DOC 51 0664/008 DOC 51 0664/008 - Site de Jean-Yves Hayez.

DOC 51
0664/008
105
Cette problématique doit faire l’objet d’une réflexion
sérieuse afin qu’à l’avenir il soit possible d’être donneur
en Belgique. En Allemagne, par exemple, les inséminations
avec donneur sont interdites. Les Allemands viennent
dès lors en Belgique. Il en va de même pour la
France. La Belgique est actuellement submergée par
ce type de tourisme scientifique. Les couples belges
représentent 75% des couples en traitement au Centrum
voor Reproductieve Geneeskunde de la VUB. Les 25%
restants sont constitués de couples étrangers. Dans leur
cas, il est fait usage de listes d’attente: un seul patient
étranger est accepté par jour.
Il précise par ailleurs que lorsqu’il a commencé, dans
les années quatre-vingt, à pratiquer l’insémination avec
donneur pour les femmes lesbiennes, des études scientifiques
ont immédiatement été entamées à ce sujet. Il
existe donc des publications précoces. Dans l’intervalle,
ces enfants qui sont le fruit d’une insémination avec donneur
sont devenus des adolescents. Il s’indiquerait en
fait d’entamer de nouvelles études avec eux. La collaboration
de ces enfants est essentielle à cet égard. Par
ailleurs, il convient de veiller à ce que ces adolescents
ne soient pas stigmatisés.
Mme Patricia Baetens précise que le professeur Ann
Brewaeys a mené des études détaillées au Centrum
voor Reproductieve Geneeskunde sur la sitaution des
enfants de lesbiennes, conçus avec le sperme d’un
donneur anonyme. La méthologie était la suivante: une
intervieuw avec la mère avait lieu une année après la
naissance et, dès que les enfants, qui étaient le fruit
d’une insémination avec donneur, étaient âgés de 4 à 8
ans, ils étaient soumis à des tests psychologiques.
Il en est ressorti qu’ils ne présentaient pas de problèmes
de comportement ni de troubles émotionnels. Sur
le plan intellectuel, les résultats de nombre d’entre eux
étaient même meilleurs que ceux d’enfants du même
âge vivant une situation familiale «ordinaire». Les études
ont également fait apparaître que la mère sociale
jouait un rôle particulier dans leur vie.
D’autres études menées par Mme Van Franssen, encadrée
par le professeur Ann Brewaeys en qualité de
promoteur, se sont davantage attachées à l’anonymat
du donneur. En effet, en l’occurrence, l’image du père
biologique fait totalement défaut pour l’enfant. L’absence
d’un père est particulièrement ressentie par un enfant
vers l’âge de quatre ans. Certes, la mère sociale reprend
certains aspects du rôle paternel, mais pas tous.
La relation que l’enfant entretient avec sa mère biologique
est d’un autre ordre que celle qu’il entretient avec
sa mère sociale. Cette mère sociale constitue une
deuxième source de stimulation pour l’enfant au sein
du ménage. Cette source fait défaut lorsque la mère est
isolée. C’est la raison pour laquelle un enfant rencon-
Over deze problematiek moet duchtig worden nagedacht
teneinde het donor-zijn in België in de toekomst
mogelijk te maken. In Duitsland bijvoorbeeld zijn donorinseminaties
verboden. De Duitsers zoeken dan ook in
België soelaas. Hetzelfde geldt voor Frankrijk. België
wordt op dit ogenblik overspoeld door dergelijk wetenschappelijk
toerisme. De Belgische echtparen maken
75% uit van de echtparen die in het Centrum van
Reproductieve Geneeskunde van de VUB behandeld
worden. De overige 25% betreft buitenlandse echtparen.
Bij hen wordt er gewerkt met wachtlijsten: per dag
wordt er een buitenlandse patiënt aanvaard.
Voorts verduidelijkt hij dat toen hij in de jaren ’80 gestart
is met donorinseminatie bij lesbische vrouwen onmiddellijk
een aanvang werd genomen met wetenschappelijk
onderzoek hierover. Er bestaan dus vroege
publicaties. Deze donorkinderen zijn inmiddels adolescenten
geworden. Eigenlijk zou het aangewezen zijn
om een nieuw onderzoek met hen op te starten. De medewerking
van de donorkinderen is hierbij essentieel.
Voorts moet erover gewaakt worden dat deze adolescenten
niet worden gestigmatiseerd.
Mevrouw Patricia Baetens verduidelijkt dat in het Centrum
voor Reproductieve Geneeskunde door professor
Ann Brewaeys uitvoerig onderzoek werd gevoerd naar
de situatie van kinderen van lesbische vrouwen, verwekt
met het sperma van een anonieme donor. De methodiek
was de volgende: één jaar na de geboorte vond
een interview met de moeders plaats, eenmaal de leeftijd
tussen 4 en 8 jaar bereikt, werden de donorkinderen
onderworpen aan psychologische testen.
Hieruit is gebleken dat er zich bij hen geen gedragsproblemen
en emotionele stoornissen voordeden. Intellectueel
gezien scoorden velen onder hen zelfs beter
dan hun leeftijdsgenoten die opgroeien in een «gewone»
gezinssituatie. Het onderzoek toonde ook aan dat de
sociale moeder een bijzondere rol in hun leven innamen.
In verder onderzoek van mevrouw Van Franssen onder
het promotorschap van professor Ann Brewaeys
werd meer aandacht besteed aan het anoniem zijn van
de donor. Immers in dit geval ontbreekt voor het kind
volledig een beeld van de biologische vader. Het gemis
van een vader voelt een kind vooral rond de leeftijd van
4 jaar aan. De sociale moeder neemt weliswaar aspecten
over van de vaderrol doch niet helemaal. De relatie
die het kind heeft met zijn biologische moeder is van
een andere strekking dan die welke hij heeft met zijn
sociale of bijmoeder. Die sociale moeder zorgt voor een
tweede stimulatiebron voor het kind binnen het gezin.
Deze bron is er niet wanneer de moeder alleenstaande
is. Het is om die reden dat een kind minder problemen
CHAMBRE 3e SESSION DE LA 51e LÉGISLATURE 2004 2005
KAMER
3e ZITTING VAN DE 51e ZITTINGSPERIODE