KERKELIJKE BETROKKENHEID BIJ OUDEREN - Kerk in Actie
KERKELIJKE BETROKKENHEID BIJ OUDEREN - Kerk in Actie
KERKELIJKE BETROKKENHEID BIJ OUDEREN - Kerk in Actie
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
12<br />
I - <strong>OUDEREN</strong>BELEID<br />
BELEID EN ACTIVITEITEN<br />
Iets meer dan een kwart van de respondenten geeft aan<br />
een gericht ouderenbeleid te voeren voor de gehele<br />
gemeente (34 van de 133= 26%).<br />
Bij beleid gericht op specifieke activiteiten spr<strong>in</strong>gt het<br />
bezoekwerk eruit. Ouderen boven 70, 75 of 80 jaar krijgen<br />
verjaardagsbezoek. Ook v<strong>in</strong>dt er bezoek plaats bij ziekte,<br />
opname <strong>in</strong> een ziekenhuis, bij feestdagen (zoals met Kerstmis<br />
het brengen van kerstattenties, met Pasen de paasgroet),<br />
op ziekenzondag (brengen van een bloemetje) of<br />
worden ouderen zonder directe aanleid<strong>in</strong>g bezocht. Soms is<br />
er gericht ouderenpastoraat. Dit bezoekwerk wordt verricht<br />
door predikanten, kerkelijk werkers, pastorale medewerkers,<br />
zusters (<strong>in</strong> het kader van de zogeheten ‘zusterhulp’),<br />
bezoekcommissies, de Hervormde Vrouwen Dienst (HVD),<br />
ouderl<strong>in</strong>gen (soms zijn er ‘bezoekouderl<strong>in</strong>gen’ of ‘ouderenouderl<strong>in</strong>gen’),<br />
damescomités en diakenen. Dit bezoek v<strong>in</strong>dt<br />
plaats bij ouderen die zelfstandig wonen, <strong>in</strong> speciale woonvoorzien<strong>in</strong>gen<br />
zoals bejaardenwon<strong>in</strong>gen en bij hen die <strong>in</strong> en<br />
verzorg<strong>in</strong>gs- of verpleegtehuis wonen. Eén keer wordt<br />
groothuisbezoek voor ouderen genoemd als activiteit.<br />
Een andere activiteit die genoemd wordt, is de organisatie<br />
van ontmoet<strong>in</strong>gen, zoals koffiedr<strong>in</strong>ken (soms is dit voor alle<br />
leeftijden), contactmiddagen (meestal wordt de middag<br />
genoemd, en enkele keer de ochtend), bijbelkr<strong>in</strong>g, het<br />
samenzijn na de kerkdienst <strong>in</strong> het verzorg<strong>in</strong>gs- of verpleegtehuis,<br />
kerstmiddagen, ouderengespreksgroepen, seniorenmaaltijden,<br />
gezelligheidsspelen. De bijeenkomsten kunnen<br />
een bez<strong>in</strong>nend karakter hebben, gericht zijn op ontspann<strong>in</strong>g<br />
of een comb<strong>in</strong>atie van deze vormen hebben. Daarbij<br />
wordt ook genoemd de aandacht voor hulpvragen, die <strong>in</strong><br />
de gesprekken naar voren kunnen komen.<br />
Naast de recreatieve activiteiten die tijdens bijeenkomsten<br />
plaatsv<strong>in</strong>den, zijn er de uitstapjes en de reisjes.<br />
De kerkdienst vervult een functie <strong>in</strong> het geven van aandacht<br />
en het onderhouden van contact vanuit de kerkelijke<br />
gemeente met ouderen. Het kan gaan om de organisatie<br />
van vier<strong>in</strong>gen en diensten <strong>in</strong> verzorg<strong>in</strong>g- en verpleegtehuizen,<br />
de bloemengroet, de kerktelefoon, speciale vier<strong>in</strong>gen<br />
met Kerstmis en Pasen en huisavondmaal. Naast de zondagse<br />
kerkdienst zijn er soms kerkdiensten door de week<br />
of een s<strong>in</strong>g-<strong>in</strong>n. Net als bij de zondagse kerkdienst wordt er<br />
dan voor vervoer gezorgd voor hen die dat wensen.<br />
In verzorg<strong>in</strong>gs- en verpleegtehuizen v<strong>in</strong>den gericht activiteiten<br />
plaats <strong>in</strong> de vorm van ouderenpastoraat en bezoekwerk,<br />
de organisatie van kerkdiensten en vier<strong>in</strong>gen, de<br />
organisatie van gesprekskr<strong>in</strong>gen of bijeenkomsten gericht<br />
op ontspann<strong>in</strong>g.<br />
Enige malen worden activiteiten genoemd gericht op het<br />
geven van advies, <strong>in</strong>formatie en hulp (maaltijdvoorzien<strong>in</strong>g,<br />
klussendienst).<br />
Enige keren wordt aangegeven dat ouderen gericht aangezocht<br />
worden om vrijwilligerswerk te doen <strong>in</strong> de kerkelijke<br />
gemeente.<br />
Samengevat is er het volgende overzicht van de specifieke<br />
activiteiten waarop beleid gevoerd wordt te geven (het<br />
aantal respondenten dat aangaf beleid op specifieke terre<strong>in</strong>en<br />
te voeren bedroeg 53; respondenten konden meer<br />
activiteiten aangeven):<br />
Bezoekwerk 26<br />
Ontmoet<strong>in</strong>gen 17<br />
<strong>Kerk</strong>diensten 10<br />
Activiteiten <strong>in</strong> verzorg<strong>in</strong>gs- en verpleegtehuizen 9<br />
Uitjes 5<br />
Hulp en advies 4<br />
Inschakelen <strong>in</strong> de gemeente 3<br />
<strong>OUDEREN</strong> NAAR LEEFTIJD<br />
Het begrip ‘ouderen’ is rekbaar. Het hangt van de <strong>in</strong>valshoek<br />
en def<strong>in</strong>itie af welke leeftijdsgroepen er al dan niet<br />
onder vallen. Zo kan men lid worden van een ouderenbond<br />
als men vijftig jaar is. Het Sociaal en Cultureel Planbureau<br />
(SCP) maakt <strong>in</strong> zijn rapportages onderscheid tussen 55 tot<br />
64-jarigen en 65+ers. Het nadeel van zo’n betrekkelijk jonge<br />
leeftijdsgrens is volgens het SCP dat de groep ouderen<br />
zeer divers is. 7 Zij kan hoogbejaarde ouderen met veel<br />
lichamelijke beperk<strong>in</strong>gen omvatten en relatief jongere<br />
ouderen met thuiswonende k<strong>in</strong>deren. Onder deze categorie<br />
jongere ouderen is er echter ook een groep die op<br />
jongere leeftijd lichamelijke beperk<strong>in</strong>gen onderv<strong>in</strong>dt: 27%<br />
van de 55-plussers met matige of ernstige beperk<strong>in</strong>gen is<br />
tussen de 55 en 64 jaar. Niet voor niets wordt de leeftijdsgrens<br />
om voor een ouderenwon<strong>in</strong>g <strong>in</strong> aanmerk<strong>in</strong>g te<br />
komen vaak bij 55 jaar gelegd. Ook kan door deze lage<br />
grens nagegaan worden <strong>in</strong> hoeverre ouderen vooruit lopen<br />
op toekomstige beperk<strong>in</strong>gen.<br />
Op verzoek van het m<strong>in</strong>isterie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid<br />
verscheen het rapport Verkenn<strong>in</strong>g Levensloop.<br />
Beleidsopties voor leren, werken, zorgen en wonen. 8<br />
Dit rapport betoogt dat er steeds m<strong>in</strong>der sprake is van de<br />
standaardlevensloop van 1e fase (jeugd, 0-20 jaar), 2e fase<br />
(volwassenheid, 20-65 jaar), 3e fase (ouderdom, 65-gemiddeld<br />
75 jaar). In elke fase stond steeds per levensfase één<br />
activiteit centraal, te weten respectievelijk: leren, dan<br />
werken (voor mannen) of zorgen (voor vrouwen) en daarna<br />
pensioner<strong>in</strong>g en ouderdom. Tegenwoordig is er steeds<br />
meer sprake van diversiteit <strong>in</strong> levenslopen, waarbij activiteiten<br />
<strong>in</strong> wisselende comb<strong>in</strong>aties voorkomen.<br />
7<br />
M.M.Y. De Klerk (red.), Zorg en wonen voor kwetsbare ouderen. Rapportage ouderen 2004, Den Haag mei 2004, pp. 4/5. Vgl. ook de laatst verschenen rapportage:<br />
Alice H. de Boer (red.), Rapportage ouderen 2006. Verander<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> de leefsituatie en levensloop, Den Haag juni 2006.<br />
8 Zie voor een weergave van dit rapport en een kritische weg<strong>in</strong>g hiervan: Joep Dohmen/Frits de Lange (red.)., Moderne levens lopen niet vanzelf. Het nu volgende is<br />
hierop gebaseerd.