Kerkinformatie nr. 163, oktober 2008 - Kerk in Actie

Kerkinformatie Kerk en geld
Oktober 2008
Dirk Bijl
Kerkbalans 2009 in de steigers
Het najaar is traditioneel de periode waarin de komende actie Kerkbalans op de agenda staat.
Kerkenraden en colleges van kerkrentmeesters buigen zich over strategie en cijfers. Gelukkig levert
Kerkbalans Nieuwe Stijl sinds 2007 in brede kring mooie resultaten op qua gemeenteopbouw en
geldwerving. Maar we zijn er nog lang niet. Oppassen dus voor triomfkreten en goedkope oneliners!
De uitwerking van Kerkbalans Nieuwe Stijl
wordt ook gedurende het jaar 2008 in onze
Protestantse Kerk duidelijk zichtbaar:
• Zevenhonderdenvijftig gemeenten kozen,
bescheiden of royaal, een nieuwe aanpak.
• Door gespecialiseerde (vrijwillige) kerkbalansadviseurs
werden meer dan 400 contacten
gelegd of bezoeken gebracht om te
adviseren over de verbetering van de
plaatselijke geldwerving.
• De dvd ‘Gooi het net uit aan stuurboord’
werd gebruikt tijdens talloze gemeenteavonden
om kerkleden en kader op een
nieuw spoor te zetten.
• Vanuit het Landelijk Dienstencentrum
werden en worden praktische workshops
georganiseerd, waarvan het totaal aantal
deelnemers indrukwekkend is.
• Evenals vorig jaar vullen de agenda’s van
functionarissen en vrijwilligers zich voor
dit najaar met veel aanvragen voor spreekbeurten.
• Met JOP, de jeugdorganisatie van de Protestantse
Kerk, wordt op dit moment een
project ontwikkeld met als doel jonge
mensen meer te betrekken bij Kerkbalans.
De Raad voor de Plaatselijke Geldwerving
en JOP kunnen dit realiseren dankzij
externe financiering. De eerste indicaties
uit enkele pilotgemeenten zijn bemoedigend.
• Uit een steekproef onder 518 gemeenten
in de Protestantse Kerk blijkt, dat 73% (!)
van deze gemeenten de opbrengst in
2008 zag stijgen met percentages tussen
de 2 en 20 (!) procent.
Met blijdschap zien we dat Kerkbalans
Nieuwe Stijl een goed lopend project is, mede
door de ongelooflijke creativiteit en inzet van
plaatselijke gemeenten. Toch mogen we onze
ogen niet sluiten voor signalen die deze
opgaande lijn negatief kunnen beïnvloeden.
Bij de voorbereiding van Kerkbalans 2009 vragen
twee zaken de speciale aandacht van kerkenraden
en kerkrentmeesters.
Een stad per jaar minder!
Uit recente onderzoeken blijkt dat het ledental
van de Protestantse Kerk in Nederland
daalt. Per jaar met zo’n 67.000. Dat is gelijk
aan de bevolking van een redelijk grote stad!
Die neergaande lijn is bekend. Vakbonden en
omroepen kennen dit verschijnsel. Het is
bekend bij de kerkmensen, op wie Kerkbalans
een jaarlijks beroep doet. Die wetenschap
kan een minpunt voor het geefgedrag
zijn. Het demotiveert.
Niet alleen bij gevers, maar evenzeer bij vrijwilligers
die zich inzetten. Vandaar het
belang van transparante informatie in cijfers
en activiteiten. Het zal de kunst zijn te laten
zien, dat ook een kleine(re) plaatselijke
geloofsgemeenschap van blijvende waarde
kan zijn en soms borrelt van religieuze inspiratie,
waarnaar veel mensen op zoek zijn. Een
pakhuis van informatie, in de vorm van teksten,
brieven, folders, hulp bij de zoektocht
naar doelgroepen enz. is te vinden op www.
kerkbalans.nl, terwijl ook de Raad voor de
Plaatselijke Geldwerving tel. (078) 639 36 66
hulp kan bieden. De aantallen slinken, maar
de kerk blijft de moeite waard!
Waterbedeffect van Numeri
Ingrijpende bestuurlijke beslissingen kunnen
vaak grote invloed hebben. Op mensen, op
financiën, op imago. Het besluit van de
kleine synode tot het stopzetten van Numeri
- het systeem voor de landelijke ledenadministratie
van de Protestantse Kerk - is daarvan
een voorbeeld. Naar mijn mening is dat
besluit zeer zorgvuldig tot stand gekomen.
Bestuur en directie van de Dienstenorganisatie
hebben hun verantwoordelijkheid genomen,
zowel tijdens de synodevergadering
(waar ik het optreden van directeur Haaije
Feenstra moedig en indrukwekkend vond)
als in een evenwichtige brief aan gemeenten
en classicale vergaderingen. Er is gepubliceerd
in Kerkinformatie en op diverse websites.
Bovendien zullen in dit najaar zeven
voorlichtingsbijeenkomsten worden gehouden
om tekst en uitleg te geven. Ook de Vereniging
van Kerkrentmeesterlijk Beheer heeft
instemming betuigd.
Maar…het gemiddelde kerklid leest die informatie
niet. Velen gaan af op wat de krantenkoppen
suggereren en op de afwijzende
reacties in de ingezonden brieven. Wat Kerkbalans
betreft, kan er een waterbedeffect
optreden: een op zich verantwoorde ingreep
op de ene plek veroorzaakt een reactie elders.
Vandaar dat kerkenraden, colleges van
kerkrentmeesters en zeker de Kerkbalanslopers
zich goed moeten oriënteren en documenteren.
Want kritiek aan de Kerkbalansvoordeur
valt te verwachten.
Als automatiseringsprojecten bij de overheid
mislukken (denk aan de Belastingdienst en
het UWV) kan het publiek hooguit reageren
bij de volgende verkiezingen. Maar binnen de
kerk liggen de mogelijkheden voor het oprapen:
bedanken als lid, verlaging van giften,
een jaar niet mee doen aan Kerkbalans, enzovoorts.
Zie de ingezonden brieven!
Het zou te betreuren zijn, wanneer de
opgaande lijn van Kerkbalans Nieuwe Stijl
verstoord zou worden door een op zich juist
en noodzakelijk synodaal besluit. Nogmaals:
het is absoluut vereist dat alle bij Kerkbalans
betrokkenen zich de informatie eigen maken
die op allerlei manieren (zie boven) te verkrijgen
is. Vestig de aandacht op de plaatselijke
geloofsgemeenschap en wees open en eerlijk
over een beslissing die landelijk genomen
moest worden. Want samen gaan we wel
verder! Als Protestantse Kerk en als plaatselijke
gemeente.
Kerkbalans 2009: een opgave en een uitdaging
in geloven, denken en handelen!
Dirk Bijl is voorzitter van de Interkerkelijke
Commissie Geldwerving (Kerkbalans) en adviseur
van de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving.
10