DOC 51 0664/008 DOC 51 0664/008 - Site de Jean-Yves Hayez.

DOC 51
0664/008
75
tate à ce propos qu’on ne peut déduire des textes légaux
ou de la jurisprudence que l’État soit obligé de
permettre l’adoption par les couples homosexuels ou, à
l’inverse, qu’il doive l’interdire.
La Cour européenne des droits de l’homme est du
même avis, et se montre attentive, en cas de séparation
des parents, au maintien des relations entre enfants
et parents, même homosexuels (voir l’arrêt
«Salgueiro da Silva Mouta», du 21 décembre 1999,).
Le Conseil d’État ne s’attarde pas excessivement sur
la notion d’ «intérêt de l’enfant», et se contente de rappeler
les dispositions de la Convention relative aux droits
de l’enfant sans en tirer de conséquences d’ordre juridique.
Dans ses conclusions par contre, le conseil d’État
confirme que le concept de «vie familiale» ne se borne
pas aux seules familles fondées sur le mariage mais
peut englober d’autres relations de facto. Il dit également
qu’il peut y avoir une «vie familiale» entre un enfant
et son beau-parent et que le législateur est tenu de
fixer un cadre légal à la relation entretenue entre un
enfant et sa belle-mère qui a partagé la vie de la mère
de cet enfant dans un ménage homosexuel. Le Conseil
d’État dit, il est vrai, qu’il faut que l’identité de traitement
appliquée à des situations différentes soit raisonnablement
justifiée. On ne peut cependant pas à la fois dire,
comme le fait le Conseil d’État, qu’on ne se penchera
pas sur les problèmes éthiques, anthropologiques, symboliques,
philosophiques, sociologiques, psychologiques
et autres que soulève la proposition de loi et en même
temps demander une justification de l’identité de traitement
sur ces bases-là. S’il s’agit par contre d’une justification
plus juridique, l’analyse de différentes décisions
de justice, rendues notamment par la Cour européenne
des droits de l’homme, montre bien que chaque État
est libre de l’appréciation qu’il fait de l’évolution de sa
propre société.
En ce qui concerne le droit international privé, et les
problèmes que la proposition de loi pourrait poser, il en
a déjà été question lors de l’examen de la loi sur le
mariage des personnes de même sexe. Il y a et il y aura
parfois conflit entre le droit belge et le droit étranger.
Les États sont cependant souverains. La Belgique ne
peut donc accepter que son ordre législatif soit dicté
par d’autres États, et ce n’est donc pas parce que certains
pays sont opposés à l’adoption par les couples
homosexuels que notre pays devrait renoncer à l’organiser.
De plus, les choses évoluent. L’Espagne, par
exemple, vient d’accepter le mariage des personnes de
levenssfeer niet met voeten treedt. In dat verband
constateert de Raad dat men uit de wetteksten of de
rechtspraak niet kan afleiden dat de Staat verplicht zou
zijn de adoptie door homoseksuele koppels toe te staan
of, integendeel, dat de Staat die adoptie zou moeten
verbieden.
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens
houdt er een zelfde mening op na en toont zich, bij
scheiding van de ouders, bekommerd om de handhaving
van de betrekkingen tussen de kinderen en – zelfs
homoseksuele – ouders (zie arrest «Salgueiro da Silva
Mouta», van 21 december 1999).
De Raad van State blijft niet uitermate lang stilstaan
bij het begrip «belang van het kind» en beperkt zich
ertoe de bepalingen met betrekking tot het Verdrag
betreffende de rechten van het kind te memoreren,
zonder daaruit gevolgen van juridische aard te trekken.
In zijn conclusies daarentegen bevestigt de Raad van
State dat het concept «gezinsleven» zich niet beperkt
tot gezinnen die ontstaan zijn uit een huwelijk, maar
andere feitelijke relaties kan omvatten. De Raad wijst
er tevens op dat sprake kan zijn van een «gezinsleven»
tussen een kind en zijn stiefvader en dat de wetgever
verplicht is een wettelijk kader vast te stellen voor de
relatie tussen een kind en zijn stiefmoeder die het leven
gedeeld heeft van de moeder van dat kind in een homoseksueel
gezin. De Raad van State noteert weliswaar
dat de gelijke behandeling die op verschillende situaties
wordt toegepast, redelijk verantwoord moet zijn. Men
kan evenwel niet stellen, zoals de Raad van State dat
doet, dat men zich niet over de ethische, antropologische,
symbolische, filosofische, sociologische, psychologische
en andere problemen zal buigen die het wetsvoorstel
doet rijzen en terzelfder tijd een verantwoording
voor een gelijke behandeling op die gronden vragen.
Zo het daarentegen om een meer juridische verantwoording
gaat, toont de analyse van de diverse justitiële beslissingen
die met name door het Europees Hof voor de
Rechten van de Mens zijn gewezen, duidelijk aan dat
het iedere Staat vrij staat de wijze waarop zijn eigen
samenleving evolueert, in te schatten.
Het aspect internationaal privaatrecht en de
problemen die het wetsvoorstel zou kunnen doen rijzen
zijn reeds aan bod gekomen bij de bespreking van de
wet over het huwelijk van personen van hetzelfde
geslacht. Er is en er zal soms een conflict rijzen tussen
het Belgisch en het buitenlands recht. De Staten zijn
evenwel soeverein. België kan dus niet aanvaarden dat
zijn rechtsorde door andere Staten zou worden
gedicteerd en het is dus niet omdat bepaalde landen
tegen de adoptie door homoseksuele koppels gekant
zijn, dat ons land ervan zou moeten afzien voor die
adoptie een regeling te treffen. Daar komt nog bij dat de
CHAMBRE 4e SESSION DE LA 51e LÉGISLATURE 2005 2006
KAMER
4e ZITTING VAN DE 51e ZITTINGSPERIODE