12.03.2014 Views

DOC 51 0664/008 DOC 51 0664/008 - Site de Jean-Yves Hayez.

DOC 51 0664/008 DOC 51 0664/008 - Site de Jean-Yves Hayez.

DOC 51 0664/008 DOC 51 0664/008 - Site de Jean-Yves Hayez.

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>DOC</strong> <strong>51</strong><br />

<strong>0664</strong>/<strong>008</strong><br />

133<br />

Ainsi qu’il a été indiqué, il ressort, du reste, qu’il n’y a,<br />

<strong>de</strong> façon générale, pas <strong>de</strong> problème à cet égard.<br />

<strong>Jean</strong>-Louis Renchon rejette l’adoption en invoquant<br />

quatre raisons, qui peuvent être réfutées comme suit:<br />

A «Une nouvelle réalité sociale doit être assortie d’une<br />

nouvelle institution juridique»<br />

L’auteur souligne, à juste titre, que l’éducation <strong>de</strong>s<br />

enfants au sein <strong>de</strong> couples homosexuels constitue une<br />

nouvelle réalité sociale, à laquelle il n’a pas été songé<br />

lors <strong>de</strong> l’introduction <strong>de</strong> l’adoption. S’il a raison, il se<br />

trompe toutefois lorsqu’il en infère qu’il faut créer une<br />

nouvelle institution juridique à cet effet. Il est heureux<br />

que le législateur n’élabore pas systématiquement <strong>de</strong><br />

nouveaux statuts sur mesure. Il élabore également <strong>de</strong>s<br />

statuts susceptibles <strong>de</strong> se développer dans leur champ<br />

d’application. Avant l’entrée en vigueur <strong>de</strong> la loi <strong>de</strong> 2003,<br />

l’adoption n’était pas ouverte aux couples non mariés;<br />

une nouvelle institution n’a pas été créée pour autant.<br />

Avant les lois <strong>de</strong> 1932, <strong>de</strong> 1958 et <strong>de</strong> 1976, le mariage<br />

ne se concevait pas en tant que statut équivalent pour<br />

l’homme et pour la femme; une nouvelle forme <strong>de</strong> relation<br />

n’a cependant pas été créée pour consacrer l’égalité<br />

<strong>de</strong>s femmes.<br />

Dans son arrêt n° 134/2003 portant sur le cas d’une<br />

parenté sociale lesbienne <strong>de</strong> fait, la Cour d’arbitrage a<br />

estimé que le législateur <strong>de</strong>vait permettre l’ancrage juridique<br />

<strong>de</strong> cette parenté. Elle a estimé que «c’est au<br />

législateur qu’il appartient <strong>de</strong> préciser sous quelle forme,<br />

à quelles conditions et selon quelle procédure l’autorité<br />

parentale pourrait, dans l’intérêt <strong>de</strong> l’enfant, être étendue<br />

à d’autres personnes qui n’ont pas un lien <strong>de</strong> filiation<br />

avec lui». À l’inverse <strong>de</strong> <strong>Jean</strong>-Louis Renchon, l’orateur<br />

n’y lit pas que le législateur doit créer une nouvelle<br />

institution. Il peut tout aussi bien ouvrir l’accès à une<br />

institution existante, telle que l’adoption. Il va <strong>de</strong> soi que<br />

ce choix appartient, lui aussi, au législateur.<br />

B «Il n’y a pas <strong>de</strong> droit à l’adoption»<br />

<strong>Jean</strong>-Louis Renchon souligne à juste titre qu’on ne<br />

peut plai<strong>de</strong>r une ouverture <strong>de</strong> l’adoption en invoquant<br />

le droit d’adopter, dès lors que la Cour <strong>de</strong>s droits <strong>de</strong><br />

l’homme a réfuté l’existence <strong>de</strong> ce droit.<br />

L’auteur ne mentionne pas la considération formulée<br />

par la Cour <strong>de</strong>s droits <strong>de</strong> l’homme selon laquelle, si<br />

l’adoption est autorisée, son accès ne peut être organisé<br />

ni appliqué <strong>de</strong> façon discriminatoire. Cette considération<br />

est toutefois déterminante; voir à ce sujet ci<strong>de</strong>ssus.<br />

Overigens toont on<strong>de</strong>rzoek, zoals vermeld, aan dat<br />

in dit verband in het algemeen geen probleem bestaat.<br />

<strong>Jean</strong>-Louis Renchon verwerpt <strong>de</strong> adoptie on<strong>de</strong>r verwijzing<br />

naar vier re<strong>de</strong>nen, die als volgt kunnen wor<strong>de</strong>n<br />

weerlegd.<br />

A «Een nieuwe sociale realiteit moet met een nieuwe<br />

rechtsinstelling wor<strong>de</strong>n bedacht»<br />

De auteur wijst er terecht op dat <strong>de</strong> opvoeding van<br />

kin<strong>de</strong>ren binnen gelijkslachtige koppels een nieuwe<br />

sociale realiteit is waaraan bij <strong>de</strong> invoering van <strong>de</strong> adoptie<br />

niet is gedacht. Hij heeft gelijk, maar ongelijk door<br />

hieruit te besluiten dat daarom een nieuwe rechtsinstelling<br />

moet wor<strong>de</strong>n ontworpen. Gelukkig werkt <strong>de</strong><br />

wetgever niet steeds nieuwe statuten op maat uit. Hij<br />

ontwerpt gelukkig ook statuten die vatbaar zijn voor<br />

evoluties in hun toepassingsgebied. Tot <strong>de</strong> wet van 2003<br />

was adoptie door of binnen ongehuw<strong>de</strong> koppels ook<br />

niet mogelijk; toch is hiervoor geen nieuwe rechtsinstelling<br />

ingevoerd. Tot <strong>de</strong> wetten van 1932, 1958 en<br />

1976 was het huwelijk niet opgevat als een gelijkwaardig<br />

statuut voor man en vrouw; toch is voor <strong>de</strong> gelijkstelling<br />

van <strong>de</strong> vrouw geen nieuwsoortige relatievorm<br />

ingevoerd.<br />

Het Arbitragehof heeft in arrest nr. 134/2003 in een<br />

geval van feitelijk lesbisch zorgou<strong>de</strong>rschap geoor<strong>de</strong>eld<br />

dat <strong>de</strong> wetgever moest zorgen voor <strong>de</strong> mogelijkheid tot<br />

juridische verankering van dat ou<strong>de</strong>rschap. Het overwoog:<br />

«het staat aan <strong>de</strong> wetgever om te preciseren in<br />

welke vorm, on<strong>de</strong>r welke voorwaar<strong>de</strong>n en volgens welke<br />

procedure het ou<strong>de</strong>rlijk gezag, in het belang van het<br />

kind, zou kunnen wor<strong>de</strong>n uitgebreid tot an<strong>de</strong>re personen<br />

die geen afstammingsband met het kind hebben».<br />

De spreker leest hierin, an<strong>de</strong>rs dan <strong>Jean</strong>-Louis Renchon,<br />

niet dat <strong>de</strong> wetgever een nieuwe rechtsinstelling moet<br />

uitwerken. Even goed kan hij een bestaan<strong>de</strong> rechtsinstelling,<br />

zoals <strong>de</strong> adoptie, openstellen. In<strong>de</strong>rdaad komt<br />

ook die keuze aan <strong>de</strong> wetgever toe.<br />

B «Er is geen recht op adoptie»<br />

<strong>Jean</strong>-Louis Renchon wijst er terecht op dat <strong>de</strong> openstelling<br />

van <strong>de</strong> adoptie niet mag wor<strong>de</strong>n bepleit vanuit<br />

het recht om te adopteren, omdat het Hof Mensenrechten<br />

het bestaan van zo’n recht heeft ontkend.<br />

De auteur maakt geen melding van <strong>de</strong> overweging<br />

van het Hof Mensenrechten dat, als <strong>de</strong> adoptie wel wordt<br />

toegestaan, <strong>de</strong> toegang ertoe niet discriminatoir mag<br />

wor<strong>de</strong>n georganiseerd of toegepast. Die overweging is<br />

nochtans bepalend; zie daarover eer<strong>de</strong>r dit advies.<br />

CHAMBRE 4e SESSION DE LA <strong>51</strong>e LÉGISLATURE 2005 2006<br />

KAMER<br />

4e ZITTING VAN DE <strong>51</strong>e ZITTINGSPERIODE

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!