DOC 51 0664/008 DOC 51 0664/008 - Site de Jean-Yves Hayez.
DOC 51 0664/008 DOC 51 0664/008 - Site de Jean-Yves Hayez.
DOC 51 0664/008 DOC 51 0664/008 - Site de Jean-Yves Hayez.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>DOC</strong> <strong>51</strong><br />
<strong>0664</strong>/<strong>008</strong><br />
131<br />
présidé à ce raisonnement: tant qu’il n’a pas été prouvé<br />
qu’une chose n’est pas préjudiciable, cette chose reste<br />
interdite. Dans <strong>de</strong>s matières aussi importantes que la<br />
socialisation <strong>de</strong>s enfants, cette pru<strong>de</strong>nce est certes recommandable.<br />
L’orateur considère cependant que, d’un point <strong>de</strong> vue<br />
juridique comme dans les faits, l’attitu<strong>de</strong> du législateur<br />
est dépassée.<br />
Sur le plan juridique, trois éléments doivent être pris<br />
en considération.<br />
Premièrement, le législateur n’établit jamais <strong>de</strong> distinction<br />
entre <strong>de</strong>s tâches éducatives «féminines» et<br />
«masculines» (le «quoi» évoqué ci-<strong>de</strong>ssus). Toutes les<br />
tâches éducatives prises en charge par la femme peuvent,<br />
juridiquement, l’être par l’homme, et inversement.<br />
Les hommes et les femmes sont égaux, non seulement<br />
dans leur relation avec l’enfant, mais aussi dans leur<br />
relation mutuelle. Dans cette optique, le législateur ne<br />
peut donc pas exiger l’hétérosexualité du couple éduquant.<br />
Par ailleurs, la Cour européenne <strong>de</strong>s Droits <strong>de</strong><br />
l’homme interdit qu’il soit tenu compte, dans la décision<br />
relative à la parentalité <strong>de</strong>s parents divorcés, <strong>de</strong> la relation<br />
homosexuelle d’un <strong>de</strong>s parents. Dans l’arrêt<br />
Salgueiro da Silva Mouta, elle a considéré que la rési<strong>de</strong>nce<br />
principale avait à tort été refusée au père, au<br />
prétexte que l’enfant serait alors éduqué au sein d’un<br />
couple homosexuel. 12<br />
Il convient enfin <strong>de</strong> souligner qu’une série <strong>de</strong> mesures<br />
juridiques autorisent également la parentalité homosexuelle<br />
à un couple lorsque l’enfant n’est pas issu<br />
d’une relation hétérosexuelle antérieure. Le placement<br />
familial est par exemple accessible aux couples homosexuels,<br />
et cette possibilité est exploitée dans la pratique.<br />
Des adoptions monoparentales sont également<br />
prononcées, bien qu’il soit notoire que l’enfant sera, <strong>de</strong><br />
facto, éduqué par un couple homosexuel.<br />
Dans les faits 13 , il faut noter que l’éducation au sein<br />
d’un couple homosexuel est déjà fréquente. Cette matière<br />
a fait l’objet <strong>de</strong> recherches scientifiques approfondies<br />
et diversifiées, dont il ressort que les enfants qui<br />
grandissent dans un tel contexte ne sont ni mieux ni<br />
moins bien éduqués qu’au sein d’un couple hétérosexuel.<br />
D’un point <strong>de</strong> vue psychologique, l’enfant aurait<br />
besoin, plutôt que d’un père et d’une mère, d’un rôle <strong>de</strong><br />
père et d’un rôle <strong>de</strong> mère. Ce rôle ne doit pas nécessairement<br />
être tenu par un adulte du sexe correspondant.<br />
On pourrait certes objecter que les étu<strong>de</strong>s scientifiques<br />
permettent <strong>de</strong> démontrer tout et son contraire.<br />
zo lang niet bewezen is dat iets niet scha<strong>de</strong>lijk is, blijft<br />
het verbo<strong>de</strong>n. Zo’n voorzichtige houding verdient in belangrijke<br />
aangelegenhe<strong>de</strong>n zoals <strong>de</strong> socialisering van<br />
kin<strong>de</strong>ren zeker aanbeveling.<br />
Nochtans meent <strong>de</strong> spreker dat het uitgangspunt van<br />
<strong>de</strong> wetgever juridisch en feitelijk achterhaald is.<br />
Op juridisch vlak vallen drie punten aan te halen.<br />
Ten eerste maakt <strong>de</strong> wetgever nergens een on<strong>de</strong>rscheid<br />
tussen «mannelijke» en «vrouwelijke»<br />
opvoedingstaken (het ‘wat’ waarvan hierboven sprake).<br />
Alle opvoedingstaken die door vrouwen wor<strong>de</strong>n verricht,<br />
mogen dat juridisch ook door mannen en an<strong>de</strong>rsom.<br />
Mannen en vrouwen zijn niet alleen in hun verhouding<br />
tot het kind, maar ook in hun on<strong>de</strong>rlinge verhouding<br />
gelijk. In die optiek kan <strong>de</strong> wetgever dus niet <strong>de</strong><br />
ongelijkslachtigheid van het opvoe<strong>de</strong>nd koppel vereisen.<br />
Ten twee<strong>de</strong> verbiedt het Hof Mensenrechten dat bij<br />
<strong>de</strong> beslissing over het ou<strong>de</strong>rschap van geschei<strong>de</strong>n<br />
ou<strong>de</strong>rs <strong>de</strong> gelijkslachtige verhouding van één ou<strong>de</strong>r op<br />
zichzelf wordt verrekend. Het oor<strong>de</strong>el<strong>de</strong> in het arrest<br />
Salgueiro da Silva Mouta dat het hoofdverblijf ten onrechte<br />
aan <strong>de</strong> va<strong>de</strong>r was ontzegd on<strong>de</strong>r verwijzing naar<br />
het feit dat het kind dan zou opgroeien bij een<br />
gelijkslachtig koppel 12 .<br />
Ten slotte dient erop gewezen dat via een aantal juridische<br />
maatregelen ook gelijkslachtig ou<strong>de</strong>rschap wordt<br />
toegelaten aan een koppel waarbij het kind niet uit een<br />
vroegere heteroseksuele relatie voortspruit. Zo staat<br />
pleegou<strong>de</strong>rschap open voor gelijkslachtige koppels en<br />
wordt dit ook toegepast. Zo wor<strong>de</strong>n een-ou<strong>de</strong>radopties<br />
uitgesproken, zelfs al is bekend dat het kind <strong>de</strong> facto<br />
door een gelijkslachtig koppel zal wor<strong>de</strong>n opgevoed.<br />
Op feitelijk vlak 13 moet erop wor<strong>de</strong>n gewezen dat <strong>de</strong><br />
opvoeding in een gelijkslachtig koppel al veelvuldig voorkomt.<br />
Er bestaat omstandig én verschei<strong>de</strong>n wetenschappelijk<br />
on<strong>de</strong>rzoek, dat aantoont dat kin<strong>de</strong>ren in <strong>de</strong>rgelijke<br />
situaties niet an<strong>de</strong>rs of slechter ontwikkelen dan<br />
kin<strong>de</strong>ren die door ongelijkslachtige koppels wor<strong>de</strong>n opgevoed.<br />
Veeleer dan een va<strong>de</strong>r en moe<strong>de</strong>r zou een kind<br />
op psychologisch vlak nood hebben aan een va<strong>de</strong>r- en<br />
moe<strong>de</strong>rrol. Die rol hoeft niet door een volwassene van<br />
het betreffen<strong>de</strong> geslacht te wor<strong>de</strong>n vervuld.<br />
Hiertegen valt aan te voeren dat met wetenschappelijke<br />
studies alles valt te bewijzen.<br />
12<br />
Cour européenne <strong>de</strong>s Droits <strong>de</strong> l’homme, 21 décembre 1999,<br />
Salgueiro Da Silvia Mouta c. Portugal.<br />
13<br />
Voir les développements explicites <strong>de</strong> G. Van <strong>de</strong>n Bran<strong>de</strong>n in<br />
Doc. Parl. Parlement flamand, 2003-2004, n° 2170/3<br />
12<br />
Hof Mensenrechten 21 <strong>de</strong>cember 1999, Salguiro Da Silva Mouta<br />
t. Portugal.<br />
13<br />
Zie <strong>de</strong> hel<strong>de</strong>re toelichting door G. Van <strong>de</strong>n Bran<strong>de</strong>n in Parl. St. Vl.<br />
Parl. 2003-2004, nr. 2170/3.<br />
CHAMBRE 4e SESSION DE LA <strong>51</strong>e LÉGISLATURE 2005 2006<br />
KAMER<br />
4e ZITTING VAN DE <strong>51</strong>e ZITTINGSPERIODE