DOC 51 0664/008 DOC 51 0664/008 - Site de Jean-Yves Hayez.

DOC 51
0664/008
79
la proposition? Ici aussi, la réponse est négative puisque
le droit à la vie familiale n’ouvre pas nécessairement
un droit à l’adoption.
Il ne s’agit pas non plus, comme l’explique bien le
Conseil d’État, de mettre fin à une discrimination.
La démarche juridique à la base de la loi est en réalité
la recherche d’une solution pour établir des droits et
obligations entre d’une part les enfants élevés par des
couples de même sexe, et d’autre part le partenaire du
père ou de la mère biologique.
Il s’agit donc de l’hypothèse où l’enfant n’a qu’un seul
parent à l’égard duquel la filiation est établie, mais a
vécu de manière durable au sein du ménage formé par
ce parent et par un tiers, qui assument tous deux la
charge de l’entretien de l’enfant.
La vraie question est donc de savoir si on étend le
bénéfice de l’autorité parentale au partenaire du père
ou de la mère à l’égard duquel la filiation est établie.
L’adoption répond-elle à cette situation?
Il est à craindre que ce ne soit que partiellement. Car
l’adoption suppose une démarche volontaire. Il n’y aura
dès lors des droits et obligations qui naîtront entre l’enfant
et le partenaire de son père ou de sa mère que si
cette démarche a été effectuée. Dans le cas contraire,
aucun droit, aucune obligation n’est créée, et le problème
soulevé par l’arrêt de la Cour d’arbitrage reste
entier.
Voilà pourquoi la proposition de loi, pour intéressante
qu’elle soit, n’est pas la réponse juridique appropriée à
cet arrêt.
Le Conseil d’État rappelle d’ailleurs que chaque fois
que le législateur est intervenu pour élargir les obligations
liées à l’autorité parentale, il l’a fait indépendamment
de toute démarche volontaire du père ou de la
mère.
Il y a donc indéniablement une insuffisance, une faiblesse
dans la proposition de loi à l’examen.
La véritable solution serait de modifier les articles 371
à 375bis du Code civil, afin d’étendre les obligations qui
découlent de l’autorité parentale à l’égard des enfants
élevés par un couple dont la filiation n’est établie qu’à
l’égard du père ou de la mère.
genovergestelde voor te staan). Ligt het recht op een
gezinsleven dan aan het wetsvoorstel ten grondslag?
Ook hier is het antwoord negatief; het recht op een gezinsleven
opent niet noodzakelijk het recht op adoptie.
Volgens de Raad van State gaat het evenmin om het
wegwerken van een geval van discriminatie.
In werkelijkheid beoogt het wetsvoorstel een juridische
oplossing aan te reiken voor de vaststelling van
de rechten en plichten van kinderen die worden opgevoed
door paren van gelijk geslacht, alsook van de partner
van hun biologische vader of moeder.
Het wetsvoorstel beoogt derhalve de gevallen waarin
een kind slechts één enkele ouder heeft ten aanzien
van wie de afstamming vaststaat, maar op duurzame
wijze heeft geleefd binnen een gezin dat wordt gevormd
door die ouder en een derde, die beiden instaan voor
het onderhoud van het kind.
De kernvraag is derhalve of het voorrecht van het
ouderlijk gezag moet worden uitgebreid tot de partner
van de vader of de moeder ten aanzien van wie de afstamming
vaststaat.
Biedt adoptie een oplossing voor dat knelpunt?
Het valt te vrezen dat adoptie het probleem slechts
ten dele oplost. Adoptie veronderstelt immers dat de
partijen vrijwillig meewerken. De betrekkingen tussen
het kind en de partner van de vader of de moeder zijn
derhalve slechts aan rechten en plichten onderworpen
nadat die stap is gezet. Is dat niet het geval, dan ontstaat
geen enkel recht of geen enkele plicht. Het door
het Arbitragehof aangekaarte knelpunt is in dat geval
niet weggewerkt.
Om die reden biedt het ter bespreking voorliggende
wetsvoorstel, hoe interessant ook, niet het gepaste juridische
antwoord op dat arrest.
De Raad van State herinnert er trouwens aan dat de
wetgever, telkens wanneer hij de met het ouderlijk gezag
verbonden verplichtingen heeft uitgebreid, zulks niet
afhankelijk heeft gesteld van enig vrijwillig initiatief van
de vader of de moeder.
Het valt derhalve niet te ontkennen dat het ter
bespreking voorliggende wetsvoorstel een leemte
vertoont en terzake zwak uitvalt.
De ware oplossing ligt in de wijziging van de artikelen
371 tot 375bis van het Burgerlijk Wetboek, met name in
de uitbreiding van de verplichtingen die voortvloeien uit
het ouderlijk gezag ten aanzien van de kinderen die
worden opgevoed in een gezin, en van wie de
afstamming slechts ten aanzien van de vader of de
moeder vaststaat.
CHAMBRE 4e SESSION DE LA 51e LÉGISLATURE 2005 2006
KAMER
4e ZITTING VAN DE 51e ZITTINGSPERIODE