DOC 51 0664/008 DOC 51 0664/008 - Site de Jean-Yves Hayez.

DOC 51
0664/008
9
sance de filiation impose aux couples homosexuels des
conditions supplémentaires inutiles. Enfin, il ne lui semble
pas souhaitable de trop paternaliser les couples
homosexuels.
Le troisième orateur à intervenir est M. Christoph
Castelein, chercheur KWO à la KUL. Après avoir donné
un aperçu des différentes initiatives prises aux différents
niveaux de pouvoir, M. Castelein examine si le (la)
conjoint(e) ou le (la) partenaire du parent entre en ligne
de compte pour avoir voix au chapitre dans l’éducation
des enfants. Il conclut qu’en cas de vie du(des) parent(s),
le partenaire du même sexe ne peut partager les droits
d’autorité à l’égard de l’enfant. Tout au plus, un droit
aux relations personnelles peut lui être accordé après
la fin de la relation et le parent survivant ou unique peut
le désigner comme tuteur indicatif.
Il préconise ensuite de faire preuve de logique juridique.
Si l’on veut investir le partenaire du même sexe
des droits et devoirs de l’autorité parentale, la parentalité
sociale suffit. L’avantage est que le coparent peut intervenir
de manière juridiquement contraignante; l’inconvénient,
que le lien entre le parent social et l’enfant est
limité à la durée de la minorité. En cas de parentalité
sociale, l’intéressé ne peut bénéficier des effets du lien
de filiation. Si l’on veut davantage qu’une simple autorité
parentale, il faudra créer un lien de filiation. Un lien
de filiation simple peut être créé en permettant au partenaire
de reconnaître l’enfant du parent-partenaire. Le
droit de filiation étant basé sur la réalité sociobiologique,
M. Castelein n’est pas favorable à cette solution. En
revanche, la filiation adoptive permet de créer un lien
de filiation en l’absence de lien de filiation biologique.
M. Castelein estime que l’argument selon lequel l’adoption
par des partenaires de même sexe s’écarterait de
manière excessive de la réalité biologique présumée
s’oppose à l’adoption en tant que telle. En effet, toute
adoption déroge fondamentalement à la réalité biologique.
M. Castelein recommande que le législateur soit
conséquent sur le plan de la terminologie juridique. Si
l’intention est de transférer l’autorité parentale et d’y
associer des droits successoraux, c’est l’adoption qu’il
faut ouvrir aux couples de même sexe, et il ne faut pas
parler de parentalité sociale. Le chercheur estime au
demeurant qu’il serait préférable d’introduire à la fois
l’adoption par les couples de même sexe et la parentalité
sociale. Il recommande également d’ouvrir l’adoption aux
couples homosexuels, pour le 1 er septembre 2005.
Ensuite, après avoir passé les différentes propositions
de loi en revue en se basant sur le tableau synop-
lijkt het haar niet wenselijk al te betuttelend op te treden
ten opzichte van homoseksuele koppels.
De heer Christoph Castelein, FWO-onderzoeker aan
de KULeuven kwam als derde spreker aan bod. Na een
overzicht te hebben gegeven van de verschillende initiatieven
op de verschillende bestuurlijke niveaus, gaat
de heer Castelein voor koppels van het gelijke geslacht
na of de echtgenoot of de partner van de ouder de lege
lata mede-inspraak kan verwerven in de opvoeding van
de kinderen. Hij concludeert dat bij leven van de ouder(s),
de partner van hetzelfde geslacht niet kan delen in de
gezagsrechten ten aanzien van het kind. Hoogstens kan
hem of haar een recht op persoonlijk contact worden
toegekend na beëindiging van de relatie en kan de
langstlevende of enige ouder hem aanstellen als indicatieve
voogd.
Hij pleit vervolgens voor een juridische
consequentheid. Indien men de partner van hetzelfde
geslacht met de rechten en plichten van het ouderlijk
gezag wil bekleden, dan volstaat een zorgouderschap.
Het voordeel is dat de mee-ouder juridisch afdwingbare
inspraak krijgt, het nadeel is dat de band tussen de zorgouder
en het kind beperkt is tot de duur van de
minderjarigheid. Bij zorgouderschap kunnen de gevolgen
van de afstammingsband niet worden genoten. Wil
men meer dan alleen het ouderlijk gezag toekennen,
dan moet men een afstammingsband creëren. Een gewone
afstammingsband kan gecreëerd worden door de
partner toe te laten het kind van de ouder-partner te
erkennen. Daar het afstammingsrecht gebaseerd is op
de sociaal-biologische werkelijkheid, past de heer
Castelein voor deze oplossing. Adoptieve afstamming
laat daarentegen toe een afstammingsband te creëren
waar er geen biologische afstammingsband voorhanden
is. Het argument dat bij adoptie door partners van
hetzelfde geslacht al te ver van de vermoede biologische
realiteit zou worden afgeweken, noemt de heer
Castelein een argument tegen adoptie in se omdat elke
adoptie afwijkt van de biologische realiteit. De heer
Castelein pleit ervoor dat de wetgever consequent is in
de juridische terminologie. Als men het ouderlijk gezag
wil overdragen en daaraan erfrechten wil koppelen, dan
moet men de adoptie openstellen en niet spreken over
zorgouderschap. Volgens de onderzoeker worden trouwens
best zowel de adoptie door koppels van gelijke
geslacht als het zorgouderschap ingevoerd. Hij pleit er
ook voor de openstelling van adoptie te realiseren voor
1 september 2005.
De heer Castelein heeft vervolgens de verschillende
wetsvoorstellen overlopen aan de hand van een
CHAMBRE 4e SESSION DE LA 51e LÉGISLATURE 2005 2006
KAMER
4e ZITTING VAN DE 51e ZITTINGSPERIODE