Kerkinformatie nr. 187, december 2010 - Kerk in Actie
Kerkinformatie nr. 187, december 2010 - Kerk in Actie
Kerkinformatie nr. 187, december 2010 - Kerk in Actie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
nummer <strong>187</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong><br />
Katern<br />
over migrantenkerken<br />
Armoederapport <strong>2010</strong> • Zend<strong>in</strong>g <strong>in</strong> een nieuw jasje<br />
• Nationale Synode • Op bezoek <strong>in</strong> de gevangenis
2 |<br />
Internetnieuwtjes<br />
Herziene<br />
Statenvertal<strong>in</strong>g<br />
Theaterdienst<br />
Maria-musicaldag<br />
www.statenvertal<strong>in</strong>g.nu<br />
Veel gereformeerde bondsgemeenten zullen <strong>in</strong><br />
hun kerkdiensten gebruik gaan maken van de<br />
herziene Statenvertal<strong>in</strong>g. Dat verwacht drs. Piet<br />
Vergunst, algemeen secretaris van de Gereformeerde<br />
Bond. De bond nam het <strong>in</strong>itiatief tot het<br />
vertaalproject. Op 4 <strong>december</strong> v<strong>in</strong>dt de<br />
presentatie plaats <strong>in</strong> de Grote <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Dordrecht.<br />
Op de website vertellen lezers waarom ze blij zijn<br />
dat de Statenvertal<strong>in</strong>g uit 1637 nu <strong>in</strong> begrijpelijker<br />
Nederlands beschikbaar komt. Zo schrijft<br />
Willemijn Teeuw, 3 e jaars pabo-student <strong>in</strong> Gouda:<br />
‘Een vertal<strong>in</strong>g moet voor mij duidelijk zijn en<br />
daarom lees ik de jongerenbijbel van de NBV.’<br />
Maar haar gemeente stapt over naar de herziene<br />
vertal<strong>in</strong>g. ‘Daar kan ik helemaal achter staan. De<br />
statenvertal<strong>in</strong>g heeft soms best wel moeilijke en<br />
ouderwetse woorden. Daarom ben ik blij dat<br />
onze kerk de herziene Statenvertal<strong>in</strong>g gaat<br />
gebruiken.’<br />
Er komen vijf edities: een basiseditie <strong>in</strong> zwart,<br />
<strong>in</strong> blauw, een huisbijbel en twee met bijzondere<br />
omslagen. Later volgen een parallel-editie van<br />
beide statenvertal<strong>in</strong>gen en mogelijk een uitgave<br />
met kantteken<strong>in</strong>gen. Via de contactpag<strong>in</strong>a op de<br />
website kunnen lezers verbeter<strong>in</strong>gen aandragen.<br />
Als de redactie die overneemt, zullen ze <strong>in</strong><br />
volgende uitgaven worden verwerkt.<br />
Een website voor uw gemeente:<br />
te moeilijk? Te duur? Niet haalbaar?<br />
Kijk eens op www.protestantsekerk.net!<br />
www.cruxkerktheater.nl<br />
Plaatselijke gemeenten kunnen Crux<br />
kerktheater uitnodigen voor het<br />
programma ‘Welkom op de wallen! Een<br />
verhaal over hartstocht, angst en<br />
overgave’. Geen gewone dienst, maar<br />
spel en verbeeld<strong>in</strong>g als vorm van<br />
verkondig<strong>in</strong>g. De liturgie blijft herkenbaar,<br />
er wordt gezongen en gebeden.<br />
Crux kerktheater beoogt het Evangelie<br />
zegg<strong>in</strong>gskracht te geven <strong>in</strong> het leven<br />
van alledag en wil gemeenten prikkelen<br />
dat ook te doen.<br />
PThU <strong>in</strong> verander<strong>in</strong>g<br />
www.pthu<strong>in</strong>verander<strong>in</strong>g.nl<br />
In 2012 verhuist de Protestantse<br />
Theologische Universiteit (PThU)<br />
officieel naar Amsterdam en Gron<strong>in</strong>gen<br />
en komen de vestig<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Kampen,<br />
Leiden en Utrecht te vervallen. Met het<br />
oog hierop is een nieuwe tijdelijke portal<br />
geopend over de PThU <strong>in</strong> verander<strong>in</strong>g.<br />
Doel is potentiële studenten, theologen<br />
en andere bezoekers zo goed mogelijk<br />
over de nieuwe situatie te <strong>in</strong>formeren.<br />
Bezoekers van www.pthu.nl worden<br />
automatisch doorgeleid.<br />
www.musicalmaria.nl<br />
Op deze website staat alles over de<br />
nieuwe musical Maria, die gemeenten<br />
zelf kunnen uitvoeren. De musical<br />
verb<strong>in</strong>dt de bijbelse gegevens over de<br />
moeder van Jezus met de levensvragen<br />
van mensen van nu. De makers Gerard<br />
van Amstel en Gerard van Midden<br />
geven op zaterdag 22 januari 2011 <strong>in</strong><br />
Amersfoort uitvoerig <strong>in</strong>formatie over<br />
het verhaal, rollen, scènes, muziek en<br />
mogelijkheden.<br />
<strong>Kerk</strong>endatabase<br />
www.reliwiki.nl<br />
Bijna alle kerkgebouwen van de<br />
Protestantse <strong>Kerk</strong> zijn te v<strong>in</strong>den <strong>in</strong><br />
Reliwiki, naar eigen zeggen ‘de meest<br />
volledige database van religieuze<br />
gebouwen <strong>in</strong> Nederland’. Reliwiki<br />
bevat adressen, foto’s en <strong>in</strong>formatie<br />
over architect, bouwjaar, exterieur en<br />
<strong>in</strong>terieur van kerken en andere<br />
religieuze gebouwen. Het werkt net als<br />
wikipedia: u kunt hier uw eigen kerk<br />
letterlijk op de kaart zetten.<br />
Colofon Nummer <strong>187</strong> <strong>december</strong> <strong>2010</strong> ISSN 1380-460X<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> verschijnt elf keer per<br />
jaar als officieel orgaan van de<br />
Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland.<br />
Algemeen adres<br />
Dienstenorganisatie Protestantse <strong>Kerk</strong><br />
<strong>in</strong> Nederland, Joseph Haydnlaan 2a,<br />
3533 AE Utrecht, Postbus 8504,<br />
3503 RM Utrecht,<br />
telefoon (030) 880 18 80,<br />
e-mail: servicedesk@pkn.nl.<br />
Abonnementenadm<strong>in</strong>istratie<br />
Abonnementsprijs e 17,50 per jaar;<br />
buitenland e 24,-. Vanaf 35 ex.:<br />
e 15,- per jaar. U kunt zich als<br />
abonnee opgeven en afmelden bij<br />
de Abonnementen-adm<strong>in</strong>istratie<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong>, Postbus 8504,<br />
3503 RM Utrecht,<br />
telefoon (030) 880 17 25,<br />
abonnementen@pkn.nl<br />
Dit blad is voor visueel gehandicapten<br />
<strong>in</strong> aanpaste leesvorm verkrijgbaar. Voor<br />
naderen <strong>in</strong>formatie CBB,<br />
Postbus 131, 3850 AC Ermelo,<br />
telefoon (0341) 56 54 99.<br />
Redactie-adres<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong>, Postbus 8504, 3503<br />
RM Utrecht, telefoon (030) 880 14 17<br />
(di, wo, do).<br />
E-mail: f.rozemond@pkn.nl<br />
Advertenties: zie achter<strong>in</strong> aan het beg<strong>in</strong><br />
van de advertentierubriek.<br />
Redactie<br />
Emmy Bregman, Janet van Dijk,<br />
Jan-Gerd Heetderks (hoofdredacteur),<br />
Michiel Nap, Marieke Raatgever en<br />
Frans Rozemond (e<strong>in</strong>dredactie).<br />
Basis vormgev<strong>in</strong>g<br />
ReproV<strong>in</strong>ci, Schoonhoven<br />
Opmaak<br />
Interface Communicatie B.V., Ede<br />
Druk Kon<strong>in</strong>klijke BDU, Barneveld<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> op <strong>in</strong>ternet<br />
www.pkn.nl/kerk<strong>in</strong>formatie<br />
Overname van artikelen wordt op prijs<br />
gesteld, mits met bronvermeld<strong>in</strong>g.<br />
Overname van foto’s <strong>in</strong> overleg.<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
| 3<br />
Ten geleide<br />
Inhoud<br />
In dit nummer van <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
wordt ruim aandacht besteed aan<br />
twee werkvelden van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong>.<br />
Als eerste wordt gekeken naar het<br />
armoedeonderzoek dat <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong><br />
samen met oecumenische partners<br />
liet uitvoeren. Het onderzoek richtte<br />
zich op de vraag hoe de diaconieën<br />
of diaconale organisaties <strong>in</strong> Nederland<br />
betrokken zijn bij de bestrijd<strong>in</strong>g<br />
van armoede <strong>in</strong> de eigen omgev<strong>in</strong>g.<br />
Nu blijkt dat s<strong>in</strong>ds 2007 het aantal<br />
aanvragen om hulp bij diaconieën is<br />
verdubbeld. Dat is een verontrustend<br />
signaal. De kredietcrisis zal er<br />
wel van alles mee te maken hebben,<br />
maar het betekent enerzijds dat<br />
steeds meer mensen <strong>in</strong> ons land<br />
f<strong>in</strong>ancieel <strong>in</strong> de knel komen, terwijl<br />
anderzijds de ‘rek’ bij hulpverlenende<br />
diaconieën niet onbeperkt is.<br />
Opgeteld hebben de deelnemende<br />
kerken voor ondersteun<strong>in</strong>g aan<br />
<strong>in</strong>dividuen en andere activiteiten<br />
(voedselbanken, <strong>in</strong>loophuizen,<br />
noodfondsen) bijna 30 miljoen euro<br />
uitgegeven.<br />
Het tweede werkveld van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />
<strong>Actie</strong> waarover u <strong>in</strong> dit nummer <strong>in</strong><br />
een <strong>in</strong>teressant dubbel<strong>in</strong>terview<br />
kunt lezen, is de zend<strong>in</strong>g. Wat is<br />
zend<strong>in</strong>g en hoe geeft <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong><br />
daaraan gestalte? Gaat het werkelijk<br />
om partnerschap of bepaalt kil<br />
management wat <strong>in</strong> de relatie<br />
tussen de Protestantse <strong>Kerk</strong> en de<br />
partners gebeurt? En hoe zit het met<br />
de samenwerk<strong>in</strong>g met ICCO?<br />
Duidelijk wordt <strong>in</strong> dit artikel dat<br />
zend<strong>in</strong>g voor <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> <strong>in</strong>houdt<br />
dat partnerkerken ondersteund<br />
worden bij hun missionaire opdracht<br />
<strong>in</strong> hun eigen samenlev<strong>in</strong>g, maar dat<br />
het ook niet kan zonder ontmoet<strong>in</strong>g<br />
en uitwissel<strong>in</strong>g. •<br />
Jan-Gerd Heetderks<br />
hoofdredacteur van <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
4 <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong><br />
Verdubbel<strong>in</strong>g hulpaanvragen bij diaconieën<br />
7 Synode<br />
Nationale Synode roept op tot eenheid<br />
8 Communicatie<br />
Tachtig procent gemeenten heeft eigen website<br />
9 Duurzaamheid<br />
Groene stroom helpt ook <strong>in</strong> het Zuiden<br />
11 Pastoraat<br />
Een gemeentelid komt <strong>in</strong> de gevangenis…<br />
13 Geldwerv<strong>in</strong>g<br />
<strong>Kerk</strong>balans <strong>in</strong> zicht!<br />
14 <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong><br />
Plaisier en Nauta: Zend<strong>in</strong>g als wereldwijd netwerk<br />
Katern over migrantenkerken<br />
17 Gemeenteopbouw<br />
Regioavonden over ‘Gemeente <strong>in</strong> beweg<strong>in</strong>g’<br />
18 Microkrediet<br />
Oikocredit: duurzaam <strong>in</strong> tijden van economische crisis<br />
19 Generale synode<br />
Besluiten 11 en 12 november<br />
22 JOP<br />
Maatschappelijke stage: een kans voor de kerken<br />
b i j d e<br />
c o v e r f o t o<br />
Rubrieken<br />
6 Kroniek<br />
12 Mensen (<strong>in</strong>clusief predikantswissel<strong>in</strong>gen)<br />
16 Missionaire mogelijkheden<br />
27 Collecten<br />
28 Bijbelteksten<br />
29 Advertenties<br />
kerk <strong>in</strong> actie<br />
In de komende maand wordt op vele plaatsen Advent en Kerst<br />
gevierd. Op de foto Kerstfeest te Willemsoord. (Foto: Theo Hop, 2009)<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
4 |<br />
Armoede <strong>in</strong> Nederland <strong>2010</strong><br />
Verdubbel<strong>in</strong>g hulpaanvragen<br />
bij diaconieën<br />
Diakenen en ouderl<strong>in</strong>gen weten wat armoede is, want ze komen veel bij mensen<br />
thuis. Dat blijkt uit het beg<strong>in</strong> november gepresenteerde rapport Armoede <strong>in</strong><br />
Nederland <strong>2010</strong>. Het rapport maakt zichtbaar dat goedwillende mensen het water<br />
soms aan de lippen staat. En dat kerken geroepen zijn daar samen met anderen iets<br />
aan te doen.<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong><br />
Op veel manieren komen kerken <strong>in</strong><br />
aa<strong>nr</strong>ak<strong>in</strong>g met armoede. Natuurlijk <strong>in</strong><br />
het diaconaat door f<strong>in</strong>anciële hulpverlen<strong>in</strong>g,<br />
maar ook predikanten en<br />
ouderl<strong>in</strong>gen kunnen <strong>in</strong> hun contacten<br />
mensen tegenkomen die ‘aan het e<strong>in</strong>d<br />
van hun geld een stuk maand over<br />
hebben.’ Zij moeten zich elke dag<br />
afvragen hoe zij rond kunnen komen en<br />
hoe zij bijvoorbeeld hun k<strong>in</strong>deren zoveel<br />
mogelijk aan het ‘gewone’ leven<br />
kunnen laten deelnemen. Om meer<br />
zicht te krijgen op wat kerken aan<br />
ondersteun<strong>in</strong>g en opvang van mensen<br />
<strong>in</strong> f<strong>in</strong>anciële problemen doen, is daar<br />
vanuit de landelijke kerken onderzoek<br />
naar gedaan. Beg<strong>in</strong> november werd het<br />
verslag Armoede <strong>in</strong> Nederland <strong>2010</strong><br />
gepresenteerd. Vanuit de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland was <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong><br />
nauw bij het onderzoek betrokken.<br />
Onderzoek<br />
Het rapport maakt zichtbaar wat kerken<br />
doen. Dat is van belang voor kerken zelf,<br />
maar ook voor de plaatselijke en<br />
lande lijke overheden en maatschappelijke<br />
organisaties. <strong>Kerk</strong>en kunnen de<br />
gegevens gebruiken om hun eigen<br />
activiteiten en beleid te doordenken en<br />
om daarover met de overheid <strong>in</strong> gesprek<br />
te gaan, bijvoorbeeld over het lokale<br />
armoedebeleid, schuldhulpverlen<strong>in</strong>g en<br />
de Wet maatschappelijke ondersteun<strong>in</strong>g.<br />
Voor dit onderzoek hebben lokale<br />
gemeenten of diaconieën een vragenlijst<br />
<strong>in</strong>gevuld: welke hulp zij hebben gegeven,<br />
aan wie, om welke bedragen het<br />
daarbij g<strong>in</strong>g, met wie er werd samengewerkt<br />
en welke steun er is voor<br />
collectieve activiteiten, zoals voedselbanken<br />
en <strong>in</strong>loophuizen. Dit representatieve<br />
kwantitatieve onderzoek is<br />
aangevuld met drie verkennende<br />
kwalitatieve onderzoeken, namelijk<br />
kerken op het platteland, migrantenkerken<br />
en moskeeën. Deze onderzoeken<br />
geven geen representatief overzicht,<br />
maar wel een dieper <strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> de eigen<br />
aard van de <strong>in</strong>zet van genoemde kerken.<br />
Brede samenwerk<strong>in</strong>g<br />
Het onderzoek Armoede <strong>in</strong> Nederland<br />
<strong>2010</strong> is een vervolg op vier eerdere<br />
onderzoeken s<strong>in</strong>ds 2002. De Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland / <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />
<strong>Actie</strong> is samen met de Rooms-<br />
Katholieke <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong>itiatiefnemer en<br />
f<strong>in</strong>ancierder. De eerste onderzoeken<br />
waren gericht op diaconieën <strong>in</strong> de<br />
Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland, maar<br />
het terre<strong>in</strong> is later verbreed. Aan dit<br />
nieuwste onderzoek <strong>in</strong> <strong>2010</strong> werkten<br />
naast de Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />
Nederland en de Rooms-Katholieke<br />
<strong>Kerk</strong> ook een aantal reformatorische,<br />
evangelicale en vrijz<strong>in</strong>nige kerken, en<br />
een paar migrantenkerken mee.<br />
Verschillende kerken blijken elkaar te<br />
v<strong>in</strong>den <strong>in</strong> een gemeenschappelijke<br />
verantwoordelijkheid voor de<br />
bestrijd<strong>in</strong>g van armoede.<br />
Verdubbel<strong>in</strong>g aanvragen<br />
Uit het algemene onderzoek blijkt dat<br />
75% van de diaconale organisaties (en<br />
dat geldt ook voor de protestantse<br />
diaconieën) betrokken is bij de ondersteun<strong>in</strong>g<br />
van mensen die f<strong>in</strong>ancieel <strong>in</strong> de<br />
knel zijn gekomen. Het betreft vooral<br />
mensen die langdurig op het sociaal<br />
m<strong>in</strong>imum leven. Een protestantse<br />
diaconie kreeg <strong>in</strong> 2009 gemiddeld bijna<br />
elf aanvragen. In totaal gaat het om<br />
15.852 aanvragen. Dat is een verdubbel<strong>in</strong>g<br />
vergeleken met 2007.<br />
In totaal werd door protestantse<br />
diaconieën € 6.193.822,- gegeven<br />
(giften en <strong>in</strong> m<strong>in</strong>dere mate len<strong>in</strong>gen).<br />
Naast deze materiële hulp geven de<br />
meeste diaconieën ook immateriële<br />
hulp, <strong>in</strong> de vorm van huisbezoek, het<br />
doorverwijzen en begeleiden naar<br />
<strong>in</strong>stanties, hulp bij het <strong>in</strong>vullen van<br />
formulieren en dergelijke. Als we alle<br />
gelden voor ondersteun<strong>in</strong>g aan <strong>in</strong>dividuen<br />
en andere activiteiten (voedselbanken,<br />
<strong>in</strong>loophuizen, noodfondsen) bij<br />
elkaar optellen, blijkt dat de deelnemende<br />
kerken € 29.619.546,- aan armoedebestrijd<strong>in</strong>g<br />
uitgegeven hebben.<br />
Platteland<br />
Uit het speciale onderzoek naar kerken<br />
op het platteland komt een breed scala<br />
van activiteiten naar voren. Daarbij gaat<br />
het gezien de hoeveelheid <strong>in</strong>woners om<br />
beperkte aantallen aanvragen:<br />
f<strong>in</strong>anciële hulpverlen<strong>in</strong>g, hand- en<br />
spandiensten (vervoer, opknappen<br />
won<strong>in</strong>g, opvang van k<strong>in</strong>deren enzovoort).<br />
Er is een wijdvertakt lokaal<br />
netwerk dat zicht geeft op de noden<br />
onder de (meelevende) kerkleden en dat<br />
ook <strong>in</strong>formeel functioneert. Een knel punt<br />
is wel dat juist <strong>in</strong> een dorpssamenlev<strong>in</strong>g<br />
mensen zich kunnen schamen voor hun<br />
Ds. Peter Verhoeff tijdens de presentatie<br />
van het rapport: ‘Gerechtigheid is recht, en<br />
daar behoort <strong>in</strong> een beschaafde samenlev<strong>in</strong>g<br />
de overheid zorg voor te dragen.<br />
Waar mensen vallen dienen zij opgevangen<br />
te worden. Pas als de overheid daar<strong>in</strong><br />
tekortschiet komt de kerk <strong>in</strong> beeld’.<br />
Foto: Peter de Bie<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
| 5<br />
Schuldhulpmaatje<br />
f<strong>in</strong>anciële problemen en deze daarom<br />
des te meer verbergen. De vraag laat<br />
zich stellen: als u <strong>in</strong> f<strong>in</strong>anciële problemen<br />
zit, zou u dan aankloppen bij uw<br />
predikant, ouderl<strong>in</strong>g of diaken?<br />
Er zijn nog twee punten die opvallen.<br />
Ten eerste kan de taakverdel<strong>in</strong>g tussen<br />
pastoraat en diaconaat ertoe leiden dat<br />
het signaleren van materiële problemen<br />
<strong>in</strong> het pastoraat niet vanzelfsprekend is.<br />
Er wordt dan ook geen verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g<br />
gelegd met het diaconaat. Verder was er<br />
<strong>in</strong> de onderzochte gemeenten we<strong>in</strong>ig<br />
aandacht voor het werken aan bewustword<strong>in</strong>g.<br />
Toch kan dat vrij eenvoudig via<br />
de bestaande kanalen: toelicht<strong>in</strong>g bij de<br />
collecten, aandacht <strong>in</strong> de gebeden,<br />
<strong>in</strong>formatie <strong>in</strong> het kerkblad en het<br />
stimuleren van deelname aan diaconale<br />
activiteiten zoals een voedselbank.<br />
Migrantenkerken<br />
Het onderzoek onder migrantenkerken<br />
liet zien hoezeer armoede onder<br />
migranten verweven is met andere<br />
vragen, zoals het v<strong>in</strong>den van een plaats<br />
<strong>in</strong> de Nederlandse samenlev<strong>in</strong>g en<br />
psychische en juridische problemen.<br />
Migrantenkerken leggen ook<br />
nadrukkelijker een verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g<br />
met het geestelijk<br />
leven van mensen. Dat<br />
zij materiële armoede<br />
<strong>in</strong> een breder<br />
verband plaatsen,<br />
weerspiegelt de<br />
veelheid van vragen<br />
waarmee migranten<br />
zich geconfronteerd<br />
zien. Bij het <strong>in</strong>vullen<br />
aarzelde men soms<br />
om het woord ‘armoede’<br />
te gebruiken voor de<br />
situatie <strong>in</strong> Nederland, omdat<br />
men de vergelijk<strong>in</strong>g trok met het land<br />
van herkomst waar absolute armoede<br />
heerst. Soms geeft een migrantenkerk<br />
Als je als ouderl<strong>in</strong>g<br />
armoede signaleert,<br />
geef je dat dan door<br />
aan de diaconie?<br />
prioriteit aan het helpen van mensen <strong>in</strong><br />
het land van herkomst. Maar ook die<br />
kerken gaven aan dat veel leden <strong>in</strong><br />
Nederland het f<strong>in</strong>ancieel moeilijk<br />
hebben.<br />
Net als op het platteland vormen<br />
migrantenkerken een wijd vertakt<br />
netwerk waar<strong>in</strong> hulp vooral via <strong>in</strong>formele<br />
kanalen plaatsv<strong>in</strong>dt en m<strong>in</strong>der vanuit de<br />
kerk als organisatie. Deze kerken hebben<br />
trouwens vaak we<strong>in</strong>ig geld, en bovendien<br />
andere uitgaven, bijvoorbeeld voor<br />
een kerkgebouw. Ondersteun<strong>in</strong>g wordt<br />
gegeven <strong>in</strong> de sfeer van advies en<br />
begeleid<strong>in</strong>g, geestelijke begeleid<strong>in</strong>g, het<br />
versterken van de kracht van mensen en<br />
dienstverlen<strong>in</strong>g en praktische hulp. De<br />
wens werd uitgesproken dat b<strong>in</strong>nen<br />
migrantenkerken nadere bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g<br />
plaatsv<strong>in</strong>dt op het te voeren beleid als<br />
het gaat om mensen <strong>in</strong> f<strong>in</strong>anciële nood.<br />
Door samen te werken met andere<br />
kerken (migrantenkerken, Nederlandse<br />
kerken) zou men gebruik kunnen maken<br />
van elkaars <strong>in</strong>zichten en expertise.<br />
Kralenkettt<strong>in</strong>g<br />
Het onderzoek onder moskeeën laat zien<br />
hoezeer armoedebestrijd<strong>in</strong>g een<br />
wezenlijk deel uitmaakt van<br />
de islam, <strong>in</strong> de koran en<br />
<strong>in</strong> de praktijk. Het<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> is <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met<br />
het Landelijk Katholiek Diaconaal<br />
Beraad, SKIN (migrantenkerken), de<br />
Evangelische Alliantie en de PCOB<br />
(Protestants Christelijke Ouderen<br />
Bond), het project Schuldhulpmaatje<br />
gestart. Hiervoor is subsidie verkregen<br />
van de landelijke overheid. Schuldhulpmaatjes<br />
zijn vrijwilligers die<br />
mensen met (beg<strong>in</strong>nende) schulden<br />
ondersteunen. Het project zal <strong>in</strong> eerste<br />
<strong>in</strong>stantie <strong>in</strong> 25 steden en dorpen van<br />
start gaan. Vanuit plaatselijk samenwerkende<br />
kerken en PCOB-afdel<strong>in</strong>gen<br />
zullen, <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met de lokale<br />
overheid, zo’n 600 schuldhulpmaatjes<br />
worden opgeleid, getra<strong>in</strong>d en ondersteund.<br />
Er wordt een landelijke<br />
helpdesk, een maatjesvraagbaak en<br />
een website opgezet. Ook zullen<br />
symposia en kennisuitwissel<strong>in</strong>gsbijeenkomsten<br />
voor kerk- en schuldhulp<br />
worden georganiseerd. Meer <strong>in</strong>formatie:<br />
www.schuldhulpmaatje.nl.<br />
overgrote deel van de<br />
<strong>in</strong> het onderzoek<br />
betrokken moskeeën<br />
geeft <strong>in</strong>dividuele<br />
hulp aan mensen die<br />
f<strong>in</strong>ancieel <strong>in</strong> de knel<br />
zitten. Immateriële<br />
hulp maakt een<br />
belangrijk deel uit van<br />
de hulp. Het betreft dan<br />
het <strong>in</strong>vullen van formulieren,<br />
het geven van <strong>in</strong>formatie, het<br />
verwijzen en bemiddelen naar <strong>in</strong>stanties<br />
en geestelijke ondersteun<strong>in</strong>g van<br />
mensen met psychische of relatieproblemen.<br />
Alle moskee vertegenwoordigers<br />
spraken hun bezorgdheid uit: er zijn<br />
gez<strong>in</strong>nen met een ‘kralenkett<strong>in</strong>g’ aan<br />
problemen (f<strong>in</strong>ancieel, relationeel,<br />
psychisch en fysiek) en het maatschappelijk<br />
klimaat verhardt. Men ziet ook een<br />
taak voor kerken om te werken aan een<br />
beter begrip tussen moslims en nietmoslims.<br />
Oproep<br />
Alle onderzoeken maken duidelijk dat er<br />
groepen burgers zijn die afhankelijk zijn<br />
van diaconale hulp. Dit ondergraaft hun<br />
mogelijkheden om volwaardig aan de<br />
Nederlandse samenlev<strong>in</strong>g deel te<br />
nemen. Bestrijd<strong>in</strong>g van armoede door<br />
een goed sociaal-economisch en sociaal<br />
beleid blijft daarom een harde noodzaak.<br />
Van overheden, werkgevers en vakbeweg<strong>in</strong>g<br />
mag verwacht worden dat zij<br />
zich daarvoor <strong>in</strong>zetten. Het rapport<br />
Armoede <strong>in</strong> Nederland <strong>2010</strong> is een<br />
oproep daartoe. Het maakt duidelijk dat<br />
kerken actief moeten blijven op het<br />
terre<strong>in</strong> van armoedebestrijd<strong>in</strong>g: hulpverlen<strong>in</strong>g,<br />
bewustword<strong>in</strong>g, signaler<strong>in</strong>g en<br />
pleitbezorg<strong>in</strong>g en dat zowel op lokaal als<br />
landelijk niveau. •<br />
Dr. Herman Noordegraaf<br />
bijzonder hoogleraar Diaconaat aan de<br />
Protestantse Theologische Universiteit<br />
(PthU), vestig<strong>in</strong>g Leiden<br />
Meer <strong>in</strong>formatie<br />
Armoede <strong>in</strong> Nederland <strong>2010</strong> is te<br />
downloaden van www.kerk<strong>in</strong>actie.nl/<br />
armoedeonderzoek. Meer <strong>in</strong>formatie<br />
voor diakenen is te v<strong>in</strong>den op<br />
www.kerk<strong>in</strong>actie.nl/armoede.<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
6 |<br />
Kroniek<br />
Moslims en christenen<br />
Half november besprak de synode een rapport over<br />
de islam. Vandaag de dag is dat hypergevoelige<br />
materie, zeg maar gerust de open zenuw van deze<br />
tijd. Toch heeft de kerk zich eraan gewaagd.<br />
Terecht. B<strong>in</strong>nen en buiten de kerk is immers sprake<br />
van onwetendheid en onzekerheid. Hoog tijd dus<br />
dat de synode er eens over nadenkt. De kerkorde<br />
verplicht ons daartoe ook. Artikel XVI, 4 spreekt uit<br />
dat de kerk ‘haar arbeid verricht <strong>in</strong> respectvolle<br />
omgang met andere godsdiensten’.<br />
Op het moment dat ik deze regels schrijf, heeft de<br />
synode de nota nog niet behandeld en ik weet dus<br />
ook niet wat de synode ervan v<strong>in</strong>dt. Maar ik ben<br />
van men<strong>in</strong>g dat de nota een verstandige eerste stap<br />
zet: zij kijkt om te beg<strong>in</strong>nen naar het christelijk<br />
geloof. Wie immers een positie zoekt ten opzichte<br />
van een andere godsdienst, moet eerst maar eens<br />
weten waar hij zelf staat. Er wordt daarover <strong>in</strong> het<br />
rapport natuurlijk meer gezegd, maar cruciaal is dat<br />
de kerk zichzelf alleen maar kan verstaan als<br />
gemeenschap van Christus. Jezus is voor christenen<br />
onopgeefbaar.<br />
Daar<strong>in</strong> verschilt het christendom dan ook van de<br />
islam. Voor moslims is Isa een belangrijke profeet,<br />
maar niet dé openbar<strong>in</strong>g van<br />
God. Het is goed en eerlijk<br />
om vast te stellen dat<br />
christenen en moslims<br />
Cruciaal is dat de<br />
kerk zichzelf alleen<br />
maar kan verstaan<br />
als gemeenschap<br />
van Christus<br />
op dit kard<strong>in</strong>ale punt<br />
dus van elkaar<br />
verschillen.<br />
Overeenkomsten<br />
zijn er echter ook.<br />
Net als het<br />
jodendom belijden<br />
christendom en<br />
islam dat er maar<br />
één God is. Allen zijn<br />
k<strong>in</strong>deren van Abraham.<br />
Zowel God als<br />
Allah wordt gezien als<br />
Schepper van hemel en aarde. Beiden oordelen en<br />
vergeven en wonen <strong>in</strong> de hemel. Om eens een paar<br />
overeenkomsten te noemen.<br />
Het rapport schuwt ook de schaduwzijden niet.<br />
Extremisme en geweld als moeilijke kant van de<br />
islam worden niet verzwegen (evenm<strong>in</strong> trouwens als<br />
het bru<strong>in</strong>e verleden van het christendom <strong>in</strong> dit<br />
opzicht). Ik denk dat het goed is om dat helder te<br />
benoemen. Godsdienst kan tot waanz<strong>in</strong> leiden. De<br />
kerk kan daar niet duidelijk genoeg over zijn.<br />
Extremisme en geweld zijn fout, fout, fout. Ze zijn<br />
strijdig met het wezen van de godsdienst en dienen<br />
bestreden te worden.<br />
Op basis van een evenwichtige analyse komt de<br />
nota gaandeweg tot een conclusie. Christendom en<br />
islam zijn niet zo maar gelijk te stellen, net zo m<strong>in</strong><br />
als God en Allah. Daarvoor zijn de verschillen te<br />
wezenlijk. De kerk houdt daarom <strong>in</strong> het gesprek met<br />
de moskee haar eigen identiteit als gemeenschap<br />
van Christus recht overe<strong>in</strong>d. En de kerk heeft ook<br />
oog voor angst die de islam bij sommigen oproept.<br />
Dat noemen wij <strong>in</strong>tegriteit.<br />
Daarnaast is de kerk ook een leerl<strong>in</strong>g van Jezus die ons<br />
voorg<strong>in</strong>g op de weg van liefde, ook als dat tegen de<br />
stroom <strong>in</strong> was. Daarom streeft de kerk naar waardevolle<br />
relaties met de moslims. De kerk wil stereotypen<br />
en vooroordelen dan ook proberen te doorbreken door<br />
werkelijke ontmoet<strong>in</strong>g. Dat heet respect.<br />
En daarmee heeft u dan ten slotte ook de titel van<br />
de nota: Integriteit en respect. Een protestantse visie<br />
op de islam. Goed om te lezen. •<br />
Peter Verhoeff<br />
preses van de generale synode<br />
Zie voor de volledige nota ‘Integriteit en respect’:<br />
www.pkn.nl > Bestuur en Organisatie > Generale synode<br />
> Recente vergader<strong>in</strong>gen > Agenda 11 en 12 november,<br />
bij 12 november, 9.15 uur.<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
| 7<br />
• berichten<br />
• Nationale Synode roept op tot eenheid<br />
Op vrijdag 10 en zaterdag 11 <strong>december</strong><br />
v<strong>in</strong>dt de ‘Nationale Synode’ plaats <strong>in</strong><br />
Dordrecht. Dit ‘Protestants Forum’ is<br />
erop gericht om met christenen uit alle<br />
kerken en geloofsgemeenschappen op<br />
zoek te gaan naar wat hen b<strong>in</strong>dt. De<br />
synode wordt gehouden <strong>in</strong> de adventstijd.<br />
‘We hebben bewust gezocht naar<br />
data b<strong>in</strong>nen deze tijd’, aldus projectleider<br />
Bert de Jong. ‘Advent is de tijd van<br />
verwacht<strong>in</strong>g en hoop. We hopen dat<br />
we met de Nationale Synode een stap<br />
dichter bij kerkelijke eenheid kunnen<br />
komen.’ Het belangrijkste doel is<br />
volgens De Jong om gezamenlijk op<br />
zoek te gaan naar overeenkomsten.<br />
‘We willen niet de verschillen benadrukken,<br />
maar juist kijken hoe we<br />
elkaar als kerken kunnen v<strong>in</strong>den en<br />
vasthouden. Tijdens de synode ontmoeten<br />
mensen en kerken elkaar rondom<br />
het evangelie.’<br />
Dordrecht<br />
Bijna 400 jaar na de bekende Synode<br />
van Dordrecht (1618/1619) wordt de<br />
Nationale Synode eveneens <strong>in</strong> deze<br />
stad georganiseerd. Een bewuste<br />
keuze, volgens De Jong. ‘In 1618 werd<br />
de eerste Nederlandse bijbelvertal<strong>in</strong>g<br />
gepresenteerd <strong>in</strong> Dordrecht, <strong>in</strong> datzelfde<br />
jaar werd ook de laatste gezamenlijke<br />
synode gehouden van gereformeerde<br />
kerken. Na bijna vier eeuwen komen er<br />
een herziene Statenvertal<strong>in</strong>g en een<br />
nieuwe Nationale Synode, beide <strong>in</strong><br />
Dordrecht.’<br />
Vier<strong>in</strong>gen<br />
De Nationale Synode wordt op vrijdagmiddag<br />
10 <strong>december</strong> geopend met een<br />
vier<strong>in</strong>g. Teun van der Leer, docent<br />
kerkelijke vakken aan het Baptistensem<strong>in</strong>arium,<br />
houdt dan een lez<strong>in</strong>g met<br />
als titel ‘Het woord aan het woord’.<br />
De vier<strong>in</strong>g wordt omlijst door koor,<br />
samenzang en bijbellez<strong>in</strong>gen.<br />
Op zaterdagmiddag 11 <strong>december</strong> v<strong>in</strong>dt<br />
de slotbijeenkomst plaats. Hier spreekt<br />
Harmen van Wijnen, directeur van de<br />
jeugdorganisaties JOP en HGJB, over<br />
een brug naar de toekomst. Daarnaast<br />
z<strong>in</strong>gt gospelkoor Forever Worship een<br />
speciaal geschreven arrangement op de<br />
letterlijke tekst van de zegenbede uit<br />
Numeri 6. Belangstellenden kunnen<br />
zich aanmelden voor een gratis bezoek<br />
aan één of beide vier<strong>in</strong>gen via<br />
www.nationalesynode.nl.<br />
Tentoonstell<strong>in</strong>g ‘Geloven <strong>in</strong><br />
verbondenheid’<br />
Naar aanleid<strong>in</strong>g van de komende<br />
‘Nationale Synode’ werd op 9 november<br />
<strong>in</strong> de Grote <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Dordrecht de<br />
tentoonstell<strong>in</strong>g ‘Geloven <strong>in</strong> verbondenheid’<br />
geopend. Het betreft een tijdelijke<br />
uitbreid<strong>in</strong>g van de permanente expositie<br />
over de Nationale Synode van<br />
Ds. Harmen van Wijnen, directeur van JOP<br />
en HGJB, zal spreken tijdens de slotvier<strong>in</strong>g<br />
van de Nationale Synode.<br />
1618/1619. De geschiedenis van het<br />
protestantisme en een aantal bijbelvertal<strong>in</strong>gen<br />
worden (kort) belicht.<br />
De tentoonstell<strong>in</strong>g is vrij te bezichtigen<br />
tot en met 13 <strong>december</strong> op d<strong>in</strong>sdag-,<br />
donderdag- en zaterdagmiddag van<br />
14.00 tot 16.00 uur. Voor meer <strong>in</strong>formatie:<br />
www.nationalesynode.nl. •<br />
• Oproep: wie heeft er een slaapplek voor Taizégangers?<br />
‘We vragen om twee vierkante meter,<br />
meer niet.’ De broeders van Taizé<br />
hopen dat nog veel Nederlandse<br />
gez<strong>in</strong>nen een slaapplek zullen aanbieden<br />
aan jongeren die van 28 <strong>december</strong><br />
tot 1 januari de Europese Jongerenontmoet<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> Rotterdam willen bijwonen.<br />
‘Sommige mensen denken dat ze drie<br />
dagen een logé moeten bezighouden,<br />
maar dat is niet zo. Het gaat vooral om<br />
een slaapplek. Overdag zijn de jongeren<br />
naar Ahoy en de andere vierplekken.’<br />
Veel belangstell<strong>in</strong>g<br />
De <strong>in</strong>schrijv<strong>in</strong>gen stromen nu dagelijks<br />
b<strong>in</strong>nen. Het aantal jongeren dat naar<br />
Nederland wil komen overtreft alle<br />
verwacht<strong>in</strong>gen. Er worden meer dan<br />
25.000 deelnemers <strong>in</strong> Rotterdam<br />
verwacht, uit Nederland en heel<br />
Europa. Momenteel moeten er nog<br />
voor duizenden jongeren slaapplaatsen<br />
gevonden worden. De gemeenschap<br />
van Taizé doet een oproep aan alle<br />
gemeenteleden om hen te ontvangen.<br />
Jonge pelgrims<br />
De jongeren brengen slaapzak en matje<br />
mee. Ze hebben geen eigen kamer<br />
nodig en geen eigen bed. Twee<br />
vierkante meter op de grond is genoeg<br />
om iemand te ontvangen.<br />
De jonge pelgrims verlaten hun<br />
logeeradres ’s ochtends rond 8 uur en<br />
komen daar rond 22.00 uur terug. Het<br />
middag- en avondeten krijgen zij <strong>in</strong><br />
Ahoy. Naast twee vierkante meter op<br />
de grond wordt van de gastgez<strong>in</strong>nen<br />
gevraagd hun een eenvoudig ontbijt<br />
aan te bieden en, zo mogelijk, hen uit te<br />
nodigen voor het avondeten op<br />
31 <strong>december</strong> (oudejaarsavond).<br />
Maximaal één uurtje reizen bij Ahoy<br />
vandaan<br />
Deze oproep is niet alleen gericht aan<br />
mensen <strong>in</strong> Rotterdam zelf, maar aan<br />
iedereen die op maximaal één uur<br />
reizen met het openbaar vervoer van<br />
Ahoy af woont. •<br />
Aanmelden<br />
Als u een jongere onderdak wilt bieden,<br />
neem dan contact op met het voorbereid<strong>in</strong>gscentrum<br />
Europese Jongerenontmoet<strong>in</strong>g<br />
Taizé, Gooilands<strong>in</strong>gel 11,<br />
Rotterdam, tel. (010) 820 90 00,<br />
e-mail <strong>in</strong>fo@taize-rdam.nl.<br />
Meer <strong>in</strong>formatie: www.taize-rdam.nl,<br />
meteen <strong>in</strong>schrijven:<br />
www.taize.fr/welkom<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
8 |<br />
Tachtig procent gemeenten heeft<br />
eigen website<br />
Ruim driehonderd gemeenten <strong>in</strong> de Protestantse <strong>Kerk</strong> hebben geen eigen website;<br />
dat is één op de vijf gemeenten. Dat blijkt uit onderzoek van de IKON-website<br />
<strong>Kerk</strong>nieuws.nl. In vijftien Nederlandse kerken is gemeten hoeveel plaatselijke<br />
gemeenten/kerken/parochies een eigen website hebben.<br />
communicatie<br />
mensen<br />
De Protestantse <strong>Kerk</strong> telt momenteel ongeveer 1600 plaatselijke<br />
gemeenten. Driehonderd daarvan hebben geen eigen website<br />
en die gemeenten zijn vooral te v<strong>in</strong>den <strong>in</strong> Friesland: 79 van de<br />
122 gemeenten <strong>in</strong> die prov<strong>in</strong>cie zijn niet traceerbaar op <strong>in</strong>ternet.<br />
Jan-Gerd Heetderks, woordvoerder van de Protestantse <strong>Kerk</strong>,<br />
v<strong>in</strong>dt dat niet opvallend: ‘In Friesland heb je veel kle<strong>in</strong>e dorpsgemeenten.<br />
Die hebben geen website nodig.’<br />
In de prov<strong>in</strong>cie Utrecht hebben de meeste gemeenten een eigen<br />
website: slechts acht procent van de gemeenten is daar niet te<br />
v<strong>in</strong>den op <strong>in</strong>ternet. Zuid-Holland met ruim driehonderd gemeenten<br />
staat op de tweede plaats, gevolgd door Noord-Holland.<br />
Landelijk gemiddelde<br />
Gron<strong>in</strong>gen/ Drenthe<br />
Noord-Brabant/ Limburg<br />
Overijssel/ Flevoland<br />
Noord-Holland<br />
Zuid-Holland<br />
Website-dichtheid Protestantse <strong>Kerk</strong><br />
(percentage gemeenten met een eigen website)<br />
Friesland<br />
Zeeland<br />
Gelderland<br />
Belangrijk<br />
Heetderks is blij met het landelijke gemiddelde van 81<br />
procent. Daarmee scoort de kerk beter dan bijvoorbeeld de<br />
Christelijke Gereformeerde <strong>Kerk</strong>en (79 procent) Rooms-<br />
Katholieke <strong>Kerk</strong> (75 procent), Hersteld Hervormde <strong>Kerk</strong> (35<br />
procent) en de Gereformeerde Gemeenten (20 procent). ‘De<br />
cijfers laten zien dat veel gemeenten <strong>in</strong> de Protestantse <strong>Kerk</strong><br />
overtuigd zijn van het belang van <strong>in</strong>ternet. Natuurlijk willen<br />
we het aantal graag verhogen en daarom proberen we<br />
gemeenten op verschillende manieren verleiden het <strong>in</strong>ternet<br />
op te gaan.’<br />
Eén van die verleid<strong>in</strong>gen is het project protestantsekerk.net,<br />
waarmee gemeenten heel gemakkelijk een eigen site kunnen<br />
bouwen. Gemeenten die hiermee werken, haken aan bij een<br />
standaardsite die zij zelf kunnen <strong>in</strong>vullen. Zij hoeven dus<br />
geen nieuwe site te bouwen.<br />
Andere kerken<br />
In de Rooms-Katholieke <strong>Kerk</strong> heeft één op vier parochies een<br />
eigen site. De Oud-Katholieke <strong>Kerk</strong> en de Remonstrantse<br />
Broederschap scoren honderd procent. Dat elke gemeente<br />
een eigen website heeft, is zelfs uitgangspunt van beleid <strong>in</strong><br />
de Remonstrantse Broederschap. Zij bieden ook standaardsites<br />
aan de regionale afdel<strong>in</strong>gen aan. De Oud-Katholieke<br />
<strong>Kerk</strong> organiseert jaarlijks een tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g voor webmasters en<br />
stimuleert daarmee het opstarten van een eigen site.<br />
Meer over het onderzoek: www.kerknieuws.nl •<br />
Utrecht<br />
0<br />
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100<br />
(bron: IKON-<strong>Kerk</strong>nieuws.nl)<br />
• berichten<br />
• Kerstkrant <strong>in</strong> braille<br />
Voor bl<strong>in</strong>den en slechtzienden komen<br />
er dit jaar een brailleversie en een<br />
gesproken versie van de krant ‘Kerst<br />
– vol van hoop’ uit. In deze krant<br />
vertellen bekende en m<strong>in</strong>der bekende<br />
Nederlanders over hun belev<strong>in</strong>g van<br />
Kerst <strong>in</strong> relatie tot het thema ‘vol van<br />
hoop’. De krant wordt <strong>in</strong> veel plaatselijke<br />
gemeenten tijdens Kerst uitgedeeld<br />
aan de gemeenteleden en<br />
verspreid <strong>in</strong> de wijk, met daarbij een<br />
uitnodig<strong>in</strong>g voor de kerstnachtdienst<br />
of de dienst op Eerste Kerstdag. Van<br />
de krant zijn dit jaar 400.000 exemplaren<br />
verspreid.<br />
Een brailleversie of gesproken versie<br />
(op daisy cd-rom) is aan te vragen bij<br />
de Christelijke Bl<strong>in</strong>denbibliotheek via<br />
opdracht@cbb.nl of<br />
tel. (0341) 56 54 99. Er zijn geen<br />
kosten aan verbonden. •<br />
• IKON-radiokerkdiensten<br />
Advent en Kerst<br />
De adventsserie van de IKON-radiokerkdiensten<br />
komt dit jaar tot stand <strong>in</strong><br />
samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>Kerk</strong> zonder<br />
Grenzen en het IKON Pastoraat. De<br />
vier adventsdiensten op 28 november,<br />
5, 12 en 19 <strong>december</strong> komen uit de<br />
Vijverwegkerk <strong>in</strong> Bloemendaal. Op<br />
Kerstmorgen komt de dienst uit de<br />
Hervormde <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Hoogwoud. De<br />
diensten hebben als thema: ‘Wat hopen<br />
en verwachten we?’ Voorgangers zijn<br />
ds. Aart Mak en de IKON-pastores<br />
Judith van<br />
der Werf en<br />
Bara van Pelt.<br />
De uitzend<strong>in</strong>gen<br />
(Radio 5)<br />
beg<strong>in</strong>nen om<br />
10.07 uur, de<br />
dienst op<br />
Kerstmorgen<br />
vijf m<strong>in</strong>uten<br />
eerder. Het<br />
boekje met<br />
Foto: Irene Versnel<br />
liturgieën is<br />
te bestellen<br />
door € 2,50 over te maken op rek.<strong>nr</strong>.<br />
606.000 t.n.v. IKON, Hilversum, o.v.v.<br />
‘Liturgie advent + uw volledige adres.<br />
Informatie: ikon.nl/kerkdiensten. •<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
Nieuwe campagne voor groene<br />
stroom helpt ook <strong>in</strong> het Zuiden<br />
| 9<br />
In de komende maanden worden particulieren die <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> f<strong>in</strong>ancieel steunen benaderd<br />
met een aanbied<strong>in</strong>g om over te stappen op groene stroom van Greenchoice.<br />
Wie er gebruik van wil maken, ontvangt een kort<strong>in</strong>g op de energienota. Greenchoice<br />
levert namens deze klanten een f<strong>in</strong>anciële bijdrage aan het FairClimate programma.<br />
De aarde warmt op. Het klimaat verandert en de gevolgen<br />
daarvan worden steeds meer zichtbaar. Er zijn slachtoffers,<br />
vooral <strong>in</strong> ontwikkel<strong>in</strong>gslanden. Klimaatverander<strong>in</strong>g wordt<br />
veroorzaakt door een toename van broeikasgassen <strong>in</strong> de<br />
atmosfeer. Eén van deze gassen is CO2 dat vrijkomt bij de<br />
verbrand<strong>in</strong>g van fossiele brandstoffen, die op grote schaal<br />
worden gebruikt bij onze energievoorzien<strong>in</strong>g en ons vervoer.<br />
Drie V’s<br />
Gelukkig is er ook iets te doen tegen deze schadelijke<br />
uitstoot. FairClimate, het duurzaamheidsprogramma van<br />
ICCO en <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong>, pleit voor de drie V’s: Verm<strong>in</strong>deren,<br />
Veranderen en Vergoeden.<br />
De eerste stap is het verm<strong>in</strong>deren van het verbruik van<br />
fossiele energie, door bijvoorbeeld energiezu<strong>in</strong>ige lampen<br />
aan te schaffen, m<strong>in</strong>der vlees te eten en bewuster na te<br />
denken over de keuze van vervoermiddelen.<br />
Veranderen kan door gebruik te maken van groene energie<br />
uit duurzame bronnen zoals w<strong>in</strong>d en waterkracht. De vraag<br />
of kernenergie ook duurzaam is, is een kwestie waarover de<br />
komende tijd <strong>in</strong> ons land nog de nodige discussie zal worden<br />
gevoerd.<br />
De derde dimensie, vergoeden, is van belang om bij de strijd<br />
tegen klimaatverander<strong>in</strong>g de landen <strong>in</strong> het Zuiden te ontzien.<br />
FairClimate ondersteunt <strong>in</strong> ontwikkel<strong>in</strong>gslanden huishoudens<br />
om over te stappen op duurzame energie. Zo kunnen deze<br />
huishoudens zich wapenen tegen de gevolgen van klimaatverander<strong>in</strong>g.<br />
Zulke projecten leveren zogeheten carbon<br />
credits op, die door het Fair Climate Fund onder andere<br />
worden gebruikt om nieuwe projecten te f<strong>in</strong>ancieren.<br />
Zo krijgen donateurs van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> een steuntje <strong>in</strong> de rug<br />
bij veranderen en vergoeden.•<br />
Duurzaamheid<br />
kerk <strong>in</strong> actie<br />
Kees T<strong>in</strong>ga<br />
projectmanager b<strong>in</strong>nenlands diaconaat<br />
Meer weten?<br />
Meer <strong>in</strong>formatie over FairClimate en het Fair Climate Fund:<br />
www.fairclimate.nl en www.fairclimatefund.nl<br />
• IKON-Kerstnacht: Hoe zal ik u<br />
ontvangen?<br />
Kerst bij de IKON staat dit jaar <strong>in</strong> het<br />
teken van totaaltheater met muziek,<br />
kunst, gesprekken en een kersttoespraak.<br />
Dit alles vanuit de Dom<strong>in</strong>icuskerk<br />
<strong>in</strong> Amsterdam onder het motto:<br />
Hoe zal ik u ontvangen? Deze z<strong>in</strong> met<br />
belofte is te v<strong>in</strong>den <strong>in</strong> het Weihnachtsoratorium<br />
van J.S. Bach en stelt de<br />
vraag hoe wij de ander - vrienden en<br />
familie, maar ook vreemdel<strong>in</strong>gen en<br />
buitenstaanders - welkom heten. Hoe<br />
gaan we om met gastvrijheid en waar<br />
verlangen we ten diepste naar? Kiezen<br />
we voor uitsluit<strong>in</strong>g of voor verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g<br />
met elkaar? Over de geboorte van een<br />
k<strong>in</strong>d en een nieuw beg<strong>in</strong>. Annemiek<br />
Schrijver presenteert deze geëngageer-<br />
de kersthappen<strong>in</strong>g, op zoek naar een<br />
betere wereld met predikers en<br />
profeten, jong en oud, oude en nieuwe<br />
Nederlanders, gelovigen en ongelovigen,<br />
rappers en klassieke zangers. Weg van<br />
de angst kl<strong>in</strong>kt deze Kerstnacht: Vreest<br />
niet! Een k<strong>in</strong>d is u geboren. Vrede op<br />
aarde, <strong>in</strong> de mensen een welbehagen.<br />
IKON televisie, 24 <strong>december</strong>, Nederland<br />
2, 23.15 uur. •<br />
• Lutherpenn<strong>in</strong>g voor dr. J.P.<br />
Boendermaker<br />
Op 31 oktober werd <strong>in</strong> de Rotterdamse<br />
Andreaskerk de derde Lutherpenn<strong>in</strong>g<br />
uitgereikt aan professor dr. J. P.<br />
Boendermaker. De uitreik<strong>in</strong>g vond<br />
plaats na de zogenaamde zeemans-<br />
kerkendienst, belegd met de Deense,<br />
Duitse, F<strong>in</strong>se, Noorse en Zweedse<br />
kerken van Rotterdam. Prof. Boendermaker<br />
(85), emeritus hoogleraar<br />
lutherana en liturgiek aan het Evangelisch-Luthers<br />
Sem<strong>in</strong>arium en de VU <strong>in</strong><br />
Amsterdam, krijgt de penn<strong>in</strong>g voor ‘zijn<br />
vele werkzaamheden op de terre<strong>in</strong>en<br />
van Lutherstudie tot liturgie, en van<br />
kerkorde tot oecumenische dialoog en<br />
dat alles <strong>in</strong> b<strong>in</strong>nen en buitenland’. De<br />
Lutherse kerke<strong>nr</strong>aad van Rotterdam<br />
reikt s<strong>in</strong>ds 2006 bijna jaarlijks haar<br />
Lutherpenn<strong>in</strong>g uit. De eerste penn<strong>in</strong>g<br />
werd uitgereikt aan kunstenaar Ger Van<br />
Iersel en de tweede aan Museum het<br />
Catharijneconvent. •<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
10 |<br />
Kiezen is dienen<br />
Onlangs verscheen een nieuwe vertal<strong>in</strong>g van De servo arbitrio (1525), het boek<br />
waar<strong>in</strong> Luther tegenover Erasmus de vrijheid van de menselijke wil bestreed. De<br />
vorige vertal<strong>in</strong>g – <strong>in</strong> 1973 voor het laatst bewerkt en heruitgegeven – dateerde van<br />
1610. Door de eeuwen heen werd zij vooral <strong>in</strong> de gereformeerde gez<strong>in</strong>dte gelezen.<br />
Het boek bevat dan ook formuler<strong>in</strong>gen die zo uit de pen van Calvijn hadden kunnen<br />
vloeien.<br />
mensen<br />
luther<br />
De nieuwe, toegankelijk geschreven vertal<strong>in</strong>g maakt voor<br />
de huidige generaties de kennismak<strong>in</strong>g met dit essentiële<br />
document van de Reformatie een stuk gemakkelijker. Dat<br />
opent bijzondere perspectieven. Gemeenten zowel van<br />
gereformeerde als van lutherse signatuur v<strong>in</strong>den hier een van<br />
de wortels van hun bijzondere identiteit. Voor midden-orthodoxie<br />
en vrijz<strong>in</strong>nigheid vormt de tekst een geweldige uitdag<strong>in</strong>g.<br />
Het schema<br />
‘moderne autonome<br />
mens versus orthodoxe<br />
heteronomie’<br />
breekt stuk op de<br />
discussie tussen<br />
Erasmus en Luther.<br />
Middeleeuwen en<br />
humanisme vormen<br />
hier één front tegenover<br />
Luthers diepe<br />
verstaan van de Bijbel<br />
en tegenover de door<br />
hem geponeerde<br />
mondigheid van de<br />
gewone gelovige.<br />
Klopt ons beeld van<br />
de moderne, kritische<br />
en tolerante Erasmus<br />
wel? Dat is een vraag<br />
die de lezer van het<br />
boek zeker meeneemt.<br />
Gebruikswaarde<br />
Zowel voor het gesprek tussen de geloofsricht<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> de<br />
kerk als voor het kr<strong>in</strong>gwerk rond ‘moderniteit’ is het boek<br />
een aanw<strong>in</strong>st. Dat is het ook voor gemeenten die hun kracht<br />
meer zoeken <strong>in</strong> herbronn<strong>in</strong>g dan <strong>in</strong> nieuwe vormen. Professor<br />
Markus Matthias, Lutherkenner en hoogleraar aan de<br />
Protestantse Theologische Universiteit, schreef een woord<br />
vooraf. Uitvoerige aanteken<strong>in</strong>gen verklaren Luthers literaire<br />
toespel<strong>in</strong>gen en zijn filoso fische en theologische vaktermen. •<br />
Max Staudt<br />
predikant <strong>in</strong> Chaam en een van de vertalers<br />
Bestelgegevens<br />
Max Staudt en Krista Mirjam Dijkerman, Kiezen is dienen.<br />
De servo arbitrio. Luthers antwoord aan Erasmus. Uitg. Kok,<br />
416 pp. geb. ISBN 9789043517942. Prijs € 32,40.<br />
• berichten<br />
• Gron<strong>in</strong>ger liedboek verschenen<br />
E<strong>in</strong>d november is <strong>in</strong> Loppersum een<br />
nieuw Grunniger laidbouk gepresenteerd:<br />
Psaalms & Gezangen. Het gaat<br />
om een kloek boekwerk van meer dan<br />
800 bladzijden met alle 150 psalmen en<br />
356 gezangen. De gezangen komen<br />
merendeels uit het Liedboek voor de<br />
<strong>Kerk</strong>en, maar ook uit de hervormde<br />
bundel van 1938 en uit latere bundels<br />
als Gezangen voor Liturgie, Z<strong>in</strong>gend<br />
Geloven en Tussentijds. In ‘Psaalms &<br />
Gezangen’ zijn ook nieuwe liederen<br />
opgenomen, waarbij speciaal een<br />
melodie is geschreven.<br />
Het <strong>in</strong>itiatief voor de bundel werd <strong>in</strong><br />
1959 genomen door de Gron<strong>in</strong>ger<br />
Culturele Gemeenschap, met het oog<br />
op de toenemende populariteit van<br />
kerkdiensten <strong>in</strong><br />
het Gron<strong>in</strong>gs,<br />
die overal <strong>in</strong> de<br />
prov<strong>in</strong>cie werden<br />
gehouden. Een<br />
werkgroep<br />
begon met het<br />
vertalen en<br />
berijmen van<br />
bekende kerkliederen.<br />
Toen de Bijbel ook <strong>in</strong> het<br />
Gron<strong>in</strong>gs werd vertaald, ontstond het<br />
plan om <strong>in</strong> ieder geval alle 150 psalmen<br />
te vertalen. Bundeltjes uit 1966 en 1981<br />
met Gron<strong>in</strong>ger kerkliederen zijn<br />
<strong>in</strong>middels uitverkocht. Het Grunniger<br />
laidbouk kost € 25,-. Meer <strong>in</strong>formatie:<br />
www.liudger.org •<br />
• Pastorale handreik<strong>in</strong>g<br />
Spreken over God.<br />
In november <strong>2010</strong> besprak de synode<br />
van de Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland<br />
een pastorale handreik<strong>in</strong>g, die <strong>in</strong> kerk<br />
en gemeente richt<strong>in</strong>g moet geven aan<br />
het spreken over God. Het bestaan van<br />
God en de wijze waarop je daarover<br />
spreekt kwam de laatste jaren opnieuw<br />
<strong>in</strong> discussie. God bestaat niet, hij<br />
‘gebeurt’, zo stelde een predikant.<br />
Anderen riepen op om eens te letten op<br />
de godsbeelden die christenen en<br />
moslims uit andere delen van de wereld<br />
meebrengen naar ons land. Wat<br />
betekenen deze ontwikkel<strong>in</strong>gen voor<br />
het gesprek <strong>in</strong> de gemeente en voor het<br />
gesprek met al die mensen die opnieuw<br />
belangstell<strong>in</strong>g krijgen voor religie? In<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
Een gemeentelid komt <strong>in</strong> de<br />
gevangenis…<br />
| 11<br />
Als je als predikant, ouderl<strong>in</strong>g of gemeentelid iemand wilt bezoeken <strong>in</strong> een huis van<br />
bewar<strong>in</strong>g, gevangenis of andere justitiële i<strong>nr</strong>icht<strong>in</strong>g dan kan dat. Een bezoekcontact<br />
vanuit de gemeente is voor een gedet<strong>in</strong>eerde bijzonder waardevol. Hieronder een<br />
paar tips om het bezoek soepel te laten verlopen.<br />
Bezoek door wijkpredikant of ouderl<strong>in</strong>g is mogelijk, maar<br />
komt niet altijd gemakkelijk tot stand. De beste manier om<br />
het verzoek te doen is contact op te nemen met de justitiepredikant<br />
van de i<strong>nr</strong>icht<strong>in</strong>g. De justitiepredikant kan dan een<br />
verzoek tot een bezoek doen bij de directie. De justitiepredikant<br />
moet zich ervan vergewissen dat de betrokkene<br />
ook werkelijk predikant of ouderl<strong>in</strong>g is <strong>in</strong> de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong> of <strong>in</strong> een andere bij het CIO aangesloten kerk. Indien de<br />
justitiepredikant niet bereikbaar is of het bezoekcontact om<br />
een andere reden niet van de grond komt, kan contact<br />
worden opgenomen met de hoofdpredikant J.D.W. Eerbeek:<br />
tel. 06 - 51 36 27 83, e-mail: j.eerbeek@dji.m<strong>in</strong>jus.nl<br />
Schroom niet om contact op te nemen!<br />
Pastoraat<br />
Waar moet je op letten?<br />
Aan een bezoek is verder een aantal voorwaarden<br />
verbonden.<br />
• Geldig legitimatiebewijs meenemen.<br />
• Er mag aan gedet<strong>in</strong>eerden tijdens bezoek niets worden<br />
overgegeven of van hem/haar worden meegenomen naar<br />
buiten.<br />
• De justitiepredikant heeft de beschikk<strong>in</strong>g over bijbels en<br />
andere lectuur. Indien degene die bezocht wordt een<br />
bijbel of gebedenboek wil hebben, kan hij/zij dit via de<br />
justitiepredikant verkrijgen.<br />
• De predikant dient zich te houden aan alle <strong>in</strong>structies van<br />
de directie en medewerkers van de i<strong>nr</strong>icht<strong>in</strong>g.<br />
• De gedet<strong>in</strong>eerde moet zelf <strong>in</strong>stemmen met het bezoek.<br />
Je moet er wat voor overhebben, maar het bezoek wordt<br />
door gedet<strong>in</strong>eerden meestal zeer op prijs gesteld. Het is een<br />
teken dat hij of zij niet vergeten is en dat er een band blijft bij<br />
alles wat is gebeurd. •<br />
ds. J.D.W. Eerbeek<br />
hoofdpredikant Dienst Justitiële I<strong>nr</strong>icht<strong>in</strong>gen<br />
deze handreik<strong>in</strong>g wordt <strong>in</strong>gegaan op<br />
vragen als: Hoe weten we van God?<br />
Hoe spreken we over God? Hoe kunnen<br />
we God ervaren, en wat betekent het<br />
als wij Hem níet ervaren? Ten slotte<br />
wordt aandacht<br />
gegeven aan het<br />
belijdend spreken<br />
over God.<br />
Spreken over<br />
God. Pastorale<br />
handreik<strong>in</strong>g<br />
(48 p.) verschijnt<br />
bij Boekencentrum<br />
en kost<br />
€ 4,90. Verschijnt<br />
januari 2011. •<br />
• Protestantse bronnen<br />
De bundel Protestantse Bronnen over<br />
God verschijnt naar aanleid<strong>in</strong>g van de<br />
synodebesprek<strong>in</strong>g over de pastorale<br />
handreik<strong>in</strong>g ‘Spreken over God’ van de<br />
generale synode van de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland. Vijf protestantse<br />
theologen belichten verschillende<br />
thema’s <strong>in</strong> het gesprek over God:<br />
Godsbeelden <strong>in</strong> het Oude en Nieuwe<br />
Testament, spreken over God <strong>in</strong> de<br />
gereformeerde en de lutherse traditie,<br />
en de ontwikkel<strong>in</strong>g van godsbeelden <strong>in</strong><br />
de moderne theologie tot op vandaag.<br />
Aan dit boek werkten mee: prof. dr. K.<br />
Spronk, prof. dr. R. Roukema, dr. G.H.<br />
Borger-Koetsier, prof. dr. M. Matthias,<br />
dr. R.H. Reel<strong>in</strong>g Brouwer. Een uitstekend<br />
boek om het gesprek <strong>in</strong> de kerk<br />
over God op gang te brengen. Protestantse<br />
bronnen over God (96 p.) is een<br />
uitgave van Boekencentrum en kost<br />
€ 12,90. Verschijnt januari 2011. •<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
12 |<br />
Predikantswissel<strong>in</strong>gen<br />
mensen<br />
Beroepen<br />
te Alblasserdam (hervormd wijk 2, K<strong>in</strong>derdijk), ds. J. Holtslag<br />
te Vollenhove; te Alphen aan den Rijn-Oudshoorn/Ridderkerk,<br />
ds. M.J.T. Burema en ds. H. Kamphuis te Den Haag-Loosdu<strong>in</strong>en;<br />
te Den Bommel, ds. H. Lieft<strong>in</strong>g te Delft; te Driesum (hervormd),<br />
proponent B.L.P. Tramper te Harskamp; te Goes (De<br />
Levensbron), ds. W.J. Dekker te Delft; te Laren-Eemnes, ds.<br />
J.G. de Bruijn te Apeldoorn; te Rijssen (hervormd wijk 5),<br />
ds. J.B. ten Hove te Katwijk aan Zee; te Rotterdam-Centrum<br />
(als missionair predikant verbonden aan De Samaritaan),<br />
proponent N. de Jong te Rotterdam; te Siddeburen (gereformeerd),<br />
ds. G.J. Weessies te R<strong>in</strong>sumageest; te Sirjansland<br />
(hervormd), proponent B.L.P. Tramper te Harskamp; te<br />
Sommelsdijk (hervormd), ds. J.A.C. Olie te Zuilichem, die<br />
bedankte voor Rouveen; te Veenendaal (hervormd wijk 1),<br />
ds. A. de Lange te Oldebroek; te Wilnis (hervormd), ds. K.E.<br />
Schonewille te ’s-Gravenmoer.<br />
Aangenomen<br />
naar Amsterdam (studentenpredikant), ds. R.Q. Kouwijzer te<br />
Amsterdam; naar Amsterdam (functionaris Verenig<strong>in</strong>g voor<br />
Vrijz<strong>in</strong>nige Protestanten <strong>in</strong> Noord-Holland), ds. A.H. Frölich<br />
te Stedum en Ten Post; naar Apeldoorn (Eben-Haëzerkerk),<br />
ds. B. Jongeneel te Dussen-Hank, die bedankte voor<br />
Ridderkerk; naar Barneveld (hervormd wijk 3), ds. M.P.D.<br />
Barth te Schalkwijk en ‘t Goy/Werkhoven; naar Bergen,<br />
ds. E. Wijnsma te Edam-Volendam; naar Bunschoten-<br />
Spakenburg (gereformeerd), ds. T. Noort te Genemuiden;<br />
naar Burgh-Haamstede, ds. W.C. de Heer te Water<strong>in</strong>gen-<br />
Kw<strong>in</strong>tsheul; naar Eck en Wiel (S<strong>in</strong>t Anna-kerk), ds. A.L.<br />
Rijken-Hoevens te Lunteren (deelgemeente); naar Fijnaart c.a.<br />
(gereformeerd), ds. J.H. van der Sterre te Dordrecht-Stadspolders;<br />
naar Heerewaarden (hervormd), ds. G.H. Kerssen te<br />
Spijkenisse; naar Hillegom, ds. W.J. Zaagsma te IJmuiden;<br />
naar Leerdam (hervormd), ds. A. Schroten te Gouderak, die<br />
bedankte voor Den Haag (Bethlehemkerk); naar Leiden (door<br />
de synode, als studentenpastor), proponent R. van Waarde te<br />
Woerden; naar Molenaarsgraaf-Brandwijk (gereformeerd),<br />
proponent H.C.L. Boot te Tiel; naar Nieuw Bu<strong>in</strong>en, Bu<strong>in</strong>erveen<br />
en Drouwenermond , ds. T. L. van der Weide te<br />
Berkenwoude/Den Achterhoek; naar Rotterdam-Centrum (als<br />
missionair predikant Opstand<strong>in</strong>gskerk), proponent N. de<br />
Jong te Rotterdam; naar Sliedrecht (hervormd wijk 3), ds. M.<br />
Klaassen te Hedel, die bedankte voor Boven-Hard<strong>in</strong>xveld;<br />
naar Twijzelerheide (hervormd), proponent T.L.J. Bos te<br />
Utrecht, die bedankte voor Willige Langerak en voor<br />
Woubrugge; naar Veen (hervormd), ds. J. Brouwer te Epe;<br />
naar Zoelen (deeltijd), proponent D. Sch<strong>in</strong>kelshoek te<br />
Utrecht; het beroep door de synode, als predikant <strong>in</strong><br />
algemene dienst voor JOP, proponent T.F. Mout te Baarn;<br />
het beroep door de synode, als secretaris van de Europese<br />
Evangelische Alliantie te Driebergen, ds. N.M. Tramper te<br />
Vlaard<strong>in</strong>gen; het beroep door de synode, als studentenpastor,<br />
proponent R. van Waarde te Woerden.<br />
Bedankt<br />
voor Barneveld, ds. A.L. van Zwet te Woudenberg; voor<br />
Genemuiden, ds. G.H. Koppelman te Wapenveld; voor<br />
Hendrik-Ido-Ambacht (wijkgemeente Elim), ds. J.W. Scheurwater<br />
te Oud-Vossemeer; voor Kamerik en voor Werkendam,<br />
ds. M. Klaassen te Hedel; voor Putten, ds. J.A.C. Olie te<br />
Zuilichem; voor Ridderkerk, ds. B. Jongeneel te Dussen-<br />
Hank; voor Wierden, ds. P. Veerman te Lopikerkapel; voor<br />
Yerseke, ds. L.W. den Boer te S<strong>in</strong>t Philipsland.<br />
Beroepbaar<br />
ds. D.T. Nel, Waterlooweg 20, Wynberg 7800, Kaapstad,<br />
Zuid-Afrika, tel. +27 21 7977115, mobiel: +27 82 7732364<br />
of 06-25 49 85 34 (Nederland), e-mail: dtnel@iafrica.com;<br />
Proponent E.E. Barendregt-van Rietschoten, Laan van<br />
Nederhoven 5, 3334 BL Zwijndrecht, tel. (078) 619 68 18,<br />
e-mail g.barendregt1@chello.nl;<br />
Proponent T.M. van de Griend, Balistraat 96, 2585 XX<br />
’s-Gravenhage, tel. 06 - 23 27 75 56, e-mail: vandeg@gmail.com;<br />
proponent G. Heijnen-Zemmel<strong>in</strong>k, Zuiderlaan 6, 7122 AC<br />
Aalten, tel. (0543) 47 55 25, e-mail: gzemmel<strong>in</strong>k@skystorm.nl;<br />
proponent S.H. Muller, Spr<strong>in</strong>gerstraat 54, 3822 TC Amersfoort,<br />
tel. (033) 752 26 06, e-mail sjoerd.muller@kro.nl;<br />
proponent R. van Putten, Pr<strong>in</strong>s Johan Frisolaan 15,<br />
8084 AC ’t Harde, tel. (0525) 65 23 25, e-mail:<br />
ruilof.van.putten@onl<strong>in</strong>e.nl;<br />
Proponent C.Y.H. Spl<strong>in</strong>ters, Van Eys<strong>in</strong>galaan 148,<br />
3527 VP Utrecht, tel. 06-12 89 88 63, e-mail:<br />
cornespl<strong>in</strong>ters@hotmail.com;<br />
proponent D.J.J. Thijs, Frederik Hendriklaan 8, 2582 BB<br />
Den Haag, tel. (070) 351 26 05, e-mail: djjthijs@casema.nl;<br />
proponent B.L.P. Tramper te Harskamp.<br />
Overleden<br />
17 oktober A.A. de Fluiter (geb. 25 april 1961 <strong>in</strong> Baarn;<br />
5 november G. Bakker (geb. 28 <strong>december</strong> 1934).<br />
Wilt u berichten over predikantswissel<strong>in</strong>gen en beroepbaarstell<strong>in</strong>gen<br />
doorgeven aan het Synodesecretariaat?<br />
Postbus 8399, 3503 RJ Utrecht, e-mail: jaarboek@pkn.nl<br />
Daarnaast kunnen deze berichten doorgegeven worden<br />
aan Persbureau Scheps, Postbus 103,<br />
3770 AC Barneveld, e-mail: <strong>in</strong>fo@persbureauscheps.nl<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
<strong>Kerk</strong>balans <strong>in</strong> zicht!<br />
| 13<br />
Aan het e<strong>in</strong>de van het jaar zijn kerke<strong>nr</strong>aden, colleges van kerkrentmeesters of<br />
daarvoor <strong>in</strong>gestelde werkgroepen druk met de voorbereid<strong>in</strong>g van de komende <strong>Actie</strong><br />
<strong>Kerk</strong>balans. De draaiboeken zijn allang uit de kast gehaald en de bestell<strong>in</strong>gen voor<br />
folder- en ander materiaal zijn geplaatst. Centraal <strong>in</strong> de <strong>Actie</strong> van januari 2011 staat<br />
de kerk als plaats van evangelieverkondig<strong>in</strong>g.<br />
De afgelopen jaren is veel aandacht<br />
gevraagd voor <strong>Kerk</strong>balans Nieuwe Stijl:<br />
een pakket van maatregelen waarmee<br />
de actie beter georganiseerd kan<br />
worden. Daarbij is ook belangrijk dat de<br />
opbrengst kan worden verbeterd. Of dat<br />
ook zo is, kunnen we aflezen uit de<br />
met<strong>in</strong>gen die de Raad voor de Plaatselijke<br />
Geldwerv<strong>in</strong>g (RPG) jaarlijks verricht.<br />
Uit die met<strong>in</strong>gen blijken twee belangrijke<br />
d<strong>in</strong>gen: een groot deel van de<br />
gemeenten doet (nog) niet mee aan<br />
<strong>Kerk</strong>balans Nieuwe Stijl en een groter<br />
deel van de gemeenten doet wel mee<br />
aan <strong>Kerk</strong>balans Nieuwe Stijl. Die laatste<br />
hebben een beter f<strong>in</strong>ancieel resultaat.<br />
De meeropbrengsten <strong>in</strong> deze gemeenten<br />
liggen tussen de 5 en 15 procent. Het is<br />
dus zeker de moeite waard om nog<br />
eens na te gaan of <strong>in</strong> uw gemeente wel<br />
de juiste middelen worden <strong>in</strong>gezet bij<br />
de actie <strong>Kerk</strong>balans.<br />
Om daarbij behulpzaam te zijn staan de<br />
kerkbalansadviseurs nog steeds klaar<br />
om de gemeenten van advies te dienen.<br />
Dat kost een beetje, maar de opbrengst<br />
is veel groter. Meer <strong>in</strong>formatie over de<br />
resultaten van de <strong>Actie</strong> <strong>Kerk</strong>balans<br />
<strong>2010</strong> en hoe de kerkbalansadviseurs<br />
benaderd kunnen worden is te v<strong>in</strong>den<br />
op www.kerkrentmeester.nl.<br />
Geldwerv<strong>in</strong>g<br />
Niet voor niets<br />
Voor het eerst s<strong>in</strong>ds jaren stagneert de<br />
totale opbrengst van <strong>Kerk</strong>balans. Dat<br />
kan ook bijna niet anders met het<br />
dalende ledental. Ook blijkt al jaren dat<br />
m<strong>in</strong>der mensen meer geven. Op zich is<br />
dat natuurlijk geweldig. Aan de andere<br />
kant schuilt daar een gevaar <strong>in</strong>. Je<br />
wordt daar wel erg kwetsbaar door.<br />
Daarom moet er toch meer geïnvesteerd<br />
worden <strong>in</strong> verbred<strong>in</strong>g. Verbred<strong>in</strong>g<br />
betekent dat u probeert ook de mensen<br />
die niet zo vaak of bijna nooit <strong>in</strong> de kerk<br />
komen te overtuigen van wat de kerk <strong>in</strong><br />
het dagelijks leven betekent: de<br />
vreugde van het geloof en de warmte<br />
van het samen kerk-zijn. Laat ook hen<br />
delen <strong>in</strong> die betekenis en laat hen <strong>in</strong>zien<br />
dat de kerk er niet voor niets is. In beide<br />
betekenissen daarvan.<br />
<strong>Kerk</strong>balans Nieuwe Stijl loopt nu een<br />
aantal jaren met goede resultaten. Maar<br />
er zal voortdurend nagedacht moeten<br />
worden over de verdere toekomst. De<br />
Raad voor de Plaatselijke Geldwerv<strong>in</strong>g<br />
heeft vorig jaar besloten om daar een<br />
beg<strong>in</strong> mee te maken. Hoe dat eruit gaat<br />
zien is nog niet bekend, wel is bekend<br />
dat het nodig blijft te zoeken naar<br />
verbeter<strong>in</strong>g en vernieuw<strong>in</strong>g.<br />
Plaats van evangelieverkondig<strong>in</strong>g<br />
Ook <strong>in</strong> 2011 is het thema van <strong>Kerk</strong>balans:<br />
‘Een kerk is van blijvende waarde’.<br />
Wel kozen we een nieuw accent. In<br />
2009 g<strong>in</strong>g het over de waarde van de<br />
kerk bij de viermomenten: doop,<br />
huwelijk, overlijden. In <strong>2010</strong> g<strong>in</strong>g het<br />
over de waarde van de kerk als gemeenschap,<br />
de steun die je krijgt van<br />
en geeft aan je gemeenteleden. In 2011<br />
zal het gaan om de waarde van de kerk<br />
als plaats van evangelieverkondig<strong>in</strong>g,<br />
bron van z<strong>in</strong>gev<strong>in</strong>g en spiritualiteit.<br />
Deze kernwaarde is van nu en altijd.<br />
Het moet niet moeilijk zijn om achter<br />
deze waarde veel gemeenteleden te<br />
mobiliseren om hun steentje bij te<br />
dragen aan de <strong>Actie</strong> <strong>Kerk</strong>balans 2011.<br />
Want met een geslaagde actie kan de<br />
kerk haar blijvende waarde blijven<br />
behouden. Ik wens allen die er druk<br />
mee zijn veel plezier ermee en succes! •<br />
Matthijs van<br />
Seventer<br />
secretaris van de<br />
Raad voor de<br />
Plaatselijke<br />
Geldwerv<strong>in</strong>g, die<br />
jaarlijks de <strong>Actie</strong><br />
<strong>Kerk</strong>balans<br />
organiseert en met<br />
materiaal ondersteunt.<br />
Zie<br />
www.kerkbalans.nl.<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
14 |<br />
In reactie op kritiek<br />
‘Zend<strong>in</strong>g is verbonden met<br />
kerken wereldwijd’<br />
In september verscheen het boek Als uw leerl<strong>in</strong>gen tussen de volken. Hier<strong>in</strong> wordt<br />
kritiek geuit op het zend<strong>in</strong>gsbeleid van de Protestantse <strong>Kerk</strong>. Rommie Nauta, hoofd<br />
van het programma Zend<strong>in</strong>g van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong>, en Arjan Plaisier, synodescriba,<br />
leggen uit hoe het beleid eruitziet en hoe het zit met de samenwerk<strong>in</strong>g met ontwikkel<strong>in</strong>gsorganisatie<br />
ICCO.<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong><br />
mensen<br />
‘Aan zend<strong>in</strong>g kleeft het beeld van<br />
ee<strong>nr</strong>icht<strong>in</strong>gsverkeer’, zegt Rommie<br />
Nauta. ‘Dat zit al <strong>in</strong> het woord zelf. Als je<br />
aan mensen <strong>in</strong> de kerk vraagt wat ze<br />
onder zend<strong>in</strong>g verstaan, dan denken ze<br />
vaak aan vroeger, aan mensen die op<br />
stap g<strong>in</strong>gen om anderen te vertellen wat<br />
ze moesten geloven. Dat beeld moet<br />
eigenlijk al genuanceerd worden.’ Arjan<br />
Plaisier beaamt dat: ‘Het beeld van een<br />
zendel<strong>in</strong>g die uitgezonden werd en <strong>in</strong> de<br />
rimboe g<strong>in</strong>g evangeliseren is eigenlijk<br />
nooit reëel geweest.<br />
De zendel<strong>in</strong>g had al gauw een groep<br />
oorspronkelijke bewoners om zich heen<br />
met wie hij samenwerkte. Tegenwoordig<br />
hebben we het over wederzijdse<br />
assistentie van kerken en dat is geen<br />
loze kreet. <strong>Kerk</strong>en hebben een relatie<br />
met elkaar, <strong>in</strong> dat kader doe je gezamenlijk<br />
aan zend<strong>in</strong>gswerk en <strong>in</strong> dat kader<br />
stel je geld beschikbaar.’<br />
Rentmeesterschap<br />
‘Er is een geldstroom van hier naar daar.<br />
Dat is terecht’, zegt Rommie, ‘Want wij<br />
Bij zend<strong>in</strong>g horen wederzijdse ontmoet<strong>in</strong>gen.<br />
De Keniaanse bisschop John Sayia<br />
James van de African Div<strong>in</strong>e Church (ADC)<br />
sprak vorig jaar <strong>in</strong> Haarlem.<br />
hebben het hier relatief goed. Er zijn<br />
daar kerken met heel we<strong>in</strong>ig middelen.<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> ondersteunt partners bij<br />
hun missionaire en diaconale werk,<br />
maar het is niet zo dat wij zeggen wat ze<br />
moeten doen. Wij vragen aan de kerken<br />
wat ze willen en vervolgens kijken we of<br />
we daarop aan kunnen sluiten. Daarna<br />
spreken we met elkaar af hoe het geld<br />
besteed wordt. Dat is onderdeel van het<br />
partnerschap.’ Arjan: ‘Het is niet zo dat<br />
we zeggen: hier heb je een bak met geld<br />
en je moet je vormen naar onze normen.<br />
Dat kan makkelijk <strong>in</strong>sluipen, maar dat<br />
gaat tegen onze beleidsvoornemens <strong>in</strong>.<br />
Als er geld voor een bepaald doel<br />
gegeven is, zul je duidelijk moeten<br />
maken dat het geld daar ook aan<br />
besteed is. Dat is verantwoordelijk<br />
rentmeesterschap van gelden die je zijn<br />
toevertrouwd. Het is goed dat er heldere<br />
afspraken zijn over de bested<strong>in</strong>g ervan.<br />
Dat is ook <strong>in</strong> het belang van de relatie<br />
die je met elkaar hebt. Natuurlijk kunnen<br />
er heel gemakkelijk scheve verhoud<strong>in</strong>gen<br />
ontstaan als de een geld geeft en de<br />
ander geld ontvangt. Dat ligt gevoelig en<br />
die gevoeligheid kan je niet wegnemen.<br />
Maar we proberen ze wel steeds<br />
opnieuw bespreekbaar te maken.’<br />
Rechtstreekse contacten tussen<br />
gemeenten<br />
‘De Protestantse <strong>Kerk</strong> onderhoudt<br />
relaties met partnerkerken op het niveau<br />
van het moderamen en de synode’, legt<br />
Rommie uit. ‘Maar er zijn ook veel<br />
relaties vanuit plaatselijke gemeenten.<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> wil zoveel mogelijk mensen<br />
uit de kerken bij het werk van onze<br />
partners betrekken, bijvoorbeeld via het<br />
programma <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> Interactief of<br />
via het jongerenprogramma Togetthere.<br />
Een delegatie van de classis Katwijk is<br />
bijvoorbeeld op bezoek geweest <strong>in</strong><br />
Nigeria en onlangs kwam een delegatie<br />
uit Nigeria naar Katwijk. De classis<br />
neemt zelf verantwoordelijkheid voor<br />
deze uitwissel<strong>in</strong>g. De rol van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />
<strong>Actie</strong> is ondersteunend. Er gebeurt dus<br />
veel meer op het gebied van zend<strong>in</strong>g<br />
dan wat <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> doet. We zijn een<br />
brede Protestantse <strong>Kerk</strong> en wij hebben<br />
vanuit Utrecht gelukkig niet het allee<strong>nr</strong>echt<br />
op relaties met andere kerken.’<br />
Zend<strong>in</strong>g is opdracht<br />
Arjan Plaisier: ‘Ik v<strong>in</strong>d dat we kritiek van<br />
zowel oud-zend<strong>in</strong>gsarbeiders als van<br />
kerken waar we een relatie mee hebben<br />
serieus moeten nemen. We moeten ons<br />
afvragen of we niet heel makkelijk een<br />
verzakelijkte relatie krijgen, terwijl het<br />
van belang is dat we ook een geestelijke<br />
relatie hebben. Het kan makkelijk gebeuren<br />
dat je <strong>in</strong> het kader van efficiënt<br />
werken te veel bezig bent met projecten<br />
opzetten en beheren. Je moet je<br />
constant realiseren dat je te maken hebt<br />
met een relatie van kerk tot kerk. En je<br />
moet je afvragen of dat voldoende tot<br />
zijn recht blijft komen <strong>in</strong> de uitwissel<strong>in</strong>g<br />
die we met elkaar hebben. We <strong>in</strong>vesteren<br />
ook <strong>in</strong> wederzijdse ontmoet<strong>in</strong>gen.<br />
We spreken bijvoorbeeld met delegaties<br />
kerkleiders over de ontmoet<strong>in</strong>g met<br />
moslims. Dat is iets waar wij nu mee te<br />
maken hebben en dan is het heel z<strong>in</strong>vol<br />
dat je daar<strong>in</strong> uitwissel<strong>in</strong>g hebt. De<br />
zend<strong>in</strong>g is een opdracht van de kerk.<br />
Het is niet iets wat we uitbesteed<br />
hebben aan een bureau dat dat verder<br />
afhandelt. Het moet, door goed het<br />
grondvlak te betrekken en door goed<br />
terug te koppelen, een uitwissel<strong>in</strong>g<br />
blijven tussen kerken.’<br />
‘Kritiek op managers trek ik me aan’,<br />
zegt Rommie Nauta. ‘Ik ben er zelf ook<br />
een. Tips hoe het beter kan zijn dan ook<br />
welkom. Ik v<strong>in</strong>d wel dat we eerlijk<br />
moeten omgaan met onze partners.<br />
Wij v<strong>in</strong>den het belangrijk dat de kerk<br />
een gastvrije gemeenschap is die naar<br />
buiten treedt en samenwerk<strong>in</strong>g zoekt<br />
met anderen als het gaat om vrede en<br />
gerechtigheid. Dat leggen we op tafel <strong>in</strong><br />
gesprek met onze partners. We willen<br />
ook graag met meerdere partners<br />
tegelijk samenwerken aan gemeen-<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
| 15<br />
Arjan Plaisier: ‘Kritiek oud-zend<strong>in</strong>gsarbeiders<br />
serieus nemen.’<br />
schappelijke thema’s. Een goed voorbeeld<br />
is het Indonesië-partnerschap<br />
waaraan 33 kerken meedoen. Door een<br />
enquête is vastgesteld wat de belangrijkste<br />
zorgen zijn waaraan de kerken <strong>in</strong><br />
Indonesië willen werken en waar zij ons<br />
bij uitnodigen. Dat is echt ‘gaven delen<br />
wereldwijd’. Niet de een is gever en de<br />
ander ontvanger, maar we zoeken samen<br />
naar een kerkelijk getuigenis. Die manier<br />
van werken past meer <strong>in</strong> deze tijd.’<br />
Samenwerk<strong>in</strong>g met ICCO<br />
Er is veel kritiek geweest op de samenwerk<strong>in</strong>g<br />
met ICCO. De Protestantse <strong>Kerk</strong><br />
zou haar vrijheid op het gebied van<br />
buitenlandwerk door de samen werk<strong>in</strong>g<br />
uit handen hebben gegeven, omdat<br />
ICCO met overheidsgeld werkt. Hoe zit<br />
het nu precies met de geldstromen en<br />
de verantwoordelijkheden? Rommie:<br />
‘De overheid geeft geld aan ICCO en<br />
stelt bepaalde eisen aan de manier<br />
waarop het besteed wordt. <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong><br />
ontvangt vanuit de kerken geld en de<br />
synode stelt voor de bested<strong>in</strong>g daarvan<br />
het beleid vast. Dat betekent dat de<br />
Protestantse <strong>Kerk</strong> de verantwoordelijkheid<br />
houdt over het werk van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />
<strong>Actie</strong>. Ik rapporteer over het zend<strong>in</strong>gswerk<br />
dan ook aan de dienstenorganisatie<br />
van de Protestantse <strong>Kerk</strong>. En zo<br />
rapporteren collega’s over<br />
Werelddiaconaat of<br />
K<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> de Knel.’<br />
‘Ik ben blij met de<br />
samenwerk<strong>in</strong>g met<br />
ICCO omdat het<br />
werk van onze<br />
partners elkaar op<br />
veel plekken raakt.<br />
Dat geldt vooral<br />
waar het gaat om<br />
het bestrijden van<br />
armoede en het<br />
bevorderen van<br />
Er gebeurt <strong>in</strong><br />
gemeenten op het ge -<br />
bied van zend<strong>in</strong>g en uitwissel<strong>in</strong>g<br />
veel, maar dat wordt<br />
niet allemaal landelijk<br />
gecoörd<strong>in</strong>eerd.<br />
Rommie Nauta: ‘Ik ben blij met de samenwerk<strong>in</strong>g<br />
met ICCO omdat het werk van<br />
onze partners elkaar op veel plekken raakt.’<br />
gerechtigheid. Soms wordt vergeten dat<br />
ICCO is opgericht door de kerken met<br />
het oog op het verkrijgen van overheidsgelden<br />
voor het werk van onze partners.<br />
Door de samenwerk<strong>in</strong>g met <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />
<strong>Actie</strong> heeft ICCO ook gekozen voor een<br />
duidelijker protestants christelijk profiel<br />
dan <strong>in</strong> het verleden. Er is zeker kritiek<br />
mogelijk op de manier waarop de<br />
Nederlandse overheid met<br />
ontwikkel<strong>in</strong>gssamen werk<strong>in</strong>g omgaat.<br />
De regelzucht lijkt steeds groter te<br />
worden. Dat neemt niet weg dat je<br />
samen meer kunt bereiken dan door<br />
losse <strong>in</strong>itiatieven. De vorm<strong>in</strong>g van de<br />
Protestantse <strong>Kerk</strong> is een mooi getuigenis<br />
van een beweg<strong>in</strong>g naar meer eenheid. In<br />
die beweg<strong>in</strong>g past het ook om op het<br />
gebied van zend<strong>in</strong>g en werelddiaconaat<br />
met anderen samen te werken.’<br />
Arjan Plaisier: ‘We moeten oppassen dat<br />
we van ICCO geen vijfde colonne maken.<br />
ICCO doet fantastisch werk. Dat ICCO<br />
geld b<strong>in</strong>nenkrijgt via de overheid wil niet<br />
zeggen dat dat besmet geld is. Op<br />
bepaalde terre<strong>in</strong>en werken we wel samen<br />
en op bepaalde terre<strong>in</strong>en niet. ICCO kan<br />
niet aan zend<strong>in</strong>g doen, want daar krijgt ze<br />
geen geld voor van de overheid. Dus er is<br />
heel duidelijk gezegd: het zend<strong>in</strong>gswerk<br />
wordt buiten de samenwerk<strong>in</strong>g<br />
gehouden. Dus alleen op het<br />
gebied van werelddiaconaat<br />
en ontwikkel<strong>in</strong>gshulp<br />
hebben we een<br />
gezamenlijk commitment.<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong><br />
heeft een beleidsplan<br />
waar de<br />
synode zich over<br />
uitspreekt. Dat we<br />
dat uitvoeren <strong>in</strong><br />
samenwerk<strong>in</strong>g met<br />
ICCO laat onverlet dat<br />
het ons eigen beleid is.<br />
Natuurlijk heeft ICCO wel <strong>in</strong>vloed, maar<br />
we hebben zelf ook onze geschiedenis<br />
met landen en kerken en het is niet zo dat<br />
we die dan maar opgeven. B<strong>in</strong>nen de<br />
samenwerk<strong>in</strong>g is er zowel voor ICCO als<br />
voor <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> voldoende ruimte. Het<br />
is zelfs zo dat het werk van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong><br />
een enorme schaalvergrot<strong>in</strong>g heeft<br />
gekregen doordat ICCO aangeschoven is.’<br />
Rommie Nauta: ‘Ik denk dat samenwerk<strong>in</strong>g,<br />
zowel <strong>in</strong> Nederland als met zusterkerken<br />
wereldwijd, de toekomst is. De<br />
kerk van Ghana bijvoorbeeld, heeft een<br />
groot gezondheidsprogramma. Dat wordt<br />
voor een deel gef<strong>in</strong>ancierd door de<br />
Nederlandse overheid. Vanuit de<br />
afdel<strong>in</strong>g zend<strong>in</strong>g wordt ook het<br />
toerust<strong>in</strong>gswerk gesteund met geld en<br />
menskracht. Zo kunnen we complementair<br />
aan elkaar zijn.’<br />
Ramen en deuren opengooien<br />
‘Er zijn terechte vragen gesteld’, zegt<br />
Arjan Plaisier. ‘Als moderamen zijn we<br />
niet ongevoelig voor de kritiek die <strong>in</strong> het<br />
boek gegeven wordt. Het is ook<br />
aanleid<strong>in</strong>g tot reflectie geweest. We<br />
hebben het voornemen om <strong>in</strong>tern verder<br />
te spreken over bijvoorbeeld een<br />
missionair tra<strong>in</strong><strong>in</strong>gscentrum. Maar we<br />
moeten ook reken<strong>in</strong>g houden met<br />
krimpende middelen. We ontkomen ook<br />
op dat gebied niet aan verantwoordelijk<br />
rentmeesterschap.’ Rommie Nauta: ‘Om<br />
als kerk relevant te zijn <strong>in</strong> de eigen<br />
samenlev<strong>in</strong>g moet je ramen en deuren<br />
opengooien. Vanuit onze verbondenheid<br />
met kerken wereldwijd kunnen we laten<br />
zien dat de wereld groter is dan Nederland,<br />
dat er delen van de wereld zijn<br />
waar het geloof groeit en bloeit, maar<br />
dat er ook plekken zijn waar armoede is.<br />
De Protestantse <strong>Kerk</strong> heeft een rijke<br />
traditie <strong>in</strong> verbondenheid met kerken<br />
overzee. <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> zet die traditie <strong>in</strong><br />
een eigentijdse jas voort.’ •<br />
Ellen van der Kemp<br />
freelance redacteur<br />
Wat verstaan we onder<br />
zend<strong>in</strong>g?<br />
Onder zend<strong>in</strong>g verstaan we <strong>in</strong> dit artikel<br />
het zend<strong>in</strong>gswerk dat <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong><br />
uitvoert mede namens de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong>. Het zend<strong>in</strong>gsprogramma<br />
van <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong> werkt met ruim 200<br />
partners <strong>in</strong> 45 landen. <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> <strong>Actie</strong><br />
ondersteunt de partners bij het uitvoeren<br />
van hun missionaire opdracht <strong>in</strong><br />
de eigen samenlev<strong>in</strong>g: het uitdragen<br />
van het Evangelie, het opbouwen van<br />
levende geloofsgemeenschappen en<br />
het bouwen van bruggen tussen mensen<br />
met verschillende achtergronden.<br />
Kijk voor meer <strong>in</strong>formatie op<br />
www.kerk<strong>in</strong>actie.nl/zend<strong>in</strong>g.<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
16 |<br />
Missionaire<br />
mogelijkheden<br />
Met ideeën en materialen stimuleert het Missionair Team<br />
van de Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong>itiatieven van plaatselijke<br />
gemeenten (zie www.pkn.nl/missionair ). <strong>Kerk</strong>e<strong>nr</strong>aden,<br />
commissies en anderen gaan bewust op zoek naar de<br />
missionaire mogelijkheden <strong>in</strong> hun gemeente. <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
laat er voorbeelden van zien. Deze maand: activiteiten met<br />
k<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> Berlicum en Putten.<br />
‘<strong>Kerk</strong>-op-schoot’ <strong>in</strong> Berlicum<br />
Veel jonge ouders worden opgeslokt<br />
door een drukke baan en de zorg voor<br />
de k<strong>in</strong>deren. Het kerkbezoek en andere<br />
kerkelijke activiteiten schieten er dan<br />
nogal eens bij <strong>in</strong>. Speciaal voor deze<br />
doelgroep worden <strong>in</strong> het kerkgebouw<br />
van de gemeente Berlicum-Rosmalen<br />
s<strong>in</strong>ds vorig jaar zogeheten ‘<strong>Kerk</strong>op-schoot’-diensten<br />
gehouden.<br />
Ds. Piet Vliegenthart leidt deze diensten<br />
met veel enthousiasme. ‘Jonge ouders<br />
zie ik we<strong>in</strong>ig <strong>in</strong> gewone diensten. Met<br />
de ‘<strong>Kerk</strong>-op-schoot’-diensten willen we<br />
laten zien dat we als kerk tegemoet<br />
willen komen aan de gez<strong>in</strong>ssituatie van<br />
jonge ouders’, vertelt Vliegenthart. De<br />
diensten v<strong>in</strong>den afwisselend plaats op<br />
zaterdagmiddag en voorafgaand aan<br />
een zondagse doopdienst. Ongeveer<br />
20 à 25 k<strong>in</strong>deren <strong>in</strong> de leeftijd van twee<br />
tot zes jaar verzamelen zich <strong>in</strong> de<br />
speciale diensten rondom het liturgisch<br />
centrum. Omdat jonge k<strong>in</strong>deren van<br />
herhal<strong>in</strong>g houden, komt iedere dienst<br />
een aantal vaste liedjes terug. Net als <strong>in</strong><br />
K<strong>in</strong>deren hangen aan de lippen van dom<strong>in</strong>ee Piet Vliegenthart.<br />
Foto: Anto<strong>in</strong>e de Groot<br />
De Hervormde Gemeente Putten heeft<br />
s<strong>in</strong>ds tweeënhalf jaar een wijkgebouw<br />
<strong>in</strong> de nieuwbouwwijk Husselerveld. Na<br />
de open<strong>in</strong>g werd al gauw De Liedjestre<strong>in</strong><br />
geïntroduceerd als nieuwe actieen<br />
normale kerkdienst hebben ook het<br />
gebed, een verhaal en de zegen een<br />
vaste plek. Het verhaal wordt ondersteund<br />
met beeldprojecties uit de<br />
Kijkbijbel. Een ‘<strong>Kerk</strong>-op-schoot’-dienst<br />
neemt tw<strong>in</strong>tig m<strong>in</strong>uten <strong>in</strong> beslag.<br />
Het voorstel voor de diensten ontstond<br />
<strong>in</strong> een enthousiaste kr<strong>in</strong>g van jonge<br />
ouders waar gesproken werd over<br />
vragen rond de geloofsopvoed<strong>in</strong>g. Zij<br />
kwamen op dit idee door toedoen van<br />
omliggende rooms-katholieke kerken<br />
waar zogeheten ‘peuterdiensten’ een<br />
bekend verschijnsel zijn. •<br />
Liedjestre<strong>in</strong> <strong>in</strong> Putten<br />
Foto: Petra Kiks<br />
viteit. Eenmaal <strong>in</strong> de twee weken zijn<br />
k<strong>in</strong>deren van drie tot vijf jaar welkom<br />
om liedjes te z<strong>in</strong>gen, te luisteren naar<br />
een bijbelverhaal en te spelen.<br />
Jongerenwerker Petra Kiks was een<br />
van de <strong>in</strong>itiatiefnemers. Het programma<br />
van De Liedjestre<strong>in</strong> is overgenomen<br />
van de Immanuëlkerk uit Driebergen.<br />
Aanvankelijk was het doel om met<br />
deze activiteit k<strong>in</strong>deren met buitenkerkelijke<br />
met hun ouders <strong>in</strong> de kerk<br />
te krijgen. Praktijk is dat veel kleuters<br />
uit de eigen gelederen De Liedjestre<strong>in</strong><br />
bezoeken. Maar regelmatig nemen zij<br />
buurtgenootjes mee die m<strong>in</strong>der met het<br />
christelijk geloof en de kerk <strong>in</strong> aa<strong>nr</strong>ak<strong>in</strong>g<br />
komen. ‘Vooral voor de ouders<br />
van deze k<strong>in</strong>deren is De Liedjestre<strong>in</strong><br />
heel laagdrempelig. Een bezoek aan<br />
een kerkdienst is voor hen vaak tw<strong>in</strong>tig<br />
stappen verder’, aldus Kiks. Zij is ook<br />
blij met de kle<strong>in</strong>e bezoekers die de kerk<br />
vooral associëren met een plek waar je<br />
anderhalf uur stil moet zitten.<br />
Kiks: ‘Of het nou om k<strong>in</strong>deren van kerkleden<br />
gaat of niet, missionair aan deze<br />
activiteit is dat je als kerk hebt nagedacht<br />
om op het niveau te komen van<br />
jonge k<strong>in</strong>deren en ze het verhaal van de<br />
Here Jezus te vertellen.’<br />
En al is kerkbezoek of lidmaatschap<br />
ver weg voor meegekomen ouders,<br />
regelmatig komen zij door De Liedjestre<strong>in</strong><br />
<strong>in</strong> aa<strong>nr</strong>ak<strong>in</strong>g met andere kerkelijke<br />
activiteiten zoals bijvoorbeeld vrouwenavonden.<br />
•<br />
Bas Jansen<br />
freelance medewerker van <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
| 17<br />
Regioavonden over<br />
‘Gemeente <strong>in</strong> beweg<strong>in</strong>g’<br />
In zijn boek ‘Gemeente <strong>in</strong> beweg<strong>in</strong>g. Op zoek naar een bijbelse visie’ bespreekt<br />
gemeenteadviseur Aart Peters de vraag hoe we gemeente kunnen zijn <strong>in</strong> het<br />
spann<strong>in</strong>gsveld tussen traditie en vernieuw<strong>in</strong>g. Hij bepleit een bijbelse visie op de<br />
toekomst van de gemeente en doet daar concrete handreik<strong>in</strong>gen voor.<br />
Hoe breng ik wat ik geloof duidelijk<br />
onder woorden <strong>in</strong> het gesprek met<br />
mensen om mij heen?<br />
Waarom houden sommige gemeenten<br />
twee diensten op zondag? Moeten <strong>in</strong><br />
de liturgie de wensen van verschillende<br />
groepen kerkgangers doorkl<strong>in</strong>ken? Veel<br />
zaken die ‘vroeger’ als vanzelfsprekend<br />
golden <strong>in</strong> kerk en gemeente zijn dat nu<br />
niet meer. Trends en verander<strong>in</strong>gen <strong>in</strong><br />
de samenlev<strong>in</strong>g zijn ook <strong>in</strong> de kerk<br />
merkbaar en stellen kerke<strong>nr</strong>aden voor<br />
actuele dilemma’s. Peters pleit <strong>in</strong> zijn<br />
boek voor een herkenbare identiteit<br />
voor de gemeente zelf en haar omgev<strong>in</strong>g,<br />
open communicatie over haar<br />
roep<strong>in</strong>g en vooral de <strong>in</strong>tentie om<br />
biddend Gods werk met zijn kerk te<br />
ontdekken.<br />
Regioavonden<br />
De projectgroep ‘Gemeente <strong>in</strong> beweg<strong>in</strong>g’<br />
richt zich op gemeenten die<br />
behoren tot of zich verwant voelen met<br />
de Gereformeerde Bond, de orthodoxe<br />
vleugel van de Protestantse <strong>Kerk</strong>. Het<br />
doel is hen bewust te maken van<br />
bovengenoemde thematiek en te<br />
stimuleren tot en te ondersteunen bij<br />
de bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g op identiteit, visie en<br />
beleid.<br />
Ervar<strong>in</strong>g <strong>in</strong> Brakel<br />
Op regionale bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gsavonden<br />
worden concrete thema’s besproken,<br />
zoals: het geloofsgesprek, verander<strong>in</strong>gen<br />
<strong>in</strong> de liturgie, zorg voor en zorgen om<br />
de middengeneratie (gemeenteleden<br />
tussen de 25-40 jaar). Op deze avonden<br />
wordt samengewerkt door de leden van<br />
de projectgroep, de gemeenteadviseur<br />
van die regio en drs. Piet Vergunst,<br />
algemeen secretaris van de Gereformeerde<br />
Bond.<br />
Het boek van Peters en de bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gsavonden<br />
leiden tot de concrete vraag:<br />
hoe pakken we het aan? <strong>Kerk</strong>e<strong>nr</strong>aden<br />
en gemeenten zijn hier <strong>in</strong>middels lokaal<br />
mee aan het werk gegaan. •<br />
Jaap van der Giessen<br />
projectleider ‘Gemeente <strong>in</strong> beweg<strong>in</strong>g’,<br />
e-mail j.vander.giessen@pkn.nl<br />
Meer weten?<br />
Het boek ‘Gemeente <strong>in</strong> beweg<strong>in</strong>g’ is<br />
een uitgave <strong>in</strong> de Artiosreeks, Groen,<br />
2009. Voor adviser<strong>in</strong>g, toerust<strong>in</strong>g en/<br />
of begeleid<strong>in</strong>g kunnen kerke<strong>nr</strong>aden<br />
terecht bij de gemeenteadviseur van<br />
hun eigen classis.<br />
Zie voor een overzicht<br />
www.pkn.nl/gemeenteadviseur.<br />
Gemeenteadviseur Aart Peters begeleidt de kerke<strong>nr</strong>aad<br />
van de hervormde gemeente <strong>in</strong> het Brabantse Brakel.<br />
De kerke<strong>nr</strong>aad vroeg zich af: hoe kunnen we naast het<br />
bestaande werk nieuwe activiteiten ontwikkelen en daarbij<br />
komen tot een goede bijbelse onderbouw<strong>in</strong>g? En hoe<br />
communiceren we onze gedachten en plannen zo transparant<br />
mogelijk met de gemeente?<br />
Bij lez<strong>in</strong>g van het boek van Peters ontdekte de kerke<strong>nr</strong>aad:<br />
denk eerst na over een bijbelse visie voordat je je bez<strong>in</strong>t op<br />
beleid. Dus verdiepte de kerke<strong>nr</strong>aad zich <strong>in</strong> de roep<strong>in</strong>g van<br />
de gemeente (Handel<strong>in</strong>gen 2), de gemeente als gemeenschap (Rome<strong>in</strong>en 12)<br />
en het doel van de gemeenschap (Efeziërs 4). Daarna boog men zich over het<br />
beleidsplan.<br />
Tijd voor beleid<br />
Willem is nu 53 jaar en dient een<br />
hervormde wijkgemeente van gereformeerde<br />
bondsricht<strong>in</strong>g, een van<br />
de drie <strong>in</strong> het kle<strong>in</strong>e stadje. Predik<strong>in</strong>g,<br />
catechese en pastoraat zijn<br />
en blijven hoofdzaak en hoofdtaak.<br />
Daar ligt zijn hart, daar is hij ook<br />
voor opgeleid. Willem is niet direct<br />
een moderne jongen, al staat hij met<br />
beide benen <strong>in</strong> <strong>2010</strong>. Wel heeft hij<br />
door dat zich een vierde taak aangediend<br />
heeft: beleid ten aanzien<br />
van de opbouw van de gemeente.<br />
Als ik met Willem over zijn eerste<br />
liefde spreek – de Gelderse dorpsgemeente<br />
Hondstrouw, waar hij <strong>in</strong><br />
de jaren tachtig werkte – erkent hij<br />
dat beleid geen agendapunt voor<br />
de kerke<strong>nr</strong>aad was. ‘Het g<strong>in</strong>g zoals<br />
het vroeger g<strong>in</strong>g. En, het g<strong>in</strong>g vooral<br />
goed.’ Al lag ook Hondstrouw buiten<br />
de hof van Eden – de kerkgang was<br />
goed, de jeugd betrokken, de kerkvoogd<br />
tevreden.<br />
Die tijd is voorbij. Omdat elke<br />
gemeente <strong>in</strong> meer of m<strong>in</strong>dere mate<br />
meebeweegt op de golven van de<br />
cultuur. Willem en zijn kerke<strong>nr</strong>aad raken<br />
er niet door <strong>in</strong> paniek. Nadenken<br />
over een bijbels-gereformeerde identiteit<br />
van de gemeente en daarover<br />
met de gemeente spreken is een<br />
mooie opdracht die de roep<strong>in</strong>g van<br />
de gemeente kan verhelderen en de<br />
onderl<strong>in</strong>ge band kan verstevigen.<br />
Piet Vergunst<br />
algemeen secretaris Gereformeerde<br />
Bond<br />
Gemeenteopbouw<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
18 |<br />
Oikocredit: duurzaam <strong>in</strong><br />
tijden van economische<br />
crisis<br />
Ruim 1100 gemeenten en diaconieën beleggen <strong>in</strong> Oikocredit. S<strong>in</strong>ds deze kerkelijke<br />
belegg<strong>in</strong>gsorganisatie ter ondersteun<strong>in</strong>g van ontwikkel<strong>in</strong>g van gemarg<strong>in</strong>aliseerden<br />
35 jaar geleden werd opgericht heeft Oikocredit zich bewezen als een duurzame<br />
belegg<strong>in</strong>g. Maar blijft dat zo <strong>in</strong> tijden van crisis? Deze vraag legden we voor aan<br />
Tor Gull, de uit F<strong>in</strong>land afkomstige directeur van Oikocredit.<br />
Hoe heeft Oikocredit tot nu toe de kredietcrisis<br />
en de economische crisis die<br />
erop volgde doorstaan?<br />
Eigenlijk buitengewoon goed. Toen de<br />
kredietcrisis <strong>in</strong> 2008 uitbrak verwachtten<br />
we dat ook Oikocredit er de<br />
gevolgen van zou merken maar 2008<br />
bleek een recordjaar te zijn. Meer<br />
nieuwe <strong>in</strong>leg door gemeenten en<br />
diaconieën, meer kredieten aan<br />
partners <strong>in</strong> het zuiden en <strong>in</strong> het midden<br />
en oosten van Europa en meer daadwerkelijke<br />
overmak<strong>in</strong>gen.<br />
In de tweede helft van 2009 en de<br />
eerste helft van <strong>2010</strong> zagen we wel een<br />
groeivertrag<strong>in</strong>g en verliepen terugbetal<strong>in</strong>gen<br />
stroever. Ook de <strong>in</strong>vesteerders<br />
hielden de hand op de knip. Maar<br />
ondanks dat wordt <strong>2010</strong> opnieuw een<br />
recordjaar.<br />
Wat is het geheim van het goede<br />
presteren van Oikocredit, juist ook <strong>in</strong><br />
crisistijd?<br />
Bij de eerste signalen van de kredietcrisis<br />
hebben we maatregelen genomen<br />
om de gef<strong>in</strong>ancierde projecten extra<br />
<strong>in</strong>tensief te monitoren. Dat kan dankzij<br />
ons uitgebreide kantorennetwerk,<br />
waardoor we dicht <strong>in</strong> de buurt zitten, de<br />
projecten goed kennen en frequent<br />
bezoeken. Dat v<strong>in</strong>ger-aan-de pols-beleid<br />
heeft zijn vruchten afgeworpen.<br />
Een andere factor is, dat de crisis meer<br />
impact op de westerse geïndustrialiseerde<br />
landen heeft dan op de vooral<br />
voor de lokale markten kle<strong>in</strong>schalig<br />
producerende ontwikkel<strong>in</strong>gslanden.<br />
Tor Gull, Manag<strong>in</strong>g director Oikocredit.<br />
En Oikocredit richt zich juist daarop.<br />
Tot slot is het werk van Oikocredit<br />
enorm gespreid. Projectpartners<br />
bev<strong>in</strong>den zich <strong>in</strong> zestig landen en naast<br />
microkrediet is ook een belangrijk deel<br />
van de f<strong>in</strong>ancier<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> kle<strong>in</strong>e en<br />
middelgrote bedrijven te v<strong>in</strong>den. Deze<br />
factoren maken Oikocredit m<strong>in</strong>der<br />
kwetsbaar <strong>in</strong> tijden van crisis, zelfs met<br />
een mondiaal karakter.<br />
Waarom zouden volgens u gemeenten<br />
en diaconieën een deel van hun reserves<br />
<strong>in</strong> Oiko credit moeten beleggen?<br />
<strong>Kerk</strong>en, gemeenten en diaconieën zijn<br />
er bij uitstek op gericht dat mensen<br />
waardevol zijn <strong>in</strong> de ogen van God.<br />
Oikocredit biedt de mogelijkheid ook bij<br />
het beheer van de kerkelijke f<strong>in</strong>anciën<br />
met die grote opdracht bezig te zijn.<br />
Speciaal voor diaconieën geldt dat zij<br />
’helpen waar geen helper is’. Dat is<br />
precies de missie waarvoor Oikocredit<br />
mede door de Nederlandse kerken<br />
werd opgericht. Armen en gemarg<strong>in</strong>aliseerden<br />
<strong>in</strong> de Derde Wereld toegang<br />
verschaffen tot krediet, omdat ze zelf<br />
geen toegang tot de banken hadden.<br />
Er is ook een f<strong>in</strong>anciële reden. Oikocredit<br />
is een betrouwbare <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g<br />
gebleken voor kerken, gemeenten en<br />
diaconieën om hun geld aan toe te<br />
vertrouwen. Nog nooit <strong>in</strong> 35 jaar<br />
hebben zij een cent op hun <strong>in</strong>vester<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> Oikocredit verloren en ook al is het<br />
f<strong>in</strong>ancieel rendement van 2% laag, het<br />
sociale rendement is een enorme plus<br />
bij het <strong>in</strong>vesteren <strong>in</strong> de opdracht van de<br />
kerk. •<br />
Huub Lems<br />
treasurymedewerker Landelijk Dienstencentrum<br />
Protestantse <strong>Kerk</strong><br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
| 19<br />
Synodebesluiten 11 en<br />
12 november<br />
Maar liefst 7600 keer werd de website Synode TV van de IKON geopend op 11 en<br />
12 november. Dat wijst er op dat velen een deel van de vergader<strong>in</strong>g van de generale<br />
synode <strong>in</strong> Lunteren hebben gevolgd. Op de agenda stonden spraakmakende rapporten:<br />
‘Spreken over God’, de islamnota ‘Integriteit en respect’ en de verplaats<strong>in</strong>g<br />
van de Protestantse Theologische Universiteit naar Amsterdam en Gron<strong>in</strong>gen.<br />
Aangepaste islamnota geschikt als<br />
bouwsteen voor kerkelijk beleid<br />
De islamnota ‘Integriteit en<br />
respect’ is geschikt als bouwsteen<br />
voor beleid, maar zal wel op een<br />
aantal onderdelen worden aangepast.<br />
Dat besloot de generale<br />
synode unaniem op 12 november.<br />
De synode zal de aangepaste versie<br />
voorleggen aan een groot aantal<br />
organisaties. Met verwerk<strong>in</strong>g van<br />
de reacties zal een vervolgrapport<br />
worden samengesteld, dat <strong>in</strong> april<br />
2013 wordt geagendeerd.<br />
Tijdens de behandel<strong>in</strong>g van de nota<br />
werd aanvankelijk een fl<strong>in</strong>k aantal<br />
wijzig<strong>in</strong>gsvoorstellen <strong>in</strong>gediend. Het<br />
verste daar<strong>in</strong> g<strong>in</strong>g diaken B.J. Robbers<br />
(classis Amsterdam). Volgens hem<br />
helpt de nota de gemeente niet<br />
voldoende bij de vraag: hoe gaan wij<br />
om met moslims, hoe voeren wij met<br />
hen het gesprek over gedrag, spiritualiteit<br />
en levensvisie? ‘Als we niet<br />
uitkijken houden we een theologische<br />
zelfrechtvaardig<strong>in</strong>g over en dat is te<br />
we<strong>in</strong>ig’, aldus Robbers. Hij drong aan<br />
op herformuler<strong>in</strong>g vanuit een tevoren<br />
vastgesteld doel. Dat g<strong>in</strong>g de meeste<br />
synodeleden te ver; het voorstel kreeg<br />
40 van de 139 stemmen.<br />
Samen bidden<br />
Waarom zou bidden met moslims niet<br />
kunnen?, vroeg ouderl<strong>in</strong>g F. van der<br />
Slikke (classis Goes), <strong>in</strong> reactie op het<br />
rapport. ‘Uiteraard moet je dan<br />
specifieke verwijz<strong>in</strong>gen naar Jezus<br />
achterwege laten. Je moet kijken naar<br />
wat je verb<strong>in</strong>dt.’ Verschillende synodeleden<br />
vonden de nota te terughou-<br />
dend. ‘Samen bidden doen we <strong>in</strong><br />
Friesland al tw<strong>in</strong>tig jaar, deze nota is<br />
echt een stap terug’, zo stelde ds.<br />
M. Veenstra (classis Heerenveen).<br />
Anderen, zoals diaken A.D. Drost<br />
(classis Heusden), wilden voorzichtig<br />
blijven. ‘Ik vraag mij af of een moslim<br />
met mij kan bidden. Zelf kan ik kan<br />
niet bidden zonder de naam van Jezus<br />
Christus te noemen. Zo simpel ligt dat.’<br />
Geen verplicht<strong>in</strong>g<br />
Dr. Bernard Reitsma, auteur van de<br />
nota, legde uit dat de tekst over het<br />
samen bidden misverstanden heeft<br />
opgeroepen. ‘De <strong>in</strong>tentie was te<br />
zeggen: als je het christelijke en<br />
islamitische gebed te zeer vermengt,<br />
dan werkt dat niet. Als je samen<br />
optrekt, mag dat dan ook <strong>in</strong> beide<br />
gevallen met behoud van eigen<br />
identiteit? Ik wil een moslim niet<br />
verplichten <strong>in</strong> de naam van Christus te<br />
bidden. Omgekeerd kan ik mijn bidden<br />
niet losmaken van Christus. Kunnen<br />
wij met elkaar bidden met behoud van<br />
eigen identiteit? Die vraag stelt de<br />
nota, maar als dat niet overkomt,<br />
zullen we naar een betere formuler<strong>in</strong>g<br />
moeten zoeken.’<br />
Angst<br />
Een aantal synodeleden had de <strong>in</strong>druk<br />
dat de nota teveel vanuit angst voor de<br />
islam was geschreven. ‘In de samenlev<strong>in</strong>g<br />
r<strong>in</strong>kelen alarmbellen’, aldus dr.<br />
A.G.L. van Nieuwpoort (classis Amsterdam).<br />
‘Het doet me denken aan de<br />
jaren dertig van de vorige eeuw. De<br />
kerk heeft tot taak te zoeken naar<br />
verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g, waar haat mensen uiteendrijft.<br />
Het gaat om het gebod van de<br />
liefde.’ Opsteller dr. Reitsma stelde<br />
geprobeerd te hebben om te beschrijven<br />
wat er leeft <strong>in</strong> de maatschappij.<br />
Hij beloofde te kijken of de balans<br />
tussen het verwoorden van angst en<br />
goede ervar<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> de nota verbeterd<br />
kan worden.<br />
Israël en oecumene<br />
Ds. Van Dalen (classis Doet<strong>in</strong>chem)<br />
hield een pleidooi om expliciet <strong>in</strong> de<br />
besluitvorm<strong>in</strong>g op te nemen dat de kerk<br />
het gesprek met de islam voert ‘<strong>in</strong> het<br />
besef van haar onopgeefbare verbondenheid<br />
met het volk Israël, zoals<br />
verwoord <strong>in</strong> artikel 1 van de kerkorde’.<br />
De synode viel hem bij. Aan de lijst van<br />
(oecumenische) organisaties die<br />
worden uitgenodigd om op de aangepaste<br />
nota te reageren werden<br />
toegevoegd: moslimorganisaties,<br />
joodse organisaties en SKIN, de koepel<br />
van migrantenkerken. •<br />
Dr. B.J.G. Reitsma, opstellen van de nota.<br />
Generale Synode<br />
kerk <strong>in</strong> actie<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
20 |<br />
• Gemeenten tevreden over confessionele ruimte<br />
Plaatselijke gemeenten <strong>in</strong> de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong> ervaren voldoende ruimte voor<br />
de <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van hun bijzondere verbondenheid<br />
met de gereformeerde of<br />
lutherse traditie. Dat bleek uit de<br />
evaluatie die de generale synode op 12<br />
november besprak. Zij besloot dat extra<br />
maatregelen om de betreffende gemeenten<br />
tegemoet te komen niet nodig zijn.<br />
Het synodebestuur peilde de ervar<strong>in</strong>gen<br />
tijdens gesprekken met de synodale<br />
commissie van de Evangelisch-Lutherse<br />
Synode en de besturen van de Confessionele<br />
Verenig<strong>in</strong>g, de Gereformeerde<br />
Bond en het Confessioneel Gerefor-<br />
meerd Beraad en met het moderamen<br />
van de classis Alblasserdam.<br />
Lutherse ervar<strong>in</strong>gen<br />
Het lutherse synodebestuur hield <strong>in</strong> het<br />
seizoen 2009-<strong>2010</strong> een enquête onder<br />
de lutherse gemeenten over hun<br />
ervar<strong>in</strong>gen s<strong>in</strong>ds de kerkverenig<strong>in</strong>g.<br />
Zij konden reageren op 27 vragen over<br />
onder meer hun lokale situatie, de<br />
bovenplaatselijke situatie, theologischethische<br />
kwesties, belijdenisgeschriften,<br />
avondmaal en visitatie. Geen van de<br />
respondenten gewaagde van gebrek<br />
aan confessionele ruimte. Ook de<br />
gegevens die werden verzameld tijdens<br />
de evaluatie van de kerkorde van de<br />
Protestantse <strong>Kerk</strong> leveren geen<br />
problematisch beeld op.<br />
Confessionele ruimte<br />
Bij het ontstaan van de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> 2004 kregen gemeenten die<br />
zich verwant weten aan de Gereformeerde<br />
Bond de ruimte om een<br />
verklar<strong>in</strong>g te ondertekenen. In die<br />
verklar<strong>in</strong>g spraken zij uit dat zij zich ook<br />
na de kerkverenig<strong>in</strong>g ten volle gebonden<br />
achtten aan de belijdenisgeschriften die<br />
ook al <strong>in</strong> de hervormde kerkorde als<br />
grondslag van belijdenis werden<br />
genoemd. Aan deze gemeenten werd<br />
beloofd dat ze niet zouden worden<br />
gedwongen om iets te doen of te laten,<br />
wat niet strookt met deze bijzondere<br />
verbondenheid met het gereformeerde<br />
belijden.<br />
Susanne Freytag, te midden van andere lutherse synodeleden.<br />
Geen actie nodig<br />
Het moderamen van de generale synode<br />
heeft uit alle ontvangen reacties geen<br />
signalen van gebrek aan confessionele<br />
ruimte ontvangen. De synode concludeerde<br />
daarom dat het ‘aanvullende<br />
besluit’ uit 2004 naar tevredenheid is<br />
uitgevoerd en dat er geen nadere<br />
maatregelen nodig zijn. In reactie op<br />
enkele vragen gaf synodescriba dr. A.J.<br />
Plaisier aan, dat het moderamen er<br />
altijd alert op is dat vleugels b<strong>in</strong>nen de<br />
kerk voldoende ruimte houden. •<br />
Synode stemt <strong>in</strong> met verplaats<strong>in</strong>g<br />
Protestantse Theologische Universiteit<br />
De Protestantse Theologische Universiteit<br />
(PThU) zal <strong>in</strong> 2012 verhuizen naar<br />
Amsterdam en Gron<strong>in</strong>gen. De generale<br />
synode stemde hiermee <strong>in</strong> tijdens haar<br />
zitt<strong>in</strong>g op 12 november. De theologische<br />
opleid<strong>in</strong>g en het theologisch onderzoek<br />
worden <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met de Vrije<br />
Universiteit Amsterdam en de Rijksuniversiteit<br />
Gron<strong>in</strong>gen voortgezet. Het<br />
bestuursbureau van de PThU zal worden<br />
gevestigd <strong>in</strong> Amsterdam.<br />
Het College van Bestuur van de PThU<br />
had <strong>in</strong> april reeds het besluit tot verplaats<strong>in</strong>g<br />
genomen, maar de synode moest<br />
hiermee nog <strong>in</strong>stemmen. De reden voor<br />
de verplaats<strong>in</strong>g was de constater<strong>in</strong>g van<br />
het College van Bestuur dat het op den<br />
duur ongewenst is de huidige situatie<br />
met drie vestig<strong>in</strong>gen voor onderwijs en<br />
onderzoek (Kampen, Leiden, Utrecht) en<br />
een apart sem<strong>in</strong>arium (Hydepark <strong>in</strong><br />
Doorn) te cont<strong>in</strong>ueren.<br />
Randvoorwaarden<br />
Het College van Bestuur besloot plannen<br />
te maken voor een nieuwe constellatie<br />
waarbij als randvoorwaarden geformuleerd<br />
werden: herkenbaarheid – identiteit<br />
– onderscheidenheid, ontwikkel<strong>in</strong>gsmogelijkheden<br />
en verdere kwaliteitsbevorder<strong>in</strong>g<br />
van onderwijs, onderzoek,<br />
naschol<strong>in</strong>g en dienstverlen<strong>in</strong>g, een<br />
aantrekkelijk studieklimaat voor studenten<br />
en een reëel perspectief op cont<strong>in</strong>uïteit<br />
op de langere termijn.<br />
Omdat tevens <strong>in</strong>bedd<strong>in</strong>g <strong>in</strong> en samenwerk<strong>in</strong>g<br />
met brede universiteiten – die<br />
bovendien zoveel mogelijk recht doet<br />
aan de tradities van de kerk – belangrijk<br />
is, werd uite<strong>in</strong>delijk gekozen voor de<br />
Vrije Universiteit Amsterdam en de<br />
Rijksuniversiteit Gron<strong>in</strong>gen. De academische<br />
<strong>in</strong>bedd<strong>in</strong>g <strong>in</strong> beide universiteiten is<br />
gewaarborgd en de <strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g van de<br />
wetenschappelijke sfeer kan goed vorm<br />
worden gegeven. Ook hebben beide<br />
universiteiten een eigen faculteit<br />
Godgeleerdheid.<br />
Discussie<br />
De synode besloot na een uitvoerige<br />
discussie <strong>in</strong> te stemmen met het<br />
voornemen van het College van Bestuur.<br />
Vanuit de synode werden voorstellen<br />
gedaan voor één locatie te kiezen. Ook<br />
kwam er een voorstel om op termijn<br />
afstand te doen van de kerkelijke<br />
universiteit. Het moderamen maakte<br />
echter duidelijk dat het voorgestelde<br />
besluit alleen afgewezen of aanvaard kon<br />
worden; dit <strong>in</strong> verband met de positie<br />
van de Raad van Bestuur en de Raad van<br />
Toezicht, die zelf besluiten voorbereiden<br />
en nemen, maar bij bepaalde besluiten<br />
de <strong>in</strong>stemm<strong>in</strong>g van de synode nodig<br />
hebben.<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
| 21<br />
Hydepark<br />
De synode besloot het bestuur van de<br />
dienstenorganisatie te verzoeken de<br />
PThU te betrekken bij de visieontwikkel<strong>in</strong>g<br />
over Hydepark <strong>in</strong> Doorn, waar nu<br />
het sem<strong>in</strong>arium van de PThU gevestigd<br />
is. Verder vroeg de synode aan het<br />
College van Bestuur de zaterdagopleid<strong>in</strong>g<br />
ook na de verplaats<strong>in</strong>g <strong>in</strong> adequate vorm<br />
te handhaven, omdat deze bijdraagt aan<br />
de <strong>in</strong>stroom van nieuwe predikanten <strong>in</strong><br />
de Protestantse <strong>Kerk</strong>.<br />
Realisatie<br />
De verplaats<strong>in</strong>g van de universiteit v<strong>in</strong>dt<br />
plaats <strong>in</strong> de zomer van 2012, maar<br />
volgend jaar starten al de nieuwe<br />
bacheloropleid<strong>in</strong>g van de PThU <strong>in</strong><br />
Amsterdam en een m<strong>in</strong>or van de PThU<br />
<strong>in</strong> de bacheloropleid<strong>in</strong>g van de Rijksuniversiteit<br />
Gron<strong>in</strong>gen. Aan een reorganisatieplan<br />
dat ook de gevolgen voor<br />
medewerkers <strong>in</strong> beeld brengt, wordt<br />
gewerkt. Daarbij wordt gepoogd<br />
gedwongen ontslagen zoveel mogelijk te<br />
voorkomen. Nadere afspraken moeten<br />
nog worden gemaakt over de huisvest<strong>in</strong>g<br />
<strong>in</strong> Amsterdam en Gron<strong>in</strong>gen en de<br />
verplaats<strong>in</strong>g van de bibliotheken van de<br />
PThU. •<br />
Kamperstudenten lieten op de publieke<br />
tribune zien dat ze niets te zeggen hebben.<br />
Nota ‘Spreken over God’ unaniem aanvaard<br />
De nota ‘Spreken over God’ is<br />
door de generale synode unaniem<br />
aanvaard als pastorale handreik<strong>in</strong>g<br />
voor bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de kerk <strong>in</strong> haar<br />
geheel over dit onderwerp. Wel<br />
wordt de nota nog redactioneel<br />
bewerkt. Dat bleek tijdens de<br />
behandel<strong>in</strong>g op 11 november.<br />
‘Niemand van ons beschikt over God’,<br />
zo leidde synodescriba dr. Arjan Plaisier<br />
het gesprek over de nota <strong>in</strong>. ‘Het<br />
spreken over God komt ons niet<br />
aanvliegen. Want God is God. Alles<br />
beg<strong>in</strong>t met luisteren. Alles beg<strong>in</strong>t met<br />
God die spreekt.’<br />
Levendige discussie<br />
Tijdens de levendige discussie richtte<br />
het gesprek zich enerzijds op de vraag<br />
of deze nota bruikbaar zou zijn voor het<br />
gesprek <strong>in</strong> kerk en gemeenten, en<br />
anderzijds of de nota niet te eenzijdig<br />
zou zijn. Er werden enkele tegenvoorstellen<br />
<strong>in</strong>gediend die tot strekk<strong>in</strong>g<br />
hadden het rapport grondig te herschrijven.<br />
Andere synodeleden vroegen<br />
het rapport op onderdelen aan te<br />
passen. Een groot aantal synodeleden<br />
gaf echter aan blij te zijn dat deze nota<br />
er nu was en ook zeer tevreden te zijn<br />
met de <strong>in</strong>houd.<br />
Inclusief taalgebruik<br />
Het moderamen zegde toe de nota op<br />
onderdelen aan te passen. Zo zal<br />
getracht worden de taal van de nota te<br />
vereenvoudigen. Op voorstel van ds.<br />
A. Nottelman (classis Utrecht) zal het<br />
moderamen bekijken of de taal <strong>in</strong> deze<br />
nota ‘<strong>in</strong>clusiever’ kan worden geformuleerd.<br />
Haar <strong>in</strong>tentie was dat niet vooral<br />
mannelijke beelden over God gebruikt<br />
zouden worden. Op voorstel van ds.<br />
A.G.L. van Nieuwpoort (classis Amsterdam)<br />
beloofde het moderamen de<br />
verwortel<strong>in</strong>g van het spreken over God<br />
<strong>in</strong> de bekendmak<strong>in</strong>g van God met zijn<br />
Naam (JHWH) <strong>in</strong> de nota te verwerken.<br />
<strong>Kerk</strong>elijk gesprek<br />
De commissie van rapport vroeg het<br />
moderamen om kerkordelijk uit te<br />
werken dat predikanten en kerkelijk<br />
werkers de plicht hebben om het<br />
kerkelijk gesprek te zoeken, wanneer<br />
zij komen tot nieuwe of van de Schrift<br />
afwijkende visies. De kerkorde zou<br />
moeten regelen dat de kerk ook het<br />
recht heeft een nadere verklar<strong>in</strong>g te<br />
vragen wanneer iemand de publiciteit<br />
zoekt met nieuwe of van de Schrift<br />
afwijkende visies. De commissie<br />
her<strong>in</strong>nerde daarbij aan een bepal<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />
de kerkorde van de vroegere Gereformeerde<br />
<strong>Kerk</strong>en. Namens het generale<br />
college voor de <strong>Kerk</strong>orde legde ds.<br />
B. Wallet uit dat dit voorstel zo niet<br />
aanvaardbaar zou zijn. Volgens hem<br />
bieden de huidige bepal<strong>in</strong>gen van de<br />
kerkorde voldoende houvast. Hij zegde<br />
toe het verzoek <strong>in</strong> het generale college<br />
te bespreken en hierover <strong>in</strong> een later<br />
stadium te berichten.<br />
Publicatie<br />
De nota zal nu door de scriba redactioneel<br />
bewerkt en daarna gepubliceerd<br />
worden als handreik<strong>in</strong>g voor het<br />
gesprek <strong>in</strong> de gemeente. Daarnaast<br />
verschijnt op <strong>in</strong>itiatief van het moderamen<br />
bij Boekencentrum een afzonderlijke<br />
bundel met een aantal verdiepende<br />
katernen. (zie p. 10-11)<br />
Aanleid<strong>in</strong>g<br />
De aanleid<strong>in</strong>g voor deze nota, die door<br />
het moderamen zelf aan de synode<br />
werd voorgelegd, lag <strong>in</strong> de vele vragen<br />
die zij de afgelopen tijd ontv<strong>in</strong>g. Die<br />
hadden veelal betrekk<strong>in</strong>g op de<br />
discussies die b<strong>in</strong>nen en buiten de kerk<br />
gevoerd worden over God, over onder<br />
meer het ietsisme, het bestaan van God<br />
en het zogenaamde esoterisch spreken<br />
over God. •<br />
Synodeverslagen<br />
Voor de plenaire zitt<strong>in</strong>g werd de nota <strong>in</strong> groepjes besproken.<br />
Foto: ExOriënteLux<br />
De besluitenlijst en korte verslagen<br />
van de novembersynode zijn te<br />
v<strong>in</strong>den op: www.pkn.nl > Bestuur<br />
en organisatie > Generale Synode ><br />
Verslagen en besluiten > Generale<br />
Synode 11 en 12 november <strong>2010</strong>.<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
22 |<br />
JOP is de jeugdorganisatie van de<br />
Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland<br />
Maatschappelijke stage: een kans<br />
voor de kerken<br />
Waar zijn jongeren goed <strong>in</strong>? Wat houdt hen bezig? Zomaar een paar vragen uit de<br />
tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g Maatschappelijke Stage die vanaf januari wordt aangeboden via het Protestants<br />
Centrum voor Toerust<strong>in</strong>g en Educatie. Vanuit de belev<strong>in</strong>gswereld van jongeren<br />
wordt gekeken bij welke kerkelijke activiteiten jongeren kunnen aansluiten <strong>in</strong> het<br />
kader van de maatschappelijke stage. Of misschien zijn er nieuwe <strong>in</strong>itiatieven die<br />
ontplooid kunnen worden door jongeren.<br />
Vanaf het schooljaar 2011-2012 zijn scholieren <strong>in</strong> het<br />
voortgezet onderwijs verplicht een maatschappelijke stage<br />
te volgen. Dat kan bijvoorbeeld als snuffelstage bij een<br />
organisatie, zoals een kerkelijke gemeente. Tegelijk is de<br />
maatschappelijke stage een kans voor de kerken.<br />
Wat wil iemand leren?<br />
Wat kun je als plaatselijke gemeente doen om jongeren te<br />
<strong>in</strong>teresseren? Kijk samen met belangstellende jongeren op<br />
welk gebied zij zich willen ontwikkelen. Wat wil iemand<br />
leren? Na een antwoord te hebben gevonden op deze en<br />
andere vragen kan gezocht worden naar een passende<br />
klus. Je kunt ook aan de andere kant starten: geschikte<br />
vacatures opstellen en jongeren hiervoor enthousiast<br />
maken.<br />
Frisse blik<br />
Waarom moet de kerk werk maken van het creëren van<br />
maatschappelijke stageplaatsen voor jongeren? Jongeren<br />
kunnen op een alternatieve manier kennismaken met de<br />
kerk, haar leden en al het werk dat door vrijwilligers wordt<br />
verzet. Dat kan leiden tot een nadere positieve kennismak<strong>in</strong>g<br />
met de kerk. De kerk leert jongeren kennen, evenals<br />
hun ideeën over geloof en kerk-zijn. Daarnaast krijg je als<br />
begeleider van jongeren de mogelijkheid om te vertellen<br />
waarom je jezelf <strong>in</strong>zet voor de kerk en wat je drijft. Ook<br />
• berichten<br />
• JOP KIDS Puzzelkalender<br />
40dagentijd 2011<br />
Het moet nog Kerst worden maar JOP<br />
heeft voor k<strong>in</strong>deren van 8-12 jaar al een<br />
kalender gemaakt voor de 40dagentijd <strong>in</strong><br />
2011. De kalender bestaat uit puzzelstukjes<br />
die dag na dag aan elkaar gelegd<br />
kunnen worden. De kalender besteedt<br />
aandacht aan de verhalen uit Matteüs en<br />
Johannes die op het Oecumenisch<br />
Leesrooster staan en aan een school voor<br />
bl<strong>in</strong>de k<strong>in</strong>deren Al Shurooq <strong>in</strong> Beit Jala<br />
bij Bethlehem. De kalender is te bestellen<br />
via www.jop.nl/w<strong>in</strong>kel,<br />
bestell<strong>in</strong>gen@pkn.nl of (030) 880 17 24.<br />
Meer <strong>in</strong>fo? Mail naar: <strong>in</strong>fo@jop.nl. •<br />
• X-Mas Proof<br />
Op 19 <strong>december</strong> is het weer tijd voor<br />
het landelijke X-Mas Proof. X-Mas Proof<br />
is een feest voor en door jongeren. Een<br />
activiteit waar plaatselijke groepen naar<br />
toe kunnen komen om samen met vele<br />
anderen een eigentijds kerstfeest te<br />
beleven. Het programma bestaat uit een<br />
mix van muziekoptredens van artiesten<br />
op een hoofdpodium met daaromheen<br />
een <strong>in</strong>teractief programma van allerlei<br />
(actieve, bez<strong>in</strong>nende en creatieve)<br />
activiteiten waaruit door de jongeren zelf<br />
een keuze kan worden gemaakt. Het<br />
geheel wordt afgesloten met een<br />
kerstd<strong>in</strong>er <strong>in</strong> de kerk waar jongeren aan<br />
elkaar presenteren wat ze hebben<br />
meegemaakt. Dit jaar wordt X-Mas<br />
Proof georganiseerd <strong>in</strong> de Broerenkerk<br />
<strong>in</strong> Zwolle.<br />
Programma voor volwassenen<br />
Voor de meegekomen volwassenen is er<br />
een eigen programma. Met voorlicht<strong>in</strong>g,<br />
workshop en gelegenheid tot vragen<br />
stellen aan jeugdwerkprofessionals.<br />
Basis<strong>in</strong>formatie<br />
Datum: 19 <strong>december</strong> <strong>2010</strong><br />
Tijd: 16.00 – 21.00 uur<br />
Plaats: Broerenkerk Zwolle<br />
Tickets: Voorverkoop: € 15,- <strong>in</strong>clusief<br />
d<strong>in</strong>er; aan de kassa: € 17,50.<br />
Voor wie: jongeren vanaf ongeveer<br />
14 jaar. •<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
| 23<br />
draag je bij aan de vorm<strong>in</strong>g van jongeren. En misschien<br />
ontstaan er door de frisse blik en de feedback van jongeren<br />
wel nieuwe impulsen voor activiteiten.<br />
Tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g<br />
Omdat er genoeg goede redenen zijn om als kerk maatschappelijke<br />
stageplaatsen te creëren, heeft JOP <strong>in</strong><br />
samenwerk<strong>in</strong>g met het Protestants Centrum voor Toerust<strong>in</strong>g<br />
en Educatie een tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g ontwikkeld voor jeugdwerkers,<br />
jeugddiakenen, jeugdouderl<strong>in</strong>gen en andere vrijwilligers<br />
die met jeugd werken <strong>in</strong> de gemeente. Deze tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g<br />
wordt op aanvraag gegeven. Daarnaast is bij JOP een<br />
Maatschappelijke Stage Tool-Kit verschenen. In die<br />
<strong>in</strong>formatiemap staat alle <strong>in</strong>formatie die nodig is om aan de<br />
slag te gaan <strong>in</strong> de gemeente.<br />
Contactpersoon: Miriam Bierhaus, (030) 8801544, m.<br />
bierhaus@jop.nl<br />
Meer <strong>in</strong>formatie: www.jop.nl/maatschappelijkestage •<br />
Marije van der Wilt-Karreman<br />
jongerenwerker JOP te Vorden<br />
• Europese JongereNONTmoet<strong>in</strong>g<br />
Taizé van 28 <strong>december</strong><br />
tot 1 januari 2011<br />
• E<strong>in</strong>d JOP <strong>december</strong> Basics 2 komen is uitzo’n 20.000<br />
jongeren (16-35 jaar) uit heel Europa<br />
Het naar tweede Rotterdam deel voor van JOP de Europese Basics is<br />
verschenen. Jongerenontmoet<strong>in</strong>g JOP Basics van is de broedergemeenschap<br />
voor basiscatechese uit Taizé (Frankrijk). voor Deze<br />
nieuwe<br />
methode<br />
k<strong>in</strong>deren 20.000 jongeren tussen 10 worden 12 ondergebracht<br />
jaar. Deel 2<br />
bevat <strong>in</strong> gastgez<strong>in</strong>nen materiaal over uit de de directe heilige omgev<strong>in</strong>g<br />
grote van christelijke Rotterdam, feesten, misschien het ook wel<br />
Geest,<br />
de<br />
ontstaan bij u. Elke en morgen de geschiedenis is er een programma van de<br />
kerk, <strong>in</strong> de de 200 diaconie; gastkerken, tevens om bevat daarna het<br />
verdiep<strong>in</strong>gsmateriaal over God, Jezus,<br />
de kerk, de doop en het avondmaal.<br />
Het eerder dit jaar uitgekomen deel 1<br />
bevat materiaal over God, Jezus, de<br />
kerk, de Bijbel, de doop en het avondmaal.<br />
In het voorjaar 2011 zal het derde<br />
en laatste deel verschijnen.<br />
Deel 1 en 2 zijn te bestellen via<br />
bestell<strong>in</strong>gen@pkn.nl, www.jop.nl/w<strong>in</strong>kel<br />
of (030) 880 14 38, de prijs is € 28,50<br />
gezamenlijk op te trekken naar Ahoy.<br />
Vanaf 28 <strong>december</strong> v<strong>in</strong>dt er <strong>in</strong> Ahoy<br />
elke middag en avond een gebedsvier<strong>in</strong>g<br />
plaats. Deze vier<strong>in</strong>gen zijn vrij<br />
toegankelijk voor publiek. Ook delen<br />
van de programma’s op 29 en<br />
30 per <strong>december</strong> deel. Van zijn elk deel bij te is wonen. een gratis Op deze<br />
dagen programma organiseren te bestellen. JOP en Deze Jong programma’s<br />
zijn aan ook te een vragen apart door tienerprogram-<br />
een mail te<br />
Katholiek<br />
ma sturen (vanaf naar 12 <strong>in</strong>fo@jop.nl. jaar). Genoeg • reden om<br />
mee te bidden en mee te doen aan dit<br />
grote meerdaagse jongerenevenement.<br />
Meer <strong>in</strong>formatie over mogelijkheden<br />
om mee te doen, of om het evenement<br />
te bezoeken v<strong>in</strong>dt u op<br />
www.taize-rdam.nl of door te bellen<br />
met (010) 820 90 00. •<br />
• Voortgezette tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g<br />
Jeugdpastoraat<br />
Voor iedereen die <strong>in</strong> de kerk met<br />
k<strong>in</strong>deren en jongeren werkt en over-<br />
weegt te starten met jeugdpastoraat<br />
biedt het Protestants Centrum voor<br />
Toerust<strong>in</strong>g en Educatie <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g<br />
met de jeugdorganisatie JOP een<br />
vervolgtra<strong>in</strong><strong>in</strong>g jeugdpastoraat aan. De<br />
tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g omvat zes zaterdagen. Naast<br />
theorievorm<strong>in</strong>g worden vaardigheden<br />
aangeboden en geoefend. Verder is er<br />
veel aandacht voor <strong>in</strong>tervisie en voor de<br />
<strong>in</strong>voer<strong>in</strong>g van het jeugdpastoraat<br />
b<strong>in</strong>nen de eigen gemeente.<br />
De cursus v<strong>in</strong>dt plaats <strong>in</strong> 2011 op<br />
de zaterdagen 8 januari, 5 februari,<br />
5 maart, 26 maart, 9 april en 28 mei <strong>in</strong><br />
de Goede Herderkerk <strong>in</strong> Nijkerk. De<br />
tra<strong>in</strong><strong>in</strong>g wordt verzorgd door Marjan<br />
van ’t Spijker en Arie de W<strong>in</strong>ter. Kosten:<br />
€ 450,- per persoon, <strong>in</strong>clusief het boek<br />
‘Praatpaal’, cursusmap, koffie/thee en<br />
lunch. Bij deelname van twee personen<br />
per (wijk)kerke<strong>nr</strong>aad is de prijs<br />
€ 825,- per twee personen. Voor meer<br />
<strong>in</strong>formatie en <strong>in</strong>schrijven:<br />
www.pkn.nl/pcte. •<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
24 |<br />
• Vanaf de werkvloer<br />
• berichten<br />
<strong>Kerk</strong> eens anders<br />
• PThU-leerstoel over het effect van geloofsvernieuw<strong>in</strong>g<br />
S<strong>in</strong>ds 2008 werk ik als gemeente -<br />
ad viseur onder meer voor het project<br />
‘<strong>Kerk</strong> eens anders’ <strong>in</strong> Noord-Holland. In<br />
deze prov<strong>in</strong>cie waren enkele gemeenten<br />
al actief met musical en theater, een<br />
goede manier om mensen uit de<br />
omgev<strong>in</strong>g kennis te laten maken met<br />
de kerk. Het zijn laagdrempelige<br />
activiteiten, en vaak ook goed voor het<br />
gemeente-zijn, zoals een musical<br />
organiseren: jong en oud zet zich <strong>in</strong> voor<br />
een gemeenschappelijk doel. Door de<br />
poster ‘<strong>Kerk</strong> eens anders’ zien gemeenten<br />
wat andere gemeenten doen.<br />
Een bijzonder deel van mijn werk is het<br />
adviseren over de organisatie en pu bli -<br />
citeit voor de betreffende activiteiten.<br />
Voor mij heeft het een missionaire<br />
dimensie. Veel mensen weten niet wat<br />
er b<strong>in</strong>nen die (dikke) kerkmuren<br />
gebeurt. Nodig hen maar uit voor dit<br />
soort laagdrempelige activiteiten of<br />
voor bijzondere vier<strong>in</strong>gen.<br />
Misschien is de kerst-theatertour <strong>in</strong><br />
Hoorn wel de meest opmerkelijke<br />
activiteit van dit seizoen. Naar een<br />
voorbeeld uit Broek op Langedijk<br />
organiseert de Raad van kerken Hoorn<br />
een kerstwandel<strong>in</strong>g met zeven theaterscènes<br />
op straat. De mensen die zich<br />
opgeven voor deze wandel<strong>in</strong>g, moeten<br />
zich net als Jozef en Maria <strong>in</strong>schrijven.<br />
Daarna leiden gidsen groepen van<br />
30 personen door de straten van de<br />
b<strong>in</strong>nenstad van Hoorn. Regelmatig<br />
wordt men verrast door een scène uit<br />
het kerstevangelie. De wandel<strong>in</strong>g<br />
e<strong>in</strong>digt natuurlijk bij de stal. Of er plaats<br />
is <strong>in</strong> de herberg, is ook op 21 <strong>december</strong><br />
<strong>2010</strong> de vraag… Men verwacht 1000<br />
deelnemers. Kijk op www.pknhoorn.nl.<br />
‘<strong>Kerk</strong> eens anders’ wordt mede mogelijk<br />
gemaakt door sticht<strong>in</strong>g De Haaf. •<br />
Alphacursussen, Thomasvier<strong>in</strong>gen, digikerken<br />
en jongerenfestivals: kerken zijn<br />
op allerlei manieren op zoek naar<br />
nieuwe vormen van gemeenschap. Een<br />
bijzondere leerstoel, <strong>in</strong>gesteld door de<br />
sticht<strong>in</strong>g <strong>Kerk</strong> en Wereld, gaat de<br />
effecten en de betekenis van deze<br />
vernieuw<strong>in</strong>gen onderzoeken. De<br />
leerstoel wordt gevestigd aan de<br />
Protestantse Theologische Universiteit<br />
(PThU).<br />
Veel kerken en christelijke organisaties<br />
bev<strong>in</strong>den zich <strong>in</strong> een proces van<br />
herbez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g en heroriëntatie, stelt <strong>Kerk</strong><br />
en Wereld. De positie van de christelijke<br />
kerken <strong>in</strong> de Nederlandse samenlev<strong>in</strong>g<br />
is de afgelopen decennia sterk<br />
veranderd. Nieuwe vormen worden<br />
onderzocht en ook de geloofs<strong>in</strong>houd<br />
staat der discussie: sommigen zoeken<br />
een strakkere b<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g met de eigen<br />
belijdenis; anderen bepleiten radicale<br />
vernieuw<strong>in</strong>g <strong>in</strong> evangelische, oecumenische,<br />
postmoderne of gnostieke<br />
richt<strong>in</strong>g.<br />
Gevolgen<br />
<strong>Kerk</strong> en Wereld wil onderzoeken wat de<br />
gevolgen van deze vernieuw<strong>in</strong>gsprocessen<br />
zijn en is benieuwd naar de<br />
maatschappelijke betekenis ervan: ‘In<br />
hoeverre kunnen deze nieuwe en<br />
vernieuwende <strong>in</strong>itiatieven een brug<br />
slaan naar andere groepen en dome<strong>in</strong>en<br />
<strong>in</strong> de Nederlandse samenlev<strong>in</strong>g?<br />
Kan vanuit deze <strong>in</strong>itiatieven een<br />
bijdrage verwacht worden aan grote<br />
maatschappelijke vraagstukken als<br />
duurzaamheid, solidariteit tussen<br />
generaties of <strong>in</strong>terreligieuze ontmoet<strong>in</strong>g?<br />
V<strong>in</strong>dt er een echte vernieuw<strong>in</strong>g<br />
van de christelijke traditie plaats?’<br />
Vijf jaar<br />
De Protestantse Theologische Universiteit<br />
is blij met de komst van de leerstoel.<br />
‘Onderzoek naar vernieuw<strong>in</strong>gsprocessen<br />
b<strong>in</strong>nen de kerk past<br />
uitstekend b<strong>in</strong>nen ons profiel’, aldus dr.<br />
Henk van der Sar, voorzitter van het<br />
College van Bestuur. De leerstoel, met<br />
als officiële titel ‘Nieuwe en vernieuwende<br />
vormen van christelijke gemeenschap<br />
<strong>in</strong> hun betekenis voor de<br />
Nederlandse samenlev<strong>in</strong>g’, krijgt een<br />
omvang van 0,2 fte. De leeropdracht<br />
bestaat niet alleen uit het doen van<br />
onderzoek en het bevorderen van<br />
onderwijs, maar ook uit het <strong>in</strong>itiëren<br />
van kerkelijke en maatschappelijke<br />
discussies op het gebied van geloofsvernieuw<strong>in</strong>g.<br />
De benoem<strong>in</strong>g geldt voor<br />
een periode van vijf jaar. Daarna<br />
beslissen <strong>Kerk</strong> en Wereld en PThU over<br />
voortzett<strong>in</strong>g van de leerstoel.<br />
Sociologisch onderzoek<br />
<strong>Kerk</strong> en Wereld, opgericht <strong>in</strong> 1945, kent<br />
een lange traditie van sociologisch<br />
onderzoek naar de functie van kerk en<br />
godsdienst <strong>in</strong> de moderne samenlev<strong>in</strong>g:<br />
oprichter Willem Bann<strong>in</strong>g geldt als een<br />
van de grondleggers van de godsdienstsociologie<br />
<strong>in</strong> Nederland. De van<br />
oorsprong hervormde sticht<strong>in</strong>g <strong>Kerk</strong> en<br />
Wereld is s<strong>in</strong>ds 2004 een sticht<strong>in</strong>g<br />
b<strong>in</strong>nen de Protestantse <strong>Kerk</strong>. •<br />
Burret Olde<br />
gemeenteadviseur b<strong>in</strong>nen de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong><br />
• Introductieworkshop ‘Organisatie en Familieopstell<strong>in</strong>gen’<br />
Mensen leven <strong>in</strong> systemen: de familie,<br />
een organisatie of de kerkelijke gemeente.<br />
Vaak wordt duidelijk dat persoonlijke<br />
en organisatorische moeilijkheden<br />
en team- of gemeenteproblemen een<br />
systemische oorzaak hebben. Met de<br />
methode van ‘opstell<strong>in</strong>gen’ komt men<br />
de verborgen belemmer<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> een<br />
systeem op het spoor. Vooral door het<br />
lijfelijk ervaren kunnen opstell<strong>in</strong>gen een<br />
belangrijke bijdrage leveren aan het<br />
systemisch waarnemen en handelen <strong>in</strong><br />
familie, kerk en werk. Over ‘Organisatie<br />
en Familieopstell<strong>in</strong>gen’ wordt een <strong>in</strong>troductietweedaagse<br />
gegeven voor geeste-<br />
lijk verzorgers, supervisoren, pastores en<br />
adviseurs op maandag en d<strong>in</strong>sdag 14 en<br />
15 februari 2011 te Amersfoort. Begeleider<br />
is drs. Marie Louise Dutilh.<br />
Informatie en aanmeld<strong>in</strong>g vóór<br />
10 januari 2011 bij drs. Hennie Kievit,<br />
Zon en Schild, GGZ Centraal, H. Kievit<br />
(KPV), Utrechtseweg 266, Postbus 3051,<br />
3800 DB Amersfoort,<br />
tel. (033)- 460 98 33 of<br />
h.kievit@symfora.nl h.kievit@symfora.nl •<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
• Durven met het Dienstboek<br />
| 25<br />
• M<strong>in</strong>isymposium over Bijbelse geschiedenis herverteld<br />
Op 17 <strong>december</strong> wordt <strong>in</strong> Kampen een<br />
m<strong>in</strong>isymposium gehouden over het<br />
thema Bijbelse geschiedenis herverteld.<br />
Aanleid<strong>in</strong>g is de verschijn<strong>in</strong>g van het<br />
gelijknamige boek van dr. Cees Houtman,<br />
emeritus hoogleraar Oude Testament<br />
aan de Protestantse Theologische<br />
Universiteit. Hij bestudeerde de stichtelijke<br />
uitleg van de Bijbel <strong>in</strong> de periode ca.<br />
1750-2000. Dat resulteerde <strong>in</strong> een<br />
standaardwerk met een documentaire<br />
beschrijv<strong>in</strong>g van protestantse, roomskatholieke<br />
en joodse geschriften op dit<br />
terre<strong>in</strong>. K<strong>in</strong>der-, jeugd- en gez<strong>in</strong>sbijbels,<br />
lees- en leerboekjes, prentenbijbels en<br />
bijbelse prentenboeken passeren de<br />
revue. Daarnaast geeft de auteur een<br />
analyse, waar<strong>in</strong> aan de hand van de<br />
besprek<strong>in</strong>g van enkele representatieve<br />
bijbelgedeelten de wereld van de<br />
hervertell<strong>in</strong>g wordt opgeroepen en<br />
gekarakteriseerd.<br />
Dagvoorzitter is Klaas Spronk, hoogleraar<br />
Oude Testament aan de PThU. Bijdragen<br />
worden geleverd door Jaap Goedegebuure,<br />
hoogleraar Moderne Nederlandse<br />
Letterkunde te Leiden, Jan Greven,<br />
theoloog en columnist <strong>in</strong> Trouw, Tanja<br />
Kootte, conservator Rijksmuseum Het<br />
Catharijneconvent en Piet Visser,<br />
hoogleraar aan het Doopsgez<strong>in</strong>d<br />
Sem<strong>in</strong>arium te Amsterdam.<br />
Bijbelse geschiedenis herverteld. Woord<br />
en beeld - Vraag en antwoord is een<br />
uitgave van Groen te Heerenveen en kan<br />
tijdens het symposium worden <strong>in</strong>gezien<br />
en aangeschaft.<br />
Plaats en tijd: aula Protestantse Theologische<br />
Universiteit, Oudestraat 6 te<br />
Kampen, van 13.30-16.00 uur (na afloop<br />
receptie). Informatie en aanmelden:<br />
www.pthu.nl/studiedagen •<br />
• Conferentie PThU over ‘predikant-zijn <strong>in</strong> deze tijd’<br />
Hoe begeleid je een geloofsgemeenschap<br />
<strong>in</strong> deze seculiere tijd? Dat is<br />
voor iedere predikant een belangrijke<br />
en dr<strong>in</strong>gende vraag. Het kerkbezoek<br />
loopt terug, evenals de aantallen<br />
dopel<strong>in</strong>gen en catechisanten, terwijl<br />
vacatures <strong>in</strong> kerke<strong>nr</strong>aden en commissies<br />
steeds lastiger zijn <strong>in</strong> te vullen.<br />
Hoe komt dat?<br />
De Protestantse Theologische Universiteit<br />
(PThU) houdt van 26-28 januari<br />
een conferentie over de mogelijkheden<br />
en onmogelijkheden van het predikantschap<br />
<strong>in</strong> deze tijd. Het gaat om een<br />
analyse en het aa<strong>nr</strong>eiken van concrete<br />
oploss<strong>in</strong>gen om het predikantschap<br />
vrijmoedig, bezield en ontspannen vol<br />
te houden.<br />
De conferentie is bedoeld voor<br />
predikanten <strong>in</strong> de Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong><br />
Nederland, maar academisch opgeleide<br />
voorgangers uit andere kerken<br />
zijn ook welkom. Vertrekpunt is<br />
Charles Taylor’s boek Een seculiere tijd;<br />
geloof en ongeloof <strong>in</strong> de wereld van nu<br />
(2009). Drie dagen lang gaan wetenschappers<br />
en ervar<strong>in</strong>gsdeskundigen,<br />
onder wie Eep Talstra, Wouter Slob,<br />
Kar<strong>in</strong> Jironet (De Baak) en Guy van<br />
Heeswijck (Antwerpen), <strong>in</strong> op de<br />
diverse aspecten van het boek.<br />
Cabaretier Freek de Jonge sluit de<br />
conferentie af.<br />
Plaats : Conferentiecentrum Hydepark<br />
Doorn.<br />
Meer <strong>in</strong>formatie: www.pthu.nl/PAO. •<br />
Met de muziek mee<br />
Afgelopen zondag zult u <strong>in</strong> de kerk<br />
ongetwijfeld de eerste Adventsliederen<br />
gezongen hebben. Met het grote<br />
genoegen van de heerlijke herkenn<strong>in</strong>g,<br />
nietwaar? Elk jaargetijde brengt immers<br />
eigen gezangen met zich mee en die<br />
z<strong>in</strong>g je, als het even kan, dan ook graag<br />
állemaal (al valt dat op slechts vier<br />
zondagen van Advent soms nog niks<br />
mee!), evenals trouwens sommige<br />
psalmen, die er <strong>in</strong> deze tijd ook<br />
helemaal bij horen, zoals onder andere<br />
de 25 ste , met aan het e<strong>in</strong>de van de<br />
eerste beide strofen het mooie<br />
‘verwachten’.<br />
Ondertussen valt er, behalve uit het<br />
Liedboek, uit nog veel meer bundels<br />
heel wat moois te halen, zeker <strong>in</strong><br />
Advent. Wie al die liederen achterhalen<br />
wil, kan terecht <strong>in</strong> De Eerste Dag en<br />
eveneens op verschillende websites.<br />
Ook <strong>in</strong> de beide dienstboeken van onze<br />
kerk is er, als het om z<strong>in</strong>gen gaat,<br />
het nodige te v<strong>in</strong>den (zie ook<br />
www.dienstboek.nl). In deel I zijn er de<br />
zogenoemde ‘Liturgische Gezangen’,<br />
met een achttal (!) Ord<strong>in</strong>aria, waaronder<br />
het mooie, ook zónder cantorij eenvoudig<br />
te z<strong>in</strong>gen Ord<strong>in</strong>arium 4 (op muziek<br />
van ‘notenboer’ Willem Vogel zaliger)<br />
en nog allerlei andere getoonzette<br />
onderdelen van de zondagse eredienst.<br />
Overigens: hoeveel daarvan zijn er <strong>in</strong><br />
uw gemeente s<strong>in</strong>ds 1998 (toen het<br />
uitkwam) ondertussen al beproefd?<br />
In deel II (uit 2004) mag dan slechts<br />
één lied staan afgedrukt, er staan bij<br />
alle orden - voor welke gelegenheid dan<br />
ook - uitgebreide suggesties voor te<br />
z<strong>in</strong>gen liederen <strong>in</strong>. Te v<strong>in</strong>den <strong>in</strong> de<br />
liederenbundels, die toen voorhanden<br />
waren. Uitgezongen raakt de kerk van<br />
Christus vast nooit van haar leven. •<br />
Re<strong>in</strong>der Reitsma<br />
predikant te Goutum<br />
• Benoem<strong>in</strong>gen<br />
De generale synode deed <strong>in</strong> haar<br />
vergader<strong>in</strong>g van 12 november <strong>2010</strong> de<br />
volgende (her)benoem<strong>in</strong>gen. In het<br />
bestuur van de dienstenorganisatie: de<br />
heer P. Schreuder (herbenoem<strong>in</strong>g) en<br />
de heer G.L. Westerveld. In de Raad<br />
van Advies voor het Gereformeerd<br />
Belijden: ds. C.M.A. van Ekris en prof.<br />
dr. B.J.G. Reitsma. In het Generaal<br />
College voor de Visitatie: mevrouw N.<br />
van de Bilt. In de Raad van Toezicht<br />
van de Protestantse Theologische<br />
Universiteit (PThU): prof. dr. F.A. van<br />
der Duyn Schouten en dr. F. Schutte<br />
(herbenoem<strong>in</strong>gen). In het College van<br />
Bestuur van de PThU: dr. H.C. van der<br />
Sar (voorzitter - herbenoem<strong>in</strong>g) en<br />
prof. dr. F.G. Imm<strong>in</strong>k (rector - herbenoem<strong>in</strong>g).<br />
Verder stemde de synode <strong>in</strong><br />
met de benoem<strong>in</strong>g van dr. M.M.<br />
Jansen tot hoogleraar missiologie aan<br />
de PThU. •<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
26 |<br />
• berichten<br />
• Enquête over duurzaamheid<br />
Wat doen plaatselijke gemeenten aan<br />
duurzame ontwikkel<strong>in</strong>g? Over die vraag<br />
houdt Landelijk bureau DISK, de<br />
oecumenische <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>g voor arbeidspastoraat,<br />
een enquête onder mensen,<br />
die vrijwillig of beroepsmatig werkzaam<br />
zijn <strong>in</strong> de kerken. Het onderzoek staat <strong>in</strong><br />
het kader van het project Duurzaamheid:<br />
waar geef jij je talenten aan? Met<br />
de antwoorden hoopt DISK nieuwe<br />
materialen en activiteiten te ontwikkelen<br />
ten behoeve van plaatselijke<br />
geloofsgemeenschappen.<br />
Bij duurzame ontwikkel<strong>in</strong>g gaat het<br />
erom dat huidige en toekomstige<br />
generaties mensen, dieren en planten<br />
<strong>in</strong> hun behoefte kunnen blijven voorzien.<br />
Hoe bereiken we evenwicht<br />
tussen ecologische, sociale en econo-<br />
mische belangen, ook wel de drie p’s<br />
genoemd: planet, people en profit? Het<br />
gaat om een gemeenschappelijke<br />
opgave van bedrijfsleven, overheid,<br />
maatschappelijke organisaties en<br />
<strong>in</strong>dividuele burgers, dus ook van<br />
plaatselijke geloofsgemeenschappen en<br />
<strong>in</strong>dividuele gelovigen.<br />
Wie kerkelijk actief is kan tot 31 januari<br />
2011 een vragenlijst <strong>in</strong>vullen op<br />
www.disk-arbeidspastoraat.nl/<br />
vragenlijstduurzaamheid.htm.<br />
De eerste honderd <strong>in</strong>vullers ontvangen<br />
een exemplaar van Op het leven, een<br />
special van het tijdschrift Ondersteboven<br />
voor plaatselijke geloofsgemeenschappen<br />
over duurzaamheid. De vragenlijst<br />
is op papier verkrijgbaar bij Landelijk<br />
bureau DISK, Luijbenstraat 17, 5211 BR<br />
’s-Hertogenbosch, telefoon<br />
(073) 612 82 01. Informatie:<br />
www.disk-arbeidspastoraat.nl. •<br />
• Nederlandse lutherse penn<strong>in</strong>gen beschreven<br />
Er is geen kerkhistorische figuur die zo<br />
vaak op penn<strong>in</strong>gen is afgebeeld als<br />
Mart<strong>in</strong> Luther (1483-1546). In Nederland<br />
zijn <strong>in</strong> de loop der eeuwen ruim<br />
honderd gedenkpenn<strong>in</strong>gen verschenen<br />
die Mart<strong>in</strong> Luther, de lutherse reformatie<br />
of lutherse <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen en personen<br />
als onderwerp hebben. Een gedetailleerde<br />
beschrijv<strong>in</strong>g van dit erfgoed is nu<br />
verschenen <strong>in</strong> het boek Geslagen<br />
verbeeld<strong>in</strong>g, Lutherse penn<strong>in</strong>gen <strong>in</strong><br />
Nederland.<br />
Naast de symboliek op de penn<strong>in</strong>gen is<br />
er aandacht voor lutherse avondmaalsloodjes,<br />
die getoond moesten worden<br />
om aan de Avondmaalsvier<strong>in</strong>g deel te<br />
nemen. De penn<strong>in</strong>gen van de luthera-<br />
• Gespreksboekje Toer Reeks: ‘Wie is God?’<br />
De synode sprak erover, dom<strong>in</strong>ee Klaas<br />
Hendrikse deed het, iedereen doet het:<br />
praten over de vraag: wie is God? De<br />
redactie van de Toer Reeks gaf over die<br />
vraag een gespreksboekje uit. Invalshoeken:<br />
wat zegt de Bijbel over God?<br />
Welke namen krijgt God <strong>in</strong> de Bijbel?<br />
Welke godsbeelden bestaan er <strong>in</strong> het<br />
wereldwijde christendom? Hoe zit het<br />
met de goddelijke Drie-eenheid?<br />
Verder: God <strong>in</strong> de poëzie, en natuurlijk<br />
de vraag of God gebeurt of bestaat.<br />
Zes auteurs geven hun visie. Rick<br />
Benjam<strong>in</strong>s (docent dogmatiek PThU<br />
Leiden), Rien van den Berg (dichter en<br />
journalist bij het Nederlands Dagblad),<br />
Willem van der Meiden (theoloog en<br />
journalist), Lourens M<strong>in</strong>nema (universitair<br />
docent Vergelijkende Religiewetenschap<br />
VU), Ad van Nieuwpoort (theoloog<br />
en predikant Thomaskerk<br />
Amsterdam), Willemien Roobol<br />
nen uit Salzburg, die moesten vluchten<br />
om het geloof en zich <strong>in</strong> 1732 <strong>in</strong><br />
Zeeland vestigden, vormen een apart<br />
hoofdstuk. Veel bekende Nederlandse<br />
medailleurs blijken van lutherse huize te<br />
zijn.<br />
Geslagen verbeeld<strong>in</strong>g, Lutherse<br />
penn<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> Nederland werd samengesteld<br />
door ds. Harry Donga (tekst) en<br />
Carel van den Berg (foto’s) en verscheen<br />
bij uitgeverij Verloren te<br />
Hilversum <strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met de<br />
Sticht<strong>in</strong>g Lutherse Uitgeverij en<br />
boekhandel te Den Haag. Het boek telt<br />
288 pag<strong>in</strong>a’s en kost € 25,-. Besteladres:<br />
slubdenhaag@hetnet.nl of via de<br />
boekhandel (ISBN 9 789087 041755). •<br />
(emerituspredikant). E<strong>in</strong>dredactie:<br />
Hanna van Dorssen.<br />
Wie is God? is uitgegeven bij Boekencentrum,<br />
telt 85 pag<strong>in</strong>a’s en kost<br />
€ 8,90. •<br />
• Theologenconferentie<br />
Evangelisch Werkverband<br />
Waarom groeit en bloeit de christelijke<br />
kerk wereldwijd, behalve <strong>in</strong> West-Europa?<br />
Heeft dat met het verlicht<strong>in</strong>gsdenken<br />
te maken of zijn er andere oorzaken?<br />
Over die vragen houdt Evangelisch<br />
Werkverband op 10 januari een theologenconferentie<br />
<strong>in</strong> de Gereformeerde <strong>Kerk</strong><br />
te Voorthuizen. Speciale gasten zijn<br />
vijfentw<strong>in</strong>tig Braziliaanse bijbelschoolstudenten,<br />
die een ‘smaakproef’ zullen<br />
geven van de Latijns-Amerikaanse<br />
spiritualiteit. Zij studeren aan ‘Diante do<br />
Trono’, een bijbelschoolopleid<strong>in</strong>g waar<br />
de nadruk ligt op hun creatieve gaven <strong>in</strong><br />
muziek, dans en drama. Ds. Nellie van<br />
Kampen-Boot, predikante <strong>in</strong> Pijnacker en<br />
voorzitter van de Nederlandse Zend<strong>in</strong>gsraad,<br />
zal spreken over het dagthema.<br />
Verder wordt de bundel ‘Voortdurend<br />
verlangen’ gepresenteerd. Hier<strong>in</strong> maakt<br />
het Evangelisch Werkverband na vijftien<br />
jaar de balans op en kijkt zij vooruit.<br />
Verschillende auteurs verzorgen<br />
’s middags workshops.<br />
Deelnemers (theologen en kerkelijk<br />
werkers) betalen € 40,-, <strong>in</strong>clusief lunch<br />
en een exemplaar van het boek. Informatie<br />
en aanmeld<strong>in</strong>g: www.ewv.nl.<br />
De Braziliaanse studenten zullen <strong>in</strong><br />
januari Nederlandse kerken bezoeken en<br />
sluiten hun bezoek af met een jongerenweekend<br />
op de Betteld van 28-30 januari<br />
2011. Informatie hierover: www.betteld.nl.<br />
Informatie: Evangelisch Werkverband,<br />
ds. Hans Eschbach, Eendrachtstraat 29a,<br />
3784 KA Terschuur, tel. (0342) 46 00 10. •<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
| 27<br />
• collecten<br />
• E<strong>in</strong>dejaarscollecte <strong>2010</strong>: Vol van hoop<br />
Als het e<strong>in</strong>de van het jaar <strong>in</strong> zicht komt,<br />
blikken we terug, maar staan we ook aan<br />
een nieuw beg<strong>in</strong>. We spreken onze<br />
verwacht<strong>in</strong>gen naar elkaar uit over het<br />
aankomende jaar. Er zijn <strong>in</strong> uw gemeente<br />
vast ideeën waarvoor de f<strong>in</strong>anciële<br />
middelen niet altijd toereikend zijn.<br />
Tijdens de e<strong>in</strong>dejaarscollecte van 31<br />
<strong>december</strong> <strong>2010</strong>, heeft de kerke<strong>nr</strong>aad de<br />
gelegenheid om naar eigen <strong>in</strong>zicht te<br />
collecteren voor deze plaatselijke<br />
activiteiten.<br />
Dit jaar heeft Protestantse <strong>Kerk</strong> het<br />
thema ‘Vol van Hoop’ meegegeven aan<br />
alle plaatselijke gemeenten. Door de<br />
boodschap van het Evangelie zijn we vol<br />
van hoop voor deze wereld, voor de kerk<br />
en daarmee vol van hoop voor onze<br />
plaatselijke gemeente. U kunt gemeenteleden<br />
op verschillende manieren<br />
attenderen op deze e<strong>in</strong>dejaarscollecte.<br />
Dat kan bijvoorbeeld door de gemeenteleden<br />
persoonlijk te benaderen met een<br />
brief. Meer <strong>in</strong>formatie:<br />
www.pkn.nl/steunons. •<br />
• Collecte Oecumene 23 januari<br />
2011<br />
Oecumene is zoeken naar gezamenlijkheid<br />
<strong>in</strong> getuigenis en dienst tussen<br />
kerken en christenen. Dat zoeken doet<br />
de Protestantse <strong>Kerk</strong> ook landelijk en<br />
wereldwijd. In onze kerkelijke gemeenten<br />
voelen we niet dagelijks de <strong>in</strong>vloed van<br />
de wereldoecumene, maar voor de kerk<br />
is het belangrijk om verbonden te zijn<br />
met andere kerken <strong>in</strong> ons land en de<br />
wereld. Door die wereldwijde verbondenheid<br />
en ontmoet<strong>in</strong>gen met elkaar kunnen<br />
we elkaar als kerken helpen, van elkaar<br />
leren en elkaar her<strong>in</strong>neren aan onze<br />
roep<strong>in</strong>g. Tijdens de ontmoet<strong>in</strong>gen leren<br />
we over elkaars kerkmuziek, liturgische<br />
<strong>in</strong>vull<strong>in</strong>gen en manieren om de plaatselijke<br />
gemeenten te versterken. En dat<br />
wordt wel voelbaar <strong>in</strong> onze plaatselijke<br />
gemeenten. Voor de oecumenische<br />
activiteiten en de versterk<strong>in</strong>g van onze<br />
kerk is uw steun nodig. Helpt u mee<br />
collecteren?<br />
Meer <strong>in</strong>formatie: www.pkn.nl/steunons. •<br />
Foto: David Jagersma<br />
• berichten<br />
• Giftenaftrek blijft bestaan<br />
Afgelopen zomer stond <strong>in</strong> de kranten dat<br />
de aftrek van giften voor de <strong>in</strong>komstenbelast<strong>in</strong>g<br />
mogelijk zou worden afgeschaft.<br />
Dat zou de reger<strong>in</strong>g op jaarbasis<br />
zo’n 300 miljoen euro opleveren.<br />
Bovendien zou de Belast<strong>in</strong>gdienst dan<br />
zelf ook kunnen afslanken, omdat de<br />
giftenaftrekregel<strong>in</strong>g de ambtenaren veel<br />
controlewerk kost.<br />
Het regeerakkoord biedt <strong>in</strong>middels<br />
duidelijkheid over de toekomst van de<br />
giftenaftrekregel<strong>in</strong>g: deze blijft bestaan<br />
voor <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen met de ANBI-status.<br />
De Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland heeft<br />
één ANBI-groepsbeschikk<strong>in</strong>g voor het<br />
kerkgenootschap en alle zelfstandige<br />
onderdelen.<br />
Onderzoek<br />
E<strong>in</strong>d 2009 publiceerde het m<strong>in</strong>isterie van<br />
F<strong>in</strong>anciën een evaluatierapport waar<strong>in</strong> de<br />
stimulerende werk<strong>in</strong>g van de aftrekregel<strong>in</strong>g<br />
ernstig werd betwijfeld. De Verenig<strong>in</strong>g<br />
van Fondswervende Instell<strong>in</strong>gen<br />
(VFI), waarvan de Protestantse <strong>Kerk</strong>/<strong>Kerk</strong><br />
<strong>in</strong> <strong>Actie</strong> lid is, heeft door de Vrije<br />
Universiteit een ‘tegenonderzoek’ laten<br />
uitvoeren. Dit VU-rapport is met een<br />
pleidooi voor handhav<strong>in</strong>g en verbeter<strong>in</strong>g<br />
van de giftenaftrek naar de kamerleden<br />
en de <strong>in</strong>formateur gestuurd. De aanpak<br />
van het VFI en haar leden lijkt vruchten<br />
af te werpen nu <strong>in</strong> het regeerakkoord<br />
staat dat de giftenaftrekregel<strong>in</strong>g voor<br />
<strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen met de ANBI-status gehandhaafd<br />
blijft. •<br />
• ICCO-alliantie teleurgesteld<br />
over <strong>in</strong>grijpende subsidieverlag<strong>in</strong>g<br />
De ICCO-alliantie is teleurgesteld over de<br />
<strong>in</strong>grijpende subsidieverlag<strong>in</strong>g die het<br />
m<strong>in</strong>isterie van Buitenlandse Zaken heeft<br />
aangekondigd voor de jaren 2011-2015.<br />
Aangevraagd was 106 miljoen euro per<br />
jaar, toegezegd is 76,5 miljoen. ‘Dit is<br />
een dramatische terugslag ten opzichte<br />
van de huidige situatie’, zegt Mar<strong>in</strong>us<br />
Verweij, voorzitter van ICCO’s Raad van<br />
Bestuur. ‘Dit raakt mensen <strong>in</strong> ontwikkel<strong>in</strong>gslanden<br />
<strong>in</strong> hun dagelijks bestaan, dat<br />
toch al zwaar is. Een kort<strong>in</strong>g van 42% is<br />
erg drastisch.’ In <strong>2010</strong> kreeg de ICCOalliantie<br />
nog 131 miljoen euro. Hoe de<br />
bezu<strong>in</strong>ig<strong>in</strong>gen het beste zijn op te vangen,<br />
wordt de komende tijd onderzocht.<br />
Vernieuw<strong>in</strong>g<br />
De ICCO-alliantie zette vijf jaar geleden<br />
een ambitieus proces van vernieuw<strong>in</strong>g <strong>in</strong>.<br />
Onafhankelijke bestuursorganen <strong>in</strong> acht<br />
regio’s kregen <strong>in</strong>spraak op het beleid. Het<br />
uitvoerende werk dat tot voor kort <strong>in</strong><br />
Utrecht plaatsvond, v<strong>in</strong>dt nu <strong>in</strong> die<br />
regio’s plaats, dichter bij de mensen zelf.<br />
Het laatste kantoor is afgelopen maand<br />
geopend en de vernieuwde organisatie<br />
is hiermee klaar voor de toekomst. ‘Deze<br />
koers had de afgelopen jaren de <strong>in</strong>stemm<strong>in</strong>g<br />
van het m<strong>in</strong>isterie en daarom is<br />
deze uitslag extra teleurstellend’, aldus<br />
Verweij.<br />
Meer <strong>in</strong>formatie: www.icco.nl •<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
28 |<br />
Bijbelteksten <strong>december</strong> <strong>2010</strong><br />
Deze teksten zijn gekozen uit de lez<strong>in</strong>gen die <strong>in</strong> het gezamenlijk gebed <strong>in</strong> Taizé<br />
worden gebruikt. Taizé is een oecumenisch klooster <strong>in</strong> Frankrijk. De teksten zijn<br />
kort genoeg om verschillende keren per dag herlezen te worden, voor een tijd van<br />
persoonlijk of gemeenschappelijk gebed. Zo is men door dit rooster te gebruiken<br />
verbonden met de wereldoecumene.<br />
wo 1 De Heer zegt: Ik sluit met mijn<br />
volk een vredesverbond, een verbond<br />
dat eeuwig zal duren. Mijn<br />
heiligdom zal voor altijd <strong>in</strong> hun<br />
midden staan. (Ezechiël 37: 24-27)<br />
do 2<br />
vr 3<br />
za 4<br />
zo 5<br />
U moet zich <strong>in</strong>spannen om <strong>in</strong><br />
vrede te worden aangetroffen. Bedenk<br />
dat het geduld van onze Heer<br />
uw redd<strong>in</strong>g is. (2 Petrus 3: 14-18)<br />
Jezus zegt: Wie mij dient moet mij<br />
volgen: waar ik ben zal ook mijn<br />
dienaar zijn. (Johannes 12: 20-33)<br />
Paulus schreef: We worden van alle<br />
kanten belaagd, maar raken niet<br />
<strong>in</strong> het nauw. We worden aan het<br />
twijfelen gebracht, maar raken niet<br />
vertwijfeld. (2 Kor<strong>in</strong>tiërs 4: 5-18)<br />
Johannes de Doper kwam, zoals<br />
de profeet Jesaja gesproken had:<br />
Luid kl<strong>in</strong>kt een stem <strong>in</strong> de woestijn:<br />
“Maak de weg van de Heer<br />
gereed, maak recht zijn paden.”<br />
(Matteüs 3: 1-11)<br />
ma 6 Blijf bidden en blijf daarbij waakzaam<br />
en dankbaar.<br />
(Kolossenzen 4: 2-6)<br />
di 7<br />
Streef ernaar <strong>in</strong> vrede te leven<br />
met allen. Zorg ervoor dat er geen<br />
giftige kiem opschiet.<br />
(Hebreeën 12: 12-24)<br />
wo 8 De engel zei tegen Maria: Wees<br />
niet bang, Maria, God heeft je<br />
zijn gunst geschonken. Luister,<br />
je zult zwanger worden en een<br />
zoon baren, en je moet hem Jezus<br />
noemen. (Lucas 1: 26-38)<br />
do 9<br />
Spreek elkaar moed <strong>in</strong>, elke dag,<br />
opdat niemand van u halsstarrig<br />
wordt. Want alleen als we tot het<br />
e<strong>in</strong>de toe resoluut vasthouden aan<br />
ons aanvankelijk vertrouwen, blijven<br />
we deelgenoten van Christus.<br />
(Hebreeën 3: 7-14)<br />
vr 10 Worden onze zonden mij te<br />
zwaar, God, u neemt weg wat wij<br />
misdeden. (Psalm 65)<br />
za 11 Jezus zegt: Ik ben gekomen om<br />
het leven te geven <strong>in</strong> al zijn volheid.<br />
(Johannes 10: 1-10)<br />
zo 12 Jezus zei tot de leerl<strong>in</strong>gen van<br />
Johannes de Doper: Ga vertellen<br />
wat jullie horen en zien: bl<strong>in</strong>den<br />
kunnen weer zien en verlamden<br />
weer lopen, doden worden opgewekt<br />
en aan armen wordt het<br />
goede nieuws bekendgemaakt.<br />
(Matteüs 11: 2-11)<br />
ma 13 God heeft ons krachtig moed <strong>in</strong><br />
willen spreken om ons vast te<br />
klampen aan de hoop op wat voor<br />
ons <strong>in</strong> het verschiet ligt. Die hoop is<br />
als een betrouwbaar en zeker anker<br />
voor onze ziel. (Hebreeën 6: 13-20)<br />
di 14 Vertrouw op de Heer met heel je<br />
hart, steun niet op eigen <strong>in</strong>zicht.<br />
(Spreuken 3: 3-6)<br />
wo 15 Jezus zegt: Wanneer je je offergave<br />
naar het altaar brengt en<br />
je je daar her<strong>in</strong>nert dat je broeder<br />
of zuster je iets verwijt, laat je<br />
gave dan bij het altaar achter; ga<br />
je eerst met die ander verzoenen<br />
en kom daarna je offer brengen.<br />
(Matteüs 5: 17-37)<br />
do 16 De Heer zei tot zijn volk: Van<br />
geweld <strong>in</strong> je land wordt niets<br />
meer vernomen. Overdag is het<br />
licht van de zon niet meer nodig,<br />
de glans van de maan hoeft je niet<br />
te verlichten, want de Heer zal je<br />
voor altijd licht geven en je God<br />
zal voor je schitteren.<br />
(Jesaja 60: 18-20)<br />
vr 17 Jesaja zei: De Heer greep mij bij<br />
de hand. Hij zei: “Wees niet bang<br />
voor wat het volk angst aanjaagt,<br />
heb er geen ontzag voor. Alleen<br />
de Heer is heilig.” (Jesaja 8: 11-18)<br />
za 18 Jezus zegt: Het kon<strong>in</strong>krijk van<br />
God lijkt op een zaadje van<br />
de mosterdplant dat iemand<br />
meenam en <strong>in</strong> zijn tu<strong>in</strong> zaaide,<br />
waarna het groeide en een grote<br />
struik werd, waar de vogels van<br />
de hemel <strong>in</strong> de takken kwamen<br />
nestelen. (Lucas 13: 18-21)<br />
zo 19 Een engel van de Heer verscheen<br />
Jozef <strong>in</strong> een droom en zei: Wees<br />
niet bang je vrouw Maria bij je<br />
te nemen, want het k<strong>in</strong>d dat ze<br />
draagt is verwekt door de heilige<br />
Geest. Ze zal een zoon baren.<br />
Geef hem de naam Jezus, want<br />
hij zal zijn volk bevrijden van hun<br />
zonden. (Matteüs 1: 18-24)<br />
ma 20 Mozes sprak tot het volk: De<br />
geboden die ik u vandaag heb gegeven,<br />
zijn niet te zwaar voor u en<br />
liggen niet buiten uw bereik. Nee,<br />
die geboden zijn heel dichtbij, u<br />
kunt ze <strong>in</strong> u opnemen en ze u eigen<br />
maken; u kunt ze volbrengen.<br />
(Deuteronomium 30: 11-14)<br />
di 21 De Heer zegt: Blijf niet staan bij wat<br />
eertijds is gebeurd, laat het verleden<br />
nu rusten. Zie, ik ga iets nieuws verrichten.<br />
(Jesaja 43: 18-21)<br />
wo 22 U zult de Heer, uw God, weer<br />
zoeken, en hem ook v<strong>in</strong>den, als<br />
u hem tenm<strong>in</strong>ste met hart en ziel<br />
zoekt. (Deuteronomium 4: 29-31)<br />
do 23 Paulus schreef: God, die mij al<br />
vóór mijn geboorte had uitgekozen<br />
en die mij door zijn genade<br />
heeft geroepen, openbaarde zijn<br />
Zoon <strong>in</strong> mij. (Galaten 1: 11-24)<br />
vr 24 Gods licht zal over ons opgaan en<br />
verschijnen aan allen die leven <strong>in</strong><br />
duisternis en verkeren <strong>in</strong> de schaduw<br />
van de dood, zodat we onze<br />
voeten kunnen zetten op de weg<br />
van de vrede. (Lucas 1: 67-79)<br />
za 25 Het Woord was <strong>in</strong> de wereld, de<br />
wereld is door hem ontstaan en<br />
toch kende de wereld hem niet. Wie<br />
hem wel ontv<strong>in</strong>gen, heeft hij het<br />
voorrecht gegeven om k<strong>in</strong>deren van<br />
God te worden. (Johannes 1: 1-18)<br />
zo 26 Paulus schreef: Laat <strong>in</strong> uw hart de<br />
vrede van Christus heersen, want<br />
daartoe bent u geroepen als de<br />
leden van één lichaam.<br />
(Kolossenzen 3: 12-17)<br />
ma 27 Johannes schreef: Wat wij gezien<br />
en gehoord hebben, verkondigen<br />
we ook aan u, opdat ook u met<br />
ons verbonden bent. En verbonden<br />
zijn met ons is verbonden zijn<br />
met de Vader en met zijn Zoon<br />
Jezus Christus. (1 Johannes 1: 1-4)<br />
di 28 De Heer toont zijn heil ten<br />
overstaan van alle volken, en de<br />
e<strong>in</strong>den der aarde zien hoe onze<br />
God redd<strong>in</strong>g brengt.<br />
(Jesaja 52: 7-10)<br />
wo 29 Jezus zegt: Ieder die zijn leven wil<br />
behouden, zal het verliezen, maar<br />
wie zijn leven verliest omwille van<br />
mij, zal het behouden. (Matteüs<br />
16: 21-27)<br />
do 30 Jezus zegt: Kom naar mij, jullie<br />
die vermoeid zijn en onder lasten<br />
gebukt gaan, dan zal ik jullie rust<br />
geven. (Matteüs 11: 28-30)<br />
vr 31 Johannes schreef: Wij hebben lief<br />
omdat God ons het eerst heeft<br />
liefgehad. Iemand kan onmogelijk<br />
God, die hij nooit gezien heeft,<br />
liefhebben als hij de ander, die hij<br />
wel ziet, niet liefheeft. (1 Johannes<br />
4: 12-21)<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
Advertenties<br />
| 29<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> kent twee soorten advertenties:<br />
vacatureadvertenties van kerkelijke gemeenten en<br />
andere advertenties.<br />
Vacatureadvertenties van gemeenten kunnen <strong>in</strong><br />
vier verschillende formaten geplaatst worden:<br />
Kle<strong>in</strong> (tot 65 woorden), Normaal (tot 130 woorden),<br />
Groot (tot 260 woorden) en Zeer groot (tot 520<br />
woorden/hele pag<strong>in</strong>a). Voor deze formaten gelden<br />
respectievelijk de volgende tarieven: € 174, € 348,<br />
€ 698 en € 1.394. Het aantal woorden wordt<br />
berekend met de functie ‘Woorden tellen’ onder<br />
Extra <strong>in</strong> tekstverwerk<strong>in</strong>gsprogramma Word.<br />
Andere advertenties kunnen worden aangeboden<br />
bij de drukker. Formaten, tariefkaart en aanlever<strong>in</strong>formatie:<br />
www.bdu.nl > Kon<strong>in</strong>klijke BDU<br />
Uitgevers > mediadocumentatie.<br />
Aanlever<strong>in</strong>g vacatureadvertenties<br />
Per e-mail aan: kerk<strong>in</strong>formatie.advertenties@pkn.nl (de<br />
kale tekst <strong>in</strong> een Word-bestand en logo’s uitsluitend<br />
apart <strong>in</strong> een jpg-bestand) of <strong>in</strong> papieren vorm per<br />
post aan: <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> Advertenties (F. Rozemond),<br />
Postbus 8504, 3503 RM Utrecht.<br />
Naam en logo’s<br />
De afkort<strong>in</strong>g PKN wordt zoveel mogelijk vermeden.<br />
Wanneer het logo van de Protestantse<br />
<strong>Kerk</strong> wordt gebruikt dient dat volledig (met vaste<br />
naamtekst) te worden afgedrukt. Dit <strong>in</strong> verband<br />
met de optimale en eenduidige werk<strong>in</strong>g ervan.<br />
Eigen varianten op dit logo kunnen <strong>in</strong> <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong><br />
worden geweigerd. Andere eigen logo’s,<br />
beeldmerken, vignetten of foto’s zijn uiteraard<br />
hartelijk welkom.<br />
Uiterste aanleverdata<br />
(zie ook www.pkn.nl homepage, l<strong>in</strong>ksboven onder<br />
tijdschriften/nieuwsbrieven):<br />
Januar<strong>in</strong>ummer:<br />
Februar<strong>in</strong>ummer:<br />
Maartnummer:<br />
6 <strong>december</strong><br />
3 januari<br />
31 januari<br />
De advertentiepag<strong>in</strong>a’s <strong>in</strong> <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> worden<br />
vanaf de dag van verschijnen tevens geplaatst op<br />
www.pkn.nl > klik rechtsboven op: Vacatures.<br />
De redactie van <strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> is niet verantwoordelijk<br />
voor de <strong>in</strong>houd van advertenties. Bij<br />
de opmaak zal zoveel mogelijk reken<strong>in</strong>g worden<br />
gehouden met de wensen van de adverteerder.<br />
GA JIJ ONZE UITDAGING AAN .... ??<br />
De Protestantse Gemeente te Colmschate/Schalkhaar<br />
zoekt voor ca 0,4 fte een<br />
jeugd-jongerenwerker (m/v)<br />
Onze gemeente onder de rook van Deventer is een veelkleurige<br />
gemeente met circa 2.900 gemeenteleden. Ongeveer 30 % van<br />
deze leden behoort tot de leeftijdscategorie 0 - 20 jaar.<br />
Het veelvormige jeugdwerk lééft b<strong>in</strong>nen onze gemeente en wordt<br />
aangestuurd door de jeugdraad die haar team verder wil versterken<br />
met een ervaren en enthousiaste jeugd-jongerenwerker.<br />
Ben jij iemand die:<br />
• barst van de creativiteit en dat weet om te zetten <strong>in</strong><br />
activiteiten voor en met k<strong>in</strong>deren en jongeren<br />
• het gesprek met de jeugd aangaat en een luisterend oor heeft<br />
• op de hoogte is van de leefwereld van de jeugd en die kan<br />
vertalen naar het jeugdwerk<br />
• de ambitie heeft om als ‘sp<strong>in</strong> <strong>in</strong> het web’ erkend en<br />
herkend te worden<br />
• vrijwilligers werkzaam <strong>in</strong> het jeugdwerk weet te motiveren<br />
en te begeleiden<br />
• aantoonbaar netwerk heeft <strong>in</strong> het jeugdwerk van<br />
Nederland en dit wil <strong>in</strong>zetten.<br />
Wij vragen iemand:<br />
• met afgeronde theologische HBO-opleid<strong>in</strong>g<br />
(jeugd- en jongerenwerk) of vergelijkbaar<br />
• met m<strong>in</strong>imaal 5 jaar ervar<strong>in</strong>g<br />
• die jongeren kan leren om het geloof te voelen, zien en ervaren<br />
• die lid is van de Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland<br />
• die flexibel is qua werktijden ook <strong>in</strong> avonduren en weekenden.<br />
Salariër<strong>in</strong>g volgens salarisschalen van de Protestantse <strong>Kerk</strong>.<br />
Meer <strong>in</strong>formatie? Kijk op www.pgcs.nl<br />
Kun jij voldoen aan onze wensen? Stuur dan je brief aan:<br />
PGCS<br />
t.a.v. Jan Vroonland<br />
Holterweg 108<br />
7429AH Colmschate<br />
E-mailen mag ook: jeugd.vacatures@pgcs.nl<br />
Reageren tot 10 <strong>december</strong> <strong>2010</strong>.<br />
De Protestantse Gemeente i.w. te Emmeloord zoekt voor de<br />
wijkgemeente SOW West per 1 februari 2011 een<br />
pastoraal werker (m/v)<br />
(voor 20 uur per week)<br />
Onze gedachte gaat uit naar een pastoraal werk(st)er / (em.)<br />
predikant die voor de periode van ongeveer driekwart jaar<br />
naast de consulent werkzaam zal zijn <strong>in</strong> de wijk.<br />
Wij zoeken iemand met een luisterend oor en een warm hart<br />
voor het pastoraat die:<br />
• Urgente pastorale zorg verleent<br />
• Betrokken vorm geeft aan rouwpastoraat en voorgaat <strong>in</strong><br />
rouwdiensten<br />
• Bereikbaar is als aanspreekpunt voor de wijkteams<br />
• <strong>Kerk</strong>e<strong>nr</strong>aadsvergader<strong>in</strong>gen en vormen van pastoraal<br />
overleg bijwoont<br />
• Groepswerk met een pastoraal karakter leidt.<br />
Voor nadere <strong>in</strong>formatie kunt u contact opnemen met de voorzitter<br />
van de benoem<strong>in</strong>gscommissie de heer H.K. Scholtens,<br />
tel. (0527) 61 13 99.<br />
Uw reactie met CV kunt u tot en met 10 <strong>december</strong> <strong>2010</strong><br />
per post of per e-mail richten aan:<br />
de heer H.K. Scholtens,<br />
Zwarte Zeestraat 11,<br />
8303 EV Emmeloord,<br />
e-mail: h.scholtens@solcon.nl<br />
Nadere <strong>in</strong>formatie over onze gemeente v<strong>in</strong>dt u op onze<br />
website www.sowemmeloord.nl.<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
30 | • advertenties<br />
De Protestantse Gemeente Vreeland zoekt een deeltijd<br />
predikant (m/v) 0.5 fte<br />
S<strong>in</strong>ds 1990 vormen de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde<br />
<strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Vreeland een federatie die <strong>in</strong> 1996 officieel<br />
erkend is.<br />
De Protestantse Gemeente Vreeland is een pluriforme,<br />
vergrijzende, gastvrije gemeente met 300 <strong>in</strong>geschreven (gast)<br />
leden. We houden onze diensten en activiteiten daaromheen<br />
<strong>in</strong> een prachtig monumentaal kerkgebouw uit de 13e eeuw.<br />
Ook hebben we een apart gebouw voor k<strong>in</strong>dernevendiensten,<br />
vergader<strong>in</strong>gen en andere activiteiten. Vele vrijwilligers ondersteunen<br />
het kerkelijke werk. De gemeente probeert ook <strong>in</strong> het<br />
dorp een gastvrije en samenb<strong>in</strong>dende rol te spelen.<br />
We hebben de beschikk<strong>in</strong>g over een pastorie.<br />
Onze gedachten gaan uit naar een predikant(e), die:<br />
• met <strong>in</strong>teresse voor de ontwikkel<strong>in</strong>gen b<strong>in</strong>nen de theologie<br />
<strong>in</strong> kerkdiensten op <strong>in</strong>voelende en aansprekende manier de<br />
woorden van de Bijbel naar ons vertaalt;<br />
• tijdens de kerkdiensten en ook daarbuiten recht doet aan<br />
de verschillende geloofsbelev<strong>in</strong>gen;<br />
• vanuit een levend geloof <strong>in</strong>spireert en mensen met elkaar<br />
verb<strong>in</strong>dt;<br />
• actief contact zoekt met de jeugd en jongvolwassenen en<br />
hen betrekt bij zaken rond geloof en kerk;<br />
• zich <strong>in</strong>zet voor het pastorale werk, met name <strong>in</strong> situaties<br />
van ziekte en rouw;<br />
• bereid is samen te werken met andere kerken en eraan<br />
bijdraagt dat onze kerk een “kerk <strong>in</strong> de wereld” is;<br />
• <strong>in</strong> overleg met de kerke<strong>nr</strong>aad keuzes durft te maken b<strong>in</strong>nen<br />
het deeltijd verband.<br />
Uw sollicitatie en/of verzoek om nadere <strong>in</strong>licht<strong>in</strong>gen kunt u<br />
voor 10 januari 2011 sturen aan de voorzitter van de beroep<strong>in</strong>gscommissie:<br />
Mevr. Marijke de Jong- Br<strong>in</strong>k<br />
Floraweg 15<br />
3633 CV Vreeland<br />
E-mail: annemarijkedejong@hotmail.com<br />
Tel: (0294) 23 35 24<br />
Onze website: www.pkn-vreeland.nl<br />
De Hervormde Gemeente te Vuren, van oorsprong een l<strong>in</strong>tdorp<br />
aan de Waal, het meest westelijke dorp van Gelderland,<br />
zoekt een <strong>in</strong>spirerende en betrokken<br />
predikant (m/v)<br />
die:<br />
• <strong>in</strong> de predik<strong>in</strong>g vanuit de Bijbel gestalte wil geven aan het<br />
christen zijn;<br />
• een teamspeler wil zijn en samen met de gemeente op<br />
weg wil gaan;<br />
• verb<strong>in</strong>dend wil zijn en ruimte kan geven aan verschillende<br />
belev<strong>in</strong>gen van het geloof;<br />
• de gemeente wil stimuleren haar talenten <strong>in</strong> te zetten voor<br />
het kerkelijk werk en de samenlev<strong>in</strong>g; ouderen weet te<br />
b<strong>in</strong>den en jongeren weet te trekken;<br />
• gevoel voor humor heeft en oog voor vernieuw<strong>in</strong>g;<br />
• een match heeft met de dorpsgemeenschap.<br />
Wat bieden wij?<br />
• een dienstverband van 70 %;<br />
• een kleurrijke gastvrije gemeente;<br />
• een betrokken kerke<strong>nr</strong>aad;<br />
• een grote groep enthousiaste vrijwilligers;<br />
• een vrijstaande pastorie en een multifunctioneel<br />
kerkgebouw.<br />
Op onze website www.hervormdegemeentevuren.nl kunt u<br />
alvast kennismaken met onze gemeente. Een uitgebreid<br />
<strong>in</strong>formatiepakket is te verkrijgen bij Anjo van Dalen,<br />
Merellaan 4, 4214 DL Vuren,<br />
e-mail: anjovandalen@hotmail.com.<br />
Wij zien uw sollicitatie met belangstell<strong>in</strong>g tegemoet vóór<br />
21 <strong>december</strong> <strong>2010</strong>.<br />
Januari 2011<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
| 31<br />
De Hervormde Gemeente te Gieten is op zoek naar een<br />
predikant voor 70%<br />
Wie zijn wij?<br />
• Ons dorp ligt op de Hondsrug <strong>in</strong> Drenthe, centraal gelegen<br />
tussen Gron<strong>in</strong>gen, Emmen, Assen en Veendam.<br />
• Onze gemeente bestaat uit ruim 800 leden en heeft een<br />
pluriforme samenstell<strong>in</strong>g.<br />
• Onze Dorpskerk is een monument maar heeft een<br />
verrassend eigentijds <strong>in</strong>terieur.<br />
• De eredienst en het pastoraat spelen een belangrijke rol <strong>in</strong><br />
ons gemeente-zijn.<br />
Wie zoeken wij?<br />
Onze voorkeur gaat uit naar een predikant die<br />
• de bijbelse boodschap op een hedendaagse wijze weet te<br />
brengen voor jong en oud<br />
• enige ervar<strong>in</strong>g heeft opgedaan <strong>in</strong> een eerdere gemeente<br />
• het pastoraat onder met name ouderen ambieert<br />
• goede communicatieve vaardigheden bezit met jong en oud<br />
• een brede belangstell<strong>in</strong>g heeft voor het reilen en zeilen <strong>in</strong><br />
ons dorp.<br />
Informatie<br />
Meer <strong>in</strong>formatie kunt u krijgen bij de voorzitter van de<br />
beroep<strong>in</strong>gscommissie dhr. A. van der Wal, tel. (0592) 26 52 54.<br />
Een <strong>in</strong>formatiepakket kunt u aanvragen bij de scriba dhr.<br />
F. Venema, Julianalaan 46, 9461 BV Gieten, e-mailadres:<br />
frvenema@home.nl.<br />
We zien uw sollicitatie graag voor 15 januari 2011 tegemoet<br />
op bovengenoemd e-mailadres van de scriba.<br />
De Protestantse Gemeente Gasselternijveen zoekt een<br />
predikant (m/v) voor 50%<br />
Aan de rand van de Hondsrug, waar veel bos, heide en natuur <strong>in</strong><br />
de buurt is, ligt het fraaie veenkoloniale dorp Gasselter nijveen <strong>in</strong><br />
de gemeente Aa en Hunze. Het dorp heeft ongeveer 2500<br />
<strong>in</strong>woners en ligt aan het riviertje de Hunze. Het dorp heeft tal<br />
van voorzien<strong>in</strong>gen, waaronder een zwembad en een bibliotheek.<br />
Ook kent het dorp een Protestantse Gemeente. De Protestantse<br />
Gemeente Gasselternijveen telt 164 doop- en 172 belijdende<br />
leden en wordt gedragen door een uiterst actieve kern.<br />
Wij zoeken een enthousiaste, <strong>in</strong>spirerende predikant, die;<br />
• leid<strong>in</strong>g kan geven aan een veelkleurige gemeente<br />
• beschikt over gemeenschapsz<strong>in</strong><br />
• tussen/ naast de gemeenteleden wil staan<br />
• goed kan communiceren met jong en oud <strong>in</strong> de gemeente<br />
• de (theologische) vraagstukken van deze tijd niet uit de<br />
weg gaat.<br />
Nadere <strong>in</strong>formatie waaronder een profielschets van de te<br />
beroepen predikant(e) kunt u opvragen bij de voorzitter van de<br />
beroep<strong>in</strong>gscommissie dhr. P. Wolters, tel. (0599) 51 28 05,<br />
e-mail beroep<strong>in</strong>gscommissie@pkn-gasselternijveen.nl.<br />
Uw reactie kunt u b<strong>in</strong>nen vijf weken na het verschijnen van<br />
dit blad sturen aan de secretaris van de beroep<strong>in</strong>gscommissie<br />
mevr. H. Postma- Mar<strong>in</strong>us, J.H. Kruitstraat 18, 9515 PT<br />
Gasselternijveenschemond,<br />
beroep<strong>in</strong>gscommissie@pkn-gasselternijveen.nl.<br />
Wij willen een liefdevolle gemeenschap zijn.<br />
Een plek van bez<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g, waar mensen zich geborgen voelen en kunnen<br />
groeien <strong>in</strong> geloof, waar mensen geraakt worden door het evangelie.<br />
We willen mensen op een aansprekende manier ondersteunen <strong>in</strong> hun<br />
zoektocht naar z<strong>in</strong>gev<strong>in</strong>g.<br />
Wij zijn een gemeente met<br />
• leden<br />
• een grote groep vrijwilligers<br />
• verschillende taakgroepen:<br />
- pastoraat<br />
- diaconie<br />
- erediensten<br />
- jeugd<br />
- vorm<strong>in</strong>g en toerust<strong>in</strong>g<br />
- kerkrentmeesters<br />
• een open oecumenische houd<strong>in</strong>g<br />
• een centraal <strong>in</strong> het dorp gelegen kerk<br />
en pastorie<br />
<strong>in</strong> een toeristische omgev<strong>in</strong>g aan de voet<br />
van de Lemelerberg.<br />
De Protestantse Gemeente Lemele zoekt een<br />
predikant (m/v) 80%<br />
die<br />
• de vertaalslag kan maken van het evangelie naar ons dagelijks leven<br />
• jong en oud weet te <strong>in</strong>spireren en te betrekken bij geloof en kerk<br />
• <strong>in</strong>houd wil geven aan vorm<strong>in</strong>g en toerust<strong>in</strong>g, <strong>in</strong> het bijzonder met het oog op jeugd<br />
en jonge gez<strong>in</strong>nen<br />
• constructief meedenkt op het gebied van oecumene<br />
• op coachende wijze de vrijwilligers kan begeleiden<br />
• zich betrokken voelt bij dorpsactiviteiten.<br />
Voor <strong>in</strong>licht<strong>in</strong>gen kunt u contact opnemen met de voorzitter van de beroep<strong>in</strong>gscommissie, dhr. G.J. Hall<strong>in</strong>k, tel. (0572) 33 17 74,<br />
e-mail: g.j.hall<strong>in</strong>k@wanadoo.nl. Wilt u reageren, dan uw sollicitatie graag voor 1 januari 2011 sturen aan de secretaresse,<br />
mw. R. Wilts, Roggestraat 15, 8148 NE Lemele of per e-mail: hilrewilts@wish.net.<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
32 | • advertenties<br />
De Protestantse Gemeente Grijpskerk en omstreken <strong>in</strong> word<strong>in</strong>g is op zoek naar een<br />
predikant (m/v)<br />
die voor 0,5 fte <strong>in</strong> onze gemeente wil werken.<br />
Wij bieden een<br />
• veelkleurige gemeente<br />
• stevige <strong>in</strong>zet van vrijwilligers<br />
• meelevende dorpsgemeenschap<br />
• actief jeugdwerk<br />
• een plezierige samenwerk<strong>in</strong>g met de collega predikant en<br />
pastoraal medewerker.<br />
Wij zoeken naar een predikant die<br />
• actief en sociaal bewogen is<br />
• zich pastoraal met name wil richten op de groep 25 tot 55 jaar<br />
• <strong>in</strong> de verkondig<strong>in</strong>g de verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g maakt met ons dagelijks<br />
leven<br />
• zich ook betrokken voelt op de jeugd<br />
• het werken <strong>in</strong> een pastoraal team als pluspunt ziet.<br />
Voor meer <strong>in</strong>formatie kunt u contact opnemen met de voorzitter van de beroep<strong>in</strong>gscommissie, de heer H.W. Dimmendaal tel. (0594)<br />
21 21 17 (´s avonds) of per e-mail: HWDimmendaal@hetnet.nl<br />
Uw schriftelijke reactie kunt u sturen of mailen naar de<br />
beroep<strong>in</strong>gscommissie<br />
p/a dhr. T. Veenstra<br />
De Klief 6<br />
9843 CJ Grijpskerk<br />
taeke.veenstra@hetnet.nl<br />
Alle overige <strong>in</strong>formatie kunt u v<strong>in</strong>den op onze website<br />
www.pkn-grijpskerk.nl Op deze site is de volledige tekst te zien<br />
van de door de kerke<strong>nr</strong>aad opgestelde profielschets. Verder is<br />
daar alle <strong>in</strong>formatie over onze gemeente te v<strong>in</strong>den. Reacties<br />
ontvangen wij graag voor 1 januari 2011.<br />
De Protestantse Wijkgemeente i.w. Rokkeveen te Zoetermeer zoekt een full-time<br />
predikant (m/v)<br />
Wat kunt u van ons verwachten?<br />
Een gemeente, die<br />
• gestalte geeft aan de kerk van Jezus Christus;<br />
• eigentijds en veelzijdig is en waar<strong>in</strong> respect is voor elkaars<br />
geloofsbelev<strong>in</strong>g;<br />
• zich kenmerkt door grote onderl<strong>in</strong>ge betrokkenheid en<br />
openheid;<br />
• het belangrijk v<strong>in</strong>dt dat ouderen en jongeren zich er thuis<br />
voelen;<br />
• zich kenmerkt door haar veelheid aan activiteiten en<br />
muzikale talenten.<br />
Wat verwachten wij van u?<br />
Onze nieuwe predikant herkent zich <strong>in</strong> onderstaande typer<strong>in</strong>g:<br />
• is een samenb<strong>in</strong>dende en <strong>in</strong>spirerende predikant;<br />
• geeft actief richt<strong>in</strong>g aan pastorale, missionaire en diaconale<br />
werkzaamheden;<br />
• spreekt jongeren aan en bevordert de betrokkenheid van<br />
jongeren en jonge gez<strong>in</strong>nen bij de wijkgemeente;<br />
• wil met ons een ‘vierende’ gemeente zijn en speelt bij de<br />
verkondig<strong>in</strong>g van het Evangelie <strong>in</strong> op eigentijdse vragen met<br />
een aansprekend taalgebruik;<br />
• kan actueel theologisch denken overbrengen op de gemeente<br />
met het doel om het gesprek over geloven en de bijbel te<br />
bevorderen, tot vorm<strong>in</strong>g van de gemeenteleden;<br />
• wil zich <strong>in</strong>zetten om de oecumenische samenwerk<strong>in</strong>g <strong>in</strong><br />
onze wijk voort te zetten;<br />
• is bereid om samen te werken met de kerkelijk werker.<br />
Huisvest<strong>in</strong>g:<br />
• De gemeente beschikt over een pastorie <strong>in</strong> de wijk<br />
Rokkeveen waarvan gebruik kan worden gemaakt.<br />
Meer <strong>in</strong>formatie?<br />
Op www.pwgrokkeveen.nl of bel met mw. S.G. van der L<strong>in</strong>den,<br />
06 – 53 52 94 62 (voorzitter) of mw. J.M. von Meijenfeldt,<br />
06 – 29 56 67 86 (plv. voorzitter).<br />
Uw schriftelijke reactie, <strong>in</strong>clusief Curriculum Vitae, ontvangen<br />
wij graag uiterlijk 18 <strong>december</strong> <strong>2010</strong>.<br />
U kunt uw brief richten aan mw. S.G. van der L<strong>in</strong>den, Westergo<br />
13, 2715 CA Zoetermeer (svdl<strong>in</strong>den@pangeagroep.nl).<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
| 33<br />
De Protestantse Gemeente W<strong>in</strong>terswijk zoekt een<br />
predikant (m/v)<br />
De Vloedschuurgemeente<br />
(Protestantse Gemeente <strong>in</strong> Heteren), zoekt een<br />
predikant(e)<br />
voor een dienstverband van 0.4 fte<br />
De Protestantse Gemeente <strong>in</strong> Heteren heeft <strong>in</strong> juni 2000 een<br />
nieuwe start gemaakt en vormt s<strong>in</strong>ds 1 juli 2002 een zelfstandige<br />
gemeente met 283 leden. Met vereende krachten is<br />
destijds een oude, vervallen vloedschuur uit 1815 gerenoveerd<br />
tot een sfeervol kerkelijk centrum. De Vloedschuurgemeente<br />
wil een open en gastvrije gemeenschap zijn, waar ook<br />
niet-leden en belangstellenden zich thuis kunnen voelen.<br />
Heteren behoort tot de gemeente Overbetuwe en ligt aan de<br />
zuidkant van de Nederrijn tegen de Veluwezoom.<br />
Wij zoeken een predikant(e), die<br />
• de boodschap van het Evangelie op een eigentijdse wijze<br />
kan uitleggen en uitdragen.<br />
• de diversiteit aan geloofsbelev<strong>in</strong>gen verstaat en daar<strong>in</strong><br />
verbondenheid weet te scheppen.<br />
Een betrekk<strong>in</strong>g <strong>in</strong> deeltijd legt beperk<strong>in</strong>gen op aan de uitvoer<strong>in</strong>g<br />
van de werkzaamheden van een predikant(e). In overleg<br />
met de kerke<strong>nr</strong>aad zullen prioriteiten afgesproken gaan worden.<br />
De gehele profielschets en <strong>in</strong>formatie over de Vloedschuurgemeente<br />
is te v<strong>in</strong>den op: www.vloedschuurgemeente.nl.<br />
Voor nadere <strong>in</strong>licht<strong>in</strong>gen en/of een <strong>in</strong>formatiepakket kunt u<br />
zich wenden tot de voorzitter van de beroep<strong>in</strong>gscommissie,<br />
mevrouw Joke te Kloeze-Koobs, Elzenpas 2, 6666 HE Heteren.<br />
Tel. (026) 472 26 39, e-mail: jokekoobs@hetnet.nl.<br />
voor een parttime functie (0.8 fte) op projectbasis van 4 jaar,<br />
50% jeugdwerk en 50% werk <strong>in</strong> de secties, met een sterk<br />
diaconaal karakter. Onze pluriforme gemeente heeft ongeveer<br />
6200 leden.<br />
Wij verwachten dat de predikant:<br />
• vanuit zijn geloof <strong>in</strong> Jezus Christus een duidelijke visie<br />
heeft op de Bijbel en deze op een <strong>in</strong>spirende en overtuigende<br />
wijze weet uit te leggen aan jong en oud<br />
• goed kan werken met jongeren en de jeugd op een<br />
creatieve en vernieuwende wijze weet te betrekken bij<br />
geloof en kerk<br />
• een samenb<strong>in</strong>dende factor is voor de gemeente en de<br />
secties waar hij werkzaam is<br />
• de uitdag<strong>in</strong>g aandurft te werken <strong>in</strong> een pluriforme gemeente<br />
en open staat voor andersoortige diensten en durft te<br />
experimenteren met verschillende muzikale en liturgische<br />
vormen<br />
• goed kan samenwerken met zowel de collega’s als de<br />
jeugdwerkleider<br />
• aff<strong>in</strong>iteit heeft met het pastoraat <strong>in</strong> een diaconale context<br />
en het open en <strong>in</strong>houdelijk jeugdwerk.<br />
Een pastorie is beschikbaar.<br />
Voor meer <strong>in</strong>licht<strong>in</strong>gen of voor het ontvangen van een<br />
<strong>in</strong>formatiepakket kunt u contact opnemen met:<br />
Henk Tolkamp, tel. (0543) 53 21 67 of 06-54 93 80 29.<br />
Uw schriftelijke sollicitatie kunt u b<strong>in</strong>nen 4 weken na verschijn<strong>in</strong>g<br />
van dit blad richten aan:<br />
Dhr. H.J. Tolkamp (voorzitter beroep<strong>in</strong>gscommissie)<br />
Misterweg 97<br />
7102 BG W<strong>in</strong>terswijk<br />
Reacties met uw C.V. kunt u voor 7 januari 2011 schriftelijk<br />
dan wel per mail richten aan bovenstaand (e-mail)adres.<br />
<strong>Kerk</strong>elijk<br />
Werker nodig?<br />
Het Mobiliteitsbureau kan bemiddelen!<br />
www.pkn.nl/mobiliteitsbureau<br />
tel. (030) 880 15 05 (ma, di, vr)<br />
De Protestantse wijkgemeente Salvatorkerk <strong>in</strong> Arnhem-Zuid<br />
zoekt een<br />
pastoraal/diaconaal<br />
opbouwwerker (m/v)<br />
ten behoeve van het project ‘Omzien naar elkaar’.<br />
Wij bieden:<br />
• een tijdelijk dienstverband van 16 uur per week voor<br />
maximaal 2 jaar.<br />
• salaris en arbeidsvoorwaarden conform de CAO voor<br />
kerkelijk medewerkers Protestantse <strong>Kerk</strong> <strong>in</strong> Nederland.<br />
Informatie:<br />
• op www.salvatorkerkarnhem.nl<br />
• <strong>in</strong>houdelijk bij ds. P. Eijge<strong>nr</strong>aam, tel. (026) 351 95 31.<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
34 | • advertenties<br />
GEREFORMEERDE KERK (PKN)<br />
NIEUW-VENNEP<br />
Wie zijn we?<br />
Onze gemeente bestaat uit mensen die navolgers willen zijn van<br />
Jezus Christus en willen omzien naar elkaar en de samenlev<strong>in</strong>g.<br />
Onderl<strong>in</strong>g dienstbetoon en bevorderen van Gods Kon<strong>in</strong>krijk door<br />
de verkondig<strong>in</strong>g van het Evangelie v<strong>in</strong>den we belangrijke taken.<br />
Uitgaand van de herberggedachte zijn we gastvrij en bieden<br />
ruimte aan een variatie aan geloofsbelev<strong>in</strong>gen. We hebben een<br />
waardevolle relatie met andere kerkgenootschappen.<br />
Onze kerk telt 1500 leden en heeft een grote groep vrijwilligers<br />
die zich enthousiast <strong>in</strong>zet om het werk b<strong>in</strong>nen en<br />
buiten onze gemeenschap gestalte te geven. Onze kerkzaal is<br />
onlangs geheel gemoderniseerd.<br />
Wie zoeken wij?<br />
We zoeken naast de huidige full-time predikant een<br />
predikant (m/v)<br />
voor 0,8 tot 1,0 fte<br />
De Protestantse gemeente te Heerjansdam/Kijfhoek<br />
(Zuid-Holland) zoekt een<br />
kerkelijk werker (m/v)<br />
(0,5 fte)<br />
Wij zijn een veelkleurige gemeente, die <strong>in</strong> hoofdzaak confessioneel<br />
/ evangelisch van aard is. We zijn <strong>in</strong> 2008 voortgekomen uit<br />
de fusie van de plaatselijke Hervormde Gemeente en Gereformeerde<br />
<strong>Kerk</strong>. We willen een kerk zijn voor iedereen: zichtbaar<br />
<strong>in</strong> de samenlev<strong>in</strong>g. Onze gemeente telt ca. 1500 leden. Er is<br />
een fulltime predikant en daarnaast zijn er gemeenteleden<br />
actief <strong>in</strong> taakgroepen, jeugdwerk en seniorencontact.<br />
Ook beg<strong>in</strong>nende predikanten en zij die <strong>in</strong> een Protestantse<br />
Gemeente werkzaam zijn, worden uitgenodigd te reageren.<br />
Van de predikant wordt verwacht dat hij/zij:<br />
• De Bijbelse verhalen op een Bijbelstheologische wijze<br />
vertaalt naar de hedendaagse praktijk;<br />
• Samen met de gemeente op zoek gaat naar het geheim<br />
van de relatie tussen God en mensen;<br />
• Gastvrij en open is, mede naar andere kerkgenootschappen<br />
en mensen met een andere levensbeschouw<strong>in</strong>g;<br />
• In teamverband kan werken met een collega-predikant,<br />
een cantororganist en met onze taakgroepen;<br />
• Zich <strong>in</strong>zet voor gemeenteopbouw en jeugd- en jongerenwerk;<br />
• Met <strong>in</strong>spiratie, <strong>in</strong>zet en enthousiasme wil bouwen aan een<br />
levende geloofsgemeenschap.<br />
Interesse?<br />
Voor verdere <strong>in</strong>formatie kunt u onze website raadplegen<br />
www.gknv.nl of contact opnemen met Gertjan van der Strate,<br />
tel. (0252) 67 56 82.<br />
We zoeken een kerkelijk werker:<br />
• die vanuit Bijbelse bron wil werken aan een open en<br />
gastvrije gemeente.<br />
• die op een <strong>in</strong>spirerende manier de bijbel uitlegt aan zowel<br />
jong als oud,<br />
• die op een creatieve manier vorm kan geven aan de<br />
kern taken van onze gemeente,<br />
• die houdt van het pastorale werk en die actief wil zijn <strong>in</strong><br />
enkele taakgroepen zoals Vorm<strong>in</strong>g en Toerust<strong>in</strong>g,<br />
• die bij voorkeur enige ervar<strong>in</strong>g heeft <strong>in</strong> een gemeente.<br />
Wij nodigen kandidaten tot de heilige dienst of emeritus<br />
predikanten ook uit om te solliciteren.<br />
Er is ook <strong>in</strong>formatie over onze gemeente te v<strong>in</strong>den op onze<br />
website: http://www.kerkheerjansdam.nl/.<br />
Wij sturen u graag een profielschets van onze gemeente alsmede<br />
een profielschets voor de te benoemen kerkelijk werker toe.<br />
Deze kunt u aanvragen via e-mail: me.den.otter@drechtsteden.nl<br />
Nadere <strong>in</strong>licht<strong>in</strong>gen kunt u <strong>in</strong>w<strong>in</strong>nen bij dhr. Bas Roobol,<br />
voorzitter van de benoem<strong>in</strong>gscommissie, via bovenstaand<br />
e-mailadres of ’s avonds telefonisch: (0180) 61 55 93.<br />
Wij zien graag uw reactie tegemoet via<br />
beroep<strong>in</strong>gscommissie@gknv.nl of via de secretaris van de<br />
beroep<strong>in</strong>gscommissie: Detje van Rietschoten-Jelsma,<br />
Blechtekum 5, 2151 SJ Nieuw-Vennep.<br />
Wij ontvangen uw sollicitatie graag uiterlijk 15 januari 2011.<br />
Deze kunt u richten aan: Benoem<strong>in</strong>gscommissie Protestantse<br />
Gemeente te Heerjansdam/Kijfhoek, p/a mw. Marieke den Otter,<br />
Appelgaard 5, 2995XP te Heerjansdam.<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
| 35<br />
Donatus verzekert kerkgebouwen en alles wat<br />
daarbij hoort. Zoals doopvonten, kanselbijbels<br />
en orgels. Ook voor vrijwilligers en werkers <strong>in</strong><br />
kerkelijke dienst hebben we passende verzeker<strong>in</strong>gen.<br />
Donatus is een betrokken specialist.<br />
Kle<strong>in</strong> genoeg om u persoonlijk van dienst te<br />
zijn. Groot genoeg om met een gerust hart uw<br />
verzeker<strong>in</strong>gsbelangen aan toe te vertrouwen.<br />
Donatus is een onderl<strong>in</strong>ge verzeker<strong>in</strong>gsmaatschappij<br />
zonder w<strong>in</strong>stoogmerk. Samen met u<br />
zorgen we ervoor dat wat waardevol is, behouden<br />
blijft voor onze k<strong>in</strong>deren en hun k<strong>in</strong>deren en<br />
hun k<strong>in</strong>deren…<br />
Donatus<br />
verzekert vertrouwd<br />
www.donatus.nl tel. 073 - 5221700<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>
36 | • advertenties<br />
<strong><strong>Kerk</strong><strong>in</strong>formatie</strong> • <strong>december</strong> <strong>2010</strong>