KERKELIJKE BETROKKENHEID BIJ OUDEREN - Kerk in Actie

20
IV – AANDACHT VOOR ZORGVERLENERS
Was in de vorige paragraaf de aandacht gericht op steun
en zorg aan degenen die deze behoeven, nu is de vraag
aan de orde of er ook activiteiten zijn die zich richten op
degenen die zorg geven.
MANTELZORGERS
Mantelzorg is de onbetaalde zorg die Nederlanders geven
aan familie en vrienden met een gezondheidsprobleem en/
of een handicap. Het zijn vooral partners en kinderen die
deze zorg verlenen. Naar schatting bedraagt het aantal
mantelzorgers zo’n 3,7 miljoen. Van hen deed 750.000 dit
langer dan drie maanden en meer dan acht uur per week
(cijfers 2001). 17
IS ER IN DE GEMEENTEN AANDACHT VOOR HEN EN
WAARIN KOMT DEZE TOT UITDRUKKING?
23 (17%) van de gemeenten geeft aan dat er activiteiten
zijn voor mantelzorgers.
Deze kunnen betrekking hebben op:
− het geven van aandacht door bezoek te brengen, het
bezorgen van en bloemetje e.d. (11x);
− het geven van praktische hulp, zoals vervoer, meegaan
naar huisarts, kappersbezoek e.d. (4x);
− het tijdelijk vervangen van de mantelzorger (3x) (hier
wordt o.a. genoemd een ‘oppaskring’ rond een demente
vrouw zodat de partner even iets voor zichzelf kan doen);
− het mogelijk maken dat mantelzorgers deelnemen aan
ontmoetingsbijeenkomsten zoals koffieochtenden,
ontspanningsmiddagen, gespreksbijeenkomsten (3x);
− attenderen op steunmogelijkheden in de burgerlijke
gemeente (2x) (o.a. door publicatie hierover in het kerkblad);
− aandacht voor mantelzorg in de toerustingsactiviteiten
voor ouderlingen en contactpersonen (1x).
VRIJWILLIGERS
Kerken kunnen hun vrijwilligers ondersteunen door het
verzorgen van toerusting, door regelingen op het gebied
van onkostenvergoeding en verzekering en door het laten
blijken van waardering.
27 (20%) gemeenten geven aan toerusting voor vrijwilligers
te verzorgen. In de meeste gevallen gebeurt dat door in de
desbetreffende groep(en) van bezoekers de ervaringen
door te spreken (9x). In een aantal gevallen gebeurt dat
met de predikant (3x). 1x vindt begeleiding plaats door de
coördinator van de stichting welzijn ouderen. Soms is er
sprake van toerusting, specifieke cursussen en instructieen
voorlichtingsbijeenkomsten (8x) (waaronder 1x
genoemd cursussen van de stichting welzijn ouderen).
Een heel klein aantal gemeenten (9; 7%) heeft een onkostenregeling
voor vrijwilligers en 23 (17%) een verzekering.
In 48 gevallen is er sprake van dat vrijwilligers blijken van
waardering ontvangen. Deze vallen ruwweg gesproken
uiteen in twee categorieën:
− Gezellige bijeenkomsten, waaronder feestelijke bijeenkomst,
barbecue, uitje en dergelijke (13x). Soms wordt
een frequentie aangegeven: 1x één keer per jaar, 2x
eens in de twee jaar en 1x twee maal per jaar.
− Geven van aandacht, bedanken, het geven van kleine
attenties (bloemen, boeken, boekenbon, cadeaubon),
kaart met verjaardag (26x). Soms gaat het om gestructureerde
aandacht, bijvoorbeeld het krijgen van een attentie
met Kerst, een blijk van waardering bij het beëindigen
van het werk, soms is het meer informeel.
BEROEPSKRACHTEN
Wat betreft de aandacht voor professionele zorgverleners
wordt 11x vermeld dat er aandacht voor hen is. Dit betreft
dan de predikant (5x), de pastoraal werker (3x) en de koster
(1x). Deze aandacht kan tot uitdrukking komen in een
bloemetje, boekenbon, kerstattentie. 1x wordt vermeld dat
er pastoraat plaatsvindt aan mensen die in de gezondheidszorg
werkzaam zijn.
CONCLUSIE
Een minderheid van de gemeenten geeft aandacht aan de
mantelzorgers. Dit steekt af tegen het grote aantal mensen
dat mantelzorg verricht Het is niet duidelijk of dit een
bewuste keuze is, bijvoorbeeld omdat anderen dit al doen
of dat dit als vanzelf meegenomen wordt in de informele
contacten in die gemeenten die zo kleinschalig zijn dat
men elkaar persoonlijk kent.
Wat betreft het vrijwilligerswerk leent zowel het toerustingswerk
als zaken als onkostenregeling, verzekering en
het blijk geven van waardering zich voor nadere doordenking
zonder hiermee te suggereren dat dit alles zwaar
gestructureerd zou moeten worden.
Aandacht voor mensen in hun rol als professionele zorgverlener
is er niet. Dat is niet verwonderlijk. Misschien
verwachten deze dat ook niet en hebben zij daarvoor hun
eigen beroepsorganisatie of is de geestelijk verzorger een
aanspreekpunt. Het stelt ook specifieke deskundigheidseisen.
17
Zie: J.M. Timmermans, Mantelzorg. Over de hulp van en aan mantelzorgers, Sociaal en Cultureel Planbureau, Den Haag, maart 2003.