DOC 51 0664/008 DOC 51 0664/008 - Site de Jean-Yves Hayez.

DOC 51
0664/008
211
L’enfant confié à l’adoption est un mineur qui a souvent
connu des drames (enfants abandonnés, victimes
de maltraitances, de guerre, de génocide, etc.). L’enfant
issu de ces drames a donc droit à une protection
spécialisée, à une aide spécialisée et l’adoption devrait
tout d’abord être une mesure protectionnelle relevant
de l’aide à la jeunesse. Elle se doit tout d’abord d’être
pensée en termes de droit de l’enfant, de droit pour l’enfant
à une mesure de protection spécialisée, de droit à
une aide spécialisée et non en termes de droit à recevoir
et à posséder un enfant. C’est notamment cette
conception qui justifie qu’au niveau organisationnel (organismes
d’adoption, autorité communautaire pour
l’adoption internationale), l’adoption relève du secteur
de l’aide à la jeunesse.
Tout projet d’adoption doit avant tout tenir compte de
la réalité humaine, concrète et complexe d’un enfant en
rupture avec sa famille d’origine, son pays d’origine et
c’est à partir de la réalité concrète de chaque enfant
que doit être construit un projet d’adoption. Le projet
d’adoption se devrait donc de répondre à la réalité de
l’enfant et de procéder ensuite à la recherche d’une
famille adoptive. Adopter un enfant n’est donc pas comparable
à la procréation de son propre enfant.
Il s’agit donc de changer de paradigme. Le droit de
l’adoption ne doit plus être un droit des candidats adoptant
consistant à offrir un enfant à une famille, mais le
droit de l’adoption doit devenir une mesure protectionnelle
créant subsidiairement un lien de filiation, dont
l’objectif est d’offrir une famille à un enfant. Ce n’est
donc pas la demande des candidats adoptants qui doit
prévaloir mais c’est la situation de l’enfant qui déterminera
le choix de la famille. Ce sont en ces termes qu’il
faut s’interroger, poser la question de l’adoption par un
couple homosexuel.
En matière d’adoption internationale, il convient de
s’en référer à la Convention de la Haye du 29 mai 1993
sur la protection des enfants et la coopération en matière
d’adoption internationale qui a été ratifiée par la
Belgique. De manière succincte, les autorités de l’État
d’origine dont est issu l’enfant sont chargées notamment
de vérifier l’adoptabilité de l’enfant, la validité des
consentements à l’adoption et d’examiner s’il n’existe
pas d’autres possibilités de placement de l’enfant dans
son État d’origine, si l’adoption est conforme à l’intérêt
supérieur de l’enfant, c’est-à-dire que l’intérêt de cet
enfant-là prime sur les autres considérations. S’il existe
un conflit de valeurs, c’est l’intérêt de l’enfant qui est
prioritaire. Conformément à l’article 5 de la Convention
Het kind dat ter adoptie wordt aangeboden is een
minderjarige die vaak een aantal drama’s heeft meegemaakt
(achtergelaten kinderen, slachtoffers van mishandeling,
van oorlog, van genocide, …. ). Het kind dat zo’n
drama heeft doorgemaakt, heeft recht op een gespecialiseerde
bescherming en op gespecialiseerde hulp.
Zo zou adoptie eerst en vooral een beschermende maatregel
moeten zijn, die onder de jeugdbijstand valt. Die
maatregel moet in de eerste plaats worden gezien als
een recht van een kind, van het recht dat een kind heeft
op een maatregel inzake gespecialiseerde bescherming,
op gespecialiseerde hulp. De zaak mag niet worden
benaderd vanuit het recht om kinderen te krijgen en kinderen
te hebben. Met name die opvatting rechtvaardigt
dat op organisatorisch niveau (adoptie-instellingen,
gemeenschapsdienst voor internationale adoptie) de
adoptie onder de sector van de jeugdbijstand valt.
Ieder adoptieproject moet allereerst rekening houden
met de menselijke, concrete en complexe realiteit dat
een kind het contact verbroken heeft met zijn oorspronkelijke
familie en zijn land van herkomst. Uitgaande van
de concrete realiteit van ieder kind moet een adoptieproject
worden opgezet. Het adoptieproject moet dus
inspelen op de realiteit van het kind en vervolgens
overgaan tot het zoeken naar een adoptiegezin.
Een kind adopteren is dus niet vergelijkbaar met het
voortbrengen van een eigen kind.
Het paradigma moet dus worden gewijzigd. Het
adoptierecht mag et niet langer een recht zijn van kandidaten-adoptanten
die een kind aan een gezin aanbieden,
maar het adoptierecht moet een beschermende
maatregel worden, die in bijkomende orde een
afstammingsband creëert, en waarvan de doelstelling
is een kind een gezin aan te bieden. Het is dus niet de
vraag van kandidaat-adoptanten die moet primeren,
maar het is de situatie van het kind dat de keuze van
het gezin zal bepalen. Het is vanuit die invalshoek dat
men zich moet bevragen, dat men de vraag moet stellen
rond de adoptie door een homopaar.
Inzake internationale adoptie zij hierbij verwezen naar
het Verdrag van Den Haag van 29 mei 1993 inzake de
internationale samenwerking en de bescherming van
kinderen op het gebied van de interlandelijke adoptie,
dat door België is geratificeerd. In het kort komt dat Verdrag
erop neer dat de overheid van de Staat van herkomst
van het kind, er met name mee wordt belast na
te gaan of het kind voor adoptie in aanmerking komt, of
de te verlenen toestemmingen voor de adoptie geldig
zijn en te onderzoeken of er geen andere mogelijkheden
zijn om het kind in zijn Staat van herkomst te plaatsen.
Die overheden moeten voorts nagaan of de adoptie
in het hoger belang van het kind is, dit wil zeggen of
het belang van dat bepaalde kind boven de andere over-
CHAMBRE 4e SESSION DE LA 51e LÉGISLATURE 2005 2006
KAMER
4e ZITTING VAN DE 51e ZITTINGSPERIODE