DOC 51 0664/008 DOC 51 0664/008 - Site de Jean-Yves Hayez.

136 DOC 51 0664/008
Par analogie à la filiation biologique, l’enfant adopté
reçoit en principe le nom du seul adoptant ou de l’adoptant
de sexe masculin en cas d’adoption par beau-père
ou d’adoption par deux personnes hétérosexuelles.
D’emblée, l’adoption par un couple d’homosexuel(le)s
ou au sein de celui-ci pose problème.
Dans différentes propositions de loi, on envisage,
dans ce cas de figure, de donner le choix entre un simple
nom et un nom composé. Faute d’accord sur ce
point, le tirage au sort ou l’ordre alphabétique pourraient
constituer une solution.
L’orateur estime que la commission s’exprime à ce
sujet sans y avoir été invitée.
L’attribution du nom patronymique à la suite d’une
adoption est calquée sur l’attribution du nom de famille
en cas de filiation biologique.
La question de savoir si des doubles noms peuvent
ou doivent être attribués et dans quel ordre, ne peut
donc pas être réglée dans le cadre de l’adoption. Dans
l’attente d’une (éventuelle) réforme du nom de famille
en général, il convient d’appliquer les règles générales.
Pour l’adoption par un couple homosexuel ou au sein
de celui-ci, la solution peut donc consister à opter pour
le nom de famille d’un des adoptants ou du beau-parent
adoptant (même de sexe féminin), éventuellement
combiné au nom de famille initial ou précédent de
l’adopté. Il est impossible d’attribuer le double nom de
famille du couple adoptant. Faute d’accord, il est incontestablement
préférable que l’adopté conserve son nom.
Cette solution, préconisée aux Pays-Bas, est plus
simple que les tirages au sort ou les règles d’ordre alphabétique.
C. Adoption internationale
Pour conclure, l’intervenant tient encore à évoquer
brièvement la Convention de La Haye et les conséquences
de l’ouverture de l’adoption aux couples homosexuels
sur les adoptions internationales. D’aucuns arguent,
à l’encontre de l’ouverture, la crainte de l’exclusion
de la liste des pays d’accueil d’adoption.
Dans ce contexte, il est parfois également demandé
de ne pas permettre, au moins, l’adoption par ou au
sein de couples homosexuels dans le cadre de l’adoption
internationale. Cette crainte et cette demande ne
sont cependant pas fondées.
La Convention de La Haye relative à l’adoption ne
s’applique qu’à l’adoption par «des époux ou une personne»
(art. 2.1).La notion d’ «époux» ne vise que les
époux de sexe différent. 14
Naar analogie van de oorspronkelijke afstamming,
krijgt het kind na adoptie in principe de naam van de
enige adoptant of van de mannelijke adoptant in geval
van stiefouderadoptie door een man of adoptie door twee
ongelijkslachtige personen. Meteen rijst een probleem
in geval van adoptie door of binnen een gelijkslachtig
mannelijk of vrouwelijk koppel.
In diverse wetsvoorstellen worden voorstellen gedaan
om in dit geval een keuze mogelijk te maken voor een
enkele dan wel samengestelde naam. Bij gebreke van
overeenstemming zou lottrekking of de alfabetische ordening
dan een oplossing bieden.
De spreker is van oordeel dat de commissie hiermee
voor haar beurt spreekt.
De toekenning van de familienaam na adoptie is afgestemd
op de toekenning van de familienaam bij oorspronkelijke
afstamming. Of er dubbele namen kunnen
of moeten worden toegekend, en in welke volgorde, mag
daarom niet in het kader van de adoptie worden geregeld.
In afwachting van de (mogelijke) hervorming van
de familienaam in het algemeen, moet toepassing worden
gemaakt van de algemene regels.
Bij adoptie door of binnen een gelijkslachtig koppel
kan een oplossing dus zijn: de familienaam van één van
de adoptanten of van de adopterende (ook vrouwelijke)
stiefouder, al dan niet gecombineerd met de oorspronkelijke
of vorige familienaam van de geadopteerde. De
dubbele familienaam van het adopterende koppel toekennen,
kan niet. Bij gebreke van overeenstemming
behoudt de geadopteerde best zonder meer zijn naam.
Die Nederlandse oplossing is eenvoudiger dan loterijen
of alfabetische regels.
C. Interlandelijke adoptie
Ten slotte wil de spreker kort nog ingaan op het Haags
Adoptieverdrag en de gevolgen van de openstelling van
de adoptie op de interlandelijke adopties. De vrees om
als land van opvang van adoptie te worden uitgesloten,
wordt soms ook als argument tegen de openstelling aangevoerd.
Soms wordt in dat verband ook gevraagd, minstens
de adoptie door of binnen gelijkslachtige koppels niet
mogelijk te maken voor de interlandelijke adoptie. Die
vrees en die vraag zijn nochtans ongegrond.
Het Haags Adoptieverdrag is enkel van toepassing
op de adoptie door «echtgenoten of een persoon» (art.
2.1). Met het begrip echtgenoten is enkel bedoeld:
echtgenoten van ongelijk geslacht 15 .
14
Rapport explicatif, doc. parl. Sénat 2003-2004, n° 3-259/1, p. 37,
n os 79-85.
15
Toelichtend verslag, Parl. St. Senaat 2003-2004, nr. 3-259/1, p.
37, nrs. 79-85.
CHAMBRE 4e SESSION DE LA 51e LÉGISLATURE 2005 2006
KAMER
4e ZITTING VAN DE 51e ZITTINGSPERIODE