ECOLOgISCHE ECONOMIE - Gemeente Kampenhout

Het Zuiden
Vandaag leven 2 miljard mensen van een
inkomen lager dan 2$ per dag. Economen
verschillen van mening als het over oplossingen
voor dit probleem gaat. Voor de klassiek
economen staat alles in functie van meer
groei van het bnp. Deze visie is zo dominant
dat ze soms zelfs de puur fysische realiteit negeert,
met vaak disproportioneel zware gevolgen voor de meest arme mensen.
Tana Delta, Kenya 3
Tienduizenden vissers en nomaden leven in deze grote rivierdelta al eeuwen van
alles wat het vis- en kleirijke water schenkt. Hun lokale economie komt amper voor
in de nationale economische cijfers, waar het bnp centraal staat. Voor de overheid en
bedrijven staat vooruitgang gelijk aan groei van het bnp. Daarom willen ze in de Tana
Delta op gigantische schaal suikerriet planten en stukken vruchtbare grond aan de
woestijnstaat Qatar leasen, die er waterintensieve gewassen wil planten. De klassieke
economie zou er, in eerste instantie, heel goed bij varen.
Een ander meetinstrument dan het bnp is het virtueel water. Die geeft aan hoeveel
water er exact nodig is om iets te produceren. Als je de berekeningen maakt, per
gewas en per geplande oppervlakte van dat gewas, blijkt dat bijna de hele rivier nodig
is om de geplande hoeveelheid suikerriet en exotische vruchten te produceren. We
houden dan nog geen rekening met jaarlijkse fluctuaties in het waterniveau of met de
nu al merkbare verdroging door toedoen van de klimaatverandering. Concreet toont
de berekening aan dat de vissers en nomaden, door het quasi volledig verdwijnen
van rivierwater en vis, hun lokale, ecologische economie zullen moeten opgeven om
als arbeiders voor grote bedrijven te gaan werken. Zwaarder werk in plantages die
gedoemd zijn om in een iets droger jaar te mislukken. Vervelend voor de machthebbers
die het plan willen uitvoeren is dat menselijke argumenten van rechtvaardigheid,
cultuur of identiteit hier aangevuld worden met wiskundige argumenten. De twee
talen versterken elkaar.
Een wetenschappelijke methode kan helpen bij de sociale strijd van kwetsbare
groepen in het Zuiden, maar vaak is de beweging andersom: mensen in het
Zuiden die ecologisch economische principes al jaren toepassen, tot academici
hen opmerken en naar hen verwijzen als goede praktijkvoorbeelden van
hun visie op ecologische economie.