Kerkinformatie nr. 163, oktober 2008 - Kerk in Actie
Kerkinformatie nr. 163, oktober 2008 - Kerk in Actie
Kerkinformatie nr. 163, oktober 2008 - Kerk in Actie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
Nummer <strong>163</strong> 132 December Oktober <strong>2008</strong> 2005<br />
Israëlzondag<br />
Katern over Advent en Kerst<br />
Ontmoet<strong>in</strong>g <strong>in</strong> muziek
Inhoud<br />
Colofon<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> berichten December 2005<br />
Vooraanstaand bericht met goedgevulde kop<br />
Intro<br />
Eerste tekstregel<br />
3 Eredienst Wat is uw favoriete kerklied?<br />
4 Israëlzondag De uitverkoren zoon - Investeren <strong>in</strong> de vrede<br />
6 Kroniek Communicatie<br />
7 Berichten<br />
8 Gemeenteberaad Handreik<strong>in</strong>g Hebben zij uw zegen?<br />
9 <strong>Kerk</strong> en Kunst Kunst <strong>in</strong> het licht: Kaïn en Abel<br />
10 <strong>Kerk</strong> en geld <strong>Kerk</strong>balans 2009 <strong>in</strong> de steigers<br />
11 Ledenadm<strong>in</strong>istratie Informatiebijeenkomsten <strong>in</strong> het land<br />
12 JOP K<strong>in</strong>deren en geloven: samen op verhaal komen<br />
14 Berichten<br />
Artikel van m<strong>in</strong>der belang;<br />
kop over een kolom<br />
15 Dankdag voor gewas en arbeid Dankdag – zorg én arbeid<br />
16 Culturele uitwissel<strong>in</strong>g Ontmoet<strong>in</strong>g <strong>in</strong> muziek met zanger-dichter Emha A<strong>in</strong>un Nadjib<br />
18 Berichten<br />
Eerste tekstregel<br />
20 Bijbelteksten<br />
21 Collecten<br />
22 Predikantswissel<strong>in</strong>gen<br />
23 Advertenties<br />
Dit nummer bevat tussen pag<strong>in</strong>a 14 en 15 een uitneembaar katern<br />
over Advent en Kerst <strong>2008</strong>, samengesteld door Missionair werk van<br />
de Protestantse <strong>Kerk</strong>.<br />
Artikel van m<strong>in</strong>der belang;<br />
kop over een kolom<br />
Eerste tekstregel<br />
Bij de voorplaat:<br />
Israëlzondag (5 <strong>oktober</strong>) valt dit jaar enkele dagen voor de Grote Verzoendag (Jom Kipoer). Na het<br />
kl<strong>in</strong>ken van de Shofar (ramshoorn) gaat iedereen blij naar huis. (zie verder p. 4)<br />
Foto: iStockphoto.<br />
De foto op de omslag van het septembernummer van <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> was gemaakt door<br />
ds. W. Oosterhof te Wierden.<br />
Nummer <strong>163</strong> <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> verschijnt elf keer per jaar als<br />
officieel orgaan van de Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />
Nederland.<br />
Algemeen adres<br />
Dienstenorganisatie Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />
Nederland, Joseph Haydnlaan 2a,<br />
3533 AE Utrecht,<br />
Postbus 8504, 3503 RM Utrecht,<br />
telefoon (030) 880 18 80,<br />
fax (030) 880 13 00.<br />
Abonnementenadm<strong>in</strong>istratie<br />
Abonnementsprijs € 17,50 per jaar; buitenland<br />
€ 24,–. Vanaf 35 ex.: € 15,– per jaar.<br />
U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden<br />
bij de Abonnementen-adm<strong>in</strong>istratie<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong>, Postbus 8504,<br />
3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25,<br />
abonnementen@pkn.nl.<br />
Dit blad is voor visueel gehandicapten <strong>in</strong> aangepaste<br />
leesvorm verkrijgbaar. Voor<br />
nadere <strong>in</strong>formatie CBB, Postbus 131,<br />
3850 AC Ermelo, telefoon (0341) 56 54 99.<br />
Redactie-adres<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong>, Postbus 8504, 3503 RM<br />
Utrecht, telefoon (030) 880 14 17.<br />
Fax (030) 880 14 45.<br />
E-mail: f.rozemond@pkn.nl<br />
Advertenties:<br />
kerk<strong>in</strong>formatie.advertenties@pkn.nl<br />
tel. (030) 880 14 17.<br />
Redactie<br />
Ronald Bolwijn, Janet van Dijk, Evert-Jan<br />
Hazeleger, Jan-Gerd Heetderks (hoofdredacteur),<br />
Henk Jan Ooster<strong>in</strong>k en Frans Rozemond<br />
(e<strong>in</strong>dredactie).<br />
Basisvormgev<strong>in</strong>g<br />
Total Identity, Amsterdam<br />
Opmaak<br />
Interface Communicatie, Ede<br />
Druk<br />
Kon<strong>in</strong>klijke BDU, Barneveld<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> op <strong>in</strong>ternet<br />
www.pkn.nl<br />
Overname van artikelen wordt op prijs<br />
gesteld, mits met bronvermeld<strong>in</strong>g.<br />
Overname van foto’s <strong>in</strong> overleg.<br />
ISSN 1380-460X<br />
2
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
Eredienst<br />
Freek van der Veen<br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
Wat is uw favoriete kerklied?<br />
Vorig jaar kwam de Protestantse <strong>Kerk</strong> met een canon van het protestantse kerklied. Uit de liederenschat van<br />
de kerk werden twaalf liederen aangemerkt als ‘de canon’. Daarbij werd aangegeven dat deze canon als<br />
een ‘vertrekpunt’ moest worden gezien. Tegelijkertijd werd de oproep gedaan favoriete kerkliederen door te<br />
geven. Daar is massaal gehoor aan gegeven.<br />
Om <strong>in</strong> de kerkliedcanon terecht te komen<br />
moest een lied aan een aantal criteria voldoen.<br />
Zo moest het lied een tijdsbeeld geven uit de<br />
lange geschiedenis van de protestantse kerken.<br />
Ook moest er de protestantse<br />
geloofstraditie <strong>in</strong> doorkl<strong>in</strong>ken. Uit de <strong>in</strong>zend<strong>in</strong>gen<br />
blijkt dat velen bepaalde liederen hebben<br />
gemist. Als je, zoals de samenstellers<br />
van de kerkliedcanon aangaven, liederen<br />
kiest die je mee kunt nemen op je levensweg<br />
omdat ze horen bij hoogte- en dieptepunten,<br />
dan kun je ook andere liederen noemen.<br />
550 mensen zonden <strong>in</strong> totaal 470 verschillende<br />
liederen <strong>in</strong> als hun favoriete kerklied.<br />
Daarbij gaven ze aan waarom dat specifieke<br />
lied voor hen zo belangrijk is. Van het lied U<br />
zij de glorie, opgestane Heer bijvoorbeeld (dat<br />
overigens vaker werd genoemd) werd<br />
gezegd: ‘Dat is toch de kern van ons geloof<br />
en de boodschap voor de wereld. En wat een<br />
prachtige melodie!’ Of deze: ‘Wat z<strong>in</strong>gen<br />
voor een gelovig mens <strong>in</strong> allerlei situaties kan<br />
betekenen is mooi verwoord <strong>in</strong> het lied<br />
Zolang wij ademhalen’. Veel <strong>in</strong>zenders noemen<br />
Licht dat ons aanstoot <strong>in</strong> de morgen een<br />
mooi paaslied dat heel veel mensen graag<br />
z<strong>in</strong>gen, en dat graag wordt uitgekozen bij uitvaarten.<br />
De kerkliedcanon zou er voor de<br />
meeste <strong>in</strong>zenders dus anders uit hebben<br />
gezien dan de gepresenteerde canon.<br />
Stemmen<br />
Er kwamen een paar reacties uit gemeenten<br />
die met alle gemeenteleden zijn gaan stemmen<br />
voor hun toptitels. De protestantse<br />
gemeente Geldrop-Mierlo begon vorig jaar<br />
het nieuwe seizoen met een feestelijke startzondagdienst<br />
die <strong>in</strong> het teken stond van<br />
muziek en z<strong>in</strong>gen. Gemeenteleden konden<br />
de maanden ervoor hun favoriete kerklied<br />
opgeven. Van de vijftig genoemde titels kon<br />
men via een stembiljet drie liederen aankruisen.<br />
De top10 die dat opleverde werd op de<br />
startzondag gezongen, met de cantorij en<br />
een toelicht<strong>in</strong>g op melodie en tekst door de<br />
predikant.<br />
In de Cathar<strong>in</strong>akerk te Doet<strong>in</strong>chem deed ook<br />
de hele gemeente mee. Op 11 november<br />
(Doet<strong>in</strong>chems eigen Cathar<strong>in</strong>azondag) werd<br />
een top13 bekendgemaakt. De stemm<strong>in</strong>g<br />
over deze liederen leverde veel openhartige<br />
gesprekken op.<br />
Uit diverse bundels<br />
De liederen van de officiële canon zijn op één na<br />
afkomstig uit het Liedboek voor de kerken. De liederen<br />
die door de <strong>in</strong>zenders zijn genoemd komen ook uit<br />
andere liedbundels, zoals Tussentijds, Gezangen voor<br />
liturgie, Opwekk<strong>in</strong>gsbundel, Evangelische liedbundel,<br />
Bundel van Johannes de Heer, Randstadbundel,<br />
Z<strong>in</strong>gend Geloven en Alles wordt nieuw.<br />
Opnieuw twaalf liederen<br />
Welke liederen vormen nu een alternatief<br />
voor en een goede aanvull<strong>in</strong>g op de officiële<br />
canon? De volgende titels (tussen haakjes de<br />
bundel waar ze <strong>in</strong> staan) werden het meest<br />
genoemd:<br />
1. Licht dat ons aanstoot <strong>in</strong> de morgen<br />
(Tussentijds 118)<br />
2. De Heer heeft mij gezien en onverwacht<br />
(Liedboek gezang 487)<br />
3. De steppe zal bloeien (Tussentijds 49)<br />
4. Eens als de bazu<strong>in</strong>en kl<strong>in</strong>ken (Liedboek<br />
gezang 300)<br />
5. Looft God, looft Hem overal (Liedboek<br />
psalm 150)<br />
6. Zolang wij ademhalen (Tussentijds 175)<br />
7. Aan U behoort, o Heer der Heren (Liedboek<br />
gezang 479)<br />
8. Wat de toekomst brengen moge (Liedboek<br />
gezang 293)<br />
9. Soms groet een licht van vreugde<br />
(Liedboek gezang 448)<br />
10. Dankt, dankt nu allen God (Liedboek<br />
gezang 44)<br />
11. God, schenk ons de kracht,<br />
(Tussentijds 211)<br />
12. U zij de glorie (Tussentijds 172)<br />
Freek van der Veen projectmedewerker bij de<br />
dienstenorganisatie van de Protestantse <strong>Kerk</strong>.<br />
Z<strong>in</strong>gende gemeente <strong>in</strong> het <strong>Kerk</strong>elijk Centrum Zeist-West (foto: Freek van der Veen)<br />
Meer weten?<br />
De top 12 en de achtergronden die hebben geleid tot<br />
de keuze van de liederen voor de canon kunt u v<strong>in</strong>den<br />
<strong>in</strong> ‘Top 12. Canon van het protestantse kerklied’, te<br />
bestellen op tel. (030) 880 13 37, via brochureverkoop@pkn.nl<br />
of via de webw<strong>in</strong>kel op www.pkn.nl<br />
3
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
Israëlzondag<br />
Max Mesman<br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
Israëlzondag 5 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />
De uitverkoren zoon - Investeren <strong>in</strong> de vrede<br />
De eerste zondag van de maand <strong>oktober</strong> is voor de Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland Israëlzondag. Op deze<br />
zondag geven we, meer dan anders, uit<strong>in</strong>g aan onze onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël.<br />
De Israëlzondag valt dit jaar enkele dagen<br />
voor de Grote Verzoendag (Jom Kipoer), <strong>in</strong><br />
het Jodendom beschouwd als de grootste<br />
feestdag. De enige dag <strong>in</strong> het jaar waarop de<br />
Hogepriester het Heilige der Heiligen b<strong>in</strong>neng<strong>in</strong>g.<br />
Op deze dag wordt verzoen<strong>in</strong>g gedaan<br />
voor de zonden van het hele volk. De vier<strong>in</strong>g<br />
van Jom Kipoer biedt uitzicht: het nieuwe<br />
jaar biedt kansen om alles beter te doen.<br />
Jacob Nathan de Leeuwe schrijft <strong>in</strong> de Handreik<strong>in</strong>g<br />
bij de Israëlzondag: ‘Voor mij persoonlijk<br />
is Israël mijn leven. Op Grote Verzoendag<br />
verzoent het Joodse Volk zich met<br />
God en met de medemens. Op die dag eet of<br />
dr<strong>in</strong>kt niemand en alle mannen doen <strong>in</strong> witte<br />
kled<strong>in</strong>g – hun doodskled<strong>in</strong>g - boete en vragen<br />
elkaar en God vergiffenis.<br />
Nog eenmaal kl<strong>in</strong>kt na een etmaal vasten en<br />
bidden het plechtige gebed - wanneer de zon<br />
al onder is gegaan – en de laatste woorden,<br />
waar<strong>in</strong> de Joodse mens <strong>in</strong> de synagoge luid<br />
laat horen wat hij ook zegt aan het e<strong>in</strong>d van<br />
zijn leven: ‘Hoor Israël, de Eeuwige onze<br />
God, de Eeuwige is Een’. En dan kl<strong>in</strong>kt luidt<br />
de plechtige klank van de shofar, de ramshoorn<br />
die ons doet her<strong>in</strong>neren aan het offer<br />
van Abraham <strong>in</strong> het grijze verleden. Daarna<br />
gaat iedereen naar huis, blij en welgemoed.’<br />
Bijbelleesrooster<br />
De teksten die voor deze zondag op het rooster<br />
staan, zijn Jesaja 5:1-7, Psalm 80:9-20 en<br />
Matteüs 21:33-43. De alternatieve lez<strong>in</strong>g is<br />
Genesis 37.<br />
In de preekschets <strong>in</strong> de Handreik<strong>in</strong>g is gekozen<br />
voor de lez<strong>in</strong>g uit Genesis <strong>in</strong> comb<strong>in</strong>atie<br />
met die uit Matteüs. In beide verhalen is er<br />
sprake van een ‘uitverkoren’ zoon: <strong>in</strong> Genesis<br />
is Jozef de meest geliefde tussen andere<br />
zonen. In Matteüs is de zoon de aangewezene<br />
te midden van knechten en werknemers.<br />
Een belangrijk verschil tussen beide verhalen<br />
is de afloop. Hoe wordt er gehandeld met de<br />
‘uitverkorene’? In het eerste verhaal blijft hij<br />
<strong>in</strong> leven en kan worden tot een bron van<br />
zegen. In het tweede verhaal wordt de zoon<br />
gedood en ontbreekt die laatste mogelijkheid.<br />
Nederland. De Protestantse <strong>Kerk</strong> biedt materialen<br />
aan voor plaatselijk gebruik en geeft<br />
het kwartaalblad <strong>Kerk</strong> & Israël Onderweg uit.<br />
Daarnaast zet ze zich <strong>in</strong> voor toerust<strong>in</strong>g van<br />
predikanten en theologiestudenten op het<br />
gebied van de relatie met het volk Israël. Verder<br />
onderhoudt zij contacten met Joodse<br />
gemeenschappen <strong>in</strong> Nederland en Israël.<br />
F<strong>in</strong>anciële steun wordt gegeven voor de<br />
geestelijke verzorg<strong>in</strong>g en coörd<strong>in</strong>atie van verzoen<strong>in</strong>gsprojecten<br />
<strong>in</strong> Nes Ammim, een <strong>in</strong>ternationale<br />
christelijke nederzett<strong>in</strong>g <strong>in</strong> Galilea.<br />
Investeren <strong>in</strong> de vrede<br />
Ook dit jaar is een deel van de collecte<br />
bestemd voor Net@, een educatief project <strong>in</strong><br />
Israël. Door te <strong>in</strong>vesteren <strong>in</strong> jonge mensen<br />
daar, <strong>in</strong>vesteert u ook <strong>in</strong> de vrede daar. Net@<br />
helpt Joodse en Arabische jongeren om hightechkennis<br />
op te doen. Net@ is een project<br />
van Keren Hayesod/Collectieve Israëlactie.<br />
Er doen al meer dan 1400 jongeren <strong>in</strong> 20<br />
plaatsen aan mee.<br />
Door samen te leren, leren ze samenwerken<br />
en met elkaar iets te bereiken. Zo draagt dit<br />
project bij aan de toekomst van Israël. Vandaar<br />
het thema: Investeren <strong>in</strong> de vrede.<br />
De collectematerialen zijn te downloaden<br />
van de website www.pkn.nl/kerk&israel. Op<br />
deze site is ook een fotoalbum van de jongeren<br />
van Net@ te zien.<br />
Max Mesman is communicatiemedewerker van de<br />
Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland en e<strong>in</strong>dredacteur<br />
van <strong>Kerk</strong> & Israël Onderweg.<br />
Collectedoelen<br />
Het geld dat wordt <strong>in</strong>gezameld met de collecte<br />
op Israëlzondag wordt allereerst aangewend<br />
voor het werk van <strong>Kerk</strong> & Israël <strong>in</strong><br />
Van 13-20 <strong>oktober</strong> wordt het Loofhuttenfeest (Soekot) gevierd. (foto: iStockphoto)<br />
4
✁<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
Abonnement/Proefnummer<br />
Geef u op voor een abonnement of proef nummer<br />
met behulp van deze bon. Een particulier abonnement<br />
kost € 8 per jaar; u ontvangt voor de betal<strong>in</strong>g<br />
een accept girokaart. Pakketabonnementen zijn<br />
mogelijk. Nadere <strong>in</strong>formatie kunt u krijgen bij de<br />
abonne menten adm<strong>in</strong>istratie van <strong>Kerk</strong> & Israël<br />
Onderweg, tel. (030) 880 17 25,<br />
e-mail abonnementen@pkn.nl.<br />
(Kruis aan wat van toepass<strong>in</strong>g is)<br />
0 Ik abonneer me op <strong>Kerk</strong> & Israël Onderweg<br />
voor € 8 per jaar.<br />
0 Stuur mij het eerstvolgende nummer van <strong>Kerk</strong><br />
& Israël Onderweg als gratis proefnummer.<br />
0 Informeer mij over een cadeau-abonnement.<br />
Afzender<br />
Mevrouw/de heer *<br />
(doorstrepen wat niet van toepass<strong>in</strong>g is)<br />
Voorletter(s)<br />
Achternaam<br />
Straat en huisnummer<br />
Postcode en woonplaats<br />
Kopieer deze bon of knip hem uit, vul uw gegevens<br />
<strong>in</strong> en stuur de bon <strong>in</strong> een envelop zonder postzegel<br />
op naar: <strong>Kerk</strong> & Israël Onderweg<br />
t.a.v. de servicedesk<br />
Antwoordnummer 53019<br />
3503 VB UTRECHT<br />
Datum<br />
Handteken<strong>in</strong>g<br />
Het jaarthema voor <strong>2008</strong>-2009 is: Paulus.<br />
berichten<br />
Gezocht: begeleiders <strong>in</strong> Israël en de Palestijnse gebieden<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> zoekt mensen die drie maanden<br />
als vrijwilliger willen meewerken <strong>in</strong><br />
Israël en de Palestijnse gebieden aan het<br />
Programma voor Oecumenische<br />
Begeleid<strong>in</strong>g (EAPPI). Oecumenische begeleiders<br />
begeleiden onder andere jonge<br />
k<strong>in</strong>deren naar school en volgen de gang<br />
van zaken bij de doorgangspunten <strong>in</strong> de<br />
‘veiligheidsbarrière’. Alleen al de aanwezigheid<br />
van de Oecumenische begeleiders<br />
heeft een de-escalerend effect op de sfeer<br />
bij de checkpo<strong>in</strong>ts. Op verschillende manieren<br />
dragen ze zo bij aan vrede en nalev<strong>in</strong>g<br />
van de mense<strong>nr</strong>echten <strong>in</strong> Israël en de<br />
Palestijnse gebieden.<br />
Voorafgaand aan de uitzend<strong>in</strong>g is er een<br />
voorbereid<strong>in</strong>gstraject. Aan de vrijwilligers<br />
wordt gevraagd om na afloop beschikbaar te<br />
zijn om presentaties <strong>in</strong> bv. gemeenten te<br />
geven. De kosten voor verblijf etc. worden<br />
gedragen door <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong>.<br />
Meer <strong>in</strong>formatie: www.eappi.org of bij<br />
Feije Duim, e-mail: Feije.Duim@<br />
ICCOen<strong>Kerk</strong><strong>in</strong><strong>Actie</strong>.nl, tel. (030) 880 18 24.<br />
Bijbelvoorleesmarathon Amsterdam<br />
Amsterdam is Wereldboekenstad. De bijbel<br />
is het meest gelezen boek ter wereld.<br />
Daarom zal van 24 <strong>oktober</strong> t/m 3 november<br />
<strong>2008</strong> de hele bijbel worden voorgelezen voor<br />
en door Amsterdammers. In 10 dagen, op 10<br />
locaties, van 10.00 tot 22.00 uur. De locaties<br />
zijn zeer divers: van universiteit tot gevangenis,<br />
van de Jordaan tot de markt <strong>in</strong> Zuid-Oost,<br />
van park tot bibliotheek. Diverse kerken<br />
werken samen met de Openbare Bibliotheek<br />
en het Nederlands Bijbelgenootschap. Het<br />
voorlezen wordt afgewisseld met boeiende<br />
<strong>in</strong>termezzo’s. Het volledige programma is te<br />
v<strong>in</strong>den via www.Bijbel10daagse.nl onder het<br />
kopje Amsterdam en <strong>in</strong> de agenda op<br />
www.amsterdamwereldboekenstad.nl<br />
‘Het best verkochte en meest gelezen boek<br />
ter wereld mag op Wereldboekenstad niet<br />
ontbreken’ v<strong>in</strong>dt medeorganisator Theo<br />
Groenewoud. ‘Geen boek heeft onze cultuur<br />
meer beïnvloed, en ook vandaag <strong>in</strong>spireert de<br />
bijbel velen. De bijbel kan een verb<strong>in</strong>dend<br />
element zijn tussen de vele culturen die<br />
Amsterdam rijk is. Iedereen is welkom om<br />
mee te luisteren en mee te lezen.’<br />
Bij elkaar beslaat het lezen van de hele bijbel<br />
zo’n 100 uur. Iedere locatie vult de dag op<br />
een eigen manier <strong>in</strong>. Naast de geschatte 10<br />
leesuren per dag is er tijd voor muziek, uitleg<br />
over de achtergrond van een bijbelboek,<br />
discussie en kunst.<br />
Vrijdag 24 <strong>oktober</strong> start de marathon. De<br />
e<strong>in</strong>dspr<strong>in</strong>t is op 3 november <strong>in</strong> het Theater<br />
van ’t Woord, <strong>in</strong> de nieuwe bibliotheek, nabij<br />
het centraal station.<br />
5
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Kroniek<br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
Arjan Plaisier<br />
Communicatie<br />
Beg<strong>in</strong> september trad Jan-Gerd Heetderks aan als woordvoerder van<br />
onze Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland. Hij nam het stokje over van<br />
Paul Hollaar, die deze taak de afgelopen tijd met verve op zich had<br />
genomen. Een woordvoerder van de landelijke kerk veronderstelt dat<br />
de kerk iets te melden heeft. Dat ze een verhaal heeft waarmee ze<br />
naar buiten wil treden. Met ‘kerk’ bedoel ik dan niet alleen de landelijke<br />
kerk, maar ook en vooral elke plaatselijke gemeente, zelfs elke<br />
gelovige.<br />
Gelukkig is er niet één woordvoerder. Elke plaatselijke gemeente en<br />
elke gelovige is woordvoerder van de kerk. Een mondige gemeente<br />
of gelovige heeft iets te zeggen, en daarom is elke gelovige een<br />
woordvoerder.<br />
Dat is niet omdat gelovigen zich zo nodig willen laten gelden <strong>in</strong> de<br />
buitenwereld. Het heeft vooral te maken met het feit dat ze een<br />
Woord hebben gehoord. ‘In den beg<strong>in</strong>ne was het Woord’. Dat<br />
Woord is vlees en bloed geworden <strong>in</strong> Jezus Christus. Jan Wit zei het<br />
zo: ‘God heeft het eerste woord. Voor wij ter wereld kwamen, riep Hij<br />
ons reeds bij name, zijn roep wordt nog gehoord.’ (Gez. 1:2) Wie bij<br />
zijn naam genoemd is, heeft wat te melden. Als we zelf de stem van<br />
God niet meer horen, zullen we ook we<strong>in</strong>ig meer te melden hebben.<br />
Het beg<strong>in</strong>t met horen van het woord dat er écht toe doet, het woord<br />
van profeten en apostelen, het woord van Jezus Christus. Wie dat<br />
Woord hoort, wordt op een of andere manier ook woordvoerder.<br />
Luisteren en reageren<br />
Als kerk communiceren we slecht, zo wordt nogal eens gezegd. Wel<br />
vreemd voor een lichaam dat uit de communicatie is geboren. Uit de<br />
communicatie van God naar ons, en omgekeerd, onze communicatie<br />
tot God. Vreemd ook voor een lichaam dat leeft door de communicatie:<br />
door dat wat we met elkaar delen van de woorden van God. Misschien<br />
zit het probleem <strong>in</strong> de communicatiestoornis met God: dat we<br />
slecht luisteren en slecht reageren. Dat we te we<strong>in</strong>ig op ons hart worden<br />
aangesproken en te we<strong>in</strong>ig ons hart openstellen. Dat we te we<strong>in</strong>ig<br />
letten op wat de Geest ons te zeggen heeft met het oog op de tijd<br />
waar<strong>in</strong> we leven. Misschien zit het probleem ook <strong>in</strong> de communicatiestoornis<br />
met elkaar. Dat we het moeilijk v<strong>in</strong>den ons geloof met<br />
elkaar te delen. Dat we we<strong>in</strong>ig met elkaar spreken over wat het betekent<br />
christen te zijn <strong>in</strong> onze maatschappij. Dat we niet erg bereid zijn<br />
om naar elkaar te luisteren. Dat we ons liever opsluiten <strong>in</strong> het gelijk<br />
van de eigen groep. Dan krijgen we ook een probleem ‘naar buiten’.<br />
Dat geldt zowel voor de <strong>in</strong>dividuele gelovigen als voor de plaatselijke<br />
gemeente en de landelijke kerk.<br />
Onlangs tekende Jan Hendriks <strong>in</strong> Centraal Weekblad een gesprek op<br />
tussen een dom<strong>in</strong>ee en een market<strong>in</strong>gdeskundige. De dom<strong>in</strong>ee: ‘we<br />
hebben van alles en nog wat geprobeerd, de gekste d<strong>in</strong>gen, maar<br />
niets helpt. Wat moeten we <strong>in</strong> vredesnaam nog doen?’ De market<strong>in</strong>gdeskundige:<br />
‘Weet u wat u doet?’ De dom<strong>in</strong>ee kijkt hem hoopvol<br />
aan. ‘Probeert u het eens met het evangelie.’<br />
Arjan Plaisier (foto: Protestantse <strong>Kerk</strong>)<br />
Missie<br />
Geloofwaardig en relevant spreken is belangrijk. Gemakkelijk zal het<br />
niet zijn, want je komt niet ver met grote woorden, laat staan met<br />
machtswoorden. De kerk moet zich ook niet overal over uitspreken,<br />
want dan heeft ze op den duur niets eigens meer te zeggen. Daar<br />
komt bij dat elk spreken van vertegenwoordigers van de kerk <strong>in</strong> de<br />
media steevast een dossier oplevert. Daar zit niet alleen fanmail bij.<br />
Toch moeten we doorgaan het te leren. Door een goed communicatiebeleid.<br />
Door een goede strategie. Maar vooral door een missie. De<br />
missie om een levende schakel te zijn <strong>in</strong> de communicatie van God<br />
met deze wereld. De missie om de betekenis van het heilvolle woord<br />
dat ons is toevertrouwd, uit te dragen en te vertolken. Daar zal de<br />
kerk, gezien haar identiteit, toch sterk <strong>in</strong> moeten zijn.<br />
Dr. A.J. Plaisier is scriba van de generale synode.<br />
6
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> berichten Oktober <strong>2008</strong><br />
Orthodoxe modaliteiten overhandigen appèl De Vader wacht!<br />
Op 9 september overhandigde ds. L. den<br />
Breejen het appèl ‘De Vader wacht!’ aan het<br />
moderamen van de generale synode. ‘Ons volk<br />
heeft alleen toekomst als het God de Vader<br />
weer gaat zoeken’, aldus de Appèlkr<strong>in</strong>g<br />
<strong>Kerk</strong>elijk Belijden, die de tekst heeft opgesteld.<br />
Het thema verwijst naar de gelijkenis van de<br />
verloren zoon en de wachtende vader (Lukas<br />
15:20). De oproep is ondertekend door het<br />
Confessioneel Gereformeerd Beraad, de<br />
Confessionele Verenig<strong>in</strong>g, de Gereformeerde<br />
Bond <strong>in</strong> de Protestantse <strong>Kerk</strong>, het Evangelisch<br />
Werkverband en de Sticht<strong>in</strong>g Vrienden van dr.<br />
H.F. Kohlbrugge.<br />
Synodescriba dr. A.J. Plaisier sprak na de<br />
overhandig<strong>in</strong>g zijn waarder<strong>in</strong>g uit voor de zorg<br />
die uit het Appèl spreekt. ‘Wij zijn de laatste<br />
jaren steeds meer bezig met het missionaire<br />
profiel van de kerk. Het trof mij dat ook uw<br />
appèl een speerpunt maakt van de vraag: staat<br />
de kerk open genoeg voor mensen die op zoek<br />
zijn naar geloof? Zijn we er als gemeente klaar<br />
voor om nieuwe gelovigen <strong>in</strong> ons midden op te<br />
nemen? En hoe bewogen zijn we met mensen<br />
die zich niet zo thuis voelen <strong>in</strong> de kerk?’<br />
De opstellers hebben het appèl naar alle (wijk)<br />
kerke<strong>nr</strong>aden en gemeenten <strong>in</strong> de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong> toegezonden ‘om het <strong>in</strong> de eerste plaats<br />
ook zelf steeds weer bij de Vader te zoeken. Om<br />
Hem uit liefde en <strong>in</strong> gehoorzaamheid te dienen.<br />
En van daaruit ook om liefdevolle getuigen te<br />
Ds. L. den Breejen (rechts) overhandigt het appel aan synodepreses ds. G. de Fijter.<br />
(foto: Protestantse <strong>Kerk</strong>)<br />
zijn voor wie het spoor <strong>in</strong> het leven zijn bijster<br />
geraakt’. Zij hopen dat hun oproep besproken<br />
zal worden <strong>in</strong> kerke<strong>nr</strong>aden, (wijk)gemeenten,<br />
classicale vergader<strong>in</strong>gen en, evenals met het<br />
vorige appèlschrift <strong>in</strong> 2005 gebeurde, ook <strong>in</strong> de<br />
synode. Daartoe zijn gespreksvragen aan de<br />
tekst toegevoegd. Meer <strong>in</strong>formatie bij de<br />
secretaris van de Appèlkr<strong>in</strong>g de heer<br />
P.J. Vergunst, tel. (055) 576 66 60.<br />
Shakespeare als profeet?<br />
In november verschijnt het boek ‘Is<br />
Shakespeare ook onder de profeten?’,<br />
geschreven door de scriba van de<br />
Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland, dr. Arjan<br />
Plaisier. Bij de presentatie van dit boek<br />
organiseert het Bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gscentrum van de<br />
Protestantse <strong>Kerk</strong> samen met de Sticht<strong>in</strong>g<br />
Utrechtse Studiedagen op donderdag 27<br />
november <strong>in</strong> de Jacobikerk te Utrecht een<br />
studiemiddag onder de titel ‘De hemel<br />
zonder poolster, Over moderniteit, (des-)<br />
oriëntatie en geloof’.<br />
De moderniteit heeft de mens een ongekende<br />
ruimte geboden, waar<strong>in</strong> hij naar<br />
hartelust zijn grenzen kan verleggen.<br />
Staande op de drempel van de moderniteit<br />
heeft William Shakespeare (1564-1616)<br />
goed aangevoeld welke dramatische gevolgen<br />
die ongekende ruimte voor de mens zou<br />
hebben. Als ‘de horizon is uitgewist’<br />
(Nietzsche) is er geen oriëntatie meer. Wat<br />
kan dan nog richt<strong>in</strong>ggevend zijn voor de<br />
politiek, de macht, het geweten, de liefde?<br />
Als de mens niet langer is opgenomen <strong>in</strong><br />
een z<strong>in</strong>vol sociaal en religieus verband, leeft<br />
hij onder een hemel zonder poolster. In zijn<br />
drama’s en komedies speelt deze (des-)<br />
oriëntatie een belangrijke rol. Maar<br />
Shakespeare zoekt ook naar noties, die voor<br />
deze moderne mens richt<strong>in</strong>ggevend kunnen<br />
zijn. Arjan Plaisier onderzoekt <strong>in</strong> zijn boek<br />
wat deze zoektocht van Shakespeare ons<br />
aan het beg<strong>in</strong> van de 21e eeuw te zeggen<br />
heeft en wat de betekenis van Shakespeare<br />
kan zijn voor de christelijke verkondig<strong>in</strong>g.<br />
Op de studiemiddag zal een aantal mensen<br />
naar aanleid<strong>in</strong>g van en <strong>in</strong> reactie op het boek<br />
van Arjan Plaisier <strong>in</strong>gaan op deze thematiek.<br />
Afsluitend zal dr. Plaisier reageren op de<br />
<strong>in</strong>leiders en is er gelegenheid voor gesprek<br />
met de auteur en de <strong>in</strong>leiders.<br />
Informatie en aanmeld<strong>in</strong>g: h.dane@pkn.nl.<br />
Studiemiddag Beroepscode voor <strong>Kerk</strong>elijk Werkers<br />
Op vrijdag 10 <strong>oktober</strong> organiseert de<br />
Verenig<strong>in</strong>g <strong>Kerk</strong>elijk Werkers (VKW) een<br />
studiemiddag over ‘Een beroepscode voor<br />
<strong>Kerk</strong>elijk Werkers’. De VKW wil al geruime tijd<br />
tot een eigen beroepscode komen. De theoloog<br />
en ethicus ds. J. Schenderl<strong>in</strong>g uit Berkel<br />
en Rode<strong>nr</strong>ijs, schrijver van Beroepsethiek voor<br />
pastores zal een <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g houden. Deelnemers<br />
kunnen met hem en elkaar <strong>in</strong> gesprek gaan en<br />
zo hopelijk met uitgebalanceerde voorstellen<br />
komen voor een eigen beroepscode.<br />
De Verenig<strong>in</strong>g <strong>Kerk</strong>elijk Werkers is een<br />
beroepsverenig<strong>in</strong>g van en voor kerkelijk<br />
werkers. Als dienstverlenende organisatie<br />
biedt zij haar leden ondersteun<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatie<br />
en komt zij op voor persoonlijke en collectieve<br />
belangen van kerkelijk werkers.<br />
Plaats: Goede Herderkerk, Willem<br />
Alexanderple<strong>in</strong> 14 te Nijkerk (vlakbij het NS<br />
station) van 13.00-20.00 uur. De studiemiddag<br />
is voor leden van de verenig<strong>in</strong>g gratis. Nietleden<br />
betalen e 20,- en studenten e 7,50 op<br />
vertoon van de studentenkaart.<br />
Aanmeld<strong>in</strong>g via: secretaris@kerkelijkwerkers.<br />
nl of via een opgaveformulier op www.kerkelijkwerkers.nl<br />
7
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Gesprek<br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
Bram Schriever<br />
Hebben zij uw zegen?<br />
‘De kerke<strong>nr</strong>aad kan - na beraad <strong>in</strong> de gemeente - besluiten dat ook andere levensverb<strong>in</strong>tenissen van twee<br />
personen als een verbond van liefde en trouw voor Gods aangezicht kunnen worden gezegend’. Dit artikel<br />
komt <strong>in</strong> de kerkorde direct na het artikel dat handelt over het huwelijk.<br />
De mogelijkheid om man-man en vrouw-vrouw relaties te zegenen kan aanleid<strong>in</strong>g zijn om b<strong>in</strong>nen de<br />
gemeente daarover <strong>in</strong> gesprek te gaan. E<strong>in</strong>d vorig jaar verscheen daarvoor de handreik<strong>in</strong>g Hebben zij uw<br />
zegen?, die hieronder kort wordt toegelicht. Daarnaast een aantal praktische tips voor een goed gesprek.<br />
Om maar met de deur <strong>in</strong> huis te vallen: de<br />
achterliggende vraag is of mensen die leven<br />
<strong>in</strong> een homoseksuele relatie nu wel of niet<br />
een zegen kunnen ontvangen vanuit de kerkelijke<br />
gemeente. De maatschappelijke ontwikkel<strong>in</strong>g<br />
waarbij samenwonen en homoseksualiteit<br />
steeds meer als normaal verschijnsel<br />
is geaccepteerd doet zich ook <strong>in</strong> de<br />
kerk voor. De visie op de bijbelse gegevens is<br />
nogal veranderd. Daarom is het bewuste artikel<br />
<strong>in</strong> de kerkorde opgenomen, al heeft het<br />
wel een aparte plaats na het huwelijk.<br />
De handreik<strong>in</strong>g spreekt <strong>in</strong> dit verband van<br />
een verstandige verlegenheidsoploss<strong>in</strong>g. Verstandig,<br />
omdat gemeenten b<strong>in</strong>nen de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong> heel verschillend van kleur zijn.<br />
Een verlegenheidsoploss<strong>in</strong>g, omdat het aangeeft<br />
dat er heel verschillend wordt gedacht<br />
over hoe mensen hun liefde gestalte geven.<br />
De kerkorde biedt elke gemeente de mogelijkheid<br />
om haar eigen afweg<strong>in</strong>g te maken na<br />
beraad met de gemeente. De kerke<strong>nr</strong>aad<br />
mag niet zelfstandig besluiten over het zegenen<br />
van andersoortige relaties. Een gemeenteberaad<br />
is dus noodzakelijk, alvorens een<br />
gemeente overgaat tot het zegenen van<br />
‘andere levensverb<strong>in</strong>tenissen’.<br />
Tips voor een beraad<br />
De handreik<strong>in</strong>g Hebben zij uw zegen? geeft<br />
aanwijz<strong>in</strong>gen voor het beraad <strong>in</strong> de<br />
gemeente. Goede en duidelijke spelregels<br />
zijn van wezenlijk belang. Het gaat daarbij<br />
niet alleen om het verstaan van de Schrift,<br />
maar ook om het besef dat er gevoeligheden<br />
en emoties liggen met betrekk<strong>in</strong>g tot homoseksualiteit<br />
op zich. Angst voor het vreemde<br />
en onbekende komt ook <strong>in</strong> de kerk voor. Het<br />
gaat om mensen; de handreik<strong>in</strong>g is daarom<br />
ook pastoraal van opzet. Zorgvuldigheid is<br />
geboden omdat het om een delicate kwestie<br />
gaat. De handreik<strong>in</strong>g noemt onder meer de<br />
volgende spelregels:<br />
1. Neem elkaar serieus op het niveau van<br />
kennis, ervar<strong>in</strong>g en gevoel.<br />
2. Heb eerbied en respect voor elkaar: maak<br />
geen tegenstell<strong>in</strong>gen tussen wij en zij.<br />
3. Veracht elkaar niet en veroordeel elkaar<br />
niet.<br />
Daarnaast moeten de structuur en de route<br />
van het beraad en het vervolg daarop helder<br />
zijn: hoe en waar wordt het gesprek aan de<br />
gang gehouden en hoe komt de besluitvorm<strong>in</strong>g<br />
tot stand?<br />
Ook kan het wenselijk zijn om bijvoorbeeld<br />
de gemeenteadviseur te betrekken bij de<br />
begeleid<strong>in</strong>g van het gesprek. Hij/zij heeft<br />
meer afstand van de gemeente en daardoor<br />
kan het gemakkelijker zijn om mensen met<br />
elkaar <strong>in</strong> gesprek te brengen.<br />
Vroeg beg<strong>in</strong>nen<br />
In elk type gemeente zijn er redenen genoeg<br />
het gesprek maar niet te gaan voeren met<br />
elkaar.<br />
• Het is een heikel onderwerp en het geeft<br />
alleen maar o<strong>nr</strong>ust; laten we nu maar<br />
geen slapende honden wakker maken.<br />
• Bij ons <strong>in</strong> de gemeente komt ‘dat’ niet<br />
voor. Wij hebben geen homoseksuele<br />
gemeenteleden. (Waar zijn ze gebleven?)<br />
• Voor ons is dat geen enkel probleem; het<br />
is toch geen discussiepunt meer. (Is dat<br />
wel echt zo?)<br />
• In de buurgemeente kan elke relatie worden<br />
gezegend. Daar gaan ze wel naar toe.<br />
(Jezelf buiten de maatschappelijke context<br />
sluiten en geen keuze maken)<br />
Het gesprek tijdig voeren met elkaar voorkomt<br />
dat je als gemeente opeens met de<br />
vraag wordt geconfronteerd over het wel/<br />
niet zegenen van een relatie. Laat het er niet<br />
op aankomen dat het gesprek gevoerd moet<br />
worden omdat Jan en Philippe of Inge en<br />
Christa een aanvraag hebben <strong>in</strong>gediend. Dan<br />
is een beraad <strong>in</strong> de gemeente te laat. Het kan<br />
niet gaan over twee <strong>in</strong>dividuen die misschien<br />
wel of niet aardig zijn en afhankelijk daarvan<br />
wel of geen zegen kunnen ontvangen.<br />
Handreik<strong>in</strong>g voor het pastoraat<br />
Hebben zij uw zegen? is een handreik<strong>in</strong>g<br />
voor het pastoraat en wil het gesprek op<br />
gang brengen <strong>in</strong> een sfeer van respect en<br />
vertrouwen. Naast concrete aanwijzigen<br />
over hoe het proces vorm te geven, bevat de<br />
handreik<strong>in</strong>g <strong>in</strong>formatie over verschillende<br />
samenlev<strong>in</strong>gsvormen en hun maatschappelijke<br />
achtergrond, en is er aandacht voor een<br />
bijbelse reflectie op wat (<strong>in</strong>)zegenen is. Liturgisch<br />
materiaal voor de zegen<strong>in</strong>g, zoals verschillende<br />
orden van dienst, is te v<strong>in</strong>den <strong>in</strong><br />
Dienstboek II van de kerk, getiteld ‘Leven,<br />
Zegen, Gemeenschap’.<br />
Bram Schriever is gemeenteadviseur <strong>in</strong> de<br />
regio Midden.<br />
Bestellen<br />
De uitgave Hebben zij uw zegen? Handreik<strong>in</strong>g voor<br />
gesprek over het zegenen van andere levensverb<strong>in</strong>tenissen<br />
dan het huwelijk tussen man en vrouw is te<br />
bestellen bij de afdel<strong>in</strong>g Brochureverkoop, tel (030)<br />
880 17 24, e-mail: brochureverkoop@pkn.nl<br />
8
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
kerk & kunst<br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
Kunst <strong>in</strong> het licht: Kaïn en Abel<br />
Elke maand toont <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> een kunstwerk, gemaakt door een lid van de CNV-kunstenbond – vakgroep<br />
Beeldende Kunsten. Dom<strong>in</strong>ee-dichter Alfred C. Bronswijk uit Zwolle – ook lid van deze bond – maakt er<br />
gedichten bij. Wie iets met kunst wil <strong>in</strong> zijn eigen gemeente kan contact zoeken: www.cnvkunstenbond.nl<br />
Titel: Kaïn en Abel, een vierluik bestaande uit ‘Het offer’, 2 doeken van 40x120 cm;<br />
‘Doodslag’ 80x120 cm. en ‘Merkteken’ 40x120 cm.<br />
Verzet je tegen het geloof<br />
Verzet je tegen het geloof<br />
<strong>in</strong> de aanbidd<strong>in</strong>g van het status quo<br />
<strong>in</strong> de verhard<strong>in</strong>g van harten<br />
<strong>in</strong> tongen die slechts spreken van eigen gelijk<br />
<strong>in</strong> de onveranderlijkheid van mensen.<br />
Kea Eschbach-Leuven<strong>in</strong>k<br />
Kea Eschbach-Leuven<strong>in</strong>k (1946) ontv<strong>in</strong>g haar opleid<strong>in</strong>g<br />
aan onder andere de Vrije Academie, Den Haag.<br />
Schilderen is haar passie. Ze werkt sterk associatief.<br />
Dikwijls vanuit een levensbeschouwelijke <strong>in</strong>spiratie.<br />
Met voorliefde hanteert zij acryl als materiaal, waarbij<br />
het paletmes niet wordt geschuwd. Haar krachtige<br />
doeken hebben doorgaans een groot formaat en een<br />
abstracte voorstell<strong>in</strong>g vanuit vrije expressie ontstaan.<br />
Ze nam deel aan meerdere solo- en groepstentoonstell<strong>in</strong>gen.<br />
Zowel <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen als particulieren hebben<br />
werk van deze Amersfoortse kunstenares aangekocht.<br />
Verzet je tegen het geloof<br />
<strong>in</strong> schutt<strong>in</strong>gen, muren en grenzen<br />
<strong>in</strong> waarheden die als last worden opgelegd<br />
<strong>in</strong> men<strong>in</strong>gen die schenden en scheiden<br />
<strong>in</strong> oordelen die zichzelf tot rechter verheffen.<br />
Verzet je tegen het geloof<br />
<strong>in</strong> een God die uit de wereld zou zijn afgereisd<br />
<strong>in</strong> een Christus <strong>in</strong> dogma’s opgesloten<br />
<strong>in</strong> een Geest die niet meer onder alle mensen woont<br />
<strong>in</strong> een mens die niet Gods mens mag zijn.<br />
Alfred C. Bronswijk<br />
9
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> <strong>Kerk</strong> en geld<br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
Dirk Bijl<br />
<strong>Kerk</strong>balans 2009 <strong>in</strong> de steigers<br />
Het najaar is traditioneel de periode waar<strong>in</strong> de komende actie <strong>Kerk</strong>balans op de agenda staat.<br />
<strong>Kerk</strong>e<strong>nr</strong>aden en colleges van kerkrentmeesters buigen zich over strategie en cijfers. Gelukkig levert<br />
<strong>Kerk</strong>balans Nieuwe Stijl s<strong>in</strong>ds 2007 <strong>in</strong> brede kr<strong>in</strong>g mooie resultaten op qua gemeenteopbouw en<br />
geldwerv<strong>in</strong>g. Maar we zijn er nog lang niet. Oppassen dus voor triomfkreten en goedkope onel<strong>in</strong>ers!<br />
De uitwerk<strong>in</strong>g van <strong>Kerk</strong>balans Nieuwe Stijl<br />
wordt ook gedurende het jaar <strong>2008</strong> <strong>in</strong> onze<br />
Protestantse <strong>Kerk</strong> duidelijk zichtbaar:<br />
• Zevenhonderdenvijftig gemeenten kozen,<br />
bescheiden of royaal, een nieuwe aanpak.<br />
• Door gespecialiseerde (vrijwillige) kerkbalansadviseurs<br />
werden meer dan 400 contacten<br />
gelegd of bezoeken gebracht om te<br />
adviseren over de verbeter<strong>in</strong>g van de<br />
plaatselijke geldwerv<strong>in</strong>g.<br />
• De dvd ‘Gooi het net uit aan stuurboord’<br />
werd gebruikt tijdens talloze gemeenteavonden<br />
om kerkleden en kader op een<br />
nieuw spoor te zetten.<br />
• Vanuit het Landelijk Dienstencentrum<br />
werden en worden praktische workshops<br />
georganiseerd, waarvan het totaal aantal<br />
deelnemers <strong>in</strong>drukwekkend is.<br />
• Evenals vorig jaar vullen de agenda’s van<br />
functionarissen en vrijwilligers zich voor<br />
dit najaar met veel aanvragen voor spreekbeurten.<br />
• Met JOP, de jeugdorganisatie van de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong>, wordt op dit moment een<br />
project ontwikkeld met als doel jonge<br />
mensen meer te betrekken bij <strong>Kerk</strong>balans.<br />
De Raad voor de Plaatselijke Geldwerv<strong>in</strong>g<br />
en JOP kunnen dit realiseren dankzij<br />
externe f<strong>in</strong>ancier<strong>in</strong>g. De eerste <strong>in</strong>dicaties<br />
uit enkele pilotgemeenten zijn bemoedigend.<br />
• Uit een steekproef onder 518 gemeenten<br />
<strong>in</strong> de Protestantse <strong>Kerk</strong> blijkt, dat 73% (!)<br />
van deze gemeenten de opbrengst <strong>in</strong><br />
<strong>2008</strong> zag stijgen met percentages tussen<br />
de 2 en 20 (!) procent.<br />
Met blijdschap zien we dat <strong>Kerk</strong>balans<br />
Nieuwe Stijl een goed lopend project is, mede<br />
door de ongelooflijke creativiteit en <strong>in</strong>zet van<br />
plaatselijke gemeenten. Toch mogen we onze<br />
ogen niet sluiten voor signalen die deze<br />
opgaande lijn negatief kunnen beïnvloeden.<br />
Bij de voorbereid<strong>in</strong>g van <strong>Kerk</strong>balans 2009 vragen<br />
twee zaken de speciale aandacht van kerke<strong>nr</strong>aden<br />
en kerkrentmeesters.<br />
Een stad per jaar m<strong>in</strong>der!<br />
Uit recente onderzoeken blijkt dat het ledental<br />
van de Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland<br />
daalt. Per jaar met zo’n 67.000. Dat is gelijk<br />
aan de bevolk<strong>in</strong>g van een redelijk grote stad!<br />
Die neergaande lijn is bekend. Vakbonden en<br />
omroepen kennen dit verschijnsel. Het is<br />
bekend bij de kerkmensen, op wie <strong>Kerk</strong>balans<br />
een jaarlijks beroep doet. Die wetenschap<br />
kan een m<strong>in</strong>punt voor het geefgedrag<br />
zijn. Het demotiveert.<br />
Niet alleen bij gevers, maar evenzeer bij vrijwilligers<br />
die zich <strong>in</strong>zetten. Vandaar het<br />
belang van transparante <strong>in</strong>formatie <strong>in</strong> cijfers<br />
en activiteiten. Het zal de kunst zijn te laten<br />
zien, dat ook een kle<strong>in</strong>e(re) plaatselijke<br />
geloofsgemeenschap van blijvende waarde<br />
kan zijn en soms borrelt van religieuze <strong>in</strong>spiratie,<br />
waarnaar veel mensen op zoek zijn. Een<br />
pakhuis van <strong>in</strong>formatie, <strong>in</strong> de vorm van teksten,<br />
brieven, folders, hulp bij de zoektocht<br />
naar doelgroepen enz. is te v<strong>in</strong>den op www.<br />
kerkbalans.nl, terwijl ook de Raad voor de<br />
Plaatselijke Geldwerv<strong>in</strong>g tel. (078) 639 36 66<br />
hulp kan bieden. De aantallen sl<strong>in</strong>ken, maar<br />
de kerk blijft de moeite waard!<br />
Waterbedeffect van Numeri<br />
Ingrijpende bestuurlijke besliss<strong>in</strong>gen kunnen<br />
vaak grote <strong>in</strong>vloed hebben. Op mensen, op<br />
f<strong>in</strong>anciën, op imago. Het besluit van de<br />
kle<strong>in</strong>e synode tot het stopzetten van Numeri<br />
- het systeem voor de landelijke ledenadm<strong>in</strong>istratie<br />
van de Protestantse <strong>Kerk</strong> - is daarvan<br />
een voorbeeld. Naar mijn men<strong>in</strong>g is dat<br />
besluit zeer zorgvuldig tot stand gekomen.<br />
Bestuur en directie van de Dienstenorganisatie<br />
hebben hun verantwoordelijkheid genomen,<br />
zowel tijdens de synodevergader<strong>in</strong>g<br />
(waar ik het optreden van directeur Haaije<br />
Feenstra moedig en <strong>in</strong>drukwekkend vond)<br />
als <strong>in</strong> een evenwichtige brief aan gemeenten<br />
en classicale vergader<strong>in</strong>gen. Er is gepubliceerd<br />
<strong>in</strong> <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> en op diverse websites.<br />
Bovendien zullen <strong>in</strong> dit najaar zeven<br />
voorlicht<strong>in</strong>gsbijeenkomsten worden gehouden<br />
om tekst en uitleg te geven. Ook de Verenig<strong>in</strong>g<br />
van <strong>Kerk</strong>rentmeesterlijk Beheer heeft<br />
<strong>in</strong>stemm<strong>in</strong>g betuigd.<br />
Maar…het gemiddelde kerklid leest die <strong>in</strong>formatie<br />
niet. Velen gaan af op wat de krantenkoppen<br />
suggereren en op de afwijzende<br />
reacties <strong>in</strong> de <strong>in</strong>gezonden brieven. Wat <strong>Kerk</strong>balans<br />
betreft, kan er een waterbedeffect<br />
optreden: een op zich verantwoorde <strong>in</strong>greep<br />
op de ene plek veroorzaakt een reactie elders.<br />
Vandaar dat kerke<strong>nr</strong>aden, colleges van<br />
kerkrentmeesters en zeker de <strong>Kerk</strong>balanslopers<br />
zich goed moeten oriënteren en documenteren.<br />
Want kritiek aan de <strong>Kerk</strong>balansvoordeur<br />
valt te verwachten.<br />
Als automatiser<strong>in</strong>gsprojecten bij de overheid<br />
mislukken (denk aan de Belast<strong>in</strong>gdienst en<br />
het UWV) kan het publiek hooguit reageren<br />
bij de volgende verkiez<strong>in</strong>gen. Maar b<strong>in</strong>nen de<br />
kerk liggen de mogelijkheden voor het oprapen:<br />
bedanken als lid, verlag<strong>in</strong>g van giften,<br />
een jaar niet mee doen aan <strong>Kerk</strong>balans, enzovoorts.<br />
Zie de <strong>in</strong>gezonden brieven!<br />
Het zou te betreuren zijn, wanneer de<br />
opgaande lijn van <strong>Kerk</strong>balans Nieuwe Stijl<br />
verstoord zou worden door een op zich juist<br />
en noodzakelijk synodaal besluit. Nogmaals:<br />
het is absoluut vereist dat alle bij <strong>Kerk</strong>balans<br />
betrokkenen zich de <strong>in</strong>formatie eigen maken<br />
die op allerlei manieren (zie boven) te verkrijgen<br />
is. Vestig de aandacht op de plaatselijke<br />
geloofsgemeenschap en wees open en eerlijk<br />
over een besliss<strong>in</strong>g die landelijk genomen<br />
moest worden. Want samen gaan we wel<br />
verder! Als Protestantse <strong>Kerk</strong> en als plaatselijke<br />
gemeente.<br />
<strong>Kerk</strong>balans 2009: een opgave en een uitdag<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> geloven, denken en handelen!<br />
Dirk Bijl is voorzitter van de Interkerkelijke<br />
Commissie Geldwerv<strong>in</strong>g (<strong>Kerk</strong>balans) en adviseur<br />
van de Raad voor de Plaatselijke Geldwerv<strong>in</strong>g.<br />
10
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
BERICHTEN<br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
Regiobijeenkomsten over Landelijke Lede<strong>nr</strong>egistratie<br />
In <strong>oktober</strong> en november organiseren het<br />
bestuur en het management van de dienstenorganisatie<br />
van de Protestantse <strong>Kerk</strong> een<br />
aantal regionale bijeenkomsten over de landelijke<br />
lede<strong>nr</strong>egistratie. Op deze avonden<br />
wordt verantwoord<strong>in</strong>g afgelegd voor de<br />
afwikkel<strong>in</strong>g van het stopgezette systeem<br />
Numeri en wordt <strong>in</strong>formatie gegeven over de<br />
plannen om alsnog tot een nieuw systeem te<br />
komen.<br />
De kle<strong>in</strong>e synode stemde op 27 juni <strong>in</strong> met<br />
het stopzetten van Numeri – het systeem<br />
voor de landelijke lede<strong>nr</strong>egistratie van de<br />
Protestantse <strong>Kerk</strong>. Op 2 juli werd hierover<br />
een brief van bestuur en directie van de dienstenorganisatie<br />
naar gemeenten en classes<br />
gestuurd.<br />
Programma<br />
Veel vragen die <strong>in</strong> de afgelopen periode werden<br />
ontvangen zullen tijdens deze bijeenkomsten<br />
worden beantwoord. Verder komen<br />
aan de orde:<br />
• De ontwikkel<strong>in</strong>g van het lede<strong>nr</strong>egistratiesysteem<br />
tot nu toe: de besluiten die de<br />
kle<strong>in</strong>e synode hierover <strong>in</strong> juni nam en de<br />
betekenis van dit alles voor de nabije toekomst.<br />
• Het belang van een landelijke lede<strong>nr</strong>egistratie<br />
voor de gemeenten en de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong> als geheel.<br />
• Het voornemen tot de overname van het<br />
ledenadm<strong>in</strong>istratiesysteem Scipio en de<br />
consequenties daarvan voor de gebruikers<br />
van andere programma’s, waaronder<br />
het programma Baruch.<br />
• De plannen om een nieuw, vereenvoudigd<br />
systeem voor de landelijke lede<strong>nr</strong>egistratie<br />
van de Protestantse <strong>Kerk</strong> te realiseren.<br />
• Daarnaast is er uiteraard volop ruimte en<br />
gelegenheid uw vragen te stellen.<br />
Aanmelden<br />
Hieronder volgt een overzicht van geplande<br />
bijeenkomsten. De (wijk)kerke<strong>nr</strong>aden en<br />
classicale vergader<strong>in</strong>gen van de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland ontv<strong>in</strong>gen deze <strong>in</strong>formatie<br />
ook schriftelijk.<br />
Wanneer u naar één van de bijeenkomsten<br />
wilt komen kunt u zich aanmelden via de<br />
website van de Protestantse <strong>Kerk</strong><br />
(www.pkn.nl/numeri). Daar treft u ook meer<br />
<strong>in</strong>formatie aan over de landelijke lede<strong>nr</strong>egistratie<br />
van de Protestantse <strong>Kerk</strong> en de mogelijkheid<br />
om onl<strong>in</strong>e te reageren of vragen te stellen.<br />
Regiobijeenkomsten over<br />
de lede<strong>nr</strong>egistratie<br />
<strong>oktober</strong> – november <strong>2008</strong><br />
Elke bijeenkomst beg<strong>in</strong>t stipt om 20.00 uur<br />
en duurt tot uiterlijk 22.00 uur. De bezoekers<br />
verwachten wij uiterlijk 19.50 uur. De zaal is<br />
open vanaf 19.15 uur. De koffie staat klaar.<br />
Maandag 6 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong>.<br />
Locatie: De Acker, Park Berkenoord 2, 2641<br />
CX Pijnacker<br />
Woensdag 8 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />
Locatie: Menorah-kerk, Dwarswyk 350, 9202<br />
CA Drachten<br />
Maandag 13 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />
Locatie: <strong>Kerk</strong>elijk Centrum De Overkant,<br />
<strong>Kerk</strong>ple<strong>in</strong> 22, 7721 AD Dalfsen.<br />
Maandag 20 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />
Locatie: Regenboogkerk, Dr. van Voorthuijsenstraat<br />
6, 8162 BD Epe.<br />
Maandag 27 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />
Locatie: Centrum De Baaij, Baai 154, 4871<br />
BE Etten-Leur.<br />
Directeur Haaije Feenstra (foto: Protestantse <strong>Kerk</strong>)<br />
Donderdag 30 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />
Locatie: Morgensterkerk (mogelijk (tijdige)<br />
uitwijk naar andere kerk <strong>in</strong> E<strong>in</strong>dhoven), Mercuriuslaan<br />
1B, 5632 EE E<strong>in</strong>dhoven.<br />
Maandag 3 november <strong>2008</strong><br />
Locatie: Maranathacentrum, <strong>Kerk</strong>straat 57,<br />
3262 PG Oud-Beijerland.<br />
Woensdag 5 november <strong>2008</strong><br />
Locatie: Westzijder- of Bullekerk, Westzijde<br />
75, 1506 ED Zaandam.<br />
Maandag 10 november <strong>2008</strong><br />
Locatie: Protestants Landelijk Dienstencentrum,<br />
Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE<br />
Utrecht.<br />
Kerstbundel <strong>2008</strong>: Z<strong>in</strong> van het beg<strong>in</strong><br />
De kerstbundel van de Verenig<strong>in</strong>g van<br />
Vrijz<strong>in</strong>nige Protestanten/Uitgeverij de Ploeg<br />
heeft dit jaar als thema: ‘Z<strong>in</strong> van het beg<strong>in</strong>’.<br />
De bundel wordt ieder jaar door kerkelijke<br />
gemeenten en <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen gebruikt als<br />
kerstattentie. Juist met de feestdagen is het<br />
prettig als de gemeente iets van zich laat<br />
horen. Deze bundel kan ieders gedachten op<br />
weg helpen naar Kerst.<br />
Een eerste z<strong>in</strong> <strong>in</strong> een boek moet opvallen. Zo<br />
beg<strong>in</strong>t de Max Havelaar van Multatuli met de<br />
woorden: ‘Ik ben makelaar <strong>in</strong> koffie en woon<br />
op de Lauriergracht no. 37’. Is zo’n eerste z<strong>in</strong><br />
belangrijk? Veel schrijvers v<strong>in</strong>den het moeilijk<br />
om hun eerste z<strong>in</strong>nen te kiezen. Ergens moet<br />
je beg<strong>in</strong>nen, maar daarmee snij je ook andere<br />
keuzes af. Er is altijd een beg<strong>in</strong>, een midden<br />
en een e<strong>in</strong>de, waar je ook beg<strong>in</strong>t. Scheppen<br />
is scheiden en snijden. Waar beg<strong>in</strong> je mee?<br />
In deze kerstbundel worden lezers op allerlei<br />
manieren geactiveerd om na te denken de z<strong>in</strong><br />
van het beg<strong>in</strong>. De eerste letter, het eerste<br />
verhaal dat opduikt bij het nadenken over de<br />
bijbel, hoe zouden wij kerstverhalen willen<br />
beg<strong>in</strong>nen?<br />
De bundel kost e 3,50. Bij meer dan 50<br />
exemplaren 15% kort<strong>in</strong>g.<br />
Een folder over de bundel is verkrijgbaar bij<br />
de VVP: <strong>in</strong>fo@vrijz<strong>in</strong>nig.nl of per telefoon<br />
(030) 880 14 97.<br />
11
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
JOP Oktober <strong>2008</strong><br />
Wielie Elhorst<br />
K<strong>in</strong>deren en geloven:<br />
samen op verhaal komen<br />
Wie langs de verschillende kanalen op tv zapt, stuit vrijwel zeker op een ‘realityprogramma’ over<br />
opvoed<strong>in</strong>g. Opvoed<strong>in</strong>g is ‘hot’. Dat is geen wonder, want ouders zitten nogal eens met hun handen <strong>in</strong><br />
het haar. Voor geloofsopvoed<strong>in</strong>g geldt vaak hetzelfde. Ook dit artikel geeft geen laatste antwoorden,<br />
maar is wel een bescheiden aanzet tot verder nadenken over wat geloofsopvoed<strong>in</strong>g is, hoe je jezelf en<br />
k<strong>in</strong>deren kunt coachen <strong>in</strong> geloof en hoe je het vorm kunt geven.<strong>Kerk</strong>balans Nieuwe Stijl s<strong>in</strong>ds 2007 <strong>in</strong><br />
brede kr<strong>in</strong>g mooie resultaten op qua gemeenteopbouw en geldwerv<strong>in</strong>g. Maar we zijn er nog lang niet.<br />
Oppassen dus voor triomfkreten en goedkope onel<strong>in</strong>ers!<br />
De Bijbel is over geloofsopvoed<strong>in</strong>g vrij duidelijk.<br />
Het begrip komt er als zodanig natuurlijk<br />
niet <strong>in</strong> voor, maar er wordt genoeg gezegd<br />
over ouders en k<strong>in</strong>deren. Een prachtig voorbeeld<br />
is Psalm 78. De eerste vier verzen<br />
vanaf vers 1b luiden: ‘Luister, mijn volk, naar<br />
wat ik leer, hoor de woorden uit mijn mond.<br />
Ik open mijn mond voor een wijze les, spreek<br />
uit wat s<strong>in</strong>ds lang verborgen is. Wij hebben<br />
het gehoord, wij weten het, onze ouders<br />
hebben het ons verteld. Wij willen het onze<br />
k<strong>in</strong>deren niet onthouden, wij zullen aan het<br />
komend geslacht vertellen van de roemrijke<br />
daden van de HEER, van de wonderen die hij<br />
heeft gedaan.’ (NBV).<br />
Opvallend is de vrolijke toon. Doorvertellen<br />
aan de generaties na ons dat God zelf de<br />
HEER van het leven is, woorden v<strong>in</strong>den voor<br />
het leven als een geschenk van God, is niet<br />
problematisch of moeilijk. Het is een<br />
vreugde. Je kunt er niet over zwijgen – zelfs<br />
al gaat het ten diepste over een geheim, iets<br />
dat ‘verborgen’ is, iets waar wij niet altijd<br />
goed raad mee weten. Voor een ieder die<br />
k<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> geloof opvoedt, en dat zijn niet<br />
alleen hun ouders, mag de vreugdevolle toon<br />
van deze psalm het kader vormen.<br />
Opvoeden <strong>in</strong> vertrouwen en liefde<br />
Opvoeden beg<strong>in</strong>t thuis. Opvoeden <strong>in</strong> geloof<br />
dus ook – althans het ligt voor de hand hiervan<br />
uit te gaan. In de meeste gevallen worden<br />
k<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> het leven ontvangen <strong>in</strong> de<br />
omgev<strong>in</strong>g van een gez<strong>in</strong>. Nog vóór er woorden<br />
zijn, nog vóór er sprake is van verbale<br />
communicatie, is er al een relatie tussen de<br />
ouders of opvoeders en het k<strong>in</strong>d. Van grondleggend<br />
belang is dat die nog woordeloze<br />
relatie wordt gevuld met een gevoel van vertrouwen<br />
en onvoorwaardelijke liefde. Al<br />
geldt dit natuurlijk voor álle ouders, toch is<br />
een belangrijk verschil dat christelijke ouders<br />
hun k<strong>in</strong>d ervaren als een geschenk van God<br />
en dat met dit geschenk dus met vreugde,<br />
dankbaarheid en zorgvuldigheid mag en<br />
moet worden omgegaan. Het vertrouwen<br />
dat de ouders wekken bij hun k<strong>in</strong>deren en de<br />
onvoorwaardelijke liefde voor wie het k<strong>in</strong>d is<br />
(en dus niet voor wat het k<strong>in</strong>d doet en kan),<br />
mag een afspiegel<strong>in</strong>g zijn van de wijze<br />
waarop God zelf alle mensen tegemoettreedt.<br />
Het is van belang dat zeer jonge tot<br />
jonge k<strong>in</strong>deren dit daadwerkelijk ervaren. Zij<br />
zijn erg gevoelig voor sfeer en stemm<strong>in</strong>g.<br />
Zachte woordjes over de rand van de wieg,<br />
knuffelen, verhaaltjes vertellen op schoot –<br />
het kan niet vaak genoeg gebeuren. Dit is de<br />
wijze waarop (zeer) jonge k<strong>in</strong>deren een relatie<br />
leggen met zichzelf en met wat er om hen<br />
heen gebeurt. Ook op wat latere leeftijd blijft<br />
deze basis het uitgangspunt voor k<strong>in</strong>deren<br />
om om te gaan met wat er zich verder <strong>in</strong> hun<br />
jonge leven voordoet. Deze basis kenmerkt<br />
zich dan óók door de afwezigheid van agressie,<br />
van al te rechtlijnige autoriteit, van alleen<br />
maar oog hebben voor prestaties en van een<br />
te volle agenda die maakt dat de leden van<br />
het gez<strong>in</strong> voor elkaar niet meer bereikbaar of<br />
beschikbaar zijn.<br />
Opvoeden <strong>in</strong> de praktijk<br />
Het werd hierboven al duidelijk: geloofsopvoed<strong>in</strong>g<br />
is vooral een kwestie van doen.<br />
Opvoeden <strong>in</strong> geloof voltrekt zich niet passief,<br />
maar is een actieve daad. Naarmate k<strong>in</strong>deren<br />
ouder worden, wordt dit een steeds aangelegener<br />
punt. Zodra het jonge k<strong>in</strong>d zich heeft<br />
losgemaakt van het denken en beleven<br />
waar<strong>in</strong> de fantasie nog een grote rol speelt<br />
om de werkelijkheid kloppend te maken, ontstaat<br />
er een meer <strong>in</strong>formatieve <strong>in</strong>teresse voor<br />
het geloof (10-12 jaar). Het zonder meer vertellen<br />
van de verhalen uit de Bijbel blijft<br />
daarom belangrijk. Ouders moeten zich echter<br />
ook leren verhouden tot de vragen die<br />
hun k<strong>in</strong>deren gaan stellen. Meestal hebben<br />
12
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Oktober <strong>2008</strong><br />
deze een hoog ‘technisch’ gehalte – k<strong>in</strong>deren<br />
willen graag weten hoe iets <strong>in</strong> elkaar zit, bijvoorbeeld<br />
of God broertjes en zusjes heeft.<br />
Soms worden er echter ook vragen gesteld<br />
die direct of <strong>in</strong>direct een beroep doen op het<br />
vermogen van ouders om te laten zien of uit<br />
te leggen wat de relevantie is van het geloof<br />
<strong>in</strong> hun leven, bijvoorbeeld als de vraag wordt<br />
gesteld waarom ouders op zondag eigenlijk<br />
naar de kerk gaan. Uitgesproken en onuitgesproken<br />
houden k<strong>in</strong>deren hun ouders wat dit<br />
betreft nauwlettend <strong>in</strong> de gaten. Voor k<strong>in</strong>deren<br />
moet de relevantie van het geloof vooral<br />
zichtbaar zijn. Met andere woorden: ouders<br />
moet hun eigen verhaal bij hét verhaal kunnen<br />
vertellen.<br />
Dit kan door gebeurtenissen uit het eigen<br />
leven te verb<strong>in</strong>den met bijbelverhalen, maar<br />
meer nog is een praktijk noodzakelijk, die<br />
zich consequent voltrekt <strong>in</strong> steeds opnieuw<br />
uitgevoerde handel<strong>in</strong>gen. Daar hoort het vertellen<br />
van verhalen natuurlijk bij, maar ook<br />
bijvoorbeeld het samen bidden en z<strong>in</strong>gen<br />
met k<strong>in</strong>deren. In een christelijk gez<strong>in</strong> wordt<br />
hiervoor tijd <strong>in</strong>geruimd. Dit kan rond één van<br />
de dagelijkse maaltijden, maar ook door middel<br />
van de zogenaamde ‘huisgodsdienst’:<br />
één of meerdere momenten per week waarbij<br />
<strong>in</strong> een huisvier<strong>in</strong>g door middel van bijvoorbeeld<br />
zang, gebed en uitwissel<strong>in</strong>g bij geloof<br />
wordt stilgestaan. Hier kan een k<strong>in</strong>d leren<br />
zelf uitdrukk<strong>in</strong>g te geven aan het eigen<br />
geloof, bijvoorbeeld door het uitspreken van<br />
een vrij gebed. Het zijn evenzovele manieren<br />
om k<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> woord en daad te laten beleven<br />
dat geloof onderdeel van het dagelijkse<br />
leven uit kan maken. Met deze zichtbare<br />
praktijk kan niet serieus genoeg worden<br />
omgegaan, zeker <strong>in</strong> een tijd waar<strong>in</strong> alles wat<br />
met kerk en geloof te maken heeft, zo goed<br />
als uit het publieke leven is verdwenen.<br />
Opvoeden <strong>in</strong> gemeenschap<br />
Door thuis het geloof zichtbaar en ervaarbaar<br />
te maken, wordt een basis gelegd voor de<br />
opvoed<strong>in</strong>g van het k<strong>in</strong>d <strong>in</strong> de geloofsgemeenschap<br />
van de kerk. De kerkgang is<br />
bovendien een voortzett<strong>in</strong>g van de zichtbare<br />
praktijk van het geloof. Over en weer roept<br />
deze praktijk hopelijk herkenn<strong>in</strong>g op en kan<br />
het k<strong>in</strong>d positieve associaties bij de kerkgang<br />
ontwikkelen. Het is duidelijk dat daarvoor<br />
nog <strong>in</strong> veel kerkelijke gemeenten een hoop<br />
werk moet worden verricht. Wie van ouders<br />
verwacht dat zij <strong>in</strong> een levende relatie met<br />
God en met hun k<strong>in</strong>deren, opvoeden <strong>in</strong><br />
geloof – hun k<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> alle opzichten ‘nabij’<br />
– , mag van de kerkelijke gemeenschap verwachten<br />
dat zij dit ook doet en dat zij deze<br />
manier van opvoeden faciliteert. ‘K<strong>in</strong>d nabij’,<br />
of: nauw aansluitend bij k<strong>in</strong>deren een kerkdienst<br />
<strong>in</strong>vullen kan <strong>in</strong>houden: aparte aandacht<br />
voor de k<strong>in</strong>deren: hen ‘op hun eigen<br />
verhaal laten komen’, een eenvoudig gebed<br />
uitspreken, de verantwoordelijkheid voor de<br />
uitvoer<strong>in</strong>g van onderdelen van de dienst met<br />
k<strong>in</strong>deren delen (en dan niet alleen de collecte)<br />
enzovoorts. K<strong>in</strong>deren zijn <strong>in</strong> het gez<strong>in</strong><br />
waar<strong>in</strong> zij opgroeien niet onzichtbaar. Dat<br />
moeten zij <strong>in</strong> de kerk dan ook niet zijn. Zo<br />
wordt de geloofsopvoed<strong>in</strong>g van k<strong>in</strong>deren<br />
een zaak van de hele gemeente.<br />
De ondersteun<strong>in</strong>g van ouders en opvoeders<br />
vanuit de kerk is tot slot ook belangrijk. Voor<br />
ouders en opvoeders zou er een permanente<br />
groep mensen moeten zijn, die specifieke<br />
thema’s rond de geloofsopvoed<strong>in</strong>g met<br />
elkaar bespreekt en die ouders steeds helpt<br />
zoeken naar daden en woorden die de<br />
geloofsopvoed<strong>in</strong>g ondersteunen. Om met je<br />
k<strong>in</strong>d op verhaal te kunnen komen, heb je<br />
soms zelf ruimte nodig om je verhaal te doen,<br />
om de juiste of nieuwe woorden te v<strong>in</strong>den en<br />
nieuwe handel<strong>in</strong>gsperspectieven. Inmiddels<br />
zijn hiervoor genoeg publicaties en websites<br />
beschikbaar. Kijk ook eens op de website van<br />
JOP en houd de ontwikkel<strong>in</strong>gen op KIDS en<br />
COACH (materialen rondom geloofsopvoed<strong>in</strong>g)<br />
dit seizoen <strong>in</strong> de gaten. Of neem eens<br />
contact op met één van de regiocoaches van<br />
JOP. Zij assisteren graag bij de vreugdevolle<br />
taak die het opvoeden <strong>in</strong> geloof uite<strong>in</strong>delijk is.<br />
Wielie Elhorst is medewerker van JOP, de<br />
jeugdorganisatie van de Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />
Nederland.<br />
14 DECEMBER: X-MAS PROOF<br />
Op 14 december organiseert JOP, net als <strong>in</strong> 2007, het<br />
jongerenkerstfeest X-Mas Proof. Een feest waar jongeren<br />
(vanaf circa 14 jaar) van alles kunnen doen en<br />
beleven rondom Kerst. In een <strong>in</strong>spirerende en ontspannen<br />
sfeer biedt JOP jongeren een manier aan<br />
om de boodschap van Kerst op een eigen manier<br />
te beleven. Bijvoorbeeld <strong>in</strong> een debat, tijdens workshops,<br />
<strong>in</strong> films of met verhalen. Daarnaast kunnen de<br />
jongeren zich ook op een actieve en creatieve manier<br />
<strong>in</strong>zetten voor hun omgev<strong>in</strong>g.<br />
En natuurlijk is er ook weer een mix van muziekoptredens<br />
op het hoofdpodium aanwezig! Zo zijn er optredens<br />
van gospelkoor Inside Out (bekend van de Idolsf<strong>in</strong>ale<br />
met Nikki), dJ Rob van Rossum, dansgroep<br />
Reternity, relirap van Victory Outreach en een slotoptreden<br />
van Stevie Ann.<br />
Alle jeugdouderl<strong>in</strong>gen, predikanten en jeugdbegeleiders<br />
zijn van harte uitgenodigd om met een<br />
groep jongeren naar dit evenement te komen. Vier<br />
Kerst met honderden andere jongeren en kom op 14<br />
december naar X-Mas Proof. Een feest van herkenn<strong>in</strong>g<br />
én verrass<strong>in</strong>g… Beleef het mee!<br />
Tijd: 17.00 -20.30 uur<br />
Plaats: Eusebiuskerk Arnhem<br />
Tickets: € 12,50<br />
Voor wie: jongeren vanaf ongeveer 14 jaar<br />
Hou voor meer <strong>in</strong>fo de site <strong>in</strong> de gaten:<br />
www.jop.nl/xmasproof<br />
13
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> berichten Oktober <strong>2008</strong><br />
Handreik<strong>in</strong>g Gebed en genez<strong>in</strong>g<br />
De Protestantse <strong>Kerk</strong> heeft een handreik<strong>in</strong>g<br />
over gebed en genez<strong>in</strong>g uitgegeven. Hier<strong>in</strong><br />
komen zowel de vreugdevolle als de pijnlijke<br />
kanten van dit thema aan bod. De handreik<strong>in</strong>g<br />
bevat een opzet voor besprek<strong>in</strong>g <strong>in</strong> bijvoorbeeld<br />
de classisvergader<strong>in</strong>g, werkverband<br />
van predikanten of de kerke<strong>nr</strong>aadsvergader<strong>in</strong>g.<br />
Tevens wordt een opzet gegeven voor<br />
een cursus van drie avonden en is er een<br />
verwijz<strong>in</strong>g naar verdere lectuur. De contactgegevens<br />
van mensen die <strong>in</strong> de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong> werken en ervar<strong>in</strong>g hebben met de<br />
dienst der genez<strong>in</strong>g zijn eveneens <strong>in</strong> de<br />
uitgave te v<strong>in</strong>den. Naast deze nieuwe hand-<br />
reik<strong>in</strong>g verscheen onlangs ook de handreik<strong>in</strong>g<br />
Verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g en aandacht – nieuwe wegen voor<br />
gemeentepastoraat en werd een aantal<br />
handreik<strong>in</strong>gen geactualiseerd, waaronder<br />
De partner van de chronisch zieke, De kaarten<br />
geschud? (over homoseksualiteit en ambt),<br />
Hebben zij uw zegen? (over het zegenen van<br />
levensverb<strong>in</strong>tenissen anders dan man en<br />
vrouw) en ‘Uitgerust op pad’ (over pastoraal<br />
bezoekwerk).<br />
Bestellen: tel. (030) 880 13 37, e-mail brochureverkoop@pkn.nl<br />
of via de webw<strong>in</strong>kel op<br />
www.pkn.nl. De prijs van deze handreik<strong>in</strong>gen<br />
is € 4,50. U betaalt geen verzendkosten.<br />
Najaarsconferentie Beraad Grote Steden<br />
De najaarsconferentie van de Verenig<strong>in</strong>g<br />
Beraad Grote Steden <strong>in</strong> de Protestantse <strong>Kerk</strong><br />
<strong>in</strong> Nederland, kortweg BGS, heeft op 7<br />
november als onderwerp: ‘Bruggen van<br />
Hoop’. Deze naam duidt op een <strong>in</strong> Engeland<br />
begonnen <strong>in</strong>itiatief, waarbij kerkelijke<br />
gemeenschappen welwillende blikken van<br />
buitenaf toelaten. Deskundige buitenstaanders<br />
denken mee bij projecten en plannen,<br />
vragen door en wijzen nieuwe wegen. Deze<br />
‘critical friends’ en de gemeenten of groepen<br />
vormen samen een netwerk waar<strong>in</strong> zij elkaar<br />
bemoedigen en <strong>in</strong>spireren.<br />
Voor Nederland is deze conferentie van het<br />
Beraad Grote Steden de officiële start van<br />
‘Bruggen van Hoop’. Er wordt een videoband<br />
vertoond over het Engelse project ‘Build<strong>in</strong>g<br />
Bridges of Hope’ en er zal een voorbeeldproject<br />
uit een wijkgemeente worden gepresenteerd.<br />
Uiteraard is er ruimte voor gesprek over<br />
de mogelijkheden om deel te nemen aan<br />
‘Bruggen van Hoop’. Ter afwissel<strong>in</strong>g een<br />
orgelbespel<strong>in</strong>g door Ko Zwanenburg en een<br />
Column van Willem van der Meiden.<br />
Plaats: Nicolaïkerk Utrecht, aanvang 10.30<br />
uur (koffie vanaf 10.00 uur). Kosten: leden<br />
BGS gratis, anderen € 30,- per persoon.<br />
Informatie en aanmeld<strong>in</strong>g: Evel<strong>in</strong>e Bersma<br />
tel. (020) 301 65 10, bgs@kerkelijkbureau.nl<br />
<strong>Kerk</strong>en <strong>in</strong> de race voor een miljoen euro<br />
De hervormde kerken van Groede (Zeeland)<br />
en Garsthuizen (Gron<strong>in</strong>gen) staan <strong>in</strong> de<br />
belangstell<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het programma BankGiro<br />
Loterij ‘Restauratie’ van de AVRO. In het<br />
programma worden zestien bouwwerken<br />
die ernstig <strong>in</strong> verval zijn geraakt onder de<br />
loep genomen. De genom<strong>in</strong>eerde gebouwen<br />
liggen verspreid over het hele land. In<br />
het programma tonen computeranimaties<br />
hoe het object er na de restauratie uit kan<br />
komen te zien. Er kan telefonisch of per sms<br />
gestemd worden op het favoriete gebouw.<br />
Wie de kerken een warm hart toedraagt,<br />
wordt gevraagd bij te dragen aan herstel <strong>in</strong><br />
de vorm van het uitbrengen van een stem.<br />
Het is ook toegestaan om op beide kerkge-<br />
bouwen te stemmen of zelfs meerdere<br />
keren te stemmen. Meer <strong>in</strong>formatie: www.<br />
groedeaanzee.nl en www.kerkgarsthuizen.<br />
nl. De f<strong>in</strong>ale wordt uitgezonden op 12<br />
november a.s.<br />
Informatie over het programma ‘Restauratie’<br />
is te v<strong>in</strong>den op www.avro.nl/tv/<br />
programmas_a-z/restauratie.<br />
De kerk <strong>in</strong> Garsthuizen.<br />
Avondmaalscatechese voor k<strong>in</strong>deren<br />
Onlangs verscheen het boek Huis van brood<br />
en beker met materiaal om k<strong>in</strong>deren voor te<br />
bereiden om deel te nemen aan het Heilig<br />
Avondmaal. De methode voorziet <strong>in</strong> zes<br />
catechesebijeenkomsten voor k<strong>in</strong>deren van<br />
8 tot 12 jaar.<br />
In veel plaatselijke gemeenten nemen ook<br />
de k<strong>in</strong>deren deel aan het avondmaal. Jong<br />
en oud delen brood en wijn en vieren de<br />
gemeenschap met God en met elkaar.<br />
Wanneer k<strong>in</strong>deren meevieren met het<br />
avondmaal, is het belangrijk dat ze ook echt<br />
aangesproken worden door wat er <strong>in</strong> de<br />
kerk gebeurt. Daarom is het goed om k<strong>in</strong>deren<br />
voor te bereiden op de vier<strong>in</strong>g van de<br />
Maaltijd: wat betekenen de woorden en<br />
rituelen die gebruikt worden?<br />
Behalve de zes catechese bijeenkomsten<br />
worden <strong>in</strong> drie voorbeeldvier<strong>in</strong>gen ideeën<br />
aangereikt. Het boek bevat ook een opzet<br />
voor een gemeenteavond over dit onderwerp.<br />
De bundel Huis van brood en beker bevat<br />
bijdragen van Ellie Boot, Martha Kroes, Dirk<br />
Jan Lagerweij, Joost Schell<strong>in</strong>g, Klaas Touwen,<br />
Jessa van der Vaart en Geertje de Vries.<br />
Het kwam tot stand <strong>in</strong> een samenwerk<strong>in</strong>gsverband<br />
van JOP - de jeugdorganisatie van<br />
de Protestantse <strong>Kerk</strong> - en NZV Uitgevers te<br />
Amersfoort. Prijs € 15,95. Bestell<strong>in</strong>gen:<br />
www.nzv.nl<br />
14
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Dankdag voor gewas en arbeid<br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
Tr<strong>in</strong>us Hoekstra<br />
Dankdag – zorg én arbeid<br />
De comb<strong>in</strong>atie van zorg en arbeid is een actueel thema. Het staat centraal <strong>in</strong> het materiaal voor vier<strong>in</strong>g<br />
en gesprek dat door Disk <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> voor onder andere rond de dankdag voor<br />
gewas en arbeid (5 november of de zondag erop volgend) is gemaakt onder de titel ‘In tweestrijd – Hoe<br />
zorg en arbeid te comb<strong>in</strong>eren?’<br />
Wat de comb<strong>in</strong>atie van zorg en arbeid<br />
betreft, leven we <strong>in</strong> een tijd waar<strong>in</strong> de overheid<br />
de deelname aan betaalde arbeid fors<br />
bepleit, terwijl tegelijkertijd van mensen<br />
wordt verwacht dat ze hun (mantel)zorgtaken<br />
volop realiseren <strong>in</strong> buurt, gez<strong>in</strong>, familie<br />
en vriendenkr<strong>in</strong>g. De moeite die mensen<br />
ervaren om zorg en arbeid te comb<strong>in</strong>eren<br />
staat bekend als ‘comb<strong>in</strong>atiedruk’. Deze druk<br />
wordt het meest ervaren door mensen die<br />
zich <strong>in</strong> de levensfase bev<strong>in</strong>den waar<strong>in</strong> ze de<br />
deelname aan het werkzame en sociale leven<br />
(<strong>in</strong>clusief kerkelijke leven) hebben te comb<strong>in</strong>eren<br />
met de zorg voor kle<strong>in</strong>e k<strong>in</strong>deren.<br />
Over het algemeen komt het zorgen nog<br />
steeds voor het grootste deel bij vrouwen<br />
terecht. Zowel mannen als vrouwen koesteren<br />
wel wensen over een meer evenwichtige<br />
verdel<strong>in</strong>g van arbeid en zorg, maar een scenario<br />
waar<strong>in</strong> vrouwen vooral onbetaald zorgen<br />
en mannen betaald werken lijkt dom<strong>in</strong>ant.<br />
Bij de visie op deze verdel<strong>in</strong>g spelen<br />
naast praktische zaken op de achtergrond<br />
ook bepaalde geloofsopvatt<strong>in</strong>gen nog steeds<br />
een belangrijke rol.<br />
Compleet leven<br />
In de bijbel worden bij de schepp<strong>in</strong>g van de<br />
mens onderhouden én maken, bewaren én<br />
bewerken, zorg én arbeid <strong>in</strong> één adem<br />
genoemd als aanduid<strong>in</strong>g van een compleet<br />
leven (Genesis 2:15). Verderop <strong>in</strong> het schepp<strong>in</strong>gsverhaal<br />
echter wordt vaak het eigenlijke<br />
aanknop<strong>in</strong>gspunt gevonden voor een seksespecifieke<br />
verdel<strong>in</strong>g van arbeid en zorg. Het<br />
verhaal van de schepp<strong>in</strong>g van Adam en Eva<br />
loopt hier slecht af met een seksespecifieke<br />
straf: Eva zal met pijn haar k<strong>in</strong>deren dragen<br />
en baren; en Adam zal zich <strong>in</strong> het zweet moeten<br />
werken om zijn brood te verdienen<br />
(Genesis 3:16-19). Dit verhaal is veelal opgevat<br />
als een (goddelijke) aanwijz<strong>in</strong>g voor de<br />
verdel<strong>in</strong>g van zorg en arbeid naar sekse, ook<br />
al gaven de schrijvers waarschijnlijk slechts<br />
de sekserolverdel<strong>in</strong>g weer die zij om zich<br />
heen zagen.<br />
Vanzelfsprekende koppel<strong>in</strong>g<br />
De vanzelfsprekende koppel<strong>in</strong>g van vrouwen<br />
aan zorg hebben we <strong>in</strong> belangrijke mate te<br />
danken aan de filosoof Aristoteles en de aansluit<strong>in</strong>g<br />
bij zijn gedachten door theologen als<br />
August<strong>in</strong>us en Thomas van Aqu<strong>in</strong>o. Volgens<br />
(foto: i-stockphoto)<br />
Aristoteles was zorgarbeid van tweederangs<br />
mensen (niet-burgers: vrouwen en slaven)<br />
nodig om het leven van de echte burgers<br />
(vrije mannen) veilig te stellen. In feite schildert<br />
hij zorg af als een noodzakelijk kwaad,<br />
strijdig met het goede leven. Aristoteles<br />
beschouwde de vrouw als ‘een mislukte<br />
man’. Hij meende dat k<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> de baarmoeder<br />
aanvankelijk mannelijk zijn, en bij<br />
een stor<strong>in</strong>g <strong>in</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g vrouwelijk worden.<br />
Verder was Aristoteles van men<strong>in</strong>g dat<br />
de vrouwelijke schoot niets anders was dan<br />
een soort (passieve) broedstoof waar<strong>in</strong> het<br />
k<strong>in</strong>d werd uitgebroed. Het levengevende<br />
(actieve) beg<strong>in</strong>sel werd aangeleverd door de<br />
vader. Tot <strong>in</strong> de 21e eeuw zijn de echo’s van<br />
deze opvatt<strong>in</strong>g te beluisteren.<br />
Evenwichtige verdel<strong>in</strong>g<br />
Voor een evenwichtige verdel<strong>in</strong>g van zorg en<br />
arbeid is naast allerlei praktische maatregelen<br />
en voorzien<strong>in</strong>gen een positieve waarder<strong>in</strong>g<br />
van zorg nodig zoals <strong>in</strong> Genesis 2! Het<br />
besef dat we allen te zijner of te harer tijd<br />
afhankelijk waren en zullen zijn van zorg door<br />
anderen, kan ons ervan doordr<strong>in</strong>gen dat<br />
arbeid én zorg, bewerken én bewaren, bij<br />
elkaar horen. Tegelijkertijd brengt een positieve<br />
waarder<strong>in</strong>g van zorg ons <strong>in</strong> aa<strong>nr</strong>ak<strong>in</strong>g<br />
met de relationele kant van het leven, de<br />
zorgzame betrokkenheid op elkaar, als een<br />
onderdeel van het goede leven.<br />
Tr<strong>in</strong>us Hoekstra is projectmanager bij het<br />
b<strong>in</strong>nenlands diaconaat van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> en<br />
mededirecteur van Disk.<br />
materiaal<br />
Het materiaal, dat als themanummer van het<br />
tijdschrift Ondersteboven verschijnt, is voor e 2,50<br />
(exclusief verzendkosten) te bestellen bij<br />
Landelijk Bureau Disk, Luijbenstraat 17,<br />
5211 BR ‘s-Hertogenbosch,<br />
e-mail <strong>in</strong>fo@disk-arbeidspastoraat.nl,<br />
tel. (073) 612 82 01.<br />
15
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Interculturele dialoog<br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
Nelleke de Jong<br />
Ontmoet<strong>in</strong>g <strong>in</strong> muziek<br />
Op uitnodig<strong>in</strong>g van de Protestantse <strong>Kerk</strong> toert de Indonesische zanger-dichter Emha A<strong>in</strong>un Nadjib met zijn<br />
begeleid<strong>in</strong>gsband Kiai Kanjeng langs acht steden <strong>in</strong> Nederland. Tussen 8 en 19 <strong>oktober</strong> v<strong>in</strong>den allerlei<br />
<strong>in</strong>teractieve optredens plaats. Het Bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gscentrum en het Hendrik Kraemer Instituut begeleiden dit<br />
bijzondere <strong>in</strong>terculturele en <strong>in</strong>terreligieuze project.<br />
Emha A<strong>in</strong>un Nadjib is <strong>in</strong> Indonesië beroemd<br />
en gerespecteerd, als zanger, als dichter, als<br />
moslimleraar en als maatschappelijk activist.<br />
Zijn optredens trekken veel publiek. Met<br />
muziek, poëzie en openbaar debat brengt hij<br />
mensen met elkaar <strong>in</strong> gesprek en probeert hij<br />
ze praktische oploss<strong>in</strong>gen voor alledaagse<br />
problemen te laten v<strong>in</strong>den – <strong>in</strong> een land waar<br />
de bevolk<strong>in</strong>gsgroepen soms op gespannen<br />
voet met elkaar leven.<br />
Tropennacht<br />
Het idee ontstond <strong>in</strong> 2006, <strong>in</strong> een tropennacht.<br />
Josien Folbert, met haar man Jaspert<br />
Slob door <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> uitgezonden naar<br />
Indonesië voor een <strong>in</strong>terreligieus dialoogproject,<br />
was als gast bij een optreden van Emha<br />
en zijn band. Halverwege vroeg Emha haar te<br />
vertellen over de achtergronden van de<br />
moord op Theo van Gogh. Ze vond dat lastig:<br />
‘Hoe maak je duidelijk dat <strong>in</strong> een seculier en<br />
democratisch land, met vrijheid van<br />
men<strong>in</strong>gsuit<strong>in</strong>g en van godsdienst, <strong>in</strong> pr<strong>in</strong>cipe<br />
alles gezegd kan worden? Toen ik vertelde<br />
over Van Gogh en Ayaan Hirsi Ali’s film Submission,<br />
g<strong>in</strong>g er een sidder<strong>in</strong>g door de zaal.<br />
Maar Emha zei: “Wacht even met oordelen,<br />
we moeten leren te kijken naar de achtergronden.<br />
Ayaan Hirsi Ali is een product van<br />
een bepaalde islamitische opvoed<strong>in</strong>g. Wij<br />
moslims weten vaak onvoldoende over onze<br />
eigen bronnen; we hebben onze tradities –<br />
soms tegenstrijdig met de pr<strong>in</strong>cipes van de<br />
islam – en doen alsof dat de waarheid is. Ik<br />
Emha A<strong>in</strong>un Nadjib (l<strong>in</strong>ks) <strong>in</strong> een kerkgebouw tijdens zijn tournee door F<strong>in</strong>land<br />
(foto: Dokumentasi Kiai Kanjeng)<br />
wil niet goedpraten wat Theo en Ayaan hebben<br />
gedaan, maar ik zou met ze <strong>in</strong> gesprek<br />
willen gaan. Zij hebben met een kunstwerk<br />
hun frustratie willen laten zien. Ik zou –<br />
vriendschappelijk – willen zeggen wat ik<br />
ervan v<strong>in</strong>d. Moord is verwerpelijk. De moordenaar<br />
heeft niet het recht voor God te spelen,<br />
maar ook hij is het product van een<br />
bepaalde islamitische opvoed<strong>in</strong>g.” De mensen<br />
luisterden ademloos.’<br />
Josien was zo enthousiast dat zij Emha voorstelde<br />
naar Nederland te komen. ‘Je kunt de<br />
sfeer van zo’n avond niet zonder meer kopiëren<br />
naar de westerse samenlev<strong>in</strong>g, maar ik<br />
ben ervan overtuigd dat Nederlanders iets<br />
van deze groep kunnen leren over hoe je als<br />
mensen met verschillende culturele, etnische<br />
en religieuze achtergronden met elkaar om<br />
kunt gaan.’ Ze is onder de <strong>in</strong>druk van Emha’s<br />
gedrevenheid, die volgens haar voortkomt<br />
uit zijn geloof én uit de Javaanse traditie:<br />
‘Menselijkheid en mens-zijn, sleutelwoorden<br />
<strong>in</strong> de islam, en wijsheid en oprechtheid,<br />
basale begrippen <strong>in</strong> de Javaanse traditie,<br />
zetten hem aan tot sociale actie.’<br />
Emha A<strong>in</strong>un Nadjib met zijn begeleid<strong>in</strong>gsband Kiai Kanjeng (foto: Dokumentasi Kiai Kanjeng)<br />
Impuls<br />
Het idee viel op twee plekken <strong>in</strong> vruchtbare<br />
aarde: bij het Bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gscentrum, werkzaam<br />
op het terre<strong>in</strong> van de <strong>in</strong>terreligieuze dialoog,<br />
en bij het Hendrik Kraemer Instituut, deskundig<br />
op het gebied van <strong>in</strong>ternationale culturele<br />
en religieuze contacten. Aart Verburg zette er<br />
zijn schouders onder.<br />
‘Doel van de optredens <strong>in</strong> Nederland is plaatselijke<br />
<strong>in</strong>terreligieuze en <strong>in</strong>terculturele dialooggroepen<br />
een impuls te geven, ze te <strong>in</strong>spireren<br />
dóór te gaan met het belangrijke werk<br />
dat ze doen. Door ze te laten meebeleven<br />
16
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Oktober <strong>2008</strong><br />
hoe een moslim, geïnspireerd door zijn<br />
geloof, wil bouwen aan een open en tolerante<br />
samenlev<strong>in</strong>g. Steeds weer komt Emha<br />
uit bij de vraag hoe je met jouw geloof en cultuur<br />
de wereld tot een prachtige plek voor<br />
iedereen kan maken. Daarom kozen we als<br />
titel voor de tournee “Gezongen gezichten.<br />
Een Indonesische moslimdichter z<strong>in</strong>gt een<br />
kleurrijke samenlev<strong>in</strong>g”. Daar<strong>in</strong> worden<br />
geloof, cultuur en samenlev<strong>in</strong>g met elkaar<br />
verbonden en dat herken je ook <strong>in</strong> de groep<br />
subsidiegevers: <strong>Kerk</strong> & Wereld ondersteunt<br />
het project, evenals het Europees Jaar van de<br />
Interculturele dialoog <strong>2008</strong>.’<br />
Jan Post Hospers is als gemeenteadviseur<br />
voor migrantenkerken en de ontmoet<strong>in</strong>g met<br />
moslims bij het project betrokken. ‘Ik kom <strong>in</strong><br />
mijn werk <strong>in</strong> contact met dialooggroepen uit<br />
het hele land. Het idee om Emha en zijn groep<br />
hierheen te halen valt daar heel goed. Als kerk<br />
organiseren we de tournee, maar het geheel<br />
wordt gedragen door de plaatselijke groepen.<br />
Zij organiseren <strong>in</strong> hun directe omgev<strong>in</strong>g allerlei<br />
ontmoet<strong>in</strong>gen, heel creatief vaak.’ Bijvoorbeeld<br />
het idee van diaken Josette Broekman<br />
om een concert te organiseren met een praiseband<br />
en een groep Marokkaanse rappers,<br />
voor een publiek van vrienden van de muzikanten,<br />
waar dan ook ruimte is voor gesprekken.<br />
‘Ik denk echt dat muziek mensen kan<br />
verb<strong>in</strong>den. Zo’n avond kan voor beide kanten<br />
een verrijk<strong>in</strong>g zijn.’ In Deventer hebben kerken<br />
en moskeeën een <strong>in</strong>terculturele en <strong>in</strong>terreligieuze<br />
‘caroussel’ bedacht. Onder de titel<br />
‘Hart voor elkaar <strong>in</strong> Deventer’ gaan mensen<br />
op bezoek bij verschillende culturele en religieuze<br />
groepen. De dag wordt afgesloten met<br />
een multicultureel feest – waar Emha te gast<br />
zal zijn. ‘Zo raak je op elkaar betrokken,’ aldus<br />
Post Hospers.<br />
Jongeren<br />
Het viel Josien Folbert <strong>in</strong> Indonesië al op dat<br />
er zoveel jonge mensen bij het <strong>in</strong>teractieve<br />
optreden van Emha en Kiai Kanjeng waren.<br />
De organisatoren van de Nederlandse tournee<br />
willen dat ook bereiken. ‘Daarom staan<br />
er ook muziekworkshops op het programma.<br />
Het voorbeeld van de werkgroep <strong>in</strong>terreligieuze<br />
jongerenontmoet<strong>in</strong>g Zaanstreek verdient<br />
zeker navolg<strong>in</strong>g.’<br />
Nelleke de Jong-van den Berg is studiesecretaris<br />
van het Bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gscentrum van de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong> en medeprojectleider van Voices & Visions.<br />
MEER WETEN?<br />
Het complete programma van de tournee, van<br />
woensdag 8 tot en met zondag 19 <strong>oktober</strong>, met<br />
activiteiten van Amsterdam tot Deventer en van<br />
Leeuwarden tot Etten-Leur, is te v<strong>in</strong>den op www.pkn.<br />
nl/voices&visions. Belangstellenden kunnen met hun<br />
vragen terecht bij HKI en Bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gscentrum:<br />
tel. (030) 880 19 09, e-mail: hki@pkn.nL<br />
De Oecumenische Vrouwensynode (OVS),<br />
platform van de christelijke vrouw en geloofbeweg<strong>in</strong>g,<br />
houdt op donderdag 30 <strong>oktober</strong><br />
<strong>2008</strong> een synodedag <strong>in</strong> De Kamers te<br />
Amersfoort-Vathorst. Gastspreekster is Leyla<br />
Çakir, voorzitter van de moslim vrouwenorganisatie<br />
Al Nisa. De komst van Çakir is typerend<br />
voor de groeiende samenwerk<strong>in</strong>g tussen<br />
de OVS en Al Nisa als verwante religieuze<br />
vrouwenorganisaties.<br />
’s Middags zal de Annego Hogebr<strong>in</strong>k na tien<br />
jaar de voorzittershamer overdragen aan de<br />
huidige vicevoorzitter Jasja Nottelman.<br />
Nottelman (1970) is fem<strong>in</strong>istisch theologe en<br />
werkt als studentenpredikante <strong>in</strong> Utrecht.<br />
Bijbelboek Esther<br />
Oecumene vraagt dialoog, zo stelt de organisatie<br />
van de dag. ‘In de beg<strong>in</strong>tijd van de<br />
Oecumenische Vrouwensynode, opgericht <strong>in</strong><br />
1987, werd de dialoog overwegend b<strong>in</strong>nen de<br />
christelijke kerken gevoerd. De maatschappij<br />
is <strong>in</strong> de tussenliggende tijd aanzienlijk veranderd.<br />
De dialoog voeren we als OVS nu ook<br />
met andere religies.’<br />
Een dialoog b<strong>in</strong>nen één persoon zal te zien zijn<br />
<strong>in</strong> de voorstell<strong>in</strong>g ‘Wij Esther’ van Riëtte<br />
berichten<br />
Voorzitter moslimvrouwen spreekt op vrouwensynode<br />
Beurmanjer en Joyce Schoon. Met beweg<strong>in</strong>gstheater<br />
vanuit het bijbelboek Esther<br />
tonen zij hoe een dochter van immigranten<br />
omgaat met de dilemma’s waar zij voor komt<br />
te staan.<br />
Na de lunch is er ruimte voor de dialoog met<br />
de verschillende groepen en personen die<br />
tijdens de 5e Vrouwensynode <strong>in</strong> 2007 agendapunten<br />
hebben <strong>in</strong>gebracht. Het gaat om de<br />
voortgang van veertien actiepunten die<br />
variëren van het ondersteunen van vrouwen<br />
<strong>in</strong> Israël/Palest<strong>in</strong>a tot een onderzoek naar<br />
heilzame seksualiteit. In de tweede helft van<br />
de middag presenteert Felicia Dekkers,<br />
theologe en neerlandica, een dialoog vanuit<br />
gender <strong>in</strong> woord en beeld.<br />
Programma synodedag<br />
10.00 uur Ontvangst met koffie/thee<br />
10.30 uur Welkom door de voorzitter van de OVS: Annego Hogebr<strong>in</strong>k<br />
10.45 uur Inleid<strong>in</strong>g door Leyla Çakir, voorzitter van Al Nisa<br />
11.15 uur Reacties vanuit de zaal en gesprek met Leyla.<br />
11.30 uur Voorstell<strong>in</strong>g Esther door Riëtte Beurmanjer en Joyce Schoon.<br />
12.15 uur Gesprek n.a.v. de voorstell<strong>in</strong>g met Riëtte en Joyce.<br />
13.00 uur Lunchpauze.<br />
14.00 uur Oefenen <strong>in</strong> diversiteit door Felicia Dekkers.<br />
14.15 uur Agendapunten 5e Vrouwensynode<br />
14.45 uur Taal, beeld en genderperspectief door Felicia Dekkers<br />
15.45 uur Wissel<strong>in</strong>g van het voorzitterschap<br />
16.00 uur Borrel<br />
Plaats: De Kamers: Wezeperberg 1, 3825 DJ Amersfoort.<br />
Kosten: € 15,- /solidariteitsprijs € 20,- (<strong>in</strong>clusief koffie/thee en lunch).<br />
Aanmeld<strong>in</strong>g: bets.evers@hetnet.nl<br />
Lez<strong>in</strong>g Ioan Sauca over <strong>in</strong>terculturele dialoog<br />
Centrum IIMO en <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> organiseren een<br />
Engelstalige lez<strong>in</strong>g over ‘Een Orthodoxe kijk op<br />
de <strong>in</strong>terculturele dialoog’ door prof. dr. Ioan<br />
Sauca. Hij is Roemeens Orthodox priester en<br />
s<strong>in</strong>ds 2001 directeur van het Oecumenisch<br />
Instituut Bossey, het vorm<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stituut van de<br />
Wereldraad van <strong>Kerk</strong>en <strong>in</strong> Genève. Ioan Sauca<br />
is systematisch theoloog en gespecialiseerd <strong>in</strong><br />
missiologie en spiritualiteit. Vanuit die <strong>in</strong>valshoeken<br />
zal hij <strong>in</strong>gaan op het thema. Organisatie:<br />
drs. Huub Vogelaar van Centrum IIMO en dr.<br />
Heleen Zorgdrager van de afdel<strong>in</strong>g Zend<strong>in</strong>g van<br />
ICCO & <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong>.<br />
De lez<strong>in</strong>g wordt gehouden op 17 november,<br />
van 13.30 -16.00 uur, De Uithof <strong>in</strong> Utrecht,<br />
M.J. Langeveldgebouw, Heidelberglaan 1, zaal<br />
E 046, bereikbaar via buslijn 11 en 12 richt<strong>in</strong>g<br />
UMC, halte Heidelberglaan (Bestuursgebouw).<br />
Aanmeld<strong>in</strong>g tot uiterlijk 13 november: IIMO<br />
(Jeannette Boere), e-mail: A.C.M.Boere@uu.nl<br />
of tel. (030) 253 20 79.<br />
17
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> berichten Oktober <strong>2008</strong><br />
Missie-Zend<strong>in</strong>gskalender 2009<br />
Onder het motto ‘Dromen van vrede en<br />
verzoen<strong>in</strong>g’ verscheen onlangs de Missie-<br />
Zend<strong>in</strong>gskalender 2009. De kalender is geïllustreerd<br />
met fraaie afbeeld<strong>in</strong>gen van de<br />
Colombiaanse schilder Jafeth Gómez, één<br />
van de <strong>in</strong>itiatiefnemers van een christelijke<br />
kunstenaarsgroep <strong>in</strong> Colombia.<br />
Dit land onderscheidt zich van de meeste<br />
Latijns-Amerikaanse landen door een onafgebroken<br />
burgeroorlog die het land al veertig<br />
jaar teistert. Sociale en economische ongelijkheid<br />
met als gevolg een grote tweedel<strong>in</strong>g<br />
tussen rijk en arm is ook een oorzaak van<br />
<strong>in</strong>stabiliteit. Jafeth Gómez, zelf afkomstig uit<br />
een Indiaans boerengez<strong>in</strong>, protesteert tegen<br />
dit o<strong>nr</strong>echt. Zijn <strong>in</strong>spiratie daarbij is: ‘Jesús<br />
Liberador’, Jezus die de mensen vrijmaakt.<br />
Gómez benadrukt <strong>in</strong> zijn schilderwerk het<br />
respect voor elkaar, maar ook voor de aarde.<br />
De Missie-Zend<strong>in</strong>gskalender 2009 wordt <strong>in</strong><br />
de eerste plaats verkocht door zend<strong>in</strong>gscommissies,<br />
zwo-groepen en diaconieën <strong>in</strong> uw<br />
plaatselijke kerkelijke gemeente<br />
(prijs e 6,50).<br />
Deze kalender is ook te bestellen via de<br />
webw<strong>in</strong>kel op www.kerk<strong>in</strong>actie.nl of via<br />
brochureverkoop@pkn.nl,<br />
tel. (030) 880 13 37.<br />
Wie wil mee naar Sierra Leone?<br />
Over sommige landen hoor je alleen iets als het<br />
er mis gaat: een ramp, een aanslag of een<br />
oorlog. Over hoe het daarna verder gaat en hoe<br />
mensen zelf betrokken zijn bij de wederopbouw<br />
van hun land komt nauwelijks nog <strong>in</strong> het<br />
nieuws. Wie zelf eens mensen uit dergelijke<br />
projecten wil ontmoeten kan <strong>in</strong> de komende<br />
kerstvakantie mee naar Sierra Leone, waar<br />
ICCO en <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> actief zijn. De jeugdorga-<br />
nisatie van de Protestantse <strong>Kerk</strong> (JOP) en<br />
‘Togetthere’ zijn op zoek naar vijf jongeren<br />
(18-25 jaar) en vijf diakenen (uit diaconie of<br />
ZWO-groep) die met elkaar de reis naar Sierra<br />
Leone willen maken en bereid zijn om zich<br />
zowel voor als na die tijd <strong>in</strong> te zetten als ambassadeur<br />
voor de Veertigdagentijdcampagne<br />
2009. Concreet betekent dit dat zij op bijeenkomsten<br />
van plaatselijke kerken, het jeugdwerk<br />
en diaconieën over hun ervar<strong>in</strong>gen vertellen.<br />
Bent u/ben jij geïnteresseerd om aan deze reis<br />
deel te nemen? Stuur dan een motivatiebrief<br />
naar <strong>in</strong>fo@togetthere.nl voor 15 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong>.<br />
Op basis van de b<strong>in</strong>nengekomen brieven wordt<br />
een aantal kandidaten uitgenodigd voor een<br />
gesprek op 25 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong>.<br />
Meer <strong>in</strong>formatie: www.togetthere.nl of<br />
www.jop.nl/young.<br />
Cursussen Sem<strong>in</strong>arium PThU<br />
Onderstaand een selectie uit het aanbod van<br />
cursussen en studiedagen van het sem<strong>in</strong>arium<br />
van de Protestantse Theologische Universiteit<br />
(PThU). Meer <strong>in</strong>formatie over deze en andere<br />
cursussen v<strong>in</strong>dt u op www.pthu.nl/pao.<br />
Aanmelden voor alle genoemde cursussen kan<br />
via het aanmeld<strong>in</strong>gsformulier op deze site of<br />
via sem<strong>in</strong>arium@pthu.nl. De cursussen worden,<br />
tenzij anders vermeld staat, gehouden <strong>in</strong><br />
Hydepark, het conferentiecentrum van de<br />
Protestantse <strong>Kerk</strong>, Driebergsestraatweg 50<br />
te Doorn.<br />
Symposium rondom afscheid dr. Hanneke<br />
Meul<strong>in</strong>k-Korff als docent pastoraat aan de<br />
PThU<br />
‘Eren als werk-woord’. Datum: vrijdag 10<br />
<strong>oktober</strong> <strong>2008</strong>, 13.30-17.00 uur. Aanmeld<strong>in</strong>g<br />
uiterlijk 3 <strong>oktober</strong>.<br />
Conferentie Bijbelse Theologie<br />
(cursuscode 7D)<br />
Interpretaties van Adam en Eva. De theologische<br />
uitdag<strong>in</strong>gen van het eerste ouderpaar<br />
o.l.v. dr. L.Th. Witkamp e.a. Datum: 27-29<br />
<strong>oktober</strong>. Kosten e 260,- (e 130,- voor studenten).<br />
Aanmeld<strong>in</strong>g uiterlijk 29 september.<br />
Timemanagement (cursuscode 26D)<br />
o.l.v. drs. H.J. Oortgiesen. Datum: 29 en 30<br />
<strong>oktober</strong> <strong>2008</strong>; terugkomdag op 1 april 2009<br />
Kosten e 185,-. Aanmeld<strong>in</strong>g uiterlijk<br />
28 september.<br />
Alweer Advent en Kerst?! (cursuscode 8D)<br />
Voorbereid<strong>in</strong>g van een <strong>in</strong>spirerende kerstperiode<br />
o.l.v. drs. G.C. de Vries, dr. L.Th. Witkamp<br />
e.a. Datum 6 en 7 november <strong>2008</strong>. Kosten: e<br />
195,-. Aanmeld<strong>in</strong>g uiterlijk 9 <strong>oktober</strong>.<br />
Studieverlof (cursuscode 10K)<br />
Tijdige voorbereid<strong>in</strong>g, een prima <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>g,<br />
o.l.v. dr. L.Th. Witkamp en dr. H. de Leede.<br />
Datum: 19 november <strong>2008</strong>. Kosten e 55,-.<br />
Plaats: Kampen, Koornmarkt 1. Aanmeld<strong>in</strong>g<br />
uiterlijk 19 <strong>oktober</strong>.<br />
Mozes (koranexegese) (cursuscode 12K)<br />
Bijbelse gestalten <strong>in</strong> de Koran o.l.v. dr. G.M.<br />
Speelman. Datum 24 november <strong>2008</strong>.<br />
Kosten e 60,-. Plaats: Kampen, Koornmarkt 1.<br />
Opgave uiterlijk 24 <strong>oktober</strong>.<br />
Grote zaal van conferentiecentrum Hydepark (foto: Protestantse <strong>Kerk</strong>)<br />
Moderamen ontvangt Uitgesproken Protestant<br />
Op 9 september ontv<strong>in</strong>g ds. G. de Fijter<br />
namens het moderamen van de generale<br />
synode het boek Uitgesproken Protestant uit<br />
handen van ds. Jan Offr<strong>in</strong>ga, secretaris van<br />
de beweg<strong>in</strong>g Op Goed Gerucht. Ook ds. Erik<br />
Asscher was namens de predikantenbeweg<strong>in</strong>g<br />
aanwezig. In de uitgave wordt <strong>in</strong>gegaan<br />
op de achtergronden bij deze beweg<strong>in</strong>g en op<br />
het ‘Signaal’ <strong>in</strong>zake de discussie rondom ds.<br />
Klaas Hendrikse. Het boekje beleefde <strong>in</strong>middels<br />
een tweede druk. Namens het moderamen<br />
zei ds. De Fijter toe, dat er gekeken zal<br />
worden hoe de uitgave b<strong>in</strong>nen de kerk verder<br />
bespreekbaar gemaakt kan worden.<br />
Meer <strong>in</strong>formatie: www.opgoedgerucht.nl<br />
V.l.n.r. ds. Gerrit de Fijter, ds. Jan Offr<strong>in</strong>ga en ds.<br />
Erik Asscher (foto: Protestantse <strong>Kerk</strong>)<br />
18
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> berichten Oktober <strong>2008</strong><br />
W<strong>in</strong>terlez<strong>in</strong>gen Bav<strong>in</strong>ck College Gron<strong>in</strong>gen <strong>2008</strong>-2009<br />
In Trouw van 1 maart <strong>2008</strong> schrijft prof. dr.<br />
Frits de Lange over het hedonisme, het ‘zwitserlevengevoel’<br />
van mensen die hun leven<br />
laten begrenzen door hun aardse e<strong>in</strong>de.<br />
Daardoor doen zij zichzelf volgens De Lange<br />
tekort. Hij bepleit de terugkeer van een eeuwigheidsdimensie<br />
zoals de christelijke traditie<br />
die ‘aanbiedt’. Door dit artikel geïnspireerd<br />
heeft het Dr. J.H. Bav<strong>in</strong>ck College voor het<br />
cursusjaar <strong>2008</strong>-2009 gekozen voor het thema<br />
‘Over grenzen’. De lez<strong>in</strong>gen zijn met elkaar een<br />
verkenn<strong>in</strong>g van hoe mensen omgaan met de<br />
begrenz<strong>in</strong>g van het bestaan en ervar<strong>in</strong>gen van<br />
verbondenheid met gestorven geliefden. Hoe<br />
gaan wij om met onze lichamelijke begrensdheid?<br />
Welke consequenties heeft het christelijk<br />
geloof voor onze moraal, ons spiritueel<br />
leven en voor het ontwikkelen van deugden?<br />
De lez<strong>in</strong>gen worden gegeven <strong>in</strong> de<br />
Immanuelkerk, Overw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gsple<strong>in</strong> te<br />
Gron<strong>in</strong>gen. Aanvang: 20.00 uur. Meer <strong>in</strong>formatie:<br />
Agda van der Vlis, tel. (0594) 24 93 88<br />
en Clara Ritzema, tel. (050) 534 75 86,<br />
e-mail: ritzema@feijen.net<br />
Het programma ziet er als volgt uit:<br />
16 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />
Prof. dr. Frits de Lange (hoogleraar Ethiek<br />
PThU Kampen), De mythe van het voltooide<br />
leven.<br />
23 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />
Prof. dr. Erik Borgman (hoogleraar<br />
Systematisch theologie Universiteit van<br />
Tilburg, Een z<strong>in</strong>vol, gebroken leven. Een<br />
christelijke visie op goed bestaan.<br />
13 november <strong>2008</strong><br />
Drs. Hans van Reisen (studiesecretaris van het<br />
Augustijns Instituut te E<strong>in</strong>dhoven):<br />
Sterfelijkheid en eeuwig leven: August<strong>in</strong>us<br />
over de grens van de dood.<br />
27 november <strong>2008</strong><br />
Dr. Akke van der Kooi (universitair docent<br />
Dogmatiek aan de PThU Kampen): Christelijk<br />
geloof, spiritualiteit en de omgang met e<strong>in</strong>digheid.<br />
8 januari 2009<br />
Dr. Renée van Riessen (universitair docent<br />
filosofie aan de PThU Kampen):<br />
Ontvankelijkheid en de begrenz<strong>in</strong>g van de ziel.<br />
22 januari 2009<br />
Prof. dr. Anne Marie Korte (universitair hoofddocent<br />
Systematische theologie Universiteit<br />
van Tilburg en bijzonder hoogleraar<br />
Vrouwenstudies Theologie aan de RU<br />
Utrecht): Een teken van leven: Voorbij de grens<br />
van de dood <strong>in</strong> hedendaagse wonderverhalen.<br />
5 februari 2009<br />
André Zegveld (priester van het bisdom<br />
Utrecht): Worden wat God is; over het christelijk<br />
geloof als mystagogisch proces.<br />
19 februari 2009<br />
Dr. Gert Oost (musicoloog, musicus en componist):<br />
Muziek als grensoverschrijdende taal:<br />
een ‘bijna leven-ervar<strong>in</strong>g’.<br />
Armoedebestrijd<strong>in</strong>g: wat kun je doen?<br />
Bij werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA<br />
verscheen onlangs het boekje ‘Helpen wie<br />
geen helper heeft’. Daar<strong>in</strong> staat wat je als<br />
plaatselijke gemeente kunt doen aan armoedebestrijd<strong>in</strong>g.<br />
Het is geschreven door Bert Bout<br />
en gebaseerd op een onderzoek voor zijn<br />
studie Theologie <strong>in</strong> Amsterdam. De eerste<br />
hoofdstukken schetsen een helder beeld van<br />
wat armoede <strong>in</strong> Nederland is, welke sociale<br />
gevolgen deze armoede heeft, en wat de grote<br />
lijnen zijn van armoedebestrijd<strong>in</strong>g <strong>in</strong> ons land.<br />
Gron<strong>in</strong>ger bijbel <strong>in</strong>gewijd <strong>in</strong> Amsterdam<br />
Op zondag 26 <strong>oktober</strong> wordt <strong>in</strong> de Oude<br />
Lutherse <strong>Kerk</strong> aan het Spui <strong>in</strong> Amsterdam een<br />
kerkdienst gehouden <strong>in</strong> de Gron<strong>in</strong>ger taal. De<br />
dienst beg<strong>in</strong>t om 10.30 uur. In de dienst gaat<br />
ds. Harry Donga voor. Het thema is ‘mitdoun<br />
en dwaarsliggen’ (meedoen en dwarsliggen).<br />
Dit thema sluit aan bij het motto van de<br />
Bijbel10daagse (‘Tussen trend en traditie’) die<br />
gehouden wordt van 24 <strong>oktober</strong> tot en met 3<br />
november. Het Ensemble d’ Egelantier van<br />
Abcoude werkt mee aan de dienst. Uiteraard<br />
wordt ook het Gron<strong>in</strong>gs Volkslied gezongen.<br />
Giftenaftrek voor de Protestantse <strong>Kerk</strong><br />
De belast<strong>in</strong>gdienst is een publiciteitscampagne<br />
gestart over de giftenaftrek. Om voor aftrek van<br />
giften <strong>in</strong> aanmerk<strong>in</strong>g te komen moet de gift<br />
gedaan worden aan een <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g met een<br />
ANBI-beschikk<strong>in</strong>g. De Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />
Nederland heeft <strong>in</strong> november 2007 een groeps-<br />
In een tweede deel wordt de relatie tussen<br />
diaconaat en armoedebestrijd<strong>in</strong>g uitgediept.<br />
Bout plaatst het thema armoede <strong>in</strong> het hart van<br />
het kerkelijk handelen. Hij komt tot een aantal<br />
uitgangspunten voor dit kerkelijk handelen op<br />
het terre<strong>in</strong> van armoedebestrijd<strong>in</strong>g. In het<br />
derde deel laat Bout op basis van dertig <strong>in</strong>terviews<br />
zien hoe kerkelijke armoedebestrijd<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> de praktijk werkt bij het Interkerkelijk<br />
Diaconaal Overleg <strong>in</strong> Lelystad. Dit deel e<strong>in</strong>digt<br />
met een aantal concrete aanbevel<strong>in</strong>gen.<br />
En kunstenaar Huib van der Stelt, geboren en<br />
getogen <strong>in</strong> Amsterdam, maar nu wonend en<br />
werkend <strong>in</strong> Toornwerd (Noord-Gron<strong>in</strong>gen) zal<br />
schilderijen van het Gron<strong>in</strong>ger landschap<br />
exposeren. Deze zijn voorafgaande aan en na<br />
de dienst te bezichtigen. Na de dienst is er<br />
ontmoet<strong>in</strong>g met ‘kovvie en kouke’.<br />
In deze dienst wordt gelezen uit de Bijbel <strong>in</strong> de<br />
Gron<strong>in</strong>ger taal. De Gron<strong>in</strong>ger Bijbel wordt een<br />
dag eerder, op zaterdag 25 <strong>oktober</strong>, officieel<br />
gepresenteerd <strong>in</strong> de Mart<strong>in</strong>ikerk <strong>in</strong> Gron<strong>in</strong>gen.<br />
Ruim dertig jaar is door een team van zo’n 60<br />
beschikk<strong>in</strong>g ontvangen voor het landelijke<br />
kerkgenootschap en alle daartoe behorende<br />
zelfstandige onderdelen. In onze kerk zijn dit<br />
onder andere de plaatselijke gemeenten,<br />
diaconieën, classes en <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong>. In het<br />
zoekregister van de belast<strong>in</strong>gdienst zijn de<br />
‘Helpen wie geen helper heeft’ is een prettig<br />
leesbaar studieboek voor wie diaconaat<br />
handen en voeten wil geven en verder voor<br />
iedereen die zich zorgen maakt over armoede<br />
en er iets tegen wil doen.<br />
Bert Bout, Helpen wie geen helper heeft (92 p.)<br />
kost e 5,- (+ porto). Bestell<strong>in</strong>gen: Werkgroep<br />
Arme Kant van Nederland/EVA, Luijbenstraat<br />
17, 5211 BR Den Bosch, tel. (073) 612 19 39,<br />
<strong>in</strong>fo@armekant-eva.nl<br />
vrijwilligers gewerkt aan de totstandkom<strong>in</strong>g<br />
van deze vertal<strong>in</strong>g. Twee medewerkers van de<br />
Gron<strong>in</strong>ger Bijbel zullen de kerkdienst bijwonen<br />
en een exemplaar van de ‘Biebel’ overhandigen.<br />
Amsterdam heeft de primeur, omdat<br />
tijdens deze kerkdienst voor het eerst buiten<br />
Gron<strong>in</strong>gen uit de Gron<strong>in</strong>ger Bijbel wordt<br />
gelezen. De organisatie verwacht vele<br />
Gron<strong>in</strong>gers uit alle delen van het land.<br />
Meer <strong>in</strong>formatie: Hanne Wilz<strong>in</strong>g, Diaconie<br />
Evangelisch-Lutherse Gemeente,<br />
tel. (020) 404 47 08.<br />
namen van al deze onderdelen te v<strong>in</strong>den omdat<br />
zij onder de groepsbeschikk<strong>in</strong>g vallen. De<br />
groepsbeschikk<strong>in</strong>g voor de Protestantse <strong>Kerk</strong><br />
kunt u v<strong>in</strong>den <strong>in</strong> het ANBI-zoekregister van de<br />
belast<strong>in</strong>gdienst, www.belast<strong>in</strong>gdienst.nl/giften/<br />
anbi_zoeken (zoekterm ‘groepsbeschikk<strong>in</strong>g’).<br />
19
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> bijbelteksten<br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
Deze teksten zijn gekozen uit de lez<strong>in</strong>gen die <strong>in</strong> het gezamenlijk gebed <strong>in</strong> Taizé worden gebruikt. Taizé<br />
is een oecumenisch klooster <strong>in</strong> Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag<br />
herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door middel<br />
van het gebruiken van dit rooster verbonden met de wereldoecumene.<br />
wo 1 Petrus schreef: Als u zou lijden omwille<br />
van de gerechtigheid, dan bent u toch<br />
gelukkig te prijzen. Laat u door niets <strong>in</strong><br />
verwarr<strong>in</strong>g brengen; erken Christus als<br />
Heer en eer hem met heel uw hart.<br />
(1 Petrus 3: 13-17)<br />
do 2 Jezus riep: Laat wie dorst heeft bij mij<br />
komen en dr<strong>in</strong>ken wie <strong>in</strong> mij gelooft!<br />
(Johannes 7: 37-44)<br />
vr 3 Christus heeft zijn leven voor ons<br />
gegeven. Daarom horen ook wij ons<br />
leven te geven voor onze broeders en<br />
zusters. (1 Johannes 3: 16-20)<br />
za 4 Jezus zegt: Het kon<strong>in</strong>krijk van God lijkt<br />
op zuurdesem die door een vrouw met<br />
drie zakken meel werd vermengd tot alle<br />
meel doordesemd was. (Lucas 13: 18-21)<br />
zo 5 Jezus zei: Hebt u dit nooit <strong>in</strong> de<br />
Schriften gelezen: De steen die de<br />
bouwers afkeurden is de hoeksteen<br />
geworden. Dankzij de Heer is dit<br />
gebeurd, wonderbaarlijk is het om te<br />
zien. (Matteüs 21: 33-43)<br />
ma 6 God, u houdt mij aan de hand en leidt<br />
mij volgens uw plan. Naast u wens ik<br />
geen ander op aarde. (Psalm 73)<br />
di 7 Stel u tegen de verleider teweer,<br />
gesterkt door uw geloof, <strong>in</strong> het besef dat<br />
uw broeders en zusters, waar ook ter<br />
wereld, onder hetzelfde leed gebukt<br />
gaan. (1 Petrus 5: 5-11)<br />
wo 8 Dit zegt de Heer: Wees niet bang, mijn<br />
dienaar, die ik heb uitgekozen. Ik zal mijn<br />
geest uitgieten over jou. (Jesaja 44: 1-4)<br />
do 9 Zo spreekt de Heer: In hun hart zal ik<br />
mijn wetten leggen, <strong>in</strong> hun verstand zal ik<br />
ze neerschrijven. Aan hun zonden en hun<br />
wetteloosheid zal ik niet meer denken.<br />
(Hebreeën 10: 1-18)<br />
vr 10 Na de beproev<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de woestijn, g<strong>in</strong>g<br />
Jezus naar Galilea, waar hij Gods goede<br />
nieuws verkondigde. Hij zei: De tijd is<br />
aangebroken, het kon<strong>in</strong>krijk van God is<br />
nabij: kom tot <strong>in</strong>keer en hecht geloof aan<br />
dit goede nieuws. (Marcus 1: 12-15)<br />
za 11 Paulus schreef aan de Kor<strong>in</strong>tiërs: U<br />
bent een brief van Christus, niet met <strong>in</strong>kt<br />
geschreven maar met de Geest van de<br />
levende God, niet <strong>in</strong> stenen platen gegrift<br />
maar <strong>in</strong> het hart van mensen.<br />
(2 Kor<strong>in</strong>tiërs 3: 1-6)<br />
zo 12 Uit de profeet Jesaja: Dat is onze God!<br />
Hij was onze hoop: hij zou ons redden.<br />
Juich en wees blij: hij heeft ons gered!<br />
(Jesaja 25: 6-9)<br />
ma 13 Jezus zegt: Als jullie anderen hun<br />
misstappen vergeven, zal jullie hemelse<br />
Vader ook jullie vergeven. (Matteüs 6: 7-15)<br />
di 14 U moet zich <strong>in</strong>spannen om <strong>in</strong> vrede<br />
te worden aangetroffen. Bedenk dat het<br />
geduld van onze Heer uw redd<strong>in</strong>g is.<br />
(2 Petrus 3: 14-18)<br />
wo 15 Jezus zegt: Wie mij dient moet mij<br />
volgen: waar ik ben zal ook mijn dienaar<br />
zijn. (Johannes 12: 20-33)<br />
do 16 Voor de derde maal vroeg Jezus aan<br />
Petrus: ‘Houd je van me?” Petrus werd<br />
verdrietig omdat hij voor de derde keer<br />
vroeg of hij van hem hield. Hij zei: “Heer,<br />
u weet alles, u weet toch dat ik van u<br />
houd.’ (Johannes 21: 15-19)<br />
vr 17 Paulus schreef: We worden van alle<br />
kanten belaagd, maar raken niet <strong>in</strong> het<br />
nauw. We worden aan het twijfelen<br />
gebracht, maar raken niet vertwijfeld.<br />
(2 Kor<strong>in</strong>tiërs 4: 5-18)<br />
za 18 Jezus zond zijn leerl<strong>in</strong>gen uit en zei: Als<br />
jullie een stad b<strong>in</strong>nengaan en daar<br />
welkom zijn, eet dan wat je wordt<br />
voorgezet, genees de zieken die er zijn en<br />
zeg tegen hen: ‘Het kon<strong>in</strong>krijk van God<br />
heeft jullie bereikt.’ (Lucas 10: 1-9)<br />
zo 19 Paulus schreef de Tessalonicenzen: Wij<br />
gedenken voor onze God en Vader<br />
hoeveel uw geloof tot stand brengt, hoe<br />
krachtig uw liefde is en hoe standvastig u<br />
blijft hopen op de komst van Jezus<br />
Christus, onze Heer. (1 Tessalonicenzen 1: 1-5)<br />
ma 20 De Heer zegt: De dood van een mens<br />
geeft me geen vreugde. Kom tot <strong>in</strong>keer<br />
en leef! (Ezechiël 18: 21-32)<br />
di 21 Streef ernaar <strong>in</strong> vrede te leven met<br />
allen. Zorg ervoor dat er geen giftige kiem<br />
opschiet. (Hebreeën 12: 12-24)<br />
wo 22 Blijf bidden en blijf daarbij waakzaam<br />
en dankbaar. (Kolossenzen 4: 2-6)<br />
do 23 Spreek elkaar moed <strong>in</strong>, elke dag,<br />
opdat niemand van u halsstarrig wordt.<br />
Want alleen als we tot het e<strong>in</strong>de toe<br />
resoluut vasthouden aan ons aanvankelijk<br />
vertrouwen, blijven we deelgenoten van<br />
Christus. (Hebreeën 3: 7-14)<br />
vr 24 Worden onze zonden mij te zwaar,<br />
God, u neemt weg wat wij misdeden.<br />
(Psalm 65)<br />
za 25 Christus nam de gestalte aan van een<br />
slaaf. En als mens verschenen, heeft hij<br />
zich vernederd en werd gehoorzaam tot<br />
<strong>in</strong> de dood – de dood aan het kruis.<br />
Daarom heeft God hem hoog verheven<br />
en hem de naam geschonken die elke<br />
naam te boven gaat. (Filippenzen 2: 1-11)<br />
zo 26 Jezus zegt: Heb de Heer, uw God, lief<br />
met heel uw hart en met heel uw ziel en<br />
met heel uw verstand. Dat is het grootste<br />
en eerste gebod. Het tweede is daaraan<br />
gelijk: heb uw naaste lief als uzelf. (Matteüs<br />
22: 34-40)<br />
ma 27 Vertrouw op de Heer met heel je hart,<br />
steun niet op eigen <strong>in</strong>zicht. (Spreuken 3: 3-6)<br />
di 28 Jezus zegt: Wanneer je je offergave<br />
naar het altaar brengt en je je daar<br />
her<strong>in</strong>nert dat je broeder of zuster je iets<br />
verwijt, laat je gave dan bij het altaar<br />
achter; ga je eerst met die ander<br />
verzoenen en kom daarna je offer<br />
brengen. (Matteüs 5: 17-37)<br />
wo 29 Jezus zag een grote menigte en<br />
voelde medelijden met hen, omdat ze<br />
leken op schapen zonder herder, en hij<br />
onderwees hen langdurig. (Marcus 6: 30-34)<br />
do 30 God heeft ons krachtig moed <strong>in</strong><br />
willen spreken om ons vast te klampen<br />
aan de hoop op wat voor ons <strong>in</strong> het<br />
verschiet ligt. Die hoop is als een<br />
betrouwbaar en zeker anker voor onze<br />
ziel. (Hebreeën 6: 13-20)<br />
vr 31 De Heer zei tot zijn volk: Van geweld<br />
<strong>in</strong> je land wordt niets meer vernomen.<br />
Overdag is het licht van de zon niet meer<br />
nodig, de glans van de maan hoeft je niet<br />
te verlichten, want de Heer zal je voor<br />
altijd licht geven en je God zal voor je<br />
schitteren. (Jesaja 60: 18-20)<br />
20
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Collecten Oktober <strong>2008</strong><br />
Bijzondere poster zondag Werelddiaconaat<br />
Gemeenten die op 12 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong> meedoen<br />
aan de Zondag voor het Werelddiaconaat<br />
ontvangen van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> een bijzondere<br />
poster met een wereldkaart erop. Bijzonder,<br />
vanwege het grote A-nulformaat (120x84 cm).<br />
Maar vooral bijzonder vanwege de functie:<br />
gemeenteleden kunnen de poster gebruiken<br />
om hun machtig<strong>in</strong>gsformulieren op te plakken<br />
en zo hun steun aan het werelddiaconale werk<br />
van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> heel concreet te maken.<br />
Tijdens de zondag voor het Werelddiaconaat<br />
staan de thema’s uit de 15centcampagne<br />
centraal: voedsel, onderwijs, schoon water.<br />
Nu nog sterven wereldwijd veel k<strong>in</strong>deren aan<br />
ondervoed<strong>in</strong>g en gebrek aan schoon water.<br />
15 cent per dag is al voldoende om één k<strong>in</strong>d te<br />
helpen. De bij de poster horende collectefolder<br />
geeft voorbeelden van projecten waarmee <strong>Kerk</strong><br />
<strong>in</strong> <strong>Actie</strong> k<strong>in</strong>deren helpt. Aan deze folder zit een<br />
<strong>in</strong>vulbon, die gemeenteleden kunnen gebruiken<br />
om hun machtig<strong>in</strong>g te geven.<br />
Het plakken van de <strong>in</strong>vulbonnen op de poster<br />
kan ook als een moment <strong>in</strong> de dienst opgenomen<br />
worden. De collectewebsite biedt hierover<br />
meer <strong>in</strong>formatie en andere liturgiesuggesties:<br />
www.kerk<strong>in</strong>actie.nl/collectes. De posters zijn<br />
gratis te bestellen bij de afdel<strong>in</strong>g<br />
Brochureverkoop van het Protestants Landelijk<br />
Dienstencentrum, tel. (030) 880 13 37, e-mail<br />
brochureverkoop@pkn.nl<br />
Najaarszend<strong>in</strong>gsweek 2 t/m 9 november<br />
Dit jaar schenkt <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> tijdens de najaarszend<strong>in</strong>gsweek<br />
van 2-9 november aandacht aan<br />
het Theologisch Sem<strong>in</strong>arie <strong>in</strong> Mozambique. Het<br />
oecumenisch protestantse sem<strong>in</strong>arie leidt<br />
studenten op tot predikant op Bachelorsniveau.<br />
De studenten zijn ervan overtuigd dat de kerken<br />
een rol van betekenis kunnen spelen <strong>in</strong> Mozambique.<br />
Want hoewel de oorlog voorbij is, wordt<br />
er nog steeds strijd geleverd: tegen armoede,<br />
gebrek aan basisvoorzien<strong>in</strong>gen en aids. Het<br />
lesprogramma van het sem<strong>in</strong>arie besteedt<br />
daarom aandacht aan onderwerpen die de<br />
ontwikkel<strong>in</strong>g van het land raken.<br />
Waar de studenten na hun opleid<strong>in</strong>g aan de<br />
slag gaan weten ze nog niet. Zeker is wel dat ze<br />
welkom zijn om één van de jonge plattelandsgemeentes<br />
te dienen met hun gaven en talenten.<br />
De kerken kijken uit naar de komst van een<br />
predikant voor uitleg en toerust<strong>in</strong>g. Namens<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> werken Petra Doorn en Hette<br />
Domburg aan het sem<strong>in</strong>arie als docent. <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />
<strong>Actie</strong> draagt bovendien bij aan studiebeurzen<br />
en verbeter<strong>in</strong>g van de <strong>in</strong>frastructuur op de<br />
campus.<br />
Collecte diaconale vakantieweken<br />
Niet iedereen kan zomaar op vakantie. Zeker<br />
niet wie chronisch ziek, gehandicapt, oud of<br />
helemaal alleen op de wereld is. Of wie leeft<br />
met een echtgenoot die dementeert. Voor<br />
deze mensen zijn er de zogeheten ‘diaconale<br />
vakantieweken’ <strong>in</strong> De Werelt (Lunteren), het<br />
Materiaal: Bij deze collecte zijn folders en<br />
posters beschikbaar. U kunt deze materialen<br />
bestellen bij de Brochureverkoop van het<br />
F.D. Roosevelthuis (Doorn) en het vakantieschip<br />
Pr<strong>in</strong>s Willem Alexander. Helaas kan<br />
niet iedereen zo’n vakantieweek betalen.<br />
Daarom steunt <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> deze diaconale<br />
vakantieweken s<strong>in</strong>ds jaar en dag. Het diaconaal<br />
karakter van deze vakantieweken uit zich<br />
Landelijk Dienstencentrum,<br />
e-mail: brochureverkoop@pkn.nl, telefoon:<br />
(030) 880 13 37.<br />
door de <strong>in</strong>zet van veel vrijwilligers. Op zondag<br />
16 november <strong>2008</strong> collecteert het<br />
Diaconaat van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> voor dit vakantiewerk<br />
en voor ander diaconaal werk <strong>in</strong><br />
Nederland.<br />
21
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
Predikantswissel<strong>in</strong>gen Oktober <strong>2008</strong><br />
Predikantswissel<strong>in</strong>gen<br />
Beroepen<br />
te Bleskensgraaf (herv.), ds. L. de Wit te Oude<br />
Tonge; te Moerkapelle (herv.), ds. J.C. Kle<strong>in</strong> te<br />
Hei- en Boeicop (herv.); door de Gen. Synode<br />
(GZB, voor Namibië), proponent W.H. den<br />
Hartog te IJsselste<strong>in</strong>; te Randwijk, proponent<br />
E. Kroon te Veenendaal; te Rouveen (herv.),<br />
ds. K.E. Schonewille te ‘s-Gravenmoer;<br />
te Strijen (herv. Wijk 1), ds. C. Doorneweerd<br />
te Den Bommel; te Waarder (herv.), ds. L. de<br />
Wit te Oude Tonge.<br />
Aangenomen<br />
naar E<strong>in</strong>dhoven (Johannesgemeente), proponent<br />
K.M. Wuijster te Utrecht; naar Glanerbrug<br />
(g.v. Bruggerbosch), ds. A. Meurs-de<br />
Vries te Ruurlo-Barchem (herv.); naar Kampen<br />
(wijk 3), ds. F.J.K. van Santen te Noordhorn<br />
en Saaksum; naar Krabbendam (geref.), ds. P.<br />
Monsma te Middenmeer; naar Maas en Waal<br />
(prot. streekgemeente), ds. M.J. Hartman te<br />
Maarland; naar Nijland, ds. J.R.A. Vlasblom te<br />
IJlst (herv.); Als legerpred. door de gen.<br />
synode ds. H.A. Hoorn te Dalfsen; Als legerpred.<br />
door de gen. synode ds. J. van der Goot<br />
te Balk; naar de Gen. Synode (stafmedewerker<br />
Nederlandse Zend<strong>in</strong>gsraad), ds. W.P.J.L.<br />
van Saane te Huizen.<br />
Beroepbaar<br />
Proponent P.G. Oskamp, Vonckstraat 11,<br />
2957 GJ Nieuw Lekkerland, tel. (0184)<br />
686660.<br />
Inzetbaar<br />
Ds. C.J. Kraai, emeritus predikant,<br />
Thorbeckestraat 36, 6702 BR Wagen<strong>in</strong>gen.<br />
Ds. Kraai diende vanaf 1971 verschillende<br />
gemeenten.<br />
Overleden<br />
18 augustus ds. W. Moerman (geb. 3 september<br />
1914); 27 augustus ds. M.C. Baart (geb. 24<br />
september 1923); 28 augustus ds. J.A. van<br />
Mierlo-van Kuipers (geb. 4 <strong>oktober</strong> 1916); 29<br />
augustus ds. G.J. Rebel (geb. 10 februari<br />
1927); 31 augustus dr. R.J. Mooi (geb. 8 juli<br />
1922); 31 augustus ds. C.W. Thijs (9 <strong>oktober</strong><br />
1919); 1 september ds. L. Rome<strong>in</strong> (geb. 8<br />
december 1935); 2 september ds. A. van Heerden<br />
(geb. 20 <strong>oktober</strong> 1914); 2 september ds.<br />
J.P. Hörchner (geb. 13 juli 1917); 3 september<br />
ds. C. van Zuijlen (geb. 3 september 1932).<br />
Wilt u berichten over predikantswissel<strong>in</strong>gen<br />
en beroepbaarstell<strong>in</strong>gen doorgeven aan het<br />
Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht,<br />
e-mail: jaarboek@pkn.nl<br />
Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven<br />
worden aan Persbureau Scheps, Postbus 103,<br />
3770 AC Barneveld, e-mail: scheps@solcon.nl<br />
VRIJWILLIGERS<br />
vertrouwd verzekerdEen vrijwilliger kost niks, maar<br />
is onbetaalbaar.<br />
Donatus begrijpt dat.<br />
aansprakelijkheids- en collectieve ongevallenverzeker<strong>in</strong>g voor kerkelijke vrijwilligers<br />
donatus<br />
Postbus 500 5240 AM Rosmalen www.donatus.nl tel. 073 - 5221700<br />
22
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
advertenties Oktober <strong>2008</strong><br />
Advertenties<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> kent twee soorten advertenties:<br />
vacatureadvertenties van kerkelijke<br />
gemeenten en andere advertenties.<br />
Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen<br />
<strong>in</strong> vier verschillende formaten geplaatst worden:<br />
Kle<strong>in</strong> (tot 65 woorden), Normaal (tot 130<br />
woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer<br />
groot (tot 520 woorden/hele pag<strong>in</strong>a).<br />
Voor deze formaten gelden respectievelijk de<br />
volgende tarieven: € 174, € 348, € 698 en<br />
€ 1.394.<br />
Andere advertenties bestaan <strong>in</strong> de formaten:<br />
1/8, 1/4, 1/2 en 1/1. De prijzen zijn respectievelijk:<br />
€ 348, € 698, € 1.394, € 2.788.<br />
Aanlever<strong>in</strong>g<br />
Per e-mail aan:<br />
kerk<strong>in</strong>formatie.advertenties@pkn.nl (de kale<br />
tekst <strong>in</strong> een Word-bestand en logo’s uitsluitend<br />
apart <strong>in</strong> een jpg-bestand), per fax aan<br />
(030) 880 14 45, of <strong>in</strong> papieren vorm per post<br />
aan: <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Advertenties<br />
(F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM<br />
Utrecht.<br />
Logo’s<br />
Wanneer het logo van de Protestantse <strong>Kerk</strong><br />
wordt gebruikt dient dat volledig (met vaste<br />
tekst) te worden afgedrukt. Dit <strong>in</strong> verband<br />
met de optimale en eenduidige werk<strong>in</strong>g<br />
ervan. Eigen varianten op dit logo kunnen <strong>in</strong><br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> worden geweigerd. Andere<br />
eigen logo’s, beeldmerken, vignetten of<br />
foto’s zijn uiteraard hartelijk welkom.<br />
Uiterste aanleverdata:<br />
Novembernummer: 8 <strong>oktober</strong><br />
Decembernummer: 5 november<br />
Januar<strong>in</strong>ummer 2009: 3 december<br />
De redactie van <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> is niet verantwoordelijk<br />
voor de <strong>in</strong>houd van advertenties.<br />
Bij de opmaak zal zoveel mogelijk reken<strong>in</strong>g<br />
worden gehouden met de wensen van de<br />
adverteerder.<br />
De hervormde wijkgemeente De Brug is onderdeel van de Protestantse<br />
Gemeente Amersfoort i.w. en zoekt voor een volledige betrekk<strong>in</strong>g: een<br />
predikant(e)<br />
met een ruime ervar<strong>in</strong>g, die<br />
• zich verbonden weet met het belijden van de kerk van de drieenige<br />
God en met evangelische bewogenheid de gemeente wil<br />
dienen;<br />
• het evangelie verkondigt vanuit een persoonlijke betrokkenheid bij<br />
mensen van nu;<br />
• pastoraal en diaconaal bewogen is over allen die met de gebrokenheid<br />
van het leven te maken hebben;<br />
• een flexibele <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g en goede communicatieve vaardigheden<br />
heeft en een samenb<strong>in</strong>dende rol kan spelen b<strong>in</strong>nen de gemeente;<br />
• gevoel heeft voor de belev<strong>in</strong>gswereld van jongeren en bijzondere<br />
aandacht voor de leeftijdscategorie van circa 22–35 jaar en<br />
• de missionaire roep<strong>in</strong>g van de gemeente positief ondersteunt.<br />
‘De Brug’ is een open - confessionele gemeente met een evangeli-<br />
sche bewogenheid die o.a. tot uitdrukk<strong>in</strong>g komt <strong>in</strong> bepaalde aspecten<br />
van het gemeentezijn. Er is sprake van een toenemend aantal<br />
gemeenteleden, waaronder een toenemend aantal jonge leden/<br />
jonge gez<strong>in</strong>nen. Op 1 januari <strong>2008</strong> waren er 1196 actieve leden.<br />
54% van hen is belijdend lid. Speciaal voor de groep leden van<br />
75 jaar en ouder is een ouderenpastor/ bijstand <strong>in</strong> het pastoraat<br />
werkzaam voor twee dagen per week.<br />
Via de website van onze wijkgemeente, www.brugkerk.eu, kunt u<br />
meer <strong>in</strong>formatie v<strong>in</strong>den over onze wijkgemeente <strong>in</strong> het algemeen en<br />
over de vacature en de te volgen procedure <strong>in</strong> het bijzonder.<br />
Uw sollicitatie kunt u voor 1 november <strong>2008</strong> zenden aan de secretaris<br />
van de beroep<strong>in</strong>gscommissie, de heer J.V. Ruiter, Elsenburg 33,<br />
3813 RD Amersfoort of via bc@brugkerk.eu.<br />
Wijkgemeente ‘De Hoeksteen’ van de<br />
Gereformeerde <strong>Kerk</strong> te Capelle aan den IJssel<br />
zoekt een<br />
predikant m/v (0,67 fte)<br />
<strong>Kerk</strong>gebouw<br />
De Hoeksteen<br />
Onze gemeente van ongeveer 536 zielen, veelkleurig qua geloofsbelev<strong>in</strong>g<br />
en geloofsopvatt<strong>in</strong>g, zoekt een predikant die haar vanuit Bijbel<br />
en christelijke traditie kan samenb<strong>in</strong>den en helpt Gods kon<strong>in</strong>krijk<br />
zichtbaar te maken.<br />
Wij zoeken een predikant die:<br />
• Op <strong>in</strong>spirerende wijze voorgaat <strong>in</strong> onze kerkdiensten en deze ook<br />
op eigentijdse wijze aantrekkelijk weet te maken voor jongeren;<br />
• Zelf een rol wil spelen <strong>in</strong> de pastorale zorg voor jong en oud;<br />
• Ervar<strong>in</strong>g heeft opgedaan <strong>in</strong> tenm<strong>in</strong>ste één gemeente;<br />
• Van harte wil samenwerken b<strong>in</strong>nen het PKN-proces <strong>in</strong> Capelle aan<br />
den IJssel.<br />
Graag sturen wij U onze profielschets en uitgebreide gegevens over<br />
de kerkelijke en burgerlijke gemeente.<br />
Ook kunt onze website bezoeken: www.pknCapelle.nl/Hoeksteen.<br />
Wij nodigen U uit voor 20 <strong>oktober</strong> a.s. uw schriftelijke reaktie voorzien<br />
van uw C.V. te richten aan:<br />
de secretaris van de beroep<strong>in</strong>gs-commissie ‘Hoeksteen’<br />
p/a de heer H. van Deijk,<br />
Merellaan 345 - 2903 GH Capelle aan den IJssel,<br />
tel: (010) 458 68 91,<br />
e-mail: h.vandeijk@planet.nl.<br />
23
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
advertenties<br />
Rubriek<br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
“Waar iemant duisent vreugden soek,<br />
mijn vreugt is <strong>in</strong> dees’achter-hoek.”<br />
Willem Sluiter (1627 – 1673)<br />
De Protestantse Gemeente Eibergen – Rekken streeft ernaar een<br />
open en dynamische gemeente te zijn, waar<strong>in</strong> gastvrijheid ervaren<br />
wordt <strong>in</strong> geborgenheid en veiligheid én <strong>in</strong> ruimte en respect.<br />
Wij zoeken samen naar nieuwe wegen <strong>in</strong> geloof en kerk zijn.<br />
De Gereformeerde <strong>Kerk</strong> van Zweeloo (PKN) <strong>in</strong> Drenthe<br />
zoekt een<br />
predikant (m/v, 80%)<br />
die kan <strong>in</strong>spireren, b<strong>in</strong>den en toerusten.<br />
Wij zijn een open gemeente met diversiteit <strong>in</strong> geloofsbelev<strong>in</strong>g.<br />
Onze gemeente telt 425 leden.<br />
Wij zoeken een predikant die<br />
• vanuit een overtuigd, persoonlijk geloof Gods’ boodschap helder<br />
en met diepgang kan overbrengen;<br />
• <strong>in</strong> een open gesprek met de gemeente een goede middenweg<br />
weet te v<strong>in</strong>den tussen traditionele en vernieuwende elementen;<br />
• het fijn v<strong>in</strong>dt om samen te werken met mensen van alle leeftijden,<br />
en jong en oud weet te boeien en te bezielen;<br />
• aanstur<strong>in</strong>g kan geven aan het pastoraat en actief betrokken is bij<br />
het jeugd- en jongerenwerk;<br />
• m<strong>in</strong>stens één periode ervar<strong>in</strong>g heeft.<br />
Aalden/ Zweeloo is één van de br<strong>in</strong>kdorpen van de gemeente Coevorden.<br />
De omgev<strong>in</strong>g is natuurrijk: er is veel bos en er zijn wandelen<br />
fietspaden.<br />
Er is een pastorie.<br />
Een <strong>in</strong>formatieset kunt u aanvragen bij mevr. C. van der A,<br />
e-mail: T.vander.A@kpnplanet.nl. Voor vragen kunt u contact<br />
opnemen met de heer W. Paas, tel. (0591) 37 18 19.<br />
Uw schriftelijke reactie ontvangen wij graag b<strong>in</strong>nen drie weken na<br />
verschijn<strong>in</strong>gsdatum bij de secretaris van de beroep<strong>in</strong>gscommissie:<br />
Mevrouw C. van der A, Hoofdstraat 26b, 7851AA Zweeloo.<br />
Wij zijn op zoek naar een<br />
predikant (m/v)<br />
die:<br />
• open en respectvol omgaat met verschillende vormen van<br />
geloofsbelev<strong>in</strong>g en daar<strong>in</strong> verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen wil zoeken met de traditie<br />
van kerk en geloof.<br />
• van harte meedenkt en meedoet <strong>in</strong> de taakgroep <strong>Kerk</strong> en Samenlev<strong>in</strong>g<br />
en helpt die onderl<strong>in</strong>ge betrokkenheid te bevorderen.<br />
• het karakter van deze tijd verstaat en als gegeven aanvaardt.<br />
• pastoraat en erediensten als belangrijke en wezenlijke onderdelen<br />
van zijn/haar taak beschouwt.<br />
• van harte bereid is samen te werken <strong>in</strong> het pastoraal team van<br />
drie predikanten en één kerkelijk werker, waarbij elk een eigen<br />
hoofdverantwoordelijkheid heeft voor een deel van het plaatselijk<br />
werk.<br />
Het dorp Eibergen en het kerkdorp Rekken behoren tot de burgerlijke<br />
gemeente Berkelland <strong>in</strong> de Achterhoek. Samen hebben zij<br />
10.800 <strong>in</strong>woners, waarvan 2.948 lid van onze Protestantse<br />
Gemeente zijn.<br />
Een pastorie staat ter beschikk<strong>in</strong>g.<br />
Uw reacties kunt u tot 20 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong> richten aan Iet Hensbroek-<br />
Harkema, Leliestraat 54, 7151 GK Eibergen, e-mail: beroep<strong>in</strong>gscommissie@pkneibergen-rekken.nl,<br />
tel. (0545) 47 33 64. Bij haar<br />
kunt u ook een <strong>in</strong>formatiepakket opvragen.<br />
Meer algemene <strong>in</strong>formatie v<strong>in</strong>dt u op onze website:<br />
www.pkneibergen-rekken.nl<br />
Gelezen <strong>in</strong> Visie...<br />
‘In Knevel & van den Br<strong>in</strong>k moet ik<br />
m<strong>in</strong>utenlang mijn mond houden’<br />
Andries Knevel<br />
Visie. De christelijke mediagids voor het hele gez<strong>in</strong><br />
Proefabonnement: 12 nummers voor € 6,- • Ga naar www.eo-acties.nl/visie of bel 035-6474645<br />
24
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
advertenties<br />
Rubriek<br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
PROTESTANTSE GEMEENTE HEUMEN<br />
<strong>Kerk</strong>ple<strong>in</strong> 8<br />
6581 AC Malden<br />
zoekt<br />
predikant (m/v)<br />
voor 50% met b<strong>in</strong>nen een jaar een te verwachten<br />
doorgroei naar 80%.<br />
Wij zoeken: een theoloog die geloofstoerust<strong>in</strong>g voor oud en jong ter<br />
harte gaat<br />
Wie zijn wij?<br />
• een gemeente ten zuiden van de stad Nijmegen<br />
• actief, pluriform, oecumenisch<br />
• brede belangstell<strong>in</strong>g voor maatschappij en kerk<br />
Wie ben jij/u?<br />
• een persoon die ons als “opbouwwerker” nieuwe impulsen geeft<br />
• een persoon die ons weet te boeien en te b<strong>in</strong>den.<br />
De Protestantse gemeente Heumen bestaat uit 560 leden die verspreid<br />
wonen over verschillende dorpen, en beschikt over een historisch<br />
kerkgebouw <strong>in</strong> Heumen.<br />
Voor reacties en het opvragen van een <strong>in</strong>formatiepakket kunt u contact<br />
opnemen met de voorzitter van de beroep<strong>in</strong>gscommissie prof.<br />
dr. E. de Jong, de Bats 6, 6581 VE Malden, tel. (024) 358 64 56 (na<br />
18.00 uur), e-mail: e.dejong@fm.ru.nl<br />
Reacties voor 20 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong>.<br />
Meer <strong>in</strong>formatie v<strong>in</strong>dt u op de website www.pknheumen.nl<br />
De Protestantse gemeente Wijchen/Leur/Batenburg maakt<br />
deel uit van de Streekgemeente Maas en Waal.<br />
Wij zijn een open en gastvrije geloofsgemeenschap<br />
en zoeken een enthousiaste en <strong>in</strong>spirerende<br />
predikant (m/v) 75%<br />
die na een langdurige periode van ziekte en vervang<strong>in</strong>g onze<br />
gemeente weer weet samen te b<strong>in</strong>den en laat opbloeien.<br />
Wij zoeken een predikant, die:<br />
• de Bijbel eigentijds kan uitleggen en er met passie over kan<br />
(s)preken<br />
• de gemeente een leerhuis laat zijn<br />
• een actieve rol heeft <strong>in</strong> het pastorale werk, aansturend en uitvoerend<br />
• ook k<strong>in</strong>deren en jonge gemeenteleden uitdaagt tot actieve deelnem<strong>in</strong>g<br />
bij de zondagse vier<strong>in</strong>gen en bij andere activiteiten<br />
• een warme belangstell<strong>in</strong>g heeft voor liturgie<br />
• flexibel is en leid<strong>in</strong>g kan geven aan verander<strong>in</strong>gsprocessen<br />
• een klankbord kan zijn voor de vele vrijwilligers<br />
Wij zijn een levendige geloofsgemeenschap <strong>in</strong> een overwegend<br />
Rooms Katholieke omgev<strong>in</strong>g, die:<br />
• diaconaal actief is op vele gebieden<br />
• op verschillende manieren, geloof en verbondenheid handen en<br />
voeten geeft<br />
Wijchen is een mooie woon- en werkomgev<strong>in</strong>g tussen de grote<br />
rivieren <strong>in</strong> de buurt van Nijmegen.<br />
Naast vier<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> ons eigen kerkgebouw zijn er ook periodiek diensten<br />
<strong>in</strong> een 2 tal monumentale kerkgebouwen te Leur en Batenburg.<br />
Onze gemeente maakt al ruim 30 jaar deel uit van de Streekgemeente<br />
Maas en Waal, waar 4 predikanten werkzaam zijn.<br />
Predikant(e)<br />
De Nederlandse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Londen is op zoek naar een fulltime<br />
predikant(e) die per 1 september 2009 bij ons <strong>in</strong> dienst wil treden<br />
voor een periode van vijf jaar.<br />
S<strong>in</strong>ds 1550 is de Nederlandse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Aust<strong>in</strong> Friars London een plek<br />
waar Nederlanders samenkomen om elkaar te ontmoeten en geloof<br />
te beleven.Vandaag de dag bestaat de gemeente uit een wijdverspreide<br />
en gevarieerde groep van mensen die om vele verschillende<br />
redenen <strong>in</strong> Engeland wonen. Zij komen bijeen op zondagen, maar<br />
ook door de week <strong>in</strong> verschillende kr<strong>in</strong>gen en activiteiten. Wij proberen<br />
een gemeente te zijn waar allen elkaar kunnen treffen en <strong>in</strong><br />
hun leven en persoonlijke geloofsreis sterkte, uitdag<strong>in</strong>g, motivatie<br />
en <strong>in</strong>spiratie v<strong>in</strong>den.<br />
Voor meer <strong>in</strong>formatie en/of het opvragen van een <strong>in</strong>formatiepakket<br />
kunt u contact opnemen met de secretaris van de beroep<strong>in</strong>gscommissie:<br />
de heer Joop van der Doe,<br />
Aalsburg 1524,<br />
6602 TS Wijchen,<br />
tel. (024) 645 48 60<br />
en/of e-mail: joop.van.der.doe@onl<strong>in</strong>e.nl<br />
Informatie over onze gemeente v<strong>in</strong>dt u ook op onze website<br />
www.kerkenmaasenwaal.nl (doorklikken naar regio Zuid-Oost)<br />
Sollicitatie, voorzien van cv, per brief of e-mail, kunt u vóór<br />
11 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong> sturen naar de secretaris van de beroep<strong>in</strong>gscommissie.<br />
De beroep<strong>in</strong>gscommissie nodigt u uit de website van onze kerk te<br />
bezoeken en vraagt geïnteresseerden zich via het daar aanwezige<br />
webformulier nader aan ons voor te stellen.<br />
www.dutchchurch.org.uk<br />
25
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
advertenties<br />
Rubriek<br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
De Protestantse Gemeente Scharendijke<br />
zoekt een<br />
predikant (m/v) 0,7 fte<br />
Wij zoeken iemand die:<br />
• samen met de kerke<strong>nr</strong>aad wil werken aan de opbouw van de<br />
gemeente;<br />
• een goede tekstuitleg wil geven met een vertal<strong>in</strong>g naar het dagelijks<br />
leven;<br />
• pastoraal betrokken wil zijn bij jong en oud;<br />
• de jeugd wil laten zien dat geloven een uitdag<strong>in</strong>g is;<br />
• wil meedenken over activiteiten voor toeristen <strong>in</strong> de Westhoek<br />
van Schouwen-Duiveland.<br />
De gemeente is al s<strong>in</strong>ds januari 1994een SoW-gemeente. De Protestantse<br />
Gemeente Scharendijke is 1 januari 2007 tot stand gekomen.<br />
Scharendijke ligt <strong>in</strong> een toeristisch gebied met strand en zee.<br />
Er is een pastorie beschikbaar.<br />
Nadere <strong>in</strong>formatie bij de voorzitter van de beroep<strong>in</strong>gscommissie, de<br />
heer W. den Boer, (0111) 42 26 05. Bij hem is ook een profielschets<br />
van de te beroepen predikant en de gemeente te verkrijgen. De<br />
website www.scharendijke-pkn.nl is eveneens <strong>in</strong>formatief.<br />
Sollicitaties met CV ontvangen wij graag voor 17 <strong>oktober</strong>, p/a de<br />
secretaris van de beroep<strong>in</strong>gscommissie, mevrouw W. Lemkes,<br />
Kuijerdamseweg 33, 4323 LB Ellemeet.<br />
De wijkgemeente De Maten van de Protestantse Gemeente<br />
(i.w.) te Apeldoorn<br />
heeft een vacature voor een enthousiaste<br />
predikant(e) 0,5 fte<br />
die zich aangesproken voelt door de geloofstekst van de<br />
oecumenische geloofsgemeenschap De Drie Ranken,<br />
bestaande uit de protestantse wijkgemeente en de roomskatholieke<br />
deelparochie:<br />
Wij weten ons ten diepste geïnspireerd door Jezus, de Levende. In<br />
Hem zoeken en v<strong>in</strong>den wij – steeds opnieuw – fundament en perspectief<br />
voor ons en de wereld waar<strong>in</strong> wij leven. Wij willen antwoord<br />
geven op zijn roep om met elkaar als geloofsgemeenschap onderweg<br />
te zijn.<br />
Tot het takenpakket behoort specifiek, naast pastoraat <strong>in</strong> een wijkdeel<br />
en voorgaan <strong>in</strong> vier<strong>in</strong>gen, de begeleid<strong>in</strong>g van de taakgroepen<br />
pastoraat en vorm<strong>in</strong>g & toerust<strong>in</strong>g.<br />
Wij zoeken een pastor die aantoonbaar ervar<strong>in</strong>g en aff<strong>in</strong>iteit heeft<br />
met deze werkvelden en die <strong>in</strong> staat is om:<br />
• de onderl<strong>in</strong>ge ontmoet<strong>in</strong>g tussen de verschillende geloofsbelev<strong>in</strong>gen<br />
en geloofsopvatt<strong>in</strong>gen b<strong>in</strong>nen de gemeenschap te bevorderen<br />
• een brug te slaan tussen de eeuwenoude verhalen van God en<br />
mensen en de leefwereld van nu<br />
• van harte mee te werken aan de oecumene<br />
• prioriteiten te stellen b<strong>in</strong>nen de totaliteit van het parttime dienstverband<br />
• <strong>in</strong> een team van pastores te werken<br />
Voor belangstellenden is een uitgebreid <strong>in</strong>formatiepakket beschikbaar.<br />
Telefonische <strong>in</strong>licht<strong>in</strong>gen kunt u <strong>in</strong>w<strong>in</strong>nen bij:<br />
- mevr. A.S. van Diffelen, voorzitter beroep<strong>in</strong>gscommissie<br />
(055) 533 72 08.<br />
- mevr. ds. G.A.J. van der Maas, één van onze wijkpredikanten<br />
(055) 844 49 05.<br />
Uw schriftelijke reactie kunt u tot 24 <strong>oktober</strong> sturen aan de secretaris<br />
van de beroep<strong>in</strong>gscommissie, dhr. W.R. Meurs, Krijgsmansveld<br />
120, 7327 HH Apeldoorn. (wrmeurs@xs4all.nl)<br />
Zie ook: www.3ranken.nl.<br />
26
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
advertenties<br />
Oktober <strong>2008</strong><br />
Midden <strong>in</strong> de samenlev<strong>in</strong>g.<br />
De Protestantse Gemeente<br />
Wijk bij Duurstede<br />
met + 1200 leden, wil geworteld <strong>in</strong> het Evangelie een<br />
open, toegankelijke en zichtbare geloofsgemeenschap<br />
van deze tijd zijn. We willen elkaar b<strong>in</strong>nen en<br />
buiten de geloofsgemeenschap <strong>in</strong> hedendaagse taal<br />
aanspreken op de vertal<strong>in</strong>g van het Evangelie en de<br />
omgang met God naar het hier en nu.<br />
Bouwen aan een open<br />
geloofsgemeenschap.<br />
Bent u een ervaren predikant(e) die:<br />
- een <strong>in</strong>spirerende pastor wil zijn die stimulerend en uitnodigend richt<strong>in</strong>g geeft aan het Christen-zijn;<br />
- enthousiasme teweegbrengt waarbij passie mensen samenbrengt;<br />
- <strong>in</strong> de wekelijkse eredienst een herkenbare en aansprekende stijl creëert;<br />
- zich thuis voelt <strong>in</strong> een niet al te grote gemeente;<br />
dan zijn wij op zoek naar u (1.0 fte).<br />
Nieuwsgierig ? Een <strong>in</strong>formatiepakket ligt voor u klaar en is op te vragen bij:<br />
Herman van Sprakelaar (voorzitter beroep<strong>in</strong>gcommissie) ; Tel: 0343571901 ; hvansprakelaar@planet.nl<br />
Uw schriftelijke reactie met CV CV zien wij wij graag voor 2018 september <strong>oktober</strong> tegemoet op bovenstaand emailadres.<br />
De gereformeerde Plantagewijk <strong>in</strong> Harderwijk<br />
(met ruim 1250 leden) zoekt <strong>in</strong> verband met<br />
emeritaat van de huidige predikant een<br />
predikant (m/v) 0,7 fte<br />
De wijkgemeente Plantagekerk maakt deel uit van de gereformeerde<br />
kerk van Harderwijk, met drie predikantsplaatsen en drie kerkgebouwen.<br />
Het fusieproces met de hervormde wijkgemeente Nieuwe <strong>Kerk</strong><br />
en de SoW-gemeente Drielanden is <strong>in</strong> een vergevorderd stadium.<br />
De afgelopen twee jaar hebben de gereformeerde wijkgemeenten<br />
hard gewerkt aan vitaliser<strong>in</strong>g van het gemeenteleven. Voor het<br />
komende seizoen zijn speerpunten geformuleerd onder de titel<br />
‘Op weg naar de toekomst’.<br />
Seniorenpastoraat en jongerenwerk worden b<strong>in</strong>nenkort bovenwijks<br />
aangepakt. In de Plantagewijk is ook een pastoraal assistente werkzaam.<br />
In overleg met onze nieuwe predikant wordt een beperkt, duidelijk<br />
beschreven takenpakket samengesteld. Er kan passende<br />
woo<strong>nr</strong>uimte worden aangeboden.<br />
Wij zoeken een predikant, die<br />
• <strong>in</strong> haar/zijn werk Jezus Christus centraal stelt en zich laat<br />
leiden door de Heilige Geest;<br />
• extra aandacht besteedt aan de eredienst, en de kwaliteit van<br />
erediensten zowel <strong>in</strong> nieuwe als <strong>in</strong> meer traditionele vormen<br />
weet te versterken;<br />
• oog heeft voor de breedte van de gemeente;<br />
• <strong>in</strong> staat is pastoraat op kruispunten van het leven <strong>in</strong>houd te geven;<br />
• (mede) leid<strong>in</strong>g kan geven aan de taakgroep pastoraat;<br />
• <strong>in</strong> een team kan en wil werken;<br />
• <strong>in</strong> m<strong>in</strong>imaal één gemeente heeft gestaan.<br />
Nadere <strong>in</strong>formatie, <strong>in</strong>clusief een <strong>in</strong>formatiepakket, verkrijgbaar bij de<br />
voorzitter van de beroep<strong>in</strong>gscommissie, tel. (0341) 42 45 91, e-mail<br />
kabos@kabelfoon.nl. Algemene <strong>in</strong>formatie op www.pgharderwijk.nl.<br />
Uw reactie, <strong>in</strong>clusief CV, graag b<strong>in</strong>nen vier weken na verschijnen<br />
van dit blad, naar:<br />
K.A. Bosselaar, Makkumpad 1, 3844 JK Harderwijk, of e-mail<br />
kabos@kabelfoon.nl.<br />
27