20.03.2014 Views

Kerkinformatie nr. 163, oktober 2008 - Kerk in Actie

Kerkinformatie nr. 163, oktober 2008 - Kerk in Actie

Kerkinformatie nr. 163, oktober 2008 - Kerk in Actie

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />

Nummer <strong>163</strong> 132 December Oktober <strong>2008</strong> 2005<br />

Israëlzondag<br />

Katern over Advent en Kerst<br />

Ontmoet<strong>in</strong>g <strong>in</strong> muziek


Inhoud<br />

Colofon<br />

<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> berichten December 2005<br />

Vooraanstaand bericht met goedgevulde kop<br />

Intro<br />

Eerste tekstregel<br />

3 Eredienst Wat is uw favoriete kerklied?<br />

4 Israëlzondag De uitverkoren zoon - Investeren <strong>in</strong> de vrede<br />

6 Kroniek Communicatie<br />

7 Berichten<br />

8 Gemeenteberaad Handreik<strong>in</strong>g Hebben zij uw zegen?<br />

9 <strong>Kerk</strong> en Kunst Kunst <strong>in</strong> het licht: Kaïn en Abel<br />

10 <strong>Kerk</strong> en geld <strong>Kerk</strong>balans 2009 <strong>in</strong> de steigers<br />

11 Ledenadm<strong>in</strong>istratie Informatiebijeenkomsten <strong>in</strong> het land<br />

12 JOP K<strong>in</strong>deren en geloven: samen op verhaal komen<br />

14 Berichten<br />

Artikel van m<strong>in</strong>der belang;<br />

kop over een kolom<br />

15 Dankdag voor gewas en arbeid Dankdag – zorg én arbeid<br />

16 Culturele uitwissel<strong>in</strong>g Ontmoet<strong>in</strong>g <strong>in</strong> muziek met zanger-dichter Emha A<strong>in</strong>un Nadjib<br />

18 Berichten<br />

Eerste tekstregel<br />

20 Bijbelteksten<br />

21 Collecten<br />

22 Predikantswissel<strong>in</strong>gen<br />

23 Advertenties<br />

Dit nummer bevat tussen pag<strong>in</strong>a 14 en 15 een uitneembaar katern<br />

over Advent en Kerst <strong>2008</strong>, samengesteld door Missionair werk van<br />

de Protestantse <strong>Kerk</strong>.<br />

Artikel van m<strong>in</strong>der belang;<br />

kop over een kolom<br />

Eerste tekstregel<br />

Bij de voorplaat:<br />

Israëlzondag (5 <strong>oktober</strong>) valt dit jaar enkele dagen voor de Grote Verzoendag (Jom Kipoer). Na het<br />

kl<strong>in</strong>ken van de Shofar (ramshoorn) gaat iedereen blij naar huis. (zie verder p. 4)<br />

Foto: iStockphoto.<br />

De foto op de omslag van het septembernummer van <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> was gemaakt door<br />

ds. W. Oosterhof te Wierden.<br />

Nummer <strong>163</strong> <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />

<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> verschijnt elf keer per jaar als<br />

officieel orgaan van de Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />

Nederland.<br />

Algemeen adres<br />

Dienstenorganisatie Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />

Nederland, Joseph Haydnlaan 2a,<br />

3533 AE Utrecht,<br />

Postbus 8504, 3503 RM Utrecht,<br />

telefoon (030) 880 18 80,<br />

fax (030) 880 13 00.<br />

Abonnementenadm<strong>in</strong>istratie<br />

Abonnementsprijs € 17,50 per jaar; buitenland<br />

€ 24,–. Vanaf 35 ex.: € 15,– per jaar.<br />

U kunt zich als abonnee opgeven en afmelden<br />

bij de Abonnementen-adm<strong>in</strong>istratie<br />

<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong>, Postbus 8504,<br />

3503 RM Utrecht, telefoon (030) 880 17 25,<br />

abonnementen@pkn.nl.<br />

Dit blad is voor visueel gehandicapten <strong>in</strong> aangepaste<br />

leesvorm verkrijgbaar. Voor<br />

nadere <strong>in</strong>formatie CBB, Postbus 131,<br />

3850 AC Ermelo, telefoon (0341) 56 54 99.<br />

Redactie-adres<br />

<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong>, Postbus 8504, 3503 RM<br />

Utrecht, telefoon (030) 880 14 17.<br />

Fax (030) 880 14 45.<br />

E-mail: f.rozemond@pkn.nl<br />

Advertenties:<br />

kerk<strong>in</strong>formatie.advertenties@pkn.nl<br />

tel. (030) 880 14 17.<br />

Redactie<br />

Ronald Bolwijn, Janet van Dijk, Evert-Jan<br />

Hazeleger, Jan-Gerd Heetderks (hoofdredacteur),<br />

Henk Jan Ooster<strong>in</strong>k en Frans Rozemond<br />

(e<strong>in</strong>dredactie).<br />

Basisvormgev<strong>in</strong>g<br />

Total Identity, Amsterdam<br />

Opmaak<br />

Interface Communicatie, Ede<br />

Druk<br />

Kon<strong>in</strong>klijke BDU, Barneveld<br />

<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> op <strong>in</strong>ternet<br />

www.pkn.nl<br />

Overname van artikelen wordt op prijs<br />

gesteld, mits met bronvermeld<strong>in</strong>g.<br />

Overname van foto’s <strong>in</strong> overleg.<br />

ISSN 1380-460X<br />

2


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />

Eredienst<br />

Freek van der Veen<br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

Wat is uw favoriete kerklied?<br />

Vorig jaar kwam de Protestantse <strong>Kerk</strong> met een canon van het protestantse kerklied. Uit de liederenschat van<br />

de kerk werden twaalf liederen aangemerkt als ‘de canon’. Daarbij werd aangegeven dat deze canon als<br />

een ‘vertrekpunt’ moest worden gezien. Tegelijkertijd werd de oproep gedaan favoriete kerkliederen door te<br />

geven. Daar is massaal gehoor aan gegeven.<br />

Om <strong>in</strong> de kerkliedcanon terecht te komen<br />

moest een lied aan een aantal criteria voldoen.<br />

Zo moest het lied een tijdsbeeld geven uit de<br />

lange geschiedenis van de protestantse kerken.<br />

Ook moest er de protestantse<br />

geloofstraditie <strong>in</strong> doorkl<strong>in</strong>ken. Uit de <strong>in</strong>zend<strong>in</strong>gen<br />

blijkt dat velen bepaalde liederen hebben<br />

gemist. Als je, zoals de samenstellers<br />

van de kerkliedcanon aangaven, liederen<br />

kiest die je mee kunt nemen op je levensweg<br />

omdat ze horen bij hoogte- en dieptepunten,<br />

dan kun je ook andere liederen noemen.<br />

550 mensen zonden <strong>in</strong> totaal 470 verschillende<br />

liederen <strong>in</strong> als hun favoriete kerklied.<br />

Daarbij gaven ze aan waarom dat specifieke<br />

lied voor hen zo belangrijk is. Van het lied U<br />

zij de glorie, opgestane Heer bijvoorbeeld (dat<br />

overigens vaker werd genoemd) werd<br />

gezegd: ‘Dat is toch de kern van ons geloof<br />

en de boodschap voor de wereld. En wat een<br />

prachtige melodie!’ Of deze: ‘Wat z<strong>in</strong>gen<br />

voor een gelovig mens <strong>in</strong> allerlei situaties kan<br />

betekenen is mooi verwoord <strong>in</strong> het lied<br />

Zolang wij ademhalen’. Veel <strong>in</strong>zenders noemen<br />

Licht dat ons aanstoot <strong>in</strong> de morgen een<br />

mooi paaslied dat heel veel mensen graag<br />

z<strong>in</strong>gen, en dat graag wordt uitgekozen bij uitvaarten.<br />

De kerkliedcanon zou er voor de<br />

meeste <strong>in</strong>zenders dus anders uit hebben<br />

gezien dan de gepresenteerde canon.<br />

Stemmen<br />

Er kwamen een paar reacties uit gemeenten<br />

die met alle gemeenteleden zijn gaan stemmen<br />

voor hun toptitels. De protestantse<br />

gemeente Geldrop-Mierlo begon vorig jaar<br />

het nieuwe seizoen met een feestelijke startzondagdienst<br />

die <strong>in</strong> het teken stond van<br />

muziek en z<strong>in</strong>gen. Gemeenteleden konden<br />

de maanden ervoor hun favoriete kerklied<br />

opgeven. Van de vijftig genoemde titels kon<br />

men via een stembiljet drie liederen aankruisen.<br />

De top10 die dat opleverde werd op de<br />

startzondag gezongen, met de cantorij en<br />

een toelicht<strong>in</strong>g op melodie en tekst door de<br />

predikant.<br />

In de Cathar<strong>in</strong>akerk te Doet<strong>in</strong>chem deed ook<br />

de hele gemeente mee. Op 11 november<br />

(Doet<strong>in</strong>chems eigen Cathar<strong>in</strong>azondag) werd<br />

een top13 bekendgemaakt. De stemm<strong>in</strong>g<br />

over deze liederen leverde veel openhartige<br />

gesprekken op.<br />

Uit diverse bundels<br />

De liederen van de officiële canon zijn op één na<br />

afkomstig uit het Liedboek voor de kerken. De liederen<br />

die door de <strong>in</strong>zenders zijn genoemd komen ook uit<br />

andere liedbundels, zoals Tussentijds, Gezangen voor<br />

liturgie, Opwekk<strong>in</strong>gsbundel, Evangelische liedbundel,<br />

Bundel van Johannes de Heer, Randstadbundel,<br />

Z<strong>in</strong>gend Geloven en Alles wordt nieuw.<br />

Opnieuw twaalf liederen<br />

Welke liederen vormen nu een alternatief<br />

voor en een goede aanvull<strong>in</strong>g op de officiële<br />

canon? De volgende titels (tussen haakjes de<br />

bundel waar ze <strong>in</strong> staan) werden het meest<br />

genoemd:<br />

1. Licht dat ons aanstoot <strong>in</strong> de morgen<br />

(Tussentijds 118)<br />

2. De Heer heeft mij gezien en onverwacht<br />

(Liedboek gezang 487)<br />

3. De steppe zal bloeien (Tussentijds 49)<br />

4. Eens als de bazu<strong>in</strong>en kl<strong>in</strong>ken (Liedboek<br />

gezang 300)<br />

5. Looft God, looft Hem overal (Liedboek<br />

psalm 150)<br />

6. Zolang wij ademhalen (Tussentijds 175)<br />

7. Aan U behoort, o Heer der Heren (Liedboek<br />

gezang 479)<br />

8. Wat de toekomst brengen moge (Liedboek<br />

gezang 293)<br />

9. Soms groet een licht van vreugde<br />

(Liedboek gezang 448)<br />

10. Dankt, dankt nu allen God (Liedboek<br />

gezang 44)<br />

11. God, schenk ons de kracht,<br />

(Tussentijds 211)<br />

12. U zij de glorie (Tussentijds 172)<br />

Freek van der Veen projectmedewerker bij de<br />

dienstenorganisatie van de Protestantse <strong>Kerk</strong>.<br />

Z<strong>in</strong>gende gemeente <strong>in</strong> het <strong>Kerk</strong>elijk Centrum Zeist-West (foto: Freek van der Veen)<br />

Meer weten?<br />

De top 12 en de achtergronden die hebben geleid tot<br />

de keuze van de liederen voor de canon kunt u v<strong>in</strong>den<br />

<strong>in</strong> ‘Top 12. Canon van het protestantse kerklied’, te<br />

bestellen op tel. (030) 880 13 37, via brochureverkoop@pkn.nl<br />

of via de webw<strong>in</strong>kel op www.pkn.nl<br />

3


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />

Israëlzondag<br />

Max Mesman<br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

Israëlzondag 5 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />

De uitverkoren zoon - Investeren <strong>in</strong> de vrede<br />

De eerste zondag van de maand <strong>oktober</strong> is voor de Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland Israëlzondag. Op deze<br />

zondag geven we, meer dan anders, uit<strong>in</strong>g aan onze onopgeefbare verbondenheid met het volk Israël.<br />

De Israëlzondag valt dit jaar enkele dagen<br />

voor de Grote Verzoendag (Jom Kipoer), <strong>in</strong><br />

het Jodendom beschouwd als de grootste<br />

feestdag. De enige dag <strong>in</strong> het jaar waarop de<br />

Hogepriester het Heilige der Heiligen b<strong>in</strong>neng<strong>in</strong>g.<br />

Op deze dag wordt verzoen<strong>in</strong>g gedaan<br />

voor de zonden van het hele volk. De vier<strong>in</strong>g<br />

van Jom Kipoer biedt uitzicht: het nieuwe<br />

jaar biedt kansen om alles beter te doen.<br />

Jacob Nathan de Leeuwe schrijft <strong>in</strong> de Handreik<strong>in</strong>g<br />

bij de Israëlzondag: ‘Voor mij persoonlijk<br />

is Israël mijn leven. Op Grote Verzoendag<br />

verzoent het Joodse Volk zich met<br />

God en met de medemens. Op die dag eet of<br />

dr<strong>in</strong>kt niemand en alle mannen doen <strong>in</strong> witte<br />

kled<strong>in</strong>g – hun doodskled<strong>in</strong>g - boete en vragen<br />

elkaar en God vergiffenis.<br />

Nog eenmaal kl<strong>in</strong>kt na een etmaal vasten en<br />

bidden het plechtige gebed - wanneer de zon<br />

al onder is gegaan – en de laatste woorden,<br />

waar<strong>in</strong> de Joodse mens <strong>in</strong> de synagoge luid<br />

laat horen wat hij ook zegt aan het e<strong>in</strong>d van<br />

zijn leven: ‘Hoor Israël, de Eeuwige onze<br />

God, de Eeuwige is Een’. En dan kl<strong>in</strong>kt luidt<br />

de plechtige klank van de shofar, de ramshoorn<br />

die ons doet her<strong>in</strong>neren aan het offer<br />

van Abraham <strong>in</strong> het grijze verleden. Daarna<br />

gaat iedereen naar huis, blij en welgemoed.’<br />

Bijbelleesrooster<br />

De teksten die voor deze zondag op het rooster<br />

staan, zijn Jesaja 5:1-7, Psalm 80:9-20 en<br />

Matteüs 21:33-43. De alternatieve lez<strong>in</strong>g is<br />

Genesis 37.<br />

In de preekschets <strong>in</strong> de Handreik<strong>in</strong>g is gekozen<br />

voor de lez<strong>in</strong>g uit Genesis <strong>in</strong> comb<strong>in</strong>atie<br />

met die uit Matteüs. In beide verhalen is er<br />

sprake van een ‘uitverkoren’ zoon: <strong>in</strong> Genesis<br />

is Jozef de meest geliefde tussen andere<br />

zonen. In Matteüs is de zoon de aangewezene<br />

te midden van knechten en werknemers.<br />

Een belangrijk verschil tussen beide verhalen<br />

is de afloop. Hoe wordt er gehandeld met de<br />

‘uitverkorene’? In het eerste verhaal blijft hij<br />

<strong>in</strong> leven en kan worden tot een bron van<br />

zegen. In het tweede verhaal wordt de zoon<br />

gedood en ontbreekt die laatste mogelijkheid.<br />

Nederland. De Protestantse <strong>Kerk</strong> biedt materialen<br />

aan voor plaatselijk gebruik en geeft<br />

het kwartaalblad <strong>Kerk</strong> & Israël Onderweg uit.<br />

Daarnaast zet ze zich <strong>in</strong> voor toerust<strong>in</strong>g van<br />

predikanten en theologiestudenten op het<br />

gebied van de relatie met het volk Israël. Verder<br />

onderhoudt zij contacten met Joodse<br />

gemeenschappen <strong>in</strong> Nederland en Israël.<br />

F<strong>in</strong>anciële steun wordt gegeven voor de<br />

geestelijke verzorg<strong>in</strong>g en coörd<strong>in</strong>atie van verzoen<strong>in</strong>gsprojecten<br />

<strong>in</strong> Nes Ammim, een <strong>in</strong>ternationale<br />

christelijke nederzett<strong>in</strong>g <strong>in</strong> Galilea.<br />

Investeren <strong>in</strong> de vrede<br />

Ook dit jaar is een deel van de collecte<br />

bestemd voor Net@, een educatief project <strong>in</strong><br />

Israël. Door te <strong>in</strong>vesteren <strong>in</strong> jonge mensen<br />

daar, <strong>in</strong>vesteert u ook <strong>in</strong> de vrede daar. Net@<br />

helpt Joodse en Arabische jongeren om hightechkennis<br />

op te doen. Net@ is een project<br />

van Keren Hayesod/Collectieve Israëlactie.<br />

Er doen al meer dan 1400 jongeren <strong>in</strong> 20<br />

plaatsen aan mee.<br />

Door samen te leren, leren ze samenwerken<br />

en met elkaar iets te bereiken. Zo draagt dit<br />

project bij aan de toekomst van Israël. Vandaar<br />

het thema: Investeren <strong>in</strong> de vrede.<br />

De collectematerialen zijn te downloaden<br />

van de website www.pkn.nl/kerk&israel. Op<br />

deze site is ook een fotoalbum van de jongeren<br />

van Net@ te zien.<br />

Max Mesman is communicatiemedewerker van de<br />

Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland en e<strong>in</strong>dredacteur<br />

van <strong>Kerk</strong> & Israël Onderweg.<br />

Collectedoelen<br />

Het geld dat wordt <strong>in</strong>gezameld met de collecte<br />

op Israëlzondag wordt allereerst aangewend<br />

voor het werk van <strong>Kerk</strong> & Israël <strong>in</strong><br />

Van 13-20 <strong>oktober</strong> wordt het Loofhuttenfeest (Soekot) gevierd. (foto: iStockphoto)<br />

4


✁<br />

<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

Abonnement/Proefnummer<br />

Geef u op voor een abonnement of proef nummer<br />

met behulp van deze bon. Een particulier abonnement<br />

kost € 8 per jaar; u ontvangt voor de betal<strong>in</strong>g<br />

een accept girokaart. Pakketabonnementen zijn<br />

mogelijk. Nadere <strong>in</strong>formatie kunt u krijgen bij de<br />

abonne menten adm<strong>in</strong>istratie van <strong>Kerk</strong> & Israël<br />

Onderweg, tel. (030) 880 17 25,<br />

e-mail abonnementen@pkn.nl.<br />

(Kruis aan wat van toepass<strong>in</strong>g is)<br />

0 Ik abonneer me op <strong>Kerk</strong> & Israël Onderweg<br />

voor € 8 per jaar.<br />

0 Stuur mij het eerstvolgende nummer van <strong>Kerk</strong><br />

& Israël Onderweg als gratis proefnummer.<br />

0 Informeer mij over een cadeau-abonnement.<br />

Afzender<br />

Mevrouw/de heer *<br />

(doorstrepen wat niet van toepass<strong>in</strong>g is)<br />

Voorletter(s)<br />

Achternaam<br />

Straat en huisnummer<br />

Postcode en woonplaats<br />

Kopieer deze bon of knip hem uit, vul uw gegevens<br />

<strong>in</strong> en stuur de bon <strong>in</strong> een envelop zonder postzegel<br />

op naar: <strong>Kerk</strong> & Israël Onderweg<br />

t.a.v. de servicedesk<br />

Antwoordnummer 53019<br />

3503 VB UTRECHT<br />

Datum<br />

Handteken<strong>in</strong>g<br />

Het jaarthema voor <strong>2008</strong>-2009 is: Paulus.<br />

berichten<br />

Gezocht: begeleiders <strong>in</strong> Israël en de Palestijnse gebieden<br />

<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> zoekt mensen die drie maanden<br />

als vrijwilliger willen meewerken <strong>in</strong><br />

Israël en de Palestijnse gebieden aan het<br />

Programma voor Oecumenische<br />

Begeleid<strong>in</strong>g (EAPPI). Oecumenische begeleiders<br />

begeleiden onder andere jonge<br />

k<strong>in</strong>deren naar school en volgen de gang<br />

van zaken bij de doorgangspunten <strong>in</strong> de<br />

‘veiligheidsbarrière’. Alleen al de aanwezigheid<br />

van de Oecumenische begeleiders<br />

heeft een de-escalerend effect op de sfeer<br />

bij de checkpo<strong>in</strong>ts. Op verschillende manieren<br />

dragen ze zo bij aan vrede en nalev<strong>in</strong>g<br />

van de mense<strong>nr</strong>echten <strong>in</strong> Israël en de<br />

Palestijnse gebieden.<br />

Voorafgaand aan de uitzend<strong>in</strong>g is er een<br />

voorbereid<strong>in</strong>gstraject. Aan de vrijwilligers<br />

wordt gevraagd om na afloop beschikbaar te<br />

zijn om presentaties <strong>in</strong> bv. gemeenten te<br />

geven. De kosten voor verblijf etc. worden<br />

gedragen door <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong>.<br />

Meer <strong>in</strong>formatie: www.eappi.org of bij<br />

Feije Duim, e-mail: Feije.Duim@<br />

ICCOen<strong>Kerk</strong><strong>in</strong><strong>Actie</strong>.nl, tel. (030) 880 18 24.<br />

Bijbelvoorleesmarathon Amsterdam<br />

Amsterdam is Wereldboekenstad. De bijbel<br />

is het meest gelezen boek ter wereld.<br />

Daarom zal van 24 <strong>oktober</strong> t/m 3 november<br />

<strong>2008</strong> de hele bijbel worden voorgelezen voor<br />

en door Amsterdammers. In 10 dagen, op 10<br />

locaties, van 10.00 tot 22.00 uur. De locaties<br />

zijn zeer divers: van universiteit tot gevangenis,<br />

van de Jordaan tot de markt <strong>in</strong> Zuid-Oost,<br />

van park tot bibliotheek. Diverse kerken<br />

werken samen met de Openbare Bibliotheek<br />

en het Nederlands Bijbelgenootschap. Het<br />

voorlezen wordt afgewisseld met boeiende<br />

<strong>in</strong>termezzo’s. Het volledige programma is te<br />

v<strong>in</strong>den via www.Bijbel10daagse.nl onder het<br />

kopje Amsterdam en <strong>in</strong> de agenda op<br />

www.amsterdamwereldboekenstad.nl<br />

‘Het best verkochte en meest gelezen boek<br />

ter wereld mag op Wereldboekenstad niet<br />

ontbreken’ v<strong>in</strong>dt medeorganisator Theo<br />

Groenewoud. ‘Geen boek heeft onze cultuur<br />

meer beïnvloed, en ook vandaag <strong>in</strong>spireert de<br />

bijbel velen. De bijbel kan een verb<strong>in</strong>dend<br />

element zijn tussen de vele culturen die<br />

Amsterdam rijk is. Iedereen is welkom om<br />

mee te luisteren en mee te lezen.’<br />

Bij elkaar beslaat het lezen van de hele bijbel<br />

zo’n 100 uur. Iedere locatie vult de dag op<br />

een eigen manier <strong>in</strong>. Naast de geschatte 10<br />

leesuren per dag is er tijd voor muziek, uitleg<br />

over de achtergrond van een bijbelboek,<br />

discussie en kunst.<br />

Vrijdag 24 <strong>oktober</strong> start de marathon. De<br />

e<strong>in</strong>dspr<strong>in</strong>t is op 3 november <strong>in</strong> het Theater<br />

van ’t Woord, <strong>in</strong> de nieuwe bibliotheek, nabij<br />

het centraal station.<br />

5


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Kroniek<br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

Arjan Plaisier<br />

Communicatie<br />

Beg<strong>in</strong> september trad Jan-Gerd Heetderks aan als woordvoerder van<br />

onze Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland. Hij nam het stokje over van<br />

Paul Hollaar, die deze taak de afgelopen tijd met verve op zich had<br />

genomen. Een woordvoerder van de landelijke kerk veronderstelt dat<br />

de kerk iets te melden heeft. Dat ze een verhaal heeft waarmee ze<br />

naar buiten wil treden. Met ‘kerk’ bedoel ik dan niet alleen de landelijke<br />

kerk, maar ook en vooral elke plaatselijke gemeente, zelfs elke<br />

gelovige.<br />

Gelukkig is er niet één woordvoerder. Elke plaatselijke gemeente en<br />

elke gelovige is woordvoerder van de kerk. Een mondige gemeente<br />

of gelovige heeft iets te zeggen, en daarom is elke gelovige een<br />

woordvoerder.<br />

Dat is niet omdat gelovigen zich zo nodig willen laten gelden <strong>in</strong> de<br />

buitenwereld. Het heeft vooral te maken met het feit dat ze een<br />

Woord hebben gehoord. ‘In den beg<strong>in</strong>ne was het Woord’. Dat<br />

Woord is vlees en bloed geworden <strong>in</strong> Jezus Christus. Jan Wit zei het<br />

zo: ‘God heeft het eerste woord. Voor wij ter wereld kwamen, riep Hij<br />

ons reeds bij name, zijn roep wordt nog gehoord.’ (Gez. 1:2) Wie bij<br />

zijn naam genoemd is, heeft wat te melden. Als we zelf de stem van<br />

God niet meer horen, zullen we ook we<strong>in</strong>ig meer te melden hebben.<br />

Het beg<strong>in</strong>t met horen van het woord dat er écht toe doet, het woord<br />

van profeten en apostelen, het woord van Jezus Christus. Wie dat<br />

Woord hoort, wordt op een of andere manier ook woordvoerder.<br />

Luisteren en reageren<br />

Als kerk communiceren we slecht, zo wordt nogal eens gezegd. Wel<br />

vreemd voor een lichaam dat uit de communicatie is geboren. Uit de<br />

communicatie van God naar ons, en omgekeerd, onze communicatie<br />

tot God. Vreemd ook voor een lichaam dat leeft door de communicatie:<br />

door dat wat we met elkaar delen van de woorden van God. Misschien<br />

zit het probleem <strong>in</strong> de communicatiestoornis met God: dat we<br />

slecht luisteren en slecht reageren. Dat we te we<strong>in</strong>ig op ons hart worden<br />

aangesproken en te we<strong>in</strong>ig ons hart openstellen. Dat we te we<strong>in</strong>ig<br />

letten op wat de Geest ons te zeggen heeft met het oog op de tijd<br />

waar<strong>in</strong> we leven. Misschien zit het probleem ook <strong>in</strong> de communicatiestoornis<br />

met elkaar. Dat we het moeilijk v<strong>in</strong>den ons geloof met<br />

elkaar te delen. Dat we we<strong>in</strong>ig met elkaar spreken over wat het betekent<br />

christen te zijn <strong>in</strong> onze maatschappij. Dat we niet erg bereid zijn<br />

om naar elkaar te luisteren. Dat we ons liever opsluiten <strong>in</strong> het gelijk<br />

van de eigen groep. Dan krijgen we ook een probleem ‘naar buiten’.<br />

Dat geldt zowel voor de <strong>in</strong>dividuele gelovigen als voor de plaatselijke<br />

gemeente en de landelijke kerk.<br />

Onlangs tekende Jan Hendriks <strong>in</strong> Centraal Weekblad een gesprek op<br />

tussen een dom<strong>in</strong>ee en een market<strong>in</strong>gdeskundige. De dom<strong>in</strong>ee: ‘we<br />

hebben van alles en nog wat geprobeerd, de gekste d<strong>in</strong>gen, maar<br />

niets helpt. Wat moeten we <strong>in</strong> vredesnaam nog doen?’ De market<strong>in</strong>gdeskundige:<br />

‘Weet u wat u doet?’ De dom<strong>in</strong>ee kijkt hem hoopvol<br />

aan. ‘Probeert u het eens met het evangelie.’<br />

Arjan Plaisier (foto: Protestantse <strong>Kerk</strong>)<br />

Missie<br />

Geloofwaardig en relevant spreken is belangrijk. Gemakkelijk zal het<br />

niet zijn, want je komt niet ver met grote woorden, laat staan met<br />

machtswoorden. De kerk moet zich ook niet overal over uitspreken,<br />

want dan heeft ze op den duur niets eigens meer te zeggen. Daar<br />

komt bij dat elk spreken van vertegenwoordigers van de kerk <strong>in</strong> de<br />

media steevast een dossier oplevert. Daar zit niet alleen fanmail bij.<br />

Toch moeten we doorgaan het te leren. Door een goed communicatiebeleid.<br />

Door een goede strategie. Maar vooral door een missie. De<br />

missie om een levende schakel te zijn <strong>in</strong> de communicatie van God<br />

met deze wereld. De missie om de betekenis van het heilvolle woord<br />

dat ons is toevertrouwd, uit te dragen en te vertolken. Daar zal de<br />

kerk, gezien haar identiteit, toch sterk <strong>in</strong> moeten zijn.<br />

Dr. A.J. Plaisier is scriba van de generale synode.<br />

6


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> berichten Oktober <strong>2008</strong><br />

Orthodoxe modaliteiten overhandigen appèl De Vader wacht!<br />

Op 9 september overhandigde ds. L. den<br />

Breejen het appèl ‘De Vader wacht!’ aan het<br />

moderamen van de generale synode. ‘Ons volk<br />

heeft alleen toekomst als het God de Vader<br />

weer gaat zoeken’, aldus de Appèlkr<strong>in</strong>g<br />

<strong>Kerk</strong>elijk Belijden, die de tekst heeft opgesteld.<br />

Het thema verwijst naar de gelijkenis van de<br />

verloren zoon en de wachtende vader (Lukas<br />

15:20). De oproep is ondertekend door het<br />

Confessioneel Gereformeerd Beraad, de<br />

Confessionele Verenig<strong>in</strong>g, de Gereformeerde<br />

Bond <strong>in</strong> de Protestantse <strong>Kerk</strong>, het Evangelisch<br />

Werkverband en de Sticht<strong>in</strong>g Vrienden van dr.<br />

H.F. Kohlbrugge.<br />

Synodescriba dr. A.J. Plaisier sprak na de<br />

overhandig<strong>in</strong>g zijn waarder<strong>in</strong>g uit voor de zorg<br />

die uit het Appèl spreekt. ‘Wij zijn de laatste<br />

jaren steeds meer bezig met het missionaire<br />

profiel van de kerk. Het trof mij dat ook uw<br />

appèl een speerpunt maakt van de vraag: staat<br />

de kerk open genoeg voor mensen die op zoek<br />

zijn naar geloof? Zijn we er als gemeente klaar<br />

voor om nieuwe gelovigen <strong>in</strong> ons midden op te<br />

nemen? En hoe bewogen zijn we met mensen<br />

die zich niet zo thuis voelen <strong>in</strong> de kerk?’<br />

De opstellers hebben het appèl naar alle (wijk)<br />

kerke<strong>nr</strong>aden en gemeenten <strong>in</strong> de Protestantse<br />

<strong>Kerk</strong> toegezonden ‘om het <strong>in</strong> de eerste plaats<br />

ook zelf steeds weer bij de Vader te zoeken. Om<br />

Hem uit liefde en <strong>in</strong> gehoorzaamheid te dienen.<br />

En van daaruit ook om liefdevolle getuigen te<br />

Ds. L. den Breejen (rechts) overhandigt het appel aan synodepreses ds. G. de Fijter.<br />

(foto: Protestantse <strong>Kerk</strong>)<br />

zijn voor wie het spoor <strong>in</strong> het leven zijn bijster<br />

geraakt’. Zij hopen dat hun oproep besproken<br />

zal worden <strong>in</strong> kerke<strong>nr</strong>aden, (wijk)gemeenten,<br />

classicale vergader<strong>in</strong>gen en, evenals met het<br />

vorige appèlschrift <strong>in</strong> 2005 gebeurde, ook <strong>in</strong> de<br />

synode. Daartoe zijn gespreksvragen aan de<br />

tekst toegevoegd. Meer <strong>in</strong>formatie bij de<br />

secretaris van de Appèlkr<strong>in</strong>g de heer<br />

P.J. Vergunst, tel. (055) 576 66 60.<br />

Shakespeare als profeet?<br />

In november verschijnt het boek ‘Is<br />

Shakespeare ook onder de profeten?’,<br />

geschreven door de scriba van de<br />

Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland, dr. Arjan<br />

Plaisier. Bij de presentatie van dit boek<br />

organiseert het Bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gscentrum van de<br />

Protestantse <strong>Kerk</strong> samen met de Sticht<strong>in</strong>g<br />

Utrechtse Studiedagen op donderdag 27<br />

november <strong>in</strong> de Jacobikerk te Utrecht een<br />

studiemiddag onder de titel ‘De hemel<br />

zonder poolster, Over moderniteit, (des-)<br />

oriëntatie en geloof’.<br />

De moderniteit heeft de mens een ongekende<br />

ruimte geboden, waar<strong>in</strong> hij naar<br />

hartelust zijn grenzen kan verleggen.<br />

Staande op de drempel van de moderniteit<br />

heeft William Shakespeare (1564-1616)<br />

goed aangevoeld welke dramatische gevolgen<br />

die ongekende ruimte voor de mens zou<br />

hebben. Als ‘de horizon is uitgewist’<br />

(Nietzsche) is er geen oriëntatie meer. Wat<br />

kan dan nog richt<strong>in</strong>ggevend zijn voor de<br />

politiek, de macht, het geweten, de liefde?<br />

Als de mens niet langer is opgenomen <strong>in</strong><br />

een z<strong>in</strong>vol sociaal en religieus verband, leeft<br />

hij onder een hemel zonder poolster. In zijn<br />

drama’s en komedies speelt deze (des-)<br />

oriëntatie een belangrijke rol. Maar<br />

Shakespeare zoekt ook naar noties, die voor<br />

deze moderne mens richt<strong>in</strong>ggevend kunnen<br />

zijn. Arjan Plaisier onderzoekt <strong>in</strong> zijn boek<br />

wat deze zoektocht van Shakespeare ons<br />

aan het beg<strong>in</strong> van de 21e eeuw te zeggen<br />

heeft en wat de betekenis van Shakespeare<br />

kan zijn voor de christelijke verkondig<strong>in</strong>g.<br />

Op de studiemiddag zal een aantal mensen<br />

naar aanleid<strong>in</strong>g van en <strong>in</strong> reactie op het boek<br />

van Arjan Plaisier <strong>in</strong>gaan op deze thematiek.<br />

Afsluitend zal dr. Plaisier reageren op de<br />

<strong>in</strong>leiders en is er gelegenheid voor gesprek<br />

met de auteur en de <strong>in</strong>leiders.<br />

Informatie en aanmeld<strong>in</strong>g: h.dane@pkn.nl.<br />

Studiemiddag Beroepscode voor <strong>Kerk</strong>elijk Werkers<br />

Op vrijdag 10 <strong>oktober</strong> organiseert de<br />

Verenig<strong>in</strong>g <strong>Kerk</strong>elijk Werkers (VKW) een<br />

studiemiddag over ‘Een beroepscode voor<br />

<strong>Kerk</strong>elijk Werkers’. De VKW wil al geruime tijd<br />

tot een eigen beroepscode komen. De theoloog<br />

en ethicus ds. J. Schenderl<strong>in</strong>g uit Berkel<br />

en Rode<strong>nr</strong>ijs, schrijver van Beroepsethiek voor<br />

pastores zal een <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g houden. Deelnemers<br />

kunnen met hem en elkaar <strong>in</strong> gesprek gaan en<br />

zo hopelijk met uitgebalanceerde voorstellen<br />

komen voor een eigen beroepscode.<br />

De Verenig<strong>in</strong>g <strong>Kerk</strong>elijk Werkers is een<br />

beroepsverenig<strong>in</strong>g van en voor kerkelijk<br />

werkers. Als dienstverlenende organisatie<br />

biedt zij haar leden ondersteun<strong>in</strong>g en <strong>in</strong>formatie<br />

en komt zij op voor persoonlijke en collectieve<br />

belangen van kerkelijk werkers.<br />

Plaats: Goede Herderkerk, Willem<br />

Alexanderple<strong>in</strong> 14 te Nijkerk (vlakbij het NS<br />

station) van 13.00-20.00 uur. De studiemiddag<br />

is voor leden van de verenig<strong>in</strong>g gratis. Nietleden<br />

betalen e 20,- en studenten e 7,50 op<br />

vertoon van de studentenkaart.<br />

Aanmeld<strong>in</strong>g via: secretaris@kerkelijkwerkers.<br />

nl of via een opgaveformulier op www.kerkelijkwerkers.nl<br />

7


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Gesprek<br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

Bram Schriever<br />

Hebben zij uw zegen?<br />

‘De kerke<strong>nr</strong>aad kan - na beraad <strong>in</strong> de gemeente - besluiten dat ook andere levensverb<strong>in</strong>tenissen van twee<br />

personen als een verbond van liefde en trouw voor Gods aangezicht kunnen worden gezegend’. Dit artikel<br />

komt <strong>in</strong> de kerkorde direct na het artikel dat handelt over het huwelijk.<br />

De mogelijkheid om man-man en vrouw-vrouw relaties te zegenen kan aanleid<strong>in</strong>g zijn om b<strong>in</strong>nen de<br />

gemeente daarover <strong>in</strong> gesprek te gaan. E<strong>in</strong>d vorig jaar verscheen daarvoor de handreik<strong>in</strong>g Hebben zij uw<br />

zegen?, die hieronder kort wordt toegelicht. Daarnaast een aantal praktische tips voor een goed gesprek.<br />

Om maar met de deur <strong>in</strong> huis te vallen: de<br />

achterliggende vraag is of mensen die leven<br />

<strong>in</strong> een homoseksuele relatie nu wel of niet<br />

een zegen kunnen ontvangen vanuit de kerkelijke<br />

gemeente. De maatschappelijke ontwikkel<strong>in</strong>g<br />

waarbij samenwonen en homoseksualiteit<br />

steeds meer als normaal verschijnsel<br />

is geaccepteerd doet zich ook <strong>in</strong> de<br />

kerk voor. De visie op de bijbelse gegevens is<br />

nogal veranderd. Daarom is het bewuste artikel<br />

<strong>in</strong> de kerkorde opgenomen, al heeft het<br />

wel een aparte plaats na het huwelijk.<br />

De handreik<strong>in</strong>g spreekt <strong>in</strong> dit verband van<br />

een verstandige verlegenheidsoploss<strong>in</strong>g. Verstandig,<br />

omdat gemeenten b<strong>in</strong>nen de Protestantse<br />

<strong>Kerk</strong> heel verschillend van kleur zijn.<br />

Een verlegenheidsoploss<strong>in</strong>g, omdat het aangeeft<br />

dat er heel verschillend wordt gedacht<br />

over hoe mensen hun liefde gestalte geven.<br />

De kerkorde biedt elke gemeente de mogelijkheid<br />

om haar eigen afweg<strong>in</strong>g te maken na<br />

beraad met de gemeente. De kerke<strong>nr</strong>aad<br />

mag niet zelfstandig besluiten over het zegenen<br />

van andersoortige relaties. Een gemeenteberaad<br />

is dus noodzakelijk, alvorens een<br />

gemeente overgaat tot het zegenen van<br />

‘andere levensverb<strong>in</strong>tenissen’.<br />

Tips voor een beraad<br />

De handreik<strong>in</strong>g Hebben zij uw zegen? geeft<br />

aanwijz<strong>in</strong>gen voor het beraad <strong>in</strong> de<br />

gemeente. Goede en duidelijke spelregels<br />

zijn van wezenlijk belang. Het gaat daarbij<br />

niet alleen om het verstaan van de Schrift,<br />

maar ook om het besef dat er gevoeligheden<br />

en emoties liggen met betrekk<strong>in</strong>g tot homoseksualiteit<br />

op zich. Angst voor het vreemde<br />

en onbekende komt ook <strong>in</strong> de kerk voor. Het<br />

gaat om mensen; de handreik<strong>in</strong>g is daarom<br />

ook pastoraal van opzet. Zorgvuldigheid is<br />

geboden omdat het om een delicate kwestie<br />

gaat. De handreik<strong>in</strong>g noemt onder meer de<br />

volgende spelregels:<br />

1. Neem elkaar serieus op het niveau van<br />

kennis, ervar<strong>in</strong>g en gevoel.<br />

2. Heb eerbied en respect voor elkaar: maak<br />

geen tegenstell<strong>in</strong>gen tussen wij en zij.<br />

3. Veracht elkaar niet en veroordeel elkaar<br />

niet.<br />

Daarnaast moeten de structuur en de route<br />

van het beraad en het vervolg daarop helder<br />

zijn: hoe en waar wordt het gesprek aan de<br />

gang gehouden en hoe komt de besluitvorm<strong>in</strong>g<br />

tot stand?<br />

Ook kan het wenselijk zijn om bijvoorbeeld<br />

de gemeenteadviseur te betrekken bij de<br />

begeleid<strong>in</strong>g van het gesprek. Hij/zij heeft<br />

meer afstand van de gemeente en daardoor<br />

kan het gemakkelijker zijn om mensen met<br />

elkaar <strong>in</strong> gesprek te brengen.<br />

Vroeg beg<strong>in</strong>nen<br />

In elk type gemeente zijn er redenen genoeg<br />

het gesprek maar niet te gaan voeren met<br />

elkaar.<br />

• Het is een heikel onderwerp en het geeft<br />

alleen maar o<strong>nr</strong>ust; laten we nu maar<br />

geen slapende honden wakker maken.<br />

• Bij ons <strong>in</strong> de gemeente komt ‘dat’ niet<br />

voor. Wij hebben geen homoseksuele<br />

gemeenteleden. (Waar zijn ze gebleven?)<br />

• Voor ons is dat geen enkel probleem; het<br />

is toch geen discussiepunt meer. (Is dat<br />

wel echt zo?)<br />

• In de buurgemeente kan elke relatie worden<br />

gezegend. Daar gaan ze wel naar toe.<br />

(Jezelf buiten de maatschappelijke context<br />

sluiten en geen keuze maken)<br />

Het gesprek tijdig voeren met elkaar voorkomt<br />

dat je als gemeente opeens met de<br />

vraag wordt geconfronteerd over het wel/<br />

niet zegenen van een relatie. Laat het er niet<br />

op aankomen dat het gesprek gevoerd moet<br />

worden omdat Jan en Philippe of Inge en<br />

Christa een aanvraag hebben <strong>in</strong>gediend. Dan<br />

is een beraad <strong>in</strong> de gemeente te laat. Het kan<br />

niet gaan over twee <strong>in</strong>dividuen die misschien<br />

wel of niet aardig zijn en afhankelijk daarvan<br />

wel of geen zegen kunnen ontvangen.<br />

Handreik<strong>in</strong>g voor het pastoraat<br />

Hebben zij uw zegen? is een handreik<strong>in</strong>g<br />

voor het pastoraat en wil het gesprek op<br />

gang brengen <strong>in</strong> een sfeer van respect en<br />

vertrouwen. Naast concrete aanwijzigen<br />

over hoe het proces vorm te geven, bevat de<br />

handreik<strong>in</strong>g <strong>in</strong>formatie over verschillende<br />

samenlev<strong>in</strong>gsvormen en hun maatschappelijke<br />

achtergrond, en is er aandacht voor een<br />

bijbelse reflectie op wat (<strong>in</strong>)zegenen is. Liturgisch<br />

materiaal voor de zegen<strong>in</strong>g, zoals verschillende<br />

orden van dienst, is te v<strong>in</strong>den <strong>in</strong><br />

Dienstboek II van de kerk, getiteld ‘Leven,<br />

Zegen, Gemeenschap’.<br />

Bram Schriever is gemeenteadviseur <strong>in</strong> de<br />

regio Midden.<br />

Bestellen<br />

De uitgave Hebben zij uw zegen? Handreik<strong>in</strong>g voor<br />

gesprek over het zegenen van andere levensverb<strong>in</strong>tenissen<br />

dan het huwelijk tussen man en vrouw is te<br />

bestellen bij de afdel<strong>in</strong>g Brochureverkoop, tel (030)<br />

880 17 24, e-mail: brochureverkoop@pkn.nl<br />

8


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />

kerk & kunst<br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

Kunst <strong>in</strong> het licht: Kaïn en Abel<br />

Elke maand toont <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> een kunstwerk, gemaakt door een lid van de CNV-kunstenbond – vakgroep<br />

Beeldende Kunsten. Dom<strong>in</strong>ee-dichter Alfred C. Bronswijk uit Zwolle – ook lid van deze bond – maakt er<br />

gedichten bij. Wie iets met kunst wil <strong>in</strong> zijn eigen gemeente kan contact zoeken: www.cnvkunstenbond.nl<br />

Titel: Kaïn en Abel, een vierluik bestaande uit ‘Het offer’, 2 doeken van 40x120 cm;<br />

‘Doodslag’ 80x120 cm. en ‘Merkteken’ 40x120 cm.<br />

Verzet je tegen het geloof<br />

Verzet je tegen het geloof<br />

<strong>in</strong> de aanbidd<strong>in</strong>g van het status quo<br />

<strong>in</strong> de verhard<strong>in</strong>g van harten<br />

<strong>in</strong> tongen die slechts spreken van eigen gelijk<br />

<strong>in</strong> de onveranderlijkheid van mensen.<br />

Kea Eschbach-Leuven<strong>in</strong>k<br />

Kea Eschbach-Leuven<strong>in</strong>k (1946) ontv<strong>in</strong>g haar opleid<strong>in</strong>g<br />

aan onder andere de Vrije Academie, Den Haag.<br />

Schilderen is haar passie. Ze werkt sterk associatief.<br />

Dikwijls vanuit een levensbeschouwelijke <strong>in</strong>spiratie.<br />

Met voorliefde hanteert zij acryl als materiaal, waarbij<br />

het paletmes niet wordt geschuwd. Haar krachtige<br />

doeken hebben doorgaans een groot formaat en een<br />

abstracte voorstell<strong>in</strong>g vanuit vrije expressie ontstaan.<br />

Ze nam deel aan meerdere solo- en groepstentoonstell<strong>in</strong>gen.<br />

Zowel <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen als particulieren hebben<br />

werk van deze Amersfoortse kunstenares aangekocht.<br />

Verzet je tegen het geloof<br />

<strong>in</strong> schutt<strong>in</strong>gen, muren en grenzen<br />

<strong>in</strong> waarheden die als last worden opgelegd<br />

<strong>in</strong> men<strong>in</strong>gen die schenden en scheiden<br />

<strong>in</strong> oordelen die zichzelf tot rechter verheffen.<br />

Verzet je tegen het geloof<br />

<strong>in</strong> een God die uit de wereld zou zijn afgereisd<br />

<strong>in</strong> een Christus <strong>in</strong> dogma’s opgesloten<br />

<strong>in</strong> een Geest die niet meer onder alle mensen woont<br />

<strong>in</strong> een mens die niet Gods mens mag zijn.<br />

Alfred C. Bronswijk<br />

9


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> <strong>Kerk</strong> en geld<br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

Dirk Bijl<br />

<strong>Kerk</strong>balans 2009 <strong>in</strong> de steigers<br />

Het najaar is traditioneel de periode waar<strong>in</strong> de komende actie <strong>Kerk</strong>balans op de agenda staat.<br />

<strong>Kerk</strong>e<strong>nr</strong>aden en colleges van kerkrentmeesters buigen zich over strategie en cijfers. Gelukkig levert<br />

<strong>Kerk</strong>balans Nieuwe Stijl s<strong>in</strong>ds 2007 <strong>in</strong> brede kr<strong>in</strong>g mooie resultaten op qua gemeenteopbouw en<br />

geldwerv<strong>in</strong>g. Maar we zijn er nog lang niet. Oppassen dus voor triomfkreten en goedkope onel<strong>in</strong>ers!<br />

De uitwerk<strong>in</strong>g van <strong>Kerk</strong>balans Nieuwe Stijl<br />

wordt ook gedurende het jaar <strong>2008</strong> <strong>in</strong> onze<br />

Protestantse <strong>Kerk</strong> duidelijk zichtbaar:<br />

• Zevenhonderdenvijftig gemeenten kozen,<br />

bescheiden of royaal, een nieuwe aanpak.<br />

• Door gespecialiseerde (vrijwillige) kerkbalansadviseurs<br />

werden meer dan 400 contacten<br />

gelegd of bezoeken gebracht om te<br />

adviseren over de verbeter<strong>in</strong>g van de<br />

plaatselijke geldwerv<strong>in</strong>g.<br />

• De dvd ‘Gooi het net uit aan stuurboord’<br />

werd gebruikt tijdens talloze gemeenteavonden<br />

om kerkleden en kader op een<br />

nieuw spoor te zetten.<br />

• Vanuit het Landelijk Dienstencentrum<br />

werden en worden praktische workshops<br />

georganiseerd, waarvan het totaal aantal<br />

deelnemers <strong>in</strong>drukwekkend is.<br />

• Evenals vorig jaar vullen de agenda’s van<br />

functionarissen en vrijwilligers zich voor<br />

dit najaar met veel aanvragen voor spreekbeurten.<br />

• Met JOP, de jeugdorganisatie van de Protestantse<br />

<strong>Kerk</strong>, wordt op dit moment een<br />

project ontwikkeld met als doel jonge<br />

mensen meer te betrekken bij <strong>Kerk</strong>balans.<br />

De Raad voor de Plaatselijke Geldwerv<strong>in</strong>g<br />

en JOP kunnen dit realiseren dankzij<br />

externe f<strong>in</strong>ancier<strong>in</strong>g. De eerste <strong>in</strong>dicaties<br />

uit enkele pilotgemeenten zijn bemoedigend.<br />

• Uit een steekproef onder 518 gemeenten<br />

<strong>in</strong> de Protestantse <strong>Kerk</strong> blijkt, dat 73% (!)<br />

van deze gemeenten de opbrengst <strong>in</strong><br />

<strong>2008</strong> zag stijgen met percentages tussen<br />

de 2 en 20 (!) procent.<br />

Met blijdschap zien we dat <strong>Kerk</strong>balans<br />

Nieuwe Stijl een goed lopend project is, mede<br />

door de ongelooflijke creativiteit en <strong>in</strong>zet van<br />

plaatselijke gemeenten. Toch mogen we onze<br />

ogen niet sluiten voor signalen die deze<br />

opgaande lijn negatief kunnen beïnvloeden.<br />

Bij de voorbereid<strong>in</strong>g van <strong>Kerk</strong>balans 2009 vragen<br />

twee zaken de speciale aandacht van kerke<strong>nr</strong>aden<br />

en kerkrentmeesters.<br />

Een stad per jaar m<strong>in</strong>der!<br />

Uit recente onderzoeken blijkt dat het ledental<br />

van de Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland<br />

daalt. Per jaar met zo’n 67.000. Dat is gelijk<br />

aan de bevolk<strong>in</strong>g van een redelijk grote stad!<br />

Die neergaande lijn is bekend. Vakbonden en<br />

omroepen kennen dit verschijnsel. Het is<br />

bekend bij de kerkmensen, op wie <strong>Kerk</strong>balans<br />

een jaarlijks beroep doet. Die wetenschap<br />

kan een m<strong>in</strong>punt voor het geefgedrag<br />

zijn. Het demotiveert.<br />

Niet alleen bij gevers, maar evenzeer bij vrijwilligers<br />

die zich <strong>in</strong>zetten. Vandaar het<br />

belang van transparante <strong>in</strong>formatie <strong>in</strong> cijfers<br />

en activiteiten. Het zal de kunst zijn te laten<br />

zien, dat ook een kle<strong>in</strong>e(re) plaatselijke<br />

geloofsgemeenschap van blijvende waarde<br />

kan zijn en soms borrelt van religieuze <strong>in</strong>spiratie,<br />

waarnaar veel mensen op zoek zijn. Een<br />

pakhuis van <strong>in</strong>formatie, <strong>in</strong> de vorm van teksten,<br />

brieven, folders, hulp bij de zoektocht<br />

naar doelgroepen enz. is te v<strong>in</strong>den op www.<br />

kerkbalans.nl, terwijl ook de Raad voor de<br />

Plaatselijke Geldwerv<strong>in</strong>g tel. (078) 639 36 66<br />

hulp kan bieden. De aantallen sl<strong>in</strong>ken, maar<br />

de kerk blijft de moeite waard!<br />

Waterbedeffect van Numeri<br />

Ingrijpende bestuurlijke besliss<strong>in</strong>gen kunnen<br />

vaak grote <strong>in</strong>vloed hebben. Op mensen, op<br />

f<strong>in</strong>anciën, op imago. Het besluit van de<br />

kle<strong>in</strong>e synode tot het stopzetten van Numeri<br />

- het systeem voor de landelijke ledenadm<strong>in</strong>istratie<br />

van de Protestantse <strong>Kerk</strong> - is daarvan<br />

een voorbeeld. Naar mijn men<strong>in</strong>g is dat<br />

besluit zeer zorgvuldig tot stand gekomen.<br />

Bestuur en directie van de Dienstenorganisatie<br />

hebben hun verantwoordelijkheid genomen,<br />

zowel tijdens de synodevergader<strong>in</strong>g<br />

(waar ik het optreden van directeur Haaije<br />

Feenstra moedig en <strong>in</strong>drukwekkend vond)<br />

als <strong>in</strong> een evenwichtige brief aan gemeenten<br />

en classicale vergader<strong>in</strong>gen. Er is gepubliceerd<br />

<strong>in</strong> <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> en op diverse websites.<br />

Bovendien zullen <strong>in</strong> dit najaar zeven<br />

voorlicht<strong>in</strong>gsbijeenkomsten worden gehouden<br />

om tekst en uitleg te geven. Ook de Verenig<strong>in</strong>g<br />

van <strong>Kerk</strong>rentmeesterlijk Beheer heeft<br />

<strong>in</strong>stemm<strong>in</strong>g betuigd.<br />

Maar…het gemiddelde kerklid leest die <strong>in</strong>formatie<br />

niet. Velen gaan af op wat de krantenkoppen<br />

suggereren en op de afwijzende<br />

reacties <strong>in</strong> de <strong>in</strong>gezonden brieven. Wat <strong>Kerk</strong>balans<br />

betreft, kan er een waterbedeffect<br />

optreden: een op zich verantwoorde <strong>in</strong>greep<br />

op de ene plek veroorzaakt een reactie elders.<br />

Vandaar dat kerke<strong>nr</strong>aden, colleges van<br />

kerkrentmeesters en zeker de <strong>Kerk</strong>balanslopers<br />

zich goed moeten oriënteren en documenteren.<br />

Want kritiek aan de <strong>Kerk</strong>balansvoordeur<br />

valt te verwachten.<br />

Als automatiser<strong>in</strong>gsprojecten bij de overheid<br />

mislukken (denk aan de Belast<strong>in</strong>gdienst en<br />

het UWV) kan het publiek hooguit reageren<br />

bij de volgende verkiez<strong>in</strong>gen. Maar b<strong>in</strong>nen de<br />

kerk liggen de mogelijkheden voor het oprapen:<br />

bedanken als lid, verlag<strong>in</strong>g van giften,<br />

een jaar niet mee doen aan <strong>Kerk</strong>balans, enzovoorts.<br />

Zie de <strong>in</strong>gezonden brieven!<br />

Het zou te betreuren zijn, wanneer de<br />

opgaande lijn van <strong>Kerk</strong>balans Nieuwe Stijl<br />

verstoord zou worden door een op zich juist<br />

en noodzakelijk synodaal besluit. Nogmaals:<br />

het is absoluut vereist dat alle bij <strong>Kerk</strong>balans<br />

betrokkenen zich de <strong>in</strong>formatie eigen maken<br />

die op allerlei manieren (zie boven) te verkrijgen<br />

is. Vestig de aandacht op de plaatselijke<br />

geloofsgemeenschap en wees open en eerlijk<br />

over een besliss<strong>in</strong>g die landelijk genomen<br />

moest worden. Want samen gaan we wel<br />

verder! Als Protestantse <strong>Kerk</strong> en als plaatselijke<br />

gemeente.<br />

<strong>Kerk</strong>balans 2009: een opgave en een uitdag<strong>in</strong>g<br />

<strong>in</strong> geloven, denken en handelen!<br />

Dirk Bijl is voorzitter van de Interkerkelijke<br />

Commissie Geldwerv<strong>in</strong>g (<strong>Kerk</strong>balans) en adviseur<br />

van de Raad voor de Plaatselijke Geldwerv<strong>in</strong>g.<br />

10


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />

BERICHTEN<br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

Regiobijeenkomsten over Landelijke Lede<strong>nr</strong>egistratie<br />

In <strong>oktober</strong> en november organiseren het<br />

bestuur en het management van de dienstenorganisatie<br />

van de Protestantse <strong>Kerk</strong> een<br />

aantal regionale bijeenkomsten over de landelijke<br />

lede<strong>nr</strong>egistratie. Op deze avonden<br />

wordt verantwoord<strong>in</strong>g afgelegd voor de<br />

afwikkel<strong>in</strong>g van het stopgezette systeem<br />

Numeri en wordt <strong>in</strong>formatie gegeven over de<br />

plannen om alsnog tot een nieuw systeem te<br />

komen.<br />

De kle<strong>in</strong>e synode stemde op 27 juni <strong>in</strong> met<br />

het stopzetten van Numeri – het systeem<br />

voor de landelijke lede<strong>nr</strong>egistratie van de<br />

Protestantse <strong>Kerk</strong>. Op 2 juli werd hierover<br />

een brief van bestuur en directie van de dienstenorganisatie<br />

naar gemeenten en classes<br />

gestuurd.<br />

Programma<br />

Veel vragen die <strong>in</strong> de afgelopen periode werden<br />

ontvangen zullen tijdens deze bijeenkomsten<br />

worden beantwoord. Verder komen<br />

aan de orde:<br />

• De ontwikkel<strong>in</strong>g van het lede<strong>nr</strong>egistratiesysteem<br />

tot nu toe: de besluiten die de<br />

kle<strong>in</strong>e synode hierover <strong>in</strong> juni nam en de<br />

betekenis van dit alles voor de nabije toekomst.<br />

• Het belang van een landelijke lede<strong>nr</strong>egistratie<br />

voor de gemeenten en de Protestantse<br />

<strong>Kerk</strong> als geheel.<br />

• Het voornemen tot de overname van het<br />

ledenadm<strong>in</strong>istratiesysteem Scipio en de<br />

consequenties daarvan voor de gebruikers<br />

van andere programma’s, waaronder<br />

het programma Baruch.<br />

• De plannen om een nieuw, vereenvoudigd<br />

systeem voor de landelijke lede<strong>nr</strong>egistratie<br />

van de Protestantse <strong>Kerk</strong> te realiseren.<br />

• Daarnaast is er uiteraard volop ruimte en<br />

gelegenheid uw vragen te stellen.<br />

Aanmelden<br />

Hieronder volgt een overzicht van geplande<br />

bijeenkomsten. De (wijk)kerke<strong>nr</strong>aden en<br />

classicale vergader<strong>in</strong>gen van de Protestantse<br />

<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland ontv<strong>in</strong>gen deze <strong>in</strong>formatie<br />

ook schriftelijk.<br />

Wanneer u naar één van de bijeenkomsten<br />

wilt komen kunt u zich aanmelden via de<br />

website van de Protestantse <strong>Kerk</strong><br />

(www.pkn.nl/numeri). Daar treft u ook meer<br />

<strong>in</strong>formatie aan over de landelijke lede<strong>nr</strong>egistratie<br />

van de Protestantse <strong>Kerk</strong> en de mogelijkheid<br />

om onl<strong>in</strong>e te reageren of vragen te stellen.<br />

Regiobijeenkomsten over<br />

de lede<strong>nr</strong>egistratie<br />

<strong>oktober</strong> – november <strong>2008</strong><br />

Elke bijeenkomst beg<strong>in</strong>t stipt om 20.00 uur<br />

en duurt tot uiterlijk 22.00 uur. De bezoekers<br />

verwachten wij uiterlijk 19.50 uur. De zaal is<br />

open vanaf 19.15 uur. De koffie staat klaar.<br />

Maandag 6 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong>.<br />

Locatie: De Acker, Park Berkenoord 2, 2641<br />

CX Pijnacker<br />

Woensdag 8 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />

Locatie: Menorah-kerk, Dwarswyk 350, 9202<br />

CA Drachten<br />

Maandag 13 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />

Locatie: <strong>Kerk</strong>elijk Centrum De Overkant,<br />

<strong>Kerk</strong>ple<strong>in</strong> 22, 7721 AD Dalfsen.<br />

Maandag 20 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />

Locatie: Regenboogkerk, Dr. van Voorthuijsenstraat<br />

6, 8162 BD Epe.<br />

Maandag 27 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />

Locatie: Centrum De Baaij, Baai 154, 4871<br />

BE Etten-Leur.<br />

Directeur Haaije Feenstra (foto: Protestantse <strong>Kerk</strong>)<br />

Donderdag 30 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />

Locatie: Morgensterkerk (mogelijk (tijdige)<br />

uitwijk naar andere kerk <strong>in</strong> E<strong>in</strong>dhoven), Mercuriuslaan<br />

1B, 5632 EE E<strong>in</strong>dhoven.<br />

Maandag 3 november <strong>2008</strong><br />

Locatie: Maranathacentrum, <strong>Kerk</strong>straat 57,<br />

3262 PG Oud-Beijerland.<br />

Woensdag 5 november <strong>2008</strong><br />

Locatie: Westzijder- of Bullekerk, Westzijde<br />

75, 1506 ED Zaandam.<br />

Maandag 10 november <strong>2008</strong><br />

Locatie: Protestants Landelijk Dienstencentrum,<br />

Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE<br />

Utrecht.<br />

Kerstbundel <strong>2008</strong>: Z<strong>in</strong> van het beg<strong>in</strong><br />

De kerstbundel van de Verenig<strong>in</strong>g van<br />

Vrijz<strong>in</strong>nige Protestanten/Uitgeverij de Ploeg<br />

heeft dit jaar als thema: ‘Z<strong>in</strong> van het beg<strong>in</strong>’.<br />

De bundel wordt ieder jaar door kerkelijke<br />

gemeenten en <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen gebruikt als<br />

kerstattentie. Juist met de feestdagen is het<br />

prettig als de gemeente iets van zich laat<br />

horen. Deze bundel kan ieders gedachten op<br />

weg helpen naar Kerst.<br />

Een eerste z<strong>in</strong> <strong>in</strong> een boek moet opvallen. Zo<br />

beg<strong>in</strong>t de Max Havelaar van Multatuli met de<br />

woorden: ‘Ik ben makelaar <strong>in</strong> koffie en woon<br />

op de Lauriergracht no. 37’. Is zo’n eerste z<strong>in</strong><br />

belangrijk? Veel schrijvers v<strong>in</strong>den het moeilijk<br />

om hun eerste z<strong>in</strong>nen te kiezen. Ergens moet<br />

je beg<strong>in</strong>nen, maar daarmee snij je ook andere<br />

keuzes af. Er is altijd een beg<strong>in</strong>, een midden<br />

en een e<strong>in</strong>de, waar je ook beg<strong>in</strong>t. Scheppen<br />

is scheiden en snijden. Waar beg<strong>in</strong> je mee?<br />

In deze kerstbundel worden lezers op allerlei<br />

manieren geactiveerd om na te denken de z<strong>in</strong><br />

van het beg<strong>in</strong>. De eerste letter, het eerste<br />

verhaal dat opduikt bij het nadenken over de<br />

bijbel, hoe zouden wij kerstverhalen willen<br />

beg<strong>in</strong>nen?<br />

De bundel kost e 3,50. Bij meer dan 50<br />

exemplaren 15% kort<strong>in</strong>g.<br />

Een folder over de bundel is verkrijgbaar bij<br />

de VVP: <strong>in</strong>fo@vrijz<strong>in</strong>nig.nl of per telefoon<br />

(030) 880 14 97.<br />

11


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />

JOP Oktober <strong>2008</strong><br />

Wielie Elhorst<br />

K<strong>in</strong>deren en geloven:<br />

samen op verhaal komen<br />

Wie langs de verschillende kanalen op tv zapt, stuit vrijwel zeker op een ‘realityprogramma’ over<br />

opvoed<strong>in</strong>g. Opvoed<strong>in</strong>g is ‘hot’. Dat is geen wonder, want ouders zitten nogal eens met hun handen <strong>in</strong><br />

het haar. Voor geloofsopvoed<strong>in</strong>g geldt vaak hetzelfde. Ook dit artikel geeft geen laatste antwoorden,<br />

maar is wel een bescheiden aanzet tot verder nadenken over wat geloofsopvoed<strong>in</strong>g is, hoe je jezelf en<br />

k<strong>in</strong>deren kunt coachen <strong>in</strong> geloof en hoe je het vorm kunt geven.<strong>Kerk</strong>balans Nieuwe Stijl s<strong>in</strong>ds 2007 <strong>in</strong><br />

brede kr<strong>in</strong>g mooie resultaten op qua gemeenteopbouw en geldwerv<strong>in</strong>g. Maar we zijn er nog lang niet.<br />

Oppassen dus voor triomfkreten en goedkope onel<strong>in</strong>ers!<br />

De Bijbel is over geloofsopvoed<strong>in</strong>g vrij duidelijk.<br />

Het begrip komt er als zodanig natuurlijk<br />

niet <strong>in</strong> voor, maar er wordt genoeg gezegd<br />

over ouders en k<strong>in</strong>deren. Een prachtig voorbeeld<br />

is Psalm 78. De eerste vier verzen<br />

vanaf vers 1b luiden: ‘Luister, mijn volk, naar<br />

wat ik leer, hoor de woorden uit mijn mond.<br />

Ik open mijn mond voor een wijze les, spreek<br />

uit wat s<strong>in</strong>ds lang verborgen is. Wij hebben<br />

het gehoord, wij weten het, onze ouders<br />

hebben het ons verteld. Wij willen het onze<br />

k<strong>in</strong>deren niet onthouden, wij zullen aan het<br />

komend geslacht vertellen van de roemrijke<br />

daden van de HEER, van de wonderen die hij<br />

heeft gedaan.’ (NBV).<br />

Opvallend is de vrolijke toon. Doorvertellen<br />

aan de generaties na ons dat God zelf de<br />

HEER van het leven is, woorden v<strong>in</strong>den voor<br />

het leven als een geschenk van God, is niet<br />

problematisch of moeilijk. Het is een<br />

vreugde. Je kunt er niet over zwijgen – zelfs<br />

al gaat het ten diepste over een geheim, iets<br />

dat ‘verborgen’ is, iets waar wij niet altijd<br />

goed raad mee weten. Voor een ieder die<br />

k<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> geloof opvoedt, en dat zijn niet<br />

alleen hun ouders, mag de vreugdevolle toon<br />

van deze psalm het kader vormen.<br />

Opvoeden <strong>in</strong> vertrouwen en liefde<br />

Opvoeden beg<strong>in</strong>t thuis. Opvoeden <strong>in</strong> geloof<br />

dus ook – althans het ligt voor de hand hiervan<br />

uit te gaan. In de meeste gevallen worden<br />

k<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> het leven ontvangen <strong>in</strong> de<br />

omgev<strong>in</strong>g van een gez<strong>in</strong>. Nog vóór er woorden<br />

zijn, nog vóór er sprake is van verbale<br />

communicatie, is er al een relatie tussen de<br />

ouders of opvoeders en het k<strong>in</strong>d. Van grondleggend<br />

belang is dat die nog woordeloze<br />

relatie wordt gevuld met een gevoel van vertrouwen<br />

en onvoorwaardelijke liefde. Al<br />

geldt dit natuurlijk voor álle ouders, toch is<br />

een belangrijk verschil dat christelijke ouders<br />

hun k<strong>in</strong>d ervaren als een geschenk van God<br />

en dat met dit geschenk dus met vreugde,<br />

dankbaarheid en zorgvuldigheid mag en<br />

moet worden omgegaan. Het vertrouwen<br />

dat de ouders wekken bij hun k<strong>in</strong>deren en de<br />

onvoorwaardelijke liefde voor wie het k<strong>in</strong>d is<br />

(en dus niet voor wat het k<strong>in</strong>d doet en kan),<br />

mag een afspiegel<strong>in</strong>g zijn van de wijze<br />

waarop God zelf alle mensen tegemoettreedt.<br />

Het is van belang dat zeer jonge tot<br />

jonge k<strong>in</strong>deren dit daadwerkelijk ervaren. Zij<br />

zijn erg gevoelig voor sfeer en stemm<strong>in</strong>g.<br />

Zachte woordjes over de rand van de wieg,<br />

knuffelen, verhaaltjes vertellen op schoot –<br />

het kan niet vaak genoeg gebeuren. Dit is de<br />

wijze waarop (zeer) jonge k<strong>in</strong>deren een relatie<br />

leggen met zichzelf en met wat er om hen<br />

heen gebeurt. Ook op wat latere leeftijd blijft<br />

deze basis het uitgangspunt voor k<strong>in</strong>deren<br />

om om te gaan met wat er zich verder <strong>in</strong> hun<br />

jonge leven voordoet. Deze basis kenmerkt<br />

zich dan óók door de afwezigheid van agressie,<br />

van al te rechtlijnige autoriteit, van alleen<br />

maar oog hebben voor prestaties en van een<br />

te volle agenda die maakt dat de leden van<br />

het gez<strong>in</strong> voor elkaar niet meer bereikbaar of<br />

beschikbaar zijn.<br />

Opvoeden <strong>in</strong> de praktijk<br />

Het werd hierboven al duidelijk: geloofsopvoed<strong>in</strong>g<br />

is vooral een kwestie van doen.<br />

Opvoeden <strong>in</strong> geloof voltrekt zich niet passief,<br />

maar is een actieve daad. Naarmate k<strong>in</strong>deren<br />

ouder worden, wordt dit een steeds aangelegener<br />

punt. Zodra het jonge k<strong>in</strong>d zich heeft<br />

losgemaakt van het denken en beleven<br />

waar<strong>in</strong> de fantasie nog een grote rol speelt<br />

om de werkelijkheid kloppend te maken, ontstaat<br />

er een meer <strong>in</strong>formatieve <strong>in</strong>teresse voor<br />

het geloof (10-12 jaar). Het zonder meer vertellen<br />

van de verhalen uit de Bijbel blijft<br />

daarom belangrijk. Ouders moeten zich echter<br />

ook leren verhouden tot de vragen die<br />

hun k<strong>in</strong>deren gaan stellen. Meestal hebben<br />

12


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Oktober <strong>2008</strong><br />

deze een hoog ‘technisch’ gehalte – k<strong>in</strong>deren<br />

willen graag weten hoe iets <strong>in</strong> elkaar zit, bijvoorbeeld<br />

of God broertjes en zusjes heeft.<br />

Soms worden er echter ook vragen gesteld<br />

die direct of <strong>in</strong>direct een beroep doen op het<br />

vermogen van ouders om te laten zien of uit<br />

te leggen wat de relevantie is van het geloof<br />

<strong>in</strong> hun leven, bijvoorbeeld als de vraag wordt<br />

gesteld waarom ouders op zondag eigenlijk<br />

naar de kerk gaan. Uitgesproken en onuitgesproken<br />

houden k<strong>in</strong>deren hun ouders wat dit<br />

betreft nauwlettend <strong>in</strong> de gaten. Voor k<strong>in</strong>deren<br />

moet de relevantie van het geloof vooral<br />

zichtbaar zijn. Met andere woorden: ouders<br />

moet hun eigen verhaal bij hét verhaal kunnen<br />

vertellen.<br />

Dit kan door gebeurtenissen uit het eigen<br />

leven te verb<strong>in</strong>den met bijbelverhalen, maar<br />

meer nog is een praktijk noodzakelijk, die<br />

zich consequent voltrekt <strong>in</strong> steeds opnieuw<br />

uitgevoerde handel<strong>in</strong>gen. Daar hoort het vertellen<br />

van verhalen natuurlijk bij, maar ook<br />

bijvoorbeeld het samen bidden en z<strong>in</strong>gen<br />

met k<strong>in</strong>deren. In een christelijk gez<strong>in</strong> wordt<br />

hiervoor tijd <strong>in</strong>geruimd. Dit kan rond één van<br />

de dagelijkse maaltijden, maar ook door middel<br />

van de zogenaamde ‘huisgodsdienst’:<br />

één of meerdere momenten per week waarbij<br />

<strong>in</strong> een huisvier<strong>in</strong>g door middel van bijvoorbeeld<br />

zang, gebed en uitwissel<strong>in</strong>g bij geloof<br />

wordt stilgestaan. Hier kan een k<strong>in</strong>d leren<br />

zelf uitdrukk<strong>in</strong>g te geven aan het eigen<br />

geloof, bijvoorbeeld door het uitspreken van<br />

een vrij gebed. Het zijn evenzovele manieren<br />

om k<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> woord en daad te laten beleven<br />

dat geloof onderdeel van het dagelijkse<br />

leven uit kan maken. Met deze zichtbare<br />

praktijk kan niet serieus genoeg worden<br />

omgegaan, zeker <strong>in</strong> een tijd waar<strong>in</strong> alles wat<br />

met kerk en geloof te maken heeft, zo goed<br />

als uit het publieke leven is verdwenen.<br />

Opvoeden <strong>in</strong> gemeenschap<br />

Door thuis het geloof zichtbaar en ervaarbaar<br />

te maken, wordt een basis gelegd voor de<br />

opvoed<strong>in</strong>g van het k<strong>in</strong>d <strong>in</strong> de geloofsgemeenschap<br />

van de kerk. De kerkgang is<br />

bovendien een voortzett<strong>in</strong>g van de zichtbare<br />

praktijk van het geloof. Over en weer roept<br />

deze praktijk hopelijk herkenn<strong>in</strong>g op en kan<br />

het k<strong>in</strong>d positieve associaties bij de kerkgang<br />

ontwikkelen. Het is duidelijk dat daarvoor<br />

nog <strong>in</strong> veel kerkelijke gemeenten een hoop<br />

werk moet worden verricht. Wie van ouders<br />

verwacht dat zij <strong>in</strong> een levende relatie met<br />

God en met hun k<strong>in</strong>deren, opvoeden <strong>in</strong><br />

geloof – hun k<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> alle opzichten ‘nabij’<br />

– , mag van de kerkelijke gemeenschap verwachten<br />

dat zij dit ook doet en dat zij deze<br />

manier van opvoeden faciliteert. ‘K<strong>in</strong>d nabij’,<br />

of: nauw aansluitend bij k<strong>in</strong>deren een kerkdienst<br />

<strong>in</strong>vullen kan <strong>in</strong>houden: aparte aandacht<br />

voor de k<strong>in</strong>deren: hen ‘op hun eigen<br />

verhaal laten komen’, een eenvoudig gebed<br />

uitspreken, de verantwoordelijkheid voor de<br />

uitvoer<strong>in</strong>g van onderdelen van de dienst met<br />

k<strong>in</strong>deren delen (en dan niet alleen de collecte)<br />

enzovoorts. K<strong>in</strong>deren zijn <strong>in</strong> het gez<strong>in</strong><br />

waar<strong>in</strong> zij opgroeien niet onzichtbaar. Dat<br />

moeten zij <strong>in</strong> de kerk dan ook niet zijn. Zo<br />

wordt de geloofsopvoed<strong>in</strong>g van k<strong>in</strong>deren<br />

een zaak van de hele gemeente.<br />

De ondersteun<strong>in</strong>g van ouders en opvoeders<br />

vanuit de kerk is tot slot ook belangrijk. Voor<br />

ouders en opvoeders zou er een permanente<br />

groep mensen moeten zijn, die specifieke<br />

thema’s rond de geloofsopvoed<strong>in</strong>g met<br />

elkaar bespreekt en die ouders steeds helpt<br />

zoeken naar daden en woorden die de<br />

geloofsopvoed<strong>in</strong>g ondersteunen. Om met je<br />

k<strong>in</strong>d op verhaal te kunnen komen, heb je<br />

soms zelf ruimte nodig om je verhaal te doen,<br />

om de juiste of nieuwe woorden te v<strong>in</strong>den en<br />

nieuwe handel<strong>in</strong>gsperspectieven. Inmiddels<br />

zijn hiervoor genoeg publicaties en websites<br />

beschikbaar. Kijk ook eens op de website van<br />

JOP en houd de ontwikkel<strong>in</strong>gen op KIDS en<br />

COACH (materialen rondom geloofsopvoed<strong>in</strong>g)<br />

dit seizoen <strong>in</strong> de gaten. Of neem eens<br />

contact op met één van de regiocoaches van<br />

JOP. Zij assisteren graag bij de vreugdevolle<br />

taak die het opvoeden <strong>in</strong> geloof uite<strong>in</strong>delijk is.<br />

Wielie Elhorst is medewerker van JOP, de<br />

jeugdorganisatie van de Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />

Nederland.<br />

14 DECEMBER: X-MAS PROOF<br />

Op 14 december organiseert JOP, net als <strong>in</strong> 2007, het<br />

jongerenkerstfeest X-Mas Proof. Een feest waar jongeren<br />

(vanaf circa 14 jaar) van alles kunnen doen en<br />

beleven rondom Kerst. In een <strong>in</strong>spirerende en ontspannen<br />

sfeer biedt JOP jongeren een manier aan<br />

om de boodschap van Kerst op een eigen manier<br />

te beleven. Bijvoorbeeld <strong>in</strong> een debat, tijdens workshops,<br />

<strong>in</strong> films of met verhalen. Daarnaast kunnen de<br />

jongeren zich ook op een actieve en creatieve manier<br />

<strong>in</strong>zetten voor hun omgev<strong>in</strong>g.<br />

En natuurlijk is er ook weer een mix van muziekoptredens<br />

op het hoofdpodium aanwezig! Zo zijn er optredens<br />

van gospelkoor Inside Out (bekend van de Idolsf<strong>in</strong>ale<br />

met Nikki), dJ Rob van Rossum, dansgroep<br />

Reternity, relirap van Victory Outreach en een slotoptreden<br />

van Stevie Ann.<br />

Alle jeugdouderl<strong>in</strong>gen, predikanten en jeugdbegeleiders<br />

zijn van harte uitgenodigd om met een<br />

groep jongeren naar dit evenement te komen. Vier<br />

Kerst met honderden andere jongeren en kom op 14<br />

december naar X-Mas Proof. Een feest van herkenn<strong>in</strong>g<br />

én verrass<strong>in</strong>g… Beleef het mee!<br />

Tijd: 17.00 -20.30 uur<br />

Plaats: Eusebiuskerk Arnhem<br />

Tickets: € 12,50<br />

Voor wie: jongeren vanaf ongeveer 14 jaar<br />

Hou voor meer <strong>in</strong>fo de site <strong>in</strong> de gaten:<br />

www.jop.nl/xmasproof<br />

13


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> berichten Oktober <strong>2008</strong><br />

Handreik<strong>in</strong>g Gebed en genez<strong>in</strong>g<br />

De Protestantse <strong>Kerk</strong> heeft een handreik<strong>in</strong>g<br />

over gebed en genez<strong>in</strong>g uitgegeven. Hier<strong>in</strong><br />

komen zowel de vreugdevolle als de pijnlijke<br />

kanten van dit thema aan bod. De handreik<strong>in</strong>g<br />

bevat een opzet voor besprek<strong>in</strong>g <strong>in</strong> bijvoorbeeld<br />

de classisvergader<strong>in</strong>g, werkverband<br />

van predikanten of de kerke<strong>nr</strong>aadsvergader<strong>in</strong>g.<br />

Tevens wordt een opzet gegeven voor<br />

een cursus van drie avonden en is er een<br />

verwijz<strong>in</strong>g naar verdere lectuur. De contactgegevens<br />

van mensen die <strong>in</strong> de Protestantse<br />

<strong>Kerk</strong> werken en ervar<strong>in</strong>g hebben met de<br />

dienst der genez<strong>in</strong>g zijn eveneens <strong>in</strong> de<br />

uitgave te v<strong>in</strong>den. Naast deze nieuwe hand-<br />

reik<strong>in</strong>g verscheen onlangs ook de handreik<strong>in</strong>g<br />

Verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g en aandacht – nieuwe wegen voor<br />

gemeentepastoraat en werd een aantal<br />

handreik<strong>in</strong>gen geactualiseerd, waaronder<br />

De partner van de chronisch zieke, De kaarten<br />

geschud? (over homoseksualiteit en ambt),<br />

Hebben zij uw zegen? (over het zegenen van<br />

levensverb<strong>in</strong>tenissen anders dan man en<br />

vrouw) en ‘Uitgerust op pad’ (over pastoraal<br />

bezoekwerk).<br />

Bestellen: tel. (030) 880 13 37, e-mail brochureverkoop@pkn.nl<br />

of via de webw<strong>in</strong>kel op<br />

www.pkn.nl. De prijs van deze handreik<strong>in</strong>gen<br />

is € 4,50. U betaalt geen verzendkosten.<br />

Najaarsconferentie Beraad Grote Steden<br />

De najaarsconferentie van de Verenig<strong>in</strong>g<br />

Beraad Grote Steden <strong>in</strong> de Protestantse <strong>Kerk</strong><br />

<strong>in</strong> Nederland, kortweg BGS, heeft op 7<br />

november als onderwerp: ‘Bruggen van<br />

Hoop’. Deze naam duidt op een <strong>in</strong> Engeland<br />

begonnen <strong>in</strong>itiatief, waarbij kerkelijke<br />

gemeenschappen welwillende blikken van<br />

buitenaf toelaten. Deskundige buitenstaanders<br />

denken mee bij projecten en plannen,<br />

vragen door en wijzen nieuwe wegen. Deze<br />

‘critical friends’ en de gemeenten of groepen<br />

vormen samen een netwerk waar<strong>in</strong> zij elkaar<br />

bemoedigen en <strong>in</strong>spireren.<br />

Voor Nederland is deze conferentie van het<br />

Beraad Grote Steden de officiële start van<br />

‘Bruggen van Hoop’. Er wordt een videoband<br />

vertoond over het Engelse project ‘Build<strong>in</strong>g<br />

Bridges of Hope’ en er zal een voorbeeldproject<br />

uit een wijkgemeente worden gepresenteerd.<br />

Uiteraard is er ruimte voor gesprek over<br />

de mogelijkheden om deel te nemen aan<br />

‘Bruggen van Hoop’. Ter afwissel<strong>in</strong>g een<br />

orgelbespel<strong>in</strong>g door Ko Zwanenburg en een<br />

Column van Willem van der Meiden.<br />

Plaats: Nicolaïkerk Utrecht, aanvang 10.30<br />

uur (koffie vanaf 10.00 uur). Kosten: leden<br />

BGS gratis, anderen € 30,- per persoon.<br />

Informatie en aanmeld<strong>in</strong>g: Evel<strong>in</strong>e Bersma<br />

tel. (020) 301 65 10, bgs@kerkelijkbureau.nl<br />

<strong>Kerk</strong>en <strong>in</strong> de race voor een miljoen euro<br />

De hervormde kerken van Groede (Zeeland)<br />

en Garsthuizen (Gron<strong>in</strong>gen) staan <strong>in</strong> de<br />

belangstell<strong>in</strong>g <strong>in</strong> het programma BankGiro<br />

Loterij ‘Restauratie’ van de AVRO. In het<br />

programma worden zestien bouwwerken<br />

die ernstig <strong>in</strong> verval zijn geraakt onder de<br />

loep genomen. De genom<strong>in</strong>eerde gebouwen<br />

liggen verspreid over het hele land. In<br />

het programma tonen computeranimaties<br />

hoe het object er na de restauratie uit kan<br />

komen te zien. Er kan telefonisch of per sms<br />

gestemd worden op het favoriete gebouw.<br />

Wie de kerken een warm hart toedraagt,<br />

wordt gevraagd bij te dragen aan herstel <strong>in</strong><br />

de vorm van het uitbrengen van een stem.<br />

Het is ook toegestaan om op beide kerkge-<br />

bouwen te stemmen of zelfs meerdere<br />

keren te stemmen. Meer <strong>in</strong>formatie: www.<br />

groedeaanzee.nl en www.kerkgarsthuizen.<br />

nl. De f<strong>in</strong>ale wordt uitgezonden op 12<br />

november a.s.<br />

Informatie over het programma ‘Restauratie’<br />

is te v<strong>in</strong>den op www.avro.nl/tv/<br />

programmas_a-z/restauratie.<br />

De kerk <strong>in</strong> Garsthuizen.<br />

Avondmaalscatechese voor k<strong>in</strong>deren<br />

Onlangs verscheen het boek Huis van brood<br />

en beker met materiaal om k<strong>in</strong>deren voor te<br />

bereiden om deel te nemen aan het Heilig<br />

Avondmaal. De methode voorziet <strong>in</strong> zes<br />

catechesebijeenkomsten voor k<strong>in</strong>deren van<br />

8 tot 12 jaar.<br />

In veel plaatselijke gemeenten nemen ook<br />

de k<strong>in</strong>deren deel aan het avondmaal. Jong<br />

en oud delen brood en wijn en vieren de<br />

gemeenschap met God en met elkaar.<br />

Wanneer k<strong>in</strong>deren meevieren met het<br />

avondmaal, is het belangrijk dat ze ook echt<br />

aangesproken worden door wat er <strong>in</strong> de<br />

kerk gebeurt. Daarom is het goed om k<strong>in</strong>deren<br />

voor te bereiden op de vier<strong>in</strong>g van de<br />

Maaltijd: wat betekenen de woorden en<br />

rituelen die gebruikt worden?<br />

Behalve de zes catechese bijeenkomsten<br />

worden <strong>in</strong> drie voorbeeldvier<strong>in</strong>gen ideeën<br />

aangereikt. Het boek bevat ook een opzet<br />

voor een gemeenteavond over dit onderwerp.<br />

De bundel Huis van brood en beker bevat<br />

bijdragen van Ellie Boot, Martha Kroes, Dirk<br />

Jan Lagerweij, Joost Schell<strong>in</strong>g, Klaas Touwen,<br />

Jessa van der Vaart en Geertje de Vries.<br />

Het kwam tot stand <strong>in</strong> een samenwerk<strong>in</strong>gsverband<br />

van JOP - de jeugdorganisatie van<br />

de Protestantse <strong>Kerk</strong> - en NZV Uitgevers te<br />

Amersfoort. Prijs € 15,95. Bestell<strong>in</strong>gen:<br />

www.nzv.nl<br />

14


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Dankdag voor gewas en arbeid<br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

Tr<strong>in</strong>us Hoekstra<br />

Dankdag – zorg én arbeid<br />

De comb<strong>in</strong>atie van zorg en arbeid is een actueel thema. Het staat centraal <strong>in</strong> het materiaal voor vier<strong>in</strong>g<br />

en gesprek dat door Disk <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> voor onder andere rond de dankdag voor<br />

gewas en arbeid (5 november of de zondag erop volgend) is gemaakt onder de titel ‘In tweestrijd – Hoe<br />

zorg en arbeid te comb<strong>in</strong>eren?’<br />

Wat de comb<strong>in</strong>atie van zorg en arbeid<br />

betreft, leven we <strong>in</strong> een tijd waar<strong>in</strong> de overheid<br />

de deelname aan betaalde arbeid fors<br />

bepleit, terwijl tegelijkertijd van mensen<br />

wordt verwacht dat ze hun (mantel)zorgtaken<br />

volop realiseren <strong>in</strong> buurt, gez<strong>in</strong>, familie<br />

en vriendenkr<strong>in</strong>g. De moeite die mensen<br />

ervaren om zorg en arbeid te comb<strong>in</strong>eren<br />

staat bekend als ‘comb<strong>in</strong>atiedruk’. Deze druk<br />

wordt het meest ervaren door mensen die<br />

zich <strong>in</strong> de levensfase bev<strong>in</strong>den waar<strong>in</strong> ze de<br />

deelname aan het werkzame en sociale leven<br />

(<strong>in</strong>clusief kerkelijke leven) hebben te comb<strong>in</strong>eren<br />

met de zorg voor kle<strong>in</strong>e k<strong>in</strong>deren.<br />

Over het algemeen komt het zorgen nog<br />

steeds voor het grootste deel bij vrouwen<br />

terecht. Zowel mannen als vrouwen koesteren<br />

wel wensen over een meer evenwichtige<br />

verdel<strong>in</strong>g van arbeid en zorg, maar een scenario<br />

waar<strong>in</strong> vrouwen vooral onbetaald zorgen<br />

en mannen betaald werken lijkt dom<strong>in</strong>ant.<br />

Bij de visie op deze verdel<strong>in</strong>g spelen<br />

naast praktische zaken op de achtergrond<br />

ook bepaalde geloofsopvatt<strong>in</strong>gen nog steeds<br />

een belangrijke rol.<br />

Compleet leven<br />

In de bijbel worden bij de schepp<strong>in</strong>g van de<br />

mens onderhouden én maken, bewaren én<br />

bewerken, zorg én arbeid <strong>in</strong> één adem<br />

genoemd als aanduid<strong>in</strong>g van een compleet<br />

leven (Genesis 2:15). Verderop <strong>in</strong> het schepp<strong>in</strong>gsverhaal<br />

echter wordt vaak het eigenlijke<br />

aanknop<strong>in</strong>gspunt gevonden voor een seksespecifieke<br />

verdel<strong>in</strong>g van arbeid en zorg. Het<br />

verhaal van de schepp<strong>in</strong>g van Adam en Eva<br />

loopt hier slecht af met een seksespecifieke<br />

straf: Eva zal met pijn haar k<strong>in</strong>deren dragen<br />

en baren; en Adam zal zich <strong>in</strong> het zweet moeten<br />

werken om zijn brood te verdienen<br />

(Genesis 3:16-19). Dit verhaal is veelal opgevat<br />

als een (goddelijke) aanwijz<strong>in</strong>g voor de<br />

verdel<strong>in</strong>g van zorg en arbeid naar sekse, ook<br />

al gaven de schrijvers waarschijnlijk slechts<br />

de sekserolverdel<strong>in</strong>g weer die zij om zich<br />

heen zagen.<br />

Vanzelfsprekende koppel<strong>in</strong>g<br />

De vanzelfsprekende koppel<strong>in</strong>g van vrouwen<br />

aan zorg hebben we <strong>in</strong> belangrijke mate te<br />

danken aan de filosoof Aristoteles en de aansluit<strong>in</strong>g<br />

bij zijn gedachten door theologen als<br />

August<strong>in</strong>us en Thomas van Aqu<strong>in</strong>o. Volgens<br />

(foto: i-stockphoto)<br />

Aristoteles was zorgarbeid van tweederangs<br />

mensen (niet-burgers: vrouwen en slaven)<br />

nodig om het leven van de echte burgers<br />

(vrije mannen) veilig te stellen. In feite schildert<br />

hij zorg af als een noodzakelijk kwaad,<br />

strijdig met het goede leven. Aristoteles<br />

beschouwde de vrouw als ‘een mislukte<br />

man’. Hij meende dat k<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> de baarmoeder<br />

aanvankelijk mannelijk zijn, en bij<br />

een stor<strong>in</strong>g <strong>in</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g vrouwelijk worden.<br />

Verder was Aristoteles van men<strong>in</strong>g dat<br />

de vrouwelijke schoot niets anders was dan<br />

een soort (passieve) broedstoof waar<strong>in</strong> het<br />

k<strong>in</strong>d werd uitgebroed. Het levengevende<br />

(actieve) beg<strong>in</strong>sel werd aangeleverd door de<br />

vader. Tot <strong>in</strong> de 21e eeuw zijn de echo’s van<br />

deze opvatt<strong>in</strong>g te beluisteren.<br />

Evenwichtige verdel<strong>in</strong>g<br />

Voor een evenwichtige verdel<strong>in</strong>g van zorg en<br />

arbeid is naast allerlei praktische maatregelen<br />

en voorzien<strong>in</strong>gen een positieve waarder<strong>in</strong>g<br />

van zorg nodig zoals <strong>in</strong> Genesis 2! Het<br />

besef dat we allen te zijner of te harer tijd<br />

afhankelijk waren en zullen zijn van zorg door<br />

anderen, kan ons ervan doordr<strong>in</strong>gen dat<br />

arbeid én zorg, bewerken én bewaren, bij<br />

elkaar horen. Tegelijkertijd brengt een positieve<br />

waarder<strong>in</strong>g van zorg ons <strong>in</strong> aa<strong>nr</strong>ak<strong>in</strong>g<br />

met de relationele kant van het leven, de<br />

zorgzame betrokkenheid op elkaar, als een<br />

onderdeel van het goede leven.<br />

Tr<strong>in</strong>us Hoekstra is projectmanager bij het<br />

b<strong>in</strong>nenlands diaconaat van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> en<br />

mededirecteur van Disk.<br />

materiaal<br />

Het materiaal, dat als themanummer van het<br />

tijdschrift Ondersteboven verschijnt, is voor e 2,50<br />

(exclusief verzendkosten) te bestellen bij<br />

Landelijk Bureau Disk, Luijbenstraat 17,<br />

5211 BR ‘s-Hertogenbosch,<br />

e-mail <strong>in</strong>fo@disk-arbeidspastoraat.nl,<br />

tel. (073) 612 82 01.<br />

15


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Interculturele dialoog<br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

Nelleke de Jong<br />

Ontmoet<strong>in</strong>g <strong>in</strong> muziek<br />

Op uitnodig<strong>in</strong>g van de Protestantse <strong>Kerk</strong> toert de Indonesische zanger-dichter Emha A<strong>in</strong>un Nadjib met zijn<br />

begeleid<strong>in</strong>gsband Kiai Kanjeng langs acht steden <strong>in</strong> Nederland. Tussen 8 en 19 <strong>oktober</strong> v<strong>in</strong>den allerlei<br />

<strong>in</strong>teractieve optredens plaats. Het Bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gscentrum en het Hendrik Kraemer Instituut begeleiden dit<br />

bijzondere <strong>in</strong>terculturele en <strong>in</strong>terreligieuze project.<br />

Emha A<strong>in</strong>un Nadjib is <strong>in</strong> Indonesië beroemd<br />

en gerespecteerd, als zanger, als dichter, als<br />

moslimleraar en als maatschappelijk activist.<br />

Zijn optredens trekken veel publiek. Met<br />

muziek, poëzie en openbaar debat brengt hij<br />

mensen met elkaar <strong>in</strong> gesprek en probeert hij<br />

ze praktische oploss<strong>in</strong>gen voor alledaagse<br />

problemen te laten v<strong>in</strong>den – <strong>in</strong> een land waar<br />

de bevolk<strong>in</strong>gsgroepen soms op gespannen<br />

voet met elkaar leven.<br />

Tropennacht<br />

Het idee ontstond <strong>in</strong> 2006, <strong>in</strong> een tropennacht.<br />

Josien Folbert, met haar man Jaspert<br />

Slob door <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> uitgezonden naar<br />

Indonesië voor een <strong>in</strong>terreligieus dialoogproject,<br />

was als gast bij een optreden van Emha<br />

en zijn band. Halverwege vroeg Emha haar te<br />

vertellen over de achtergronden van de<br />

moord op Theo van Gogh. Ze vond dat lastig:<br />

‘Hoe maak je duidelijk dat <strong>in</strong> een seculier en<br />

democratisch land, met vrijheid van<br />

men<strong>in</strong>gsuit<strong>in</strong>g en van godsdienst, <strong>in</strong> pr<strong>in</strong>cipe<br />

alles gezegd kan worden? Toen ik vertelde<br />

over Van Gogh en Ayaan Hirsi Ali’s film Submission,<br />

g<strong>in</strong>g er een sidder<strong>in</strong>g door de zaal.<br />

Maar Emha zei: “Wacht even met oordelen,<br />

we moeten leren te kijken naar de achtergronden.<br />

Ayaan Hirsi Ali is een product van<br />

een bepaalde islamitische opvoed<strong>in</strong>g. Wij<br />

moslims weten vaak onvoldoende over onze<br />

eigen bronnen; we hebben onze tradities –<br />

soms tegenstrijdig met de pr<strong>in</strong>cipes van de<br />

islam – en doen alsof dat de waarheid is. Ik<br />

Emha A<strong>in</strong>un Nadjib (l<strong>in</strong>ks) <strong>in</strong> een kerkgebouw tijdens zijn tournee door F<strong>in</strong>land<br />

(foto: Dokumentasi Kiai Kanjeng)<br />

wil niet goedpraten wat Theo en Ayaan hebben<br />

gedaan, maar ik zou met ze <strong>in</strong> gesprek<br />

willen gaan. Zij hebben met een kunstwerk<br />

hun frustratie willen laten zien. Ik zou –<br />

vriendschappelijk – willen zeggen wat ik<br />

ervan v<strong>in</strong>d. Moord is verwerpelijk. De moordenaar<br />

heeft niet het recht voor God te spelen,<br />

maar ook hij is het product van een<br />

bepaalde islamitische opvoed<strong>in</strong>g.” De mensen<br />

luisterden ademloos.’<br />

Josien was zo enthousiast dat zij Emha voorstelde<br />

naar Nederland te komen. ‘Je kunt de<br />

sfeer van zo’n avond niet zonder meer kopiëren<br />

naar de westerse samenlev<strong>in</strong>g, maar ik<br />

ben ervan overtuigd dat Nederlanders iets<br />

van deze groep kunnen leren over hoe je als<br />

mensen met verschillende culturele, etnische<br />

en religieuze achtergronden met elkaar om<br />

kunt gaan.’ Ze is onder de <strong>in</strong>druk van Emha’s<br />

gedrevenheid, die volgens haar voortkomt<br />

uit zijn geloof én uit de Javaanse traditie:<br />

‘Menselijkheid en mens-zijn, sleutelwoorden<br />

<strong>in</strong> de islam, en wijsheid en oprechtheid,<br />

basale begrippen <strong>in</strong> de Javaanse traditie,<br />

zetten hem aan tot sociale actie.’<br />

Emha A<strong>in</strong>un Nadjib met zijn begeleid<strong>in</strong>gsband Kiai Kanjeng (foto: Dokumentasi Kiai Kanjeng)<br />

Impuls<br />

Het idee viel op twee plekken <strong>in</strong> vruchtbare<br />

aarde: bij het Bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gscentrum, werkzaam<br />

op het terre<strong>in</strong> van de <strong>in</strong>terreligieuze dialoog,<br />

en bij het Hendrik Kraemer Instituut, deskundig<br />

op het gebied van <strong>in</strong>ternationale culturele<br />

en religieuze contacten. Aart Verburg zette er<br />

zijn schouders onder.<br />

‘Doel van de optredens <strong>in</strong> Nederland is plaatselijke<br />

<strong>in</strong>terreligieuze en <strong>in</strong>terculturele dialooggroepen<br />

een impuls te geven, ze te <strong>in</strong>spireren<br />

dóór te gaan met het belangrijke werk<br />

dat ze doen. Door ze te laten meebeleven<br />

16


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Oktober <strong>2008</strong><br />

hoe een moslim, geïnspireerd door zijn<br />

geloof, wil bouwen aan een open en tolerante<br />

samenlev<strong>in</strong>g. Steeds weer komt Emha<br />

uit bij de vraag hoe je met jouw geloof en cultuur<br />

de wereld tot een prachtige plek voor<br />

iedereen kan maken. Daarom kozen we als<br />

titel voor de tournee “Gezongen gezichten.<br />

Een Indonesische moslimdichter z<strong>in</strong>gt een<br />

kleurrijke samenlev<strong>in</strong>g”. Daar<strong>in</strong> worden<br />

geloof, cultuur en samenlev<strong>in</strong>g met elkaar<br />

verbonden en dat herken je ook <strong>in</strong> de groep<br />

subsidiegevers: <strong>Kerk</strong> & Wereld ondersteunt<br />

het project, evenals het Europees Jaar van de<br />

Interculturele dialoog <strong>2008</strong>.’<br />

Jan Post Hospers is als gemeenteadviseur<br />

voor migrantenkerken en de ontmoet<strong>in</strong>g met<br />

moslims bij het project betrokken. ‘Ik kom <strong>in</strong><br />

mijn werk <strong>in</strong> contact met dialooggroepen uit<br />

het hele land. Het idee om Emha en zijn groep<br />

hierheen te halen valt daar heel goed. Als kerk<br />

organiseren we de tournee, maar het geheel<br />

wordt gedragen door de plaatselijke groepen.<br />

Zij organiseren <strong>in</strong> hun directe omgev<strong>in</strong>g allerlei<br />

ontmoet<strong>in</strong>gen, heel creatief vaak.’ Bijvoorbeeld<br />

het idee van diaken Josette Broekman<br />

om een concert te organiseren met een praiseband<br />

en een groep Marokkaanse rappers,<br />

voor een publiek van vrienden van de muzikanten,<br />

waar dan ook ruimte is voor gesprekken.<br />

‘Ik denk echt dat muziek mensen kan<br />

verb<strong>in</strong>den. Zo’n avond kan voor beide kanten<br />

een verrijk<strong>in</strong>g zijn.’ In Deventer hebben kerken<br />

en moskeeën een <strong>in</strong>terculturele en <strong>in</strong>terreligieuze<br />

‘caroussel’ bedacht. Onder de titel<br />

‘Hart voor elkaar <strong>in</strong> Deventer’ gaan mensen<br />

op bezoek bij verschillende culturele en religieuze<br />

groepen. De dag wordt afgesloten met<br />

een multicultureel feest – waar Emha te gast<br />

zal zijn. ‘Zo raak je op elkaar betrokken,’ aldus<br />

Post Hospers.<br />

Jongeren<br />

Het viel Josien Folbert <strong>in</strong> Indonesië al op dat<br />

er zoveel jonge mensen bij het <strong>in</strong>teractieve<br />

optreden van Emha en Kiai Kanjeng waren.<br />

De organisatoren van de Nederlandse tournee<br />

willen dat ook bereiken. ‘Daarom staan<br />

er ook muziekworkshops op het programma.<br />

Het voorbeeld van de werkgroep <strong>in</strong>terreligieuze<br />

jongerenontmoet<strong>in</strong>g Zaanstreek verdient<br />

zeker navolg<strong>in</strong>g.’<br />

Nelleke de Jong-van den Berg is studiesecretaris<br />

van het Bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gscentrum van de Protestantse<br />

<strong>Kerk</strong> en medeprojectleider van Voices & Visions.<br />

MEER WETEN?<br />

Het complete programma van de tournee, van<br />

woensdag 8 tot en met zondag 19 <strong>oktober</strong>, met<br />

activiteiten van Amsterdam tot Deventer en van<br />

Leeuwarden tot Etten-Leur, is te v<strong>in</strong>den op www.pkn.<br />

nl/voices&visions. Belangstellenden kunnen met hun<br />

vragen terecht bij HKI en Bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gscentrum:<br />

tel. (030) 880 19 09, e-mail: hki@pkn.nL<br />

De Oecumenische Vrouwensynode (OVS),<br />

platform van de christelijke vrouw en geloofbeweg<strong>in</strong>g,<br />

houdt op donderdag 30 <strong>oktober</strong><br />

<strong>2008</strong> een synodedag <strong>in</strong> De Kamers te<br />

Amersfoort-Vathorst. Gastspreekster is Leyla<br />

Çakir, voorzitter van de moslim vrouwenorganisatie<br />

Al Nisa. De komst van Çakir is typerend<br />

voor de groeiende samenwerk<strong>in</strong>g tussen<br />

de OVS en Al Nisa als verwante religieuze<br />

vrouwenorganisaties.<br />

’s Middags zal de Annego Hogebr<strong>in</strong>k na tien<br />

jaar de voorzittershamer overdragen aan de<br />

huidige vicevoorzitter Jasja Nottelman.<br />

Nottelman (1970) is fem<strong>in</strong>istisch theologe en<br />

werkt als studentenpredikante <strong>in</strong> Utrecht.<br />

Bijbelboek Esther<br />

Oecumene vraagt dialoog, zo stelt de organisatie<br />

van de dag. ‘In de beg<strong>in</strong>tijd van de<br />

Oecumenische Vrouwensynode, opgericht <strong>in</strong><br />

1987, werd de dialoog overwegend b<strong>in</strong>nen de<br />

christelijke kerken gevoerd. De maatschappij<br />

is <strong>in</strong> de tussenliggende tijd aanzienlijk veranderd.<br />

De dialoog voeren we als OVS nu ook<br />

met andere religies.’<br />

Een dialoog b<strong>in</strong>nen één persoon zal te zien zijn<br />

<strong>in</strong> de voorstell<strong>in</strong>g ‘Wij Esther’ van Riëtte<br />

berichten<br />

Voorzitter moslimvrouwen spreekt op vrouwensynode<br />

Beurmanjer en Joyce Schoon. Met beweg<strong>in</strong>gstheater<br />

vanuit het bijbelboek Esther<br />

tonen zij hoe een dochter van immigranten<br />

omgaat met de dilemma’s waar zij voor komt<br />

te staan.<br />

Na de lunch is er ruimte voor de dialoog met<br />

de verschillende groepen en personen die<br />

tijdens de 5e Vrouwensynode <strong>in</strong> 2007 agendapunten<br />

hebben <strong>in</strong>gebracht. Het gaat om de<br />

voortgang van veertien actiepunten die<br />

variëren van het ondersteunen van vrouwen<br />

<strong>in</strong> Israël/Palest<strong>in</strong>a tot een onderzoek naar<br />

heilzame seksualiteit. In de tweede helft van<br />

de middag presenteert Felicia Dekkers,<br />

theologe en neerlandica, een dialoog vanuit<br />

gender <strong>in</strong> woord en beeld.<br />

Programma synodedag<br />

10.00 uur Ontvangst met koffie/thee<br />

10.30 uur Welkom door de voorzitter van de OVS: Annego Hogebr<strong>in</strong>k<br />

10.45 uur Inleid<strong>in</strong>g door Leyla Çakir, voorzitter van Al Nisa<br />

11.15 uur Reacties vanuit de zaal en gesprek met Leyla.<br />

11.30 uur Voorstell<strong>in</strong>g Esther door Riëtte Beurmanjer en Joyce Schoon.<br />

12.15 uur Gesprek n.a.v. de voorstell<strong>in</strong>g met Riëtte en Joyce.<br />

13.00 uur Lunchpauze.<br />

14.00 uur Oefenen <strong>in</strong> diversiteit door Felicia Dekkers.<br />

14.15 uur Agendapunten 5e Vrouwensynode<br />

14.45 uur Taal, beeld en genderperspectief door Felicia Dekkers<br />

15.45 uur Wissel<strong>in</strong>g van het voorzitterschap<br />

16.00 uur Borrel<br />

Plaats: De Kamers: Wezeperberg 1, 3825 DJ Amersfoort.<br />

Kosten: € 15,- /solidariteitsprijs € 20,- (<strong>in</strong>clusief koffie/thee en lunch).<br />

Aanmeld<strong>in</strong>g: bets.evers@hetnet.nl<br />

Lez<strong>in</strong>g Ioan Sauca over <strong>in</strong>terculturele dialoog<br />

Centrum IIMO en <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> organiseren een<br />

Engelstalige lez<strong>in</strong>g over ‘Een Orthodoxe kijk op<br />

de <strong>in</strong>terculturele dialoog’ door prof. dr. Ioan<br />

Sauca. Hij is Roemeens Orthodox priester en<br />

s<strong>in</strong>ds 2001 directeur van het Oecumenisch<br />

Instituut Bossey, het vorm<strong>in</strong>gs<strong>in</strong>stituut van de<br />

Wereldraad van <strong>Kerk</strong>en <strong>in</strong> Genève. Ioan Sauca<br />

is systematisch theoloog en gespecialiseerd <strong>in</strong><br />

missiologie en spiritualiteit. Vanuit die <strong>in</strong>valshoeken<br />

zal hij <strong>in</strong>gaan op het thema. Organisatie:<br />

drs. Huub Vogelaar van Centrum IIMO en dr.<br />

Heleen Zorgdrager van de afdel<strong>in</strong>g Zend<strong>in</strong>g van<br />

ICCO & <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong>.<br />

De lez<strong>in</strong>g wordt gehouden op 17 november,<br />

van 13.30 -16.00 uur, De Uithof <strong>in</strong> Utrecht,<br />

M.J. Langeveldgebouw, Heidelberglaan 1, zaal<br />

E 046, bereikbaar via buslijn 11 en 12 richt<strong>in</strong>g<br />

UMC, halte Heidelberglaan (Bestuursgebouw).<br />

Aanmeld<strong>in</strong>g tot uiterlijk 13 november: IIMO<br />

(Jeannette Boere), e-mail: A.C.M.Boere@uu.nl<br />

of tel. (030) 253 20 79.<br />

17


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> berichten Oktober <strong>2008</strong><br />

Missie-Zend<strong>in</strong>gskalender 2009<br />

Onder het motto ‘Dromen van vrede en<br />

verzoen<strong>in</strong>g’ verscheen onlangs de Missie-<br />

Zend<strong>in</strong>gskalender 2009. De kalender is geïllustreerd<br />

met fraaie afbeeld<strong>in</strong>gen van de<br />

Colombiaanse schilder Jafeth Gómez, één<br />

van de <strong>in</strong>itiatiefnemers van een christelijke<br />

kunstenaarsgroep <strong>in</strong> Colombia.<br />

Dit land onderscheidt zich van de meeste<br />

Latijns-Amerikaanse landen door een onafgebroken<br />

burgeroorlog die het land al veertig<br />

jaar teistert. Sociale en economische ongelijkheid<br />

met als gevolg een grote tweedel<strong>in</strong>g<br />

tussen rijk en arm is ook een oorzaak van<br />

<strong>in</strong>stabiliteit. Jafeth Gómez, zelf afkomstig uit<br />

een Indiaans boerengez<strong>in</strong>, protesteert tegen<br />

dit o<strong>nr</strong>echt. Zijn <strong>in</strong>spiratie daarbij is: ‘Jesús<br />

Liberador’, Jezus die de mensen vrijmaakt.<br />

Gómez benadrukt <strong>in</strong> zijn schilderwerk het<br />

respect voor elkaar, maar ook voor de aarde.<br />

De Missie-Zend<strong>in</strong>gskalender 2009 wordt <strong>in</strong><br />

de eerste plaats verkocht door zend<strong>in</strong>gscommissies,<br />

zwo-groepen en diaconieën <strong>in</strong> uw<br />

plaatselijke kerkelijke gemeente<br />

(prijs e 6,50).<br />

Deze kalender is ook te bestellen via de<br />

webw<strong>in</strong>kel op www.kerk<strong>in</strong>actie.nl of via<br />

brochureverkoop@pkn.nl,<br />

tel. (030) 880 13 37.<br />

Wie wil mee naar Sierra Leone?<br />

Over sommige landen hoor je alleen iets als het<br />

er mis gaat: een ramp, een aanslag of een<br />

oorlog. Over hoe het daarna verder gaat en hoe<br />

mensen zelf betrokken zijn bij de wederopbouw<br />

van hun land komt nauwelijks nog <strong>in</strong> het<br />

nieuws. Wie zelf eens mensen uit dergelijke<br />

projecten wil ontmoeten kan <strong>in</strong> de komende<br />

kerstvakantie mee naar Sierra Leone, waar<br />

ICCO en <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> actief zijn. De jeugdorga-<br />

nisatie van de Protestantse <strong>Kerk</strong> (JOP) en<br />

‘Togetthere’ zijn op zoek naar vijf jongeren<br />

(18-25 jaar) en vijf diakenen (uit diaconie of<br />

ZWO-groep) die met elkaar de reis naar Sierra<br />

Leone willen maken en bereid zijn om zich<br />

zowel voor als na die tijd <strong>in</strong> te zetten als ambassadeur<br />

voor de Veertigdagentijdcampagne<br />

2009. Concreet betekent dit dat zij op bijeenkomsten<br />

van plaatselijke kerken, het jeugdwerk<br />

en diaconieën over hun ervar<strong>in</strong>gen vertellen.<br />

Bent u/ben jij geïnteresseerd om aan deze reis<br />

deel te nemen? Stuur dan een motivatiebrief<br />

naar <strong>in</strong>fo@togetthere.nl voor 15 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong>.<br />

Op basis van de b<strong>in</strong>nengekomen brieven wordt<br />

een aantal kandidaten uitgenodigd voor een<br />

gesprek op 25 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong>.<br />

Meer <strong>in</strong>formatie: www.togetthere.nl of<br />

www.jop.nl/young.<br />

Cursussen Sem<strong>in</strong>arium PThU<br />

Onderstaand een selectie uit het aanbod van<br />

cursussen en studiedagen van het sem<strong>in</strong>arium<br />

van de Protestantse Theologische Universiteit<br />

(PThU). Meer <strong>in</strong>formatie over deze en andere<br />

cursussen v<strong>in</strong>dt u op www.pthu.nl/pao.<br />

Aanmelden voor alle genoemde cursussen kan<br />

via het aanmeld<strong>in</strong>gsformulier op deze site of<br />

via sem<strong>in</strong>arium@pthu.nl. De cursussen worden,<br />

tenzij anders vermeld staat, gehouden <strong>in</strong><br />

Hydepark, het conferentiecentrum van de<br />

Protestantse <strong>Kerk</strong>, Driebergsestraatweg 50<br />

te Doorn.<br />

Symposium rondom afscheid dr. Hanneke<br />

Meul<strong>in</strong>k-Korff als docent pastoraat aan de<br />

PThU<br />

‘Eren als werk-woord’. Datum: vrijdag 10<br />

<strong>oktober</strong> <strong>2008</strong>, 13.30-17.00 uur. Aanmeld<strong>in</strong>g<br />

uiterlijk 3 <strong>oktober</strong>.<br />

Conferentie Bijbelse Theologie<br />

(cursuscode 7D)<br />

Interpretaties van Adam en Eva. De theologische<br />

uitdag<strong>in</strong>gen van het eerste ouderpaar<br />

o.l.v. dr. L.Th. Witkamp e.a. Datum: 27-29<br />

<strong>oktober</strong>. Kosten e 260,- (e 130,- voor studenten).<br />

Aanmeld<strong>in</strong>g uiterlijk 29 september.<br />

Timemanagement (cursuscode 26D)<br />

o.l.v. drs. H.J. Oortgiesen. Datum: 29 en 30<br />

<strong>oktober</strong> <strong>2008</strong>; terugkomdag op 1 april 2009<br />

Kosten e 185,-. Aanmeld<strong>in</strong>g uiterlijk<br />

28 september.<br />

Alweer Advent en Kerst?! (cursuscode 8D)<br />

Voorbereid<strong>in</strong>g van een <strong>in</strong>spirerende kerstperiode<br />

o.l.v. drs. G.C. de Vries, dr. L.Th. Witkamp<br />

e.a. Datum 6 en 7 november <strong>2008</strong>. Kosten: e<br />

195,-. Aanmeld<strong>in</strong>g uiterlijk 9 <strong>oktober</strong>.<br />

Studieverlof (cursuscode 10K)<br />

Tijdige voorbereid<strong>in</strong>g, een prima <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>g,<br />

o.l.v. dr. L.Th. Witkamp en dr. H. de Leede.<br />

Datum: 19 november <strong>2008</strong>. Kosten e 55,-.<br />

Plaats: Kampen, Koornmarkt 1. Aanmeld<strong>in</strong>g<br />

uiterlijk 19 <strong>oktober</strong>.<br />

Mozes (koranexegese) (cursuscode 12K)<br />

Bijbelse gestalten <strong>in</strong> de Koran o.l.v. dr. G.M.<br />

Speelman. Datum 24 november <strong>2008</strong>.<br />

Kosten e 60,-. Plaats: Kampen, Koornmarkt 1.<br />

Opgave uiterlijk 24 <strong>oktober</strong>.<br />

Grote zaal van conferentiecentrum Hydepark (foto: Protestantse <strong>Kerk</strong>)<br />

Moderamen ontvangt Uitgesproken Protestant<br />

Op 9 september ontv<strong>in</strong>g ds. G. de Fijter<br />

namens het moderamen van de generale<br />

synode het boek Uitgesproken Protestant uit<br />

handen van ds. Jan Offr<strong>in</strong>ga, secretaris van<br />

de beweg<strong>in</strong>g Op Goed Gerucht. Ook ds. Erik<br />

Asscher was namens de predikantenbeweg<strong>in</strong>g<br />

aanwezig. In de uitgave wordt <strong>in</strong>gegaan<br />

op de achtergronden bij deze beweg<strong>in</strong>g en op<br />

het ‘Signaal’ <strong>in</strong>zake de discussie rondom ds.<br />

Klaas Hendrikse. Het boekje beleefde <strong>in</strong>middels<br />

een tweede druk. Namens het moderamen<br />

zei ds. De Fijter toe, dat er gekeken zal<br />

worden hoe de uitgave b<strong>in</strong>nen de kerk verder<br />

bespreekbaar gemaakt kan worden.<br />

Meer <strong>in</strong>formatie: www.opgoedgerucht.nl<br />

V.l.n.r. ds. Gerrit de Fijter, ds. Jan Offr<strong>in</strong>ga en ds.<br />

Erik Asscher (foto: Protestantse <strong>Kerk</strong>)<br />

18


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> berichten Oktober <strong>2008</strong><br />

W<strong>in</strong>terlez<strong>in</strong>gen Bav<strong>in</strong>ck College Gron<strong>in</strong>gen <strong>2008</strong>-2009<br />

In Trouw van 1 maart <strong>2008</strong> schrijft prof. dr.<br />

Frits de Lange over het hedonisme, het ‘zwitserlevengevoel’<br />

van mensen die hun leven<br />

laten begrenzen door hun aardse e<strong>in</strong>de.<br />

Daardoor doen zij zichzelf volgens De Lange<br />

tekort. Hij bepleit de terugkeer van een eeuwigheidsdimensie<br />

zoals de christelijke traditie<br />

die ‘aanbiedt’. Door dit artikel geïnspireerd<br />

heeft het Dr. J.H. Bav<strong>in</strong>ck College voor het<br />

cursusjaar <strong>2008</strong>-2009 gekozen voor het thema<br />

‘Over grenzen’. De lez<strong>in</strong>gen zijn met elkaar een<br />

verkenn<strong>in</strong>g van hoe mensen omgaan met de<br />

begrenz<strong>in</strong>g van het bestaan en ervar<strong>in</strong>gen van<br />

verbondenheid met gestorven geliefden. Hoe<br />

gaan wij om met onze lichamelijke begrensdheid?<br />

Welke consequenties heeft het christelijk<br />

geloof voor onze moraal, ons spiritueel<br />

leven en voor het ontwikkelen van deugden?<br />

De lez<strong>in</strong>gen worden gegeven <strong>in</strong> de<br />

Immanuelkerk, Overw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gsple<strong>in</strong> te<br />

Gron<strong>in</strong>gen. Aanvang: 20.00 uur. Meer <strong>in</strong>formatie:<br />

Agda van der Vlis, tel. (0594) 24 93 88<br />

en Clara Ritzema, tel. (050) 534 75 86,<br />

e-mail: ritzema@feijen.net<br />

Het programma ziet er als volgt uit:<br />

16 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />

Prof. dr. Frits de Lange (hoogleraar Ethiek<br />

PThU Kampen), De mythe van het voltooide<br />

leven.<br />

23 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong><br />

Prof. dr. Erik Borgman (hoogleraar<br />

Systematisch theologie Universiteit van<br />

Tilburg, Een z<strong>in</strong>vol, gebroken leven. Een<br />

christelijke visie op goed bestaan.<br />

13 november <strong>2008</strong><br />

Drs. Hans van Reisen (studiesecretaris van het<br />

Augustijns Instituut te E<strong>in</strong>dhoven):<br />

Sterfelijkheid en eeuwig leven: August<strong>in</strong>us<br />

over de grens van de dood.<br />

27 november <strong>2008</strong><br />

Dr. Akke van der Kooi (universitair docent<br />

Dogmatiek aan de PThU Kampen): Christelijk<br />

geloof, spiritualiteit en de omgang met e<strong>in</strong>digheid.<br />

8 januari 2009<br />

Dr. Renée van Riessen (universitair docent<br />

filosofie aan de PThU Kampen):<br />

Ontvankelijkheid en de begrenz<strong>in</strong>g van de ziel.<br />

22 januari 2009<br />

Prof. dr. Anne Marie Korte (universitair hoofddocent<br />

Systematische theologie Universiteit<br />

van Tilburg en bijzonder hoogleraar<br />

Vrouwenstudies Theologie aan de RU<br />

Utrecht): Een teken van leven: Voorbij de grens<br />

van de dood <strong>in</strong> hedendaagse wonderverhalen.<br />

5 februari 2009<br />

André Zegveld (priester van het bisdom<br />

Utrecht): Worden wat God is; over het christelijk<br />

geloof als mystagogisch proces.<br />

19 februari 2009<br />

Dr. Gert Oost (musicoloog, musicus en componist):<br />

Muziek als grensoverschrijdende taal:<br />

een ‘bijna leven-ervar<strong>in</strong>g’.<br />

Armoedebestrijd<strong>in</strong>g: wat kun je doen?<br />

Bij werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA<br />

verscheen onlangs het boekje ‘Helpen wie<br />

geen helper heeft’. Daar<strong>in</strong> staat wat je als<br />

plaatselijke gemeente kunt doen aan armoedebestrijd<strong>in</strong>g.<br />

Het is geschreven door Bert Bout<br />

en gebaseerd op een onderzoek voor zijn<br />

studie Theologie <strong>in</strong> Amsterdam. De eerste<br />

hoofdstukken schetsen een helder beeld van<br />

wat armoede <strong>in</strong> Nederland is, welke sociale<br />

gevolgen deze armoede heeft, en wat de grote<br />

lijnen zijn van armoedebestrijd<strong>in</strong>g <strong>in</strong> ons land.<br />

Gron<strong>in</strong>ger bijbel <strong>in</strong>gewijd <strong>in</strong> Amsterdam<br />

Op zondag 26 <strong>oktober</strong> wordt <strong>in</strong> de Oude<br />

Lutherse <strong>Kerk</strong> aan het Spui <strong>in</strong> Amsterdam een<br />

kerkdienst gehouden <strong>in</strong> de Gron<strong>in</strong>ger taal. De<br />

dienst beg<strong>in</strong>t om 10.30 uur. In de dienst gaat<br />

ds. Harry Donga voor. Het thema is ‘mitdoun<br />

en dwaarsliggen’ (meedoen en dwarsliggen).<br />

Dit thema sluit aan bij het motto van de<br />

Bijbel10daagse (‘Tussen trend en traditie’) die<br />

gehouden wordt van 24 <strong>oktober</strong> tot en met 3<br />

november. Het Ensemble d’ Egelantier van<br />

Abcoude werkt mee aan de dienst. Uiteraard<br />

wordt ook het Gron<strong>in</strong>gs Volkslied gezongen.<br />

Giftenaftrek voor de Protestantse <strong>Kerk</strong><br />

De belast<strong>in</strong>gdienst is een publiciteitscampagne<br />

gestart over de giftenaftrek. Om voor aftrek van<br />

giften <strong>in</strong> aanmerk<strong>in</strong>g te komen moet de gift<br />

gedaan worden aan een <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g met een<br />

ANBI-beschikk<strong>in</strong>g. De Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />

Nederland heeft <strong>in</strong> november 2007 een groeps-<br />

In een tweede deel wordt de relatie tussen<br />

diaconaat en armoedebestrijd<strong>in</strong>g uitgediept.<br />

Bout plaatst het thema armoede <strong>in</strong> het hart van<br />

het kerkelijk handelen. Hij komt tot een aantal<br />

uitgangspunten voor dit kerkelijk handelen op<br />

het terre<strong>in</strong> van armoedebestrijd<strong>in</strong>g. In het<br />

derde deel laat Bout op basis van dertig <strong>in</strong>terviews<br />

zien hoe kerkelijke armoedebestrijd<strong>in</strong>g<br />

<strong>in</strong> de praktijk werkt bij het Interkerkelijk<br />

Diaconaal Overleg <strong>in</strong> Lelystad. Dit deel e<strong>in</strong>digt<br />

met een aantal concrete aanbevel<strong>in</strong>gen.<br />

En kunstenaar Huib van der Stelt, geboren en<br />

getogen <strong>in</strong> Amsterdam, maar nu wonend en<br />

werkend <strong>in</strong> Toornwerd (Noord-Gron<strong>in</strong>gen) zal<br />

schilderijen van het Gron<strong>in</strong>ger landschap<br />

exposeren. Deze zijn voorafgaande aan en na<br />

de dienst te bezichtigen. Na de dienst is er<br />

ontmoet<strong>in</strong>g met ‘kovvie en kouke’.<br />

In deze dienst wordt gelezen uit de Bijbel <strong>in</strong> de<br />

Gron<strong>in</strong>ger taal. De Gron<strong>in</strong>ger Bijbel wordt een<br />

dag eerder, op zaterdag 25 <strong>oktober</strong>, officieel<br />

gepresenteerd <strong>in</strong> de Mart<strong>in</strong>ikerk <strong>in</strong> Gron<strong>in</strong>gen.<br />

Ruim dertig jaar is door een team van zo’n 60<br />

beschikk<strong>in</strong>g ontvangen voor het landelijke<br />

kerkgenootschap en alle daartoe behorende<br />

zelfstandige onderdelen. In onze kerk zijn dit<br />

onder andere de plaatselijke gemeenten,<br />

diaconieën, classes en <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong>. In het<br />

zoekregister van de belast<strong>in</strong>gdienst zijn de<br />

‘Helpen wie geen helper heeft’ is een prettig<br />

leesbaar studieboek voor wie diaconaat<br />

handen en voeten wil geven en verder voor<br />

iedereen die zich zorgen maakt over armoede<br />

en er iets tegen wil doen.<br />

Bert Bout, Helpen wie geen helper heeft (92 p.)<br />

kost e 5,- (+ porto). Bestell<strong>in</strong>gen: Werkgroep<br />

Arme Kant van Nederland/EVA, Luijbenstraat<br />

17, 5211 BR Den Bosch, tel. (073) 612 19 39,<br />

<strong>in</strong>fo@armekant-eva.nl<br />

vrijwilligers gewerkt aan de totstandkom<strong>in</strong>g<br />

van deze vertal<strong>in</strong>g. Twee medewerkers van de<br />

Gron<strong>in</strong>ger Bijbel zullen de kerkdienst bijwonen<br />

en een exemplaar van de ‘Biebel’ overhandigen.<br />

Amsterdam heeft de primeur, omdat<br />

tijdens deze kerkdienst voor het eerst buiten<br />

Gron<strong>in</strong>gen uit de Gron<strong>in</strong>ger Bijbel wordt<br />

gelezen. De organisatie verwacht vele<br />

Gron<strong>in</strong>gers uit alle delen van het land.<br />

Meer <strong>in</strong>formatie: Hanne Wilz<strong>in</strong>g, Diaconie<br />

Evangelisch-Lutherse Gemeente,<br />

tel. (020) 404 47 08.<br />

namen van al deze onderdelen te v<strong>in</strong>den omdat<br />

zij onder de groepsbeschikk<strong>in</strong>g vallen. De<br />

groepsbeschikk<strong>in</strong>g voor de Protestantse <strong>Kerk</strong><br />

kunt u v<strong>in</strong>den <strong>in</strong> het ANBI-zoekregister van de<br />

belast<strong>in</strong>gdienst, www.belast<strong>in</strong>gdienst.nl/giften/<br />

anbi_zoeken (zoekterm ‘groepsbeschikk<strong>in</strong>g’).<br />

19


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> bijbelteksten<br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

Deze teksten zijn gekozen uit de lez<strong>in</strong>gen die <strong>in</strong> het gezamenlijk gebed <strong>in</strong> Taizé worden gebruikt. Taizé<br />

is een oecumenisch klooster <strong>in</strong> Frankrijk. De teksten zijn kort genoeg om verschillende keren per dag<br />

herlezen te worden, voor een tijd van persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door middel<br />

van het gebruiken van dit rooster verbonden met de wereldoecumene.<br />

wo 1 Petrus schreef: Als u zou lijden omwille<br />

van de gerechtigheid, dan bent u toch<br />

gelukkig te prijzen. Laat u door niets <strong>in</strong><br />

verwarr<strong>in</strong>g brengen; erken Christus als<br />

Heer en eer hem met heel uw hart.<br />

(1 Petrus 3: 13-17)<br />

do 2 Jezus riep: Laat wie dorst heeft bij mij<br />

komen en dr<strong>in</strong>ken wie <strong>in</strong> mij gelooft!<br />

(Johannes 7: 37-44)<br />

vr 3 Christus heeft zijn leven voor ons<br />

gegeven. Daarom horen ook wij ons<br />

leven te geven voor onze broeders en<br />

zusters. (1 Johannes 3: 16-20)<br />

za 4 Jezus zegt: Het kon<strong>in</strong>krijk van God lijkt<br />

op zuurdesem die door een vrouw met<br />

drie zakken meel werd vermengd tot alle<br />

meel doordesemd was. (Lucas 13: 18-21)<br />

zo 5 Jezus zei: Hebt u dit nooit <strong>in</strong> de<br />

Schriften gelezen: De steen die de<br />

bouwers afkeurden is de hoeksteen<br />

geworden. Dankzij de Heer is dit<br />

gebeurd, wonderbaarlijk is het om te<br />

zien. (Matteüs 21: 33-43)<br />

ma 6 God, u houdt mij aan de hand en leidt<br />

mij volgens uw plan. Naast u wens ik<br />

geen ander op aarde. (Psalm 73)<br />

di 7 Stel u tegen de verleider teweer,<br />

gesterkt door uw geloof, <strong>in</strong> het besef dat<br />

uw broeders en zusters, waar ook ter<br />

wereld, onder hetzelfde leed gebukt<br />

gaan. (1 Petrus 5: 5-11)<br />

wo 8 Dit zegt de Heer: Wees niet bang, mijn<br />

dienaar, die ik heb uitgekozen. Ik zal mijn<br />

geest uitgieten over jou. (Jesaja 44: 1-4)<br />

do 9 Zo spreekt de Heer: In hun hart zal ik<br />

mijn wetten leggen, <strong>in</strong> hun verstand zal ik<br />

ze neerschrijven. Aan hun zonden en hun<br />

wetteloosheid zal ik niet meer denken.<br />

(Hebreeën 10: 1-18)<br />

vr 10 Na de beproev<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de woestijn, g<strong>in</strong>g<br />

Jezus naar Galilea, waar hij Gods goede<br />

nieuws verkondigde. Hij zei: De tijd is<br />

aangebroken, het kon<strong>in</strong>krijk van God is<br />

nabij: kom tot <strong>in</strong>keer en hecht geloof aan<br />

dit goede nieuws. (Marcus 1: 12-15)<br />

za 11 Paulus schreef aan de Kor<strong>in</strong>tiërs: U<br />

bent een brief van Christus, niet met <strong>in</strong>kt<br />

geschreven maar met de Geest van de<br />

levende God, niet <strong>in</strong> stenen platen gegrift<br />

maar <strong>in</strong> het hart van mensen.<br />

(2 Kor<strong>in</strong>tiërs 3: 1-6)<br />

zo 12 Uit de profeet Jesaja: Dat is onze God!<br />

Hij was onze hoop: hij zou ons redden.<br />

Juich en wees blij: hij heeft ons gered!<br />

(Jesaja 25: 6-9)<br />

ma 13 Jezus zegt: Als jullie anderen hun<br />

misstappen vergeven, zal jullie hemelse<br />

Vader ook jullie vergeven. (Matteüs 6: 7-15)<br />

di 14 U moet zich <strong>in</strong>spannen om <strong>in</strong> vrede<br />

te worden aangetroffen. Bedenk dat het<br />

geduld van onze Heer uw redd<strong>in</strong>g is.<br />

(2 Petrus 3: 14-18)<br />

wo 15 Jezus zegt: Wie mij dient moet mij<br />

volgen: waar ik ben zal ook mijn dienaar<br />

zijn. (Johannes 12: 20-33)<br />

do 16 Voor de derde maal vroeg Jezus aan<br />

Petrus: ‘Houd je van me?” Petrus werd<br />

verdrietig omdat hij voor de derde keer<br />

vroeg of hij van hem hield. Hij zei: “Heer,<br />

u weet alles, u weet toch dat ik van u<br />

houd.’ (Johannes 21: 15-19)<br />

vr 17 Paulus schreef: We worden van alle<br />

kanten belaagd, maar raken niet <strong>in</strong> het<br />

nauw. We worden aan het twijfelen<br />

gebracht, maar raken niet vertwijfeld.<br />

(2 Kor<strong>in</strong>tiërs 4: 5-18)<br />

za 18 Jezus zond zijn leerl<strong>in</strong>gen uit en zei: Als<br />

jullie een stad b<strong>in</strong>nengaan en daar<br />

welkom zijn, eet dan wat je wordt<br />

voorgezet, genees de zieken die er zijn en<br />

zeg tegen hen: ‘Het kon<strong>in</strong>krijk van God<br />

heeft jullie bereikt.’ (Lucas 10: 1-9)<br />

zo 19 Paulus schreef de Tessalonicenzen: Wij<br />

gedenken voor onze God en Vader<br />

hoeveel uw geloof tot stand brengt, hoe<br />

krachtig uw liefde is en hoe standvastig u<br />

blijft hopen op de komst van Jezus<br />

Christus, onze Heer. (1 Tessalonicenzen 1: 1-5)<br />

ma 20 De Heer zegt: De dood van een mens<br />

geeft me geen vreugde. Kom tot <strong>in</strong>keer<br />

en leef! (Ezechiël 18: 21-32)<br />

di 21 Streef ernaar <strong>in</strong> vrede te leven met<br />

allen. Zorg ervoor dat er geen giftige kiem<br />

opschiet. (Hebreeën 12: 12-24)<br />

wo 22 Blijf bidden en blijf daarbij waakzaam<br />

en dankbaar. (Kolossenzen 4: 2-6)<br />

do 23 Spreek elkaar moed <strong>in</strong>, elke dag,<br />

opdat niemand van u halsstarrig wordt.<br />

Want alleen als we tot het e<strong>in</strong>de toe<br />

resoluut vasthouden aan ons aanvankelijk<br />

vertrouwen, blijven we deelgenoten van<br />

Christus. (Hebreeën 3: 7-14)<br />

vr 24 Worden onze zonden mij te zwaar,<br />

God, u neemt weg wat wij misdeden.<br />

(Psalm 65)<br />

za 25 Christus nam de gestalte aan van een<br />

slaaf. En als mens verschenen, heeft hij<br />

zich vernederd en werd gehoorzaam tot<br />

<strong>in</strong> de dood – de dood aan het kruis.<br />

Daarom heeft God hem hoog verheven<br />

en hem de naam geschonken die elke<br />

naam te boven gaat. (Filippenzen 2: 1-11)<br />

zo 26 Jezus zegt: Heb de Heer, uw God, lief<br />

met heel uw hart en met heel uw ziel en<br />

met heel uw verstand. Dat is het grootste<br />

en eerste gebod. Het tweede is daaraan<br />

gelijk: heb uw naaste lief als uzelf. (Matteüs<br />

22: 34-40)<br />

ma 27 Vertrouw op de Heer met heel je hart,<br />

steun niet op eigen <strong>in</strong>zicht. (Spreuken 3: 3-6)<br />

di 28 Jezus zegt: Wanneer je je offergave<br />

naar het altaar brengt en je je daar<br />

her<strong>in</strong>nert dat je broeder of zuster je iets<br />

verwijt, laat je gave dan bij het altaar<br />

achter; ga je eerst met die ander<br />

verzoenen en kom daarna je offer<br />

brengen. (Matteüs 5: 17-37)<br />

wo 29 Jezus zag een grote menigte en<br />

voelde medelijden met hen, omdat ze<br />

leken op schapen zonder herder, en hij<br />

onderwees hen langdurig. (Marcus 6: 30-34)<br />

do 30 God heeft ons krachtig moed <strong>in</strong><br />

willen spreken om ons vast te klampen<br />

aan de hoop op wat voor ons <strong>in</strong> het<br />

verschiet ligt. Die hoop is als een<br />

betrouwbaar en zeker anker voor onze<br />

ziel. (Hebreeën 6: 13-20)<br />

vr 31 De Heer zei tot zijn volk: Van geweld<br />

<strong>in</strong> je land wordt niets meer vernomen.<br />

Overdag is het licht van de zon niet meer<br />

nodig, de glans van de maan hoeft je niet<br />

te verlichten, want de Heer zal je voor<br />

altijd licht geven en je God zal voor je<br />

schitteren. (Jesaja 60: 18-20)<br />

20


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Collecten Oktober <strong>2008</strong><br />

Bijzondere poster zondag Werelddiaconaat<br />

Gemeenten die op 12 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong> meedoen<br />

aan de Zondag voor het Werelddiaconaat<br />

ontvangen van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> een bijzondere<br />

poster met een wereldkaart erop. Bijzonder,<br />

vanwege het grote A-nulformaat (120x84 cm).<br />

Maar vooral bijzonder vanwege de functie:<br />

gemeenteleden kunnen de poster gebruiken<br />

om hun machtig<strong>in</strong>gsformulieren op te plakken<br />

en zo hun steun aan het werelddiaconale werk<br />

van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> heel concreet te maken.<br />

Tijdens de zondag voor het Werelddiaconaat<br />

staan de thema’s uit de 15centcampagne<br />

centraal: voedsel, onderwijs, schoon water.<br />

Nu nog sterven wereldwijd veel k<strong>in</strong>deren aan<br />

ondervoed<strong>in</strong>g en gebrek aan schoon water.<br />

15 cent per dag is al voldoende om één k<strong>in</strong>d te<br />

helpen. De bij de poster horende collectefolder<br />

geeft voorbeelden van projecten waarmee <strong>Kerk</strong><br />

<strong>in</strong> <strong>Actie</strong> k<strong>in</strong>deren helpt. Aan deze folder zit een<br />

<strong>in</strong>vulbon, die gemeenteleden kunnen gebruiken<br />

om hun machtig<strong>in</strong>g te geven.<br />

Het plakken van de <strong>in</strong>vulbonnen op de poster<br />

kan ook als een moment <strong>in</strong> de dienst opgenomen<br />

worden. De collectewebsite biedt hierover<br />

meer <strong>in</strong>formatie en andere liturgiesuggesties:<br />

www.kerk<strong>in</strong>actie.nl/collectes. De posters zijn<br />

gratis te bestellen bij de afdel<strong>in</strong>g<br />

Brochureverkoop van het Protestants Landelijk<br />

Dienstencentrum, tel. (030) 880 13 37, e-mail<br />

brochureverkoop@pkn.nl<br />

Najaarszend<strong>in</strong>gsweek 2 t/m 9 november<br />

Dit jaar schenkt <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> tijdens de najaarszend<strong>in</strong>gsweek<br />

van 2-9 november aandacht aan<br />

het Theologisch Sem<strong>in</strong>arie <strong>in</strong> Mozambique. Het<br />

oecumenisch protestantse sem<strong>in</strong>arie leidt<br />

studenten op tot predikant op Bachelorsniveau.<br />

De studenten zijn ervan overtuigd dat de kerken<br />

een rol van betekenis kunnen spelen <strong>in</strong> Mozambique.<br />

Want hoewel de oorlog voorbij is, wordt<br />

er nog steeds strijd geleverd: tegen armoede,<br />

gebrek aan basisvoorzien<strong>in</strong>gen en aids. Het<br />

lesprogramma van het sem<strong>in</strong>arie besteedt<br />

daarom aandacht aan onderwerpen die de<br />

ontwikkel<strong>in</strong>g van het land raken.<br />

Waar de studenten na hun opleid<strong>in</strong>g aan de<br />

slag gaan weten ze nog niet. Zeker is wel dat ze<br />

welkom zijn om één van de jonge plattelandsgemeentes<br />

te dienen met hun gaven en talenten.<br />

De kerken kijken uit naar de komst van een<br />

predikant voor uitleg en toerust<strong>in</strong>g. Namens<br />

<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> werken Petra Doorn en Hette<br />

Domburg aan het sem<strong>in</strong>arie als docent. <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />

<strong>Actie</strong> draagt bovendien bij aan studiebeurzen<br />

en verbeter<strong>in</strong>g van de <strong>in</strong>frastructuur op de<br />

campus.<br />

Collecte diaconale vakantieweken<br />

Niet iedereen kan zomaar op vakantie. Zeker<br />

niet wie chronisch ziek, gehandicapt, oud of<br />

helemaal alleen op de wereld is. Of wie leeft<br />

met een echtgenoot die dementeert. Voor<br />

deze mensen zijn er de zogeheten ‘diaconale<br />

vakantieweken’ <strong>in</strong> De Werelt (Lunteren), het<br />

Materiaal: Bij deze collecte zijn folders en<br />

posters beschikbaar. U kunt deze materialen<br />

bestellen bij de Brochureverkoop van het<br />

F.D. Roosevelthuis (Doorn) en het vakantieschip<br />

Pr<strong>in</strong>s Willem Alexander. Helaas kan<br />

niet iedereen zo’n vakantieweek betalen.<br />

Daarom steunt <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> deze diaconale<br />

vakantieweken s<strong>in</strong>ds jaar en dag. Het diaconaal<br />

karakter van deze vakantieweken uit zich<br />

Landelijk Dienstencentrum,<br />

e-mail: brochureverkoop@pkn.nl, telefoon:<br />

(030) 880 13 37.<br />

door de <strong>in</strong>zet van veel vrijwilligers. Op zondag<br />

16 november <strong>2008</strong> collecteert het<br />

Diaconaat van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> voor dit vakantiewerk<br />

en voor ander diaconaal werk <strong>in</strong><br />

Nederland.<br />

21


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />

Predikantswissel<strong>in</strong>gen Oktober <strong>2008</strong><br />

Predikantswissel<strong>in</strong>gen<br />

Beroepen<br />

te Bleskensgraaf (herv.), ds. L. de Wit te Oude<br />

Tonge; te Moerkapelle (herv.), ds. J.C. Kle<strong>in</strong> te<br />

Hei- en Boeicop (herv.); door de Gen. Synode<br />

(GZB, voor Namibië), proponent W.H. den<br />

Hartog te IJsselste<strong>in</strong>; te Randwijk, proponent<br />

E. Kroon te Veenendaal; te Rouveen (herv.),<br />

ds. K.E. Schonewille te ‘s-Gravenmoer;<br />

te Strijen (herv. Wijk 1), ds. C. Doorneweerd<br />

te Den Bommel; te Waarder (herv.), ds. L. de<br />

Wit te Oude Tonge.<br />

Aangenomen<br />

naar E<strong>in</strong>dhoven (Johannesgemeente), proponent<br />

K.M. Wuijster te Utrecht; naar Glanerbrug<br />

(g.v. Bruggerbosch), ds. A. Meurs-de<br />

Vries te Ruurlo-Barchem (herv.); naar Kampen<br />

(wijk 3), ds. F.J.K. van Santen te Noordhorn<br />

en Saaksum; naar Krabbendam (geref.), ds. P.<br />

Monsma te Middenmeer; naar Maas en Waal<br />

(prot. streekgemeente), ds. M.J. Hartman te<br />

Maarland; naar Nijland, ds. J.R.A. Vlasblom te<br />

IJlst (herv.); Als legerpred. door de gen.<br />

synode ds. H.A. Hoorn te Dalfsen; Als legerpred.<br />

door de gen. synode ds. J. van der Goot<br />

te Balk; naar de Gen. Synode (stafmedewerker<br />

Nederlandse Zend<strong>in</strong>gsraad), ds. W.P.J.L.<br />

van Saane te Huizen.<br />

Beroepbaar<br />

Proponent P.G. Oskamp, Vonckstraat 11,<br />

2957 GJ Nieuw Lekkerland, tel. (0184)<br />

686660.<br />

Inzetbaar<br />

Ds. C.J. Kraai, emeritus predikant,<br />

Thorbeckestraat 36, 6702 BR Wagen<strong>in</strong>gen.<br />

Ds. Kraai diende vanaf 1971 verschillende<br />

gemeenten.<br />

Overleden<br />

18 augustus ds. W. Moerman (geb. 3 september<br />

1914); 27 augustus ds. M.C. Baart (geb. 24<br />

september 1923); 28 augustus ds. J.A. van<br />

Mierlo-van Kuipers (geb. 4 <strong>oktober</strong> 1916); 29<br />

augustus ds. G.J. Rebel (geb. 10 februari<br />

1927); 31 augustus dr. R.J. Mooi (geb. 8 juli<br />

1922); 31 augustus ds. C.W. Thijs (9 <strong>oktober</strong><br />

1919); 1 september ds. L. Rome<strong>in</strong> (geb. 8<br />

december 1935); 2 september ds. A. van Heerden<br />

(geb. 20 <strong>oktober</strong> 1914); 2 september ds.<br />

J.P. Hörchner (geb. 13 juli 1917); 3 september<br />

ds. C. van Zuijlen (geb. 3 september 1932).<br />

Wilt u berichten over predikantswissel<strong>in</strong>gen<br />

en beroepbaarstell<strong>in</strong>gen doorgeven aan het<br />

Synodesecretariaat? Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht,<br />

e-mail: jaarboek@pkn.nl<br />

Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven<br />

worden aan Persbureau Scheps, Postbus 103,<br />

3770 AC Barneveld, e-mail: scheps@solcon.nl<br />

VRIJWILLIGERS<br />

vertrouwd verzekerdEen vrijwilliger kost niks, maar<br />

is onbetaalbaar.<br />

Donatus begrijpt dat.<br />

aansprakelijkheids- en collectieve ongevallenverzeker<strong>in</strong>g voor kerkelijke vrijwilligers<br />

donatus<br />

Postbus 500 5240 AM Rosmalen www.donatus.nl tel. 073 - 5221700<br />

22


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />

advertenties Oktober <strong>2008</strong><br />

Advertenties<br />

<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> kent twee soorten advertenties:<br />

vacatureadvertenties van kerkelijke<br />

gemeenten en andere advertenties.<br />

Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen<br />

<strong>in</strong> vier verschillende formaten geplaatst worden:<br />

Kle<strong>in</strong> (tot 65 woorden), Normaal (tot 130<br />

woorden), Groot (tot 260 woorden) en Zeer<br />

groot (tot 520 woorden/hele pag<strong>in</strong>a).<br />

Voor deze formaten gelden respectievelijk de<br />

volgende tarieven: € 174, € 348, € 698 en<br />

€ 1.394.<br />

Andere advertenties bestaan <strong>in</strong> de formaten:<br />

1/8, 1/4, 1/2 en 1/1. De prijzen zijn respectievelijk:<br />

€ 348, € 698, € 1.394, € 2.788.<br />

Aanlever<strong>in</strong>g<br />

Per e-mail aan:<br />

kerk<strong>in</strong>formatie.advertenties@pkn.nl (de kale<br />

tekst <strong>in</strong> een Word-bestand en logo’s uitsluitend<br />

apart <strong>in</strong> een jpg-bestand), per fax aan<br />

(030) 880 14 45, of <strong>in</strong> papieren vorm per post<br />

aan: <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Advertenties<br />

(F. Rozemond), Postbus 8504, 3503 RM<br />

Utrecht.<br />

Logo’s<br />

Wanneer het logo van de Protestantse <strong>Kerk</strong><br />

wordt gebruikt dient dat volledig (met vaste<br />

tekst) te worden afgedrukt. Dit <strong>in</strong> verband<br />

met de optimale en eenduidige werk<strong>in</strong>g<br />

ervan. Eigen varianten op dit logo kunnen <strong>in</strong><br />

<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> worden geweigerd. Andere<br />

eigen logo’s, beeldmerken, vignetten of<br />

foto’s zijn uiteraard hartelijk welkom.<br />

Uiterste aanleverdata:<br />

Novembernummer: 8 <strong>oktober</strong><br />

Decembernummer: 5 november<br />

Januar<strong>in</strong>ummer 2009: 3 december<br />

De redactie van <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> is niet verantwoordelijk<br />

voor de <strong>in</strong>houd van advertenties.<br />

Bij de opmaak zal zoveel mogelijk reken<strong>in</strong>g<br />

worden gehouden met de wensen van de<br />

adverteerder.<br />

De hervormde wijkgemeente De Brug is onderdeel van de Protestantse<br />

Gemeente Amersfoort i.w. en zoekt voor een volledige betrekk<strong>in</strong>g: een<br />

predikant(e)<br />

met een ruime ervar<strong>in</strong>g, die<br />

• zich verbonden weet met het belijden van de kerk van de drieenige<br />

God en met evangelische bewogenheid de gemeente wil<br />

dienen;<br />

• het evangelie verkondigt vanuit een persoonlijke betrokkenheid bij<br />

mensen van nu;<br />

• pastoraal en diaconaal bewogen is over allen die met de gebrokenheid<br />

van het leven te maken hebben;<br />

• een flexibele <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g en goede communicatieve vaardigheden<br />

heeft en een samenb<strong>in</strong>dende rol kan spelen b<strong>in</strong>nen de gemeente;<br />

• gevoel heeft voor de belev<strong>in</strong>gswereld van jongeren en bijzondere<br />

aandacht voor de leeftijdscategorie van circa 22–35 jaar en<br />

• de missionaire roep<strong>in</strong>g van de gemeente positief ondersteunt.<br />

‘De Brug’ is een open - confessionele gemeente met een evangeli-<br />

sche bewogenheid die o.a. tot uitdrukk<strong>in</strong>g komt <strong>in</strong> bepaalde aspecten<br />

van het gemeentezijn. Er is sprake van een toenemend aantal<br />

gemeenteleden, waaronder een toenemend aantal jonge leden/<br />

jonge gez<strong>in</strong>nen. Op 1 januari <strong>2008</strong> waren er 1196 actieve leden.<br />

54% van hen is belijdend lid. Speciaal voor de groep leden van<br />

75 jaar en ouder is een ouderenpastor/ bijstand <strong>in</strong> het pastoraat<br />

werkzaam voor twee dagen per week.<br />

Via de website van onze wijkgemeente, www.brugkerk.eu, kunt u<br />

meer <strong>in</strong>formatie v<strong>in</strong>den over onze wijkgemeente <strong>in</strong> het algemeen en<br />

over de vacature en de te volgen procedure <strong>in</strong> het bijzonder.<br />

Uw sollicitatie kunt u voor 1 november <strong>2008</strong> zenden aan de secretaris<br />

van de beroep<strong>in</strong>gscommissie, de heer J.V. Ruiter, Elsenburg 33,<br />

3813 RD Amersfoort of via bc@brugkerk.eu.<br />

Wijkgemeente ‘De Hoeksteen’ van de<br />

Gereformeerde <strong>Kerk</strong> te Capelle aan den IJssel<br />

zoekt een<br />

predikant m/v (0,67 fte)<br />

<strong>Kerk</strong>gebouw<br />

De Hoeksteen<br />

Onze gemeente van ongeveer 536 zielen, veelkleurig qua geloofsbelev<strong>in</strong>g<br />

en geloofsopvatt<strong>in</strong>g, zoekt een predikant die haar vanuit Bijbel<br />

en christelijke traditie kan samenb<strong>in</strong>den en helpt Gods kon<strong>in</strong>krijk<br />

zichtbaar te maken.<br />

Wij zoeken een predikant die:<br />

• Op <strong>in</strong>spirerende wijze voorgaat <strong>in</strong> onze kerkdiensten en deze ook<br />

op eigentijdse wijze aantrekkelijk weet te maken voor jongeren;<br />

• Zelf een rol wil spelen <strong>in</strong> de pastorale zorg voor jong en oud;<br />

• Ervar<strong>in</strong>g heeft opgedaan <strong>in</strong> tenm<strong>in</strong>ste één gemeente;<br />

• Van harte wil samenwerken b<strong>in</strong>nen het PKN-proces <strong>in</strong> Capelle aan<br />

den IJssel.<br />

Graag sturen wij U onze profielschets en uitgebreide gegevens over<br />

de kerkelijke en burgerlijke gemeente.<br />

Ook kunt onze website bezoeken: www.pknCapelle.nl/Hoeksteen.<br />

Wij nodigen U uit voor 20 <strong>oktober</strong> a.s. uw schriftelijke reaktie voorzien<br />

van uw C.V. te richten aan:<br />

de secretaris van de beroep<strong>in</strong>gs-commissie ‘Hoeksteen’<br />

p/a de heer H. van Deijk,<br />

Merellaan 345 - 2903 GH Capelle aan den IJssel,<br />

tel: (010) 458 68 91,<br />

e-mail: h.vandeijk@planet.nl.<br />

23


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />

advertenties<br />

Rubriek<br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

“Waar iemant duisent vreugden soek,<br />

mijn vreugt is <strong>in</strong> dees’achter-hoek.”<br />

Willem Sluiter (1627 – 1673)<br />

De Protestantse Gemeente Eibergen – Rekken streeft ernaar een<br />

open en dynamische gemeente te zijn, waar<strong>in</strong> gastvrijheid ervaren<br />

wordt <strong>in</strong> geborgenheid en veiligheid én <strong>in</strong> ruimte en respect.<br />

Wij zoeken samen naar nieuwe wegen <strong>in</strong> geloof en kerk zijn.<br />

De Gereformeerde <strong>Kerk</strong> van Zweeloo (PKN) <strong>in</strong> Drenthe<br />

zoekt een<br />

predikant (m/v, 80%)<br />

die kan <strong>in</strong>spireren, b<strong>in</strong>den en toerusten.<br />

Wij zijn een open gemeente met diversiteit <strong>in</strong> geloofsbelev<strong>in</strong>g.<br />

Onze gemeente telt 425 leden.<br />

Wij zoeken een predikant die<br />

• vanuit een overtuigd, persoonlijk geloof Gods’ boodschap helder<br />

en met diepgang kan overbrengen;<br />

• <strong>in</strong> een open gesprek met de gemeente een goede middenweg<br />

weet te v<strong>in</strong>den tussen traditionele en vernieuwende elementen;<br />

• het fijn v<strong>in</strong>dt om samen te werken met mensen van alle leeftijden,<br />

en jong en oud weet te boeien en te bezielen;<br />

• aanstur<strong>in</strong>g kan geven aan het pastoraat en actief betrokken is bij<br />

het jeugd- en jongerenwerk;<br />

• m<strong>in</strong>stens één periode ervar<strong>in</strong>g heeft.<br />

Aalden/ Zweeloo is één van de br<strong>in</strong>kdorpen van de gemeente Coevorden.<br />

De omgev<strong>in</strong>g is natuurrijk: er is veel bos en er zijn wandelen<br />

fietspaden.<br />

Er is een pastorie.<br />

Een <strong>in</strong>formatieset kunt u aanvragen bij mevr. C. van der A,<br />

e-mail: T.vander.A@kpnplanet.nl. Voor vragen kunt u contact<br />

opnemen met de heer W. Paas, tel. (0591) 37 18 19.<br />

Uw schriftelijke reactie ontvangen wij graag b<strong>in</strong>nen drie weken na<br />

verschijn<strong>in</strong>gsdatum bij de secretaris van de beroep<strong>in</strong>gscommissie:<br />

Mevrouw C. van der A, Hoofdstraat 26b, 7851AA Zweeloo.<br />

Wij zijn op zoek naar een<br />

predikant (m/v)<br />

die:<br />

• open en respectvol omgaat met verschillende vormen van<br />

geloofsbelev<strong>in</strong>g en daar<strong>in</strong> verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gen wil zoeken met de traditie<br />

van kerk en geloof.<br />

• van harte meedenkt en meedoet <strong>in</strong> de taakgroep <strong>Kerk</strong> en Samenlev<strong>in</strong>g<br />

en helpt die onderl<strong>in</strong>ge betrokkenheid te bevorderen.<br />

• het karakter van deze tijd verstaat en als gegeven aanvaardt.<br />

• pastoraat en erediensten als belangrijke en wezenlijke onderdelen<br />

van zijn/haar taak beschouwt.<br />

• van harte bereid is samen te werken <strong>in</strong> het pastoraal team van<br />

drie predikanten en één kerkelijk werker, waarbij elk een eigen<br />

hoofdverantwoordelijkheid heeft voor een deel van het plaatselijk<br />

werk.<br />

Het dorp Eibergen en het kerkdorp Rekken behoren tot de burgerlijke<br />

gemeente Berkelland <strong>in</strong> de Achterhoek. Samen hebben zij<br />

10.800 <strong>in</strong>woners, waarvan 2.948 lid van onze Protestantse<br />

Gemeente zijn.<br />

Een pastorie staat ter beschikk<strong>in</strong>g.<br />

Uw reacties kunt u tot 20 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong> richten aan Iet Hensbroek-<br />

Harkema, Leliestraat 54, 7151 GK Eibergen, e-mail: beroep<strong>in</strong>gscommissie@pkneibergen-rekken.nl,<br />

tel. (0545) 47 33 64. Bij haar<br />

kunt u ook een <strong>in</strong>formatiepakket opvragen.<br />

Meer algemene <strong>in</strong>formatie v<strong>in</strong>dt u op onze website:<br />

www.pkneibergen-rekken.nl<br />

Gelezen <strong>in</strong> Visie...<br />

‘In Knevel & van den Br<strong>in</strong>k moet ik<br />

m<strong>in</strong>utenlang mijn mond houden’<br />

Andries Knevel<br />

Visie. De christelijke mediagids voor het hele gez<strong>in</strong><br />

Proefabonnement: 12 nummers voor € 6,- • Ga naar www.eo-acties.nl/visie of bel 035-6474645<br />

24


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />

advertenties<br />

Rubriek<br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

PROTESTANTSE GEMEENTE HEUMEN<br />

<strong>Kerk</strong>ple<strong>in</strong> 8<br />

6581 AC Malden<br />

zoekt<br />

predikant (m/v)<br />

voor 50% met b<strong>in</strong>nen een jaar een te verwachten<br />

doorgroei naar 80%.<br />

Wij zoeken: een theoloog die geloofstoerust<strong>in</strong>g voor oud en jong ter<br />

harte gaat<br />

Wie zijn wij?<br />

• een gemeente ten zuiden van de stad Nijmegen<br />

• actief, pluriform, oecumenisch<br />

• brede belangstell<strong>in</strong>g voor maatschappij en kerk<br />

Wie ben jij/u?<br />

• een persoon die ons als “opbouwwerker” nieuwe impulsen geeft<br />

• een persoon die ons weet te boeien en te b<strong>in</strong>den.<br />

De Protestantse gemeente Heumen bestaat uit 560 leden die verspreid<br />

wonen over verschillende dorpen, en beschikt over een historisch<br />

kerkgebouw <strong>in</strong> Heumen.<br />

Voor reacties en het opvragen van een <strong>in</strong>formatiepakket kunt u contact<br />

opnemen met de voorzitter van de beroep<strong>in</strong>gscommissie prof.<br />

dr. E. de Jong, de Bats 6, 6581 VE Malden, tel. (024) 358 64 56 (na<br />

18.00 uur), e-mail: e.dejong@fm.ru.nl<br />

Reacties voor 20 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong>.<br />

Meer <strong>in</strong>formatie v<strong>in</strong>dt u op de website www.pknheumen.nl<br />

De Protestantse gemeente Wijchen/Leur/Batenburg maakt<br />

deel uit van de Streekgemeente Maas en Waal.<br />

Wij zijn een open en gastvrije geloofsgemeenschap<br />

en zoeken een enthousiaste en <strong>in</strong>spirerende<br />

predikant (m/v) 75%<br />

die na een langdurige periode van ziekte en vervang<strong>in</strong>g onze<br />

gemeente weer weet samen te b<strong>in</strong>den en laat opbloeien.<br />

Wij zoeken een predikant, die:<br />

• de Bijbel eigentijds kan uitleggen en er met passie over kan<br />

(s)preken<br />

• de gemeente een leerhuis laat zijn<br />

• een actieve rol heeft <strong>in</strong> het pastorale werk, aansturend en uitvoerend<br />

• ook k<strong>in</strong>deren en jonge gemeenteleden uitdaagt tot actieve deelnem<strong>in</strong>g<br />

bij de zondagse vier<strong>in</strong>gen en bij andere activiteiten<br />

• een warme belangstell<strong>in</strong>g heeft voor liturgie<br />

• flexibel is en leid<strong>in</strong>g kan geven aan verander<strong>in</strong>gsprocessen<br />

• een klankbord kan zijn voor de vele vrijwilligers<br />

Wij zijn een levendige geloofsgemeenschap <strong>in</strong> een overwegend<br />

Rooms Katholieke omgev<strong>in</strong>g, die:<br />

• diaconaal actief is op vele gebieden<br />

• op verschillende manieren, geloof en verbondenheid handen en<br />

voeten geeft<br />

Wijchen is een mooie woon- en werkomgev<strong>in</strong>g tussen de grote<br />

rivieren <strong>in</strong> de buurt van Nijmegen.<br />

Naast vier<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> ons eigen kerkgebouw zijn er ook periodiek diensten<br />

<strong>in</strong> een 2 tal monumentale kerkgebouwen te Leur en Batenburg.<br />

Onze gemeente maakt al ruim 30 jaar deel uit van de Streekgemeente<br />

Maas en Waal, waar 4 predikanten werkzaam zijn.<br />

Predikant(e)<br />

De Nederlandse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Londen is op zoek naar een fulltime<br />

predikant(e) die per 1 september 2009 bij ons <strong>in</strong> dienst wil treden<br />

voor een periode van vijf jaar.<br />

S<strong>in</strong>ds 1550 is de Nederlandse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Aust<strong>in</strong> Friars London een plek<br />

waar Nederlanders samenkomen om elkaar te ontmoeten en geloof<br />

te beleven.Vandaag de dag bestaat de gemeente uit een wijdverspreide<br />

en gevarieerde groep van mensen die om vele verschillende<br />

redenen <strong>in</strong> Engeland wonen. Zij komen bijeen op zondagen, maar<br />

ook door de week <strong>in</strong> verschillende kr<strong>in</strong>gen en activiteiten. Wij proberen<br />

een gemeente te zijn waar allen elkaar kunnen treffen en <strong>in</strong><br />

hun leven en persoonlijke geloofsreis sterkte, uitdag<strong>in</strong>g, motivatie<br />

en <strong>in</strong>spiratie v<strong>in</strong>den.<br />

Voor meer <strong>in</strong>formatie en/of het opvragen van een <strong>in</strong>formatiepakket<br />

kunt u contact opnemen met de secretaris van de beroep<strong>in</strong>gscommissie:<br />

de heer Joop van der Doe,<br />

Aalsburg 1524,<br />

6602 TS Wijchen,<br />

tel. (024) 645 48 60<br />

en/of e-mail: joop.van.der.doe@onl<strong>in</strong>e.nl<br />

Informatie over onze gemeente v<strong>in</strong>dt u ook op onze website<br />

www.kerkenmaasenwaal.nl (doorklikken naar regio Zuid-Oost)<br />

Sollicitatie, voorzien van cv, per brief of e-mail, kunt u vóór<br />

11 <strong>oktober</strong> <strong>2008</strong> sturen naar de secretaris van de beroep<strong>in</strong>gscommissie.<br />

De beroep<strong>in</strong>gscommissie nodigt u uit de website van onze kerk te<br />

bezoeken en vraagt geïnteresseerden zich via het daar aanwezige<br />

webformulier nader aan ons voor te stellen.<br />

www.dutchchurch.org.uk<br />

25


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />

advertenties<br />

Rubriek<br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

De Protestantse Gemeente Scharendijke<br />

zoekt een<br />

predikant (m/v) 0,7 fte<br />

Wij zoeken iemand die:<br />

• samen met de kerke<strong>nr</strong>aad wil werken aan de opbouw van de<br />

gemeente;<br />

• een goede tekstuitleg wil geven met een vertal<strong>in</strong>g naar het dagelijks<br />

leven;<br />

• pastoraal betrokken wil zijn bij jong en oud;<br />

• de jeugd wil laten zien dat geloven een uitdag<strong>in</strong>g is;<br />

• wil meedenken over activiteiten voor toeristen <strong>in</strong> de Westhoek<br />

van Schouwen-Duiveland.<br />

De gemeente is al s<strong>in</strong>ds januari 1994een SoW-gemeente. De Protestantse<br />

Gemeente Scharendijke is 1 januari 2007 tot stand gekomen.<br />

Scharendijke ligt <strong>in</strong> een toeristisch gebied met strand en zee.<br />

Er is een pastorie beschikbaar.<br />

Nadere <strong>in</strong>formatie bij de voorzitter van de beroep<strong>in</strong>gscommissie, de<br />

heer W. den Boer, (0111) 42 26 05. Bij hem is ook een profielschets<br />

van de te beroepen predikant en de gemeente te verkrijgen. De<br />

website www.scharendijke-pkn.nl is eveneens <strong>in</strong>formatief.<br />

Sollicitaties met CV ontvangen wij graag voor 17 <strong>oktober</strong>, p/a de<br />

secretaris van de beroep<strong>in</strong>gscommissie, mevrouw W. Lemkes,<br />

Kuijerdamseweg 33, 4323 LB Ellemeet.<br />

De wijkgemeente De Maten van de Protestantse Gemeente<br />

(i.w.) te Apeldoorn<br />

heeft een vacature voor een enthousiaste<br />

predikant(e) 0,5 fte<br />

die zich aangesproken voelt door de geloofstekst van de<br />

oecumenische geloofsgemeenschap De Drie Ranken,<br />

bestaande uit de protestantse wijkgemeente en de roomskatholieke<br />

deelparochie:<br />

Wij weten ons ten diepste geïnspireerd door Jezus, de Levende. In<br />

Hem zoeken en v<strong>in</strong>den wij – steeds opnieuw – fundament en perspectief<br />

voor ons en de wereld waar<strong>in</strong> wij leven. Wij willen antwoord<br />

geven op zijn roep om met elkaar als geloofsgemeenschap onderweg<br />

te zijn.<br />

Tot het takenpakket behoort specifiek, naast pastoraat <strong>in</strong> een wijkdeel<br />

en voorgaan <strong>in</strong> vier<strong>in</strong>gen, de begeleid<strong>in</strong>g van de taakgroepen<br />

pastoraat en vorm<strong>in</strong>g & toerust<strong>in</strong>g.<br />

Wij zoeken een pastor die aantoonbaar ervar<strong>in</strong>g en aff<strong>in</strong>iteit heeft<br />

met deze werkvelden en die <strong>in</strong> staat is om:<br />

• de onderl<strong>in</strong>ge ontmoet<strong>in</strong>g tussen de verschillende geloofsbelev<strong>in</strong>gen<br />

en geloofsopvatt<strong>in</strong>gen b<strong>in</strong>nen de gemeenschap te bevorderen<br />

• een brug te slaan tussen de eeuwenoude verhalen van God en<br />

mensen en de leefwereld van nu<br />

• van harte mee te werken aan de oecumene<br />

• prioriteiten te stellen b<strong>in</strong>nen de totaliteit van het parttime dienstverband<br />

• <strong>in</strong> een team van pastores te werken<br />

Voor belangstellenden is een uitgebreid <strong>in</strong>formatiepakket beschikbaar.<br />

Telefonische <strong>in</strong>licht<strong>in</strong>gen kunt u <strong>in</strong>w<strong>in</strong>nen bij:<br />

- mevr. A.S. van Diffelen, voorzitter beroep<strong>in</strong>gscommissie<br />

(055) 533 72 08.<br />

- mevr. ds. G.A.J. van der Maas, één van onze wijkpredikanten<br />

(055) 844 49 05.<br />

Uw schriftelijke reactie kunt u tot 24 <strong>oktober</strong> sturen aan de secretaris<br />

van de beroep<strong>in</strong>gscommissie, dhr. W.R. Meurs, Krijgsmansveld<br />

120, 7327 HH Apeldoorn. (wrmeurs@xs4all.nl)<br />

Zie ook: www.3ranken.nl.<br />

26


<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />

advertenties<br />

Oktober <strong>2008</strong><br />

Midden <strong>in</strong> de samenlev<strong>in</strong>g.<br />

De Protestantse Gemeente<br />

Wijk bij Duurstede<br />

met + 1200 leden, wil geworteld <strong>in</strong> het Evangelie een<br />

open, toegankelijke en zichtbare geloofsgemeenschap<br />

van deze tijd zijn. We willen elkaar b<strong>in</strong>nen en<br />

buiten de geloofsgemeenschap <strong>in</strong> hedendaagse taal<br />

aanspreken op de vertal<strong>in</strong>g van het Evangelie en de<br />

omgang met God naar het hier en nu.<br />

Bouwen aan een open<br />

geloofsgemeenschap.<br />

Bent u een ervaren predikant(e) die:<br />

- een <strong>in</strong>spirerende pastor wil zijn die stimulerend en uitnodigend richt<strong>in</strong>g geeft aan het Christen-zijn;<br />

- enthousiasme teweegbrengt waarbij passie mensen samenbrengt;<br />

- <strong>in</strong> de wekelijkse eredienst een herkenbare en aansprekende stijl creëert;<br />

- zich thuis voelt <strong>in</strong> een niet al te grote gemeente;<br />

dan zijn wij op zoek naar u (1.0 fte).<br />

Nieuwsgierig ? Een <strong>in</strong>formatiepakket ligt voor u klaar en is op te vragen bij:<br />

Herman van Sprakelaar (voorzitter beroep<strong>in</strong>gcommissie) ; Tel: 0343571901 ; hvansprakelaar@planet.nl<br />

Uw schriftelijke reactie met CV CV zien wij wij graag voor 2018 september <strong>oktober</strong> tegemoet op bovenstaand emailadres.<br />

De gereformeerde Plantagewijk <strong>in</strong> Harderwijk<br />

(met ruim 1250 leden) zoekt <strong>in</strong> verband met<br />

emeritaat van de huidige predikant een<br />

predikant (m/v) 0,7 fte<br />

De wijkgemeente Plantagekerk maakt deel uit van de gereformeerde<br />

kerk van Harderwijk, met drie predikantsplaatsen en drie kerkgebouwen.<br />

Het fusieproces met de hervormde wijkgemeente Nieuwe <strong>Kerk</strong><br />

en de SoW-gemeente Drielanden is <strong>in</strong> een vergevorderd stadium.<br />

De afgelopen twee jaar hebben de gereformeerde wijkgemeenten<br />

hard gewerkt aan vitaliser<strong>in</strong>g van het gemeenteleven. Voor het<br />

komende seizoen zijn speerpunten geformuleerd onder de titel<br />

‘Op weg naar de toekomst’.<br />

Seniorenpastoraat en jongerenwerk worden b<strong>in</strong>nenkort bovenwijks<br />

aangepakt. In de Plantagewijk is ook een pastoraal assistente werkzaam.<br />

In overleg met onze nieuwe predikant wordt een beperkt, duidelijk<br />

beschreven takenpakket samengesteld. Er kan passende<br />

woo<strong>nr</strong>uimte worden aangeboden.<br />

Wij zoeken een predikant, die<br />

• <strong>in</strong> haar/zijn werk Jezus Christus centraal stelt en zich laat<br />

leiden door de Heilige Geest;<br />

• extra aandacht besteedt aan de eredienst, en de kwaliteit van<br />

erediensten zowel <strong>in</strong> nieuwe als <strong>in</strong> meer traditionele vormen<br />

weet te versterken;<br />

• oog heeft voor de breedte van de gemeente;<br />

• <strong>in</strong> staat is pastoraat op kruispunten van het leven <strong>in</strong>houd te geven;<br />

• (mede) leid<strong>in</strong>g kan geven aan de taakgroep pastoraat;<br />

• <strong>in</strong> een team kan en wil werken;<br />

• <strong>in</strong> m<strong>in</strong>imaal één gemeente heeft gestaan.<br />

Nadere <strong>in</strong>formatie, <strong>in</strong>clusief een <strong>in</strong>formatiepakket, verkrijgbaar bij de<br />

voorzitter van de beroep<strong>in</strong>gscommissie, tel. (0341) 42 45 91, e-mail<br />

kabos@kabelfoon.nl. Algemene <strong>in</strong>formatie op www.pgharderwijk.nl.<br />

Uw reactie, <strong>in</strong>clusief CV, graag b<strong>in</strong>nen vier weken na verschijnen<br />

van dit blad, naar:<br />

K.A. Bosselaar, Makkumpad 1, 3844 JK Harderwijk, of e-mail<br />

kabos@kabelfoon.nl.<br />

27

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!