Bekijk het PDF bestand. - digitale bibliotheek voor de Nederlandse ...

B. — DE WEGBEREIDERS DER RENAISSANCE
De middeleeuwen hadden nooit opgehouden de classieke
schrijvers, althans de Latijnsche, to kennen. Zelfs kan er in de
1 2 e eeuw op een eerste soort van Renaissance gewezen wor
den. Maar zij kenden die schrijvers op een andere manier : zij
lijfden ze eenvoudig in hun levensopvatting in en maakten ze
dienstbaar aan hun wereldbeschouwing. Zoo moet het niet
verwonderen dat Vfrgilius op het micjdeleeuwsch tooneel
verscheen als een der profeten die de komst van Christus
voorspellen.
De zestiende eeuwer benadert de Latijnsche classieken
met een andere mentaliteit : hij leest eruit zijn eigen verdraagzaam
scppticisme en epicurisme en zijn eigen vereering
voor levensweelde en zinnelijke schoonheid ; bovendien wijdt
hij voor het eerst aandacht aan den uiterlijken vorm, aan de
klank- en rhythmenrijke inkleeding der gedachte. Diezelfde
zorg voor den inhoud en den vorm brengt hij over in de
letterkunde van zijn eigen tijd.
De Renaissance is van Italie uitgegaan en heeft Frankrijk
krachtig beroerd, waar zij de Pleiade met o.a. Ronsard en
du Bellay in het leven geroepen heeft. Van daar uit vloeide
ze in zwakker golvingen over de Nederlanden. Reeds hadden
de rederijkers, door hun rijmgeknutsel en hun onhandig gebruik
der mythologische terminologie een eerste verre echo
laten hooren. Omstreeks de helft der 1 6e eeuw breekt nu de
Renaissance voorgoed door, het vroegst langs den Gentenaar
L. DE HEERE LUCAS DE HEERE, die, nog met een voet in de rede -
1534-1584 rijkerij staande, de eerste Nederlandsche sonnetten
schreef.
J. VAN DER
NOOT
1539---t 1595
Een belangrijker vroeg-Renaissanceschrijver is
JAN VAN DER NOOT die, door zijn reizen naar Frank-
rijk en zijn persoonlijke bekendheid met Ronsard,
niet alleen de uiterlijke inkleeding der nieuwe kunst, als b.v.
de ode, het sonnet, de jambe-maat, invoert, maar tevens,
waar hij op zijn best is, aan zijn individueel schoonheidsgevoel
op delicate, zij het omslachtige wijze uiting geeft. Daarnaast
schreef hij natuurlijk veel grootsprakige rijmelarij om den
broode. Want aan hem hebben we een eerste voorbeeld hoe
66