder zetten, zal het ons lukken
om op te blijven komen voor kwetsbare
groepen in onze samenleving. Want we
willen niet met lege handen komen te staan
als er om hulp gevraagd wordt.
Samen kunnen we ervoor zorgen dat er
ook volgend jaar weer steun wordt
gegeven aan het Diaconaal Centrum de
Pauluskerk, de Rudolphstichting in De
Glind of het inloopcentrum in Wageningen.
Inhoud
4 DE VERBINDING
Een kijkje achter de voordeur van een gezinshuis
7 KLEURRIJK
Pauluskerk
8 ANTENNE
De Wmo anno 2012
10 ACTUEEL
Kom naar de Landelijke Diaconale Dag
11 SOCIAL MEDIA
Kunnen volkstuinen nuttig zijn voor voedselbanken?
12 OP DE STOEP BIJ
Arjan van Erk
14 UIT DE PRAKTIJK
Inloopcentrum met hoog ‘terugkeergehalte’
16 1 VRAAG 3 DIAKENEN
Hoe ga je om met vergaderlast?
17 DUURZAAM
De Groene Jacobi
19 ACTUEEL
Een kwart eeuw Arme Kant van Nederland
21 ACTUEEL
Groeiend beroep op diaconale hulp
22 BERICHTEN
24 WORD MIJN NAASTE
Henny Nagelhout
eindredacteur
Bij de voorplaat
De toenemende diaconale nood is ook in Rotterdam merkbaar. Kerk in Actie steunt het Diaconaal
Centrum de Pauluskerk (zie pagina 7).
Foto: Gerrit Groeneveld
2 DIAKONIA | AUGUSTUS 2012

INHOUD
Een nieuw
onderkomen voor
de Pauluskerk
4 7
Op de stoep
bij Arjan van Erk
8
12
16
Markt 17
in Wageningen
14
17
COLOFON
Diakonia, vakblad voor diakenen, 25e jaargang, nr. 4, augustus 2012
Tijdschrift voor hen die plaatselijk actief zijn op diaconaal gebied.
UITGEVER
Diakonia verschijnt zesmaal per jaar en is een uitgave van de
dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland voor
het diaconale programma van Kerk in Actie.
Kerk in Actie is het missionaire en diaconale werk in binnen- en
buitenland van de Protestantse Kerk in Nederland.
Delen van dit werk worden uitgevoerd mede namens tien
oecumenisch georiënteerde kerken en organisaties in Nederland.
REDACTIERAAD
Sjon Donkers, Cor van Groningen, Teus Hubert, Henk van IJken,
Martin Joosse (voorzitter), Ellen van der Kemp (bureauredactie),
Henny Nagelhout (eindredacteur), Jan Ritman, Irene Stok,
Carla van der Vlist (hoofdredacteur), Beppie van der Waal.
OPMAAK EN DRUK
Ontwerp: Reprovinci, Schoonhoven
Opmaak: Ladenius Communicatie B.V., Houten
Druk: Drukkerij de Groot, Goudriaan
ADMINISTRATIEADRES
Adressen- en periodiekenadministratie,
Postbus 8504, 3503 RM Utrecht,
telefoon: (030) 880 17 25,
fax: (030) 880 15 84,
e-mail: abonnementen@pkn.nl
REDACTIEADRES
Postbus 456, 3500 AL Utrecht,
tel. (030) 880 17 90,
fax (030) 880 14 57,
e-mail: diakonia@kerkinactie.nl
ABONNEMENTEN
De abonnementsprijs bedraagt bij
- de eerste vier abonnementen à € 13,00;
- vijf t/m negen abonnementen à € 9,85 (25% korting);
- tien abonnementen en meer à € 7,75 (40% korting).
Losse nummers kosten € 2,55 per stuk.
GESPROKEN DIAKONIA
Diakonia is ten behoeven van visueel gehandicapten ook
verkrijgbaar in gesproken vorm op daisy-cd’s.
Voor een abonnement of een proef-cd kunt u terecht bij de CBB,
Postbus 131, 3850 AC Ermelo, tel. (0341) 56 54 99.
Daar kunt u ook informatie krijgen over de uitgave in brailleschrift.
WEBSITE
www.kerkinactie.nl
VOLG KERK IN ACTIE
Volg onze uitgezonden medewerkers: www.kerkinactie.nl/weblogs.
Volg Kerk in Actie op LinkedIn, Twitter en Facebook.
ISSN 0167 - 1472
DIAKONIA | AUGUSTUS 2012
3

4 DIAKONIA | AUGUSTUS 2012

DE VERBINDING
Een kijkje achter de voordeur van een gezinshuis
Contact en gezelligheid
tijdens een klusdag
Op een zonnige dag in maart stond een groep van tien vrijwilligers uit Hattem bij het
gezinshuis van de familie Van Dijk op de stoep. In het kader van hun interactief contact
staken onder andere twee diakenen en twee jongeren een dag lang de handen uit de
mouwen en kregen zo een kijkje achter de voordeur van een gezinshuis in De Glind.
Tekst: Annemarie van der Velde Foto’s: Rudolphstichting
Het gezinshuis van de familie
Van Dijk bestaat uit vader
Richard en moeder
Mariëtte, drie eigen dochters en vier
opgenomen jongeren. Richard is
geboren en getogen in De Glind en
woont nu in het huis waar ook zijn
vader en opa woonden. Regelmatig
werd in het gezin van zijn ouders
ruimte gecreëerd voor een jongere
die ergens anders niet meer op zijn
plek was. Het gezin openstellen
voor kinderen die nergens anders
terecht kunnen, is hem dan ook niet
vreemd. “Wij zijn nu al bijna twintig
jaar een gezinshuis. Zo’n drie weken
nadat we getrouwd waren, stond
de eerste jongere al bij ons op de
stoep”, vertelt Mariëtte. Inmiddels
hebben ruim dertig kinderen voor
korte of langere tijd bij de familie
Van Dijk gewoond.
gezinshuis. Dan vind ik het mooi
dat we hen konden laten zien dat
ondanks dat iedereen het liefste
thuis bij eigen ouders is, het in een
gezinshuis ook goed kan zijn en dat
jongeren het ook echt naar hun zin
hebben.”
Samen aan de slag
Dat een klusdag een goede vorm is
om met elkaar in gesprek te komen,
blijkt wel uit de positieve reacties
van zowel de groep vrijwilligers als
Richard en Mariëtte. “Het is een
voordeel dat je aan het werk bent
en samen aan de slag gaat. De
gezelligheid ontstaat dan eigenlijk
vanzelf. Natuurlijk moeten wij wel
onze voorbereidingen treffen en na
zo’n dag nog een aantal karweitjes
afmaken. Dat is niet erg. We gaan
er van tevoren ook vanuit dat de
mensen bij ons komen voor de
gezelligheid en het contact. We
waren dolgelukkig met deze groep,
ze hebben echt hard gewerkt.”
Samen aan de slag
De Rudolphstichting is een vereniging
van diaconieën van de Protestantse Kerk
in Nederland die zorgprojecten en gezinshuizen
ontwikkelt in onder andere Jeugddorp
De Glind. Kijk voor meer informatie
op www.rudolphstichting.nl.
Eén op één contact
Te midden van alle reuring die een
groot gezin met zich meebrengt en
de aanloop van allerlei mensen
vanuit de contacten als gezinshuis,
maakten Mariëtte en Richard graag
tijd om een groep vrijwilligers te
ontvangen. Mariëtte: “Het is leuk
om aan mensen van buiten de
jeugdzorg te laten zien wat we
doen. Ook de jongeren waren
enthousiast om mee te helpen. Ik
kan wel zeggen ‘hij vind het leuk
hier’, maar ze kunnen zelf veel beter
vertellen hoe het is om bij ons in De
Glind te wonen”. Richard vult aan:
“We merkten dat de groep dat ook
waardeerde. Ze wilden graag één
op één met de jongeren praten en
van hen horen hoe ze het hier
vinden. Door de dag heen merkten
we dat de Hattemers zich heel iets
anders hadden voorgesteld bij een
DIAKONIA | AUGUSTUS 2012
5

DE VERBINDING
“Ook in ons land wonen
kinderen die het moeilijk hebben”
De diaconie van de Emmaüskerk in Hattem wilde meer doen dan alleen geld geven
voor een project. Via Kerk in Actie Interactief ontstond contact met de
Rudolphstichting. De diakenen Anja Sparreboom en Fimke Sellies vertellen over
de klusdag van Hattemse vrijwilligers in Jeugddorp De Glind.
Tekst: Annemarie van der Velde Foto’s: Rudolphstichting
Anja: “Ons vorige, driejarige
project was in Afrika. Dat liep
aanvankelijk prima door de
plaatselijke interactie met het
Nederlandse artsenechtpaar Bron.
Met hun vertrek uit Afrika werden
de contacten helaas minder
intensief. Ook de afstand Afrika-
Nederland speelde daarin een rol.
Daarom hebben we via Kerk in
Actie Interactief deze keer bewust
voor een Nederlands project
gekozen. Zoals het nu gaat, zijn we
blij met onze keuze. De contacten
verlopen erg goed.” Fimke vult aan:
“We wilden een project waarbij we
de jeugd van onze kerk er goed bij
zouden kunnen betrekken. Daarom
hebben we gekozen voor een
organisatie waarbij er een directe
link was met kinderen en jongeren.”
De Rudolphstichting
is genomineerd voor
de ANBO Max Goede
Doelen Prijs 2012.
Breng uw stem uit via
www.anbomaxgoededoelenprijs.nl
klusdag in
het gezinshuis
was een geweldige
ervaring!
Het is gewoon leuk om met je
handen bezig te zijn en ondertussen
met elkaar in gesprek te raken.
Je weet van tevoren niet wat je
moet verwachten, maar het liep
allemaal gewoon zo gemakkelijk.
Ook het contact tussen de twee
jongeren van ons en de jongeren
die bij de familie Van Dijk inwonen,
verliep goed”, vertelt een enthousiaste
Fimke. “We hebben in één
dag ook veel kunnen doen. Aan
het eind van de dag lag er een
mooi terras en hadden we heel wat
planten en struiken gepoot. Dat gaf
een tevreden gevoel. Iedereen die
mee was, vond het echt heel leuk”.
Kerk in Actie Interactief
Interactief is een programma binnen
Kerk in Actie waarmee de diaconie gericht
aan het werk kan gaan met één of meer
projecten. Door middel van een contract
wordt vastgelegd voor welk
bedrag en voor hoe lang de diaconie het
project ondersteunt. Belangrijk kenmerk
van Kerk in Actie Interactief zijn de contacten
die ontstaan tussen de kerkelijke
gemeente en het project.
Kijk voor meer informatie op
www.kerkinactie.nl/interactief.
Interactieve gemeente
De jongeren erbij betrekken is
zeker gelukt. “Tijdens de soberheidsactie
in de 40-dagentijd hebben
zij verschillende acties georganiseerd”,
vertelt Fimke. “Bijvoorbeeld
de zip-your-lipactie waarin ze 24
uur vastten en tijdens de eerste
uren allerlei klussen bij mensen uit
de gemeente deden, van auto’s
wassen tot ramen zemen. Doordat
de jongeren zo enthousiast waren,
zag je ook de interactie met de
oudere gemeenteleden ontstaan.
Dat is zo mooi om te zien!”
Handen uit de mouwen
Een andere reden om voor de
Rudolphstichting te kiezen, was
de goede bereikbaarheid en het
project concreet en tastbaar
kunnen maken. Vooral voor dat
laatste was een klusdag in De
Glind een ideale gelegenheid. “De
Bewustwording
Anja en Fimke hopen dat de
klusdag en de verhalen daarover in
de gemeente blijven doorwerken.
“Het is niet vanzelfsprekend zoals
wij leven. Als diaconie collecteren
we voor zoveel doelen, vaak ver
weg in het buitenland. We krijgen
vanuit de gemeente de reactie dat
ze het fijn vinden dat we nu iets
doen voor kinderen in Nederland,
dichtbij huis. Ook in ons land
wonen genoeg kinderen die het
moeilijk hebben, daar staan we
soms maar weinig bij stil.” Na de
zomervakantie hoopt de diaconie
nog een keer een groep volwassenen
en jongeren enthousiast te
kunnen maken voor een klusdag in
De Glind.
Annemarie van der Velde is
communicatiemedewerker bij de
Rudolphstichting
6 DIAKONIA | AUGUSTUS 2012

KLEURRIJK
Een nieuw onderkomen
voor de Pauluskerk
Als je aan de Pauluskerk in
Rotterdam denkt, komt al snel een
beeld van dominee Visser met ‘zijn’
drugsverslaafden op je netvlies.
Ds. Visser ging met emeritaat, de
oude Pauluskerk werd gesloopt…
ja en toen? Sinds die tijd is er veel
gebeurd! Een nieuwe diaconale
predikant (ds. Dick Couvée) werd
aangesteld, een tijdelijke (en veel te
kleine) huisvesting aan de Westersingel
is betrokken en de bouw van
een compleet nieuw centrum,
Calypso, is in volle gang.
Kortom: Diaconaal Centrum
Pauluskerk leeft en bruist met tal
van activiteiten voor en met
daklozen, verslaafden en mensen
zonder verblijfspapieren. Kerk in
Actie steunt de Pauluskerk in 2012
met 31.500 euro.
Foto’s Gerrit Groeneveld
De tijdelijke en veel te kleine huisvesting aan de Westersingel.
In de Pauluskerk komen daklozen, verslaafden en mensen zonder verblijfspapieren. De bouw van een nieuw diaconaal centrum is in volle gang.
DIAKONIA | AUGUSTUS 2012
7

ANTENNE
De Wmo anno 2012
De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is sinds 1 januari 2007 van kracht en nog
steeds in ontwikkeling. De burgerlijke gemeente krijgt er steeds meer Wmo-taken bij in hun
ondersteuning van kwetsbare burgers. Voor diakenen goed om te weten welke
veranderingen eraan komen. We schetsen de hoofdlijnen.
Tekst: Pieternel Ermen Foto’s: Werry Crone/HH (8) en Sabine Joosten/HH (9)
Het uitgangspunt van de Wmo is ...
Wmo-map
Een verdere uitleg over het pakket
aan maatregelen en de betrokkenheid
vanuit de kerken is bij Kerk in Actie in
voorbereiding. Het verschijnt dit najaar
in de vernieuwde en gewijzigde versie
van de Informatiemap Wmo.
De map is dan te downloaden op
www.kerkinactie.nl/wmo-map.
Mensen die tijdelijk of langdurig
een beroep moeten
doen op anderen om
zelfstandig te kunnen wonen en
mee te kunnen doen aan sociale
activiteiten, hebben te maken met
de Wmo. Voor huishoudelijke hulp,
aanpassingen in huis, begeleiding,
vervoer en dergelijke. Waar hebben
zij recht op? En hoe krijgen ze dat
voor elkaar? Wie kan hen helpen
met die gesprekken en formulieren?
U als diaken en medemens komt
met deze vragen in aanraking. U
bent immers vaak beter in staat om
de weg te vinden, zaken te regelen
en op te komen voor de belangen
van mensen in een kwetsbare situatie.
Waar ging de Wmo ook alweer
over?
De Wmo werkt op het gebied van
wonen, zorg en welzijn. Zaken die
de basis van ons bestaan raken.
Het uitgangspunt en de doelstelling
van de Wmo is ‘dat iedereen kan
meedoen’, ook mensen met een
beperking, in welke vorm dan ook.
Zij dienen hiervoor zelf familie,
vrienden of bekenden in te schakelen,
zegt de Wmo. Voor wie dit niet
kan, nemen hun naasten dit over.
Dit is de solidariteit en onderlinge
betrokkenheid tussen mensen.
Pas als dat niet meer of onvoldoende
kan, is er ondersteuning
vanuit de burgerlijke gemeente. De
gemeente moet dan zorgen voor
voldoende goede informatie over de
hulp die mensen kunnen krijgen.
Zowel over individuele hulp als over
collectieve voorzieningen, zoals
vervoer, voorzieningen die openbare
gebouwen toegankelijk maken voor
mensen met een beperking en
welzijnsdiensten. Tot zover de basis
van de Wmo.
Van
verzorging
naar
meedoen
Door o.a.
De vraag of
‘meedoen voor allen’
mogelijk wordt en
blijft, dringt zich
levensgroot op.
crises en bezuinigingen
verandert onze
samenleving ingrijpend: de verzorgingsstaat
die in de afgelopen
decennia is opgebouwd, wordt nu
omgezet naar een zogenaamde
‘participatiestaat’. De overheid trekt
zich geleidelijk terug en legt de
verantwoordelijkheid voor het eigen
welzijn weer bij de burgers. De
Wmo is de eerste wet in een reeks
van wetten die allerlei vormen van
landelijk georganiseerde zorg naar
het niveau van de gemeente
brengt. De gedachte hierbij is dat
gemeenten veel beter zicht hebben
op de lokale behoeften en mogelijkheden,
en dat zij de zorg en welzijn
efficiënter en effectiever kunnen
organiseren. Bovendien prikkelt
deze takenverschuiving van land
naar gemeente lokale gemeenschappen
om veel meer zelf de
regie in handen te nemen bij het
inrichten van een zorgzame
samenleving.
Vernieuwingen maar minder
budget
Vanaf 2007 waren gemeenten hard
bezig om een aantal Wmo-zaken op
orde te krijgen. Ze moesten voor
het eerst een Wmo-beleidsplan
maken, een Wmo-raad instellen om
burgers te betrekken bij dit beleid,
de voorlichting over deze wet
vormgeven, een Wmo-loket inrichten.
Daarnaast moest de
huishoudelijke hulp aanbesteed
worden. De chaos die dat meebracht,
ligt velen nog vers in het
geheugen. Ook de voorzieningen
van de oude Wet Voorzieningen
8 DIAKONIA | AUGUSTUS 2012

Gehandicapten (WVG) gingen over
naar de Wmo.
En niet onbelangrijk: vrijwilligerswerk
en mantelzorg moesten nodig
ondersteuning krijgen. Zeker omdat
de professionele hulp langzaam
afgebouwd werd.
Inmiddels zijn de eerste vier Wmojaren
voorbij. Ervaringen zijn
opgedaan en vernieuwingen liggen
in het verschiet. Bezuinigingen gaan
hun tol eisen. De burgerlijke gemeente
krijgt er nieuwe taken bij van
het rijk (o.a. onderdelen AWBZ zoals
begeleiding en dagbesteding,
Jeugdzorg, ‘Werken naar Vermogen’
inclusief WWB, WSW en Wajong).
Maar… allemaal met een korting op
het budget.
De stapeling
Een aantal mensen heeft met meer
van deze regelingen tegelijk te
maken. Hen treffen de bezuinigingen
onevenredig hard. Daar is een term
voor: de stapeling. Een opeenstapeling
van effecten van diverse
bezuinigingsmaatregelen. Patiëntenen
cliëntenorganisaties zetten zich in
om deze negatieve effecten zoveel
als mogelijk te voorkomen en soms
met succes: bij het Lenteakkoord
zijn verschillende aangekondigde
regelingen van tafel verdwenen,
uitgesteld of versoepeld. Voorbeelden?
De AWBZ-begeleiding blijft nog
landelijk geregeld. De eigen bijdragen
in de maatschappelijke opvang
en de Invoeringswet Werken naar
Vermogen zijn ‘controversieel’ verklaard.
De behandeling van deze
voorstellen in de Tweede Kamer
wordt uitgesteld totdat er een nieuw
kabinet is.
Een omslag in denken en doen
Met de vernieuwingen in de Wmo
wil de overheid een cultuuromslag
bereiken. Burgers hebben niet langer
automatisch recht op bepaalde
voorzieningen, op een vastomlijnd
aanbod. Centraal staat de vraag van
de individuele burger. Op dit moment
worden gemeentelijke
Wmo-consulenten overal in het land
geschoold in nieuwe gesprekstechnieken,
in een oplossingsgerichte
wijze van gespreksvoering. De vraag
om hulp of om een voorziening
wordt bekeken in de context van
iemands leefsituatie. Daarbij gaat
het niet meer zozeer om de beoordeling
door de deskundige die een
indicatie moet opstellen.
... dat iedereen kan meedoen.
Degene die zorg vraagt, is zelf
deskundige bij het samen bedenken
van de best passende oplossing,
maatwerk dus. Zelf de regie
houden, eigen kracht en creativiteit
staan hierbij centraal. Als eerste
gaat het om de oplossingen waar
mensen zelf, met hun directe omgeving,
voor kunnen zorgen. Pas
daarna om de mogelijkheden die
collectieve voorzieningen kunnen
bieden. En dan in laatste instantie
de professionele zorg waar de
gemeente voor moet zorgen. Het
beschikbare budget staat ook niet
op voorhand vast, maar wordt afgestemd
op de persoonlijke situatie
van de cliënt. Het draait uiteindelijk
om het resultaat: een zinvolle
oplossing waar beide partijen
tevreden mee zijn. Het uitgangspunt
is dat mensen in een kwetsbare
situatie hun zelfredzaamheid
behouden of vergroten met behulp
van hun omgeving. Niet alleen
zelfredzaamheid maar vooral zelfregie.
En ook: creatief zoeken naar
passende oplossingen, zo dicht
mogelijk bij de cliënt.
Verschraling
De Wmo-veranderingen en verschuivingen
vormen een heel
pakket en samen met de aangekondigde
bezuinigingen betekent dit
een verschraling van de voorziening
en verhoging van de eigen bijdrage.
De vraag of daarmee ‘meedoen
voor allen’ mogelijk wordt en blijft,
dringt zich levensgroot op. Organisaties
die zich sterk maken voor de
meest kwetsbare mensen in onze
samenleving worden daar sterk
mee geconfronteerd. Extra zorg
voor mensen die in de knel komen,
signaleren van onrecht, opkomen
voor recht en rechtvaardigheid, een
wegwijzer zijn in een woud van
regelgeving en bureaucratie én
partner zijn voor de burgerlijke
gemeente bij het uitvoeren van
beleid… het is steeds vaker balanceren
op het scherp van de snee.
In het volgende nummer meer over
de Wmo en de inzet van diaconieën.
Pieternel Ermen, projectmedewerker
Kerk en Wmo, Kerk in Actie
Studiedag
Op 5 oktober zal een studiedag Kerken
en Wmo plaatsvinden. Tijdens deze
studiedag zullen de actuele veranderingen
besproken worden.
Kijk voor meer informatie op
www.pkn.nl/pcte
Websites
Goede, informatieve websites m.b.t. de
ontwikkelingen in en rondom de Wmo en
concrete mogelijkheden voor zorgvragers
zijn:
www.invoeringwmo.nl
www.vng.nl
www.cg-raad.nl
www.persaldo.nl
www.regelhulp.nl
www.kerkinactie.nl/wmo
Kijk ook eens op de website van uw eigen
burgerlijke gemeente, het Wmo-loket, de
plaatselijke Wmo-raad en de diaconale
werkgroep Wmo (als die er is).
DIAKONIA | AUGUSTUS 2012
9

ACTUEEL
Kom 17 november naar de Landelijke Diaconale Dag
Hart voor diaconaat
Op 17 november wordt voor de 117e keer de Landelijke Diaconale Dag gehouden in Utrecht.
Een uitgelezen dag om informatie en inspiratie op te doen.
van het diaconaat is dat we hart
voor mensen dichtbij en ver weg
hebben. Tijdens de Landelijke
Diaconale Dag is er bijzondere
aandacht voor de ondersteuning
van mensen met schulden in
Amersfoort via het project Schuld-
HulpMaatje. Dit diaconale werk op
de vierkante meter hier in Nederland
heeft raakvlakken met het
werk van partners van Kerk in Actie
wereldwijd, zoals in India waar men
opkomt voor de rechten van rechtelozen
met hetzelfde doel: mensen
regie geven over hun eigen leven.
Deel uitmaken van een groot diaconaal netwerk geeft veel inspiratie.
A
ls je aan bezoekers vraagt
waarom ze de Landelijke
Diaconale Dag waarderen, dan
zijn er twee zaken die Kerk in Actie
vooral te horen krijgt. De ene is dat
deze dag energie geeft omdat men
ervaart dat je deel bent van een groot
diaconaal netwerk. In dit netwerk
staat de mens in nood in het middelpunt
en alles wat nodig is om zijn
positie te verbeteren. De andere is dat
er veel praktijkervaringen uitgewisseld
worden en daardoor is aan het einde
van de dag de rugzak letterlijk gevuld
met nieuwe ideeën voor het eigen
diaconale werk. Steevast wordt ook
genoemd dat het een gezellige dag is.
Hart voor de kerk
Het thema is dit jaar ‘Hart voor Diaconaat’.
Het haakt in op de nieuwe
Meer informatie over de Landelijke
Diaconale Dag is te vinden op
www.kerkinactie.nl/ldd2012 en in de folder
die bij deze Diakonia meegestuurd is.
Heeft u geen folder ontvangen?
Bel dan met de servicedesk om exemplaren
op te vragen, tel. (030) 880 14 56.
visienota van de Protestantse Kerk
‘Hartslag van het leven’. De schrijver
ervan, scriba Arjan Plaisier, zal
in gesprek gaan met gasten uit de
diaconale praktijk die zich inzetten
voor vluchtelingen, slachtoffers van
mensenhandel, voor hen die het
financieel zwaar hebben en tegen
muren oplopen omdat ze vanwege
de regels geen beroep kunnen doen
op voorzieningen. Wat hen drijft
is een houding van compassie die
versterkt wordt door de ervaring
dat het diaconaal werk verschil
maakt en hoop biedt, ook al lossen
sommige problemen maar moeilijk
op. Deze inzet gebeurt vanuit een
hart voor de kerk die hiermee een
gezicht krijgt en het Evangelie laat
spreken.
Regie over eigen leven
Vraag een diaken of lid van een
zwo-commissie wat bij hen het
meeste indruk gemaakt heeft,
dan is het vaak een ontmoeting
die ze gehad hebben met iemand
in een kwetsbare situatie. En niet
alleen de schrijnende nood is dan
scherp bijgebleven, maar ook hoe
die ander hiermee omgaat. Kern
Leefgedrag
Op de Landelijke Diaconale Dag
is niet alleen aandacht voor
wat we voor een ander kunnen
betekenen, maar ook ons eigen
leefgedrag is een belangrijke factor
om het welzijn van ons allen en
toekomende generaties te verbeteren.
Diakenen en leden van
zwo-commissies geven dit op een
natuurlijke manier vorm in hun
dagelijks leven vanuit een hart voor
een betere wereld. Op 17 november
kunt u inspirerende verhalen
horen over hoe u aandacht voor
leefgedrag en duurzame keuzes
kunt stimuleren in uw kerkelijke
gemeente, eventueel samen met
jongeren (zie ook pagina 17 en 18).
De Landelijke Diaconale Dag is hét
moment om vragen te stellen, uw
mening te geven en ervaringen uit
te wisselen. Er kan dit keer ook
gestemd worden wat het beste
initiatief is van drie kerken waarin
een creatieve verbinding is gelegd
tussen het wereldwijde contact met
een partner van Kerk in Actie en de
betrokkenheid van de plaatselijke
kerk bij mens en natuur in de eigen
omgeving.
Carla van der Vlist,
teamleider Kerk in Actie Diaconaat
10 DIAKONIA | AUGUSTUS 2012

SOCIAL MEDIA
Kunnen volkstuinen nuttig zijn
voor voedselbanken?
Volg de discussie via het Diaconaal Netwerk op LinkedIn
Emeritus predikant Jan Anne Bos vraagt zich af of het mogelijk is om in volkstuintjes
groenten te kweken voor voedselbanken. Er kwamen veel reacties op zijn vraag via het
diaconaal netwerk van LinkedIn.
Tekst: Florette Koning Foto’s: Stichting CliP
De diaconie in Britsum
kweekt aardappelen voor de
voedselbank. Ook gemeenteleden
met volkstuinen dragen
producten bij. In het kerkblad staat
vermeld waar behoefte aan is.
Iedere maand is er een collecte in
natura. Diaken Willem Jan Westerbeek:
“Zo brengen we als kleine
diaconie de nood in de eigen regio
onder de aandacht.”
Arbeidsintensief
Gerrie van Dijk vertelt dat men
er in Ameide ook over nadenkt,
maar dat het arbeidsintensief is: er
zijn veel vrijwilligers voor nodig.
Wat ze al wel gedaan hebben, is
bij de supermarkt briefjes uitdelen
welke producten de voedselbank
kan gebruiken en die producten
verzamelen bij de uitgang. Bas van
der Bent merkt op dat volkstuintjes
maar een beperkte tijd iets
opbrengen. Wat in Alkmaar goed
werkt, is huis-aan-huis producten
ophalen en extra’s voor paas- en
kerstpakketten.
Minima zelf aan de slag
Truus Wüts wijst erop dat minima
ook zelf aan de slag kunnen gaan
in volkstuinen. In Dronten, Zwolle,
Hoogeveen en Emmen zijn hier
al positieve ervaringen mee. Men
werkt samen met gemeenten en
volkstuinverenigingen. De vereniging
stelt grond beschikbaar, zorgt
voor gereedschap en begeleiding
voor minima. Kijk voor meer informatie
over dit initiatief van stichting
CliP (steunpunt participatiebevordering
en armoedebestrijding) op
www.stichtingclip.nl/volkstuin of
mail naar info@stichtingclip.nl, of
bel (0321) 33 90 63. Ook in Limburg
gaan mensen met een uitkering zelf
aan de slag in volkstuintjes met hulp
van de werkgroep Pijler. In Kerkrade
is een 'pluktuin' geopend, waar ze
samen grond bewerken, groenten
verbouwen en uiteindelijk gezamenlijk
gebruiken. Men wil samen
met gemeenten en woningbouwcoöperaties
braakliggende stukken
grond in woonwijken inrichten als
volkstuinen.
Armoede terugdringen
Carla van der Vlist van Kerk in Actie
vindt het positief dat mensen oog
krijgen voor verspilling en armoede
in de eigen omgeving. Daarnaast
is het verstandig om het beroep
op voedselhulp terug te dringen,
bijvoorbeeld via SchuldHulpMaatje.
Als mensen hun schuldprobleem
tijdig met steun kunnen aanpakken,
is er geen voedselhulp nodig.
Bij alle hulp moet het uitgangspunt
zijn dat iedereen zo snel mogelijk
weer in zijn eigen levensonderhoud
kan voorzien. Niet alleen kerken
en burgers, maar ook politiek en
bedrijfsleven zijn aan zet om dit te
realiseren.
Voorkom weggooien voedsel
Henk Baars adviseur van de Voedselbank
Haaglanden ziet ook een taak
voor de overheid: “Per jaar wordt
voor 4 miljard euro aan voedsel
weggegooid, waarvan 1 miljard in
het huishouden. Het is veel belangrijker
iets te doen aan die andere
3 miljard. De regering zou doorgedraaide
voorraden kunnen opkopen.
Gemeenten kunnen dat betalen
uit geld voor armoedebeleid. Met
tien procent van dat weggegooide
voedsel zouden we al gered zijn.”
Florette Koning is medewerkster
communicatie bij Kerk in Actie.
Meedoen?
Wilt u met andere diakenen of kerkelijk
werkers diaconale thema’s bespreken die in
uw gemeente leven? Maak een persoonlijk
profiel aan op www.linkedin.com. Vul in
het zoekscherm ‘Kerk in Actie Diaconaal
netwerk’ in. Meld u aan als lid van dit netwerk.
U kunt dan bestaande discussies
volgen en eigen discussies starten.
DIAKONIA | AUGUSTUS 2012
11

OP DE STOEP BIJ
Arjan van Erk
uit Gouda
Arjan van Erk is diaken in de Sint Jansgemeente in Gouda. Zijn kwaliteiten als financieel
manager en ondernemer zet hij graag in voor het diaconale werk. Zo kan hij zijn dankbaarheid
tonen voor Gods liefde en genade.
Tekst: Beppie van der Waal Foto: Gerrit Groeneveld
H
et eerste beeld dat bij mij
opkomt tijdens ons gesprek
is dat van een jongleur.
Arjan houdt veel ‘ballen in de lucht’:
een jong gezin bestaande uit een
vrouw en drie zonen, een leidinggevende
functie bij een middelgroot
bedrijf en penningmeester van de
diaconie. In Gouda betekent dat van
het Hervormde College van diakenen
van meerdere wijkgemeenten.
Ons gesprek vindt plaats in de
werkkamer van Arjan bij het bedrijf
waar hij financieel manager is. Arjan
steekt gelijk van wal. Twee weken
voor ons gesprek is zijn schoonvader
en ‘voorganger’ in het werk
overleden. Op alle opbergmappen
in de kasten staat zijn naam nog.
Tweeëneenhalf jaar geleden hoorde
zijn schoonvader dat hij een
ernstige ziekte had. Hij vroeg Arjan
zijn taak in het bedrijf over te
nemen. Arjan besloot het te doen.
Tijdens de jaren die volgden, waren
er perioden van afnemende
krachten en oplevingen en daardoor
van minder en meer energie om te
werken.
“Ik kijk met een heel goed gevoel
terug op die tijd”, vertelt Arjan. “We
hebben een heel natuurlijke manier
gevonden in een proces waarin hij
steeds meer moest inleveren. Als hij
wat meer kon, deed ik wat minder
of wat anders. En andersom ook.
Als het hem niet lukte, schoof ik
weer wat meer. Zo heeft hij al die
tijd het gevoel gehad dat hij zijn
eigen taken had en die ook kon
blijven doen zoals hij gewend was.”
Als ik Arjan vraag naar menselijke
waardigheid daarin, beaamt hij
volmondig dat die hoog stond en
zegt hij: “Ook in diaconaat is
menswaardigheid van belang; het is
goed dat we ons realiseren dat ons
ook iets kan overkomen. Er heerst
nog vaak een taboe op om hulp
vragen, alsof het een teken van
zwakte is als je jezelf niet kunt
redden. Soms heb je hulp nodig en
is het een teken van kracht dat je
die hulp ook vraagt!”
Doorgeefluik
Eveneens tweeëneenhalf jaar
geleden krijgt Arjan een aanstellingsbrief
als diaken. Van jongs af
aan zorgt hij al graag voor anderen.
“Ik was nog maar een jongetje toen
ik ’s morgens wat vroeger naar
school ging om voor de meesters
en juffen koffie te zetten en nog
meer klusjes te doen. Ook nu wil en
kan ik de gaven die ik gekregen
heb, inzetten voor anderen. Ik voel
me een soort ‘doorgeefluik’. Ik ben
niet zo van het evangeliseren. Ik
ben meer van het in mijn leven
laten zien hoe dankbaar ik ben voor
Gods liefde en genade. Die zetten
me aan om te dienen. Het lied
‘Toon mijn liefde’ (opwekking 705)
is heel belangrijk voor mij.” Hij pakt
zijn IPhone erbij en leest voor:
‘Aan de maaltijd wordt het stil,
als de Meester knielen wil,
en vol liefde als een knecht
elk apart de voeten wast en zegt:
Dit is wat ik wil dat jullie doen…
dit is hoe mijn kerk behoort te zijn,
dit is wat de wereld ziet van Mij,
als je Mij gaat volgen.’
Calculeren en signaleren
Hoe kun je zo goed mogelijk
diaconie zijn? Deze vraag stelt Arjan
zichzelf geregeld. Hij noemt twee
voorbeelden. Het eerste gaat over
de bestemming van diaconale
gelden. De Goudse diaconie zegt de
organisaties waarvoor zij inzamelt
vooraf toe op hoeveel geld zij
kunnen rekenen, zodat de continuïteit
van het werk gewaarborgd kan
worden. Deze werkwijze betekent
dat de diaconie als het ware garant
staat voor een bepaald bedrag.
Maar de ene keer is de opbrengst
van de inzameling hoger dan het
gegarandeerde bedrag en de
andere keer lager. Hoe doe je dat
dan? Het is tenslotte geoormerkt
geld, voor dat doel gegeven! Arjan
had een idee: “Met het opstellen
van het collecterooster kunnen we
rekening houden met wat er
ongeveer gegeven wordt. In de
zomer is het altijd iets minder
vanwege vakanties. Dan kan een
organisatie met een lagere toezegging
ingeroosterd worden. En we
willen ook wat ruimte in het rooster
in verband met van noodhulp in
actuele situaties. Zo proberen we in
het geheel wat flexibeler te zijn en
dat komt mensen die het nodig
hebben ten goede.”
Het andere voorbeeld heeft
betrekking op individuele hulpverlening.
De ‘pot’ van het interkerkelijk
noodfonds in Gouda raakte niet op,
terwijl er toch genoeg mensen zijn
die (nog) geen helper hebben.
Arjan: “We hebben besloten dat
geld niet terug te geven aan de
diaconieën, maar een actiever
beleid te voeren met betrekking tot
signaleren. Enerzijds is er nood,
roepen mensen vaak pas hulp in als
het water ze al aan de lippen staat
of er over heen spoelt. Anderzijds
krijgen wij weinig signalen door.
We willen geen ‘reclame’ maken
voor de diaconie, maar we willen
wel bereiken wie ons nodig heeft.
12 DIAKONIA | AUGUSTUS 2012

We willen graag dat ouderlingen,
bezoekers en diakenen daarin meer
gaan samenwerken. De eerste
christelijke gemeente is voor mij
een voorbeeld. De hele gemeente is
erbij betrokken. Zij is het lichaam
van Christus. We willen de
gemeente daarom toerusten om
signalen op te pikken en tegelijk
willen we stimuleren dat mensen
ruimte voelen om signalen af te
geven.”
Ondernemer en diaken
Arjan ziet altijd uitdagingen en
denkt in mogelijkheden: “Ik zie de
individualisering toenemen en ook
het verschil in rijk en arm wordt
groter. Ik vraag mezelf geregeld af
wat we kunnen bereiken voor
mensen. Is het bijvoorbeeld
mogelijk om een bedrijfje te
starten? Dan kunnen mensen zinvol
bezig zijn in een echte baan en er
kan geld voor de kerk of voor
diaconaat worden verdiend.” “Deze
diaken is ondernemend!”, zeg ik
lachend. “Ik help graag als het
nodig is”, zegt Arjan, “maar ik merk
ook dat ik verwacht dat mensen zelf
verantwoordelijkheid voor hun
leven dragen voor zover ze dat
kunnen. Dat is ook zo in ons bedrijf.
Ik probeer iemand te zijn met wie je
altijd kunt praten.” De ondernemer
is dus ook een diaken.
“Mijn visioen is dat wij steeds meer
gaan leven vanuit Gods liefde en
onze medemens willen dienen. En
dat we elkaar die liefde tonen en
allemaal onze talenten inzetten,
zodat we van onderaf steeds meer
een gemeenschap worden. Zelf
ervaar ik dat ik hierin veranderd
ben. Als ik vroeger nog wel eens
dacht dat ik zelf iets tot stand
bracht, is er nu meer een gevoel
van dankbaarheid om wat God mij
gaf. En dat probeer ik door te geven
aan andere mensen. Zo kunnen wij
in ons leven en werken iets van God
laten zien”, zegt Arjan tot slot. En zo
komt hij weer uit bij het refrein van
het lied dat hem inspireert.
DIAKONIA | AUGUSTUS 2012
13

UIT DE PRAKTIJK
Markt 17 in Wageningen:
bijzonder project van gezamenlijke kerken
Inloopcentrum met hoog
‘terugkeergehalte’
“Hier kan ik mezelf zijn, even tot rust komen. Een plek waar je je even kunt terugtrekken,
maar ook heel gemakkelijk een praatje met anderen kunt maken. Niks moet, gewoon lekker
in een vertrouwde omgeving. Hapje eten, praatje, kopje koffie, wat lezen. En het is hier ook
nog eens mooi en verzorgd.”
Tekst en foto's: Gerrit Groeneveld
Arjo de Waal (49) is een van de
regelmatige bezoekers van
Inloopcentrum Markt 17 in
het centrum van Wageningen. Hij
omschrijft op geheel eigen wijze de
filosofie van het Inloophuis. Een voorziening
in het hart van Wageningen,
waar mensen in alle soorten en maten
drie keer per week kunnen binnenlopen.
Voor een praatje, spelletje
en een hapje. Geen vast omlijnde
doelgroep, maar gewoon iedereen
die daar behoefte aan heeft.
‘Markt 17’ is open sinds december
2011. Sander Schot (38), diaken, is
van meet af aan nauw betrokken
geweest bij het project. De gedachte
voor een inloophuis komt van
Sander Schot: Iedereen is hier welkom.
diaconaal werker Martin Mensink.
Een jaar of vier terug liep hij rond
met het idee voor een inloopcentrum
in Wageningen. Hij stelde vast
dat daar behoefte aan was. Sander
Schot: “Mensen uit Wageningen
bleken de moeite te nemen om een
dergelijke voorziening in Ede te
bezoeken en blijkbaar was er dus
bestaansrecht.” Die veronderstelling
werd bevestigd door een onderzoek
van een aantal studenten en de
zeven kerken in Wageningen waren
het snel eens: er zou een stichting
‘Wageningen Diaconaal Centrum’
komen en die zou het dienstgebouw
van de protestantse kerk aan de
Markt gaan huren en het Inloopcentrum
exploiteren.
Eigen imago
“We wilden een mooie voorziening.
Niet zomaar een gebouw met oude
tafels en stoelen. We wilden een
visitekaartje. Een interieur dat er
goed uit zou zien, waar mensen
graag komen. We hadden voor de
verbouwing 80.000 euro nodig.
Bedrijven uit Wageningen hebben
dat – vaak ook in natura – opgebracht
samen met een aantal
fondsen die we hebben benaderd.
En de architecten hebben vrijwel
kosteloos hun werk gedaan.”
Het resultaat van de inspanningen
en de inhoudelijke overpeinzingen is
een inloopcentrum dat een geheel
eigen imago heeft. “We hebben
bewust geen doelgroep omschreven.
Het is ook zeker niet zo dat er
alleen mensen met allerlei problemen
komen. Alles is hier
bespreekbaar, maar het is vooral
een plaats waar mensen mens
kunnen zijn. Een plek waar contact
leggen vaak een stuk gemakkelijker
is dan in de eigen omgeving.
Mensen die hier eenmaal zijn
geweest, komen steeds weer
terug.”
Op een willekeurige dinsdagavond
zitten er zeker dertig mensen in het
inloopcentrum, jong, oud, man,
vrouw, donker en licht. De gezelligheid
komt je tegemoet. Niemand die
vreemd opkijkt als een ‘nieuw
gezicht’ binnenloopt. De gastvrijheid
staat bovenaan de menukaart. “We
werken hier met bijna 60 vrijwilligers.
Allemaal hebben ze een
training gehad in het omgaan met
gasten. We willen als christenen
14 DIAKONIA | AUGUSTUS 2012

present zijn midden in de samenleving;
de mensen gastvrij ontvangen
en gewoon beschikbaar zijn. Het is
geen evangelisatie-project. Er staat
hier niemand bij de deur die vraagt
van welke kerk je bent en of je wel
van een kerk bent. Als je hier komt
voor een maaltijd en een praatje
over het weer, prima. Maar een
ander of verdiepend gesprek is ook
mogelijk. Ieder kan die keus
maken.”
Twee avonden per week
Met veel genoegen kijkt Sander
Schot terug op de zogenoemde
kerngroep. Dat bestond uit mensen
vanuit de verschillende kerken met
een speciale en voor het project
bruikbare achtergrond. “Financieel
deskundigen, managers, van alles.
Het was een prima groep die een
hoop werk heeft verzet. Verschillende
leden zijn langere tijd zeker
een tot twee avonden per week
kwijt geweest aan het project, maar
het was de moeite waard. We
hebben nu een inloopcentrum dat
eerst voor twee jaar draait, maar bij
bewezen bestaansrecht vermoedelijk
nog vele jaren zal doorgaan.”
Drie keer per week nu staan de
deuren van Markt 17 in de avond
open. Voor een bedrag van 4 euro
krijgen de bezoekers desgewenst
een complete maaltijd voorgeschoteld,
inclusief toetje. Daarnaast is
het inloopcentrum op de zondagmiddag
geopend. Mocht de
behoefte er zijn dan is er volgens
Sander Schot in principe geen
belemmering voor uitbreiding en
verruiming van de openingstijden.
Maar het vergt wel een enorme
operatie en uitgekiende logistiek.
“We doen hier alles met vrijwilligers
op de deeltijdkracht van coördinator
Jaap de Graaff na. Alle maaltijden
maken we in eigen huis. En het is
natuurlijk niet alleen het bereiden,
maar ook de inkoop. Om dat drie
keer in de week te doen voor 30
mensen is al een hele klus.”
Van meet af aan hebben de initiatiefnemers
willen benadrukken dat
het Inloopcentrum zoveel mogelijk
deel moet uitmaken van de Wageningse
samenleving. “Al in een
vroeg stadium hebben we de
wethouder Stella Efde uitgenodigd
en betrokken bij het project. Zij heeft
het steeds gevolgd en het in april dit
jaar officieel geopend.”
Moeilijker
Het opzetten van Markt 17 was een
flinke onderneming, maar Sander
Schot realiseert zich dat het waarborgen
van de continuïteit nog een
slagje moeilijker is. Maar daar wordt
goed over nagedacht. Er is bijvoorbeeld
een club ‘Vrienden van Markt
17’ in het leven geroepen. Langzaam
maar zeker breidt de
vriendengroep uit. Voor een klein
bedrag (vanaf 5 euro) kunnen de
vrienden het inloopcentrum
steunen. Zij krijgen een paar keer
per jaar het zogenoemde Marktbriefje
in de bus waarin de voornaamste
ontwikkelingen van Markt
17 staan. Verder worden ze een keer
per jaar uitgenodigd om aan te
schuiven bij de speciale vriendenmaaltijd
van Markt 17. Naast ‘de
vrienden’ probeert de stichting
zoveel mogelijk sponsors te
verwerven die bij willen dragen aan
de structurele aanwezigheid van het
inloopcentrum in Wageningen.
Gerrit Groeneveld is freelance journalist
en fotograaf
Arjo de Waal: Gewoon even lekker in een
vertrouwde omgeving. Wat lezen of wat kletsen.
DIAKONIA | AUGUSTUS 2012
15

1 VRAAG, 3 DIAKENEN
Hoe ga je om met vergaderlast?
Wilma Nijland-Lambers
uit Deventer
Op dit moment is de organisatiestructuur
van onze kerk nog zo, dat een
diaken 19 vergaderingen per jaar
heeft. Dit zijn diaconie- en wijkkerkenraadsvergaderingen.
Het wordt
niet echt op prijs gesteld als iemand
structureel de kerkenraadsvergaderingen
zou overslaan. Deze vinden
we belangrijk omdat een diaken deel
uitmaakt van het bestuur van de kerk
en daar mede verantwoordelijkheid
voor draagt.
Vanaf half september gaan we
over op een nieuwe vergaderstructuur.
Voor een diaken komt het dan
neer op 13 vergaderingen per jaar.
Daarnaast zijn er nog vergaderingen
van commissies. Het blijft aan de
diaken om te kiezen en de vergaderlast
te bewaken! Ik kies ervoor
om relatief veel te vergaderen en
minder taken uit te voeren waarvan
anderen wellicht zeggen dat dat
de ‘echte’ diaconale taken zijn. Ik
vertegenwoordig de diaconie ook
nog in de Algemene Kerkenraad, de
Jeugdraad en het Moderamen van de
Wijkkerkenraad.
Juist omdat ik een betaalde baan
heb, een studie volg en ook nog
tijd met mijn man wil doorbrengen,
is dit voor mij het meest haalbare.
Die vergaderingen laten zich goed
plannen.
Onmisbaar bij het vergaderen is overigens
een voorzitter die de tijd in de
gaten houdt. Indien nodig wijs ik hem
erop dat het te laat dreigt te worden,
het is altijd weer vroeg dag.
Ruud Sweers
uit Lelystad
Vergaderen is noodzakelijk. Je deelt
immers ervaringen en activiteiten.
Ook zullen door het seizoen heen
nieuwe activiteiten plaatsvinden, zoals
startweekend, Kerst, Pasen, biddag.
Dat vergt voorbereiding, planning,
uitvoering en evaluatie. Als diaken ben
ik bijna altijd bij de kerkenraadsvergaderingen
aanwezig.
Sinds kort hebben we de drie wijken
opgeheven en werken we met
specifieke taakgroepen waaronder
Pastoraat. Daar zijn ook taken voor de
wijkdiaken weggelegd. Een coördinerende
en een uitvoerende taak. Een
nieuwe opzet vergt ook weer extra
vergaderingen. Deze zijn niet altijd
saai, hoor! De pastoraatvergadering
van enige tijd geleden was heel inspirerend
en had een hoge opkomst. Het
is een stukje solidariteit voor elkaars
werk. Ook om te netwerken zijn de
vergaderingen en bijeenkomsten van
belang.
In de vergaderingen is meestal ruimte
voor bezinning. Je zou ook een stuk
bezinning of vorming buiten de vaste
vergaderingen om kunnen organiseren.
Doe daar een lunchpauze in of
start op een avond eerst met een maaltijd.
Dat is goed voor de persoonlijke
band. Het komt bij ons ook voor dat er
iemand een gezellige avond organiseert
als afsluiting van het seizoen. Zo
gaat zinvol bezig zijn en ontspanning
hand in hand.
Hendrik-Jan Melissen
uit Rosmalen
Wij vergaderen zes keer per jaar. We
werken met een vaste agenda, maar
niet altijd wordt elk punt behandeld
(de financiën bijvoorbeeld hoeven
niet elke keer besproken te worden).
We beginnen altijd om 20.00 uur en
ik streef als voorzitter naar 22.00 uur
als eindtijd; dat lukt bijna altijd.
De verschillende punten worden verder
niet altijd in detail besproken.
Vaak worden onderwerpen per e-
mail en telefonisch voorbereid (dus
niet altijd face-to-face) en worden
onderwerpen in groepen behandeld,
zoals de seniorenmiddagen (ik heb
daar bijvoorbeeld geen bemoeienis
mee) en de individuele hulpverlening
(twee diakenen doen dat). Daardoor
zijn de vergaderingen goed voorbereid
en kunnen we de meeste punten
kort behandelen. Door deze voorbereiding
blijft altijd tijd over om een
onderwerp meer inhoudelijk te bespreken.
Daarnaast hebben we zes kerkenraadsvergaderingen
per jaar. We
gaan daar altijd allemaal naar toe.
Daardoor zijn we altijd goed vertegenwoordigd
en dat helpt om ons
verhaal en onze standpunten goed
onder de aandacht te brengen. Tot
slot zit een van ons in het moderamen
en zit ik zelf in de classis Den
Bosch. Dat maakt het totaal aantal
vergaderingen best groot, maar door
de goede voorbereidingen zien we
dat het goed te doen is.
16 DIAKONIA | AUGUSTUS 2012

DUURZAAM
De Groene Jacobi
Doe maar gewoon, dat is al gek genoeg. “Het calvinisme zit er bij de meeste mensen nog wel in en zeker
ook bij de Jacobikerk”, vertelt Bart Walhout, ouderling bij deze gemeente in hartje Utrecht. Dus of een
duurzaamheidsproject van de grond zou komen, was nog de vraag. Maar de Jacobi ontpopte zich als een
duurzame en klimaatbewuste gemeente.
Tekst en foto's: Rian Lanenga
In de zomer van 2011 stond er
een oproep aan kerken in de
landelijke nieuwsbrief van Kerk in
Actie om mee te doen met het project
Jongeren Geloven in Duurzaamheid.
De zwo-commissie van de
Jacobikerk reageerde positief, immers
in het beleidsplan 2010-2015
stond vermeld dat de Jacobikerk
meer aandacht wilde hebben voor
duurzaamheid. Ook Bart, destijds
diaken en aanspreekpunt voor de
zwo-commissie, raakte geïnspireerd
en ging de uitdaging aan. Ze zetten
gezamenlijk een vacature uit voor
jongeren in de Jacobigemeente om
klimaatambassadeur te worden.
Het gebouw vergroenen
Eveline Pluut en Jacoline Kool
stapten naar voren en werkten
vervolgens zes maanden lang aan
het vergroenen van de Jacobi en
haar gemeenteleden. Het momentum
was goed, de kerk werd net
verbouwd en het aanbrengen van
ledlampen in de gewelven van
de kerk werd al gerealiseerd. Dat
scheelt al snel honderden watt aan
verlichting en levert enorme winst
op de energierekening. Bart grinnikt
als hij omhoog kijkt naar de
grote koperen kandelaars met nog
ouderwetse gloeilampen: “Dat is
voor een volgende stap, eerst geld
sparen.” Wel zijn er nu verschillende
lichtgroepen aangemaakt,
zodat niet de hele kerk verlicht
hoeft te worden als slechts één deel
wordt gebruikt.
Aan de verwarming van de kerk
kan en hoeft niet zoveel te veranderen,
want de stad Utrecht heeft
stadsverwarming; de kerk wordt
verwarmd met restwarmte van
de verbranding van afval. Eveline:
“Wel kan het verwarmen van het
gebouw nog een stuk goedkoper;
we ontdekten dat als de verwarming
standaard één graad lager
staat, dit op jaarbasis 18 procent in
de energierekening scheelt. Kleine
moeite, groot plezier toch?!”
Gemeenteleden vergroenen
Door de mogelijkheden en
(financiële) beperkingen van de
verbouwing hebben Eveline en
Jacoline uiteindelijk vooral gewerkt
aan het klimaatbewustzijn van
de gemeenteleden. “Dat was
superleuk en leerzaam! Door de
interactie met gemeenteleden heb
ik me goed verdiept in duurzaamheid.”
Vragen kwamen boven als
‘waarom maak je bepaalde keuzes’
en ‘is biologisch beter of kies je fair
trade?’. “Neem bijvoorbeeld vlees,”
zegt Eveline, “De productie van
vlees legt grote druk op het milieu,
door de hoeveelheid water, land en
voedsel die ervoor nodig is. Is biologisch
vlees dan de oplossing? Of
zou we minder vlees kunnen eten?
Ik heb geleerd dat het vooral gaat
om het maken van bewuste keuzes.
Denk maar eens na over waar je
eten vandaan komt, over hoeveel
we consumeren, over hoeveel we
weggooien. Het kan allemaal een
stuk bewuster en iedereen maakt
daarin zijn eigen keuzes.”
Kies je eigen doel
De jonge ambassadeurs van de
Jacobikerk hebben vier doelen
gesteld binnen het project, waar
gemeenteleden op eigen tempo
naar toe konden werken. Het
Jongeren Geloven in Duurzaamheid is een initiatief van Kerk in Actie
en wordt uitgevoerd door de jongerenorganisaties Togetthere en JOP.
Kijk voor meer informatie op www.togetthere.nl.
Bart Walhout in de 900 jaar oude kerkbanken van de Jacobi.
Laat zien wat je doet!
Kerk in Actie startte onlangs samen met
TEAR de ‘Groene kerken actie’. Kerken die
een duurzame levensstijl willen uitdragen
(of dat al doen!) worden uitgenodigd zich
kenbaar te maken. Hierdoor kunnen die
groene kerken elkaar gemakkelijk vinden
en helpen. Als u uw kerk aanmeldt voor het
project Jongeren Geloven in Duurzaamheid,
wordt u tegelijkertijd bekend als
‘Groene kerk’. In het netwerk van groene
kerken zijn veel tips en informatie over
duurzaamheid te halen. U krijgt bovendien
een mooi vignet en een button voor op uw
website! Voor meer informatie kunt u kijken
op www.groenekerken.nl.
DIAKONIA | AUGUSTUS 2012
17

verkleinen van de ecologische
voetafdruk was er één van.
Veertig mensen melden zich aan
voor dit onderwerp. Zij werden
wekelijks door een nieuwsbrief
wijzer gemaakt. Eveline legt uit:
“Het zit ‘m in kleine handelingen,
die je maar net moet weten. Het
bekendste is, denk ik, de tv niet
op stand-by laten staan, want dan
verbruik het nog 50 procent van de
energie die het nodig heeft als de
tv wel aanstaat. Maar neem waterverbruik,
mensen beseffen niet dat
ze 128 liter water per persoon per
dag wegspoelen en dat het best
met minder kan.”
Het tweede doel was om thuis drie
producten te vervangen voor fair
trade of biologisch. “Dit bleek goed
haalbaar, sommige gemeenteleden
kozen voor fair trade koffie en thee,
anderen voor biologische zuivel,
weer anderen voor ecologische
schoonmaakmiddelen.”
Het derde doel bleek moeilijker
te realiseren: ecologische of fair
trade kleding. Eveline: “Dat is nog
niet overal verkrijgbaar en er hangt
een prijskaartje aan. Maar als de
‘groene gedachte’ verder doorzet
in de modewereld dan wordt het
vanzelf toegankelijker voor het
algemene publiek.” Tot slot wilden
de beide dames ook na het project
blijvende aandacht voor dit thema
binnen de gemeente en dat gaat
binnenkort vorm krijgen. “De
zwo-commissie wordt binnenkort
uitgebreid met een aantal mensen
met oog voor duurzaamheid en zo
koppelen we de zorg voor de aarde
direct aan de zorg voor andere
mensen.”
Eveline Pluut 'ligt dwars voor' een groene kerk.
Gewoon doen
Doe het gewoon. Dat is de achterliggende
gedachte van het project
‘Jongeren geloven in Duurzaamheid’.
“De kerken hebben een
roeping en dat is de zorg voor
elkaar én goed rentmeesterschap
van de aarde”, zegt Bart. “In plaats
van ‘doe maar gewoon’ scharen
we ons achter het evangelie, dat
ons leert om gewoon te dóen. We
willen voorleven wat goed is.”
De Jacobikerk mag dan het project
officieel hebben afgerond, ze gaan
de komende jaren verder met
vergroenen. Eveline: “Gelukkig heeft
onze kerkenraad het project en haar
doelstellingen omarmd! We kunnen
daardoor in de toekomst nog meer
winst behalen: onze koffie, thee,
schoonmaakmiddelen, de thema’s
in onze diensten, CO 2
-compensatie.
Maar we doen alles op z’n tijd. We
willen ook onze mensen meenemen
in de ontwikkelingen, want
we kunnen alleen veranderen als
zoveel mogelijk mensen Geloven in
Duurzaamheid.”
Rian Lanenga is freelance redacteur.
Nieuwe kans op
deelname
In oktober 2012 start het
tweede jaar van Jongeren
Geloven in Duurzaamheid.
Kerken zijn van harte welkom
zich aan te melden
voor het project. Zij kunnen
één of twee jongeren uit
hun gemeente afvaardigen
als klimaatambassadeur. De
jongeren krijgen professionele
trainingen, waarin ze
alles leren over duurzaamheid,
samenwerken, communicatie
en projectmanagement.
Deze vaardigheden
en inspiratie brengen
ze terug naar de gemeente.
De jongeren worden ondersteund
vanuit de kerk
en kerkenraad en krijgen
de ruimte om duurzame
ontwikkelingen in gang te
zetten. Voor meer informatie
en aanmelding kunt u
terecht bij Ruth Haakman:
ruth.haakman@togetthere.nl.
18 DIAKONIA | AUGUSTUS 2012

ACTUEEL
Een kwart eeuw Arme Kant van Nederland
Samen een vuist maken
tegen armoede
De kerkelijke campagne tegen verarming, verrijking en sociale uitsluiting begon in 1987.
Nu, 25 jaar en vele kerkelijke campagnes later, maken we balans op.
Tekst: Hub Crijns en Peter de Bie
In 1987 waren de kerken het beu.
De armoede in Nederland was
zo schrijnend dat er iets moest
gebeuren. De Raad van Kerken en
DISK organiseerden een geslaagde
conferentie ‘De Arme Kant van Nederland’.
Uiteraard deed ook Kerk
in Actie mee (toen nog de diaconale
bureaus van de drie SoW-kerken).
Het was de start van een brede interkerkelijke
samenwerking om armoede
te bestrijden. De Werkgroep
De Arme Kant van Nederland was
geboren. (Verder: De Arme Kant)
Nog steeds is De Arme Kant actief,
o.a. in opdracht van Kerk in Actie.
Ze geeft publicaties en werkmateriaal
uit voor mensen in armoede
(zoals de gids voor betaalbare
vakanties) en voor diaconieën om
hun werk tegen armoede te steunen.
De Arme Kant doet dit alles
in zeer nauwe samenwerking met
mensen die zelf arm zijn en met
vertegenwoordigers van lokale en
landelijke kerken.
Veel publiciteit
Bijzonder veel publiciteit kregen
de onderzoeken naar financiële
steunverlening door diaconieën.
Het eerste onderzoek in 2005 deed
De Arme Kant samen met Kerk in
Actie. Later werd dit breed interkerkelijk
voortgezet. Dit bracht
een lobby op gang onder politiek
verantwoordelijken die nog steeds
voortduurt. Het plan is om volgend
jaar opnieuw een armoedeonderzoek
te doen, vooral met het oog
op de gevolgen van de crisis.
(Dus diakenen: bewaar alstublieft
de gegevens…)
Alert blijven, actievoeren en
hulp bieden
Een van de diakenen die betrokken
is geweest bij activiteiten, bijeen-
komsten en manifestaties van De
Arme Kant is Maartje Bonnema.
Behalve diaken is Maartje (68) ook
‘ervaringsdeskundige’. Ze is vanaf
haar 60ste werkloos geweest. “Je
hebt het gevoel dat je eigenlijk
overbodig bent. Je komt nergens
meer aan de bak, want je bent te
oud. Vrijwilligerswerk is er zat te
doen, maar dat betaalt niet.”
In 1984 scheidde Maartje van
haar man en richtte ze, samen
met andere vrouwen, een 'Comité
Vrouwen in de Bijstand’ op in
Harlingen. Ook kwam Maartje
terecht in de Friese Werkgroep
‘Vrouwen in de Bijstand - Vrouwen
in de Kerk’. Dit werd een warme,
hechte en strijdbare groep die later
de barricaden opging met cabaret
over armoede. Al snel raakte ze
betrokken bij het landelijke netwerk
waarin 'kerkvrouwen' en 'bijstandsvrouwen'
elkaar ontmoetten en
bondgenootschappen met elkaar
aangingen. “In het voeren van
gesprekken, het vormen van bondgenootschappen,
aandacht vragen
voor de zaak en het uitdragen van
ervaringen was de leus: 'Armoede
is onrecht'. En die leus geldt nu
nog steeds.”
Vanuit Friesland is Maartje betrokken
geweest bij de activiteiten,
bijeenkomsten en manifestaties
van de landelijke beweging en dat
gaf altijd een goed gevoel. “Zo’n
grote bijeenkomst en die landelijke
beweging gaf steun, leverde actie
op, bood een weg om strijdbaar
te zijn en leverde actieve hulp
op.” Maartje heeft in die jaren ook
meegewerkt aan publicaties van De
Arme Kant. Ze heeft in de beweging
zowel landelijk als in Friesland
solidariteit ervaren en meegemaakt
Maartje Bonnema
dat lotgenoten en bondgenoten
elkaar tot veel steun kunnen zijn.
"Al de opgedane ervaringen zet ik
nu in het diaconale werk in. Zolang
ik leef en ik het kan, ga ik ermee
door.”
Volgens Maartje is De Arme Kant
heel waardevol voor plaatselijke
diaconieën. “Ze geven ondersteuning,
informatie en bieden een
levend netwerk aan. Het kwartaalblad
De Arme Krant van Nederland
geeft veel informatie over mensen,
groepen, activiteiten, veranderende
wetgeving. Eigenlijk zou elke diaconie
een abonnement op het (gratis)
blad moeten nemen. Je moet alert
DIAKONIA | AUGUSTUS 2012
19

lijven, actievoeren en hulp bieden.
Een diaconie moet de ontwikkelingen
blijven volgen, landelijk en
lokaal. Dat gaat beter met de informatie
die vanuit de landelijke Arme
Kant komt. Als je samenwerkt,
kan je een vuist maken en ook de
politiek aanspreken. De werkgroep
doet dat landelijk en wij doen dat
hier in Harlingen.”
Maatschappelijk klimaat van
'alsmaar meer'
Een andere nauw betrokkene uit
protestantse hoek is Herman Noordegraaf,
tegenwoordig hoogleraar
diaconaat aan de Protestantse
Theologische Universiteit. “Mijn
betrokkenheid bij De Arme Kant
stamt nog uit de ‘prehistorie’.
Vanuit de Nederlandse Hervormde
Kerk was ik in de jaren zeventig
betrokken bij activiteiten vanuit
kerken voor opvang van mensen
die werkloos waren geworden of in
de WAO terecht gekomen waren.”
Herman Noordegraaf was een tijdlang
voorzitter van De Arme Kant.
Naast het vele organisatorische
werk dat hij deed, heeft Herman
Noordegraaf ook talloze lezingen
gegeven, deelgenomen aan kerkelijke
en publieke discussies en veel
over het onderwerp geschreven.
“Ik ben nog steeds erg betrokken
bij De Arme Kant door onderzoek,
publicaties en onderwijs. De
werkgroep zet zich in voor bewustwording
en erkenning van armoede
in kerken en in de samenleving.
Pleitbezorging op basis van het
optrekken met de mensen zelf is
een rode draad in het werk. Niet
vóór, maar met mensen! De werkgroep
heeft de afgelopen 25 jaar
zeker bijgedragen aan erkenning,
aandacht en het op de kerkelijke
en politieke agenda plaatsen van
armoede in Nederland.”
Rijk & arm
Op zaterdag 29 september 2012 is het 25
jaar geleden dat de eerste conferentie ‘De
arme kant van Nederland’ werd gehouden.
De Arme Kant organiseert op die dag
het symposium Rijk & Arm. Locatie:
Bergkerk in Amersfoort. Tijd: van 10.30 tot
16.00 uur. Sprekers zijn onder andere Hub
Crijns, Arjo Klamer, Nico Wilterdink, René
Gabriëls, Klaas van der Kamp. Informatie is
te vinden op www.armekant-eva.nl. U
kunt zich via die site ook aanmelden om
mee te doen. U bent van harte welkom.
Herman Noordegraaf
“In de werkgroep hebben we
van meet af aan gewerkt aan een
netwerkstructuur van plaatselijke,
regionale en landelijke groepen.
Op die manier kan je een goede
inbreng leveren aan het publieke
debat. Bovendien schep je daarmee
een kader voor lokale roepen. Mijn
ervaring is dat het bemoedigend
werkt als je weet dat je niet alleen
met een klein groepje in plaats X
bezig bent, maar deel uitmaakt
van een bredere beweging. De
landelijke werkgroep kon daardoor
ook informatie krijgen van
het grondvlak, van het werk dicht
bij de mensen, en dat benutten in
haar werk. Zo’n netwerkstructuur
maakt uitwisseling van informatie
mogelijk.”
In de ban van begeerte
“Er is op dit moment een steeds
verdere verschraling van de positie
van hen die op of onder het
minimum zitten, met daarnaast
exorbitante vormen van verrijking,
ook in Nederland. Ik weet dat
begeerte mensen volstrekt in haar
ban kan krijgen”, zegt Noordegraaf.
“Recht uit mijn hart gesproken: ik
vind dat mensen die zulke hoge
inkomens eisen in moreel opzicht
laagstaande wezens zijn. Dat geldt
niet alleen voor mensen in het
bedrijfsleven, maar bijvoorbeeld
ook in de sportwereld. Ook ademt
het maatschappelijk klimaat van
'alsmaar meer' voor mij teveel de
sfeer van 'als je het niet maakt,
heb je het aan jezelf te wijten'.
We moeten met het oog op de
toekomst blijven werken aan een
samenleving, nationaal en internationaal,
waar voor ieder mens een
fatsoenlijk bestaan mogelijk is, met
niet te grote sociaal-economische
verschillen.”
Hub Crijns en Peter de Bie zijn beiden
lid van de werkgroep Arme Kant van
Nederland/EVA
20 DIAKONIA | AUGUSTUS 2012

ACTUEEL
Kerk in Actie kan groeiend beroep
op diaconale hulp niet aan
Steeds meer mensen in Nederland verkeren in financiële problemen. Meer dan ooit wordt
er een beroep gedaan op de diaconale hulp vanuit onze kerk. Waarschijnlijk heeft u dat ook
gemerkt aan de hulpaanvragen die uw diaconie bereiken. Samen kunnen we diaconale
hulp bieden. Maar voor hoe lang nog? Wij delen graag een zorg met u.
Tekst: Renate Barendregt Foto: Rogier Chang/Kerk in Actie
In de media heeft u kunnen
lezen dat diaconale organisaties
vanwege de overheidsbezuinigingen
steeds minder middelen
krijgen om de meest kwetsbaren
bij te staan, terwijl de hulpaanvragen
juist toenemen. Kerk in Actie
zet zich, samen met diaconale organisaties
zoals de Rudolphstichting,
Het Vakantiebureau, Exodus
en vele andere, in om juist die
mensen te helpen. Ook steunt
Kerk in Actie diverse diaconale
projecten in kleinere en grotere
plaatsen die zich richten op mensen
die langdurig in armoede en
sociaal isolement verkeren.
Bezuinigen op naasten
Maar helaas dalen de opbrengsten
van collecten en nemen de
particuliere giften die Kerk in Actie
ontvangt af. De inkomsten zijn
zelfs veel lager dan verwacht.
Zoveel lager dat enkele toezeggingen
aan diaconale partners niet
nagekomen kunnen worden. Kerk
in Actie moet bezuinigen. Dat
betekent dat alle diaconale
projecten nu al minder geld van
ons ontvangen. Mogen we
bezuinigen op onze naasten in
nood die bij ons om de hoek
wonen? Kerk in Actie vindt van
niet!
hun talenten gestimuleerd worden
en hun eigenwaarde versterkt. En
met Het Vakantiebureau zorgen
we er dan voor dat ouderen met
een dementerende partner er
samen op uit kunnen en tijdelijk
ontlast worden van de zorg. Het
zijn slechts enkele voorbeelden
waarvan wij er veel meer kunnen
noemen op het gebied van
kinderen, vluchtelingen, armoedeproblematiek
en mensen in
sociaal isolement.
Oproep voor extra collecte
Ziet u als diaconie gelegenheid om
een extra collecte te organiseren
of een extra gift te geven voor het
diaconale werk of specifiek voor
een bepaalde doelgroep? Dan
hopen wij dat u die kans wilt
grijpen, zodat wij samen de meest
kwetsbaren om de hoek kunnen
helpen! Uw giften zijn welkom op
giro 456 t.n.v. Kerk in Actie o.v.v.
Binnenlands Diaconaat.
Meer weten over het diaconale
werk en mogelijkheden om dit
werk te ondersteunen? Ga naar
www.kerkinactie.nl/diaconaat.
Renate Barendregt, fondsenwerver en
relatiebeheerder bij Kerk in Actie
Kinderen kind laten zijn
Voor het diaconale werk is in
totaal 1,5 miljoen euro nodig.
Daarvoor vragen wij uw aandacht!
Want met dat geld kunnen we
ervoor zorgen dat kinderen in
asielzoekerscentra weer even kind
kunnen zijn. En dankzij diaconale
activiteiten van onze projecten in
Nederland kunnen kinderen en
jongeren weer mee doen en
hebben zij een veilige plek waar
We mogen toch niet bezuinigen op mensen die in nood verkeren?
DIAKONIA | AUGUSTUS 2012
21

BERICHTEN
INSTRUCTIEAVONDEN MICHACURSUS
De Michacursus is een serie van zeven
bijeenkomsten waarin deelnemers
ontdekken hoe waardevol het
is om te groeien in betrokkenheid
op mensen dichtbij en veraf. Wie
als diaken of zwo-lid een Michacursus
wil gaan draaien, krijgt eerst
een instructieavond. De instructieavonden
vinden plaats op 12
september in Utrecht, 10 oktober in
Nunspeet, 13 november in Leek en
27 november in Breda. Ook kunnen
diaconieën aanhaken die zich aan
het oriënteren zijn op de invulling
van een jaarthema over ‘gerechtigheid’,
‘diaconaal gemeente zijn’ of
‘kerk en buurt'. Aanmelden kan op
www.michacursus.nl. Het thema
voor de Micha Zondag 2012 is
'Delen in overvloed'. Materiaal
daarvoor is te downloaden via
www.michacursus.nl.
ONTMOETINGSDAG
RUDOLPHSTICHTING
Op zaterdag 13 oktober is de jaarlijkse
Ontmoetingsdag van de Rudolphstichting.
De Ontmoetingsdag
is voor diaconieën hét moment om
nader kennis te maken met het werk
van de Rudolphstichting. U kunt projecten
bezoeken en in gesprek gaan
met medewerkers en bestuursleden.
Meer informatie vindt u op www.
rudolphstichting.nl/ontmoetingsdag.
WIE IS DE MEEST INTERACTIEVE GEMEENTE?
Wereldwijd met elkaar verbonden
zijn, als broeders en zusters. Op welke
manier doet u dat in uw gemeente?
Er zijn gemeenten die gasten
van de organisaties die ze steunen
ontvangen en daar een bijzonder
feest van ontmoeting en inspiratie
van maken. Andere gemeenten
weten jongeren te interesseren voor
armoede en onrecht hier en daar,
door een film te tonen of theater te
maken. Het gaat in uw gemeente
vast weer heel anders. We zijn zeer
benieuwd naar uw verhaal!
Kerk in Actie looft een prijs uit aan
de gemeente die op de meest originele
en creatieve wijze vorm weet te
geven aan wereldwijde verbondenheid.
Voorwaarde: u bent betrokken
bij een Kerk in Actie-project. Wilt u
meedoen? Laat dan in woord/beeld/
geluid zien waarom uw gemeente
de meest interactieve gemeente
van Nederland is op het gebied van
wereldwijde verbondenheid. Uw inzending
moet in ieder geval bestaan
uit drie foto’s en een halve pagina
toelichting, maar meer materiaal is
zeker welkom!
In de beoordeling wordt gelet op:
- betrokkenheid bij een Kerk in
Actie-project
- de mate waarin de gemeente
betrokken wordt (inhoudelijk en
persoonlijk)
- de wijze waarop er contact is/
uitwisseling plaatsvindt met de
partnerorganisatie
- originaliteit van de fondsenwervende
acties.
Een jury bepaalt welke drie inzendingen
op de Landelijke Diaconale
Dag op 17 november 2012 gepresenteerd
worden. De bezoekers
van die dag bepalen uiteindelijk wie
er als winnaar uit de bus komt! De
prijs blijft nog even geheim.
Inzendingen ontvangen we graag
uiterlijk 15 september. Vermeld
duidelijk de naam en plaats van uw
gemeente en bij welk project
u betrokken bent.
Voor vragen kunt u contact
opnemen met Mieke Labots,
e-mail: m.labots@kerkinactie.nl,
tel: (030) 880 14 62.
Uw inzending kunt u sturen naar:
Wedstrijd LDD
t.a.v. M. Labots
Postbus 456
3500 AL Utrecht
DANK PAASKAARTENACTIE
MANIFESTATIE OP WERELDVLUCHTELINGENDAG
De paaskaartenactie door Kerk in
Actie en het justitiepastoraat was
ook dit jaar weer een groot succes.
Ruim 80.000 kaarten werden door
kerkleden uit het hele land naar de
inrichtingen gestuurd. De actie is
bedoeld als een persoonlijke groet en
bemoediging voor gedetineerden in
de geest van Pasen: de opstanding
van Christus. Ook spreekt er uit dat
heel veel mensen in de samenleving
bereid zijn verbonden te blijven met
mensen die vastgelopen zijn. Wij ervaren
het ook als een bemoedigende
ondersteuning van het werk van
de kerk in de gevangenis. Daarvoor
dank!
ds. Jan Eerbeek, hoofdpredikant
ministerie van Veiligheid en Justitie
Kerk in Actie heeft in totaal 72.000
kaarten met een oproep voor de
kinderrechten van vreemdelingenkinderen
verspreid die naar demissionair
minister van Immigratie en
Asiel, Gerd Leers, zijn gestuurd.
Tijdens Wereldvluchtelingendag op
20 juni is een manifestatie
gehouden op het
Spuiplein in Den Haag
die door ruim duizend
mensen werd bezocht.
Kinderen brachten
hier de schendingen
van hun rechten onder
de aandacht van een
‘rechtscollege’ dat vervolgens
oordeelde dat
er, op alle genoemde
punten, sprake was van
schending van kinderrechten op
basis van het Internationale Verdrag
voor de Rechten van het Kind. Bij
de bijeenkomst waren ook Tweede-
Kamerleden aanwezig. Hun reacties
zijn te lezen op: www.kerkinactie.nl/
vluchtelingendag.
22 DIAKONIA | AUGUSTUS 2012

BERICHTEN
STARTZONDAGKRANT
‘Geloof, hoop en liefde’ is het
thema voor de startzondag 2012.
Voor gemeenten die van het thema
hun jaarthema willen maken, zijn
allerhande suggesties en werkvormen
gemaakt. Al dit materiaal is te
vinden op www.pkn.nl/startzondag.
Daarnaast is een krant gemaakt met
portretten van bekende en minder
bekende Nederlanders. In een van
de artikelen komen twee schuldhulpmaatjes
uit Dordrecht aan het
woord over het oplossen van problematische
schulden van mensen.
De krant kan uitgedeeld worden op
startzondag of in de week ervoor
worden verspreid in de buurt.
COLLECTE WERELDDIACONAAT OKTOBER: IK KAN NAAR SCHOOL!
De collecte op 14 oktober staat in
het teken van de Episcopale Kerk
in Zuid-Sudan, die zich richt op
onderwijs. Na een jarenlange oorlog
is er veel verwoest en nu het land
zelfstandig is, moet alles worden
opgebouwd. Huizen, wegen, de gezondheidszorg
en ook de scholen!
De Episcopale Kerk van Zuid-Sudan
probeert, gesteund door Kerk in
Actie, het onderwijs in dit land weer
van de grond te krijgen, en dat is
een enorme klus. Zo moeten er
nieuwe schoolgebouwen komen.
WORKSHOP 40DAGENTIJDCAMPAGNE
OP DE INSPIRATIEBEURS
In september en oktober zijn er
weer inspiratiebeurzen. Op veertien
plaatsen kunt u dan kennismaken
met projecten, materialen en diensten
ter ondersteuning van het werk
in de plaatselijke gemeente. De
beurzen staan voor een belangrijk
deel in het teken van advent, kerst
en de 40dagentijd.
De 40dagentijd staat centraal in
een dubbele workshop. In de eerste
workshopronde wordt het campagnethema
‘Nieuw leven!’ toegelicht
en zal een medewerker van Kerk
in Actie meer vertellen over één
van de campagneprojecten. In de
tweede workshopronde komen de
campagnematerialen en de speciale
acties aan bod en kunt u ideeën
opdoen voor activiteiten of acties
De eerste honderd exemplaren zijn
gratis, daarna kost de krant € 0,10
per stuk. De verzendkosten worden
in rekening gebracht. Te bestellen
via www.pkn.nl/webwinkel,
bestellingen@pkn.nl of
(030) 880 13 37.
Maar met een gebouw, schoolbankjes
en lesmaterialen alleen zijn we
er nog niet. Er is aandacht nodig
voor de kwaliteit van onderwijs,
want veel leraren zijn onvoldoende
opgeleid. De Episcopale Kerk zorgt
ervoor dat zij bijgeschoold worden.
Kerk in Actie wil het werk van de
Episcopale Kerk steunen, zodat alle
kinderen van goed onderwijs kunnen
genieten. Helpt u mee om dit
mogelijk te maken? Kijk voor meer
informatie op
www.kerkinactie.nl/collectes.
in uw gemeente. Elke bezoeker
ontvangt tijdens de workshops een
pakket met alle campagnematerialen.
Andere onderdelen van de
inspiratiebeurs zijn de informatiemarkt,
een presentatie symbolisch
bloemschikken en workshops over
kindernevendienstprojecten.
Zie voor informatie over de beurs bij
u in de buurt:
www.kerkinactie.nl/collectes.
DIACONALE KIESWIJZER
Kerk in Actie neemt het initiatief tot
een diaconale verkiezingswijzer die
vanaf eind augustus beschikbaar
zal zijn op www.kerkinactie.nl. Op
die manier sluit Kerk in Actie aan bij
een oproep van Eurodiaconia, een
netwerk van diaconale organisaties
in Europa. In een verklaring roept
Eurodiaconia politieke leiders ertoe
op om het welzijn en de bescherming
van mensen centraal te stellen
in de langetermijnstrategie. Dat kan
door een toereikend inkomen voor
iedereen te garanderen, een waardig
leven, zelfbeschikkingsrecht en
volledige participatie. Kerk in Actie
onderschrijft de verklaring en wijst
landelijke politici er regelmatig op
dat beleidsmaatregelen en bezuinigingen
zorgwekkende en inhumane
gevolgen kunnen hebben.
De diaconale kieswijzer is bedoeld
om potentiële kiezers te wijzen op
de manier waarop politieke partijen
inzetten op thema’s die in het diaconaat
van de kerken centraal staan.
De kieswijzer gaat niet uit van een
bepaalde politieke voorkeur, maar
kan de bezoekers van de website
van Kerk in Actie inzicht geven in de
manier waarop landelijke politieke
partijen zich inzetten voor diaconale
thema’s. Het zal gaan om thema’s
als armoede, uitsluiting en sociale
tegenstellingen, vluchtelingen,
migratie en multiculturele samenleving,
duurzaamheid, zorg en
mondiale verantwoordelijkheid.
De verkiezingswijzer wordt samengesteld
door stichting Oikos.
REIS NAAR ISRAËL EN PALESTINA
Van 15 tot en met 25 november
kunt u een ontmoetings- en studiereis
maken naar Israël/Palestina.
Tijdens deze reis ontmoeten we
vertegenwoordigers van Israëlische
en Palestijnse organisaties die
werken voor vrede en gerechtigheid.
We verblijven op drie plekken: in
Galilea, Bethlehem (West Bank) en
Oost-Jeruzalem. De reisbegeleiding
is in handen van Meta Floor, uitgezonden
medewerker van Kerk in
Actie bij Sabeel, een oecumenisch
centrum voor Palestijnse bevrijdingstheologie
in Oost-Jeruzalem.
Meer informatie vindt u op
www.kerkinactie.nl..
DIAKONIA | AUGUSTUS 2012
23

Word mijn naaste
Ergens iemand heeft naar je gevraagd
Ergens iemand laat je komen.
Ergens iemand legt zo maar beslag op jou
Hij daagt je uit
Hij roept je op
Hij laat je meer doen dan jij van jezelf zou denken
Hij zegt tot jou
Kom uit je zelf
En wees naast me
Word mijn naaste
Als zijn roepen bij je aankomt
Zet je alles overboord
Geen redeneren
Geen verstand
Geen stand zal hier dan gelden
Alleen het hart.
Uit Ik neem een woord;
Kees Harte en Piet Vos
Meer bezinning op
www.kerkinactie.nl/bezinning
Foto: Mischa Keijser / HH