DOC 51 0664/008 DOC 51 0664/008 - Site de Jean-Yves Hayez.

DOC 51
0664/008
11
tions du lien de filiation juridique à une personne qui
agit comme parent d’un enfant ou qui assume la
parentalité sociale. La parentalité sociale est, selon M.
Renchon, une solution particulièrement bien adaptée à
la situation d’un couple homosexuel élevant un enfant.
Le législateur peut ainsi accorder des responsabilités
parentales ainsi que des droits successoraux au partenaire
sans que l’enfant ne devienne «l’enfant du partenaire»,
donc sans que l’on ne touche à l’identité de l’enfant.
Le professeur Renchon explique ensuite pourquoi
d’aucuns veulent aller plus loin que la parentalité sociale
et souhaitent l’ouverture de l’adoption. Selon lui,
leur point de vue se fonde sur le principe de l’égalité
des chances et de l’égalité de traitement. Le professeur
se demande cependant s’il peut être question de droits
et d’égalité de traitement. Il considère que le problème
à résoudre n’est pas une question de droit des adultes.
Il en va du statut, de l’identité de l’enfant. Le législateur
ne peut se laisser guider que par la volonté d’édicter
des règles conformes à la réalité telle que la vit effectivement
l’enfant. Le professeur Renchon estime que
l’adoption par des personnes de même sexe ne constitue
pas un choix opportun car elle impose à l’enfant un
statut juridique qui est en contradiction avec la perception
que l’enfant a de la réalité et inclinerait celui-ci à
penser qu’il est le fruit de l’union de deux êtres du même
sexe. Le professeur souligne enfin qu’il n’existe pas d’incompatibilité
entre parentalité sociale et adoption.
Le dernier orateur à prendre la parole est M. Olivier
De Schutter, professeur à l’UCL. Il se rallie à la position
du professeur Frederik Swennen. Les propositions de
loi à l’examen appellent trois observations: les propositions
ne visent pas la suppression de l’aptitude sociopsychologique
à adopter; les couples homosexuels doivent
être traités sur un pied d’égalité; les propositions
de loi répondent-elles à une nécessité pratique? En ce
qui concerne ce dernier point, l’orateur attire l’attention
sur l’analogie avec le débat mené au parlement au sujet
du mariage homosexuel. À l’époque également, des
solutions similaires à l’institution du mariage mais appelées
différemment avaient été suggérées.
M. De Schutter parcourt différents arrêts de la Cour
européenne des droits de l’homme afin de vérifier s’il
est question de discrimination. Il constate une augmentation
progressive des exigences de non-discrimination
sur la base de l’orientation sexuelle. Il renvoie également
à la législation d’autres pays dans lesquels l’adoption
est ouverte aux couples homosexuels. Il précise
dische afstammingsband geheel of gedeeltelijk toe te
kennen aan een persoon die optreedt als ouder van een
kind of die het zorgouderschap opneemt. Voor de situatie
van een koppel van het gelijke geslacht met een kind
is het zorgouderschap volgens de heer Renchon een
bijzonder geschikte oplossing. Aldus kan de wetgever
ouderlijke verantwoordelijkheden, alsook erfrechten aan
de partner toekennen zonder dat het kind «het kind van
de partner» wordt, dus zonder dat aan de identiteit van
het kind wordt geraakt.
Vervolgens legt professor Renchon uit waarom sommige
mensen verder willen gaan dan het zorgouderschap
en de adoptie willen openstellen. Volgens
hem stoelen zij die oplossing op de gelijkheid van kansen
en de gelijkberechtiging. Maar de professor stelt
zich de vraag of er sprake kan zijn van rechten en van
gelijkberechtiging. Hij meent dat het op te lossen vraagstuk
niet ressorteert onder het recht van volwassenen.
Het gaat om het statuut, om de identiteit van het kind.
De wetgever mag zich enkel laten sturen door het streven
om regels uit te vaardigen die in overeenstemming
zijn met de realiteit zoals die werkelijk door het kind wordt
beleefd. Professor Renchon vindt adoptie door personen
van hetzelfde geslacht geen opportune keuze omdat
zo aan het kind een juridische status wordt opgelegd
die haaks staat op de realiteitsbeleving van dat kind,
waardoor het zou gaan geloven dat zijn wezen voortvloeit
uit de eenwording van twee mensen van hetzelfde
geslacht. Tot slot wijst de professor erop dat er geen
onverenigbaarheid bestaat tussen het zorgouderschap
en de adoptie.
Als laatste spreker kwam de heer Olivier De Schutter,
hoogleraar aan de UCL, aan bod. Hij sluit zich aan
bij de stelling van professor Frederik Swennen. Bij de
voorliggende wetsvoorstellen heeft hij drie opmerkingen.
De voorstellen strekken niet tot de schrapping van de
sociaal-psychologische adoptie bekwaamheid. De
homoparen moeten op dezelfde wijze worden behandeld.
Komen de wetsvoorstellen tegemoet aan een praktische
behoefte? Wat dit laatste punt betreft, wijst de
spreker naar de analogie met het in het Parlement gevoerde
debat over het homo-huwelijk. Ook toen werden
er oplossingen gesuggereerd die gelijkaardig aan de
instelling van het huwelijk waren maar niet zo benoemd
werden.
De heer De Schutter overloopt verschillende arresten
van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens
om na te gaan of er sprake is van discriminatie. Hij stelt
vast dat er een geleidelijke toename is van de vereiste
van non-discriminatie op grond van seksuele geaardheid.
Hij verwijst ook naar wetgeving van verschillende
landen waar adoptie openstaat voor koppels van het
CHAMBRE 4e SESSION DE LA 51e LÉGISLATURE 2005 2006
KAMER
4e ZITTING VAN DE 51e ZITTINGSPERIODE